32# Susze zmienią naszą kuchnię. Czy to koniec polskich ziemniaków?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

na podcast zaprasza firma doradcza i Why ów jak gorąco to mało powiedziane w Polsce wprawdzie popadało i jest nieco chłodniej, ale Europa wciąż zmaga się z najgorszą suszą od 500 lat Bury największych rzek wysychają rolnicy w wielu krajach liczą straty czy tak gorące lata zostaną z nami już na zawsze kogoś przy tak silnej suszy będzie stać na uprawianie ziemi co w Polsce i co Europie wciąż będzie rosło czy wszyscy będziemy musieli zmienić nasze kulinarne przyzwyczajenia Rozwiń » jak będzie wyglądać przyszła Polska kuchnia no i na koniec ile to wszystko będzie kosztować nie mam pytanie Tomasz Setta zapraszam to już oficjalne trwająca susza w Europie jest najgorszy od prawie 500 lat wg europejskiego obserwatorium do spraw służb w stanie alarmowym lub ostrzegawczym znajdują się 23 kontynentu w sierpniu temperatury przebiły średnią z ostatnich lat nawet 4 °C skutek koryta takich wielkich rzek Klara pot czy są dzisiaj niemal całkowicie wyschnięte pożary we Francji Hiszpanii Portugalii Rumunii pochłonęły w sumie obszar równy 15 terytorium Belgii i upały uderzają też rolnictwo Włosi zapowiadają mniejsze plony, a byli do tej pory największym w Europie producentem ryżu stąd np. risotto zbiory kukurydzy mogą z kolei spaść 15% z warzywami też nie jest najlepiej koszty produkcji pomidorów poszły w górę o połowę w rezultacie cena keczupu rośnie szybciej od inflacji przecież pomidory lub ich przetwory to składnik wielu innych popularnych potraw od pizzy czy Paged Tipo zupę pomidorową z problemami zmagają się też producenci winogron bawełny owoców miękkich i warzyw gruntowych czy tak już będzie zawsze, a jeśli tak to na co musimy się przygotować o suszy i skutkach od kuchni rozmawiam z prof. Bogdanem chojnickim Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu panie profesorze czytam, że mamy w Europie najgorszą suszę od 500 lat zastanawiam się, skąd to wiemy, bo przecież te 500 lat temu mieliśmy 16 wiek zakładam, że dopiero dzisiaj mamy tak naprawdę narzędzia, które pozwalają nam zmierzyć się oszacować jak źle z tą suszą jest tych narzędzi tak zakłada może się mylę chyba nie mieliśmy w tym w tym szesnastym wieku zasadzie opa obserwacje meteorologiczne takie prowadzone zapewnia 250 lat tak nawiasem mówiąc trochę, gdy myślimy o tych badań klimatu to proszę sobie wyobrazić pokolenia obserwator które, które wykonywały pomiary rzeczywiście to są takie dane 5500 letnie one są w pewnym sensie zgadywanie, ale pamiętamy też pojawienie się chociażby jakieś pojawił się chociażby jakieś kamienie głodu, a powstały zapiski w różnych miejscach w różnych miastach no i nagle okazuje się, że te poziomy, które były często zaznaczone gdzieś na budynkach, bo jakiś takich stałych fragmentach zabudowy nagle okazuje się, że te wszystkie rekordy są pobite tymi niskimi Stanami w ten w tym sensie pewnym można powiedzieć, że 500 lat nie było jeszcze i był jeszcze taksówką no właśnie tak sucho czy możemy to przełożyć na jakiś konkret, dlaczego mówimy, że jest tak źle czym się objawia w zasadzie to tym tych objawów jest kilka i my mówimy w zasadzie tak brakuje wody w środowisku to o będzie to rzutować na kilkanaście takich aktywności życiowych takich stałych przykładem może być nim może być to, że np. pojawia się pojawiło się w sierpniu we Francji całkiem spore gruba wsi małych miasteczek, w których po prostu do włożono wody przy pomocy de beczkowozów to oznacza, że te warstwy wodonośne te głębsze testów korzystały te miasteczka zwyczajnie zostały już z tej wody mówiąc tak ktoś kolokwialnie ograbione najtańsze taki pierwszy element, który możemy powiedzieć bardzo suchą, a ja przypomnę żony w Polsce zdaje się w Skierniewicach był też taki moment, kiedy miasto nie posiadało własnej poznasz korzystało ze studni głębinowej, która w momencie, która pewno będzie wystawa to i ktoś taki sygnał, że ten brak wody nie dotyczy tylko wierzchnich warstw wody natomiast dotyczy już tego też głębszy bas z tych, których woda zbiera bardzo długo no trudno ją, że tak powiem z pracować, ale deficyt koniec końców dało się we znaki to jest pierwsza aktywność taka dostęp do wody pitnej jest to co, o czym często mówimy, ale pamiętajmy, że oprócz tego złoty korzysta chociażby rolnictwo i tutaj perspektywa redukcji o te 18% produkcji kukurydzy Francji i co oczywiście niewątpliwe będzie miało skutki ekonomiczne plus oczywiście nieszczęście, które cały czas się toczy na Ukrainie no to jest taki przykład na to jak brak wody susza taka krajobrazie jest w pewnym sensie dodatkiem do takiego nieszczęścia wojennego mamy też następną historii to też Francja sierpień sierpień we Francji wskazał, że jest nas elektrowni, która korzystała z wody do chłodzenia reaktorów nie tyle tej wody zabrakło co znaczy, że elektrownia została dobrze zaprojektowana i dbałość o ten dostęp dowody był wystarczający czy play ilość wody nie zagram, ale już temperatura się okazało na tyle wysoka, że tej wody, że ona nie była w stanie płacić odpowiednio reaktor stanie zatrzymało pracy elektrowni, ale trzeba było z zredukować zredukować produkcję na widzę, że my zmiana klimatu objawiająca się też coraz częstszymi tymi falami ciepła ona de facto dotyczy różnych takich naszych aktywności na zasadzie można powiedzieć, że jest jeszcze czwarta taka aktywność ludzka, który warto wspomnieć tutaj szczególnie druga połowa lipca da nam się we znaki rekordowo wysokie temperatury w wielkiej Brytanii w zasadzie pobity re po bite rekordy 40 °C wcześniej nienotowane no to bezpośredni wpływ na nasze życie mam tu na myśli osoby starsze czy nieodporne na wysoką temperaturę, a ja myślę, że pod koniec roku doczekamy się opracowania na temat zgonów nadmiarowych to brzmi źle, ale pojawia nam się zgony nadmiarowe, które wskażą jednoznacznie, że te fale upałów pan po prostu są niebezpieczne dla zdrowia ani dopytam o to rolnictwo to jeszcze muszę pana dopytać tak jak pan obserwuje te zmiany klimatyczne, których często mówimy, nazywając też katastrofą klimatyczną czy to wyjątkowo gorące lato, które obserwujemy w tym roku to jest pańskie zdanie jakaś anomalia czy to jest jakiś Constans to znaczy takie lato już w kolejnych latach będzie się powtarzać i do tego musimy się przyzwyczaić czy to nie jest Constans to jest także każdego kolejnego roku te lata będą coraz gorętsza, a tutaj odpowiem trochę wprost, ale tak, jeżeli chodzi o projekcję, czyli przewidywania na przyszłość, które mamy my się spodziewamy wzrostu temperatury i rzeczywiście ten wzrost temperatury następuje natomiast i to i tak nie możemy temu nie za przyczynę natomiast te obserwacje tegoroczne są w pewnym sensie anomalią wzrostu w każdym razie chciał, żeby dla mają wzrostu to dlaczego dlatego, że gdy, gdybyśmy okazały nowym standardem, czyli we Francji np. 4 fale fale upału w ciągu roku to w zasadzie jesteśmy naprawdę bardzo poważnej, żeby nie powiedzieć złej sytuacji i miejmy nadzieję, że jest to pewnego rodzaju odstępstwo od normy, gdy wzrasta temperatura tym, że przewrotnie powiem tak, gdy wzrasta temperatura to niestety się trzeba coraz częściej liczyć z takimi właśnie odstępstwami w cudzysłowie od normy ja może też powołam się na tutaj nasze lokalne obserwacje mamy sierpień wszedł mieliśmy 5 dni, w których temperatura przekroczyła temperatura dobowa w Polsce przekroczyła rekordy 70 letnie, czyli w zasadzie te fale upałów, które w Europie się pojawiły pewnym sensie odpryskiem tych fal upałów jest to co w Polsce obserwujemy, czyli rekordowo wysokie temperatury chociażby w sierpniu cały sierpień będzie bardzo gorący, ale jeszcze raz powiem zmiana klimatu to to w zasadzie coraz częstsze występowanie ekstremalnych zjawisk i niestety widzimy także na obserwację tutaj w Polsce także te, odpowiadając na pana pytanie o to czy powinniśmy się przyzwyczaić określenie przyzwyczają się strachem określeniem taki będzie statycznym albo NFZ się pasywnym my tak de facto musimy działać w kierunku adaptacji do zmiany klimatu i innymi słowy zacząć inaczej postrzegać nasze tutaj rzeczywistość krajobrazie, a z drugiej strony przeciwdziałać zmianie klimatu, bo ona jak wyraźnie działa w 1 to wyjątkowo gorące lato w, zwłaszcza na Zachodzie Europy jak duże powoduje to dzisiaj problemy dla rolnictwa w takich krajach jak Francja Włochy to obraz jest złożonym na początku, pytając rolnictwo w sumie o niskim stanie wody w rzekach pamiętamy, że niski stan wody, że karty to jest tzw. susza hydrologiczna, czyli osób morza zubożony wody są te pokłady, które zasilają rzekę podczas gdy nie ma opadów deszczu, jeżeli chodzi o rolnictwo to działa wg troszeczkę innego schematu tak naprawdę chodzi o pierwszych 30cm gleby, czyli to nie jest ten mechanizm ten niski stan to nie jest niska warstwa gleby, która zasila rzekę tylko to jest wierzchnia warstwa, której się, z której czerpią wodę korzenie i tutaj ta sytuacja może być w pewnym sensie inaczej wyglądać, bo jeżeli sobie wyobrazimy okresy opadowe np. zimowe no to zobaczymy, że w tym czasie ten 30cm z naszego gruntu, jeżeli odpowiednio się na zostanie nawilżone to już jest szansa na to, że w ciągu roku szczególnie, gdy mówimy o tym zaś faktury robimy na jesień, a następnym roku zbieramy one mają mają zasoby wody którymi mogą mieć do czynienia gorzej jest, gdy mówimy o tzw. zbożach jarych z mieszanych na wiosnę to po pierwsze musi być odpowiednio wilgotna na wiosnę pamiętamy w tym roku chociażby w Polsce czekaliśmy na nadal, bo ciepło już było wystarczającą nie było po prostu wodę, która mogłaby sprowokować opady najpóźniej musimy liczyć z tym, że ten zasób wody nie wystarczy wtedy potrzebne są opady w ciągu sezonu no tu wchodzi do gry pana do gry wchodzą te fale uchwał falę wysokich temperatur najczęściej nie wiążą się silnymi opadami deszczu i to rolnictwo on będzie coraz bardziej wystawione na nas takie działania ekstremalnych zjawisk, bo to 30cm gruntu, z którego korzystają rośliny większość roślin bo, bo nie wszystkie no będzie poddawany coraz większej co zwiększy presji i powiem tak na terenach, gdzie gleby są mocne dobre, które są w stanie utrzymać wodę dużej ilości tam sytuacja paradoksalnie może być nawet lepsza, bo jest cieplej, więc możemy wykorzystać długi okres sezonu okres wegetacyjny i innymi słowy można w pewnym sensie liczyć na wyższą produkcję na, ale tam, gdzie gleby nie są wystarczające dobre, żeby utrzymać odpowiednią ilość wody tam będziemy obserwować coraz większy problem panie profesorze użył pan takiego słowa problem, ale tak, gdybyśmy sprawę spróbowali sprowadzić te rozmowy trochę bliżej stołów naszych słuchaczek słuchaczy te wszystkie problemy, których teraz mówimy co to w praktyce oznacza tu i teraz to gorące lato czy to jest także czegoś ta Europa zachodnia wyprodukuje mniej i nie zobaczymy tego na naszych talerzach, ale Zobacz albo zobaczymy w sklepach np. wcześniej tylko z, że za odpowiednio wyższą cenę ten drugi trzeba wybrać ten drugi wariant, a Europa jest zasobnym kontynentami ma nadwyżkę produkcji żywności jako całość innymi słowy mamy jeszcze, gdzie się cofnąć natomiast ewidentnie zadłużenia klimatu czy to w Europie czy w innych częściach świata pamiętajmy, że zmiana klimatu występuje globalnie to ewidentny większy niepokój też pole do popisu różnego dla różnego rodzaju handlu takiego, który opiera się raczej na panice i te ceny mogą po prostu zwyczajnie na różne sposoby nam mówiąc kolokwialnie wariować, więc ewidentnie nam jedzenia nie zabraknie natomiast trzeba się liczyć z tym, że będzie po prostu to jedzenie coraz droższe my nie mówimy oczywiście ona za temat jesteśmy w tym jesteśmy jako dyskutujemy na temat wpływu klimatu, ale proszę pamiętać, że nawet dobrze nawilżona gleba nawieziona skończyć drogimi nawozami i jeżeli nie jest odpowiednio nawodniona no to praktycznie i tak produktu nie daje innymi słowy innymi słowy jako użyć użytkownicy jedzeniem musimy sieci tym żona będzie coraz droższe i nie tylko z powodu kosztów produkcji, ale także z powodu tak ten ten tym dodatkiem będzie zmiana klimat, kiedy mówimy o tym jedzeniu tej żywności to mamy na myśli tylko rośliny, bo to jest taka rzecz, która pierwsza przychodzi do głowy, kiedy rozmawiamy o suszy pytanie czy w grę wchodzi też to hodujemy, czyli zwierzęta oczywiście to proszę pamiętać, że to jest łańcuch produkcyjny, jeżeli produkcja żywności tej, którą my spożywamy, aby bezpośrednio z pola ulega pewnej destabilizacji to jest podobnie z produkcją pasz nie ma wiem to są nie te same rośliny ale, ale bym powiedział rośliny, które też rosną w określony warunek w warunkach klimatycznych i destabilizowanie rynku żywności także wystawy destabilizację rynku pasz, jeżeli mówimy o paszach to już bezpośrednio dyskutujemy na temat produkcji mięsa także to zaburzenie w rolnictwie nie da się oddzielić zaburzenia produkcji roślinnej od produkcji produkcji zwierzęta jeszcze raz powiem zmiana klimatu niestety stawia pod ścianą wielu wielu miejscach rolnictwo tym razem zdarzy zdarzyło się w Europie Południowej, ale także w zachodniej Polsce proszę pamiętać, że będziemy też notować poważne straty związane z suszą szczególnie produkcji kukurydzy no to już jest taki element, który powtarza się coraz częściej no to bezwzględnie za to ktoś musi chce sobie zapłacić, chociaż mam takie wrażenie, że ten klimat wyjątkowo łagodnie obszedł się w tym roku z polską w trochę bardziej brutalny sposób z tą Europą zachodnią no to tak też bywa takim przykładem dobrym jest rok 2003, gdzie rzeczywiście drzewa w niektórych miejscach drzewa, które korzenie się głębiej zwyczajnie wyschły mówi nam na myśli Francję na w Polsce 2003 roku nie widzieliśmy jakiegoś z jakiejś strasznego zdarzenia natomiast trzeba się liczyć, że przyjdzie czas na nas przyjdzie kolej na Polskę, bo ta atmosfera naprawdę robi się coraz goręcej to jest tylko kwestia tego w jaki sposób się cyrkulacja ułoży i doświadczy to 1 lub te 1 drugi region Europy przyjdzie czas na użył pan takiego słowa adaptacja zmiany klimatu i to jak zmienia się atmosfera pogoda na otoczenie to wymaga od nas jakieś adaptacji, czyli przystosowania się do tego, że po prostu te anomalie mogą się w przyszłości zdarzać częściej czy czy dobrze rozumiem, że pańskim zdaniem rolnictwo w Europie zachodni także w Polsce on musi wymyślić siebie na nowo tak to znaczy ona w pewnym sensie siebie my się wymyśla nową, bo za takim dobrym przykładem chociażby kukurydza, który jest bardziej odporna na susze rolnicy używają mniej, bo ona ma swoje zalety ekonomiczne, ale pamiętajmy, że jest ta produkcja kukurydzy ta jest w sensie może to przypadkowa, ale odpowiedź na na zmianę klimatu NATO naprężenie natężenie bilansu wodnego środowiskom pojawiają się jeszcze takie uprawy jak Soja czy Słoneczni, które będą mogły być uprawiane w Polsce natomiast niezależnie od wszystkiego kluczem do tej produkcji będzie dostęp dowody, a i w pewnym sensie pod taka pojawi się potężna potrzeba cywilizacyjna myślenia w inny sposób środowisku i jeżeli myślimy tylko wyłącznie o środowisko w sensie użytkowym, czyli bierzemy to co się da i w zasadzie nie myślimy o nim w całości no to dochodzimy do takiego momentu chociażby jak od razu, że w momencie rozsypuje nam się system mamy nawet nie wiemy co się stało natomiast podobnie w rolnictwie będziemy musieli czy muszą zmienić perspektywę myślenia na taką, w której dbam o środowisko Tuma myślę o zasoby wodne środowisku jest stawiać na pierwszym miejscu, a wtedy mogę z tego środowiska korzystać to odrzucenie odrzucenie pewnych taki będzie działał priorytetów jest niezbędne i innymi słowy myślę o środowisku nie tylko w kategoriach tego co z niego mogą wyciągnąć ale w jaki sposób utrzymać w stanie użyteczny, żeby można było z niego na nim korzysta tak samo jak kiedyś, a czy to zmiana, której mówimy ona będzie tak daleko idąca, że to będzie wymagało nie tylko zmiany myślenia o tym jak korzystamy ze środowiska, ale np. zmianę upraw przerzucamy się z z tych roślin, które teraz uprawiamy na na zupełnie inne takie, które będą mogły wyrastać w takich w takich warunkach, które nas czekają w najbliższą przyszłość taki tytuł my oczywiście jeszcze raz przypomnę ta kukurydza jest w pewnym sensie objawem objawy takiej zmiany, a czy coś jeszcze pełni taką informację, że w Polsce się uprawy arbuzy np. to być może dla naszych słuchaczek słuchaczy rzecz zupełnie nowej niespotykana na pewno warunki termiczne w tym roku pozwalały na uprawę na uprawę arbuzów i będzie się coraz częściej zdarzać pytanie tylko jesteśmy w stanie konkurować z producentami tradycyjnymi dużo, ale na pewno w pewnym sensie mamy mamy tą zaletę, że jest, że to produkcja może być lokalna będziemy się zmieniać w kierunku rzeczywiście warunków wyższej temperatury i tego naprężenie, jeżeli chodzi o dostęp dowody nawiasem mówiąc, aby uznaje się potrzebują dużą ilość wody do produkcji, więc tu no dbałość o wodę będzie absolutnie kluczowa żeby, żeby produkować już tego wspomnianego przez pana, aby za tą generalnie, gdy spojrzymy na to takiej perspektywy długofalowej to wraz ze zmianą klimatu naprawdę jak znamy dużo odpowiedzi, ale jednak będziemy zgadywać wielu przypadkach i odniesienie się do tego co będzie w przyszłości, czyli adaptacja, tym bardziej jest potrzebna, tym bardziej jest taka będzie niezbędna jeszcze trochę tych znaków zapytania mam, bo tak się zastanawiam czy jest coś takiego co w tych warunkach, które nas czekają, do których musimy się przyzwyczaję czy coś takiego co w takich warunkach nie ma prawa wyrosnąć albo będzie nieopłacalne nie wiem na razie ziemia i do których jest łączą się właśnie kończą się ziemniaki to trzeba powiedzieć oczywiście genetycy będą ciężko pracować na tym, żeby zmodyfikować ziemniaki w taki sposób, żeby one mogły funkcjonować w wyższych temperaturach, ale jest pytanie, jaka jest, jaka jest elastyczność, że tak kodu genetycznego ziemniaka, ale ziemniaki też to jest dobry przykład na to, że ta produkcja szczególnie patrząc z perspektywy wysokich temperatur jest osób coraz bardziej narażone na straty 1 rzecz jest taka, gdy susza przychodzi i po prostu zabiera wszystko, ale druga rzecz, bo żyjemy w świecie też, który jest po, których pan, który kształtuje też uwarunkowania ekonomiczne może być także produkcja, jaka się pojawia tylko jest jest na tyle niska, żeby rzeczy całą całą aktywność nieopłacalną już z perspektywy ekonomiczne także ten obraz robi się jeszcze bardziej złożony, bo jak mnie nie chodzi o to, żeby przetrwać, chociaż pan czym długiej perspektywie to to przetrwanie najważniejsze, ale często chodzi o utrzymanie odpowiedniej ilości produkcji to jest w zasadzie też taki problem zmiany klimatu, że często liczymy na to, że to będzie taki Armagedon, w którym wszystko się załamie, ale on wcale nie musi nastąpić wystarczy, że przestanie się opłacać i wcale to już nie nie i to wystarczy, żeby mocno za część naprawy posad w posada, gdy jakiekolwiek gospodarki ile adaptacja można skosztować w przyszłości do takich warunków do takich zmian którymi ludzkość jeszcze nie miała do czynienia no to jest pytanie, który na, który powiem szczerze, jeżeli bieg miał wyliczyć finanse cięcie określić ile kosztuje to jest mi bardzo trudno coś takiego powiedzieć adaptacja energetycznej, że dobrze pamiętam tylko 800 000 000 000zł jedno jest pewne, że będziemy zadawać sobie i publicznej przestrzeni zadajemy pytania np. budować duże zbiorniki o odpowiedź tu akurat jesteś proste, że duże zbiorniki mogą być jedynie jakimś elementem środowiska i jednym z elementów adaptacji, bo to duże zbiorniki są w przeliczeniu na wodę, którą uzyskujemy są niezwykle drogi de facto chodzi o drobną adaptację taką lokalną ja się często powołuje na na nas działkowiczów, którzy stawiają obecnie beczkę pod rurą spustową z rynien, ale to jest taki przykład adaptacji takiej nano adaptacyjna letnimi adaptacji, którą odruchowo robimy musimy to myślenie nasze ściągnąć ma krajobraz, dbając o każdy ciek wodny o każdym okazie mały zbiorniczek wodny czy każde torfowisko zobaczymy w ten krajobraz będzie o zmianie myślenia będzie troszeczkę inaczej ten docelowy krajobraz wygląda to nie będzie przestrzeń produkcji, której o której, którą nikt się, że taką, w której nikt nie martwi środowisko myślę też, że rośliny transgraniczne, czyli czy w ogóle nauki o o genetyczne nie powiedziały ostatniego słowa mam wrażenie, że to jest przestrzeń do działania będziemy mieli nowe odmiany transgeniczne, których będzie oszczędność wody postawiona na pierwszym miejscu ja wiem, że GMO w Polskiej atmosferze źle brzmi zostały wypromowane jako coś strasznego natomiast w świecie, w którym w, którym rozwiązań, które już, że tak rozwiązaliśmy kwestię nawozów jedynym sposobem na ochronę czy przed suszami, ale też przed brakiem pożywienia będzie się rozwój GMO warto też pamiętać jeden z elementów, który na pewno w przyszłości będzie mocno eksponowany rośliny odporniejsze na suszę odmiany, które będą mogły w pewnym sensie słyszy stawić czoła i oczywiście idąc dalej z 1 strony można myśleć o selekcji odmian, a z drugiej strony możemy się podczas granicę jako 1 ze sposobów rozwiązania problemu, żeby to pewnym sensie patrząc z perspektywy taki powiedział naturę zła bardzo różnie, ale liczba ludzi na ziemi cały czas rodzinie i tutaj po prostu mamy wyjście praktycznie nie mamy być ziemniaki, których pan powiedział do mnie trochę zmartwiło mówi pan koniec ziemniaków trochę brzmi jak koniec polskiej kuchni taką, jaką znamy następcę to też warto pamiętać, a też, że ziemniaki pochodzą z Peru i ta Polska kuchnia ona w pewnym sensie jest od zawsze kuchnią polską nawiasem mówiąc to nie tylko Polska kuchnia, ale czy indyjska francuska włoska proszę pamiętać, że Michał Anioł nie wiedział co jest pomidora pomidora dopiero z Meksyku zawędrował do do do Włoch i Michał Anioł włącznie by nie znaczy panie profesorze nasze dzieci wnuki będą wiedzieć co jest pomidor czy tylko znać się z opowieści rodziców dziadków nie myślę, że ta pomidory jak najbardziej natomiast chciałbym powiedzieć, że te nasze kuchnie, o których mówimy często dwoją się do takich tradycyjnych opisów to są kuchnie, które nigdy nie były po znaczy, które już dawno nie są nasze tak wspomniany ziemniak, który pochodzi z Peru warzywa głębsze korzenie niezłomni to jest pewnego rodzaju powiem to brutalnie pewne złudzenie, bo generalnie większość większych rzeczy, które miasto są adoptowane innych regionów świata i po prostu dalej będziemy adaptować innym kierunku być może za 200 lat będziemy mówili o polskiej kuchni ona będzie się składał zupełnie inny skład w no to czas na wnioski, a tegoroczne gorące lato nie jest wyjątkiem takie anomalie mogą się zdarzać coraz częściej susza w końcu stanie się regułą na krótką metę może to oznaczać dla nas wyższe ceny w sklepach i brak niektórych produktów, ale na dłuższą metę europejskie rolnictwo musi, więc wymyślić nową samo gromadzenie wody czy rozwój technologii nie wystarczą konieczne może się okazać porzucenie uprawy znanych roślin i przestawienie się na produkowanie zupełnie innych niewykluczone, że czeka nas nawet koniec ziemniaka, który jak się okazuje w sumie nigdy do końca nie był Polski czy tego chcemy czy nie idą zmiany na polu kuchni i na talerzu jak mawiał klasyk sorry taki mamy klimat napotka zaprasza firma doradcza i Why Zwiń «

32# Susze zmienią naszą kuchnię. Czy to koniec polskich ziemniaków?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MAM PYTANIE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Podsumowanie tygodnia, a w nim Marsz Miliona Serc bez Trzeciej Drogi i Słowacja tuż przed wyborami

Podsumowanie kwartału na rynku sztuki (cz. 2)

Marsz, marsz Tuska

Niska inflacja, braki paliw

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL