REKLAMA

Niemi świadkowie historii. Wagony na Judenrampe

Gościnnie: Nowa Europa Wschodnia
Data emisji:
2022-11-16 18:00
Czas trwania:
22:31 min.
Udostępnij:

Dwa wagony na odrestaurowanym torowisku przypominają o niewyobrażalnej tragedii. To Judenrampe, "rampa żydowska" w połowie drogi między Auschwitz a Birkenau. W tym miejscu jeden ruch palca SS-mana oznaczał życie lub śmierć. Najczęściej śmierć. Deportowano tutaj setki tysięcy Żydów z całej Europy. Większość zamordowano w komorach gazowych, o czym opowiadają historycy z Muzeum Auschwitz-Birkenau.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
szkicownik z Auschwitz zwany również szkicowniki nieznanego autora jest najcenniejsze dzieła sztuki obozowej przede wszystkim ze względu na to, że znajdują się tam jedyne rysunki pokazujące masową eksterminację w obozie Birkenau mówi Agnieszka Sieradzka historyczka sztuki kuratorka zbiorów artystycznych muzeum Auschwitz-Birkenau nie ma drugiego takiego zbioru rysunków nie ma drugiej takiej pracy, na której widzielibyśmy sceny przybycia transportu żydowskich na rampę Birkenau Rozwiń » prowadzenia grupy Żydów w kierunku komór gazowych i w końcu ceny pracującego pełną parą krematorium to niezwykle ważny dokument historyczne, bo oprócz zdjęć albumu Lili Jacob czy kilku zdjęć wykonanych przez sądy komando pokazujących masową zagładę nie ma innych źródeł ikonograficznych, które by to pokazywały ten wyjątkowy szkicownik został znaleziony w 1947 roku, czyli 2 lata po wyzwoleniu obozu na terenie obozu Birkenau znajdował się w fundamentach jednego z baraków na odcinku od 2 Earth, czyli na odcinku szpitala obozowego już ostatniego odcinka na terenie obozu Birkenau tuż przy samym krematorium 45 i składa się on 22 kartek, które były schowane w butelce, a butelka była zamurowana fundamentach tego baraku i na tych 22 kartkach widzimy nie tylko sceny pokazujące masową eksterminację, ale również życie więźniów w obozie Birkenau należy również zwrócić uwagę na to, że autor tego szkicu wynika na rysował wyjątkowo dokładnie wszystkie sceny, które rozgrywają się w obozie Birkenau tak dokładnie, że można rozpoznać miejsce można dostrzec nawet napisy na opaskach więźniów funkcyjnych numery obozowe więźniów czy też na numery rejestracyjne dział ciężarówek wiedzących ludzi do komór gazowych także widać, że autor tego szkicu wnika miało wyjątkową świadomość jak ważnym dokumentem będzie jego zbiór rysunków warto też powiedzieć, że w tym szkicownik ku udało musi pokazać 2 funkcje obozu Auschwitz 2 najważniejsze funkcje Auschwitz jako obóz koncentracyjny, którym praca nie prowadzi wcale do wolności, a prowadzi do śmierci, bo jest tam scena, na której widzimy wycieńczonych schorowanych więźniów szpitala obozowego wiezionych do komory gazowej ciężarówkami, ponieważ nie są w stanie już chodzić i na tej samej karty widzimy również drugą funkcję obozu Auschwitz Auschwitz jako obóz śmierci obóz zagłady natychmiastowej śmierci Żydów przybywających tutaj z całej Europy, czyli scenę, w której właśnie grupa Żydów jest prowadzona przez esesmana prosto z rampy do komory gazowej autor szkicu wnika m.in. przedstawił przyjazd transportów Żydów na starą rampa żydowską obecnie jest to miejsce pamięci na obrzeżach terenu dworca kolejowego w Oświęcimiu mniej więcej w połowie drogi między obozami Auschwitz Birkenau na odrestaurowanym fragmencie torowiska stoją 2 stare wagony towarowe nieco dalej widać zrujnowane magazyny obóz o miejscu, w którym jesteśmy opowiada Piotr Sadkiewicz kierownik zespołu badań państwowego muzeum Auschwitz-Birkenau stoimy na tzw. starej rampie żydowskiej, która znajduje się pomiędzy obozami Auschwitz Birkenau i tutaj to właśnie od 1942 roku Niemcy zaczęli przewozić wielkie transporty Żydów skazanych na zagładę tutaj też odbywały się selekcję to znaczy dzielono nowo przybyłych na tych, których uznano za zdolnych do pracy i wysłano ich do obozu Auschwitz lub kilka na względnie pozostali, a z dokumentów niemieckich wiemy, że to około 7580% ogółu deportowanych byli przewożeni ciężarówkami do komór gazowych bezzwłocznie sortowane w jak bardzo obecny kształt rampy przypomina miejsce, do którego przyjeżdżały z całej Europy transporty więźniów głównie Żydów w to miejsce w pewnością wygląda nieco inaczej chociażby z tego względu, że podane zostało pewnych pewnym zabiegom konserwatorskim również te wagony, które znajdują się dziś na torowisku są nieautentyczne w tym sensie, że nie ma żadnej pewności liczby one były wykorzystywane właśnie do przewozu deportowanych do obozu Auschwitz natomiast to są wagony z epoki poza tym mamy tutaj wokół nieco innych nowych instalacji kolejowych i kilka domów, a mieszkańców wsi Brzezinka należy pamiętać, że w 1921 roku cała wieś została zburzona mieszkańcy wysiedleni i materiały, które pochodziły z rozbiórki tych domów, czyli jak Belki drewniane czy cegły zostały wykorzystane do budowy pierwszych baraków Wilka miał mamy też tutaj kilka elementów upamiętniających z informacją historyczną ze szkicami, które zostały wykonane przez pewnego więźnia, którego tożsamości nie znamy szkicownik ten został odkryty na terenie Birkenau po wojnie, ale jest to bardzo ważny materiał ilustracyjny pozwalający zorientować się tej topografii miejsca i z tym w tym co się tutaj działo w momencie przybycia transportów autor tego pracownika swoich obserwacjach bardzo dokładny łącznie nawet z numerami rejestracyjnymi ciężarówek ze smoleńskich, które zostały potwierdzone znajdują się również w aktach SS w jaki sposób esesmani zorganizowali funkcjonowanie tego miejsca początkowo tutaj przywożono transporty Żydów, którzy zostali przeznaczeni na śmierć właściwie wszyscy to znaczy byli polscy Żydzi z gett Zagłębia Dąbrowskiego i tam już wstępnie odbywała się selekcja to znaczy do OFE skierowano na śmierć włącznie tych, których administracja gotowa uznała za niezdolnych do pracy w związku z tym nie istniała potrzeba selekcji i wszyscy właściwie Żydzi przewożeni tutaj na rampę byli zabijani od razu w komorach kasowych natomiast od połowy 1000 czterdziestego drugiego roku zmieniono istotą procedurę, kiedy zaczęły tutaj przebywać, zwłaszcza wielkie transporty z Europy zachodniej Francji Belgii Holandii i wtedy to o zatrzymaniu się składu takiego pociągu od strony niewidocznej od linii kolejowej wiodącej od Oświęcimia do Czechowic tam dalej już na Wiedeń potem należy pamiętać, że przyjeżdżały też pobliżu pan podległości kilkudziesięciu metrów pociągi pasażerskie, które w, których pasażerowie mogli by ewentualnie coś zobaczyć zasłonięcie przez te wagony mogli zobaczyć ono prawie nic cały ten teren był otoczony linię posterunków z pańskich, którzy rzecz jasna, aby odpowiedzialni za to, żeby żaden z owych deportowanych Żydów nie nie uciekł i wreszcie pośrodku tej rangi znajdowało się miejsce, gdzie lekarz SMS dokonywał podziału na zdolnych do prasy i rzekomo do pracy niezdolnych do jego cała procedura wyglądała bardzo podobnie jak później na rampie Birkenau, czyli zielono nowo przybyłych właśnie na grupę mężczyzn kobiet projekt to kolejny musieli podchodzić do lekarza SS, który ledwie w ciągu zazwyczaj kilku sekund decydował na podstawie ogólnego wrażenia dobrej kondycji lub nie o losie takiego więźnia, wskazując palcem na prawo należy także te procedury zostały później zachowanej i tak to się działo w OFE zaś do końca istnienia obozu w jaki sposób czym kierowali się esesmani dokonujący selekcji Jacek Händla historyk pracownik centrum badań państwowego muzeum Auschwitz pierwszy podczas przeprowadzonych na rampa na rampie selekcji przez lekarzy SS kierowano się przede wszystkim przydatnością do prac w obozie w pierwszym rzędzie na przeżycie na skierowanie do obozu mieli szansę ludzie wyglądający młodo młodzi i wygląd syna na takich, którzy nadają się do pracy automatycznie kierowano na śmierć dzieci kobiety z małymi dziećmi i osoby w podeszłym wieku przy czym były takie okresy w w czasie funkcjonowania obozu, kiedy zapotrzebowanie na pracy na siłę roboczą obu mniejszy w związku z tym również tych, którzy potencjalnie nadawali się do do pracy kierowano również do komór gazowych we nieco dalej w odległości nie więcej widzów metrów widzimy, że od tej rampy odchodzi zarówno w lewo zarówno tor kolejowy zbudowany później uruchomiony w maju 2004. roku obok niego też wydawała się droga ścieżka właściwy, którą wprowadzono wszystkich tych Żydów do Wilka, którzy zostali uznani za zdolnych do pracy natomiast pozostali, czyli starcy dzieci matki z dziećmi inwalidzi byli zazwyczaj przewożeni ciężarówkami do komór gazowych biurka auto zachowało się takie dokumenty, które właśnie wskazują na to, że to obóz ma zbyt wiele takich ciężarówek w związku z akcjami specjalnymi potrzebnych jest jeszcze kilka także takie zamówienie zostało złożone i właśnie te dodatkowe ciężarówki zostały przydzielone obozowi przez wyższe płace SA w Berlinie czy przywożeni tutaj ludzie wiedzieli, gdzie są co ich czeka Piotr Sadkiewicz przypuszczam że, zwłaszcza jeśli chodzi o transporty przybyły pytanie wcześniej, czyli 1000 czterdziesty drugim roku deportowani życie właściwie nie mieli szansy, żeby dowiedzieć się do jakiego miejsca trafili i w tej mamy wyraźnie to widoczne w meldunkach niemieckich, które to dopiero znacznie później zaczynają donosić o tym, że niektórzy Żydzi podczas transportu usiłowali zbiec później w 1000 czterdziestym trzecim roku takie przypadki zacznę się dalej coraz częściej i należy przypuszczać, że pewna niejasna wiedzę o Auschwitz była dana tym Żydom, którzy np. trafiali tutaj Zachodu Europy zdrajcy ojczyzny obozów deportacyjnych, niemniej należy pamiętać, że przez cały czas jazdy tutaj do Auschwitz byli oni zamknięci w wagonach kolejowych pilnowanie konwojowanie przez silną eskortę i w momencie, kiedy wreszcie ostatecznie drzwi wagonu się od tej otwierały mówiła zobaczyć nauki w odległości kilkuset metrów tam niecały kilometr pierwsze baraki obozu Birkenau jeszcze trochę dalej również kominy krematoriów jakiś tam dymy wydobywające się ze stosów paleniskowych, niemniej esesmani mające już stosowne oświadczenie opracowali całą strategię, żeby oszukiwać ludzi wiedzieli jakich argumentów użyć, żeby nie doszło jakiegoś zamieszania Tumultu na rampie kolejowej, bo przecież nie było to dla nich samych to potrzebne w związku z tym jakiś oficer SS występował zazwyczaj taką właśnie przemową, że teraz przyjechaliście tutaj do obozu Auschwitz to jest obóz pracy i po temu aż stanie się mieszczanie w obozie w barakach, kiedy przeniesie przez procedury dezynfekcji, bo przecież nie chcemy tutaj mieć epidemii to pójdziecie do dobrej czystej pracy generalnie rzecz biorąc ludzie ci, którzy przebywali tutaj chcieli w to wierzyć i bardzo często wierzyli lub też obawiali się zrobić czegoś co mogłoby narazić nie tyle może nawet samych bliskich na jakie niebezpieczeństwo, bo co w sytuacji, gdyby okazało się, że te plotki o Auschwitz jednak nieprawdziwe co sytuacji, kiedy byłby to rzeczywiście jakiś obóz pracy, więc wtedy to jakaś próba stawiania oporu, bo ucieczki byłaby właśnie skazaniu siebie na śmierć dodatku narażeniem żony dzieci na niebezpieczeństwo ogółem do Auschwitz deportowano około 1 100 000 Żydów, z których ledwie 200 000 zostało uznanych za zdolnych do pracy to znaczy są ci Żydzi, którzy ostatecznie otrzymali numery obozowe zostały wytatuowane, którzy trafili do obozu natomiast pozostali w liczbie około 900 000 to osoby wybrane przez lekarzy SS na rampie kolejowej tutaj na starej rampie, tudzież na nowej rampie w porze biegł kanał natychmiast w celu ich zapisie gazet komora kazał jesteśmy na obrzeżach obozu Birkenau kilkaset metrów od rampy żydowski tutaj znajdowały się prowizoryczne komory gazowe, w których życie straciło bardzo wielu deportowanych Żydów budynki zostały zniszczone przez Niemców obecnie miejsca te są upamiętnione Jacek Hydro pierwsza prowizoryczna komora gazowa, która została uruchomiona przez władze obozu na terenie wsi Brzezinka nazywana również potocznie czerwonym domkiem z tego względu, że dom był wybudowany z cegieł w związku z tym no skojarzenie z kolorem ścian w późniejszym okresie została uruchomiona jeszcze druga prowizoryczna komora gazowa zwana białym domkiem ściany były podzielone, więc sąd określa się tzw. czerwony domek i biały domek były to budynki, a z, których wysiedlono ludność polską w czasie masowych wysiedleń wzrosną tysiące czterdziestego pierwszego roku i obydwa budynki zostały zaadoptowane na prowizoryczne komory gazowe, do których kierowano transporty początkowo Żydów z Zagłębia Dąbrowskiego, a w kolejnych miesiącach już Żydów transportowanych z zachodniej Europy czerwony i biały domek oraz rampa żydowska długo stanowiły kluczowe elementy fabryki śmierci i Piotr Sadkiewicz jest miejsce szczególne i dość odosobnione dziś dość niewielu odwiedzających trafia tutaj na starą ramka trzeba pamiętać, że jest to również miejsce niewyobrażalnej tragedii jest to ten fragment Auschwitz, gdzie po raz właściwie ostatni ojcowie rodzin widzieli swoje żony swoje dzieci swoich rodziców także miał miejsce również sceny bardzo dramatyczne tragiczne, kiedy to rodziny nie chciały się rozdzielić wtedy to jest pani wkraczali i bili kijami, tudzież takim laskami one są widoczne na zdjęciach z rampy kilka małych i starając się rozdzielić owych tory kolejowe to państwo widzą ich stan dzisiejszy jest efektem prac konserwatorskich została na oczyszczone usunięto została zbędną roślinność także były one dobrze widoczne i są tutaj również w rozpoznawalne pewne ciekawe szczegóły, ponieważ czym te tory kolejowe i również wiodące do Birkenau mają cechy czy oznaczeniu szyn, które pochodzą z terenu związku sowieckiego, bo o bardzo często właśnie przy takich drugorzędnych inwestycjach Niemcy starali wykorzystać materiały niepełnowartościowe i po części są to też szyny zdobyczne rzekłbym, które zostały sprowadzone dzięki pomocy pewnej niemieckiej firmy Auschwitz-Birkenau był miejscem zagłady oraz obozem pracy także spośród przywiezionych Żydów podczas selekcji wybierano ludzi uznanych za przydatnych dla rzeszy łącznie z pośród transportów masowych transportów Żydów skierowanych do Auschwitz wybrano około 200 000 i oni zostali zarejestrowani w obozie kierowano ich do do różnych komando różnych mniej w zależności od potrzeb w danym danym okresie, niemniej sytuacja więźniów żydowskich w obozie była znacznie trudniejsza znacznie gorsza niż więźniów innych kategorii często trafiali oni do komand wykonujący ciężką pracę fizyczną wielu wypadkach byli oni narażeni na na szykany na bicie ze strony więźniów funkcyjnych praktycznie wobec więźniów żydowskich aż do jesieni 1000 czterdziestego czwartego roku stosowano wtórne selekcję początkowo również wobec tzw. artykułów, czyli więźniów innych narodowości niż żydowska oni również podlegali selekcją sprzed szpitala obozowych jednak od drugiej po 2033 roku tychże selekcji zaniechano więźniowie żydowscy nie mogli otrzymywać paczek żywnościowych to jak Polacy Czesi np. nie mogli prowadzić korespondencji, niemniej pośród nich były również osoby, które trafiały na zadane funkcje czy to kapo czy czy blokowych jednak kierowani byli na tę funkcję rzadziej niż niż Niemcy czy w późniejszym okresie funkcjonowania obozu Polacy nieraz ci, którzy znali język niemiecki albo znali wiele języków obcych bądź byli lekarzami trafiali do pracy czy to w biurach obozowych 3 to do pracy w szpitalach winiarskich w niektórych hondach w tych grupach roboczych jak np. krawców czy szewców również duża liczba zatrudnionych to byli żyć, niemniej z powodu brutalnego traktowania ich przez przez więźniów funkcyjnych czy też z powodu właśnie tych, w których selekcji w obozie, ale też i a z powodu wielu chorób, które tutaj rozprzestrzeniały się różnych okresach spośród tych około 200 000 więźniów żydowskich zarejestrowanych w obozie mniej więcej połowa, choć tutaj niewyobrażalne liczby ofiar często przesłaniają tragedie pojedynczych ludzi, którzy wysiedli z wagonów na rampie żydowski przeszli znany nam, choć trudne do wyobrażenia proces selekcji, a następnie trafili do jednej z komór gazowych w stosunkowo niewielu zarejestrowano w obozie, lecz nader często oznaczało to jedynie odroczenie wyroku tym co pozwala poznać zrozumieć przede wszystkim pamiętać o tych ludziach są pozostawione przedmiot szkicownik stare tory wagony Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: NOWA EUROPA WSCHODNIA

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA