Kobieta była "wieczyście małoletnia". To były czasy, kiedy o jej wartości decydował posag

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

cześć nazywam się na pana to jest podcast spółka z książkami, którego każdy odcinek poświęcony będzie innej książkowej nowości moimi gośćmi studia będą autorzy książek, którzy podzielą się ze mną słuchaczami najciekawszymi wątkami opisanych przez siebie start w tym odcinku porozmawiam po jednej z niedawnych premier wydawnictwa czarne w tej książce matrymonialne małżeństwo nie romantyczne autorka tego reportażu przyjrzała się dziewiętnastowiecznego rynkowi Rozwiń » matrymonialne mu, w którym wiodącą rolę odgrywały finanse, a wartość kobiety mierzona była wysokością posady jeśli chcecie dowiedzieć, dlaczego ostatnie takie znaczenie czym były kasy usługowe i jak wyglądały ówczesne ogłoszenia matrymonialne zapraszam do wysłania tego odcinka moim dzisiejszym gościem jest Alicja Urbanik Kopeć kulturoznawczyni anglistka adiunkt w Instytucie historii nauki pan, która zajmuje się historią kultury dziewiętnastego wieku Witaj Alicją w dzień dobry Alice jest autorką książki matrymonialne, której wspomniałam dzisiaj porozmawiamy sobie właśnie o małżeństwach dziewiętnastowiecznych głównie, chociaż tam zahacza też troszeczkę początek dwudziestego wieku prawda tak to książka właśnie jej główna część skupia się na przełomie wieku dziewiętnastego dwudziestego, ale międzywojnie też się pojawia szczególnie w drugiej części książki, bo to też taki okres, który bardzo dobrze komentuje rzeczywistość, w której Pisza już w podtytule pisze książkę nazywa się matrymonialne w małżeństwie nie romantycznym i faktycznie taka mocna nie romantyczna wizja z tej książki nam wychodzi zresztą pisze w którymś momencie opowieść o małżeństwie jest tak naprawdę narrację o pieniądzach, a żeby to potwierdzić to twoja książka powstała na bazie źródeł tamtego czasu, czyli ogłoszeń prasowych pamiętników, ale też przytaczać w wielu miejscach powieści napisane w tamtym okresie które, choć fikcyjny oddają jednak klimat i piszę tutaj o tym, że w lalce Bolesława Prusa słowo pieniądz pojawia się 229× podczas gdy słowo miłość tylko 104× tak musiał ryzyko widzieć, że te to wyliczenie nie jest moje tonie ja siedziałam liczyłam razem z powieści prof. Józef Bachórz bardzo kilka naście lat temu albo już nawet kilkadziesiąt lat temu właśnie takie takie wyliczenie zrobił i oczywiście to nic niczego nie udowadnia, że tak powiem, aczkolwiek dobrze pokazuje jakie, jaki był było to miejsce takiego największego skupienia i uwagi rynku matrymonialnym dziewiętnastowiecznym w ogóle książka miała nazywać się na początku 2m moim małżeństwie romantycznym pierwsze po tytuł, którym dyskutowaliśmy to było matrymonialny kobieca miłości i pieniądze w dziewiętnastym wieku wydaje się, że ten obecny po tytuł jest lepszy, bo jest troszeczkę szersze, ale rzeczywiście no właśnie kobieta miłość i pieniądze kobieta małżeństwo i pieniądze pieniądze były bardzo istotna część dziewiętnastowiecznego wczesno XX-wiecznej rynku matrymonialnego natomiast jak wszyscy się o tym, że te pieniądze miały ogromne znaczenie wówczas przede wszystkim ze względu na to w jaki sposób zorganizowane było ówczesne społeczeństwo i w przypadku kobiet ogromne znaczenie odgrywa posag tak zdawanie powiedzmy trochę o tym, bo wszyscy wiemy co znaczy posag tak no to jest on miał też jakieś ugruntowanie prawne jak to było w ogóle były też przepisy prawne dotyczące posagu czy z czego wynikało to, że kobieta, wnosząc jakiś poseł do małżeństwa po ślubie tak naprawdę przestawała nad być jego dysponent com tak, żeby mówić posadzono tak, czyli ośrodkach finansowych na ogół w pieniądzach, ale nie tylko pieniądze też w książce pisze o wielu różnych przypadkach związanych z tym, jakiego typu posag można wnieść do małżeństwa, bo to mogą być pieniądze to mogą być koneksje to mogą być nieruchomości to mogą być wreszcie tak jak np. córka córki przemysłowców np. a pozwolenie na handel danym rodzajem dobra na ziemiach polskich takich tego typu rzeczy różni ludzie mają różne różne po sali w ogłoszeniach matrymonialnych czasem ogłaszano, że na wkład kobieta dobrze widziana żonę, którą był mężczyzna chciał mieć, która ma posag np. postaci krzesła dentystycznego, bo fotela dentystycznego, bo ten znak rozum chciał mieć chciał zostać dentystą Hakkinen tak no właśnie, więc ten posag to wszystko wynika ze sytuacji finansowej eks sytuacji prawnej, jakiej znajduje się w 19 wieku na przebieg dziewiętnastego dwudziestego kobieta w społeczeństwie polskim na ziemiach polskich szczególnie na ziemiach, które są pod zaborem rosyjskim, którym pisze najwięcej królestwie polskim też się wówczas obowiązywał, jeżeli chodzi o prawo cywilne kodeks Napoleona to znaczy kodeks, który między innym miejscu stwierdzał to jest takie sławetne określenie, że kobieta jest wieczyście małoletnie co oznacza to znaczy, że kobieta nie może podejmować wreszcie właściwie żadnych poza pewnymi bardzo szczególnymi wyjątkami decyzji związanych z pieniędzmi znaczenie może zbywać nabywać towarów samodzielnie nie może podpisywać umów o pracę, ale również sprzedaży rzeczy np. a także nie może sama siebie reprezentować w sądzie występować w sądzie poza bardzo wyjątkowymi sytuacjami, czyli np. sprawami o morderstwo tak co oznaczało co też, że kobieta znajduje się de facto w takim właśnie prawną społecznym sensie pod opieką męskiego członka rodziny, dopóki nie widzę za mąż stoi ojciec albo ktoś, kto pełni rolę ojca w danej rodzinie, czyli może być to jakiś wuj starszy brat tak dalej nie wiadomo wszyscy zawsze mieli ojca a gdy wyjdzie za mąż jest to jej mąż, który właśnie reprezentuje ją w sądzie i tego typu różnych sprawach związanych z pieniędzy, a jeżeli chodzi o klasy wyższe, bo to prawo oczywiście odnosi się do wszystkich ludzi NATO, jeżeli chodzi o klasy wyższe co znaczy mam na myśli inteligencja mieszczaństwo ziemiaństwo arystokrację to oznaczało, że również taka kobieta jest w klasie społecznej, w której nie w normie kulturowej nie ma tego, żeby ona chodziła do pracy co znaczy, że kobieta nie przynosi ze sobą żadnych dochodów takich z podjętych ze z pracy zarobkowej oczywiście na przełomie dziewiętnastego dwudziestego coś już nieco zmienia coraz więcej kobiet miało możliwość wyższej edukacji nie na ziemiach polskich, bo na pierwszy Uniwersytet, który dopuścił studentki to był Uniwersytet Jagielloński 1800 dziewięćdziesiątym czwartym roku Uniwersytet warszawski, na które miasto zachowałam niestety dopiero w 1915 roku MF przyjął swoje pierwsze studentki co co jesteśmy opóźnieni troszeczkę właśnie, więc nie nie na ziemiach polskich, ale za granicą na każde pieniądze, żeby wyjechać zagranicę nie karzemy też pozwolenie od rodziców rodziny, żeby się za granicą udać na studia wrócić i pracować gdzieś, więc kobieta, która jednocześnie miała wszystkie ograniczenia prawne chodziła z klasy wyższej nie pracowała nie przynosiła dochodu wychodziła za mąż z punktu widzenia jej męża, który nagle stało się opiekunem ona była takim balastem pewnego rodzaju oczywiście miała swoje rozliczne zalety m.in. to, że przynosiła jakieś nazwisko jakieś koneksje jakąś klasę społeczną również oprócz reprezentował jakąś klasę społeczną oprócz tego również no była matką dzieci i przekazanie nazwiska itd. tak dalej to są wszystkie zalety pragmatyczne zalety oczywiście, ale faktem pozostaje, że mężczyzna, który ożenił się z taką kobietą on musiał ją utrzymywać, bo za nią odpowiedzialny w kwestiach finansowych społecznych ekonomicznych i także utrzymywać ją i dzieci, które z tego małżeństwa następnie były, więc posag, więc poseł był to niezwykle istotne, dlatego że takim MR codziennym rozumieniu nie było także nam się może wydawać ten poza, bo takie pieniądze, które następnie państwo młodzi od razu wydawali na po prostu kupienie sobie nowego mieszkania albo wyjechanie na daleką wycieczkę na miesiąc miodowy nie to miało być pieniądze, które następnie były odkładane na lokaty banku i one przynosiły miesięcznej i roczne pre dochód z po prostu oprócz oprocentowania tej lokaty lokaty były wszystkim znane oprocentowanie było wszystkim znane, więc kobieta, która miała posag bardzo łatwo przyszło można obliczyć, jakie ona będzie miesięcznie przynosiła dochody do małżeństwa i ten posag, a właściwie te procenty z lokaty to był taki pasywny zbyt pasywna pensja tej kobiety tak znaczy ona sama nie pracowała, ale te pieniądze jakoś tam procentowały i można było obliczać, jaki dochód taka kobieta będzie sobą reprezentowała stanowi oczywiście były różnorodne rozliczne problemy m.in. Antek zwani łowcy posadowić niebieskie ptaki tak, czyli mężczyźni, którzy o, których bardzo ostrzega no dziewczyny szczególnie mieszczaństwa, że to są po prostu mężczyźni, którzy obiecują im życie z nimi żenią ukrywają swoje równo różne długi, a następnie jak tylko żenią to właśnie zamiast posag złożyć na lokacie tak jak to miało być obecność w domu to zabierających pieniądze i wydają na pokrycie swoich długów albo na swe ekstrawaganckie wydatki właśnie, jeżeli chodzi o system prawny to było też tak, że w momencie podpisania aktu ślubu mężczyzna również przejmował ten posag na swoją własność on przechodził na własność tego męża mi, więc mógł zrobić z nim co chciał należało liczyć tylko na to, że jest to rozsądny człowiek, który ten posag no właśnie złożył banku zamiast oko wydać na różne przyjemności no tak nawet biorąc pod uwagę realia to kobiety nieczęsto wówczas pracowały, zwłaszcza kobiety w niezbędny to faktycznie jest taki wkład do domowego budżetu, ale tak kobiety, a czym były kasy usługowe no właśnie mówi o tym, że jedzenie często pracowała Otóż kobiety pracowały bardzo często tylko, że zupełnie innej klasy społecznej niż ta, której mówimy tak jest taka moja misja, jeżeli chodzi o życie też książki pracę naukową to znaczy żyję, chociaż wszyscy dowiedzieli, że w historii, żeby tylko księżniczki tylko również się również kobiety z innych klas społecznych z Miejskiego proletariatu chłopstwa itd. no, więc kasy po Sadowa no właśnie lekarza kobiety było stać na to żeby, żeby mieć posag każdą rodzinę było na to stać, żeby córkom przyniesie regionowi dużo, żeby im ten posag zapewni od wyniku w Hucie, a wielu obecność nie miała rodziny, która mogłaby im ten poza zapewniać, więc tutaj powstały kasy osobowe to w ogóle niesamowita taka konstrukcja troszeczkę bo, bo kasy usługowe przeznaczone były raczej dla kobiet z klasy Robotniczej tak znaczy dla kobiet pracujących mam myśli nie tylko kobiety pracujące jako służące robotnice szwaczki praczki tak dalej, czyli wykonujące takie prace fizyczne czysto fizyczne, ale też bardzo wiele kobiet pracujących szczególnie na przełomie wieków w takich zawodach najbardziej wykwalifikowanych tak, czyli to znaczy chodzi o na wszystkie kobiety ekspedientki różnego rodzaju sklepach też kobiety pracujące w biurach sen nocy miejski itd. sekretarki asystentki tego typu prace, które kobiety właśnie wówczas już często wykonywały to są mity, które zarabiały i dlatego o nich mówić osoby, które zarabiał troszeczkę więcej pieniędzy niż takie najbardziej fizyczne prace wykonywane przez kobiety z Miejskiego proletariatu no, więc ten system kas osobowych polega na tym, że mówiono takiej dziewczynie, która pracuje ona pracuje zarabia pieniądze się w stanie to mniej więcej utrzymać jest to jej jej dochód, że słuchaj droga niema posad nie ma nazwiska nie ma tytułu nie ma klasy społecznej, choć klasy społecznej, które jak w małżeństwo z tobą jest tutaj jakimś MO przywilejami ktoś chciał się z tą bardzo ożenić więc, a jednocześnie pochodzić z takiej klasy społeczne jesteś jesteś z proletariatu jest z Miejskiego z Miejskiego proletariatu z miejskiej klasy Robotniczej, że mężczyzna, który będzie siedział z tobą ożenić może będzie np. czeladnikiem Ślusarskim albo szewski, ale będzie się uczył na Cieślę albo na kogoś takiego będzie mógł być albo, że będzie nie wiem z obiektem w sklepie, czyli ex Experimental sklepie on nie będzie tyle zarabia, bo tramwajarze albo tak jak tego typu zawody nie będzie zarabiał tyle pieniędzy, żeby móc ciebie utrzymać i waszą powiększającą się prawdopodobnie rodzin, więc cóż no ty pracujesz teraz, ale jak będziesz zamożny świat dziecię to prawdopodobnie nie będzie mogła aż tyle pracować ci co jak teraz, więc co zrobić tutaj tutaj tym dziewczynom podawano taki przykład zamiast oszczędzać pieniądze na jakiś na koncie Area częściej po prostu w jakiejś skrytce w mieszkaniu to należy założyć sobie kasę poseł głową tak to znaczy należy założyć sobie konto w kasie poza owe kasy osobowe były takie pół charytatywny w sumie organizacje których, które polegały na tym, że właśnie zbiera tego typu kobiety głównie, w które musiały płacić miesięcznie pewną składkę to była wysokości tam rubla jednak albo 2 zależało od od poziomu tego, bo różne takie różne w obozie było mieć kartę witalność w połowie takie zwykłe konto tego zarząd będzie chciał płacić no i przez, jeżeli się należało do kasy podstawowej wpłacały pieniądze przez kilkanaście miesięcy, bo tam był też pewne ograniczenia związane to w momencie ślubu danej osoby należącej do tej kasy kasa usługowa wypłacała wypłacała posag takiej pannie wysokości np. 1,51000 rubli albo 2000 obiecane, jeżeli chodzi dziewczyna ze klasy Robotniczej było naprawdę sporo pieniędzy czy to taki system takiego składkowego jak co jak ubezpieczenie oczywiście, skąd taka postawa miała pieniądze na kasę posągowa miała pieniądze ze składek innych należących do niej członków, a biorąc pod uwagę, że płaci się rubla albo 2 albo może 3 miesięcznie to bardzo łatwo policzyć zresztą liczy w książce zakazy w Sękowej nie miały żadnej w ogóle racji bytu, bo one bardzo często bankrutowały po tym, jak kilkanaście osób z danej kasy brało ślub 1 po drugiej oni wypłacali szybkie pieniądze, które mieli w tej kasie na następne śluby nie było już znaczną cenę posadzić nie było już środków no właśnie to był taki system, który na pewno kilka set może parę skorzystało areszt areszt trochę utopiła swoje swoje różnego rodzaju oszczędności i nie mogą już dostać tych pieniędzy obiecanych przez kasę, ale zamysł dość dobre sią jedno z tak dla kobiet, które miały szansę poseł z domu no właśnie to był też dobry zamysł, ale ja zawsze jak się taki, że coś czytałam, bo to były różnego rodzaju stałe były kasy podstawowe, bo też także skład niektórzy pracodawcy szczególnie dużo zakładach pracy takich jak fabryki potrącalne swoim robotnicy tom część jakiś procent pensji odkładali go antyki oddzielne konto oszczędnościowe na konto poseł tak czy Sernas nie byłem wypłacane jak wychodzimy zanurz jest też zastanawiałam, że noc jedne są tak, ale z drugiej, dlaczego taka kobieta, która zarabia jakieś środki znaczone zarobek jest jakieś pieniądze, dlaczego nie może rozporządzać tymi środkami w taki sposób w jaki ona by chciała tylko właśnie musi angażować się różnego rodzaju takie systemy oszczędnościowe, które sprawią, że będzie miała posag, że będzie mogła właśnie nim, jakby zapłacić za to, że wyjdzie że, że będzie zamożny, bo mamy taką np. dziewczynę pracującą w fabryce, której pracodawca potrąca tam kilka procent pensji miesięcznie na jej konto poseł koła, a kto kto by czytać no w ogóle chce wyjść za mąż albo może on chciałby te pieniądze inaczej zainwestować, a może ona by sytym pieniędzmi zrobiła coś innego np. nie wiem kupiła sobie lepsze buty albo albo wykonała niewiele, więc lepsze jedzenie tak to co albo wręcz Niewiem zainwestowała pójście na zabawę taneczną tam może kogoś poznała się da, więc ręce to jest takie odbieranie troszeczkę kobietom możliwości wyboru właśnie w ten sposób się, że sieje, a te takie systemy oszczędnościowe Tułacza, szczególnie że kasy posługą wyjazd na pomysł dobry, aczkolwiek wykonanie niestety średnie one bardzo szybko bankrutowały na wiele kobiet pozostawało właśnie takimi utopiony mi pieniędzmi jest trochę jak jak inwestowanie w takie różne Anny wątpliwej jakości systemy emerytalno ubezpieczeniowy referendarzy to często się nie uda mówi o tym, że pomysł jest całkiem sensowny myślałem mamy na myśli sytuację, w której kobieta takiej kasy wpłaca środki dobrowolnie noc decyduje sam jeśli to wygląda w ten sposób jak mówił, że w niektórych miejscach pracy to byłyby obligatoryjne to faktycznie jest odbieranie kobietom dużej części decyzji związanych z własnymi finansami, ale powiedz to nie wynikało trochę z tego, o czym też piszesz w jednym z rozdziałów, choć prawdopodobnie dotyczyło to bardziej tej klasy tych klas wyższych, czyli tego, że kobiety faktycznie w tej sferze finansowej były bardzo mało zorientowany, ponieważ nie wypadało interesować się tym tematem tak tak na pewno to oczywiście rzeczywiście to było tak, że kobiety z klas wyższych on mieszczaństwo od mieszczaństwa w górę uznawano, że wiedza na temat pieniędzy na temat prawa i na temat różnych kwestii związanych z właśnie taką administracyjną stroną też zarabiania podpisywania umów itd. to nie jest rzecz, której kobiety powinien cokolwiek wiedzieć one powinny skupić na innych rzeczach też nie poświęcano zbyt wiele czasu, żeby uczyć dziewczynki czy dziewczyny takich informacji w liście z taką właśnie motywacją, że nikt nie będzie potrzebne, że jak wyjdą dobrze, a może więcej ich mąż ich męscy członkowie rodziny znikomość zajmą się tym życiem finansowym rzeczywiście wiele kobiet nie wiedziała nie tylko tego w jaki sposób podpisuje się różnego rodzaju dokumenty związane chociażby intercyza albo podziałem majątku jest w tej pisze w książce o takich podatnikach prawnych dla kobiet, których właśnie mężczyźni prawnicy tak bardziej feministycznie u o sposobie opowiadają konkretnie o tym jakie są rodzaje umów przed ślubnych, jakie należy dokumenty podpisywać co oznacza podpis, gdzie oczywiście kobieta wykonywała te podpisy co nie jest także ona ich nie podpisywała tych na każdym aktu ślubu czy czegoś takiego, ale że nie wiedziała co podpisuje po prostu więcej tłumaczyli jak to wygląda, że należy zachowywać np. dowody zakupu takiego paragony nie wiem na jakieś większe zakupy domowe, bo w razie separacji później, jeżeli kobieta nie ma bezpośredniego dowodu na to, że coś kupiła ze swoich środków finansowych to automatycznie domyślnie wszystko co małżeństwo małżonkowie posiadają męża tak to się kolejna rzecz właśnie trafia wówczas pojawiała kobietom mówiono, o ile kosztują rzeczy, jeżeli należało do wystarczająco wysokiej klasy społecznej, czyli to nie one robiły zakupy np. albo to nie one to zakupy robiły służące to nie one w ogóle wykonywała jakiekolwiek transakcje finansowe wówczas też było dość powszechne to co zresztą widać w walce tak jak Izabela jest kupić rękawiczki ona nie płaci za rękawiczki tylko one są dopisywane do rachunku, więc tych wyższych klasach społecznych było też tak, że kobiety właśnie, nawet jeżeli sam robiłem zakupy konfekcji albo tego typu to one nie nosiły ze sobą pieniędzy nie płaciły za to tylko to było opisywane na rachunek na zeszyt tak jak i następnie na koniec miesiąca mąż ojciec spraw szedł do tego sklepu i po prostu regulował ten rachunek za cały miesiąc, więc wiele kobiet nie wiedziała ile dokładnie kosztują różne rzeczy co z 1 strony sprawiało, że my były dużo słabsze takiej pozycji chciał być negocjacyjny jest trochę tak negocjacyjnej, ale życiowe w tym sensie, że no nie wiedziały czy część można im na życie, a nie wiem wystarczająco dużo pieniędzy czy w porównaniu z innymi to nie wystarczająco dużo ile on tak naprawdę zarabia w pracy, jeżeli chodzi do pracy jak, jeżeli jakiś, jaki zawód i to jest wątki przegranej pozycji, a z drugiej strony bardzo skrupulatnie wykorzystywał to dziewczyny z klasy Robotniczej, czyli kobiety od, których usługi te właśnie panie z klasy wyższej kupowały tak to znaczenie zarówno wszystkie służące praczki modystka Kiki ekspedientki w sklepach i różnego rodzaju mamki takich wszelkie w sieci usługi, z których ludzie kobiety wówczas korzystały na to dziewczyny mogły im podawać różnego rodzaju ceny, bo jeżeli one same miały kupować towary usługi to równie dobrze musiał po prostu ufać tym swoim sprzedawczynię czy wystarczy tylko usług wciąż dopisuje takiej obrazowe przykład młodej żony, która środki, które otrzymała od męża na cały miesiąc wydała na wstążki także Anna Potocka w ogóle ona on zresztą jest bardzo ciekawy przykład, bo one w ogóle wyszła za mąż bardzo szczęśliwie bardzo bardzo jak we własnej woli bardzo buda było małżeństwo się urodził w latach płyną od lat czterdziestych 8 dziewiętnastego wieku, a tak 2 swoje wspomnienia pisał w latach dwudziestych dwudziestego wieku, że starsza starsza kobieta napisała w swoich tych swoich przeżyciach z młodości właśnie o tym, że właśnie jak wyszła za mąż oczywiście poza arystokratycznej rodziny wyszła również można, a wysoka tą, ale znowu nie byli aż tak bogaci oni mieli raczej tytułu i pozycję niż jakieś ogromne środki finansowe no właśnie, że jej mąż i dalej sam po ślubie pewnego rodzaju magiczną kwotę tak czy gotowa też barka praktyka, że proste mężczyźni dawali swoim żonom pewną kwotę na początek miesiąca one miały tam przez miesiąc rozporządzać tym pieniędzy, więc inność Anny dalej tam środki i ona Chrystus uznała, że Janusz to wydać w takim razie teraz poszła kupiła re całej rodzinie prezenty i sobie wstążki do włosów i koszule coś tam chciał dom bardzo zadowolony po ich rozdała ją można w kościele i że wrócił do domu bardzo zadowolona z siebie, żeby się mężowi pochwalić się tej dokona takich sprawunków on się załamał, że wydatki, choć niektóre GIS tam kilka tygodni miała miała miała wydać na była strasznie strona to pamięta przez całe życie, bo właśnie starsza pani o tym pisała, że w styczniu zresztą straszliwy upokarzające, że takie doświadczenie na kompletnie nie wiedziała co zrobiła nie tak dopiero potem je w bólach w ogóle się zorientowała się się do nauczyła tego jak jak on ma budżet i na co te pieniądze idą ile trzeba zapłacić służbie, lecz trzeba zapłacić różnicy trzeba zapłacić służącej harce tak dalej dalej, bo takie różne różne wydatki, które wówczas Sven w takim domu się ponosiła inna ostrzegała bardzo młode dziewczęta żony muszą wiedzieć muszą wiedzieć jak się jak się żyje ile kosztuje w ogóle jest takie cenne w domu, bo jak tego nie wie to strasznie upokorzone mi się częściej głupio, żeby sobie oszczędzić takiej takiego wysuwa z tytułu trzeba być zorientowaną kobietą tak to też dawało jakąś tam jako wstęp samodzielność prawda taka wiadomość w ogóle tego wszystkiego powiedzmy sobie, gdyż badania tych wszystkich źródeł, na których opiera swoją książkę udało się zorientować jak to takie no w niektórych momentach myślę, że tak powiedzieć, ale handlowe podejście do małżeństwa było ogrodzone tą katolicką wizją tego związku sakramentu, bo jednak Polska była w tym czasie bardzo religijnym krajem w katechizmie nie wspominały Ewę i to zarówno te kierowane do kobiet z klasy wyższej, jaki różnego rodzaju były takie pisma katolickie, które były pisane dla kobiece z klasy Robotniczej dla służących dla robotnic to cała seria nazywa się pracownica katolicka pracownica Polska niewiasta Polska przyjaciel spółki daje takie równo pisankę właśnie tam po poradnik owe katolickie dla dziecka z klasy Robotniczej oni tam nie wspominają na temat tego że, że właśnie należy zrobić dobrą partię tak czy tak, że te pieniądze te istotne, ale to jest taka kwestia, która się oczywiście pojawiała jako takie pragmatyczne podejście do rzeczywistości, ponieważ tak małżeństwo jest obowiązkiem kobiety mężczyzna posiadanie dzieci jest niezwykle istotnym powołaniem, które należy wypełnić, ale wiadomo, że za coś trzeba te to te dzieci karmić i jest obowiązkiem męża no zresztą co też jak kwestia etyczna była zupełnie zupełnie to było potępiane to znaczy mówiono, że nie należy się, że nic tylko dla pieniędzy, że to jest niemoralne, że oczywiście takie bardzo pragmatyczne Argentynę podejście cyniczne podejście do małżeństwa to jest wbrew etyce, ale również też wbrew takiej religijnej świętości małżeństwa itd. aczkolwiek jednocześnie oprócz tego mówiono no nie cechą dobrego męża jest gospodarność i że to, żeby utrzymać rodzinę, żeby utrzymać ją w dobrej wobec sytuacji jest zdecydowanie cnotą wartością to taka rozbieżność pomiędzy tym jak bardzo praktyczne musiały być w tamtym czasie małżeństwa w właściwie we wszystkich klasach społecznych ze względu na panujące obyczaje prawo standardy itd. widać w ogłoszeniach matrymonialnych po uwagę w książce poświęcasz tej temu tematowi one zaczęły się pojawiać w prasie i 1 strony powinno być zrozumiałe no bo jednak ten pragmatyzm w poszukiwaniu małżonka był dosyć istotny, a z drugiej jednak krytykowane jako o no takie właśnie wprowadzające małżeństwo do transakcji tak zdecydowanie dotyczy ogłoszenie matrymonialne to jest w ogóle temat, który miał otwieram książkę on jest naprawdę jednym z moich ulubionych to pana przyjemniejsza część pytania tej książki mówienie czytanie ogłoszeń matrymonialnych, więc ogłoszenia matrymonialne zaczęły pojawiać w latach osiemdziesiątych dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku na początku jeszcze w taki gazetach codziennych jak Kurier warszawski np. na końcu na ostatniej stronie były różne rodzaju ogłuszania nogą takie również z wynajmu mieszkanie sprzedam po futro zgubiły się pies zostawił parasolkę szuka żony daje tego tego typu były ogłoszenia Anny, ale w tak, gdyż na przełomie wieku dziewiętnastego dwudziestego w pierwszych latach wieku dwudziestego zaczęły pojawiać się pierwsza czasopisma matrymonialne właśnie takie, które nabyły w całości poświęcony drukowaniu ogłoszeń matrymonialnych, które mógł wykupić każdy no i tak ogłoszenia matrymonialne, a już ogromne po prostu boomu one przeżyły międzywojnie okres międzywojenny jest taki moment, kiedy właśnie ogłoszenia matrymonialne wzrostów całkowitym rozkwicie są dosłownie setki czasopism o zasięgu od takiego bardzo lokalnego czasopisma jakiś malutki miejscowości do czasopism, które okazują się jednocześnie na ziemiach polskich, ale też w Polsce we Francji Wielkiej Brytanii w stanach Zjednoczonych Chicago co szczególnie Nowym Jorku to szczególnie takie czasopisma Press Fortuna Wersal, więc one były ogromnie popularne, ale nawet już swojego zarania właśnie w tych pierwszych latach wykuł dwudziestego o niezwykle kontrowersyjne no właśnie możemy tam tak jak mówisz tak to znaczy nic dziwnego, że ludzie szukają małżonka w ten sposób szczególnie, jeżeli mówimy o kulturze, gdzie we wszystkich klasach społecznych to znalezienie partnera szczególnie dla kobiet znalezienie partnera jest no wartościowania w sposób jednoznacznie pozytywny trzeba mieć męża, więc trzeba go wszelkimi możliwymi sposobami znaleźć, ale nie ogłoszenia matrymonialne kontrowersyjne głównie dlatego krytykowano pod tym względem, że one są właśnie takie strasznie cyniczne, że to jest taki handel ludźmi ludzie wystawiają jak na Targu i wyliczają swoje swoje swoje zalety i ogłaszają wprost szukają żony męża oczywiście tego nie był bezpośrednio płacono za słowo, tak więc jak Wrocław włosie, że treści szybko krótko powiedzieć jak kim kogo szuka kim jest i szybko załatwić sprawę, ale nowości bardzo ciekawe, że krytykowano ogłoszenia za rzecz, która tak naprawdę była niezwykle obecna na całym rynku matrymonialnym i wszyscy wiedzieli wszyscy uczestnicy komentatorzy obserwatorzy, a tego rynku matrymonialnego dobrze wiedzieli jak wyglądają jego warunki wydaje się, że też o tym, że wciąż też do krytykowania tych ogłoszeń to bardziej chodziło o to, że to taki szok tego, że jakby ktoś to pokazuje tak bezpośrednio od tej nie ma, bo oczywiście oceniło także ten etat pragmatyka i tam materializm tego rynku matrymonialnego, bo taki zupełnie otwarte karty gramy w codziennym życiu jednak starano się to równymi konwenansami różnymi sposobami zachowaniami wzorcami kulturowymi tak podróżować przykrywać nie mówić o tym tak zupełnie otwarcie o tym małżeństwo, choć różne pieniądze się zgadzały, żeby znaleźć partnera, który chana zarobi, a jednocześnie, żeby znaleźć partnerkę, która nas nie będzie tak dużo kosztowała będzie równy zalet tak nowe ogłoszenia matrymonialne to po prostu było wprost wychodziło to znaczy mężczyzna lat 45 szuka żony lat między 2025 młoda panna ładna posag od 3000 rubli tak nie dało się tego nie dało się tego, a już przypudrować im się, że to budziło kontrowersje, a druga rzecz, która budziła kontrowersje to fakt, że ogłoszenia matrymonialne były bardzo nowoczesne znacie no, jeżeli sobie o tym pomyślimy to one one pełniły taką funkcję jak dzisiejsze aplikacje randkowe w tym sensie, że one znacząco poszerzały możliwość znalezienia partnera szczególnie widać w ogłoszeniach matrymonialnych dziel piszą ludzie, którzy się o tym, że właśnie pochodzą z małych miejscowości są dziś zapadłej prowincji tzw. szczególnie na każdy czyn ziemiaństwo pisał, że jestem z prowincji, ale szukam męża nikogo nie ma chciałabym wyjechać do miasta albo mężczyźni, którzy pisali o tym, że jest był taki 1 mój ulubiony, że jest inżynierem pracuje był piękny człowiek, bo inżynierem kolejowym i pracował na kontraktach po prostu rządowych rosyjski, gdzie jak pisał sam zapadłej Syberii znaczy wysyłano go po to, żeby tam budował te drogi kolejowe z jakich setki tysiące kilometrów od od domu i o pisarzu szuka żony, które z nich pojedzie na taki kontrakt, bo on dużo zarabia dużo pieniędzy ma dobre w ogóle takie widoki na przyszłość, ale ich nie ma wiele, gdzie znaleźć partnerki zresztą sławnej aktorki jak widzami lub wójt szuka żony prezydenta wyjedzie na Syberii wrócił jeszcze pisać kontrakty na kilka lat, że wróci ale, ale właśnie nie ma nikogo, tak więc do ogłoszenia matrymonialne bardzo poszerzał pule możliwości znalezienia partnera i to szczególnie też to ludzie szukają partnera na własną rękę, bo to się samodzielnie wysyłało te ogłoszenia płaciło każdy mógł sobie, chociaż zdarzają się sytuacje, że babcia szukała wnuczka, że tak, że w no ale i to było bardzo niepokojące właśnie w tym sensie, że mówiło, że no jak to jest taki jest takie szukanie partnera bez żadnej kontroli ze strony rodziny, a skąd ty wiesz mój drogi droga, kto tam się tutaj w tej drugiej stronie kartki papieru, ale przecież takich ogłoszeń, które mówiły wprost np. dana suma posagu jest potrzebna, bo mężczyzna planuje przychody inwestycje czas jakiś założeń jakiegoś biznesu i takiej właśnie konkretny poseł jest do tego potrzebny tak zdecydowanie to jest kolejna grupa tak znaczne mężczyzn, którzy piszą, że potrzebuje żony posagiem od 5000 rubli albo od 10 000 rubli część oczywiście są nawet hrabia kawaler, który mówi, że potrzebuje ona sposobem od 30 000EUR 30 000 rubli dla ratowania rodzinnego majątku to znaczy, że jakiś zrujnowany pałac dziś, który wymaga gruntownego remontu, ale tak, ale wielu mężczyzn PiS w ten sposób właśnie jest młody rzutki przedsiębiorca rzemieślnik inżynier student czegoś tam szuka żony właśnie z posagiem dla założenia wspólnego biznesu oczywiście wspólnego jak wiemy, jeżeli chodzi o kwestie finansowe związane z małżeństwem to byłby jego winy ani ich wspólny biznes, ale no wspólne w tym sensie, że jak ona też Matu płat no i będzie korzystać z owoców tak, bo tak też również uzasadniano wówczas ta kobieta przecież korzysta z owoców takiego biznesu takiego przedsiębiorstwa modą, bo mąż Józek utrzymuje, więc powinna oddać ten wniosek, a tak to było dość częste czasem mężczyźni pisali wprost tak jak mówiłam uczestnicy bijących tych, że tam 1 szuka żony z fotelem dentystycznym albo też taki, który szukał żony z patentem statecznym tak albo albo taki który, który szukał żony, która ma aptekę albo salon fryzjerski też, bo może po mężu np. bez domu a gdy po albo szuka żony z jakim dużym 2 SA GL, który będzie inwestował wenecka fabrykę zakład jakiś przemysłowe albo sklep albo coś tam zresztą w ogóle było bardzo często, jeżeli chodzi o nowe takie najbogatsze rodziny Przemysława dziewiętnastowiecznej o tym też pisze w książce to znaczy tak historia jak znamy z ziemi obiecanej, gdzie młody rzutki mężczyzn, którzy zakładają fabryki włókienniczej zostają milionerami anty tę historię w rzeczywistości bardzo często opierały się na tym, że był, owszem, młody mężczyzna z ambicjami, które skończyły szkołę handlową, ale on potrzebował żony to znaczy żenił się z córką przemysłowca, który miał jakiś tam swój swoje przedsiębiorstwo i on temu swojemu zięciowi udzielał oprócz tego, że ta córka miała posagu ten poseł inwestowane w ofercie nowego przedsiębiorstwa to udzielał np. swoich koneksji zawodowych udzielał swojego kredytu takie, żeby miał kredyt np. jakieś duże zakupy związane z eksportem nie wiem bawełny albo czegoś w tym stylu i te wielkie fortuny tak jak Izraela poznańskiego np. albo Karlowe Karla Wedla powstawały właśnie taki sposób, że ta inwestycja przez mężczyznę który, owszem, miał smykałkę do biznesu, ale nie miał np. odpowiednich środków była możliwa tylko wyłącznie przez posag jego bardzo majętnej żony pochodzącej z kupieckiej rodziny no to w takim wypadku nic dziwnego, że często te oczekiwania wobec małżonki współmałżonka były dosyć konkretne tak w łatwo powiedzieć powiedz swoje książki tak zresztą sama to też zauważa, że wraz z tym jak coraz powszechniejsza staje się praca zarobkowa kobiet nie zmieniają się oczekiwania wobec nich to nie jest tak, że małżeństwo i macierzyństwo przestaje być nadrzędnym celem kobiety, ale po prostu ma zaczynać godzić pracę zarobkową z tym swoim nadrzędnym celem, jakim jest życie rodzinne tak tak jak pogodzić karierę z macierzyństwem to jest tytuł, który pierwszy raz zobaczyłem w gazetce chyba było w kobiecie współczesnej w latach trzydziestych dwudziestego wieku, więc pytanie już wchodzi zarazem obchodzić swoje setne urodziny jak i okolic jak Polska jest macierzyństwo, ale tak oczywiście właśnie, bo ja też dużo pisze w mojej książce o już w międzywojniu, a tylko dla mnie to jest bardzo interesujące szczególnie chodzi o porównanie właśnie tego wieku dziewiętnastego i dwudziestego kulturowe wiek dwudziesty zaczyna się właśnie po pierwszej wojny światowej 1918 roku jesteśmy jeszcze dziewiętnastym wieku dla turystów matematycznych, jeżeli chodzi z perspektywy historycznej kulturowej, a więc, tak więc na międzywojnia oczywiście to jest taki moment w czasie, kiedy właśnie ta nowoczesność nabiera tempa i zmiany społeczne nabierają tempa wszyscy wiemy jak pierwszej wojny światowej kobiety uzyskują prawa wyborcze nie tylko na ziemiach polskich czy nowo utworzone niepodległej Polsce, ale również bardzo wielu innych krajach europejskich i nie tylko otwiera rynek pracy w razie możliwości zawodowe dla kobiet one stają się dużo bardziej niezależne jednak mimo wszystko niż ich 19 w nas zwykłych matki np. są też pojawiać takie określenia na temat kobiet, które dzisiaj dobrze znamy na pracy wielka tak to znaczy, że nie ma już już kobieta samodzielna jest wtedy tak nie stara panna Emmę i również coraz częstsze staje się, że pracę zawodową z macierzyństwem łączą nie tylko kobiety z klasy Robotniczej, o których mówiłam wcześniej, dla których bo standardem również w dziewiętnastym wieku po prostu tak tak trzeba chce się jeść trzeba do pracy niezależnie od tego ile ma dzieci ma męża i ale też pracę zawodową, zaczynając coraz powszechniej wykonywać mężatki, a nawet matki co też jest różnie równie widziane na nowoczesne gazety dla kobiet lub kobieta współczesna piszą o tym, że tak to jest ważne, żeby kobieta miała też jakieś swoje dochody, żeby miała też swoje zajęcia tak tej klasy wyższej oczywiście i pojawić taka koncepcja właśnie takiego indywidualnego szczęścia samo spełnienia takich samorealizacji jakieś takie terminy zaczynają padać no ale oczywiście zwracać uwagę na to, że ta praca zarobkowa często i jest trudne do pogodzenia z wyciem dobrą matką dobrą żoną i wartowni rozbrajał artykuły, które podejmował temat tam psa po prostu, że to jest po prostu kwestia organizacji i trzeba i trzeba wszystko brać na spokojnie za wszystko brać na spokojnie ważne są bardzo wzruszyła, ale też bardzo ciekawy stojak to wówczas ma byliby wyobrażano sobie, bo oczywiście okres międzywojenny jeszcze okres, gdy kobiety z miejskiej klasy wyższej zatrudniają służącą dyrektorem to są służące, które coraz rzadziej mieszkają z pracodawcami tak jak to było standardem w wieku dziewiętnastym, ale większość domów ma dochodzącą kucharkę służącą nianie jakąś taką właśnie pomoc domową która, która wykonuje czynności domowe w domu no, a między czasie pani domu może np. do pracy w 1 artykule czytam taką radę, że faktycznie opłaca się chodzić do pracy i być by tzw. biura Listkowski biura blisko, ale my w sytuacji, w której jest wyższa praca biurowa to znaczy taka nie nie nie być taką sekretarką zwykłą, bo za to nie zarabia dużo pieniędzy tylko np. cnoty miejską albo matka tłumaczką tylko by znał wtedy więcej między języków niż mężczyźni na ogół, bo jak się ma lepszą biura biura listy tną pracę no to wtedy zarabia tyle pieniędzy można za to zatrudnić dobrą służącą i dobrą nianię tak do dzieci jak się jest po prostu taką zwykłą biura listka no to niestety pensja jest marna można zatruć tylko marną służącą, więc człowiek siedzi w pracy się martwi tym co służąca wyrabia w domu w gdzieś mi się w ogóle wszystko nie opłaca tak, tak więc minęło ponad 100 lat od tego czasu mentalnie jesteśmy chyba ciągle w podobnym miejscu, bo to wciąż kobiety są państwa pytany o to jakim się udaje godzić życie zawodowe tak rodzi tak, ale w ogóle bardzo wiele takich przekonań, których pisze nie tylko tych z międzywojnia, ale też właśnie z przełomu wieku dziewiętnastego dwudziestego, którym się skupiam to takie przekonanie, które są po prostu nie umarły one są one są wiecznie wiecznie żywe i powierzchnię, żeby w tym sensie, że a, że albo z nimi wojujemy my próbujemy wobec nich buntować albo one gdzieś tam są w naszych głowach takich nasze takiej zbiorowej świadomości społecznej jako takie maksymy tak, do których my musimy jakoś tam odnieść jak dobra matka, jaka jest dobra matka to jest taka, która poświęca ten swój czas dzieciom, która w ogóle się poświęca tak, że nienawidzi takiego stwierdzenia, ale gdzieś tam na głowę się poświęca dobra żona i to dobra gospodyni taka co co na ten dom organizuje on taki nie dość dobrze, jakby wszystko z nim zorganizowane oni czy taki przyjemny taki estetyczny jest takie domowe ognisko, które wydziela ciepło takie bym takich haseł, które znam są takie takie maksymy, które się pojawiają i 19 wieku są niezwykle ważne i takie mocno wybrzmiewają one też mają troszeczkę inne siły rażenia wówczas po bo też jak organizacja społeczna jest inna rola kobiet jest inna, ale bardzo jest to ciekawe bardzo ważnym wydaje się, żeby o tym pamiętać, że to są takie maksymy takie nadrzędne wartości, których dzisiaj myślimy tak dość jako takich właśnie bezrefleksyjnie to są po prostu takie tradycyjne tradycyjne wartości, które mają swoje źródło historii one mają swój konkretny kontekst, w którym powstały konkretne okoliczności, których powstały, więc to, że my żyjemy dziś społeczeństwo, które się drastycznie różnią tego społeczeństwa dziewiętnastowiecznego, jeżeli chodzi o warunki pracy życia i po prostu główne warunki społeczne no co też znaczy, że być może warto też przedefiniować wszystkie tradycyjne maksymy na temat miejsca roli sytuacji kobiety, które wówczas funkcjonowały, bo dzisiaj może również nie są już tak aktualne na taka, żeby je przedefiniować tą warto wiedzieć konflikt na prawach, gdzie są ich korzenie dlatego należy uczyć historii tak jest uczyć historii przyjemniejszą formą jest lektura takich książek jak twoja do tego zachęcam słuchaczy maksymalną rozwiązywania Kopeć polecam serdecznie Balice pisze tu wielu innych też ciekawe aspekty, których jak już nie poruszymy w naszym podcaście, bo też nie wszystkim chcemy opowiedzieć, ale są tutaj np. losy starych panien i to jak były traktowane w tamtym czasie jest wątek mezaliansu awansów społecznych to są bardzo ciekawe rzeczy, które znajdziecie państwo w naszym wciąż Alicji, a to dziękuję bardzo, serdecznie dzisiaj bardzo bardzo ciekawą dziękuję bardzo, do usłyszenia Zwiń «

Kobieta była "wieczyście małoletnia". To były czasy, kiedy o jej wartości decydował posag

POLECAMY KSIĄŻKI

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: PÓŁKA Z KSIĄŻKAMI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 20:00

Najnowsze Podcasty

Krajobraz po marszu

Elektryczne modele Mercedesa oraz gigafabryka ogniw we Francji

"Pani Dorota nie czuła się w tym szpitalu bezpiecznie". Pełnomocniczka rodziny o śmierci ciężarnej

Skutki katastrofy na Dnieprze. "Odtworzenie środowiska, wsi, miejscowości - to będzie długa droga"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL