"To, że przegraliśmy w ciągu kilkunastu dni było nie tylko szokiem ale i blamażem"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

ranek Radia TOK FM jest z nami prof. Tadeusz Zych historyk dyrektor muzeum historycznego miasta Tarnobrzega autor książki problemy kampanii wrześniowej 3009. roku w świadomości społecznej i publikacjach lat okupacji dzień dobry panie profesorze witam serdecznie dzień dobry pani dzień dobry, choć tydzień temu odbyły się uroczystości upamiętniające osiemdziesiątą trzecią rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej na Westerplatte miejscu symbolu bohaterskiej obrony, a my Rozwiń » rozmawiamy o sprawach wstydliwych, czyli jak zawiodły elity jak skompromitowała się ich przedwojenna propaganda latem 3010. roku popularna była taka rymowanka nikt nam nie zrobi nic, bo z nami Śmigły Reds, a tymczasem już 2 dni przed wojną Rydz Śmigły wydał rozkaz wywiezienia go mebli antyków pod Nowy Sącz wszystko na początku września trafiły do Rumunii Polacy nie wierzyli w wojnę, słuchając propagandy sanacji nie wierzyła elita artystyczna Ryszard Marek Groński pisał kiedyś, że wojny nie wierzyła celebrytka Mira Zimińska nalot na Warszawę zaskoczył ją u fryzjera w Bristolu wybiegła na krakowskie lokówka ach, a pan opisał psychozę klęski, czyli reakcję społeczną na szok zawiedzione nadzieje cofającą się armie upadek państwa i ucieczka elit co się działo w głowach Polaków we wrześniu 3009. rzeczywiście warto sobie uświadomić, że wrzesień 3009. roku to największa klęska w całej historii Polski, gdyby ją porównać do rozbiorów to 12 przypadku kończy się państwo polskie, ale w tym pierwszym przypadku jak ten upadek jest rozłożony na raty trwa kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt lat można powiedzieć, że społeczeństwo elity ówczesnej, czyli Szlachta z tym w jaki sposób biorę to w cudzysłów się oswaja rzeszę 3009. roku spadł jak GROM z jasnego nieba i to spadł na społeczeństwo, w którym większości żyli ludzie, którzy pamiętali rok 1918 euforię odzyskania niepodległości, że ogromny procent to ludzie młodzi wychowani do patriotyzmu drugiej Rzeczypospolitej i rzeczywiście ten koniec państwa polskiego był szokiem, który wg mnie nie da się porównać z niczym w naszej historii raczej reakcja na ten rząd oczywiście zróżnicowana i trudno oczywiście dzisiaj, żeby nam wyobrazić jest stan świadomości pisałem to na podstawie pracy konspiracyjnej, czyli w gruncie rzeczy jeszcze na gorąco tak jak ludzie już jeszcze pod koniec 3009. roku 6 wtedy zaczęły wychodzić pierwsze konspiracyjne pisma jak ludzie na to patrzyli jak przeżywali i jak ten szok klęska powoli zaczęła przeradzać się coś co jest do dzisiaj polską specjalnością, czyli w tym gloria victis chwała pokonanym i przerodziło się coś co dzisiaj można by powiedzieć jesteś naszą specjalnością, czyli świętowanie naszych klęsk z pierwszym rozdziale zatytułowanym Anatomia klęski stój pan Kazimierz Wyka z jego książki Życiena niby pamiętnik po klęsce i on zadawał tam kilka pytań jak to mogło stać jak się mogło stać, że w przeciągu kilkunastu dni rozpadło się państwo nie poślednie obfite w obszar i mieszkańców te emocje dominujące to był strach oczywiście, bo to była nowa zupełnie nowa zmechanizowane wojna potężny terror lotniczą, którym też pan mówi czy te emocje to strach, ale też się rozczarowanie wstyd wstyd z powodu ucieczki elit ja bym tutaj tak bardzo mocno tej ucieczki elit nie podkreślał, bo dla świadomości zwykłych ludzi, którzy nie mieli dostępu do informacji we wrześniu 3009. roku wiadomości o ucieczce liczone nie były czymś powszechnym, ale rzeczywiście winę wstyd poczucie i gorycz klęski poczucie winy beznadzieja przede wszystkim szybkość w jakim to się dokonało, bo proszę bowiem zauważyć, że nie było w zasadzie skali porównawczej można było przypuszczać, że wojnę przegramy, ale przegramy zupełnie w innym stylu byliśmy szacowano czwartą piątą armia Europy, a więc uważano, że ta wojna będzie trwała dość długo tak zresztą zakładano, kiedy wierzono atak naszych sojuszników Zachodu, ale to, że przegraliśmy w ciągu tak naprawdę kilkunastu dni to było nie tylko szokiem, ale rzeczywiście to było z poczuciem czegoś co można by nazwać blamażem prawda i to było myślę najbardziej najbardziej dramatyczne doświadczenie, tym bardziej że jak słusznie pani wcześniej powiedziałem ci ludzie byli przed wojną karmieni propagandą, że ani guzika i że jesteśmy silni zwarci i gotowi taka klęska mogło oczywiście wyzwolić się społeczeństwie bierność apatię, bo skoro zniknęło w ciągu kilkunastu dni państwo skoro elity my są w Rumunii, a potem dalej na Zachodzie skoro zostaliśmy sami jesteśmy poddani potężnemu terrorowi to to może właściwie zwiesić ręce może uwierzyć w propagandę z kolei nasze stoisko, że Polska to państwo sezonowe, a jednak polskie społeczeństwo tych rąk nie zwiesił, czyli jak się z tej klęski emocjonalnej psychologicznej podniosło to trzeba powiedzieć oczywiście co funkcjonuje również do dzisiaj często na sposób myślenia i sposób reakcji na bardzo trudną sytuację to jest odwołanie się do tego co było już w przeszłości jak byśmy popatrzyli czytali tę pracę to czym widzimy nałożenie się pewnej kalki jeszcze z czasów np. dyskusji nad upadkiem pierwszej Rzeczpospolita, a więc niektórzy za szli w stronę krakowskiej warszawskiej szkoły historycznej, czyli obarczano albo własny naród własne elity albo mówiono przegraliśmy, bo z 1 strony dogadanie się Niemcy z Rosjanami z drugiej strony za zdradę Zachodu, a więc naszej wielkiej winy w tym nie było tak naprawdę odpowiedzialny za klęskę jest jest ktoś inny tutaj wspominała pani postać Rydza Śmigłego Rydza Śmigłego tu też ciekawe człowiek, który przecież o tym nie zapominajmy, że był bohaterem okresu tak Legionowego jaki, jaki okresu walk 191821 człowiek, który stał się niesamowicie ważną postacią, bo stał się personifikacją tej klęski można było zrzucić na niego w zasadzie cały cały ten szok po klęską Ewy i stały się takim swoistym od Gromnika prawdę mówiono ne naród nie zawiódł zawiodły elity prosty żołnierz oficer bił się tak tak to było mówione bił się honorem, ale rzeczywiście zawiodły elity zawód Rydz Śmigły, ale z drugiej strony proszę zauważyć, że jakby w sposób płynny ta sytuacja przeszła stan rodzącej się i narastającej nadziei bardzo szybko przecież powstał rząd Sikorskiego we Francji zaczęto mówić o odbudowie zaczęto tworzyć polską armię te informacje do docierały w różny sposób do społeczeństwa zaczęła rodzić konspiracja to była ta odpowiedź na ten szok po klęską to dźwiganie się społeczeństwa i również co tu dużo mówić chodzenie pewne historyczne kolejny, bo jeszcze raz podkreślam taki jest nasz sposób reagowania NATO co nas zaskakuje co jest nowe zadajemy sobie kluczowe pytanie, dlaczego tak się stało i zadajemy pytanie co robić, żeby tą nową rzeczywistość w jaki sposób dźwignąć powiedział pan panie profesorze o tym przerzucaniu winy na marszałka Rydza-Śmigłego, który przecież przed wojną cieszył się kultem swojej własnej osoby, bo tak płynnie wszedł ten kult osobie Piłsudskiego Marian Hemar w marcu czterdziestego roku tak oskarża miały bronić ojczyzny miały bronić Warszawy generale już kukułcze portrety w jutrzejszej jaśniał uchwale Hryb radio od swej przyszłej sławy już koguty miały ci gazety, że do ostatniej kobiety do ostatniego mężczyzny bardzo to jest bolesne teksty, a jak to się stało to jest pytanie na koniec, że po obarczeni New sanacji winą za za przegraną, a kampanię wrześniową za upadek państwa za okupację potem także przemieniono jakieś inne myślenie o wrześniu, kiedy dziś myślimy myślimy o wrześniu 3009. roku myślimy raczej o bohaterskim stawianiu oporu najeźdźcom z 1 strony no i temu nowi w plecy, który padł ze strony wschodniej rzeczywiście Władysław Pobóg-Malinowski pisał że, gdyby Rydz-Śmigły przechodzą granicę rumuńską o ostrzeliwali się w nurtach granicznej rzeki tam został trafiony niemiecką czy sowiecką kulą miałby pomniki byłby księciem Józefem Poniatowskim w Polskiej historii ważna jest niesamowicie ważne, kiedy się umiera, kiedy się ginie w jakiej sytuacji, ale rzeczywiście nie klęska wrześniowa bardzo szybko zaczęła one przeradzać się mi tutaj punktem zwrotnym była klęska Francji pojawiło się coś co można by nazwać punktem odniesienia społeczeństwo zupełnie inny sposób zaczęło teraz patrzeć na Polski wysiłek co jest też zrozumiane, bo stan sam oblicza wania nie może trwać wiecznie czy ani człowiek osobno ani zbiorowo nie jest w stanie funkcjonować tłem takim poczuciu ciągłym poczuciu końska, więc w miejsce Rydza-Śmigłego pojawiło się pojawiły się czwórki, który do nich, które do nieba szły Westerplatte pojawił się prezydent Starzyński pojawił się zbiorowy bohater, jakim była Warszawa i obrona Warszawy i powoli mówiono tak my żeśmy przegrali, ale na tle Francji, która przecież uchodziła za największą potęgę militarną ówczesnego świata to nasz wysiłek nie był taki zły i zaczęła rodzić legenda września legenda września, która co tu dużo mówić, więc trwa do dzisiaj legenda września, która w, jaki sposób pomagała przeżyć tej na ten najtrudniejszy czas legenda września, która dawała nadzieje, ponieważ wpisywała się znowu ten dziewiętnasty dziewiętnastowieczny nurt polskiego mesjanizmu, który trwa do dzisiaj przegraliśmy zostaliśmy zdradzeni zostaliśmy upokorzeni zostaliśmy ludzi, ale to wszystko ma swój sens, bo z tego naszego cierpienia tej naszej klęski nie tylko narodzi się nowa Polska inna niż ta przedwojenna, ale również nasz wysiłek będzie miał znaczenie dla całej Europy tak było tak jest i to dalej trwa tylko dokończyć biografię Rydza Śmigłego neon poczuciu winy za klęskę wrześniową zdegradował się do stopnia kaprala wrócił do okupowanej Polski usiłował włączyć w konspirację, ale zmarł na zawał serca panie profesorze bardzo dziękuję Tadeusz historyk dyrektor muzeum historycznego miasta Tarnobrzega autor książki problem kampanii wrześniowej 3009. roku świadomości społecznej publikacje z lat okupacji był moim państwa gościem dziękuję za rozmowę dziękuję ślicznie dobrego dnia życie pozdrawia Zwiń «

"To, że przegraliśmy w ciągu kilkunastu dni było nie tylko szokiem ale i blamażem"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: PORANEK - KAROLINA LEWICKA

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

Gdzie te wsparcie? Gdzie ten rząd? - Poranny przegląd prasy

Kogo stać na kalafiora? Oszczędzamy już nawet na żywności!

Izrael: napięta sytuacja między obywatelami, a władzą

Przegląd prasy ekonomicznej

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL