Kto nawarzył pociągi piwa a kto napisał tetralogię galicyjską. Plus Słonimski i Korczak a na koniec Begin

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Babel, czyli Rzeczpospolita multikulti cykliczny podcast dzięki uprzejmości Radia TOK FM, w którym dzień dobry mówią Adam Balcer i Paweł Sulik, o czym dziś będzie opowiadał dzisiaj Słuchajcie jeszcze jesteśmy w Warszawie i pokazujemy związki Warszawy z Ukrainą szczególnie poprzez 2 wspólnoty 1 bardzo liczną drugą mniejszą, ale które na pewno kojarzycie z Warszawą, czyli Żydzi Niemcy oczywiście i Polacy pochodzenia niemieckiego i Polacy pochodzenia żydowskiego skupimy Rozwiń » się bardzo na sferze kultury, ale jak to z Niemcami przepraszam stereotypowo będzie też browar i UE, skąd te związki w tym kontekście niemieckim żydowskim przypominam Warszawa jedno z największych miast w nas pod koniec piętnastego wieku na początku dwudziestego wieku w Europie w tym w rosyjskim imperium no i perspektywy wjeżdżam do imperium to jest miasto rak i wjeżdżam, skąd z Prus, a potem z Niemiec lat, a i to jest miasto, które przeżywa bunt i które przyciąga tak jak Łódź, gdzie Niemców oczywiście było więcej i procentowo i pod względem liczby w liczbach bezwzględnych no i nie zapomnijmy największe miasto najludniejsze miasto żydowskie w Europie, które też w wyniku migracji stało się takim miastem, które było też drugim najludniejszym miastem żydowskim na świecie po Nowym Jorku a, czyli nowy Jork Warszawa w tym samym zbiorze tak głośno nowy Jork Warszawa to od 2 Zobacz życie są oczywiście związki i a Ukraina oczywiście domem i dla społeczności żydowskiej i znacznej społeczności dużej naprawdę żydowskiej znaczne niemiecki Babel Rzeczpospolita multikulti podcast historyczny tokfm zapraszają Adam Balcer i Paweł Sulik opowiadają o tym wiele wiele godzin i czasami w Lechistanie czasami w jak mówił o kasynach o tym, że Ukraina po prostu nie da się zrozumieć Ukrainy historii Ukrainy bez społeczności Żydów, którzy mieszkali i też bez Niemców to przypominam wam, że jak na początku dwudziestego wieku Niemcy stanowili trochę więcej w 2% ludności Ukrainy no nie tak mało były regiony, gdzie stanowili po 567 proc np. Wołyń był takim regionem i wielu tych Niemców pochodziło z ziem dzisiejszej Polski w tym ziem, które tych historycznych polskich nie mówimy o też kiedyś o tym pewnie mam opowiemy, ale zostajemy w stolicy i tutaj oczywiście obiecaliśmy, że będzie dużo kultury, więc Oskar Kolberg wielki wielki Polski etnograf folklorysta ja skończyłem etnografię i można powiedzieć, ponieważ byliśmy katowani torturowali ma tatuaż Kolberger ta sprawa z Oskarem natomiast słuchać no każdy Ukrainiec, który interesuje się etnografią swojego kraju no to wieże no Oscar miał taką tendencję, że mógł pisał to nisko za to miejskimi te Mińska były Rusi czerwonej o wały miła Polesiu Podolu Pokuciu o mężczyźnie Bukowi miałem kość itd. więc naprawdę no czy jak mówimy człowiek encyklopedia to encyklopedię człowieka byśmy o nim powiedzieć Łady młodych słuchaczy podcastu Babel liczne AWS ani nawet graficznych tak Oskar po prostu napisał od groma też o i Ukrainie, bo traktował te ziemie jako ziemi pierwszy Rzeczypospolitej, żeby było jasne i dlaczego się pojawia Ano, dlatego że mamy go jako mieszkańca Niemiec Niemcy w Warszawie stanowili w dziewiętnastym wieku liczba się wahała i udział procentowy były okresy, bo ich ponad 2% troszeczkę poniżej 2, ale generalnie około 2% może być mało tak, ale pamiętać, że to była ludność bogatsza znacznie lepiej wykształcona lepiej sytuowana, więc nad reprezentowana w elitach i jednym z takich ludzi był tata Oskara Juliusz, który słuchacze trafił do Warszawy jako pruski urzędnik przeszedł na wstępie do służby Księstwa Warszawskiego no zmieniła się i administracji chata następnie został w KON w krótko w królestwie polskim Kongresu chce tam był profesor został prof. Uniwersytetu Warszawskiego interesował się oczywiście bardzo kartografii stąd Oskar można powiedzieć ruszył w podróży, bo tata pokazał wiele rzeczy na mapach w sama rodzina pochodziła z Meklemburgii to jest ten region jako życie mamy pomoże i zaraz obok jest Meklemburgia historyczny dynastia, która tam panowała to była dynastia, która uległa germanizacji, ale oryginalnie słowiańska macie tych wszystkich byli pamiętać o Boży obok Żyd wiele, bo wie leci i ludzi obrzuca tam musi być musieli sprawdzić, bo zaraz dostaniemy tyle maili od depozytów już, że proszenie Annie Carin los mówią 1 językiem na czym mogą być jakiś znak naszych słuchaczy mogą być tak nigdy nie można wy kluczyć właśnie dzisiaj tak przy okazji były, bo to jest troszeczkę jednak balowe, a nawet bardzo wadliwy dzisiaj 910 par letnia osoba ostatnio na świecie, która mówiła w języku Ajnów zmarła ja już nikt nie mówi w tym języku to jest też dbanie o narodowe jak jednak nazywamy się Babel Rzeczpospolita multikulti, ale bada właśnie troszeczkę mniej deblowy w sensie świata pełnego różnych języków także tak proszę państwa nie wiem dokładnie jak odmienić, ale w mianowniku mamy tutaj pamiętają państwo dyskusji albo moi drodzy Gaetano już wiemy, że Gaetana na pewno był do nas zresztą w tej sprawie właśnie dziękujemy za list bardzo się pozdrowić słuchaczy, który wytłumaczył, gdy jeśli będziemy mieć jakichkolwiek problemów z dzieckiem wiejskim samogłoski typu ich, bo wtedy Łodzia Ethan, ale z garnka altan wiat altan obok Ritchie to jest nazwa w mianowniku jak odmienić obok z o niej utleniacz jest taka zasada nie zmieniać radio zasad ryzykownym dobra nie mieszka tam obok rycin wiele ci Słowianie tak będzie chowamy się i Słuchajcie no oczywiście Oscar potem się Poloni zauważa, ale najpierw z zaraz tata się spod realizował i teraz będzie historia Darka słuchaj tego wszakże moje nazwisko jest tylko pozornie niemieckie, gdyż rodzina pochodzi z Pomorza Bałtyckiego pierwotnie słowiańskiego dotąd mieszka wielu ludzi koło brzegów morskich jest takie miasto, czyli Kołobrzeg i potem byli herbu Kołobrzeg Kolberg Kołobrzeg proste na te słychać no Polak patriota studiujący ukraiński folklor mając mający wielki wkład etnografia ukraińską ma tatę Juliusza Niemca, którego uważa za Słowianina, który stał się Polakiem i mamusie z domu Merck rur, która urodziła się w Bydgoszczy już wówczas Fort nad Wisłą dzisiaj część Bydgoszczy słuchacze rodzina pochodziła z Francji OUG not ugną ci, czyli wypędzeni Calvin, więc mamy niemiecko francuskiego Kolberga, który staje się Polakiem i robi wiele dla Ukrainy po prostu nasze multikulti mieszkali w różnych miejscach w Polsce, ale związali się z Warszawą do liceum chodził Słuchajcie Warszawskiego Kolberg razem z Fryderykiem Chopinem i mieszkał płac Kazimierzowskim, gdzie mieszkał tata Chopina pamiętacie co opowiadaliśmy Francuz, a dyrektorem liceum był Samuel Bogumił Linde z Torunia z rodziny świeckiej, nic więc po prostu prawdziwa Polska, który też wielki wkład w rozwój kultury polskiej widzicie no taka specyfika wybuch powstania listopadowego oczywiście spowodował, że musiał lica został zamkniętej Kolberg wtedy przerwał edukację Marek Kolberga związanego z Warszawą wielki etnograf też wkład Ukrainy następnie Józef Brandt, o którym trochę opowiadaliśmy pochodzenia niemieckiego wielki malarz Polski też związany bardzo z Warszawą pałac błękitny przebudowany pałac Jabłonowskich warszawski, a ratusz przez dziadka Fryderyka Alberta naprawdę zamożna rodzina lekarzy natomiast stał się Polakiem kończyły szkoły po Warszawie jak sam podpisywał potem szkoła w Monachium Józef Brandt Warszawy i tak podpisywał obrazy ale o co chodzi co jest kluczowe jak zobaczycie jego sztukę jego malarstwo no to jest coś niesamowitego bez od groma wspaniałych obrazów, które są, gdzie są Kozacy Tatarzy Turcy Tatarzy walczą z kozakami Polacy walczą z kozakami Kozacy walczą z córkami itd. tak dalej to wszystko tam jest jest czy są oczywiście wspaniałe pejzaże ukraińskich to jest ten okres, kiedy mamy taki klimat trochę jak Anglia zafascynowana Szkocją np. na, więc bezdyskusyjnie Józef Brandt też jego twórczość jest związana z Ukrainą NATO jak jesteśmy był etnograf folklorysta był malarz to czas chyba najpierw architekta znowu pochodzenia niemieckiego Stefan Szyller urodzony w Warszawie w 1800 pięćdziesiątym siódmym dla naszego miasta bardzo za zmuszony słuchać gmach zachęty jak będziecie do on bramy Uniwersytetu Warszawskiego biblioteka gmach Politechniki warszawskiej pawilony na moście Poniatowskiego i wiele kamienic no człowiek instytucja, który jest związany z Ukrainą, bo zbudował w Kowlu w okresie międzywojennym kościół, który nie istnieje, ale czytałem o nim artykuł w języku ukraińskim bardzo ciekawy pokaz autorka lubię taką historię sztuki, która pokazuje jak jest wyrazem pewnych idei tożsamościowych sztuka i tutaj chodziło, żeby to kościół w takim stylu neogotyckim neobarokowym i miał pokazać, że by Polska była na Wołyniu zawsze, żeby przez gotyk Kolskiego rodzić tak dziedzin tak dziedzictwo pierwszej RP, że właśnie gotyk połączony z barokiem to jest polskość, która wróciła tutaj oczywiście wypowiedział pan z Stein Stefan wróciła na kresy nie ma tego kościoła niestety, ponieważ został w trakcie drugiej wojny światowej przechodzone poważnie poważnej potem rozebrany, ale kolejna postać to będzie Edward rond Thaler, który był Słuchajcie pedagogiem i urodził się koło Łodzi w rodzinie Kantora kościoła luterańskiego i uczęszcza do gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim uciekł ze szkoły i dołączył do powstania styczniowego udało mu się tak fałszować metrykę, że nie został zabrany na Sybir deportowany zdał maturę potem szkoła główna warszawska i stamtąd rusza do Odessy i zobaczy jak kojarzymy takim, czyli Polak z niemieckiej rodziny, który trafia do Odessy do liceum Ryś, czyli tablicę ruszyli Greka łacina pracuje oprócz tego publikuje w prasie i też opracowuje takie monografie też pisze prace naukowe dotyczące języka polskiego m.in. ma taki jeśli chodzi o artykuły np. taka cała seria korespondencję znad morza czarnego wymyślił sobie niesamowity Słuchajcie pseudonim Leszek nie zawód KO Edward Aleksander rząd, ale were Leszek nie zabójstw i ja nie zdobył i oprócz tego rusza w teren w Ukrainie pracuje w gimnazjach w Nowogrodzie wielkim winnicy w Łubniach w Humaniu w Ostrogu ci moglibyście tak pot po wbijać takie pinezki zobaczyć jak po prostu pan Edward podróżuje i pracuje ba jak widzicie związany byśmy powiedzieli podtrzymuje polskość oczywiście jest polskim patriotą i następnie trafił do Petersburga z niego do Warszawy i Warszawie udało mu się załatwić, że powstała szkoła prywatna, która do miała szeroką autonomię i była to pierwsza tego rodzaju szkoła prywatna w królestwie polskim, ale od brał udział w powstaniu styczniowym tak żyją walczył Walczakiem miał dosłownie jak wybuchło powstanie 17 lat, czyli ty mówisz do kolejnej postaci, która tak, gdyby sprzeciwiła się zbrojnie imperium rosyjskiemu, żeby później odejście po zbiórkach później współtworzyć tak jakby tak, ale odjąć zawsze powie przepraszam bardzo zawsze dbałem polskich halach charakter szkolnictwa nauki, ale jednocześnie pracował w instytucjach publicznych fakt, a na targi nazwach tak warto przypominać, że to nie jest tak, że jakaś szkoła mogła powstać dostała prawa była prywatna, ale prawa szkoły rządowej no za zgodą władz tak już jest ten okres pamiętać, że szczególnie już początek dwudziestego wieku po rewolucji tysiące piątego roku status języka polskiego bardzo poprawia, bo musi iść Rosja carska na ustępstwa umarł siedemnastym roku jak kiedyś będziecie chcieli 1listopada udać się na groby zapalić świeczkę na cmentarzu Ewangelicko augsburskim, czyli luterańskim to tam znajdziecie Edward Aleksander Thaler wielki wkład w rozwój edukacji po Warszawie i Ukrainie no ale czas trochę na pamiętajmy, że Niemcy to nie tylko warszawscy Niemcy to nie tylko nauka to nie tylko malarstwo, ale też po prostu biznes tak biznes i m.in. niektórzy robili spektakularne kariery Karol Jan szlagier pochodziła rodzina z Torunia pamiętajcie zawsze, że Toruń to jest miasto, które miało wielki wpływ na rozwój Warszawy i to nie tylko w średniowieczu wystarczyło wsiąść na jakąś barkę łajba popłynąć kawałek i lądowaliśmy w Warszawie tylko, że Toruń pamiętajcie był wtedy w zaborze pruskim pruskim, a nie rosyjskim i trafia do Warszawy załamał założył w Gar barwnie w Warszawie i potem zaczął ekspansję słać zbudował nową fabrykę Garbarską w Berdyczowie, którym mam dużo pisze pan na Berdyczów Ukrainie dużo opowiadaliśmy i rozwinął się na ogromną skalę, zapewniając olbrzymie dochody czy koncepcja była taka jedziemy tam, bo tam jest 10 jarmarków rocznie przyjeżdżają kupcy z całego świata powstała ta fabryka w 1800 siedemdziesiątym piątym przed pierwszą wojną Słuchajcie produkcja skór z tej fabryki to jest 15 zapotrzebowania z tej 1 fabryki 15 zapotrzebowania całej armii carskiej, więc naprawdę za radio wielkie pieniądze Karol Jan szlakiem, a i oczywiście to co jest pozytywne, że wprowadza w swoich zakładach można powiedzieć, że był dzisiaj się tak piękną willę kim był rok był lewakiem progresywne bardzo nowoczesne rozwiązania socjalne ubezpieczenia na starość rodzaj emerytury renty kasy chorych stworzył dla swoich pracowników czy szkołę dla dzieci pracowników jak chcecie Warszawy 1 punkt z nim kojarzyć to Słuchajcie pałac rodziny tej właśnie bankierów znajduje się przy dzisiaj ten plac nazywa Dąbrowskiego koło kredytowej i w tym Pałacu znajduje się ambasada włoska Franciszek Lancia zaprojektował budynek tam właśnie toby to jest dawny pawi pałac lękiem, ale obiecałem piwo potem skojarzenie prawda PiS rachować tak daleko, więc Herman Jung, żeby nie była wątpliwości założył browar przy ulicy Waliców do dzisiaj z tego browaru jest Słuchajcie ceglany budynek Administracyjny mur wzdłuż ulicy Waliców jak będzie kiedyś i Browarnej piwnice zachowały, ale piwo już nie ale dlaczego bardzo ciekawy no, dlatego że ten browar z był liderem przez wiele lat branży Piwowarskiej w Warszawie ekspansja na inne rynki można być piękny wyraz co pan robi Expander je jutro tak jak mówi się a jaka destylacji najmodniejsza w tym ruch w myśmy powiedzieli niczym Jan trzeci Sobieski o modzie na naj form mniejsza moda na Krymie na Krymie tak no, więc ekspansja również na rynki UE na rynek ukraiński, ponieważ uruchomił wielkie składy browaru w Brześciu to akurat Białoruś, ale zaraz przy granicy i wiele wam opowiedzieć jak silnie związane z Ukrainą Kowel połączenie kolejowe to wiadomo, ale dalej Kijów Odessa czy najważniejsze miasta i tam dostarczano Słuchajcie piwo specjalnie został za projektowane wagony chłodnie z lodówkami, że po prostu można powiedzieć teraz byśmy nakręcili reklamę, że jedzie jedzie jedzie otwiera się zimniej lotki pilzner zwalczą radny PiS porad Junga tak pociąg do piwa dokładnie okej no to jak jesteśmy, żeby nie było Niemcy browary i garbu ją skórę to jeszcze na koniec będzie Jan Alexander Kern Top zbyt goście tuż obok Torunia oczywiście Toruń Bydgoszcz bardzo związany z Warszawą, a dobrze zabór pruski, ale przyjeżdża właśnie w 1800 trzydziestym roku i słuchacze wybucha powstanie dołącza do powstania spełni i tak stał się Polakiem walczył jest ciężko ranny rekonwalescencja rekonwalescencja trwała 2 lata, ale zatrudnił się wytwórni fortepianów u Fryderyka uchodźca innego biznesmena pochodzenia niemieckiego i stopniowo dostał patent mistrzowski otworzył swój swoją wytwórnię i to była i to jest jedna z najdłużej działających bardzo prestiżowa bardzo dobra wytwórnia, na której prawda fortepianach grało bardzo bardzo wielu pianina bardzo wielu wybitnych muzyków oczywiście no w segmencie trzeba pomyśleć o ekspansji no to jest ta kolej jak idzie browar to chyba można w sumie 1 przepisów warto muzyki posłuchać latem zdarza mi wmawiano filia otwarta, która przynosiła wielkie zyski w Kijowie Kijów Warszawa wspólna sprawa poprzez kary to trwa okej to tyle jeśli chodzi o naszych niemieckich przyjaciół ruszamy poprzez Lili płynnie przechodzimy Żydzi aszkenazyjscy tak jak mówiłem przypominam wam, że mówimy o społeczności wielkiej wielki 30 ponad procent mieszkańców miasta drugie miasto żydowskie na świecie pierwsze w Europie i ta społeczność pamiętacie jak robiliśmy o nich podcasty przypomnijcie sobie bardzo jej populacja wzrosła w Warszawie pod koniec osiemnastego wieku i potem prawdziwy boom dziewiętnastym wieku i osiemnastym wieku no zawsze gdzieś w tle pojawi nam się Jakub frank nie uciekniemy od niego księgi Jakubowe Olga Tokarczuk Nobel i tak dale, więc Jakub frank postać znowu polecam wam poszukać sobie podcasty 18 wieczny działacz myśliciel religijny mistyczny też można nazwać awanturnikiem oddawać ci przygody, które swoim życiu był muzułmaninem nie ortodoksyjnym katolikiem nie ortodoksyjnym i możliwe, że umarł jako ortodoksyjny w cudzysłowie, czyli prawosławne bardzo jest to prawdopodobne, więc mamy postać wyjątkową, która oczywiście byśmy nazwali, że jest, a w awangardzie idei religii abrahamowych tak, bo mówi okej chcą wyznawcy islamu chrześcijaństwa judaizmu nie ma problemu Bóg ten wielki jeden z tym trzeba mieć przede wszystkim przecież kontakt mistyczny, a ja mam, więc słuchać to właśnie w Warszawie doszło do chrztu w te w kolegiacie Świętego Jana w Warszawie Japonii mamy od groma różnych frankistów później tak posłuchać podcastów było o tym i by było uznawane za wielki sukces przez hierarchię katolicką no liczono, że początek dopiero w pięknej przyjaźni mówiący CASA blanką i a prawda tą wizją, że to będzie do, że nastąpi po prostu efekt kuli śniegowej teraz więcej Żydów przejdzie na chrześcijaństwo nie nastąpił, ale niemała grupa przeszła została nobilituje pana ojcem chrzestnym co najlepiej świadczą jak to było ważne został sam król August trzeci reprezentował go na uroczystości starosta, ale formalnie to ojciec wczesne na ich w stolicy, bo wielkie przywitanie wjeżdżał do miasta zamku Królewskiego oddano nawet armatnie salwy na jego cześć nie przywiązywano do tego sztuk naprawdę w on liczony na bardzo dużo, ale no pewnie nie nie spełnił aż takich oczekiwań, jakie z nim zwiąże, jakie wiązano, ale właśnie z tej społeczności frankistowskiej postać, której wam trochę opowiadaliśmy w poprzednich podcastach Józef Kwieciński właśnie rodziny żydowskiej neofita nobilitowany mieszczanin warszawski zajmujący się wożeniem piasku cegieł można by powiedzieć co śmieszne prawdopodobnie pochodził z Sanoka i tutaj pamiętajcie opowiadałem wam kiedyś Lesko obok Sanoka miejscowi Żydzi uważali się nie ma na to dowodów, ale to było popularne, żeby się tak nobilitować my jesteśmy w Hiszpanii jesteśmy Żydami sefardyjskiej mi ATA wiedzie Artur Wołek dostali podlegał Sanok Adolf zdania o tym, że już nie, bo przecież Jakub frank miał bardzo intensywne kontakty z Żydami gwardyjskim, bo posłuchajcie znowu podcastu starych dowiecie się o tym jak podróżował do i poczytajcie księgi Jakubowe podróżował na Bałkany i teraz tak bowiem boju o Józefie Kwieciński no zbudował okazałą kamienicę na Mariensztacie, ale też otacza jest bardzo ważne jak będziecie przy kościele świętej Anny byliśmy tam parę razy, a koszt to właśnie tam Woods finansował ten frontową fasadę i tam jest społecznie napis rząd zrobił był bardzo bogaty pożyczał też pieniądze trudno od niego czasami pożycza pieniądze był można powiedzieć stał się takim protegowany króla ufundował kaplicę matki Boskiej Sokalski jej, czyli Ukraina Sokal i tutaj pamiętajcie opowiadali się pan Piotr Aigner architekt to właśnie on projektował też różne pałacyk itd. właśnie w Podkarpacie w dawnej Rusi to on nadzorował prace i Kwieciński przeszedł do historii Warszawy, bo został jako już szlachcic w Sanoku został Słuchajcie podczaszy, ale w Warszawie na ulicy Słuchajcie teraz na ulicy Mariensztat za Bernardem kami w dworku urodzonego Kwiecińskiego dziedzicznym nad samą Wisłą leżącym pod nr. 2624 są murowane, a dzięki tureckie do kąpieli, w których prócz wody czystej Wiślanej bieżącej rurami mosiężnymi wchodzącej nie tylko są one drewniane razy kilka gruntownie kierowane do kąpieli wanienki do nóg moczenia także lakierowane zarazy przez to jakieś broniące, ale miedzianych jest kilka pobieranych do zdrowia kąpiących się mocno pomagających Hammam pierwszy Hammam w Warszawie Józef Kwieciński stąd te motywy co mówię franki iść ci imperium osmańskie sefardyjczyków itd. po prostu nastu straszliwe Kwieciński nie tylko nam fasady kościelne buduje, ale nas Oriental ZUS je mówiąc żartobliwie, więc napływają Żydzi do Warszawy ze Wschodu szeroko rozumianego z Białorusi Litwy Ukrainy Warszawa staje się chamem albo Mel King pod społeczności żydowskiej pod tym względem odgrywa bardzo ważną rolę, więc oczywiście jak się mieszają ferment intelektualny mówią w różnych językach niektórzy mówią lepiej po rosyjsku niż po nie widzisz tak niektórzy znają Polski, a inni nie znają, więc oczywiście spory tożsamościowe między różnymi środowiskami nacjonaliści konserwatyści, a Mila to duży to wiadomo partie się zakłada gazety czasu wydawnictwa itd. więc naprawdę Warszawa staje się bardzo ważna oczywiście ci Litwa tacy często mają bardzo mocną pozycję w handlu gospodarce Warszawy, gdzie to widzimy to, że mamy ten właśnie związek szczególnie z Ukrainą to widzimy na cmentarzu żydowskim na woli, gdzie macie wspaniałe mauzoleum 3 wielkich poetów pierwszy to i tak Lejb Perec Zamościa Zamość przypominam to tereny Rusi Kijowskiej w Polsce granica, bo kawałek z Zamościem 1 w największych twórców literatury i oczywiście powstała legenda rodzinna my Pereca owi jesteśmy w Hiszpanii, a papierki papierki w rodzinie nie trzyma się papierków ludzie się nie grzebie w papierach tak jesteśmy z farbami, o co chodzi, że wsi każdy chciałby w tym szefa rady wynikało to z tego, że była nie bezpodstawna ta wizja z czasów wczesnego średniowiecza jeszcze nowożytnej okresu, że to są ci najwspanialsi najlepiej wykształceni Żydzi mieli wielki wkład złoty wiek itd. historie z społeczności żydowskiej jest on oczywiście związane z Warszawą, gdzie został pochowany, gdzie miał wspaniały pogrzeb ma w 1915 roku, ale jest ważny, bo to właśnie on wziął udział w konferencji pierwszej międzynarodowej wsparcia dla rozwoju języka i dziś, która się odbyła w Czerniowcach Czerniowce to stolica Bukowiny regionu historycznego kiedyś był częścią Mołdawii zajęła go i Austria tuż po rozbiorach Polski i podzieliła między i po pierwszej wojnie przepraszam został podzielony między nie wtedy co ja mówię po drugiej wojnie, bo po pierwszej wojnie cały się zaraz w Rumunii, a potem po drugiej wojnie tak się ułożyło, że właśnie Północna Bukowina zamieszkana przede wszystkim przez Ukraińców wraz z czerni owcami jest we Ukrainie i ma przez wieki mieli iście też tam polską społeczność niedużą, ale ważną znaczącą i właśnie najważniejszym uczestnikiem takim prawda byśmy powiedzieli po staropolsku kino spikerem albo gwoździem programu był właśnie Perec, a i mamy Pereca, którego twórczości Potash spotkacie wątki ze wschodniej Polski, gdzie Polacy mieszkali razem z Ukraińcami Żydami oczywiście następna po stać wielka wybitna Szymon Adamski zmarły w Warszawie pochodzący z Białorusi, ale dla nas bardzo ważny jako pisarz badacz folkloru, który prowadził badania Etnograficzne na Wołyniu Podolu i to była niesamowita wyprawa, bo oni oczywiście nagrywali piosenki ludowej to jest no i unikalne źródło wiedzy o kulturze żydowskiej fotograficzna dokumentacja bardzo dużo zdjęć też o charakterze artystycznym pracowali jak etnografowie, więc też zbieranie przedmiotów fachową artefaktów kultury ludowej materialnej natomiast, więc stąd olbrzymie znaczenie chodzi o Żydów ukraińskich, ale napisał też Dybuk, czyli na pograniczu 2 światów na nazwany przez samego autora legendą dramatyczną chodzi o styl literacki no, więc niezwykle ciekawe dzieło i też wystawiane w teatrze po raz pierwszy przy w Warszawie bardzo ważny opowiadający właśnie od Buka kojarzymy coś przypominające jak mamy prawda zjawisko, że opętany przez ducha jest mamy tu cały motyw mistycyzmu żydowskiego związany, gdy Bóg jest na podstawie tych badań właśnie prowadzonych w Ukrainie, więc mamy taki wątek oczywiście pisał przede wszystkim widzisz, ale hebrajska wersja Dybuka została opracowana przez Chaima Bialik KO cha cha cha i biali opowiadaliśmy wam tak samo jako Dybuk wcześniej urodził się koło Żytomierza na Wołyniu wielki wybitny genialny poeta hebrajski nazywany odnowicielem poezji Hebrajskiej wtedy mamy to zjawisko powrotu do języka hebrajskiego nazywany po prostu wielkim Narodowym wieszczem Izraela i w 1901 roku zadebiutował, gdzie w Warszawie tutaj została opublikowana pierwsza Lokiego wietrzy, która spotkała się oczywiście z entuzjastyczną reakcją krytyków i Czytelników i odwołano go właśnie wtedy byśmy powiedzieli niemal poetą Tysiąclecia od czasów prawda zniszczenia świątyni jerozolimskiej naprawdę wielki sukces młodego poety i potem przez kilkanaście miesięcy mieszkał w Warszawie zajmował się właśnie redakcjom czasopism też założył dom wydawniczy, w którym i w obu przypadkach mówimy o to czasopismo oraz dom wydawniczy i też pisałem artykuły przy po hebrajsku, więc przyczynił się bardzo do rozwoju hebrajskiego Izrael nie jest w stanie sobie wyobrazić go bez swojej literatury kultury bez niego i bardzo też związane z Odessą mówiliśmy wam o nim przypomnieć sobie podcast odejście nowo Warszawa Odessa wspólna sprawa i tutaj przepraszam mieszkańców Odessy, ale zacytuje Bialika biali wiadomo też strasznie i dziś nazwisko biały, tak więc biali napisał tak Odysa, choć tak droga po pobycie w Warszawie wydaje się być cmentarzem odeskiej powietrze rozleniwia, czyli mamy tutaj u nas kultura pracy ciężkich prac proszę państwa okej idziemy dalej kogo spotka cie na cmentarzu wolskim Juliana Stryjkowskiego nazwisko nie sugeruje żydowskiego pochodzenia czy Słowiańskiej nazwisko od oczywiście miasteczka pięknego Galicji wschodniej stryj dziś urodził no, więc możecie go kojarzyć z Tetra loggię galicyjską tak jak jest trylogia tetralogii to 4 tomy, gdzie jest bardzo od 3006. roku mieszkał w Warszawie, ale cały czas u niego są obecne wątki Galicyjskie Galicji wschodniej Ukraina zachodnia macie Austeria znakomita ekranizacja, a i np. też motywy tak Żydzi i Goyę mamy Marię córkę rabina i kasa Raba starosta pochodzenia ukraińskiego w głosach w ciemności mamy prawda Austeria w trochę kochankę taka głównego bohatera Żyda, więc mamy ten wątek widzicie w języku polskim powstają powieści, gdzie są wątki nie tylko polsko-żydowskie, ale też bardzo istotne z doskoku ukraińskie następna postać też związana bardzo z Warszawą potem migracja, a wątki z tego pogranicza polsko ukraińskiego i ZAK Masiewicz z Niger laureat nagrody Nobla za dziedzinę literatury pierwsza w historii języka i dziś w roku 1970 ósmy rodził się wyłącznie Mazowieckie województwo, ale generalnie jego matka Maszewa potem po dlatego wasze wiz córka rabina z Biłgoraja opowiadaliśmy w Biłgoraju Lubelszczyźnie podróżowaliśmy wtedy o gazie mieszkał tam przez kilka lat jako młody chłopak i ma tam oczywiście ławeczkę, na której siedzi i bezdyskusyjnie miał olbrzymi wpływ na niego ten okres oraz kontakty i dziadkiem i z matką i stąd pełno motywów tematyki żydowskiej w jego twórczości z Lubelszczyzny wschodnich mężczyzny, czyli pogranicza polsko Ukraińsko żydowskiego do Warszawy przyjechał mieszka na początku kilka lat krótko potem Biłgoraj i wraca 2001. roku i po kilkunastu latach 3005. roku opuszcza Warszawę na zawsze i wyjeździe do Stanów tutaj masz znowu i Floryda i nowy Jork i ma to co chciałeś Paweł Warszawa nowy rok wspólna sprawa debiutuje w 1925 roku opowiadaniem na starość, o czym w Biłgoraju po prostu, a i następnie pierwsza powieść Szatan w Goraju znowu opublikowana w odcinkach 3334 i a jest to opowieść, która następnie 3005. roku jako całość opowiada historię pogromu Żydów we wsi Goraj z Opola nieopodal Biłgoraja dokonaną przez kozaków zaporoskich podczas powstania Chmielnickiego 1600 czterdziestym ósmy roku oczywiście centralny motyw to jest wpływ jak na to jak na tę społeczność ma Saaba tej krwi to jest ten człowiek przypomnijmy myśliciel i działacz religijny, który przeszedł judaizmu na islam i stworzył tą całą formację Sabate jest bez, których nie byłoby Jakuba franka olbrzymie oddziaływanie na Żydów w całej Europie siedemnastym wieku też na Żydów szczególnie ukraińskich to tak jak dziś, gdy kolejny motyw czy Warszawa jest też ważna w jego twórczości też zawsze podziwiał kochał miasto mówił, że miał na niego wielki wpływ, więc tutaj przypominam wam znakomitą jego powieść ciosie, która akcja dzieje się w Warszawie tak, ale czuł pan, że powiedziałem czy źle coś nie tak, bo niestety jak to działa na mnie swój realizm wyrzutem, dlatego że już 0203. raz mówimy no oczywiście nie tak duże wtedy o angaży, dlatego że jak pamiętam myśmy z angażem Zuzia ciąża to Węgrzy mówili tak dużo przy okazji wizyty tych naszych wyjazdy, jakie złożyliśmy zakazali z drugiej zaś Lubelszczyzny natomiast pokazaliśmy naszym lokatorom Warski rozumiem okazyjne postać jeździć tam po okolicy poeta to jeszcze lubi się pojawią dokładnie, bo ma też tam jest jest upamiętniony też w Lublinie oczywiście, bo też kupisz Lublina np. pamiętać bardzo dużo Żydów napłynęło do Warszawy tak jak powinniśmy Białoruś Litwa, ale naprawdę blisko była Ukraina i też te ziemie Polski dzisiejszej, które były zamieszkane przez Ukraińców albo były częścią Rusi Kijowskiej no i mamy jeszcze postać bardzo ważną Bolesława Leśmiana w Warszawie urodzony w Warszawie zmarł wybitny wspaniały wielki, że brak słów poeta Polski pochodzenia żydowskiego, który dzieciństwo młodość spędził w Kijowie i który tam skończył Uniwersytet Świętego Włodzimierza cesarski następnie związał się z Warszawą, ale pracował przez kilka lat w Hrubieszowie miasto właśnie nową wschodnia Polska mężczyzna bardzo pogranicze znowu polsko Ukraińsko żydowskim, a następnie przez kilkanaście lat w Zamościu dużo jego tłumaczenie naprawdę ukraiński jego poezji, ale ja chciałbym zwrócić uwagę na jego szkic literacki próby twórczości literackiej na Ukrainie, który został opublikowany w 1500 dziesiątym w Kurierze warszawskim i sobie przeczytałem i o czym jest szkic omawia almanach poetycki autorów polskich ukraińskich, który wyszedł w Kijowie wspólnie o znowu, ale w tym roku było 605 tysięcy czekają już wtedy też zmienia się polityka po 1500 piątym Rosji carskiej wobec kultury ukraińskiej i wita Leśmian oczywiście to inicjatywa bardzo pozytywnie z nadzieją, że trzeba, że będzie lepsza współpraca rzeczy przezwyciężyć różne uprzedzenia różne prawda stereotypy, więc nie było wcale tak fajnie tak i ma wielkie nadzieje na zmiany bardzo podkreśla tutaj mamy wątek ukraiński, że poezja łączy się ze śpiewem i tutaj, że to właśnie stara ziemia ukraińska z tą wspaniałą kulturą ludową i Dunka ami kozackimi to jest coś co jest dla niego bardzo ważnym źródłem aspiracji powinno być źródłem inspiracji nazywa tych twórców ukraińskich elit Rami ukraińskim już one tłumaczy to jest koniec dziewiętnastego wieku i mamy Feliks Mrówka tak jak Mistral we Francji, który z był noblistą poeta wielki problem z sal ski la Guido, który broni tego języka romańskiego po po położonego pomiędzy francuskim z północy i katalońskim jego odrębności tworzy w nim tutaj bardzo podobne, więc zjawisko jeśli chodzi o ukraiński versus rosyjski w jakimś mniejszym stopniu Polski, ale coś jest jego inspiracją poezją ukraińską, która jest poezją opowiadającą śpiewaną później jak Ewa Demarczyk miała zaśpiewać jakiś utwór po prostu działa Leśmiana przed słynnym już garbus zrobiła z niego niesamowicie dokładnie Samowi utwór to to też taki dodatek muzyczny dzisiejszego programu państwo mogą posłać tego pomyśleć, skąd Leśmiana takie myśli, że niektóre wiersze trzeba pisać także, że chce się zaśpiewać tu, proszę bardzo, ładna czy Garbo zbieżność NRA od razu zamurowano nową krainą nieco w czasie, gdy emocje wierzą w Acta skierowane są tak znaczy tutaj ukraińską bezdyskusyjnie generalnie, żeby nie było, że tylko Dunki tylko, że masz rację u niego jest on w tym artykule o tym że, ale też w innych, że poezja wg niego zawsze łączy się bardzo z muzyką i powinna być taka, że można ją śpiewać jak jesteśmy w Hrubieszowie to z musimy się przenieś co na chwilę, bo byliśmy na cmentarzu, bo można pokazywać i dziedzictwo niemieckie Warszawy i żydowskie poprzez cmentarze i jest drugi cmentarz żydowski na Pradze i tam Słuchajcie spotkamy Abrahama Sterna urodzonego w Hrubieszowie, który był niesamowitą postacią, bo zegarmistrz mechanik konstruktor wynalazca uważa się go słuchać za prekursora Cybernetyki i z tej polską ukraińską żydowskiej prawda małego małej mieścinie kim nie obrażamy przepraszam klubie Słowianin wreszcie się trafia do Warszawy wydala np. był wynalazcą maszyn liczący i dlaczego mówimy o nim Słuchajcie jego potomkiem, który był z tego dumny podkreślał inny wielki międzywojenny Polski i publicysta poeta i pisarz Antoni Słonimski i znowu dowód na to jak ludzie migrują ze ziem ukraińskich ruskich do ich ziem tylko pogranicza polsko-ukraińskiego właśnie do Warszawy i kolejny Hrubieszowie ani Janusz Korczak Janusz Korczak z pochodzenia oczywiście urodzony w Warszawie rodzina zasymilowanych Polacy żydowskiego pochodzenia i tak oczywiście część z kaliskiego, ale po ojcu Józef Gold Szmidt to był bardzo dobre i publicysta adwokat warszawski bardzo znane on właśnie pochodził z Hrubieszowa, więc jak widzicie Warszawa działała wtedy była olbrzymim miastem przy wysysa ludzi tak wielka migracja też Polaków tak i w właśnie w Warszawie Korczak się uczy chodzi do szkoły, a następnie chodzi zaczyna studiować na Uniwersytecie tam chodzi na wyspy wykłady i Aleksandra Szczerbak, który po ukraińskiego psychiatry lekarza, który urodził się w Bliżynie i następnie tak mu się życie ułożyło, że właśnie pracował na Uniwersytecie warszawskim na różnych innych uniwersytetach i od 1500 jedenastego roku po kilkunastu latach pracy w Warszawie przy osiedlił się na Krymie i tam też zresztą pochowane w Sewastopolu jest bardzo ważne jeśli chodzi o rozwój psychiatrii ukraińskiej, a i, gdy nie przypadkiem jest jedną z tych postaci, która miała w wymiarze takim intelektualnym naukowym wpływ na Korczaka, który kolejny wątek jego ukraińskiej taki, że je i początek jego kariery jako pedagoga dziecięcego to jest właśnie Kijów po w latach 1000 dzieci 1417 był w Kijowie był ordynatorem szpitala i ze względu na to, że chorował to był też lekarzem został urlopowany z wojska został lekarzem przytułkach dla dzieci pod Kijowem i też w Kijowie i to dzieci różnych polskich ukraińskich żydowskich rosyjskich po wojnie wrócił do Warszawy zaczął już pracę normalnie jako właśnie w domu sierot, ale tam się zaczyna jego kariera właśnie w Kijowie i Kijów go upamiętnia do dzisiaj, że macie tak właśnie płytę pamiątkową ulice jego imienia, więc Kijów pamięta o Korczak no więc, żeby znowu było dużo intelektualista pisarza w naukowcach poetach to może jeszcze zostawmy jednak jakiegoś polityka na koniec i tym politykiem będzie Menachem Begin inne, a który był Słuchajcie też laureatem pokojowej nagrody Nobla nie znaczy nie TESKO nagrody Nobla, tyle że pokojowe tak powinienem powiedzieć w 1000 dzieci 7 ósmy, bo to on zawarł pokój z prezydentem Egiptu Anwar as-sadat oczywiście olbrzymią rolę odegrał inny Polak związany bardzo z Ukrainą Zbigniew Brzeziński, tak więc z nimi mediować itd. więc mamy wątek polsko Ukraińsko żydowskim bardzo ciekawy i on urodził się Słuchajcie służył Warmii Andersa przypomnijmy był prawicowcem przywódcom by Tatarów w Polsce premier Izraela latach 7783 po przywóz lider pro podziemnej organizacji militarnej Irgun nazwijmy rzecz min terrorysta wtedy i walczył pan wiedziałby jak terrorysta narodowe wyzwolenie jestem tak, zwłaszcza narodowe wyzwolenie i urodził się Słuchajcie w Brześciu litewskim, a i z Wrzeszcza znowu no gdzie rusza do Warszawy tutaj studiuje na Uniwersytecie warszawskim tutaj zaczyna się jego kariera jako polityka, a pamiętajcie o tym, że Brześć litewski i jego okolice były w pod koniec piętnastego wieku oczywiście bardzo duże skupisko Żydów w miastach miasteczkach, ale wiesz wtedy była przede wszystkim ukraińska olbrzymia większość mieszkańców regionu nie żydowska deklarowała się jako Ukraińcy dzisiaj to pamiętajcie o tym tak jest w historii, że granica biegnie także te tereny znalazły się w Białorusi na Białorusi dzisiaj są to ludzie miejscowi uważają się za Białorusinów i tą historią kończymy, czyli można być terrorystą młodości taki wniosek, a później dostać pokojową nagrodę Nobla brawo brawo Pawle to nie znaczy, że namawiamy kogokolwiek z naszych słuchaczy słuchaczek, żeby nadal mamy w ryzach wyobrażenia tezę, która ma coś narzeczy, że droga do pokolenia pokojowej nagrody Nobla wiedzie poprzez terroryzm, ale też przez Uniwersytet Warszawa ostatnio głównie przez warszawski ziem Rusi Kijowskiej kończymy, życząc państwu, żeby państwo spotkali na swojej drodze może w snach albo wyobraźni wielki piwny pociąg z Warszawy w lodowej poczem lodowy porcja mknący niczym latający Holender, zanim takie pociągi zaczną jeździć z 6, czyli 6 do Kaliningradu, bo już państwo pewnie słyszeli, że Czesi rozrywkowych humorystycznych zmianach proponują, że pamiętacie to ma podstawy historyczne konik wart Królewiec założył Przemysław autokar drugi król Czech to jeden z największych jeśli państwo nie słyszeli to w czeskim internecie i polskim również jest propozycja, żeby szybko zrobić referendum wśród mieszkańców obwodu kaliningradzkiego i przyłączyć obwód kaliningradzki do Czech bardzo dziękujemy wszystkim, którzy dzisiaj z nami i prosimy Piszcie Piszcie to zawsze dla nas bardzo inspirujące Babel małpa TOK kropkę FM Babel małpa TOK kropkę FM, a my słyszymy się za tydzień w piątek w godzinach popołudniowych do usłyszenia mówią Adam Balcer Paweł Sulik ku Babel Rzeczpospolita multikulti podcast historyczny Adama Balcera i Pawła Sulika premiera każdy piątek na tokfm PL Zwiń «

Kto nawarzył pociągi piwa a kto napisał tetralogię galicyjską. Plus Słonimski i Korczak a na koniec Begin

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: BABEL. RZECZPOSPOLITA MULTI-KULTI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

Zagraniczne imprezy prezydenta - Poranny przegląd prasy Dominiki Wielowieyskiej

Kto ma czipy, ten ma władzę. A właśnie toczy się światowa wojna o tę władzę!

W oczekiwaniu na exposé Morawieckiego. "Mięsień twarzy mu nie drgnie"

Przegląd prasy ekonomicznej

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL