Budowanie świata. Wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzień dobry Cezary łasiczka witam państwa bardzo serdecznie zapraszam na dzisiaj się spotkanie na dzisiejszy program na dzisiejszą rozmowę na dzisiejsze wszystko by państwa moim gościem jest pan dr Michał Wiśniewski historyk architektury międzynarodowe centrum kultury oraz Fundacja Instytut architektury dzień dobry panie doktorze witam serdecznie, ale woli nie da niedawno ukazała się bardzo ciekawa książka pana autorstwa, która przypomina postać ważnego architektowi Rozwiń » architekta akt, którego nieznacznie wypada, a więc będziemy dzisiaj rozmawiać o twórczości Tomasza Mańkowskiego budowanie świata wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego książka ukazała się nakładem wydawnictwa EMG żyje szczególnym czasie szczególnym miejscu na styku 2 kultur tak w jednym z wykładów Wodnej w latach siedemdziesiątych mówił pan Tomasz Mańkowski pan jednak zwraca uwagę, że to życie na styku 2 kultur zdarzało się to nie tylko pewnie na styku kultur, ale także systemów politycznych społecznych ekonomicznych kulturowych zdarzało się Tomaszowi Makowskiemu kilka razy tak jak najbardziej Tomasz Mańkowski to jedna z najważniejszych postaci krakowskiej architektury dwudziestego wieku, a urodził się w roku 1926 studiował długo po wojnie i od końca lat pięćdziesiątych związany był wydział architektury Politechniki krakowskiej tutaj stworzył taką eksperymentalną jednostkę naukową zajmującą się architekturą mieszkaniową projektował głównie domy studenckie oraz duże zespoły mieszkaniowe, a projektował bardzo różnych kontekstach bardzo różnych światach projektował w Polsce, ale też projektował Iraku, gdzie miał okazję stworzyć jeden z najważniejszych największych projektów urbanistycznych jak i kiedy koniec zostało w Polsce mam na myśli schemat rozwoju budownictwa mieszkaniowego, a dla Iraku, który obejmował też pół mieszkania dla około 20 000 000 osób, a projekt został zrealizowany ewentualnie realizowany był tylko o fragmentach, ale i tak pokazuje nam pewną absolutną wyjątkową sytuację pana miejscu po wojnie w Polsce władzę związaną z tym, że nasz kraj wówczas bardzo angażował się we współpracy z jak Irak znajdował tutaj dla, a wielu, a urbanistów np. znajdowały tutaj możliwość tworzenia rzeczy absolutnie wyjątkowych niezwykłych taką postacią był właśnie Tomasz Markowski jest ta ksiądz nawet w jego realizację zawsze się zastanawiałem szczególnie np. na to miasteczko studenckie jest też akademickie czym właściwie jest taki projekt dla architekta, bo z 1 strony, kiedy myślimy o architekturze i architektach to to pewnie raczej szukamy jakiś takich realizacji, które są wyjątkowe, które są dziś tam wyjątkowych lokalizacjach takie, które wszyscy się zachwycają i rozpisują natomiast czasami mamy do czynienia z takim bardziej utylitarne mi kosz z konstrukcjami czy projektami i zupełnie wtedy zapominam architekcie lub architekt chce i zostanie się czy to nawet nie jest właśnie cechą dobrej architektury takiej totalitarnej, że patrzymy na coś albo korzystamy wręcz przykład ktoś jest studentem AGH w Krakowie czy o doskonałości dzieła czy dobrym projekcie świadczy właśnie to, że korzystają czy oglądając architekt schodzi na drugi plan podczas studiów w Krakowie miałem okazję mieszkać na staż studencki i wtedy po raz pierwszy zetknąłem się z tą przestrzenią zauważyłem jak dobrze zaprojektowane są stare budynki dobrze takiej strony funkcjonalnej, gdzie po prostu przestrzeń była sądzona normalnie, a urządzona zagospodarowana na myśli wnętrza poszczególnych akademików, ale też przestrzeń społeczna, a sądzę, że miasteczko studenckie jest takim do pewnego stopnia zrealizowanym snem korpus zbiera o modernistycznym osiedlu, gdzie mamy te abstrakcyjne wielkie bryły kilkunastu piętrowe kolosy, ale równocześnie mamy tą taki Rajski ogród obrót pośrodku rzeczywiście jest żywą przestrzenią, gdzie rzeczywiście ten jeszcze społeczne to nocne to dzienne oczywiście miasteczko studenckie dosyć specyficzną przestrzenią mieszkają studenci studentki, a też trochę inny cykl funkcjonowania tego miejsca, ale tak mamy do czynienia z bardzo żywe czymś bardzo jednostkowym główne jesteśmy przyzwyczajeni do takiego trochę narzekania na architekturę powojenną w naszym kraju jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że w blokach wypada mówić się źle albo bardzo źle rzeczywistości architektura, która powstawała w Polsce np. latach sześćdziesiątych siedemdziesiątych ona różniła się jakoś szczególnie bardzo od tych ta ustawa o okresie w wielkiej Brytanii Stanach Zjednoczonych czy we Francji nie tak wyglądała architektura powojennej odbudowy realizowana właśnie jest cały przemysł w danym świecie świecie, do którego także Polska ze wszystkimi swoimi wszystkimi mankamentami Polska komunistyczna jednak aspirowała, a Tomasz Mańkowski się reprezentowała to pokolenie architektów, którzy stanęli przed wyzwaniem tworzenia gigantycznych schematów urbanistycznych żył w rzeczywistości bardzo szybkiego wzrostu demograficznego było ogromne wyzwanie jak zapewnić mieszkania dla milionów osób, a wyzwanie, z którym zmagali się architekci urbaniści Urbański na cały świecie także w Polsce no po roku pięćdziesiątym szóstym angażuje się takie nowe modernistyczne myślenie o przestrzeni mieszkaniowej miasteczko budowane jest od roku 1003. to jest okres, kiedy on dopiero co wrócił z rocznego pobytu w stanach Zjednoczonych taka dosyć niezwykła historia dla polskiej architektury się przytrafiła w Krakowie np. pięćdziesiątych sześćdziesiątych w 3 aż architektów miało okazję wyjechać stąd do Stanów zjednoczonych studiować w Filadelfii jeden z nich później wprowadził najważniejszy Polski pisma architektoniczne mamy dziś ten sam szofera, który stał na czele architekturę drugi z kolei przez 10 lat rozwijał edukację architektoniczną Nigerii mam na myśli prof. Samsonowicza Tomasz Mańkowski z kolei będzie tworzył w latach sześćdziesiątych siedemdziesiątych wielkie zespoły domów studenckich, które dzisiaj no są takimi są pokoleniowym doświadczeniem dla studentek studentów w Krakowie Toruniu Lublinie jeszcze kilku innych polskich miastach, a równocześnie rozwija właśnie te potężne wizję urbanistyczne, które tworzone są dla przede wszystkim Iraku także jest architektura utylitarne jak najbardziej, ale równocześnie architektura wynikająca z potrzeb swego czasu potrzeba budowania wielkich zespołów mieszkaniowych architektura oparta o nowe technologie takie jak fabryka Katy Tuta betonowe, które tak bardzo lubimy, a która wówczas staje się podstawowym narzędziem językiem architekta i sądzę, że praca Tomasza Małkowskiego znajdziemy jedne z najlepszych najciekawszych przykładów tego typu architektury, jakim spotkamy się w Polsce te dobrze to wrócimy do naszej rozmowy po informacjach Radia TOK FM, ale opady warto też dodać powiedzieć, że ci z państw, którzy są zainteresowani twórczością Tomasza Majkowskiego będą mogli zapoznać się bliżej to znaczy wciąż można zapoznać się bliżej po prostu oglądając te realizacje, których zapraszamy do Krakowa ramie to jest przecież do Krakowa oczywiście wiedzy by go za oglądać w realizację, których rozmawia się w programie, a propos Krakowa to wkrótce rozpoczyna się wystawa Szanowni Państwo, ale raz tutaj mamy rosła i muzeum architektury jak najbardziej także 2 miastach w wakacje sądzę będzie można we Wrocławiu spotkać się z tą konceptualne nią projektową stroną działalności Tomasza Jankowskiego, a w Krakowie z tą realną materialną insektami, które powstały także muzeum architektury we Wrocławiu 21czerwca otwarcie wystawy Tomasz Mańkowski architektura jest najważniejsza, a w Krakowie realizację powrócimy Szanowni Państwo do naszej rozmowy po informacjach Radia TOK FM informację już za kilka minut o godzinie 1020 dzisiaj rozmawiamy o książce z cyklu architektura jest najważniejsza to jest ósmy już chyba ta to jeśli się nie mylę ósmy tom w tym cyklu budowanie świata wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego autorem jest pan dr Michał Wiśniewski historyk architektury Międzynarodowego centrum kultura oraz fundacji Instytut architektury i informacje o dziesiątej 20 po informacjach wracamy do programu off czarek też tak jest trochę zawieszony z lekką taką nieśmiałością przed chwileczką ten moment po informacjach takie zawieszenie w morze architektoniczne zawieszenie też w pewnym sensie pan dr Michał Wiśniewski historyk architektury międzynarodowe centrum kultury oraz Fundacja Instytut architektury jest państwa moim gościem najnowsza książka chyba pani nie wiem czy pan redaktor naczelny osiągnie pisze w 2 lub 3 naraz i one po prostu wychodzą w tym samym momencie może jakoś pod pseudonimem kryminał nie nic takiego jeszcze nie, a to było ciekawe takich jak kryminał architektoniczne, a idąc zresztą Tomasza Mańkowskiego architekt to jest najważniejsza, ale struktura jest najważniejsza Szanowni Państwo budowanie świata wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego ta książka ukazała się nakładem wydawnictwa MGM rozmawiamy o niej przypomnę też o wystawie, którą będzie można oglądać 21czerwca muzeum architektury we Wrocławiu, a to tak to co się z tymi projektami stało można oglądać od wielu lat na ulicach Krakowa tak powiedział dzisiaj rozmawiamy Tomaszem Mańkowskim i oczywiście to co się wykluły w głowie architekta to co później został zrealizowany możemy oglądać, ale chyba najciekawsze jest to w jaki sposób architekt staje się architektem co go inspiruje co kształtuje go buduje mówiliśmy o tym, że Tomasz Mańkowski w swoim życiu swojej karierze często znajdował się w takich punktach granicznych pomiędzy systemami politycznymi pomiędzy systemami kulturowymi pani sposobami myślenia zostaje się co go ukształtowało co ukształtowało i no i co też zmieniało co sprawiało, że na koniec pojawiały się takie ani inne projekty, bo to może wszystko się wydawać proste, ale wydaje się to gdzieś tam po drugiej stronie, zanim zobaczymy owoc tego wszystkiego to musi się bardzo dużo rzeczy dziać musi musi się dużo kotłowało tak się wyrażę tak chyba się mogliśmy zacząć się, ale i słów Tomasza Żylicza z wiersza ocalony, ale na Pomorzu Minkowski Ala urodzi się jako Tomasz albo Szulc był synem, a sosnowieckiego adwokata, a tam dorastał w Zagłębiu jego rodzina była jeszcze bardzo w związkowym, ale oczywiście z Zagłębiem i przyszło mu dorastać w momencie, kiedy wybucha druga wojna światowa dzięki sprytowi umiejętności, a szczęściu jego samego jego rodziców udało mu się, a przetrwać przeżyć naczyń niż większości członków członki nie do rodziny, którą pochłoną Holokaustu pochłonęła zagłada zaraz po wojnie już jako Tomasz Mańkowski nazwisko rodzina zmieniła wprawdzie wolne zostaje w Krakowie przeszła do Krakowa i jest miastem zwiążę się na resztę życia tutaj podejmuje studia architektoniczne na nowo utworzonej uczelni na wydziale architektury przy Akademii Górniczej później Politechnice krakowskiej nie w tym miejscu zwiąże się właściwie na resztę swojego życia ale dlaczego o tym mówię to była osoba, która no przeżyła graniczne doświadczenia w swojej młodości w ten sposób wychodziła z tej traumy wojennej, tworząc nową rzeczywistość nowy świat nie w wymiarze politycznym, ale w wymiarze właśnie społeczne, nadając mu ramy, odnosząc jakość życia tysięcy ludzi, którzy mieli okazję relacjonować, że osiedlach mieszkaniowych czy też tych osiedlach studenckich, które Tomasz Mańkowski projektował stąd tytuł budowanie świata budowanie siebie na nowo, ale też budowanie rzeczywistości nowy sposób tak przekraczał systemy polityczne paradoksalnie w okresie, kiedy takim doświadczeniem formującym dodatkowego jego pokolenia architektem architekt był socrealizm, a kultury nowa Huta w Krakowie, a on tak do wojska i z tego też powodu socrealizm mnie odegrał może jakiegoś bardzo ważnego, a znaczenia jego twórczości natomiast od lat pięćdziesiątych, kiedy socrealizm jest skompromitowany dobiega końca on, a w staje przed szansą podjęcia pracy na uczelni, ale też angażuje się bardzo aktywnie czas ktoś atakował Polskę czy wielu konkursach stara się być taką, a róż proszę nadawać ton głos z krakowskiej natomiast którzy, wożąc modernistyczne nowoczesne projekty projekty często wykraczające poza granice tego jak w Polsce projektowano myślano także chce taki sposób tej odwilży owej rzeczywistości poszerzać wolność w tej konkretnej profesji no i chwilę później po 550 tych korzysta z tej niezwykłej szansy, jaką była możliwość wyjechania do USA jest taki moment roku odprężenia pomiędzy blokiem zachodnim, a związek związkiem Radzieckim Amerykanie przez pewien czas myślę, że nie szansa na stworzenie drugiego, a equity w Europie, że o tym czy to będzie Gomułka Ano stąd szanse na stypendia w ramach stypendium forda Wrighta dla wielu polskich tego roku intelektualistów wyjeżdżali literaci, a wyjeżdżali naukowcy także architekcie jeden z nich był Tomasz Mańkowski i te doświadczenia wyniósł z Ameryki Ameryki, gdzie studiował pod okiem np. Wikana wysoki czołowe fundamentalnych postaci dla modernizmu amerykańskiego stał się potem przekładać na język własnych projektów oraz na edukację architektoniczną edukację tryb bardzo ważne były silne formy Kwadrat koło trójkąt do nich się często odwoływał to było związane w tym, czego nauczył środka, ale też tym, czego nauczył się od innego bardzo ważnego dla niego nauczyciela jak był warszawski arch. Juliusz Żórawski przed wojną autor takich najbardziej ikonicznych modernistycznych projektów Warszawy do Wedla np. po wojnie trafił do Krakowa wykładał w Krakowie im tutaj opublikował też swoją pracę doktorską o formowaniu o konstruowaniu formy architektonicznej, która bez wątpienia, gdyby w tym czasie została wydana poza polską ewentualnie była trochę inny sposób promowana mogłaby dzisiaj być wymieniana wśród takich dzieł no kanonu w ogóle tory architektury światowej Kraków Krakowska uczelnia w tym czasie przeżywa taki swój złoty czas jest miejscem takiego skrót tego napięcia twórczej kreacji i Tomasz Makowski z tą postacią, która potrafi tę szansę wykorzystać Żurawski w swoim dziele również odwołuje się takich silnych form jego książka dotyczy tego, jakie są relacje między człowiekiem, a przestrzenią dotyczy psychologii widzenia psychologii odczuwania przestrzeni to jest druga taka fundamentalna lekcja, którą Tomasz Mańkowski wyniesie w jej, którą potem będzie przekładał na swojej projekt projekt taki właśnie miasteczko studenckie projekt tak jak wielkie wizje urbanistyczne dla Bagdadu, a potem dla całego Iraku i czy warto podkreślić jest nauczycielem dla kilku pokoleń krakowskich i polskich architektów architektem to 2 lata podróż do Stanów zjednoczonych nie jest interesująca, bo to może dzisiaj wydać oczywiste może te różnice się zacierają ale kiedy Tomasz Makowski trafia do Stanów zjednoczonych to bardzo wyraźnie widać, gdyby te różnice pomiędzy sposoby myślenia o przestrzeń w mieście przede wszystkim w Europie w stanach Zjednoczonych, czyli w ogóle rozmach rejestracja prawda i bardziej to nie mogłoby pozostać bez bez wpływu na Majkowskiego no i oczywiście do współpracy skanem wraca do Polski rok później dostaje szansę projektowania miasteczka studenckiego no, który tak jak wspomniałem jest jedną z jego najważniejszych udziału z kilkanaście na uprawę 20 różnych budynków tworzący taką zupełnie alternatywną jak na tamte warunki abstrakcyjną wizję tego jak można mieszkać jak można funkcjonować mamy 5 wysokich białych brył ne pomiędzy nimi takie szare niż zawieszone tak jakby nad przestrzenią pasy czteropiętrowych akademików, a wszystko przecięte agorą czy takim miejscem, gdzie to życie społeczne ma się toczyć rozwijać funkcjonować rzeczywiście ta przestrzeń świetnie działa ona ona rzeczywiście spełnia swą rolę ona została zaakceptowana przez kolejne pokolenia studentów Akademii Górniczo-Hutniczej studentów studentek to miejsce wydaje się jednym z takich właśnie najbardziej udanych tego typu założeń, ale równocześnie jego sposób myślenia odnajdziemy w innych projektach tutaj chciałbym przywołać takie miejsca może mało znane, a na pewno wyjątkowe jak chodzi o historii polskiej architektury miejscem są prze gorzały po może pan panie doktorze proponuję byśmy na chwileczkę przy przegrało się zatrzymali i jako wrócili po informacjach Radia TOK FM oraz zdarzają się bardzo szybko, a chciałbym przeważała trochę więcej porozmawiać pan dr Michał Wiśniewski historyk architektury z Międzynarodowego centrum kultury oraz fundacji Instytutu architektury państwa moim gościem dzisiaj budowanie świata wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego to tytuł książki, która ukazała nakładem wydawnictwa EMG serii architektura jest najważniejsza autorem jest pan dr Michał Wiśniewski informacje o dziesiątej 40 po informacjach wracamy wówczas efekt moment wracamy Szanowni Państwo do architektury, albowiem architektura jest najważniejsza budowanie świata wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego państwa moim gościem jest autor tejże książki pan dr Michał Wiśniewski historyk architektury Międzynarodowego centrum kultury oraz fundacji Instytut architektury wrócę jeszcze się do pana książki nikt u Góra pokazuje spory jest w niej zdjęć z realizacji, ale także zdjęcia dużo tutaj mówimy 3 zatrzymał się przy miasteczku studenckim AGH to jest zbyt kie bardzo urocze patrzenie na np. wnętrza, a wnętrze pokoju w domu studenckim przez stołówkę no nie wiem pewnie się jakoś może o umeblowanie wystrój zmienił, ale co takie urocze takie krycie lat sześćdziesiątych stoły krzesła w podróż w czasie sentymentalna bardzo to tak myślę sobie, a propos Apropos też tego, że architektura sprawdza się, a teraz możemy powrócić do tych mniej znanych projektów, aczkolwiek też kryzys tych, które zwróciły pana uwagę tak miasteczko stworzyło markę architekta jego pracowni pracownik działała na uczelni i która projektowała dla uczelni i po Toruniu Lublinie po jeszcze kilka innych miast i jedną z takich najważniejszych realizacji było przygotowanie Kolegium polonijnego w Przegorzałach takie wyjątkowe miejsce w Krakowie nie w latach dwudziestych bardzo architekt krakowski tego okresu Adolf Szyszko-Bohusz kupił pod Krakowem w lesie na skale dużą parcelę zbudował tę swoją willę, która wygląda trochę taki mały średniowieczny zamek, aczkolwiek jest to budynek bardzo nowoczesne planował wówczas stworzenie tam takiego a jakby powiedzieć taki Kolonia artystyczna tych domów ma być kilka na różnych znanych postaci statystyczna Krakowa w trakcie okupacji powstał tam inny budynek, a mianowicie sanek na odprawach Terra, czyli jednego z najważniejszych tutaj nazistowskich notabli, którzy przebywali w Krakowie na początku okupacji zapragnął rezydencji dla siebie tak właśnie wyjątkowym miejscu ten zamek istnieje do dzisiaj no po drugiej wojny światowej willa zamek stał się własnością uczelni wyższych UJ przejął to miejsca w pewnym momencie i w latach osiemdziesiątych pojawił się pomysł profesora średnio Kubiaka, aby stworzyć takie centrum nauczania o Polsce historii Polski w języku polskim dla osób związanych z Polonią, ale niekoniecznie, którzy interesują się w naszym kraju taka próba Wilkowska klub otwarty na świat i stąd pojawił się pomysł stworzenia budynku, który będzie i centrum edukacyjnym, ale też takim hotelem akademikiem, a Tomasz Mańkowski zbudował zaprojektował ze swoim zespołem właśnie to miejsce co Konkol polonijne jak jest taką, jakby powiedzieć taką, a żelbetową późno modernistyczną interpretacją musi mieć na klasztoru absolutnie wyjątkowy w skali Polski architekturę obiekt zatopiony w lesie z 1 strony odcinający się bardzo wyraźnie od tego otoczenia równocześnie wchodzący z nim dialog, kiedy jesteśmy tam na dziedzińcu widzimy otwarcie na zieleń widzimy drzewa i korytarze są tak zaprojektowane wnętrze, żeby właśnie przez cały czas z tym odcieniem zielonym optować w nim przebywać i no punktu widzenia myślenia architekt burzy jako o sztuce ten budynek bez wątpienia stanowi jedną z ciekawszych ważniejszych osiągnięć nasza audycja nasze spotkanie nasza rozmowa odbywa się w radiu także już początki wspomnieć o tym, że Tomasz Rzymkowski też zaprojektował będzie krach 1 siedzi polskiego radia radio Kraków to z kolei jego, a taki no 1 ostatni projekt powiela dziewięćdziesiątych władze radiostacji otrzymały zgodę wywalczyły prawo do zbudowania nowej siedzibę ogłosił konkurs architektoniczny, który Tomasz Mańkowski wygrał raz ze swoim pracownikiem Piotrem Wróblem no we dwójkę przygotowali projekt, który jest pewien sposób dopełnieniem być może najważniejszy kompozycji urbanistycznej Krakowa, jaką są aleje 3 wież w rękach bulwar biegnący w linii dawnych fortyfikacji austriackich w miejscu, gdzie kiedyś była granica miasta a gdzie w okresie międzywojennym powstała monumentalna Metropolitalna, która Krakowa ten projekt był rozwijany w okresie międzywojennym potem zaraz po wojnie szczególnie w latach sześćdziesiątych no właśnie w tym czasie po raz pierwszy Tomasz Jankowski miał szansę zaprojektowania budynków w tym miejscu miejscu, który może być też ciekawe są dla wielu osób zostało pokazane na rysunkach Stanisława Wyspiańskiego jest taki słynny cykl pokazujący widok na kopiec Kościuszki tam dokładnie widzimy miejsce, gdzie dzisiaj znajduje się rady Kraków w latach późnej pięćdziesiąty Tomasz Majkowski przygotował projekt wieżowca do tego miejsca tam miał stanąć hotel, a tej budowy jednak nie doszło, a 3 dekady prawie 4 dekady później w latach dziewięćdziesiątych wybudował taką post modernistyczną bryłę połowa koła stożek odwrócony trochę, przewidując taki właśnie rozchodzące się falę dziękował fale radiowe no budynek bardzo symboliczne z kilku powodów właśnie świetnie oddający naturę instytucji, która znajduje się w środku, a równocześnie bardzo silna forma architektoniczna dopinają ca dotykająca jak wspomniałem tą kluczową kompozycję urbanistyczną Krakowa pierwszej połowy dwudziestego wieku, jaką są, ale przez wieszczów nie także mamy kilka takich wyjątkowych opowieści historie związane z architekturą urbanistyką najszerzej Krakowem z polską twórczością praktyką architektoniczną, który uczestniczył Tomasz Mańkowski i takich projektów trans tworzył byśmy tutaj mogli oczywiście przywołać dużo więcej też chciałbym dodać, że kiedy kończy się epoka gierkowska tego gierkowskiego prosperity nikt słowa oczywiście kończy się to szansa na zrealizowanie bardzo wielu projektów, które były przemyślane, które planowano wdrażać w Krakowie w latach siedemdziesiątych niektóre spośród projektów Waszczykowskiego po prostu nie było w stanie powstać przeważały budowano kilkanaście lat natomiast on potrafił tę bardzo trudną sytuację wykorzystać, a nie potrafił odnaleźć dla siebie jeszcze inną ścieżkę związki dziecięce pracy życia, ale tak, która była efektem jego wieloletniej współpracy, że techniką Politechniką w Wenecji tuż przed wybuchem stanu wojennego w grudniu 800 pierwszego roku Tomasz Mańkowski pojechać na roczny pobyt naukowy do Wenecji pojechał pół roku później i w wakacje w tym czasie to było najważniejsze ośrodek w Europie chodzi o rozwój nowej myśli architektonicznej rozwój postmodernizmu on tutaj współpracował znowu z najlepszymi z Rosji Django pole LO taka bardzo ważna postać dla tej uczelni już w roku osiemdziesiątym trzecim, a więc już po stanie wojennym potrafił zaprosić kilkunastu Włochów z Wenecji do Krakowa, żeby tak, jakby porzucić wszystko to czym zajmował się dotychczas i wymyślać miastu budować miasto na nowo organizować warsztaty poświęcone przebudowie rewitalizacji to wówczas zupełnie nowe pojęcie takich dziewiętnastowiecznych albo historycznych fragmentów Krakowa na Kazimierzu na Kleparzu efektem współpracy, która ciągnęła się przez bardzo wiele lat ona trwała przez kilka dekad współpracy z Wenecją z wosku uczelniami był pomysł stworzenia wioski dziecięcej, czyli takiego no i domu dziecka tak można by określić pod Oświęcimiem w Brańsku Tomasz Rzymkowski zaprosił do tego projekt grupy, a wówczas bardzo znanych cenionych na całym świecie tak, aby Mario Botta ze Szwajcarii to był komisji MAK tak bardzo znany japoński metabolizm ta arch. Zniemiec z Włoch z Polski chcieli wspólnie stworzyć takim Rojek z 1 strony bardzo ciekawy koncept dual nie na życie kwadratu z takimi osobnymi pawilonami każdy inny, ale wpisane w pewien wspólny rytm, gdyby ten projekt został zrealizowany prawdopodobnie dzisiaj w takim kanonie wiedzy o postmodernizm je w architekturze postmodernistycznej mielibyśmy taką właśnie polską realizację do tego nie doszło, ale pozostał projekt, który pokazuje nam architekta wizjonera architekta, które tych bardzo trudnych latach latach osiemdziesiątych potrafił przekracza granice potrafił współpracować z najlepszymi potrafił też co podkreślają często jego uczniowie uczennice budować z nich takie przekonanie, że mogą rywalizować z najlepszymi od teścia podkreślić, że w latach sześćdziesiątych w jego katedrze powstaje kilkanaście doktoratów i potem będzie jeszcze więcej to są setki osób architektem architektów często bardzo znanych projektantów projektantek laureatów nagrody architektonicznej farb i wielu innych nagród architektonicznych, którzy wyszli z tej pracowni spod ręki właśnie Tomasza Mańkowskiego, którzy pewnego stopnia wciąż kontynuują pomysły wizje wyrastający z tej krakowskiej szkoły, która w okresie powojennym rozwijała się właśnie dzięki m.in. Tomaszowi Jankowskiemu w jeszcze gdy skieruje uwagę słuchaczek słuchaczy, a jeśli jeszcze ten ciekawy wątek, a mianowicie z praw praw w środkach w na Tomasza Mańkowskiego wspominaliśmy o rodzinie by coś no i Tomasz Mańkowski prostymi pochodzi od słynnego siedemnastowiecznego Kabe listy rabina Natana i wyrzuca NIK i mamy też, gdyby bardzo interesująco historie dotyczące jego syna Wolfa w w archiwum Radia TOK FM znajdą państwo kilka rozmów na ten temat panem prof. Pawłem Maciejko o 1 rzut także to też ciekawy wątek, chociaż w sztok związane oczywiście stało się Mańkowski, chociaż zupełnie w innym kontekście w winnym winny przestrzeni tak powiedział tak mówimy o Krakowie Aninie, który reprezentował to właśnie żydowską społeczność Krakowa społeczność, a byłam w Krakowie budowała miasto od czasów średniowiecza, a złoty okres krakowskich Żydów to oczywiście szesnasty początek siedemnastego wieku już tutaj możemy odnaleźć ślady tej rodziny rodziny, która co warto podkreślić się w wieku 19 dwudziestym kolejni reprezentowała tak nurt emancypacji, a włączania się nowoczesność jedna z ciotek Tomasza Mańkowskiego była jedną z pierwszych adwokatów w Krakowie w okresie międzywojennym w tej dziedzinie możemy odnaleźć wiele takich malowanych ptaków takich bardzo silnych osobowości przełamywał granice, które tworzyły zupełnie nowy koloryt i nowe normy społeczne ponoć mamy tak niektórzy uważają konserwatywnym mieszka w książce podkreślić znajduje się fantastycznych esej autorstwa córki Ewy Mańkowski Green oraz zięcia Tomasza Makowskiego i glina esej o opisujący właśnie pomosty rodzinne i pokazujący tą to po w stronę osobistą osobistych przeżyć też bardzo tragicznych czasów wojny też trzeba podkreślić, że te ataki o charakterze antysemickim to nie tylko wojna, ale to także rok sześćdziesiąty ósmy natomiast mamy tam też przepiękny odpis bardzo wzruszający opis krakowskiej rodziny, która właśnie tworzyła koloryt tego miasta otworzyła historię tego miasta, którą no niekoniecznie kojarzymy z tym takim konserwatywnym obrazem Krakowa jak bardzo często funkcjonuje bardzo bardzo panu dziękuję za dzisiejszą rozmowę pan dr Michał Wiśniewski historyk architektury z Międzynarodowego centrum kultury oraz Fundacja Instytut architektury był państwa moim gościem rozmawialiśmy o książce budowanie świata wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego informację o godzinie jedenastej po informacjach wracamy będzie kino będą kontrowersyjne tematy zaprasza Zwiń «

Budowanie świata. Wokół twórczości Tomasza Mańkowskiego

POLECAMY KSIĄŻKI

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 14:00

Najnowsze Podcasty

O problemach z wodą pitną w Sudanie Południowym i szerzej, w Afryce

Wolna wola jest jak złudzenie optyczne? Odpowiada neurobiolog dr Paweł Boguszewski?

Jak napisać scenę seksu?

Książki. Magazyn do słuchania: Bartek Sabela "Wędrówka tusz"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL