Rozejm w Compiègne – koniec I wojny światowej i początek największego dramatu XX w.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Maciej Zakrocki przedstawia dobry wieczór w czwartek 10listopada jutro święto niepodległości, które jest bez wątpienia powiązane z tym co się wydarzyło o godzinie jedenastej 11listopada 1918 roku chodzi oczywiście o zawieszenie broni na froncie zachodnim, ale które też symbolicznie uznajemy za koniec pierwszej wojny światowe wszystkie okoliczności, dlaczego akurat w drugiej Rzeczypospolitej ten dzień uznano za święto niepodległości dopiero w 1937 roku omawialiśmy w TOK FM Rozwiń » no, a szczególnie szczegółowo w roku stulecia niepodległości, więc nie ma co do tego wracać, ale do rozejmu podpisanego w Compiègne warto wrócić, bo to jedna z tych dat, która jak mało, która miała wpływ na dalsze losy świata oczywiście w pewnym uproszczeniu możemy postawić tezę, że tam, owszem, ustalono rozejm, który kończył wojnę, ale jednocześnie tam miał miejsce początek nieszczęść, które stały się największym dramatem dwudziestego wieku pamiętajmy w pierwszej wojnie zginęło blisko 1 400 000 Francuzów 750 000 Anglików większości młodych ludzi trzeba do tych liczb doliczyć setki tysięcy rannych okaleczonych fizycznie psychicznie większości tych strat przyniósł rok 1916 tylko w bitwach nad samą i pod Verdun zginęło łącznie 960 459 żołnierzy oznacza to biorąc pod uwagę czas trwania walk, że 5 ludzi ginęło w każdej sekundzie, dlaczego podaje te nieprawdopodobne liczby, bo to stało się podstawą oczywiście błędnej to później stało się jasne, ale jakoś wtedy zrozumiałe i polityki appeasementu premiera Chamberlaina, który panicznie, bojąc się powtórki historii godził się prawie wszystko, czego żądał Adolf Hitler żołnierz pierwszej wojny ranny w innej słynnej bitwie pod lip to po rozejmie w Compiègne rodzi się teoria noża w plecy, który cywile wbili niepokonanej przecież niemieckiej armii to w kolejnych latach prowadził od narodzin faszyzmu najpierw we włoszech, gdzie byli żołnierze mieli poczucie wielkich krzywd, mimo że ich zdaniem walczyli na tyle dzielnie, że ich kraj powinien po wojnie zyskać znacznie więcej, a potem oczywiście w Niemczech, w których faszyzm przerodził się nacjonalizm i nazizm ze strasznymi znanymi skutkami razem 11listopada to też początek rysowania się albo rysowania przez polityków nowej mapy Europy z niepodległą polską Czechosłowacją republikami bałtyckimi Finlandia i Jugosławią ta radość z niepodległości po zaledwie 20 latach dla większości tych państw skończy się kolejnym dramatem utratą wolności represjami i wieloma innymi nieszczęściami, a Europą monarchów cesarzy przejdzie do historii niesłychanie wzrośnie rola Stanów zjednoczonych, które co prawda na chwilę wrócą do swojego splendoru i lżejszym, ale to one będą od tej pory supermocarstwem, bez którego Europa sobie poradzić przyznał się, że to wszystko co mówi to moja teoria no oczywiście skompilował na podstawie dość obfitej lektury, bo pierwsza wojna szczególnie na zachodnim froncie to coś co przez lata fascynowało i interesowało nie wiem czy zawodowcy zgodziliby się z moim tokiem myślenia w pełni, ale liczę że, choć częściowo się mylę, doszukując się w tamtych wydarzeniach w tym w rozejmie w Compiègne początku olbrzymich kłopotów ludzkości w każdym razie nadzień przed 11 listopada chyba warto sobie przypomnieć wrócić do lasku w Compiègne, gdzie w wagonie kolejowym spotkały się delegacja francuska z marszałkiem Ferdynanda w fosie na czele z niemiecką, której przewodniczył Mathias Eric Berger szef lewicowego skrzydła partii centrum ten podróż zabierze nasz nas gość audycji pan dr Jan Błachnio z wydziału historii Uniwersytetu Warszawskiego po to, ruszamy Maciej Zakrocki przedstawia on jest z nami zapowiadany gość pan dr Jan własny wydział historii występów Warszawskiego dobry wieczór wieczór panie redaktorze dobry wieczór państwu znów zawsze w audycji historycznej w historyków pytam od jakiego momentu powinniśmy zacząć, żeby w którymś momencie ten hokeista 11listopada do godziny jedenastej osiemnastego roku od 100 paradoksalnie wydaje się trudne pytanie dlatego, że kiedy spojrzymy na historię drugiej wojny światowej NATO będą niektórzy mówić właściwie wszystko zaczyna zaczęły się w sensie początku końca tak pod Kurskiem no a potem inni bez ono pod Kurskim zaczęły, ale w sumie przełom to jednak Stalingrad itd. a właściwe wydaje się, że w tej wojnie przynajmniej na zachodnim froncie jeszcze osiemnastym roku nie ma żadnej takiej przełomowej bitwy, która by pokazywała, że o teraz już będzie tylko gorzej oczywiście mówią o Niemcach bitwy nie, ale jest wydarzenie, które możemy wskazać jako początek końca wojny jako taki przełom, w którym dla Niemców staje się jasne, że albo skończymy rozłożyły konflikt szybko albo wojnę przegramy i to jest 6kwietnia 1600 szesnastego roku, czyli moment siedemnastego siedemnastego tak prawie brak ponad rok przed 1 listopada mogą w tym stany Zjednoczone przystąpiły do wojny po stronie ententy to rozumiem, że chodzi po prostu o to, że wyniszczona już Europa w tym trojga Niemcy mają coraz większe kłopoty z uzupełnianiem sił zarówno jeśli chodzi o ludzi, jaki sprzęt tymczasem wchodzi nowe wojsko nie wymęczone nie wyniszczone i nie dramatyzował tym co symbolicznie mówiliśmy na Zachodzie bez zmian, więc kilku tymi latami w okopach, kiedy właściwie nie udawało się przesunąć linię frontu o jakąś większą odległość no i na dodatek no i mimo że żołnierz jest może nie doświadczony, ale jest go dużo i jest dość dobrze wyposażone czy tak czy może troszeczkę inaczej na morze to po Europo potraktować dużo szerzej po pierwsze, Europa jest wyczerpana nie tylko militarnie też gospodarczą to dotyczy, zwłaszcza państw centralnych, a doskonałym tutaj przykładem może być zimno zarazimy brukwi owa przełom tysiące szesnastego tysiące trzynastego roku w Niemczech, kiedy zaczyna blokować aprowizacji ludności cywilnej i to się w wraz z kolejnymi latami wojny zaczął rozwijać coraz głębiej, kiedy przywołam przykład ostro węgierski niemiecki to w okresie ostatnich ofensywną na Jacku ja ostatnio ofensywy rzeką Piave ją to jest 3 tysiące osiemnastego roku żołnierzy Austro-Węgier lub zostają mięso raz w tygodniu, a wg regulaminu sprzed wojny powinien dostawać codziennie w kolejnych w kolejne dni z córkami soczewicą osi odbiło na kondycji moralnej kondycji zdrowotnej moralnej żołnierze sieci cywilnym w cywilnej najczęściej państw jest jeszcze gorzej jest nie jest przypadek 9lutego 1600 osiemnastego roku zostaje zawarty pokój z Ukrainą, które nazywamy pokojem chlebowym klubowym na mocy tego pokoju Ukraina ma dostarczyć państwu centrali 1 000 000 ton zboża i 5000 ton Żywca i to ratuje 1 przez przed głodem, a musi pękać o tym, że Austro-Węgry są były przeproszą się to państwo przy wszystkich ustaw rolniczych zaś w tej swojej węgierskiej części, ale okazuje się też żywności nie ma z tą Zjednoczone nie mają przez podczas lat 1417 takich problemów produkują żywność produkują różnego rodzaju te fakty przemysłowe i jest ważniejsze niż to co pan redaktor mówi o napój żołnierzy, bo musi też podać o tym, że w kwietniu 1600 trzynastego roku statyczne przystąpił do wojny, ale nie mają armii, który mogą dorzucić do na europejskich ta Wola walki tory czy stworzyć armię amerykańską to w ogóle częsta przypadłość sił zbrojnych państw anglosaskich nie jest organ nie jest nie była organizowana w oparciu o zaciąg powszechnym jak armia niemiecka austro węgierska rosyjska czy sama francuska, ale w oparciu o zaciąg Ochotniczy i z uwagi na to, że stany Zjednoczone na swoim kontynencie kończyć mecz północ amerykańskim w zasadzie nie ma naturalnych wrogów Kanada nie chce zrobić naznaczony krzywdę Meksyk może by chciał, ale nie jest w stanie tej krzywdy Amerykanów urządzić w związku z tym wojsk amerykańskich nie jest znaczącą siłą jeszcze w okresie międzywojennym, a amerykańsko nastąpi pokojowym była mniejsza od armii polskiej armii rumuńskiej, żeby wejść realnie do walki Amerykanie muszą przeprowadzić zaciąg przeszkolić rekrutów uzbroić rekrutów to zajmie czas to jest nieprzypadkowo formacji amerykański znacznej liczby się pojawił w Europie w roku 1618 dopiero od walki wejdą późną wiosną roku 30 osiemnastego ponad rok od wypowiedzenia wojny no ale to budżetu dopytać czy w takim razie skoro pan mówi, że no ten siedemnasty rok taki decyzja o przystąpieniu do wojny to rozumiem sama ona nie doprowadza do porażek na froncie czy w takim razie od momentu podjęcia tej decyzji, a Amerykanie takie trochę w czasie drugiej wojny światowej przy pomocy programu Landis zaczynają zasilać armie brytyjską francuską armię sprzymierzonych od jeśli chodzi właśnie ten o ten sprzęt no skoro oś nie ludzie decydują o zmianie sytuacji na froncie to jest jedno pytanie drugie powiązane, ale rzeczywiście dochodzi do jakiejś wyraźnej zmiany sytuacji na froncie skoro jeszcze osiemnastym roku wielka ofensywa ludem Orffa na no niemalże doprowadziła wojska niemieckie pod Paryż tak jak na początku czternastym roku czy to jest bardzo oba te są bardzo istotną i bardzo ciekawe Amerykanie przez całą w celu przyspieszenie światowej handlują bronią przede wszystkim z państwami ententy ani specjalnie centralnymi zjemy prostego powodu nie niemieckie porty portal 100 węgierskich łatwo blokować i otoczenie jest możliwość przesłania materiałów wojennych do państwa strony jest niewielka natomiast państwa mutanty mają porty nie Czekaj częściowo niezagrożony przez część portu niezagrożonych przez okręty wojenne Niemiec chociażby rosyjski Władywostok tu, którego sprowadzanych zaopatrzenie wojenne czy zostaną części Japonii czy też jak wielka Brytania długie Wybrzeże morskie blokada niemiecka nie zawsze skuteczne co pozwala Amerykanom handlować wyposażeniem wojennym, ale także żywnością innego rodzaju materiałami co jest istotne w kontekście militarnym dla przystąpienia do oznaczonych do wojny czy zdaniem ofiarny jasny sygnał musi musimy spieszyć, aby rozstrzygnąć wojnę na swoją korzyść bo kiedy ta armia amerykańska Ochotnicza złoży się zadekretować wyszkolić uzbroić i zostanie przewidziana do Europy to my w tej wojnie wygrane i to co pan wspomniał, czyli ofensywa dorwał każdy ślad czy seria 4 niemieckich operacji, która będzie miała miejsce między marcem, a czerwcem logu tysiące osiemnastego to jest pokłosie tych wydarzeń, które mają doprowadzić do rozwiązania konfliktu na korzyść Niemiec, zanim amerykańskie wojska będą w pełni zdolny do użycia wyłącza czy w szósty 16 kwietnia 10001600 osiemnastego roku stawia Niemców po prostu pod ścianą zmusza ich do oglądania jakiż znów no powiedzmy jeszcze czy to ma jakieś znaczenie czy wiemy, że ma, ale pytam z punktu widzenia również tej tej całej polityki tej tej koncepcji m.in. właśnie próby przyspieszenia pewnych działań na zasadzie teraz albo nigdy, a mam na myśli słynne 14 punktów Wilsona z początku osiemnastego roku, bo to jest w pewnym sensie coś rodzaju pewnej oferty programu pokojowego dla państw centralnych czy oni biorą już w tym momencie pod uwagę, że trzeba może pomyśleć właśnie takich zasadach dogadywania się z tymi różnymi punktami, które oczywiście my tam tym trzynastym najbardziej pamiętamy ale, ale jak wiemy ta oferta była znacznie szerszy ma ona, jakie znaczenie w przez wszystkich proszę zwrócić uwagę na to co sąd proponuje opuszczą trzynastego punktu, który dla nas jest zawsze najbardziej może burza inaczej budzi największą sympatię Polaków to jest ogłoszenie w zapowiedź utworzenia Polski z dostępem do morza tylko nie wiadomo, jakiej Polski do jakich granicach i wiadomo przez kogo rządzonej od kogo zależnej wiemy, że od Niemców czy możemy domniemywać, że od Niemców nie wiadomo jak ten sąd może to być pozostałe punkty, które Wilson wystosowuje do państw ochronnych i czystość szczerze, że także do państw ententy to jest np. jawność dyplomacji albo wolność żeglugi wolność handlu ewakuacja Belgii ewakuacja Alzacji Lotaryngii ewakuacja terenów rosyjskiej pozostających pod okupacją niemiecką, a wreszcie samo co w rodzaju samostanowienia narodów narodów tworzących imperium osmańskie dla kogoś, kto tak jak Wisła pozostaje poza poza kręgi polityki europejski musi pytać o to, że przed pierwszą wojną świata w ustach leczone w zasadzie prowadzą politykę izolacjonizmu nie mieszają się sprawy europejskie oczekują za tego samego Europy w stosunku do do kwestii Północna Ameryka okres amerykańskiej to te punkty co nie do końca przystające do sytuacji zostaną do sposobu wprowadzenia polityki prowadzenia gospodarki w Europie uważa bardzo ważny stan ten zapis o wolności handlu co jest pod stół manifestacją front amerykańskich interesów i sposobu chodzenia amerykańskiej polityki gospodarczej, chociaż w stosunku do Chin kolonialny czy w okresie kolonialnym, kiedy do Chin zostają podzielone przez państwa europejskie przede wszystkim strefy wpływów, a Amerykanie, którzy wchodzą do gry nieco później zdarzało się sytuacji, w której mają utrudnioną możliwość ekspansji handlowej dlatego żądają od czy może żądać to jest dobre słowo propagują wśród swoich partnerów politykę otwartych drzwi tak, aby każdy miał możliwość korzystania z chińskich rynków zbytu także te punktów Wilsona, które rzeczywiście panu dziś stoją dla Niemców też podstawą do ne dla Niemców podstawą do negocjacji pokojowych należy najpierw rozpatrywać troszeczkę by 100 ludzi w oderwaniu od polityki europejskiej należy zwrócić uwagę na dno to, w którym momencie dla Niemców co się stanie podstawa do dyskutowania na temat rozmów na temat pokoju 5października tysiące osiemnastego roku, czyli kilka funkcji kilka miesięcy po ogłoszeniu tych punktów i sytuacji, w której niemiecka armia przestaje sobie radzić w no właśnie, a mówimy koncentrujemy się głównie na niemieckiej armii co zrozumiałe natomiast może jeszcze do tego obrazu przy połowy początku drugiej połowy osiemnastego roku powinniśmy jeszcze dorzucić co się dzieje z Austro-Węgrami armią austro-węgierską co się dzieje na froncie włoskim co się dzieje z Bułgarią, bo to rozumiem, że też mimo wszystko dla Wilhelma drugiego dla sztabu Hindenburga no też ma jakieś znaczenie w tym w tym całej układance prawda coś co jeszcze możemy zrobić jak najbardziej pierwsza połowa roku 1600 osiemnastego to jest moment, w którym sojusznicy Niemiec walczą mniej lub bardziej udanie, ale walczą walczy Bułgaria, która opiera się on cięcie na Forcie Sokolnicki walczą Turcy, którzy opierają się powstaniu Arabskiemu i Brytyjczyk już mniej skuteczniej skutecznie, a na obszarze z Syrii Palestyny wreszcie walcz walcz walczy odniosły węgierska, która jest w tym momencie już źle zaopatrywano, ale jeszcze w końcu czerwca 1900 w czerwcu 1100 osiemnastego roku nie koniec czerwca tylko być dobry początek czerwca podejmie próbę przełamania włoskich pozycji obronnych na linii rzeki w Kijowie papierowy i uda się Austriakom przejściu rzeka uchwycić przyczółki, ale nie rozwinął uderzeniu z rodziną i rozmów sukcesu to się wiąże z m.in. jest po pierwsze, ZES z wspomnianym stanem armii węgierskiej po drugie z tym, że OFE z operacją służb prowadzona przez państwo Habsburgów Samotnia bez wyraźnego wsparcia niemieckiego jak to miało miejsce wcześniej, czyli podczas 12 bitwy nad są podczas bitwy pod naporem kto, kiedy tą formacją węgierskiej niemieckie znoszą front włoski przekraczają linię są przekraczają linię rzeki Tagliamento i osiągają linię rzeki Piławy tego sukcesu nie udaje po, którzy ostatni zryw ostro węgierski i to pod nami połowa roku i ta pierwsza połowa roku tysiące osiemnastego rzeczywiście okres i uparte walki państw rolnych zaczepnych kroków ze strony Niemiec to służba najistotniejsza sprawa, że w tym okresie Obamie wspomniany już każdy ślad już lat, czyli zespół 4 niemieckich operacji, a Michael rzecz Blicharz yorki in kanał państwa centralne w pierwszej połowie roku 1018 100 osiemnastego po powtarza walczą albo po wspierają swoich nieprzyjaciół słów swojego przeciwnika albo prą w kierunku jego terytorium, a teraz po po czerwcu tak naprawdę po sierpniu 1600 osiemnastego roku następuje zmiana to zanim jeszcze dodać do tej zmiany dojdziemy myślę, że akurat w ostatnich latach ten temat wraca, więc może jeszcze dobrze byłoby powiedzieć osadzić też w tych wydarzeniach roku osiemnastego wpływie na sytuację wśród żołnierzy, a mam myśli pierwszą falę epidemii Hiszpanki, a to jest też bardzo interesujący problem pacjenta 0 w przypadku epidemii Hiszpanki z diagnozowano staje się wstawi uczonych i był albo jedenasty albo 4marca 1600 osiemnastego roku wraz w prawdopodobnie jest to grupach jest to wirus grypy, które przechodzi człowiek od od ptaków grupa od odpraw domowego i wirus przybywa wraz z żołnierzami amerykańskimi do Europy i to zaczyna mieć wielkie pole do wielkie pole do rozprzestrzeniania się atakuje przede wszystkim weszło na wojskowych może inaczej atakuje w okopach rozpuszczenia się wojsko szalonych żołnierzami jadącymi na front wirus trafia do kolejnych zakątków Europy zajął łatwe po łatwą pożywkę w organizmach ludzi, którzy są osłabieni do żywienia ciągłym stresem, a służbą w trudnych warunkach co doprowadza w szybkim czasie do infekcji i rozwijać się zakorzenia jest to bardzo ciężko stwierdzić ilu np. ilu żołnierzy niemieckich bądź austro-węgierskich choruje na Hiszpankę, ponieważ za 2 ostatnie 23 ostatnie miesiące pierwszej światowej nie mamy zebranych statystyk zachorowalności natomiast, że znalazłem informację nie wiem czy ona ona właśnie jest taką trochę publicystyczną informację czy sprawdzono, że właśnie nawet jeśli Amerykanie przywieźli Hiszpankę to, że żołnierze niemieccy znacznie bardziej masowo na nią chorowali to jest pokłosie sytuacji gospodarczej Niemiec Austro-Węgier państwa centralne są walczą samotnie one są blokowane od świata zblokowany kontaktu ze światem zewnętrznym co najmniej roku tysiące czternastego czy jest bardzo trudno sprowadzić np. żywność albo innego rodzaju produkty do Niemiec po roku pośród tysiące czternastego roku to się od wasza, zwłaszcza w przypadku żywności się odbija ono kondycji zdrowotnej żołnierzy niemieckich i ilu dokładnie hodujemy tego nie wiemy jesteśmy gospodarczego bardzo czasu w stanie stwierdzić to lepiej dla armii niemieckiej niż jedno 100 węgierski bank to węgierska się rozpada w oko w ostatnie miesiące wojny, a natomiast niemiecka armia trwa, chociaż ta z kolei zdekompletowane źródło materiały aktowi po po armii cesarskiej armii niemieckiej częściowo niestety większej części płonął w roku 1100 czterdziestym piątym w Poczdamie to co rząd to co zostaje jako aktor z tego materiał aktowy z tego co źródła to jest w tej instytucji to są albo szczątki albo kopie odzyskane od Amerykanów podgrzewanie światowej kopie kopii odzyskane po od Amerykanów podłamani światowy Noto mamy już właściwie nie wiem chyba w latach praktycznie wszystkie elementy tej całej układanki, które tworzą obraz wydarzeń październik już może osiemnastego roku właściwie wojskowi czy mówią do Wilhelma, że na żołnierzach chyba już nie możemy polegać czy powinien jak najszybciej poprosić poprosić o rozejm, ale sam Wilhelm kombinuje już, jakby czmychnąć i za zapewnić sobie bezkarność w, a na dodatek na samym chyba początku to jest listopada no nie to jest właśnie jeszcze koniec przecież października dochodzi do kolejnego elementu który, który jest ważny dla pozycji Niemiec dla sytuacji nie jest to jest wybuch rewolucji tzw. rewolucji listopadowej ona rzeczywiście no właśnie zaczyna się w ostatnim dniu czy w ostatnich dniach października mówi oczywiście tej rewolucji i nie wiem czy nazwiemy bolszewicką, ale generalnie to jest ten rodzaj Tety ten rodzaj wrzenia rewolucyjnego, na które tak bardzo liczył Lenin w pewnym w pewnym momencie no to jest chyba rzeczywiście też koniec końca tak już trzeba po prostu coś coś z tym zrobić możemy wykorzystać rewolucję jako element w negocjacjach z aliantami Rze, że życie natychmiast zakończyć właśnie działania wojenne, aby m.in. opanować to wrzenie rewolucyjne, bo inaczej rozleje się ona jeszcze bardziej euro tak, ale do tej układanki do 2 element no i dom 2 elementy 1 się wiąże z tym co podział pan redaktor rewolucja w Niemczech ma związek z rewolucją rosyjską z tym co się będzie działo 3marca co się działo 3marca 1600 osiemnastego roku Brześć, ale sadzie tym co wydarzenia z 3marca 1600 osiemnastego roku, czyli pokój brzeski pomiędzy państwami centralnymi, a Rosją sowiecką umożliwił umożliwi ściągnięcie część jednostek wojskowych z frontu wschodniego przysięgą nasi zachodni tylko, że przez ostatni no niemal rok od rewolucji lutowej w Rosji do poprzez rewolucję październikową aż po pokój brzeski dochodziło szczególnie po pokoju po rewolucji październikowej dochodziło do czasów przypadków modernizacji żołnierzy rosyjskich żołnierzy rozpadających się rosyjskiej armii Republikańskiej bądź pół istniejącej rosyjskiej armii Republikańskiej błyszczenia armii czerwonej, aby rodzący się sami również żołnierzami niemieckimi i częściowo za zarażenie to nie jest dobre słowa używa się takiego określenia w literaturze zaszczepienia idei komunistycznych może tak będzie lepiej żołnierzach niemieckich, którzy jadą stąd zachodni roznoszą te idee w jednostkach frontu Zachodniego roznoszą te idee na terenie na terenie Niemiec to jest 1 aspekt druga sprawa pomiędzy czerwcem, a końcem października 1600 początek listopada na 1600 osiemnastego roku Niemcom zaczyna nagle ubywać sojuszników Bułgaria, która w, którą można niekiedy określa się około jednego z bardziej kompetentnych sojuszników niemieckich to nie może dobrze tych nośników nie ma zbyt wielu, ale Bułgarzy walczył bardzo ofiarnie na Bałkanach wypada wojny dwudziestego podał, że 29września, prosząc o udział tego 30września tysiące osiemnastego roku nie konsultując się przy sprzymierzeńcem nie konsultując się z Niemcami Austro-Węgrami Turkami miesiąc później 30października o zawieszenie broni po Turcję możemy powiedzieć, że dniu odpad mały sojusznik PiS i chory czuje Europy, ale ZUS Niemcy został z Węgrami niedługo później 3listopada o osobę również proszę o zawieszenie broni co o tyle już aktor spóźnionym państwu Habsburgów osób się Karolowi pierwszą w rękach grupa zasłuży praktycznie już praktycznie tego państwa nie ma ono dostał funkcjonują pewnego instytucja, ale władza Habsburgów nad terenami chodzącymi skład Austro-Węgier weszli zwrócił i nagle został sam to jest rzeczywiście, a jeden z i to są to wraz z rozwijającą się rewolucją jest jeden z jedną z przyczyn czy coś co to jest część przyczyn zmuszających Niemców do podpisania do wystąpienia na drogę kroków pokojowych zmierzania do zawieszenia broni ale noszę, ale daleko daleko sama sama sama rewolucja nie jest to jedyną przyczyną czy też jedną z jedynym głównym powodem, dla których Niemcy poproszą o pokój no tak jak właśnie mówiliśmy prawda to jest cała masa tych przyczyn poczynając od tej pierwszej, którą pan wymienił, czyli przystąpienie Stanów wyznaczonych dawane raczej traktowałem już tę rewolucję jako jeszcze taką kropkę nad prawda, że już wszystko się wszystko idzie źle i i teraz w postawie nie wiem czy słuszną tezę, że nawet może ta rewolucja jest trochę na rękę w tym sensie, że można ją wykorzystać również rozmowa z aliantami jako jakiś taki ważny element uzasadniający potrzebę żal zakończenia działań działań wojennych no właśnie powoli będziemy chyba zmierzać do tego lasków Compiègne, bo w no bo to jest też samo w sobie bardzo ciekawe, ale myślę, że też ciekawe jest, zanim tam się przeniesiemy i też kontekście tego, o czym w ostatniej części pan opowiadał, kto w ogóle reprezentuje Niemcy to jest bardzo ciekawe, bo to będzie potem kluczowe dla tej teorii noża w plecy prawda tak, ale tory noża SPEC-u, a przede wszystkim zaczyna się od związków z zespołów przez pana doktora buntem we Flocie niemieckiej, czyli końca października 28października zaczyna się wydany zostaje rozkaz dla floty to ma wyjść przez całą wojnę związkiem akcji na Bałtyku i bitwy jutlandzkiej foto niemiecka fuzji floty przebywa w swoich bazach, a nad morzem północnym nie brak prawie nie walczy z piątki okrętów podwodnych wysoki wskaźnik został wydany rozkaz, że mają wejść może stoczyć walkę z realnej owi, jeżeli pokonają realnej to będzie argument łagodzący postanowienia zawieszenia broni, jeżeli nie pokonają to spełnia swój żołnierski obowiązek natomiast marynarze jakoś nieszczególnie się panu do do wyjścia do walki przeciwko Flocie brytyjskiej twierdzą, że walczyć możemy tylko, że nazbyt czy zaatakują będziemy podejmować kroków zaczepnych i ten ruch rewolucyjny rozlewa bardzo bardzo szybko, choć relatywnie szybko po dwudziestym dwudziestym 8października czwartek listopada na wszystkie bazy floty niemieckiej, a półroczne raporty pod cywilne tutaj boom mówimy o buncie marynarzy w Kilonii od Wybrzeża to idzie w głąb kraju rozwija nam się rewolucja niemiecka do tego stopnia, że 8listopada w Bawarii zostanie reklam zostanie proklamowany wolny pas obowiązkiem rządzone pod powstające pod władzą rad robotniczych włościańską żołnierskich przewodniczą chłopską wożeniu, jakbyśmy się powiedzieć teza o nożu w plecy wynika przecież przyciski sterujące się rewolucji tylko proszę państwa, dlaczego to rezultat wc się tak rozlewa to jest efekt tego, że armia ani dopóki armia niemiecka walczy na froncie odnosi sukcesy to jak mówiliśmy ze szlachty marzec Michael kwiecień budżet później bliższe ROR yorki insynuował to agitacją komunistyczną ni czy rewolucyjna szerzej niema nie znajduje szerszego gruntu w Niemczech czy armii niemieckiej, ale w chwili, kiedy armia nisko przegrywać, a przegrywał z 8sierpnia 1918 roku początków studni zaczyna się cofać to rewolucja zaczął od na swoje funkcyjne osiągnąć sukces, czyli to co his co propaganda dość hitlerowską chciałaby widzieć jako przyczynę podpisania pokoju bicie nóż w plecy przez środowiska lewicowe armii niemieckiej toczyć mogła walczyć to nie jest przyczyna klęski niemieckiej tylko skutek klas pociąg na froncie tu tak ja postawiłem taką tezę też m.in. z tego powodu, że można znaleźć takie relacje, że wojskowi też nie bardzo chcą wziąć na siebie w tych okolicznościach decyzję o kapitulacji stąd napis mamy dymisję ludem dorf tak, ale generał trener czy feldmarszałek Hindenburg no właściwie można powiedzieć kombinują jak to zrobić, żeby ten wstyd spadł na na cywilów atak na na polityków i i a ponieważ jeszcze sytuacja właśnie taka politycznie trudna to nawet delegacja, która zostaje w końcu ZUS tworzona no to na jej czele stoi po prostu polityk z partii centrum tak pan Mathias LT Eric Berger 8 lat towarzyszą mu też gen. mjr Detlef von Winter felgi kapitan właśnie marynarki Ernst van 0 ale, ale de facto można powiedzieć, że rozmowy prowadzi w efekcie podpisuje to cywil i w ten sposób ta armia mogła potem mówić prawda że, że to niemy to nie myśmy poddali się, bo armia ciągle była w we wspaniałej formie mogła mogła się bić, a to właśnie cywile doprowadzili do tego haniebnego finału jakim, jakim jest ten rodzaj oczywiście to jak najbardziej, jeżeli spojrzymy na wypowiedzi jak i prasowe tylko na pamiętniki wyższych oficerów niemieckich, którzy swoje prace publikował w okresie międzywojennym to możemy znaleźć 2 tezy topnieją rozpętały już na światową nawet jeśli to na pewno tego nie chciałem, a druga długa za to jest nim jesteśmy w dniu wypadku wojny bardziej to jest to jest istotne, że w okresie międzywojennym wyżsi oficerowie Niemiec przez Finna Rune do próbują rozwijać swoją zmniejszą większym powodzeniem godzinę lub większym lub mniejszym swoją karierę polityczną i ludem Himba ból, który w końcu stanie prezydentem w przyszłości może przyznać, że przegrają wojnę to była nowość to by była rysa na jego brązowym na jego pomniku w brązowym wielkie Stali czy tak się wizerunku przypominam tylko słuchaczom, że goście audycji pan dr Jan Błachnio wydział historii Uniwersytetu Warszawskiego to zgodnie z obietnicą, bo nam czas bardzo biegnie do dojedziemy do Compiègne jak wspomniałem delegacji niemieckiej no właśnie tak jak tu na czele stoi cywil tak po drugiej stronie no słynny wielki marszałek Ferdynand Woś i ciekawa sprawa, ponieważ na relacje właśnie one są oczywiście od dawna znane i opisane kiedy, kiedy do pierwszego spotkania dochodzi też 8listopada w salonce pociągu marszałka w osiach nawet wiemy, że salonka miała nr 2419 o w błąd pyta ich jak jest cel wizyty panów tak tak jakby w maszcie prowokował ich trochę, bo wiadomo było przecież po co tam przyjechali i w jakim celu spotkali, dlaczego koszta tak rozgrywa chcę po prostu ich upokorzyć to jest ciekawe pytanie, bo w zasadzie wchodzimy w obszar planów politycznych, która państwa auta anty żywią wobec przyszłego przyszłego, że żyją wobec terytorium Unii na przyszłość z terytorium Niemiec wobec Niemiec tam zgody nie ma stany Zjednoczone nie orientują się zabawy w sytuacji europejskiej Brytyjczycy nie chcą wzmocnienia Francji o pracę osobie Niemiec czy już zaczyna koalicja rozgrywać dla nas jest istotne konflikt w kontekście rozejmu, że po stronie on Kanty w rozmowach biorą udział tylko Brytyjczycy Francuzi tak nie ma Amerykanów nie ma Belgów Portugalczyka w Polakach w Czechach możemy tutaj wspomnieć to jest tak poważni gracze po stronie państw ententy niema Włochów już to jest istotne koalicją teraz mamy oczywiście pan Senatu wspomniał Ferdynanda Porsche, który w tym momencie spełnił rolę koordynatora sił państw ententy na froncie zachodnim, czyli de facto był naczelnym wodzem tych sił tylko Belgowie się podporządkowali to projekt prestiżowych oraz w tych w skład tej delegacji chodzi także pierwszy lot morski czy dowód znaczone dowództwo wolnej od jak porównamy z rangą delegatów niemieckich to zdecydowanie wyższa wyższą wyższą funkcję ma ci, których przyjmują czy po ich o tym bardziej jeszcze wejdę słowo przepraszam tam jest przecież jeszcze taka sytuacja, że w trakcie tych rozmów dochodzi właśnie do abdykacji cesarza powstaje w nowy rząd i w ogóle pytanie czy ci, którzy tam przyjechali mają kompetencje do kontynuowania rozmów jak najbardziej może nie tyle abdykacji co ucieczki cesarza mówi nam rzeczywiście opuszczą terytorium swojego państwa zrzeknie się władzy dopiero 2008listopada auto miało się nowych znaczeń Niemców z republiką 9listopada, a rzeczywiście mają nowy rząd skład Maksymilian Badeński ustępuje mamy do mamy na jego miejsce, czyli Halber tryby wypycha Alberta polityk i z i do rządu wchodzą przedstawiciele partii lewicowych czy fałsz rozgrywany przez państwo za to z pewnością tak to jest to jest kwestia, a jako zmuszenia Niemców do przyznania, że słup przyznania wobec nieprzyjaciela samych siebie są pokonali bez czego nie zostanie podpisana zawieszenie broni Niemcy od października 4października prowadzili rozmowy z Amerykanami, przyjmując początkowo jako podstawę do dyskusji wspomniany już 14 punktów Wilsona później jako warunek konieczny do przyjęcia do uzyskania zawieszenia broni, ale Amerykanów nie ma na to na rozmowach rozmowy co rozmach został celowo są tylko Francuzi Brytyjczycy, dla których interes chce do 13 punktów Wilsona nie są nie jest atrakcyjny sposób rozwiązania działań zakończenie działań wojennych może z wyjątkiem oddają w Francji Alzacji Lotaryngii państw, zwłaszcza Francja chce więcej od Niemców, tym bardziej że musimy też o tym, że walki trwały cały czas niemal do kont nie ma dotyczy do końca do samego nad po podpisaniu zawieszenia broni przed jego wejściem w życie na froncie zachodnim są prowadzone walki jednostki kanadyjskie stara ostatniego żołnierza na 2 minuty przed wejściem w życie zawieszenie broni Harry Truman późniejszy prezydent stał uczonych każe strzelać swoim swoje baterie oficer artylerii do końca dlatego wciąż, pytając delegatów niemieckich, czego panowie sobie życzą wymaga już przy wszystkim przyznania przyznaje się do tego, że nie zostały pokonane poproszenia o pokój poproszenia publicznej po zawieszeniu broni to jest pokazanie pokazania przeciwnikowi pokazania rozmówcy swoje siły i wskazanie miejsca, bo my możemy to wojna my ten możemy tu wojny kontynuować mamy dziś ludzi o możliwości zasoby czas, a Niemcy już niekoniecznie no tak wtedy Rosberga m.in. mówi 70 milionowy naród cierpi, ale nie umiera tak mówią o warunkach rozejmu co oczywiście z punktu widzenia przynajmniej tamtego czasu jest szalenie ważne jeśli w ogóle wydaje tak, przechodząc już trochę do do tez ogólnych trochę podsumowujących naszą rozmowę no, żeby w ogóle nie mamy świadomości jak na tamten czas strasznie strach maty z vana była Europa i to po obydwu stronach to te straty, które ponoszą armie są w ogóle niewyobrażalne te 2 wielkie bitwy pierwszej wojny światowej na zachodnim froncie nie tylko, że do dzisiaj są o otoczony takim no kultem wręcz mam na myśli oczywiście bitwę pod Verde to bardziej dla Francuzów, chociaż oczywiście też nie tylko oni tam są i są dla Brytyjczyków to jest coś co jest co jest traumą na lata nieraz spotykałem się z tezami brytyjskich historyków, którzy m.in. to olbrzymią Trump traumą uzasadniali późniejszą politykę appeasementu także, że jednak w każdej rodzinie łącznie z rodziną właśnie ciągle były ofiary ofiary wojny i to strasznie determinowało wszystkie postawy, które potem się pojawiają i koncepty politycznemu nawet linia Maginota, którą Francuzi budują przecież od nazwiska faceta, który nogę stracił w czasie tej wojny i też można powiedzieć był w gronie tych, którzy mieli wręcz obsesję niedopuszczenia do do kolejnej takiej hekatomby młodych ludzi młodych chłopaków przecież we Francji się mówiło że, że było nawet gdzie zagrożenie dla biologicznego bytu narodu w spisie wydaje, że jak na to wszystko spojrzymy od tej strony to to to widać i zrozumiały jest radość zakończenia działań wojenny no ale z drugiej strony to, o czym pan już trochę powiedział szczególnie potem, kiedy następuje już takie właśnie nową uspokojenie najpierw Włochy czy niemal równolegle w Niemczech, ale wiemy, że najpierw monachijski próby Hitlera nie udają i ląduje w więzieniu ale, ale to jest potem dopiero ten moment właśnie takiego poczucia ogromnej ceny, którą się zapłaciło a, a jeszcze większe ceny, którą się opłaciło potem nieuzasadnione zdaniem właśnie tych środowisk po tym co co stanęło oczywiście symbolicznie w Compiègne, bo potem był traktat pokojowy szczegóły tego wszystkiego ale, ale czy można postawić właśnie taką ogólną tezę, że gdzieś tam w tym kąpie rodzi się w nieszczęściu, które spotka Europę za 10 ana pewno 20 jak mi się zgodził statku stoku tezą z 1 względu, stawiając warunki rozejmu Niemcom później warunki traktatu pokojowego Wersalu państwo on tam nie nie wie pod uwagę jednej z rzecz Niemcy się militarnie nieczuły pokonane poza początkiem pierwszego światowej, kiedy Rosjanie skoczył na krótko do Prus wschodnich terytorium niemieckie nie znalazł został nie było przez całą wojnę okupowany przez państwo Anton Niemcy nie za jakim w, jakim miejscu zastał Niemców rozejm, a na terytoriach Belgii na zachód od Antwerpii Luksemburg całkowicie był okupowany przez stronę niemiecką Niemcy opuścić terytorium przedwojennej Francji tymczasem mrozem za warunki rozejmu każe Niemcom oddać przyczółki no prawdę w ogóle na wschodnim brzegu Renu co i opóźni się wokoło Alzację Lotaryngię są nie z punktu są to banki bardzo twarda w sytuacji, w której wojsko niemieckie jeszcze nie został wyparty z terenów dzisiaj wiemy, że na skutek sytuacji gospodarczej wrzenia rewolucyjnego upadku Austro-Węgier Niemcy wojny nie mogą kontynuować, a nic ugotować walki mogą próbować, ale nie skończy się to dla nich dobrze się skończy katastrofą armii niemieckiej chociażby po prawdopodobnie skończą się dostawcą armii niemieckiej, ale tak postawione warunki w sytuacji, w której nie sprzyja, której ono też nie postawiło nogi na ziemi niemieckiej na plecach też dawnego cesarstwa zleca Republiki było odebrane jako krzywdzenie Niemców osiągnięciu oni byli pokonani, ale takimi nie czuli fałsz może próbą może prowadzić dysku delegacje zmusi do tego przyznaje się przed tamtą przyznaje przed całym sobą tak jest pokonani, a w ten sposób nie może zmusić społeczeństwa niemieckiego do tego, żeby się czuło pokonane czy też żołnierzy niemieckich, czyli pokonanie inne raz takie np. opisy do tego dorzucę na terytorium Niemiec wojska amerykańskie wchodzą 1grudnia, więc dużo później i jak pisze brytyjski historyk Martin Gilbert swojej książce pierwszej wojnie światowej są oczarowani i krajobrazem, który spotykają, bo szli na w stronę Niemiec przez wioski farmy, które były w kompletnej ruinie ze względu na wieloletnią toczącą się w tym miejscu wojnę głównie chodzi oczywiście te straty wojenne w północnej Francji i raptem weszli do cytuje pieczołowicie kultywowane pól i świetnie prosperujących wiosek w Niemczech no właśnie, ale to Niemcom narzucono takie warunki pokoju to ich wioski zniszczone mąż najpierw muzeum później pokoju na tej na tym polu, a rok na tempo zaczyna się na tym gruncie zaczyna się rodzić poczucie niesprawiedliwości poczucie no mit o wolność obite plecy i to jest prosta droga do radykalizacji podczas niemieckiego doszedł do 8 lat okresów kryzys ekonomiczny szaleje w Niemczech czyszczą na skutek późniejszej konieczności płacenia reparacji później na skutek klęsk kryzysu ogólnoświatowego Otóż mamy sposób recepty na radykalizację nastrojów społecznych do tak właśnie, które niby są przydaje w końcu wojny po dobrej stronie też są mają poczucie krzywdy ze względu na zdobycia wreszcie brak zdobyczy terytorialnych i tam tam się rozkręca ukradzione zwycięstwo no właśnie o tym akurat niedawno było w audycji w kontekście setnej rocznicy marszu na Rzym, a więc nie będziemy do tego wracać, ale dosłownie ostatnim zdaniem czy pan w takim razie zgadza się z taką tezę, którą cha, która czasami się pojawia właśnie że, że po prostu pierwsza wojna światowa się nie skończyła i dlatego musiał być no i Roosevelta do 1 tuż nad to jest dłuższą rozmowę tak potoczy odpowiedzieć też dla aktora pytaniem po części TOK można się częściowo są to, bo nie rozwiąże ona rozwiązuje część na rozwój napięcia polityczne w Europie sprzed pierwszej ligi światowej część napięć społecznych tworzy się państwa narodowe, czego co nie jest standardem w Europie przeproszono światową, a jednocześnie nie rozwiązuje wszystkich problemów, a Gosia generuje nowe i dopiero kolejny konflikt w domu do kolejnych Coffee doprowadza do tak głębokich zmian w strukturze Europy, że te stare problemy zaczęły znikać oczywiście pojawiał się nowe i cena, którą Europa płaci za wybuch wybuchem za hekatombę ofiar ofiar drugiej wojny światowej jest no jest niewspółmierna można byłoby to teoretycznie można by uniknąć, gdyby inaczej rozwiązano z praw pieszych to byłoby, gdyby ententa doprowadziła ich do końca a gdyby ententa nie nie stawiała warunków, niemniej Niemcom warunków aż tak twardych w korze ciężko jest historyk nie jest jest miejsce było, gdyby no, bo oczywiście historia alternatywna to jesteście w ogóle niektórzy koledzy bardzo unikają, choć też są tacy, którzy nawet piszą książki nad czasem tak, ale to już zupełnie inna historia kończyły nasze dzisiejsze spotkanie niestety, ale może kiedyś umówimy na taką historię alternatywną, bo na koniec jeszcze dodam, że nasze spotkania z taką tezą że, że ta wolność tak naprawdę właśnie skończyła dopiero w osiemdziesiątym dziewiątym albo dziewięćdziesiątym roku w bardzo panu dziękuję dr Jan Błachnio wydział historii Uniwersytetu Warszawskiego był gościem dzisiejszego programu bardzo dziękuję podziękowania dla Karoliny Łacińskiej, która audycję wydawała Maciej Zakrocki dobrej nocy słyszymy już jutro w świątecznym poranku o ósmej rano od usłyszenia Zwiń «

Rozejm w Compiègne – koniec I wojny światowej i początek największego dramatu XX w.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 08:00

Najnowsze Podcasty

"W Orlenie procedury nie istnieją. Obowiązuje polityka robienia dobrze PiSowi"

Marsz na wybory - Poranny przegląd prasy Macieja Głogowskiego

Gorzkie wiadomości dla fanów słodyczy. Kakao jest najdroższe od czterdziestu lat!

Afera wizowa na forum PE. "Sprawa jest bardzo poważna"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL