Rosja i Białoruś obchodzą 250. rocznicę zjednoczenia czyli... I rozbioru Polski

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

trzynasta 7 Jakub Janiszewski przy mikrofonie z nami Wojciech Konończuk wicedyrektor ośrodka studiów wschodnich dzień dobrem dzień okresu, jeżeli ktoś państwa śledzi Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rosji to mogą zauważyć w czwartek takiego znamienne tego tweeta, w którym zapowiadano udział Siergieja Ławrowa w otwarciu wystawy, która ma upamiętniać 250 lat zjednoczenia Rosji Białorusi jest to doprawdy niezwykła data zaczyna się tak zastanawiam z czego oni ją wysnuli co Rozwiń » się 250 lat temu wydarzyło zostaną w mieście razem rozumiem tutaj dyplomacja rosyjska nawiązuje do rozbioru Polski pierwszego rozbioru Polski, kiedy część ziem obecnej Białorusi została przyłączona do imperium rosyjskiego co obecna propaganda historyczna zarówno rosyjska, ale także białoruska jest warte podkreślenia próbuje pokazywać jako takie historyczne zjednoczenie, jakoby zjednoczenie ziem dawnej Rusi, czyli tutaj mówimy o Rosji ziemiach obecnej Republiki Białoruś i zarazem jest to też pretekst do świętowania innej chyba nawet ważniejsze dla propagandy dzisiaj Łukasz Jankowski po części także putinowskiej mianowicie 17września, które od ubiegłego roku jest świętem państwowym to jest pokazywane w tej narracji reżimu Łukaszenki jako jedna z kluczowych rocznic, które ja, która na pokaz ma, gdyby te upamiętnia zjednoczenie ziem Białorusi sowieckiej Białorusi, która należała do drugiej Rzeczypospolitej no właśnie znaczy jeszcze stanowią na tym co jest jak jest przedstawiany macierzy to jest to był jakiś gest wyzwolenia Białorusi spod polskiej okupacji tak zerową w obu przypadkach to znaczy zarówno jeśli chodzi o pierwszy rozbiór Polski, jaki czy Rzeczpospolitej może bardziej chyba bardziej adekwatnych stocznie termin, ale także 17 września jako o rozbiór drugiej Rzeczypospolitej, ale która w narracji reżimu jest pokazywana jako pewna historyczna prawidłowość doszło do zjednoczenia ziem białoruskich i oczywiście ma pokazywać rzekomo to ten okres, kiedy po, kiedy ziemie białoruskie, jakoby przebywały pod okupacją polską czy w okresie międzywojennym czy jeszcze wcześniej, chociaż jeśli chodzi o ten okres wcześniejszy to propaganda rosyjska białoruska mają trochę większy problem, dlatego że w propagandzie nawet reżimu Łukaszenki jednak wielkie Księstwo litewskie przecież Rzeczpospolita obojga narodów była państwem Konfederacji innym prawda między Koroną polską wielkim księstwem litewskim na, więc nawet podręcznikach Łukasz Jankowski Białorusi znajdziemy informację o tym, że wielkie Księstwo litewskie było także państwa Białoruś nie tylko Literski, ale także jest to wskazywane jako 1 jedno ze źródeł, a na takiej historycznej państwowości Białorusinów no właśnie tak zostałem jak to się wszystko ma w ogóle do historii państwowości białoruskiej, która chyba nie czy sięgała tak dalece wstecz myślę, że sięgała, dlatego że z 1 strony mieliśmy w okresie średniowiecza Księstwo połockie, które obejmowało sporą część ziem obecnej Białorusi potem mieliśmy wielkie Księstwo litewskie tutaj projekt pełna zgoda z tym co w podręcznikach można białoruskich przeczytać, że to było także państwo Białorusinów językiem urzędowym przecież do siedemnastego wieku był język, który dzisiaj postrzegany jako język staro białoruski do protoplasty języka białoruskiego współczesnego myślę, że dzisiaj nie ma sporu generalnie uczciwych historyków co do tego, że wielkie Księstwo litewskie to państwo, do którego dzisiaj mają prawo odwoływać się zarówno Litwini jak i Białorusi właśnie propaganda Białówny, ale akurat tutaj stała to niebezpieczne w kontekście tego rodzaju rocznic to pokazanie, że jednak państwowość białoruska ma bardzo wiele wspólnego z tymi drogami Litwę to też ryzykowne trochę, a to zdecydowanie zgadzam się z panem redaktorem, że to jest pewna nieścisłość wychodzi z tej propagandy z 1 strony skoro wielkie Księstwo litewskie było także państwem białoruskim jest pokazywana jako jedno ze źródeł państwowości historycznej współczesnych Białorusinów na to pytanie co było to rzekome zjednoczeń parę rosyjskim skoro to było państwo również również właśnie narodu białoruskiego łatwiejsze to jest do pokazania propagandowego jeśli chodzi o to co się stało 17września po 17 września, bo tutaj propaganda białoruska ma znacznie ułatwione zadanie, a to wynika głównie z tego, że białoruska Republika sowiecka no jest wskazywana oto główne państwa główny punkt odwołania dla dla narracji Łukasz Jankowski jako państwo które, choć w ramach większego podmiotu, jakim był związek sowiecki to jednak także państwa białoruskim była no właśnie, ale teraz tak jakby na to spojrzeć właśnie od strony białoruskiej od strony jednak próby zachowania pewnej autonomii, którą Łukaszenka no nawet nie, tyle że podejmuje podejmował się, zwłaszcza podejmie się całą cały swój okres rządów to czy to jest mu rękę, gdy kształtowanie takiej narracji przez Moskwę to jest mój jest mu na rękę nie na rękę bądź z 1 strony próbuje pokazać, że jest lojalny także jeśli chodzi o przekaz historyczny trzeba pamiętać, że jednak nawiązywanie właśnie na poziomie podręczników szkolnych do historii do jakiego Księstwa litewskiego to jest coś się Rosjanom bardzo nie podoba Watykanowi to nie podoba to w ostatnich latach wielokrotnie zresztą wywoływało różne napięcia między Mińskiem, a Moskwą, kiedy jednak wielkie Księstwo litewskie jako państwo osadzone prawda cywilizacji Łacińskiej dużym stopniu także przez związki z Koroną polską no właśnie odcinała się od od dawnej od dawnej Rusi jednak podlegało przez wiele wieków pewnej optymalizacji destabilizacji im się propagandzie kremlowskiej nie podoba, ale mimo tego, że w ostatnich 2 latach obserwujemy no te represje na masową skalę właściwe elementy totalitarne w tym reżimie widzimy już teraz to władze Łukasz Jankowski Białorusi odcinają się wcale od swojego o swoich korzeni związanej z jakim się z litewskim natomiast niekoniecznie wysuwają na pierwszy plan na pierwszy plan wysuwają te elementy, które podkreślają rzekomą u nas historyczną zależność ziem białoruskich od właśnie Rusi, czyli czy Moskwy, ale jakoś się zastanowi nad tym na ile tak trochę grozą Janiec znaczy można powiedzieć, że jednak i jeżeli kraj taki jak Rosja mówi w tej chwili o zjednoczeniu z mniejszym sąsiadem jeszcze do tego prowadzi wojnę z dróg z chciałabym, którego chce wyzwolić spod nazistowskiego reżimu te oczy rozwiąże się rymuje w ogóle taką opowieścią o Rosji, która zawsze wyzwalała, ale z drugiej strony to zjednoczenie wydaje się takie właśnie niepokojące takie jak bardzo jednoznaczne, a Adam to jest pewna dwuznaczność mam na pierwszy taka oczywista narracji Aleksandra Łukaszenki jego reżimu mianowicie ani podkreślał swoją lojalność podkreślają liczne związki historyczne Białorusi z Rosją, ale z drugiej strony Łukaszenka także przy swoim wystąpieniu 17września, bo w tym roku akurat to święto nowe państwo było wyjątkowo z przytupem świętowane z takim na głównej arenie sportowej w Mińsku z jakim my nawet w wielkim spektaklem historycznym wystąpieniem oczywiście samego Aleksandra Łukaszenki, który podkreślał odmienią właściwie przez wszystkie przypadki kwestię tego, że Białoruś była pozostanie państwem suwerennym pion z 1 strony do formalnie kierował ten przekaz do Zachodu także do Polski, bo Polska oraz na samym początku jego wystąpienia się pojawił jako główne aktor międzynarodowy, który rzekomo czyha na wręcz na integralność terytorialną chce przyłączyć do do Polski ziemie zachodnie Białoruś tak to miało miejsce przed 3009. rokiem prawda, ale z drugiej stronę mam wrażenie, że tak też komunikat skierowany po części także do Rosji nawet dziś opakowany bardzo dyplomatycznie na kiedy jednak mówi wielokrotnie powtarzając, że Białorusi ścisza głos z Rosją związana, ale chce pozostać niepodległym państwem no to jest oczywiste, że to jest sygnał, które on chciałby, aby ten również usłyszał trzeba też pamiętać, że przed tą no kampanię wyborczą w wyborach prezydenckich w sierpniu dwudziestego roku to jednak w jego narracji Aleksandra Łukaszenki Rosja była tym państwem, które stanowiło potencjalnie największe zagrożenie dla ważności rosyjski dla suwerenności przepraszam jeszcze raz aspekty to, gdyby Rosja była głównym podmiotem, które stanowił zagrożenie suwerenności białoruskiej to się zmieniło wtedy, gdyby nazywał rzeczy po imieniu mówił, że to właśnie Rosja jest potencjalnie tym państwem, które może sprawić, że Białoruś przestanie być państwo z suwerennym no właśnie, ale wiem, że teraz jest inna inny moment tak rozumiem, że trochę czas też stępić tego rodzaju retorykę tak trzeba stępić Łukaszenka zdaje sobie sprawę, że on dzisiaj mówiąc kolokwialnie wisi na poparciu ze strony Rosji i wyłącznie Rosji, że kryzys gospodarczy biało piec i gospodarki białoruskiej oznacza, że nie ma dzisiaj szans, żeby dostać jakiekolwiek wsparcie kredytowe od innego podmiotu niż Rosja, że Rosjanie rosyjskie wojska operują na terytorium białoruskim właściwe one dzisiaj dane w dużym stopniu na łaskę albo niełaskę Kremla on też tego wprost mówi, aczkolwiek to jest to jest oczywiste dla każdego kto, choć trochę się orientuję wraz z sytuacji, że dzisiaj niepodległość Białorusi zależy od tego jak się skończy wojna obronna Ukrainy jeśli nie daj Boże Ukraina to wojnę by przegrała na to nie zapowiada na szczęście o niepodległość białoruska była w oczywisty sposób zagrożona wrócimy do rozmowy po informacjach z 1317 łączenie i Lublin krótki trzynasta 2022 Jakub Janiszewski przy mikrofonie z nami jest Wojciech Konończuk wicedyrektor ośrodka studiów wschodnich rozmawiamy o 0 oraz dzień dobry rozmawiamy o Białorusi, która i Rosji, która świętują dzisiaj 250 lat jedności jeśli można tak powiedzieć chodzi oczywiście o wyzwolenie spod polskiego oraz Maciej oraz biur, ale powiedzieliśmy też o tym, że to jest taki sposób myślenia przedstawia historię, która jest w gruncie rzeczy dość dla Białorusi ryzykownej niewygodne wypompował pomówmy może w takim razie o tym w ogóle jak się przedstawia sytuacja Białorusi w kontekście wojny Ukrainie na samym początku, kiedy ta wojna się zaczynała myśmy mówili sporo będą takie rozmowy z panem o tym, że to może być sytuacja dalece trudniejsza dla Białorusi niż dla Rosji chodzi oczywiście sytuacja gospodarcza konsekwencje gospodarcze i sankcje za pytanie czy rzeczywiście tak jest to znaczy czyta przypuszczenia z marca z kwietnia jakoś się potwierdzają one się potwierdzają to znaczy sankcje gospodarcze, które spadły naraz spadły także na gospodarkę białoruską też ile rosyjska miała pewną poduszkę bezpieczeństwa finansowego choćby pan spore rezerwy finansowe o tyle Białoruś takich rezerw nie miała przy tym zachód uderzył w te najbardziej dochodowe części sektory eksportujące i też przynoszące duże zyski dla gospodarki białoruskiej, więc Białorusi dzisiaj w sytuacji, kiedy nie tylko straciła rynek zachodniej, ale także traciła rynek ukraiński, który tradycyjnie but dla Białorusinów bardzo ważny to jest cena za oczywiście poparcie agresji rosyjskiej udostępni z tego terytorium przy tym Białoruś eksportuje ma bardziej zróżnicowaną paletę eksportową, ale zarazem nie ma takich surowców energetycznych, jakie mają Rosjanie, które można by sprzedawać jak nie w Europie to gdzieś w Azji czy czy Afryce, więc tutaj tych z Długosz wychodzenia przez gospodarkę białoruską z tego kryzysu będzie będzie znacznie trudniejsza niż to ma być to będzie miało miejsce w przypadku Rosji także spadek gospodarki Białorusi będzie będzie głębszy, czyli głównie, jakie sektory gospodarcze ucierpiały wskutek tej wojny między nimi sektor przerobu ropy naftowej jedna z 2 rafinerii białoruskich działała wyłącznie niema w Mozyrzu przygodzie z Ukrainą na potrzeby rynku ukraińskiego Unia europejska zablokowała także eksport produktów naftowych w białoruskiej z tej drugiej narazi na białoruskim Nowopołocku w tej sprawie paradoks, bo Białoruś, chociaż wiadomo sama nie ma dużych zasobów naftowych to jednak była pewnym potentatem w skali regionalnej jeśli chodzi o eksport przerobionej ropy rosyjskiej przerobionej ropy Unia europejska i stanąć znaczone uderzyły również sektor eksportu nawozów białoruskich to zawsze była głównie po czasowych Azotowych to zawsze była druga najbardziej dochodowa część do do budżetu białoruskiego nagle okazało, że Litwini zamknęli najpierw możliwość eksportu przez sport padzie, który był takim oknem na świat dla tej części gospodarki białoruskiej, a tutaj okazało się, że inne państwa unijne zachodnie szerzej nie przyjmują nie kupują za względu na embargo tych produktów białoruskich dotyczy także zamknięcia rynku Unii Europejskiej dla np. ciężarówek białoruskich one zawsze miały silną rolę z handlu między Unią europejską, a Rosją przedsiębiorstwa pan o rynku rosyjskiego, a zarazem w stopień trudności, jakie przed, jakim stoi dzisiaj sektor gospodarczy Białorusi jest jest ogromne, ale jak to się przekłada na życie społeczne zaciekle się przekłada na sytuację ludności jest bardzo pytanie, dlatego że mamy trudność związaną z mierzeniem tego co zwykli Białorusini uważają nie ma niezależnej socjologii na Białorusi są wprawdzie ośrodki, które działają z zagranicy także Warszawy nie także np. londyński tam chaos próbuje co kwartał robić wywiady badania opinii publicznej, ale drogą internetową, która zawsze są obarczone pewnym prawda, a błędem działa w związku z tym, że nie wszyscy mieszkańcy Białorusi z internetu korzystają wiemy na pewno, że poziom życia spada wiemy na pewno, że nastroje antyreżimowe cały czas sile myślę, że Łukaszenka cały czas może liczyć maksymalnie na około 14 społeczeństwa białoruskiego wyborców białoruskich to jest taki pułap poparcia dla niego cały czas z drugiej strony nie widać dzisiaj potencjału do masowych protestów, dlatego że opozycja została albo zamknięta w więzieniach albo została zmuszona albo sama wyjechała de migracji zagra zagranicę, więc dzisiaj myślę, że sytuacja z punktu widzenia Łukaszenki jest pod kontrolą, aczkolwiek też może bardzo szybko zmienić sytuacji, kiedy w samej Rosji np. w momencie przegranej wojny no dojdzie takich wstrząsów politycznych to właśnie powiedzmy, że więcej do by o opozycji to znaczy tam się w ogóle szykuje, czyli jakaś perspektywa w najbliższym czasie na no nie wiem o amnestii wypuszczenie z więzień tych, których zamknięto, a w ciągu ostatnich tam bodajże 2 lat, kiedy to tata to zaostrzenie takie wyraźne zaczęło jak to właściwie jest w tej chwili Łukaszenka kilkanaście dni temu nawet coś takiego za za sugerował, że mogłoby dojść do amnestii natomiast nie spodziewałbym się że to by objęło te główne osoby z głównych opozycjonistów, którzy siedzą w więzieniach skazani na często na wieloletnie wyroki więzienia to raczej nie stanie to znaczy teraz skala przemocy w tym kraju też państwo o tym wielokrotnie przypominacie nam na falach to kasa mu ona ma charakter bezprecedensowy jest nawet większa niż to co ma miejsce w samej Rosji i w związku z tym, że reżim uznaje, że to jest skuteczny instrument zachowania przez niego władzy to nie należy oczekiwać, że to się, że to się zmieni mamy wręcz sytuację odwrotną to znaczy np. dwuletnie wyroki więzienia, czyli 12 miesięczne wyroki więzienia wydany zaraz po tych spacyfikował tych protestach powyborczych, które kończą ci opozycjoniści są wskazywani z innych paragrafów i jest więzień de facto nie opuszczają, więc wydaje się, że nie ma co liczyć jakąkolwiek odwilż, a jeśliby doszło do amnestii Antona będzie miała charakter na zupełnie niewielką skalę może w tej chwili przez próbujemy trochę zawiesić ten wątek białoruski przejść na tę drugą stronę granicy, czyli na to co się dzieje spójrzmy co się dzieje w samej Ukrainie, a konkretnie chodzi o to makabryczne odkrycie znaczenia dość tylko po prostu makabryczne czy miejsca zachowa masowego pochówku w regionie wizją co nam to mówi całej sytuacji w Ukrainie, zwłaszcza w tych miejscach okupowanych na ile to może być pewien wzór bardzo ponury, którym posługuje rosyjska armia i myślę, że zaczął od tego, że to nie jest oczekiwana niestety znaczny wkład tego należało się spodziewać pierwsze doniesienia, jakie miały miejsce z od mieszkańców terenów, które zostały wyzwolone przez armię ukraińską właśnie na to wskazywały, zanim jeszcze służby ukraińskie od nas zbyt masowe groby to znaczy różne relacje mieszkańców, którzy przeżyli okupację czy prasie europejskiej czy krach w prasie ukraińskiej pokazywały, że właśnie w każdej mniejszej większej miejscowości były katowni rosyjskie, że miały miejsce systemowe represje, więc to wszystko przypominało to co znamy już z butelki czy innych podkrakowskiej miejscowości choćby z tego powodu nie należą niestety mieć żadnych złudzeń, że modus operandi sposób działania rosyjskiej w obwodzie charkowskim byłby inny niż co widzieliśmy w obwodzie kijowskim Czerniakowskim obawia się niestety także, że to jest dopiero początek, dlatego że Ukraina wyzwoliła około 10% terytorium okupowanego, więc do wyzwolenia pozostał jeszcze około 70 kilku tysięcy kilometrów kwadratowych, które Rosjanie zajęli od 24lutego także jeśli chodzi np. Mariusz paluch Chersoń jak do końca nie wiemy co się Harrison dzieje chodzi o działania represje rosyjskie wobec mieszkańców wszystkich, którzy stanowiliby zwać by wyzwanie dla dla władzy rosyjskiej więc, podsumowując wydaje mi się, że należy się liczyć dokładnie w tym samym powtórkę tego tylko już pewnie nawet na większą skalę także, dlatego że takie miasta Chersoń Mariupol no to są miasta znacznie większe pod względem liczby mieszkańców niższe nie bez dawała clio czy czy wcześniej Bucza spróbujmy opisać co dokładnie oznacza, o czym mówimy, bo to co w tej chwili przebija się do mediów to jest właśnie to są miejsca masowa masowego pochówku z regionu z okolic wizją to są po prostu mogiły całych rodzin jest po kilkaset mówił w lesie czy ci ludzie zostali jak rozumiem zabić zaraz po tym, kiedy armia rosyjska weszła to do tego regionu tak to są z 1 strony groby, w których są pochowani żołnierze ukraińscy, aczkolwiek nie stanowią największe ilości na tych, którzy w tych grobach spoczywają są najczęściej cywilni mieszkańcy tych terenów okupowanych jak pan wspomniał całe rodziny tam wręcz ukraińskie media, bo tak światowe obiegają informacje o zupełnie dzieciach, którzy tam są tego pochowani często pokazuje na torze całe rodziny zostałem zamordowane my coś się kolejny dzień przynosi kolejne ustalenia śledczych ukraiński 4 dziennikarzy, którzy tam są ukraińskich zagranicznych, którzy także rozmawiał z miejscowymi mieszkańcami, więc mam wrażenie, że nasza wiedza będzie jeszcze większa i pewnie kolejne ważne szczegóły będą dochodzić natomiast to co na pewno się można powiedzieć to jest po prostu obraz dawnego koszmaru, jaki miał miejsce przez kilka miesięcy rosyjskiej okupacji, a równocześnie widać, że to jest interesujące znaczy pojawiają się takie doniesienia, że właściwie ta zdolność rosyjskiej armii do tworzenia czegoś na kształt bez stałych miejsc nie wiem pobytu żołnierzy do chodzenia, że to strasznie szwankuje, że potem artysty z tego wyzwolonego terytorium można wysnuć takie wnioski, że oni po prostu sami nie do końca wierzyli, że zostaną tam na dłużej tak z 1 strony to też pokazują wcześniejsze wydarzenia w okolicach Kijowa, kiedy Rosjanie grabili na masową skalę, więc tak państwo, które zamierza internet trwale kupować też sprawić, żeby jednak miejscowi mieszkańcy zachowali sami neutralny stosunek do okupantów co nie jest trudne nie podejmie nie przeprowadza tego typu masowych represji grabieży morderstw gwałtów prawda, a więc podobnie pewnie było w przypadku rosyjskim tylko nie mam też przekonania to wynikało z tego, że Rosjanie rzeczywiście nas zamierzali oddać Charków obwód charkowski ten, który tą jest 13, którą zdążyli zająć, szczególnie że deklaracje polityczne mówiły, że referenda, które miały być organizowane w Atenach kupowanych również częściowo miałaby być zorganizowane na tej okupowanej części obwodu charkowskiego właśnie nie wydaje się, że to jest po prostu, jakkolwiek to nie zabrzmi, ale proste pewien tradycyjny model działania sił zbrojnych rosyjskich, które niestety mamy do tego to kolejne potwierdzenia w ostatnich miesiącach niestety się po prostu nie zmienia czy mówi pan rosyjski bałagan ani żadna logika rosyjski bałagan, ale także pewne rosyjskie zbrodnie wojenne, które my dobrze znamy historię racji polsko-rosyjskich teraz poznali na własny jest w przykładzie również Ukraińcy dziękuję bardzo, Wojciech Konończuk wicedyrektor ośrodka studiów wschodnich był państwa moim gościem 1335 za chwilę informacje Zwiń «

Rosja i Białoruś obchodzą 250. rocznicę zjednoczenia czyli... I rozbioru Polski

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: POŁĄCZENIE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 02:00

Najnowsze Podcasty

O awansie społecznym, przypadkowości losu i ekonomii, czyli Orliński o Koperniku w 2023

Pan marszałek ma ideę. Czyli awantura o plany połączenia trzech instytucji kultury w Lublinie

Czy zabezpieczenie dzieci przed przemocą powinno być priorytetem całej klasy politycznej?

Specjaliści chwalą, opozycja popiera, a projekt tzw. ustawy o ochronie małoletnich utknął w Sejmie – dlaczego?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL