Białoruś - wróg, ale mniejszy

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzień dobry nazywam się Bartek Meyer zapraszam ostatni w tym półroczu Puls biznesu do słuchania wspomniałem o tym nieprzypadkowo, bo dzisiaj nawiążemy do najważniejszego wydarzenia właśnie mijającej połowy roku, czyli oczywiście to wojny Ukrainie i pamiętają państwo zapewne jak zaraz po agresji Putina Ukrainy codziennie właściwie czytaliśmy o tym, że kolejne przedsiębiorstwa zrywają kontrakty zaprzestają działalności przynajmniej zawieszają swoją działalność w Rozwiń » Rosji i na Białorusi także kolejne pakiety sankcji dotyczyły niemal równym stopniu obu tych państw teraz takie mam wrażenie sytuacja jest już trochę bardziej zniuansowane co do Rosji nikt w zasadzie wątpliwości nie ma to godny potępienia Barbarzyńca brutalne okresu ubioru tego powiedzieć raczej nie można, owszem, Łukaszenko jest sojusznikiem Putina działa razem z nim, ale jego wojsko nie uczestniczy w działaniach zbrojnych Białoruś jest, więc wrogim ale jakby takim trochę mniejszym przykład no może marginalny, ale chyba dobrze pokazujący tę różnicę taką obecne różnice rosyjska reprezentacja w piłce nożnej została wykluczona z ligi narodów Białorusini wciąż tam grają wróćmy jednak do biznesu z Rosją zrywa się teraz wszelkie kontakty tego typu zachodnie przedsiębiorstwa pozbywają się swoich fabryk w tym kraju uczynił tak np. Polski Cersanit albo gęstość tłumaczą z tego, że jeszcze nie opuściły rosyjskiego rynku no to dotyczy np. Polpharmy działalność na Białorusi także kluby oczywiście nie przynosi jednak to coś innego niż robienie biznesu z Rosjanami zapraszam, więc państwa na podcast Białorusi i Białorusi w czasie wojny chciałem dziś oczywiście porozmawiać z przedstawicielami firm, które wciąż są obecne białoruskim rynku mają tam fabryki albo eksportują swoje produkty wszyscy jednak odmówili byli gotowi rozmawiać na każdy temat oprócz tematu Białorusi takiego oporu nie miał szczęścia Kazimierz Zdunowo i prezes polsko białoruskiej Izby handlowo przemysłowej na początek zapytałem go czy po 24lutego wielu przedsiębiorców opuściło tę organizację jest takiego przypadku, czyli wszystko działa tak jak działało przedtem oczywiście, że nie całkiem nie tak działa, ale to nie znaczy, że ludzie mają porzucać to co do tej pory bilet jak w tej chwili wyglądają te kontakty handlowe gospodarcze między polskimi firmami firmami białoruskimi na ile sankcji przeszkadzają temu Francję zdecydowanie przeszkadzają natomiast jako w tej chwili wyglądają sią bardzo nieparlamentarne to znaczy to znaczy, że ludzie przy spotkaniach używają bardzo mocnych słów, ponieważ tracą majątki tracą dorobek życia trafią firmy tracą klientów tracą przestrzeń gospodarczą, który się obracają zdobyte rynki no, więc to trudno przyjmować z takim spokojem takie rzeczy się przyjmuje z emocjami, jakie emocje różni się wyrażają natomiast przychody na grunt taki bardziej konkretnych to niemożna prowadzić biznesu też się sobie założyło Białoruś się zdobyło rynek, a potem nie mógł sobie zapłać ryb przykład kupuje się komponenty surowce pod zespoły różne elementy do produkcji ziem uprawnych gotowy, żeby on odróżniał się od innych produktów był lepszy łatwiej się sprzedawał okazuje się, że jak dostać się to nie zapłacę soli, ponieważ myśmy zebrali Shift nie wnikam zagadnienie o charakterze politycznym chcę pokazać, że np. nasza izba była zaszczycona, że naszym członkiem został, więc Agro rąbanki jeden z największych banków białoruskich bank na tyle dobrze oceniany przez stronę polską zarówno bank gospodarstwa krajowego jak korporację ubezpieczeń kredytów eksportowych, że duża część środków, które były przeznaczane na finansowanie polskiego eksportu przechodziła przez ten plan, bo to solidny bank posiadający różne oddziały i doświadczenie w funkcjonowaniu na rynku na potem został objęty sankcja, czyli to wszystko co zostało wypracowane po to, osób poszło w powietrze trzeba szukać nowych rozwiązań na jak porozmawiamy z firmą Stomil Sanok, która na specyficzną produkcję, bo dostarcza surowiec gorący Ford Sierra biegu na ruszyli na Białorusi i sprzedaje do wszystkich ważniejszych producentów, którzy wykorzystują muszelki od, chociaż firma Atlas uszczelki uszczelki do lodówek zamrażarek no to jest bardzo ważny rynek natomiast, jeżeli sami sobie nie możemy zapłacić no to przerywamy produkcję dostawy, a w tej sytuacji sprzedaliśmy surowca nie zarobiliśmy pieniędzy arenę przyjmują Turcji te firmy, które sprzedawały na Białoruś swoje produkty z Polski musiały to pewnie dużym stopniu przerwać czy jest jakiś sposób na to, żeby prowadzić ten handel sposobów już spór różnych, bo to nie jest tak, że wszystko się przerywa, bo tak sobie jakiś urzędnik wymyślił życie jest dużo bardziej złożone może szczęście, że nie wszyscy do końca rozumieją natomiast, jeżeli chodzi o przedsiębiorców, którzy sprzedawali towary zmniejszyli swoje obroty, ale też przydają w tym zakresie w jakim jest to możliwe, jakim jest dopuszczony przepisami państwowymi postanowieniami komisji europejskiej to samo dotyczy również import są przewożone towary od chociażby gaz dla kuchni angaż do butli, które się potem sprzedaje tylko, że ilość kiego gwałtownie spadł jest wok na granicy są zatrzymywane całe dostawy wzrosła liczba dokumentów związanych z oświadczeniami nawet niektóre są takie bardzo interesujące, że jak wiesz już jakiś towar na granicy dopuszczony to jeszcze musi wydać oświadczenie, że nie sprzedaży firmie czy zapewnię aż z Energą firmy objętej sankcjami jak sprzeda swojemu odbiorcy i on sprzeda itd. dalej no to są takie ciekawostki związane z życiem gospodarczym, ale generalnie obroty realizowane są środków w mniejszym stopniu mniejszym zakresie i większą sumą papierów kłopot, a te firmy, które produkują na Białorusi jak sobie radzą na Białorusi jest kilka typów firm my mówimy o firmach polskich w polskich na Białorusi jest około 500 w Polskiej lub z polskim kapitałem różnych branżach i w związku z tym część z nich zakładała swoje przedsiębiorstwa po to, żeby sprzedać na rynku białoruskim rynku rosyjscy mechanizm ekonomiczny był też instruowani, że część wyposażenia część surowców część podzespołów dostarczana z Polski i to się bardzo opłaciło, bo dostęp ciałem swojej fabryki do swojej firmy, która mi oczywiście zapłaciła gwarantował odpowiednią cenę w odpowiednim czasie natomiast produkt przeznaczony na rynek szeroko rozumiany rynek wschodni i tyle przedsiębiorstw spokojnie funkcjonują nadal z tymi trudnościami, o których mówiliśmy, ale mają rynek w rynku i nikt nie zabieg zupełnie inaczej funkcjonują przedsiębiorstwa, które produkowały tam, żeby sprzedawać na rynek Unii Europejskiej dla przykładu to są meble, które naraz jakiegoś powodu zostały objęte sankcjami jako o branża, która nie wiem albo ekologię psuje Unii Europejskiej, bo meble drewniane nie plastikowe albo może, dlatego że można my zbudować ciął w każdym czasie prowadzi do wykorzystania na cele woli wojenne to zdumiewające, ponieważ firma taka jak le kredytu IT w Polsce firma z siedzibą w dużą fabryką Grodno inwersji wolnej strefie ekonomicznej Grodna, które sprzedawała na rynek wschodni na rynek zachodni no i ma kłopoty, żeby na rynek wschodni sprzedawać ruja wchodzi się utrzymuje to samo firma Szynaka meble trudno wytłumaczyć panu Janowi, który włożył dużo pieniędzy dużo pracy to, żeby zorganizować swoje przedsiębiorstwu natomiast przedsiębiorstwo już wiadomo, że nie będzie mogło sprzedać w najbliższym czasie swojego produktu do Unii Europejskiej jest objęty sankcjami, więc podaje przykłady, które ktoś sobie załatwił w ramach sankcji, ponieważ no to jest także, jeżeli nie my produkujemy my sprzedajemy tej linii zajmują naszyjnik i sprzedają w związku z tym zawsze trudno jest odpowiedź na pytanie, gdzie kończy się polityka polegająca na osłabianiu Białorusi metodą zamykania polskich przedsiębiorstw Białorusi nami w niej set przedsiębiorcy będą wchodziły inni producenci czy inny przedsiębiorca z innych krajów czy niema pan takiego wrażenia, że jednak Białorusi troszkę inaczej traktowana przez zachód niż Rosja jest inaczej traktowana, ale Białoruś od dawna była postrzegana jako kraj, który ma ogromny potencjał ten potencjał ekonomiczny także potencjał społeczny ten potencjał może być wykorzystany dla przykładu niemiecka ambasada wydaje wizy dla działaczy pracowników czy przyjechać pracować my ograniczyliśmy wydawanie wiz tylko do przypadków humanitarnych wyjazdów w celach zdrowotnych i łączenia rodzin to zdecydowanie za mało ambasada węgierska wydaje wizy normalnie bez żadnego zatrzymywania się ambasada Włoch i najciekawsze, bo ona uważa, że wszyscy, którzy chcą z Włochami pracować powinni przyjeżdżać do włoskich powinni nauczyć się poznać prowadzi biznes, więc no członek rady polsko-białoruskiej Izby handlowo-przemysłowej, który jest równocześnie wiceprezesem włoskiej Izby handlowo-przemysłowej nie ma u nas dostać w naszej ambasadzie wizy dostał oczywiście w ambasadzie włoskiej nową definicję PS nie zmierza do 8zł, jakie są pana przewidywania co do najbliższej przyszłości tej współpracy polsko białoruskiej nie mam żadnego pojęcia nie potrafi się wypowiedzieć w jaki sposób to się rozwiąże jak będzie to zamknięty konflikt, jakie będą skutki zamknięcia tego konfliktu nie chcę gdybać to co dzieje się w tej chwili na Ukrainie jest złem to jest wojna ludzie giną tracą swoje majątki tracą swoje mieszkania szafę dzieci rodziny nie mają, gdzie mieszkać tak nie powinno być natomiast na naszych oczach dokonuje się zmianę geografii gospodarczej świata nie grafit politycznej świata to są zmiany, które idą, które wpłyną na naszą gospodarkę na gospodarkę na sąsiedni sąsiadów na gospodarkę przede wszystkim całej Europy Europy zachodniej, ale to już nie moje dziękuję nie jestem specjalistą od strategii polityki międzynarodowej dziękuję bardzo, za rozmowę gościliśmy pana prezesa Kazimierza Gutowskiego szefa polsko białoruskiej Izby handlowo-przemysłowej jest serdecznie dziękuję to jeszcze może wiedzieć co w ostatnich miesiącach zmieniło się w polsko białoruskich relacjach gospodarczych np. instytucja ubezpieczająca kontrakty eksportowe, czyli kulkę Elżbiety Kasprzykowski dyrektor departamentu sprzedaży w tej firmie zapytałem czy do KUKE wciąż zgłaszają się polscy przedsiębiorcy, którzy chcieliby handlować z białoruskimi firmami obserwujemy, że handel z Białorusią został bardzo mocno ograniczony no tutaj musimy zauważyć, że część sektorów gospodarki Białorusi czy też banki firmy one są objęte sankcjami i tak naprawdę nie można zawierać z nimi żadnych transakcji nie ma co ukrywać, że również polscy przedsiębiorcy w obliczu tego co się wydarzyło 34lutego, czyli w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę i po prostu ograniczeni handel z Rosją czy z Białorusią czy to, kierując się jakimś obawami czy też tym, że poniekąd nie wypada handlować tymi podmiotami tu muszę powiedzieć, że na pewno duże znaczenie ma taki wątek stricte finansowy, bo te wszystkie sankcje, które są nakładane coraz mocniej odczuwane również przez firmy w Rosji i Białorusi no i ich standing finansowy pogarsza się to jest zauważalne przez polskich przedsiębiorców i polskie firmy to po prostu obawiają się handlować w dalszym ciągu z tymi kontrahentami należy również wspomnieć o technicznych problemach związanych z trudnościami w przekazywaniu transferów środków do Polski na Białorusi i w Rosji nie funkcjonuje SW jest co powoduje, że przekazywanie pieniędzy z tych krajów do przedsiębiorców polskich i po prostu utrudnione, żeby nie rzec, że wręcz niemożliwe wspomniała pani o Rosji czy w porównaniu Rosja Białoruś, jeżeli chodzi o zainteresowanie polskich przedsiębiorców to jest jakaś istotna różnica po wybuchu wojny oczywiście na bazie tego co usłyszał od naszych klientów to zainteresowanie rynkiem rosyjskim właściwie spadło blisko zera z Białorusią jest nieco lepiej czyni dziś pojedyncze pytania o to czy jest szansa, żeby ubezpieczyć, jakie kontrakty na Białoruś bądź też przewidujemy, że coś w najbliższym czasie się zmieni tego typu pytania się pojawiają ostatnim czasie, czyli po wybuchu wojny nie trafiło do mnie żadne pytanie dotycząca tego obszaru i kontrahentów z Rosji, więc wydaje mi się że, o ile Białoruś jeszcze ktoś pyta o tyle na temat Rosji takich pytań nie mamy co państwo odpowiadają tym potencjalnym klientom, którzy mimo tej sytuacji widzieliby szansę na handel z Białorusią ustalamy się po pierwsze, wskazać na te ryzyka, o których mówiłam chwilę wcześniej, czyli pogarszające się ten Ingi tych podmiotów Rosji i Białorusi podkreślamy, że jednak występują utrudnienia w transferze środków jednocześnie wskazujemy, że są nowe obszary mamy ubezpieczenie, które możemy zaoferować w innych krajach również tego stosunku do kontrahentów z krajów dawnego związku Radzieckiego i staramy się też przekierować zainteresowanie klientów na inne obszary dawne kraje związku Radzieckiego czy też kraje Afryki, które cieszą się ostatnio coraz większym zainteresowaniem może te pytania pojawiają się, dlatego że polskie firmy nie do końca mają świadomość, jakie straty ponieśli eksporterzy, którzy byli obecni na Białorusi państwo akurat mają wgląd w takie informacje jak to wygląda na chwilę obecną to jest jeszcze trudne do oszacowania w takim ujęciu globalnym cały czas spływają do nas wnioski dotyczące czy to windykacji czy wnioski o wypłatę odszkodowania, ponieważ nowy wybuch wojny miał miejsce w lutym Mané towary były sprzedawane z różnym terminem płatności w związku z tym, mimo iż doszło do zajścia tego ryzyka ubezpieczeniowego czyni zaszło ryzyko polityczne moratorium płatnicze czy też siła wyższa w postaci wolne NATO to nie jest jednoznaczne z tym my już wypłacamy odszkodowanie, dlatego że ten proces zaczyna się od złożenia wniosku o podjęcie działań windykacyjnych później jest czas, w którym inne mamy możliwość podjęcia próby kontaktu odzyskania środków, a następnie w zależności od tego, jakiego ryzyka będziemy wypłacać odszkodowanie mija około 60 do 90 dni na wypłatę odszkodowania ja też muszę powiedzieć, że obserwujemy, że pierwsza spora część polskich przedsiębiorców odzyskała środki od swoich kontrahentów czy to z Rosji czy Białorusi część klientów w dalszym ciągu zwleka ze złożeniem dokumentów o wypłatę odszkodowania i chociaż może się to wydawać nie do końca zrozumiałe to ja muszę powiedzieć, że my obserwujemy obserwowaliśmy historycznie ubezpieczyliśmy całkiem spory kawałek sprzedaży czy eksportu na Białoruś czy kontrahenci z Białorusi to były solidność firmy dobrze płacąca i myślę, że polscy przedsiębiorcy liczą jednak na to, że kiedyś normalność powróci w związku z tym cały czas zwlekają ze złożeniem wniosku o odszkodowanie czekając, że albo kontrahent opłaci albo sytuacja na tyle się wyprostuje, że będą mogli po prostu odnowa rozmawiać o tym w jakim terminie, kiedy spłaty będą mogły następować oczywiście jako Cooka na tego typu propozycję zgadzamy się jest to dla nas zrozumiałe no i widzimy również, że takie działanie daje efekty w postaci spłaty rachunek naszych klientów to jest trudne oczywiście przewidywać przyszłość szczególnie w tak niepewnych okolicznościach dzięki nim mamy do czynienia teraz leczy państwo mają jakiś prognozy dotyczące tego, kiedy sytuacja taka gospodarcza na linii Polska Białoruś może wrócić do jakiejś no, gdybym dysponowała taką informacją to byłoby Super, ale w chwili obecnej jest takie klasyczne wróżenie, ponieważ nie ma żadnych przesłanek, które pozwalałyby sądzić, kiedy się może zakończyć sądzę, że wszyscy chcielibyśmy, żeby zakończyło się jak najszybciej niestety te dzisiejsze doświadczenia pokazują, że ta agresja ona nie ustaje w związku z tym cała ta wojna może trwać jeszcze przez długi okres czasu i jeśli rozmawiamy z naszymi klientami takie pytanie się pojawiają no to niema co ukrywać się też zachęcamy do tego, żeby patrzyli na inne kierunki eksportu prowadziliśmy poniesie bez granic istotną, bo 35%ową obniżka składek właśnie po to, żeby promować inne kierunki dziękuję bardzo, za rozmowę na naszą rozmówczynię była pani Elżbieta Kacprzyk Kosowska dyrektor departamentu sprzedaży KUKE dziękuję pięknie dziękuję również z analitykami rozmawiałem o tym czy Białoruś może jednak odegrać jakąś pozytywną rolę w czasie obecnego konfliktu mówi się np. ostatnio o tym, że przez terytorium mogą być transportowane ukraińskie zboże, które z powodu rosyjskiej blokady portów nad morzem czarnym nie może tą drogą wyjeżdżać z kraju czy Jan strzelecki polskiego Instytutu ekonomicznego uważa, że Białorusi z mniejszym wrogiem na pewno jest także Rosja jest wrogiem nr 1 i kolejne pakiety sankcyjne są wycelowane przede wszystkim taki sposób, żeby uderzyć w główne źródła dochodu Rosji, bo Rosja jest głównym agresorem to armia rosyjska przede wszystkim prowadzi czy żołnierze rosyjscy są na terenie Ukrainy, więc się rzeczy Rosja jest wrogiem nr 1 natomiast ta współ wina współudział Białorusi inwazji pełno stalowe na Ukrainę jest bezsprzeczna udostępnienie terytorium infrastruktury itd. jak do związku z tym Białoruś oczywiście te koszty związane z sankcjami z tym współudziałem agresji na Ukrainę też ponosi teraz mówi się o tym, że przez Białoruś być może będzie transportowane w sporze z Ukrainy pewnie rozmowy na ten temat trwały już od jakiegoś czasu czy właśnie to jest powodem tego, że troszkę liberalnie jest traktowana Białoruś przez zachód jest tak jak pan, iż faktycznie pojawił się temat, który strona rosyjska Borowska stara się łączyć z łagodzeniem sankcji, czyli temat tranzytu ukraińskiego zboża w Końskich płodów rolnych przez terytorium Białorusi, bo jak wiemy mamy problem z gigantyczną ilością zbóż, które zalegają na Ukrainie w ukraińskich portach w związku z tym, że Rosja zablokowała możliwość eksportu przez morze czarne no i trzeba się zastanowić pływania Ukraina była gigantycznym eksporterem pszenicy kukurydzy innych zbóż nasion oleistych co zrobić z tym zbożem także Ukraina mogła zarobić, żeby na świecie nie mogło mówiąc wprost, żeby uspokoić rozchwiane rynki żywnościowe i faktycznie jest jeden z pomysłów na to, że co ostatnio wyraźnych jak najbardziej publicznie i wprost przez sekretarza generalnego ONZ, żeby ten tranzyt odbywał się przez terytorium Białorusi to rozwiązuje pewne wyzwania infrastrukturalne to znaczy np. nie trzeba zmieniać rozstawu kół, bo zboże mogłoby przez terytorium Białorusi trafić do portu w Kłajpedzie na Litwie i stamtąd statkami być eksportowane cały świat to wymagało szeregu ruchów to znaczy po pierwsze, właśnie Białoruś musiałaby się na to zgodzić po drugie, musiałby się zgodzić NATO Rosja to wyższa będzie, że Białoruś nie jest podmiotem takim zupełnie z niezależnym w stosunkach międzynarodowych i silnie uzależnione gospodarczej politycznej decyzji Moskwy Kremla, ale chyba też musi się zgodzić Ukraina Ukraina chyba nie jest przesadnie entuzjastycznie nastawiona do tego pomysłu przede wszystkim musi się zgodzić Ukraina Ukraina no jest tutaj główną stronę, która będzie trwała swoim eksporcie tutaj Ukraińcy mówią zdecydowane nie proszę powiedzieć ile te sankcje, które obejmują Białoruś są uciążliwe dla tamtejszej gospodarki dla tamtejszych obywateli po są dotkliwe one też działają od długiego czasu, ponieważ trzeba pamiętać, że sankcje na Białoruś były sukcesywnie wprowadzane wraz z kolejnymi ograniczenie praw człowieka rządów prawa na Białorusi po sfałszowanych przez Mińsk w wyborach prezydenckich brutalnej pacyfikacji protestów, a ostatnie pakiety rundy sankcji wprowadzono po rosyjskiej wojskowej agresji na Ukrainę, który Białoruś uczestniczyła one są dotkliwe dla białoruskiej gospodarki, dlatego że białoruska gospodarka w dużej mierze uzależniona od eksportu jest ponad tak powiem średnią uzależnienie eksportu średnia unijna to jest tak nieco poniżej 50% PKB stanowi eksport średnio w państwach niech na Białorusi ta proporcja to jest 70%, a w tej chwili także 70% białoruskiego eksportu mniej więcej handlu zbiorczą jest objętych sankcjami po tych ostatnich rundach sekcyjne widać, że to jest znaczące, bo europejska była ważnym dla Białorusi partnerem handlowym jest jedno, jakby źródło problemów gospodarczych to w czasie będziemy odczuwać też, dlatego że tezy sankcje, kiedy samce mają w sobie budowane często takie opóźnienie np. nie obejmują umów już zawartych przed 2marca, kiedy wprowadzono tam takie znaczące sankcje na białoruskie ważne sektory, więc w drugiej połowie roku będziemy dobrze widzieli też dane handlowe za cały rok pokażą nam tak naprawdę skalę tej zapaści kolejnym uderzeniu jest to, że biały przestała eksportować na Ukrainę Ukraina wstrzymała handel rady Ukrainy była ważnym bardzo odbiorcą polskiego eksportu np. paliw, które są jeden z głównych źródeł dochodu do białoruskiego budżetu cały sektor petrochemiczny generował bardzo dużych zysków częściowo paliwa były eksportowane do Unii częściowo do Rosji częściowo na Ukrainę większość firm, które działają na Białorusi to są firmy państwowe albo przynajmniej powiązany jakiś sposób państwem spodziewa się pan, że druga połowa roku przyniesie jakieś dotkliwe kryzysy takich firm czytam szykują się jakiś upadłości czy raczej to będzie w jaki sposób planowane przez państwo to jest gospodarka centralnie sterowana w związku z tym takie niekontrolowane upadłości to raczej nie będzie przypadek Białorusi natomiast problemy z wypłatami brak zamówień brak komponentów do produkcji to jest myślę coś co czeka Białoruś już wiemy, że już spotyka w dużej mierze Białoruś, jeżeli chodzi o dane to co widać z danych to właśnie jeszcze trochę za wcześnie, żeby stawiać takie bardzo jednoznaczne tezy poparte danymi natomiast widzimy już tyle z oficjalnej białoruskiej danych, że w pierwszych 4 miesiącach tego roku PKB spadło 2 i 1% prognozy banku światowego, że spadnie 6 pół procent 2020 drugim roku i wydaje się, że to jest dość optymistyczne dla Białorusi pragnącym się ten spadek będzie większy, bo nie widać żadnych Jaskółek, które miałyby odmienić nawet jeśliby zniesiono sankcje na nawozy potasowe wciąż trzymający wątpię nawet to jest ich jedyny jakiś taki Promyczek na dzień ważne sektory białoruskiej gospodarki Petrochemia, ale też takie pismo obiecujące gałęzi jak IT, które Białoruś rozwija w ostatnich latach właściwie zostały pobite przez reżim i przez sankcje w związku z działaniami reżim jak obniżył się jeśli w ogóle się obniżył poziom życia Białorusinów poziom życia Białorusinów się obniża koszty życia są coraz większe widać to było w czasie pandemii i w czasie działań pacyfikacyjnych wobec protestów na Białorusi w tym roku inflacja w kwietniu wyniosła 16% z tego co pamiętam, więc widać, że przekłada się to na wydatki gorsze, ale problemy z tą w Rosji to znaczy brak dostępu do niektórych produktów towarów, bo Białoruś tak jak pan zauważył pewnie mniejszym stopniu niż Rosja, ale została objęta taką Ano temu to czy wiele firm logistycznych kurierskich dostawców po prostu wycięło Białoruś ze swojej siatki z 1 ze względu właśnie takie polityczne czy wizerunkowe kwestię z drugiej strony ze względu na to, że jest rynek niepewny niestabilny Białorusi groził techniczny default, więc portu, unikając ryzyka ograniczy obecność na rynku, które niewielki biorę z zamieszkuje 9 000 000 osób, więc z punktu widzenia światowej gospodarki światowego biznesu można sobie wyobrazić, żeby tor na tym rynku nie być obecnym czy w przypadku Białorusi sankcje będą skuteczne zależy co oznacza skuteczność sankcji czy, jeżeli oznacza, jeżeli definiujemy ją w ten sposób, że przez to nałożyliśmy sankcje na Białoruś Rosja zaprzestanie działań, bo na Ukrainie to nie, dlatego że do działania rosyjskie są wymierzone właśnie też m.in. na to, żeby Białoruś jest coraz większym stopniu podporządkować, więc nie wpłynie na działania Rosji natomiast zwiększa koszty dla Rosji przede wszystkim czy te sankcje kruszą podstawę białoruskiego reżimu Białorusi jako społeczeństwo nie są sprzyjają operacji zbrojnych federacji rosyjskiej Ukrainie i to no wiemy z sondaży, które nie do końca nie można ufać, ale pewne trendy one obrazują też głosują nogami, uciekając z tego kraju i to pokazuje, że sankcje są skuteczne w tym wymiarze oddziaływania na społeczeństwo kruszenia podstaw reżimu, ale także zwiększenia kosztów dla federacji rosyjskiej, która będzie musiał ponosić koszty utrzymania tego państwa jeśli dalej będzie chciała trzymać pod swoim butem wszystko wskazuje sankcję wiadomo to jest miecz obosieczny ile skuteczne czy jakby na ile dotkliwe są dla Polski sankcje, które szeroko rozumiany zachód w tym także Polska nałożyła na Białoruś Białoruś nie była naszym ważnym partnerem czy, jeżeli chodzi o handel czy eksport może Polski na Białoruś udziału Białorusi eksportuje 70%, więc bardzo bardzo niewielki wzeszłym roku silnie pamięć myli są poszczególne powiedzmy obszary, gdzie były obecne polskie przedsiębiorstwa na rynku białoruskim albo gdzie importowaliśmy coś z Białorusi np. no uderza w polskie rolnictwo wzrost cen nawozów natomiast to nie tylko wynik sankcji nałożonych na Białorusi, ale też w ogóle całej sytuacji globalnej sankcji nałożonych na Rosję, więc samo nakładanie sankcji na Białoruś jest dużo bardziej szkodliwe dla Białorusi niż dla polskiej gospodarki natomiast ogólna sytuacja w regionie działania federacji rosyjskiej oczywiście składają się na obraz tego, że dla polskiej gospodarki też istnieje bardzo wiele ryzyk dziękuję bardzo, za rozmowę gościliśmy pana Jana strzeleckiego, który jest analitykiem w Polskim Instytucie ekonomicznym bardzo dziękuję jak to jest z tym transportem potencjalnym transportem ukraińskiego zboża sprawę zbadał m.in. Andrzej Szurek autor wideo bloga ze Wschodu jego też na początek zapytałem o to gdzie na skali wrogości mieści się dziś jego zdaniem nasz wschodni sąsiad oficjalnie relacji z Białorusią jest tak samo na cenzurowanym 4 miesiące temu teraz musimy patrzeć nie tylko z perspektywy Polski, ale jak Białoruś postrzegana jest szerzej i tutaj nieoficjalnie pojawiają się pewne wyłącznie tzw. możliwość dogadania się możliwość osiągnięcia kompromisu z Łukaszenką bezpośrednio z reżimem Łukaszenki chociażby w sprawie tranzytu ukraińskiego zboża w tej sprawie ono nie było dziś mocno nagłośniona, ale trafiają do nas komunikaty, że ukraińskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych rozważa otwarcie drogi do portów nadbałtyckich, nazywając ten kierunek wezwany nie najlepszym co pani wiąże się oczywiście z koniecznością tranzytu przez Białoruś tego już nie podkreślają z drugiej strony dzięki zgodnie pojawiają się komunikaty ze strony Białorusi, że jest skłonne otworzyć taką drogą w istocie połączą się takie rozmowy jest rozpatrywany taki wariant i jest ukryta zielone światło chociażby ze strony amerykańskiej, żeby taki kierunek otworzyć to pokazuje, gdzie pomimo oficjalnej retoryki Białoruś jednak jest strategicznie traktowana jako ten kraj, którym możemy dokonać wyłomu pomimo tego, że mamy relacje, jakie mamy nie jesteśmy w atmosferze sankcji to jakiś perspektywie może się zmienić, jeżeli chodzi o wyjątki to podkreśla, że Białoruś za tranzyt chciałaby okresowego zniesienia embarga na swoją produkcję nawozów Azotowych to jest element takiego balansowania, jakie przez długie długie lata realizował Łukaszenko między Rosją, a Unią europejską czy szeroko rozumianym Zachodem Czech bez czegoś innego to wynika ze zadawanie się zgodzę tutaj to jest cały czas kontynuacja wcześniejszej polityki oczywiście o obecnym czasie Łukaszenka nie może sobie pozwolić się na tak mocne balansowanie, które towarzyszyły też czasem wręcz 3 anty kremlowskie wystąpienia i retoryka to balansowanie ma znacznie bardziej ograniczoną przestrzeń chociażby w postaci tego, że do tutaj nie możemy wykluczyć, że ryzykuje też prezydent Białorusi tym się może stracić władzę i Rosja jednak je posadzi bardziej podległego sobie prezydenta do po czas zrozumieć, że Łukaszenko traktuje po prostu Białoruś jako taką swoją część jest takim prawdę prawdziwym dyktatorem i zachowuje się jak ten z lat dziewięćdziesiątych dyrektor kołchozu, że to jest jego gospodarstwo ja tutaj też rozgrywała swoje interesy natomiast my tutaj, aby mówić z perspektywy Polski o zmianie retoryki zmianę kierunku musimy mieć jednoznaczny sygnał, że jest zielone światło ze strony innych państw znaczy Stanów zjednoczonych i Brukseli mówi lekarz nie ma zgodności co do tej polityki na razie na dziś to jak postrzegają, chociaż przedsiębiorcy nie ci, którzy są może obecnie, ale ci, którzy w, jaki sposób są zmuszeni do współpracy tutaj myśli sektor akcji, które jest odbiorcą kapitału ludzkiego, który napłynął z Białorusi 2020 roku to była dosyć duża fala napływu specjalistów IT w sam rozmawiam z właścicielami, które hałasów firma IT, które wykonują różne zabezpieczenia firmy też przecież pracują dla instytucji rządowych w zakresie właśnie zabezpieczeni w sektorze finansowym i nie ukrywają, że dokonują nie tylko selekcji na podstawie rozmowy kwalifikacyjnej le też takie osoby potencjalni pracownicy są sprawdzani i są trochę inaczej traktowani aniżeli kandydaci z innych państw wystawa o ostrożność w kontaktach jest, jeżeli ktoś nie musi no to raczej tych relacji nawiązuje do sektora IT o tyle zmuszone zmagać się z dużym deficytem specjalistów w tej branży, jakby popatrzeć na to z punktu widzenia Białorusi białoruskiej gospodarki czy to jest także oprócz tych nawozów oprócz sektora IT to ma istotne znaczenie, żeby Białoruś była inaczej postrzegana przez zachód, żeby złagodzić sankcje Białoruś przez dłuższy czas rzeczywiście nie odczuwała mocno tych sankcji w sensie w statystykę jak gospodarczy, bo w przypadku Białorusi przypomnijmy mówimy o sankcje wprowadzone już 2020 roku były pierwsze sankcje wprowadzone po protestach na Białorusi natomiast prognozy dla gospodarki białoruskiej za pierwszą połowę tego roku kończącą się tak naprawdę już wskazują, iż o blisko 3%owej recesji białoruskiej gospodarce i jest to recesja większa aniżeli w czasach covidu, gdzie te restrykcje przypomnijmy niebyły dosyć silna Białoruś oprócz tego, że jest skazana tak naprawdę na to czy rosyjskie banki wykupią nie wykupią białoruskie obligacje czy uczyć też udzielą kredytów jednak jest teraz sytuacji dziś musiała rzeczywiście mieści z prawdziwymi konsekwencjami tych sankcji 2 lata temu te protesty, które się wydarzyły on oczywiście miały podłoże polityczne, ale ich podłoże było też gospodarcze społeczne Acta było sześcioletnie taki niezadowolenie białoruskiego społeczeństwa z tego, że gospodarka jest w stagnacji, jeżeli ta stagnacja się będzie przedłużała pytanie czy Łukaszenko będzie w stanie zachować w tym miejscu słowo, jaki zaprowadził po protestach, bo rzeczywiście udało się spacyfikować udało się spacyfikować opozycję, ale też jest także ten potencjał się wyczerpał, więc no oni są dzisiaj w trudnej, ale nie katastrofalnej sytuacji, bo recesja, która zaczyna to nie jest taki efekt jak w covidzie jest wpływ regulacji za chwilę uwolni w atmosferze szerokich sankcji pewnie się utrzymamy być może pojawią się właśnie tutaj jakiś sektorowe było, a z punktu widzenia tych firm polskie firmy, które są obecne na Białorusi mają tam produkcję sprzedają tam swoje produkty Cionek z racji tego, że Białoruś może będzie trochę inaczej traktowana niż Rosja nie będą aż tak bardzo na cenzurowanym myślę, że one nie będą aż tak bardzo na cenzurowanym natomiast to raczej wynika nie z faktu, że panuje jakieś rozróżnienie pomiędzy tutaj sytuacja Białorusi, a Rosji po prostu Białoruś jest ono mniej na świeczniku niż Rosja i to nawet 1 wniosków samej białoruskich ekspertów, którzy mówią tak naprawdę świat zainteresował śmiały się dopiero 2020 roku nie była dostrzegana i podobnie działo się też z firmami, które były aktywne na Białorusi, ale tak naprawdę były w orbicie zainteresowania z dykty mediów ekonomicznych, a przecież zdycha ta, którą Łukaszenka mieliśmy do czynienia już wcześniej i nawet dzisiaj, gdy pojawiają się doniesienia o wpływie na rozliczenia jak bardzo wpływa na spadek odwiedzin niektórych Marek obecność w Rosji zupełnie nie ma takich analiz w kierunku Białorusi m.in. dlatego że właśnie jest ten mniejszy rynek od zawsze w ukryciu więc, gdzie ich obecność można powiedzieć jest neutralna od względy wizerunkowe dziękuję bardzo, za rozmowę rozmawialiśmy z Andrzejem ciurkiem blogerem autorem wideo bloga ze Wschodu dość konserwatywne podejście do tematu Białorusi prezentuje Kamil Kusiński z ośrodka studiów wschodnich w jego opinii Białoruś jest mniejszym wrogiem przede wszystkim, dlatego że w ogóle jest mniejsza niż Rosja ma znacznie mniejszy potencjał oraz ambicję analityk nie ma jednak żadnych wątpliwości co do tego jak sceptycznie zachód odnosi się do tego kraju o tym sensie jest to kraj mniejszy o mniejszej sile szkodliwości dla Zachodu dla Unii Europejskiej na USA dla Ukrainy jako takiego mieście tak to się mogę zgodzić jest to mały sojusznik Rosji, który na miarę swoich możliwości usiłuje działać usiłuje przetrwać jest to kraj o innym tożsamości inne społeczeństwo ma inną mentalność również elity tego kraju prezentują inną mentalność niż elity rosyjskie rosyjskie społeczeństwo to niema imperialnej histerii imperialnej dumy co też wynika, iż zmiany tego kraju jego możliwości potencjału demograficznego gospodarczego też istotnej w białych, bo zawsze ofiarą różnego rodzaju wojen była krajem pomiędzy przez to się przetaczały różnego dają nie rządów bardzo krwawy biały za to płacili, chociaż w czasie długiego światowej, ale wcześniej jest nam się żywa pamięć o wojnach napoleońskich o tym jak Napoleon w atmosferze terytorium Białorusi to wszystko jest dziś tak głęboko w mentalności białoruskiej sprawia, że oni są w tym sensie mniejsi mniejsze w swoich zachowaniach i w tym co realnie mogą zrobić jak mogą zagrozić, ale ja mam też na myśli takie postrzeganie Białorusi przez szeroko rozumiany zachód może to jest taka sprawa zupełnie marginalna, ale np. drużyna Rosji jest wykluczona, a Białoruś gra także inaczej trochę jest postrzegana Białoruś jako pewnego rodzaju potencjalny sojusznik Zachodu, jeżeli chodzi o transport płodów rolnych z Ukrainy sceptycy z Zachodu wobec Białorusi jest naprawdę daleko idący z Białorusi w poprzednich okresach takiego napięcia między Rosją, a Zachodem i również napięciach między samą Białorusią, a Zachodem potrafiła jakoś potem, wykorzystując kontekst rosyjskiej agresji w regionie mam na myśli, jakby wojna z Gruzją agresja rosyjską głos 2008 roku potrafił jakoś się z tego wykręcić, więc kolokwialnie potrafiła rzeczywiście zaprezentować w ten sposób, że jest mniej groźna, że jest odmianę morze może być partnerem może być specyficznym, bo nie demokratycznym takim autem nieco się demokratyzować i chce wstępować do Unii np. do NATO ale, którym jest gotów do współpracy ma inne spojrzenie niż kremu obecnie wysyłania takich sygnałów z Mińska one są, ale dużo słabsze nie ma większego sensu, ponieważ ze sprawy zaszły za daleko Białoruś i zarówno poprzez bezprecedensowe represje białoruskiego reżimu wobec opozycji wobec przeciwników Łukaszenki po dwudziestym roku posiada dwudziestego roku po wyborach prezydenckich jak też współuczestniczą w agencji, doceniając jej terytorium rosyjskiej agresji Ukrainy przekroczyła rzeki spaliła mosty, które sprawiają, że powrót do rozmów z takiego formatu dialogu między Łukaszenką nie za Białoruś jako takie Łukaszenką, a Zachodem jest bardzo bardzo utrudnione i ja bym na razie też kontekście transportu żywności z, bo rzeczy takie sygnały pojawiały kilka tygodni temu nie rozpatrywałbym Białorusi tak odmienny od Rosji sposób sygnały, że wysłała biało, że mogłaby utworzyć korytarz transportowy bałkańskiego zboża do litewskiej Kłajpedy to była gra zgodna z Rosją jak się bardzo szybko okazało budżet w pełni popierał duby władz białoruskich, aby ONZ dysku zaangażować sekretarza generalnego Judasza miał też, że pewne nadzieje się da zrobić pokazywały, że Białoruś jak nigdy dotąd wygrała blisko razem z Rosją, choć jest taka imperialnej agresywna, bo też nie może taką być, ale jestem lojalna wobec osób pan widzi za bardzo szans na to, żeby Łukaszenko tak jak miało zwyczaju przez ostatnich kilkanaście lat manewrował między Rosją, a Zachodem i żeby akurat w tym przypadku to było w ten sposób, że nieco się zbliża do Zachodu, ale może by chciał, ale chciał zabić swoich warunkach te warunki są tak odległy jak nigdy wcześniej i od tego co zachód chciałby widzieć z braku punktów stycznych kiedyś takim punktem wyjścia do rozmów mogłoby to, że Białoruś zachowuje jednak pewną specyficzną neutralność, że nie stanowi zagrożenia na swych sąsiadów z ja tutaj to zostało właściwie dużej mierze zachowane, jeżeli Białoruś w pierwszych dniach wojny umożliwiła wojskom rosyjskim zajęcia nowela już w pierwszym dniu wojny i podejście pod Kijów następne dnia stworzenia bezpośredniego zagrożenia dla Kijowa no to tutaj też już zostać właściwie już ostatni atut takiego dystansowania się pełnego ma się do stosowania od rosyjskich agresywnych planów wojskowych napastnicy planów wobec sąsiadów w tym przypadku wobec Ukrainy biały też pogrzebała z pracy z Ukrainą nie ma żadnego zaufania między Kijowem Mińskiem uważamy kontaktów takich chociażby na myśli i średnim szczeblu nie ma współpracy służb granicznych natomiast pełna nieufność no nie otwarta wojna jak Bialskie wojska nie wskoczył na podium Ukrainy swetrów nieufności wrogości nie do zasypania w najbliższych latach nie ma takiego wrażenia, bo ja odnoszę takie wrażenie, że zachodnie czy też polskie firmy, które działają na Białorusi sprzedają tam swoje towary albo wręcz prowadzą produkcie mniej są postrzegane jako firmy kolaborujących z reżimem niż firmy, które robią to w Rosji no tak to się bierze tych skojarzeń, jakie panują są częściowo uzasadnione w tym wąskim aspekcie aktywnego udziału wojsk danego państwa w tej napaści agresji w demolowanie Ukrainy to armia rosyjska niszczy Ukrainy ani białoruska da wiedza o tym, że armia białoruska nie uczestniczy w walkach na Ukrainie na biało się tym wąskim aspekcie bardzo ograniczony, ale pomaga natomiast wciąż jest problem ścisłych zobaczy białoruską rosyjski daleko idącej lojalności miało się wobec Rosji i gdzieś w pewnym momencie firma działająca na Białorusi też napotka na sankcję szybciej lub później są sankcje amerykańskie, które są dużo bardziej skomplikowana unijnych one są też pośrednie mają bardzo złożone mechanizmy, które zostanie uderzy też pośredników co daje otwiera osiągnie pole ryzyka dla wsi polskiej, które działają na Białorusi bądź co może się wydawać pomysłem szalonym, ale tego nie może do końca wykluczyć chciałaby zacząć działalność na Białorusi to teoretycznie możliwe, ale miasto obarczone ryzykiem nie tylko padnięcia bezpośrednio pod obowiązujące reżimy sankcyjne oraz niesłychanie szerokie, bo od marca obejmują też na przemysł drzewny przemysł metalowy stalowy, który wcześniej zauważymy sankcyjnych z Białorusi nie było, ale też ryzykują tym, że znajdą się takim toksycznym polu gospodarczym, bo sankcje to nie tylko bezpośrednie skutki, ale też ogólny fatalny klimat biznesowy, jaki panuje w odniesieniu do kraju społecznie uczące agresji rosyjskiej i obarczonego daleko idącym reżim sankcyjny widać na przykładzie branży IT jest świetny przykład pokazuje jak może być skuteczna toksyczność syndrom toksyczny gospodarki męża i żaden sposób nie jest obłożona sektorowo sankcjami unijnymi zachodnimi tam tylko pojedyncze podmioty jeszcze w grudniu dwudziestego roku przez maszynę z informatyczną objęte, ale sam sektor jako taki może współdziałać z opracowań swoim zachodniej panelami tym razem zachodni partnerzy powiedzieli nie jesteście toksycznie działać na Białorusi stąd się bierze też zwiększona alokacja wnioski informatyków poza Białoruś, aby kontynuować działalność chciałem pana na koniec zapytać, jaka przyszłość czeka białoruską gospodarkę jest to gospodarka znacznie słabsze niż gospodarka rosyjska jednocześnie też obłożona dosyć bolesnymi sankcjami to co wiemy na pewno co nie stanowi większe wielkiej zagadki i co się dzieje w tym roku Białoruś pogrąża się recesji decyzja wynika nie tylko ze strukturalnych problemów polskiej gospodarki jest to model jest oparty na centralnym planowaniu w tym sektorze państwowym sektor państwowy wciąż wytwarza znaczną część PKB może nie tak duże jak jak niegdyś, gdy było to ponad 70% jest nieco mniej, ale też jest to bardzo ważnie sektor bardzo ważny komponent gospodarczy nie jest gospodarka liberalna w żadnym razie szczególnie po dwudziestym roku pośrednio na oddala się na tych eksperymentach były czynione, ale decyzja wynika z sankcji sankcje siłą rzeczy, obcinając ponad 70% eksportu polskiego do Unii Europejskiej to nawet nie jest kwestia strat jest demolowanie bielski gospodarki został odcięty tlen, więc recesja jest pierwszy skutek będziemy widzieli prognozowane spadek PKB na to pierwsze półrocze to jest przynajmniej 44,5% można więcej na koniec roku najbardziej konserwatywna prognoza banku światowego terminu 6,5 ja myślę, że będzie więcej najdalej idącą w 15% nie wiem to będzie aż tak duża katastrofa rzecz, ale na pewno może mówić o początkach zapaści gospodarczej to jest coś widać, ale bardziej długoterminowa tendencja uzależniania się gospodarki rosyjskiej na niesłychaną skalę wcześniej eksport do Sejmu między 50% wnioski z eksportu w tym roku będziemy obserwowali dynamiczny wzrost udziału Rosji wymianie handlowej z Białorusią w biały na wspominają o tym bielskie władze, że 90% eksportu mogłoby iść do Rosji lub przez Rosjan ze specjalnie nie mają wyjścia Unia czy stany zablokowały jak mówiłem większą część eksportu na rynku zachodnim jak transport za pomocą portów litewskich łotewskich na rynki pozaeuropejskie naczep nawozy potasowe z Białorusi do Brazylii za ten sposób nie uczestniczy w sankcjach z Białorusi nie mogą być realizowane, ponieważ litewski pot będzie je w związku z amerykańskimi sankcjami nieczynny zamknięty dla białoruskich towarów i po prostu nie jest dostępny 1lutego dla tranzytu z Białorusi, więc nie tylko zapaść gospodarcza, ale też coraz większa orientacja Białorusi na Rosję to obecnie jedynym oparciem absolutnie wyłącznym oparciem dla polskiej gospodarki sama Rosja też jest mocno obciążona sankcjami, więc to jest mówiąc obrazowo taka sytuacja by załoga tonącego małego statku szuka pomocy na większym statku tonie również za to nie później zwiększy nie ma może lepszy sprzęt wypompowywania wody jakieś inne udogodnienia, ale też Nędza czy później zatonie, więc sytuacja Białorusi gospodarcza jest nie do pozazdroszczenia innymi słowy to jest ten przykład na to, że sankcje mogą działać i że działają tak one rzeczywiście działają, choć nie prowadzą do pożądanego rezultatu, bo potem pożądanym rezultatem było to, że Łukaszenka budzie na ustępstwa osiądzie dostało z opozycją wypuści więźniów politycznych obecnie jest to niemożliwe wielu względów sam Łukaszenka tego nie chce też boi się Rosji, więc skutkiem tych sankcji póki co jest to, że staje się coraz bardziej uzależnione od Rosji, ale nie było innego wyjścia sankcja była absolutną koniecznością inaczej nie można było zareagować może w perspektywie długofalowej, a w takiej perspektywie sankcje są najbardziej skuteczne przyniesie to bardziej pozytywne skutki dla Białorusinów, którzy codziennie myślą bądź prawie codziennie myślą o tym, że może bez Łukaszenki byłoby prościej łatwiej żyć na bardzo dziękuję panu za rozmowę naszym rozmówcą był pan Kamil Kłysiński analityk do spraw Białorusi ośrodku studiów wschodnich dziękuję dziękuję bardzo, konkluzja dzisiejszego podcastu jest, żebym słodko koszta sankcje nałożone na agresorów działającą widać najlepiej właśnie na przykładzie Białorusi, ale efekty przynajmniej na razie nie są takie jakich moglibyśmy sobie życzyć życzyć Ukraińcom oraz także samym Białorusinom na to przyjdzie nam niestety jeszcze poczekać tyle dziś za tydzień Małgosia Grzegorczyk zabierze państwa na wakacje na dokładniej rzecz biorąc na wakacyjny podcast już teraz serdecznie zapraszam Anna dzisiaj wszystko dziękuję za uwagę żegnam się do usłyszenia mówił Bartek Meyer Zwiń «

Białoruś - wróg, ale mniejszy

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: PULS BIZNESU DO SŁUCHANIA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

Jabłko za trzy biliony dolarów? I to nadgryzione!

"To co zrobił Pan prezydent nie było prawem łaski, i to właśnie stwierdził Sąd Najwyższy."

Przegląd prasy ekonomicznej

Wzrost kosztów za naukę dla studentów

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL