Susza w Chile, czyli prywatyzacja, intensywne rolnictwo i eksport awokado

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Ka świat podgląd Agnieszka Lichnerowicz zgodnie z zapowiedzią państwa gościem jest teraz Mateusz Macy niż dzień dobry dzień dobry państwu dzień dobry socjolog lat no amerykanista współpracownik gazety wyborczej tygodnika polityka też autor książki, którą czekamy poświęconej Chile Chile będziemy po raz kolejny rozmawiać z rozmowy z ubiegłego tygodnia znajdziecie państwo systemie podcast nowym o tym jak toczą się prace bardzo ciekawe na nową konstytucją Chile, która Rozwiń » bardzo wielu wymiarach ma zerwać z tym neoliberalnym porządkiem, który obowiązywał tam od czasów Pinocheta no i ten system zmienić na bardzo wielu poziomach właśnie i ten wątek, który dzisiaj chciałybyśmy rozwinęli trochę już o nim mówiliśmy on dotyczy w zasadzie tego czyje są zasoby to znaczy czy są metale, ale przed wszystkim, czyja jest woda, kto ma dowody prawa, dlatego że jak mówił Mateusz Macy pod tym względem chilijska konstytucja z niebywale liberalna i woda w dużej mierze waszym wieku co oznaczona jest sprywatyzował może być jakieś z tą wodą, więc obowiązujące jeszcze wciąż konstytucji, która swój pierwowzór ma swoje przyczyny bardziej bo, jakbyśmy Bones problemem teraz bardziej niż niższy niż jakimś funkcjonalnym elementem ram prawnych ta konstytucja uchwalona została w 1500 osiemdziesiątym roku wprowadzona w życie później osiemdziesiątym pierwszym jest jedyna konstytucja na świecie, w której zapisane jest prawo do obrotu wodą jako dobrem rynkowym czy my nie mówimy o prawie do wody, które jest w miarę powszechne i też już na pierwszy rzut oka Flora jest nabywa by nas realistyczne, ale nie dziwi nas ten zapis, jeżeli czytamy w jakikolwiek ustawie zasadniczej obywatele mają prawo do wody taki mają prawo do czystego powietrza i wielu innych zasobów środowiskowych to nie powinno nas specjalnie dziwić natomiast zapis pt. mamy prawo do obrotu wodą czy wprowadzamy wodę w szereg takich kategorii wolnorynkowych taki sposób dobro, które można swobodnie obracać można wejść w posiadanie w systemie prywatnym w wolnym rynku zasobów wodnych i przez to prawo do posiadania potem, gdyby dowolny obrót nim już takich warunkach czy w takich cenach jak nam się żywnie podoba to rzeczywiście pod tym względem, czyli jedynkę na świecie, który na to pozwala i pomimo misję, o czym też porozmawiamy w toku tego zmowy pomimo wielu poprawek do tej konstytucji pomimo wielu zmian to jest także ona w 11 przetrwały transformację ostatnie 40 lat życia politycznego czy one w wielu aspektach była zmieniana, ale to jak ona podchodzi do wody nie zostało właśnie zmieniona wręcz sytuacja prawna została ogłoszona, bo już już w demokratycznym czy pięćdziesiątym ósmy roku wprowadzono taką poprawkę konstytucji jednocześnie ustanowiono nową instytucję z VAT dyrektoriat do spraw wody tak byśmy to w tłumaczeniu na polskiej nazwali, który krok jedyną kompetencją jest wydawanie koncesji na administrowanie zasobami wodnymi koncesje są darmowe, więc budżet państwa nie dostaje z tego tytułu uwaga żadnych wpływów wznawiał jedyne są daleko można opisać przypominają klasyczne, które kompletnie tekstów woda jest za darmo nica 3 koszt taki przede wszystkim woda w rozumieniu ustawy o konstytucji już takiego pragmatycznego punktu widzenia ona w ogóle nie jest analizowana jako taki zasób strategiczny jako zasób, który państwo ma przełożenie np. na ogólne zdrowie populacyjne czy na bezpieczeństwo czy na jakąkolwiek inną kadrę kategoria takiej skali ma krótką po prostu dobra, którym wolno obracać by kompletnie bez konsekwencji w dodatku jeszcze te ustawy z późnych lat dziewięćdziesiątych zdejmują wszelkie regulacje czy narzędzia regulacyjne ze strony rządu nie ma nie ma obecnie żadnych działań antymonopolowych np. z dostępem po prostu, kto zaproponuje ktoś szybszy, kto szybciej sobie zapewnić koncesję zarządza wodą kończy się to w tym tym, że w tej chwili czy Chińczycy płacą najwyższe w całej na całej półkuli północnej nie tylko w Ameryce Łacińskiej stawki za korzystanie z wody pitnej wyjaśnienie nie wiem jak to skomentować, bo tak nowych wiemy jak by tutaj w tym przypadku ich, czego prowadzi prywatyzację i zarządzanie wolnorynkowe prowadzi też do wielkiej suszy i ich prowadzi ich no właśnie, bo słyszy mamy rozmawiać będziemy też przy tej okazji poszerza perspektywę ekonomiczną, bo to będzie też oczywiście opowieść o globalizacji i całych tych łańcuchach dostaw konsumpcji i produkcji, ale w artykułach, które są poświęcone suszy chilijskiej też w artykule to się pojawia Mateusza mocnego, który będziecie państwo też mieli dostęp do lektury za jakiś czas w magazynie kontakt pojawia się laguna do kół, a kule tak w, czyli coś co kiedyś była już istnieje to jest jeden z takich bardziej drastycznych, chociaż niestety niejedyny przykładów tego co się w tej chwili dzieje w Chile z dostępem do wody pitnej, bo w ramach zarysowania myśl słuchaczom takiego ogólnego kontekstu to warto powiedzieć uczciwie w tej chwili cierpi na trzynasty rok suszy z rzędu to jest trzynastego, który mamy systemowy ręcznie Bory wody i częściowo to jest kryzys klimatyczny, ale na Jurze jeszcze nie nie tylko ja też bardzo przestrzegam przed nierzetelną interpretacją rzeczywistości mówienie, że to po prostu jest globalny proces, który sam rząd Chile nie ma wpływu, bo klimat zmienia wszędzie i to są procesy państwu planetarne to jest część tylko odpowiedzi na to historie suszy biur wracając do ogólnej w ogóle była jednym z najważniejszych zbiorników słodkowodnych w centralnej części czy ona była położona mówi była już jest wysuszony na wióry Jackiem ziemi o powierzchni chyba 1213m² jeśli się w tej chwili nie mylę 700 km od Santiago to jest Centralna część, czyli najgęściej zaludniona, bo 40% całej populacji mieszka w takim wąskim pasie między Santiago, a w Valparaíso, czyli takim nadmorskim drugim ważnym miastem ona była przez 400 lat od kiedy Chile było sukcesywnie realizowane przez Europejczyków najważniejszym źródłem wody w tej części kraju natomiast już w tej chwili autentycznie nie istnieje myślę, że ktoś z słuchaczy chce sobie Zobacz dobitnie zilustrować jak to wygląda to w internecie dość łatwo znajdzie taki happening, który Greenpeace Raczyński drugim PiS zrealizował, w którym euro ochotnicy czy też wolontariusz organizacji stoją na środku jeziora trzymają w ręku zdjęcia tego jeziora jak wyglądało, kiedy jeszcze stała woda już mogę to pokazuje skalę abstrakcji, że dosyć krótkim czasie się stało to się bardzo szybkim w bardzo krótkim czasie stało i znowu to się stało za szybko, żeby go łudzić, że to wynika tylko ze zmian klimatycznych czarno no to wynika przede wszystkim z monstrualnych wręcz ilości wody, które konsumuje rolnictwo Górnictwo, które w ostatnich 30 latach się stało jednym z najważniejszych kół zamachowych rozwoju chińskiej gospodarki to już dawno nie jest tylko mieć czy inne metale szlachetne, o których myślimy w kontekście czy słusznie myślimy, bo one cały czas są ważne, ale rolnictwo staje coraz ważniejsze i mamy dopływy takich takich akwenów nie tylko reguł, bo takie wielkie, że chyba 56 w północnym środkowym Chile, które wyszły zupełnie, z których 90% wody, które do nich wpływały zostały przekierowane na prywatne plantacje czy wielkoobszarowe gospodarstwa rolne najczęściej to są plantacje potem awokado albo wielkie farmy, które produkują winogrona stołowe suszone jabłka wiśnie wiśnie również tak to jest jedna z wielkim większych takich sukcesów eksportowych Chile no, jeżeli mamy jeszcze z tego 90% wody, które kiedyś z niego upływało nagle przestaje dopływać do tego mamy coraz mniej opadów, bo to są 3035%owe spadki i opadów deszczu na kilometr kwadratowy powierzchni w tej części kraju w ciągu ostatnich 2025 lat no to łatwo sobie już wyprowadzić potem końcówka tego równania zobaczyć do czego doprowadzi to przeczytam też nie najlepszym tutaj w tej ostatniej minucie jest może to rozumieć, ale że najwięcej wody idzie na leśnictwo nim nie ma kto dobrze przetłumaczyć, czyli za zarządzanie kasami na sektory drzewnych, a także, jaką jest mu się powiedzieć bo, bo myślę, że najwięcej dotyczy to negatywne, bo to zależy od części kraju, na które patrzymy na ile jest krajem bardzo jasno ważne są manualne tutaj z tekstów w Guardianie on mówi o 60%, ale powstał z cytuję tak więcej ma problemy z przyczyn to jest na pewno bardzo złożony proces w przypadku rolnictwa im się po prostu łatwiej sobie wyobrazić, jeżeli mamy do czynienia np. 1 owocem awokado, a w kg awokado jest od 7 do 10 owoców 1 taki owoc konsumuje 70l wody pitnej, żeby go wyprodukować no to w przenosimy sobie potem razy 1000× tony i widzimy do czego to w dłuższej perspektywie prowadzi pro czy to jest wielkie wyzwanie i rzeczywiście natury taki bym powiedziała etyczne filozoficznej na ile tak można natury ekonomicznej też na ile to się opłaca to znaczy na ile po prostu nie da się utrzymać modelu gospodarczego w oparciu właśnie tak ekstensywny intensywne używanie wody przez kraj, który najbogatszym w swoim regionie, więc pytanie co dalej wrócimy do tej rozmowy z po informacjach Mateusz Madsen jest państwa gościem, a tak, a świat podgląd Agnieszka Lichnerowicz państwa gościem cały czas jestem Mateusz Martini socjolog lat no amerykanista współpracownik wyborczej polityki, a też przy autor książki, które czekamy, na którą czekamy od Chile, bo tak jak państwo czas mówi wciela zachodzące w od lat kilku bardzo ciekawe procesy mówiliśmy, że Chile to sam zresztą oni tak nas osoby myślą też kolebka neoliberalizmu tamte reformy w tym duchu były wprowadzone wcześniej niż w naszym regionie w ostatnich latach już społeczeństwo miało dosyć całego systemu wychodziło na ulice w osiągnęło wiele, ponieważ doprowadziło do pewnej ewolucji politycznej jest młody progresywne prezydent kraju rozpoczął się proces konstytuanty pisania nowej konstytucji, a tam i o tym wątku teraz mówimy jest bardzo ważna kwestia też Zielona, bo to jest konstytucja pisana już w czasach kryzysu klimatycznego i głębszej refleksji o tym czym jest przyroda fauna Flora wokół nas, jakie ma znaczenie jak to ma do niej prawa jak pilnować teraz mogliśmy mówimy o wodzie szczególnie ważny temat w tych dyskusjach był konstytucyjnych i też regulacjach konstytucyjnych też, jakby woda była w zasadzie jednym z tematów tych protestów, jakie rozumiem tak oczywiście, dlatego że woda jest jednym z tych problemów czystych tematów, które autentycznie dotyczą Chilijczyków właściwie niezależnie od wieku niezależnie od miejsca zamieszkania, bo w tej chwili mamy w Chile czy kraju 19 milionowym taką sytuację, w której w normalnych warunkach, czyli tam poza tym ekstremum, które od kwietnia w tej chwili panuje co dwudziesty obywatel Chile ma regularny problem z dostępem do bieżącej wody, a w momencie, w którym jest susza taka już podwyższona bowiem, że susza jest na co dzień, ale taka jest bardziej radykalna to ten odsetek wtedy zwiększy do 10% 1 na 10 Syryjczyków nie ma dostępu dowody w kranie to najbogatszym kraju Ameryki Łacińskiej cały czas w trudnym do wyobrażenia sobie trud no dobrze sobie proporcją, więc siłą rzeczy woda trafiła wtedy na jeden z głównych Fish czy pismo do głównego nurtu dyskusji o nowej konstytucji, zwłaszcza że tak powiedzieć wcześniej konstytucja jest bardzo nacechowana takimi składami środowiskowymi ona dużo mówi właśnie nowa chętna ja chcę tam Tanowa, która 4września zostanie poddana pod głosowanie to państwo słuchacze rozmawiamy o tym poprzednie rozmowy, ale do słów na dwoje babka wróżyła co ostatecznie czy ulicy, czyli etyce oni powiedzą jak zagłosują w tej chwili, gdyby się sugerować ostatnimi sondażami, które były publikowane na przełomie czerwca lipca to mamy zdecydowaną większość tę wyraźną większość na nie, bo tylko 35% respondentów opowiada się za głosowaniem na na tekst opublikowany 3 tego czerwca aż 52% mówi, że będzie przeciw, ale tutaj jeszcze bardzo dużo może zmienić, dlatego że tylko 40% respondentów z kolei w pytaniu uzupełniającym powiedział, że wie wystarczająco dużo, żeby podjąć decyzję na temat tego będzie głosować 4czerwca odsetek tych, którzy powiedzieli że, że nie wiedzą nic, bo wiedzą za mało, żeby w okresie mógł wypowiedzieć wynosi aż 53%, więc ta kampania informacyjna rządu, która ruszyła 4lipca po pokazaniu pierwszy raz tego dramatu, który liczy 388 artykułów będzie bardzo ważna i ona prawdopodobnie podniesie te słupki poparcia na ile podniesie czy podniesie na tyle, żeby to, żeby kasy została przyjęta w tej chwili ciężko stwierdzać ja się takich prognoz nie podejmę natomiast widać, że bardzo duży opór wśród klasy średniej np. czy też kasy politycznej, bo mieliśmy i tak jak stać jednak z byłych prezydentów właśnie wywodzących się z tego kompromisu po transformacyjnej go z tych elit, które najpierw walczył o demokrację potem ją bowiem tworzyły były jej spółek z efektami dogadywały się spina się tam rządziły krajem w latach dziewięćdziesiątych, który powiedział potrzebujemy trzeciej drogi przy czym ta trzecia droga miałaby być nową konstytucją, ale inną niż ta zaproponowana przez konstytuantę i tuż ponad 30% społeczeństwa na takie wirtualne w te znaki aktualny postulat by zagłosowało wiemy jak to bywa w sondażach z wirtualnymi bytami, ale w sondażach w czasie swojej agendzie oczyszczenie wody tylko chodzi, gdy ludzie myślą o tej konstytucji tam jest szereg bardzo szerokie różnego rodzaju rozwiązania, ale wracając na chwilę do wody to co bardzo się też byśmy zrozumieli ten chilijski system wody i przy okazji na co zwrócił uwagę, że zwrócił przede wszystkim uwagę na to jak bardzo to prawo do posiadania wody i obrotu nim się w naturze było takich patologii gigantycznych doprowadziło do tego, żebyśmy przykłady takie jak przekładam to nie ukarać byłego ministra rolnictwa w poprzednim rządzie rządzie Sebastiana opinia Wiktor jest 1 strony minister rolnictwa z drugiej strony był gigantycznym producentem właśnie m.in. winogron stołowych i awokado ją pytany często susze o przyczyny przemysłowe właśnie klimatyczne tego niedoboru wody mówił wręcz że, że to są jakieś wymyślone to 1 Maxi marksistów kulturowych w bardzo w duchu tej Aten amerykańskie populistycznej prawicy, a potem mu organizacje pozarządowe wyliczyły, że jego gospodarstwa czy jego nogę biznesu zużywają 29 000l wody pitnej na sekundę swojej i swojej pracy, tak więc więc widzimy postu jawne konflikty interesów kompletnie nieregulowany rynek oczywiście oddany też pod kontrolę korporacją globalną, bo to jest także to tylko czy Chińczycy mają w swoich rękach czy chińskie zasoby wodne, bo głównym operatorem i wodnym czy kanalizacyjnym powiedzielibyśmy Santiago, czyli gigantycznej metropolii, która ma wg różnych szacunków między nami 9 000 000 mieszkańców z czego 1,51 000 000 Boga nie ma dostępu do wody pitnej takiego stałego trzeba dowozić z beczkowozów operatorem tego taka spółka też 2 głosem Linas, które jest spółką należącą do francuskiego konglomeratu Suez i Suez spółka, która zaopatruje w wodę pitną w 135 krajach na wszystkich kontynentach i rocznie na samej tylko wodzie butelkowej zarabia 9,71 000 000 000EUR czystego czystego zysku są dane za 2019 z danych właśnie organizacji pozarządowych misja żona w tej chwili nie zacznie się mogły zmienić niestety pandemia nie miała jakiegoś większego rockowego wpływu na ich mamy właśnie wielką międzynarodową korporację, która przyjmuje z kolei monopolisty na rynku w największych metropolii w Chile, która właściwie no Hasa sobie po tym w tych zasobach wodnych kompletnie niekontrolowane, bo rząd nawet sobie nie zostawił żadnej i nad żadnego instrumentu regulacyjnego czy też prawnego żeby, żeby jakiekolwiek limity tutaj na te spółki położyć m.in. też do tego Gabrielowi bogaczowi i temu nazwę wyrabia nowe wybranemu prezydentowi to tak bardzo będzie ciężko wszystko odwrócić, dlatego że myślę, że tutaj możemy nawiązać do tego hasła, które padło, że woli, kiedy w ubiegłym roku walczył z José Antonio kasę w drugiej turze wyborów stworzy taki piękny polityczny bon Mot, że jeżeli Chile jest kolebką neoliberalizmu to sprawi, że będzie my jego grobem tak czy tutaj na brak umrze ja tu osobiście powiem, że od tego jak rozumiem, dlaczego on powiedział to jest bardzo jeże, kiedy słyszy dziennikarzy, którzy z jakąś dużą ufnością powtarzają ten bon Mot, dlatego że noga mnie bawić jest politykiem jego podstawową potrzebę celem jest to, że został wybrany, żeby sprawował władzę aktywistą czy no jest dziecko przychodzi już za ze świata fizycznego świata zawodowej polityki w tym momencie, który ma trochę inne zasady i i myślę, że powielając te sny to hasło to czasami nie zadajmy sobie sprawę co miało tak naprawdę znaczy, żeby tutaj miała być koniec tego neoliberalizmu, bo on albo musiałby dokonać jakiejś Gradek halny i nacjonalizacji tych wszystkich przedsiębiorstw to nie tylko sektor prywatny mu w tym przeszkadza, ale też np. kościół, który jest głównym nadzorcą uniwersytetów Chile albo musiałby Super mocno dofinansować sektor publiczny na co też niestety w tej chwili miasta dlatego te zmagania są wydają się bardzo ciekawe będziemy obserwować m.in. z Mateuszem Macy nie do września debata referendum we wrześniu, a potem czekamy też oczywiście nad książką, której tyle mówi bardzo dziękuję jestem za rozmowę Mateusz maszyny socjolog latynoamerykańska współpracownik GazetyWyborczej tygodnika polityka był państwa gościem ostatnim dzisiejszym programy, które przygotowałyśmy z Katarzyną Borowską program realizował Adam szukaj informacji ponieść jeszcze więcej sportu, a dwudziesty drugie zapraszam na rozmowę 2 wątki ostatecznie będą guru do PiS są wypowiedział się o wojnie rosyjskiej Ukrainie nazwał ją wojną domową europejską i całą kulturową i wydaje się to dobry moment by po raz kolejny zastanowić co w zasadzie mówi, dlaczego taki popularny, ale też porozmawiamy o tym, że sen jest jeden z ostatnich takich obronnych miejsce przed kapitalizmem jak kapitalizm ten sen zmienia to też ciekawa refleksja o tym jak nasz system ekonomiczny działa Zwiń «

Susza w Chile, czyli prywatyzacja, intensywne rolnictwo i eksport awokado

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: ŚWIATOPODGLĄD

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 15:00

Najnowsze Podcasty

Nawet 10 lat za nieodpowiedni ubiór - Iran przyjął prawo o hidżabie

"To co robi Korea Północna w Rosji, może motywować władze Korei Południowej"

Ekspansja chińskich koncernów motoryzacyjnych w Europie

To koniec wiz do Indii dla Kanadyjczyków? [Kolejny etap kryzysu dyplomatycznego]

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL