Podatki - co zależy od państwa, a co od UE? A także: o nagrodzie Sacharowa

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór w poniedziałek 12grudnia zrzucanie winy na Unię przez rząd jest patentem wykorzystywanym w każdej stolicy jak coś idzie dobrze to nasza zasługa, a jak coś źle to wina Brukseli obecny rząd w Polsce bardzo lubi tego chłopca dobicia często korzysta ze zrozumiałej niewiedzy obywateli by obarczyć Unię za kłopoty czy drożyznę zrozumiałe, bo rzeczywiście przepisów zasad artykułów w traktatach o funkcjonowaniu wspólnoty jest mnóstwo, więc łatwo po prostu rzucić Rozwiń » hasło winna jest Unia albo komisja europejska problem ma się z głowy pamiętają państwo plakaty z żarówką którymi rząd wyda pedałował Polska kilka miesięcy temu prąd jest drogi, bo to wina unijnej polityki klimatycznej teraz Mateusz Morawiecki przekonywał nas, że w przyszłym roku będzie droższy gaz, bo Bruksela każe nam przywrócić stawkę VAT 23%, której teraz nie było w związku z funkcjonowaniem rządowego programu antyinflacyjnego nie wiem po co wygaduje takie rzeczy z niewiedzy czy właśnie z chęci podsycania antyunijnych nastrojów problem w tym, że w dzisiejszych czasach kłamstwo ma wyjątkowo krótkie nogi bardzo szybko po informacji premiera o nakazie komisji europejskiej przywrócenia maksymalnej stawki VAT z Brukseli wysłano komunikat to nieprawda w sprawie cen energii państwa członkowskie mogą zdecydować w ramach dostępnego zestawu narzędzi o stosowaniu obniżonych stawek VAT na produkty energetyczne, o ile przestrzegają minimum 5%owego progu określonego w unijnej dyrektywie o podatku VAT czytamy w informacji komisji przekazanych Dziennikowi Rzeczpospolita, czyli rząd mógłby zastosować stawkę pięcioprocentową, a jeśli mówi, że musi przywrócić dwudziesto 3%ową to znaczy, że ma ku temu powody zapewne chodzi o dochody budżetu, bo jak mówimy potocznie z państwową kasą jest krucho cała ta historia zachęciła mnie by porozmawiać ten unijny poniedziałek co unijne co rządowe jeśli chodzi o podatki w ogóle co państwu wolno jeśli chodzi o formy pomocy publicznej by zachować na poziomie całej Unii równowagę konkurencyjną jak to jest teraz, kiedy w związku z kryzysem wiele rygorów zostało złagodzonych, a jak będzie jutro komisja już zapowiedziała, że pora wracać do dyscypliny finansów wszystko to wyjaśnia prof. Artur Nowak-Far prawnik ekonomista ze szkoły głównej handlowej były wiceminister spraw zagranicznych potem złamał konwencję, bo druga część audycji będzie czymś zupełnie innym, a dokładnie o nagrodzie imienia Sacharowa za wolność myśli, jaką przyznaje parlament europejski to taki unijny pokojowy Nobel zresztą trzeba odnotować, że kilkoro laureatów otrzymał właśnie 2 nagrody czasem ta parlamentu była pierwsza ustanowiono ją w 1980 ósmy roku, aby uhonorować osoby i organizacje broniące praw człowieka podstawowych wolności została ona nazwana na cześć Radzieckiego fizyka dysydenta politycznego Andrieja Sacharowa, a jej wysokość wynosi 50 000EUR w listopadzie poznaliśmy tegorocznych laureatów, a teraz w środę na sesji plenarnej, która właśnie się dzisiaj rozpoczęła odbędzie się uroczystość przekazania nagrody, którą otrzymał dzielny naród Ukrainy reprezentowany przez swojego prezydenta wybranych przywódców społeczeństwo obywatelskie jak ważne jest to nagroda, jakie były jej narodziny, kto przyznaje jacy od osiemdziesiątego ósmego roku pojawili się jej laureaci wszystko to nam powie pani dr Paula Wiśniewska z zakładu europejskich procesów politycznych katedry studiów europejskich Uniwersytetu wrocławskiego mam nadzieję, że ta magazynowa forma dzisiejszej audycji państwu się spodoba zatem zaczynamy Maciej Zakrocki przedstawia no jest już z nami zapowiadany gość pan prof. Artur Nowak-Far prawnik ekonomista szkoła główna handlowa wiceminister spraw zagranicznych dobry wieczór dobry wieczór panu dobry wieczór państwu to może zaczniemy od tej sprawy szczegółowej, a potem przejdziemy do bardziej ogólnych zasad funkcjonowania Unii Europejskiej, ale no rzeczywiście w tym mijającym czy minionym tygodniu słyszeliśmy właśnie, że rząd tłumaczy konieczność przywrócenia stawki VAT na gaz na poziomie 20 czy 3%, bo jak mówił pan premier taki jest wymóg Brukseli no to jak to jest z tym wymogiem to jest nieprawda nieprawda, dlatego że wyraźnie prawo unijne mówi o tym, że przeznaczone dla gospodarstw domowych gaz również energia i również ciepło mogą być jak państwo członkowskie chce, więc jak Polska członkowskiej pani pan Polska chciała to mogą może być obłożone VAT-em, który jest w kwocie zredukowanej, a ta redukcja ze względu na przepisy unijne możesz być do 5%, czyli VAT na te wszystkie produkty w tym na wspomniany przez pana redaktora gaz może wynosić 5% no właśnie tylko na to co rząd tego nie wie, że nie chce wiedzieć czy to jest właśnie jakiś element jak czasami mówimy o takiego zrzucania trochę na Brukselę winę czy to jest także, że taką np. inną stawkę trzeba wnioskować czy to jest autora jak to w praktyce nie trzeba to znaczy na mechanizm jest taki, że stawka zredukować państwo członkowskie ma prawo do dwu zasadniczo 2 stawek 1 jest zwykła i u nas wynosi 23%, a druga jest obniżona i ona wynosi u nas 8% natomiast reguły unijne mówią o tym, że VAT wstawce tej takiej zasadniczej nie może być niższy niż 15% no i ta stawka zredukowanej nie może być niższa niż 5% w Polsce zasadniczo się stosuje właśnie te 2 stawki, ale wyjątkowo się stosuje też stawkę 5%ową do niektórych produktów, a zakładam, że znaczy bez żadnej zgody bez żadnego uzgodnienia można spokojnie zastosować w związku z tym stawkę 8%ową natomiast można uzgodnić z komisją europejską co rząd już rządy już robiły, a tę stawkę 5%ową także no dobrze, ale to w takim razie czy to co się działo w ostatnim czasie w ramach anty inflacyjnej tarczy było właśnie sprzeczne z zasadami no bo wiemy, że na niektóre produkty rząd wprowadził zerową stawkę VAT no, czyli nie tylko wynik niż się, ale w ogóle tak to wyjątkowe było zastosowane wyjątkową właśnie w ramach przyjętych przez komisję europejską mechanizmów reakcji na zarówno covid jak na później kryzys wywołany wojną na Ukrainie to jest mechanizm tylko wyłącznie tymczasowy natomiast my mówimy o tym, że mechanizm po prostu tymczasowy skończy, a rząd musi jakoś zareagować euro rząd reaguje w taki sposób w jaki no być może zapowiada pan redaktor zapytał, skąd się to mogło wziąć i myślę, że no, jakby na to pytanie nie potrafię odpowiedzieć ja myślę, że pan premier być może nie dostał dobre adekwatnej informacji na temat tego jak wygląda ta sprawa, a być może chciał przygotować publikę do tego, żeby jednak wprowadzić dwudziesto 3%owy VAT na na gaz choćby z tego powodu, że po prostu budżet państwa nie jest gumę i on się nie rozciągnie tak jak ma osoby rządzące by chciały to też tamtym budżecie po prostu nie ma pieniędzy na te wydatki, które są wydatkami sztywnymi inna te wydatki, które rząd zaplanował, a widać wyraźnie, że rząd robi wiele ruchów takich, które mają zmierzać do tego, żeby jak najwięcej pieniędzy poszło do budżetu, żeby sobie zapewnić no możliwości finansowania różnego rodzaju wydatków należy w tym kontekście pamiętać, że te wydatki są zarówno powodowane tym, że sytuacja gospodarcza jest, jaka jest, że sytuacja również za naszą wschodnią granicą jest, jaka jest no ale ten na i jeden z ważniejszych w ogóle przyczyn jedna z ważniejszych przyczyn tych dużych potrzeb budżetu no to jest tak, że rok przyszły to jest rok wyborczy to jeszcze w takim razie prosiłbym o wyjaśnienie, bo może niektórzy słuchacze gdzieś tam kojarzą takie pojawiających się w w niej eksperckie ale, ale takiej powiedziałbym potocznej dyskusji właściwie jak to jest z podatkami w unii europejskiej, bo właśnie taka potoczna wiedza podsuwa nam następującą odpowiedź to nie jest kompetencja Unii Europejskiej to po stronie państw rządów jest określanie systemu podatkowego w danym kraju z drugiej strony już pan profesor mówił właśnie pewnych minimach np. jeśli chodzi o stawkę podatku VAT czy w takim razie funkcjonujemy w jakiś ramach i ta wolność jest właśnie w tych ramach co jest unijne co jest krajowe, odpowiadając na to pytanie trzeba było z wyobrazić sobie 3 obszary 1 obszar taki różnych zadań państwa nazwijmy albo to albo różnych zadań władzy publicznej to są takie zadania, które są wyłączną kompetencją państw członkowskich a, czyli tutaj Unia europejska do tego by nic miała nad drugim polu byłyby takie różne, jakie zadania władzy publicznej, które państwa, a przeniosły na Unię europejską w całości a, decydując się na to, że będą wspólnie w ramach Unii Europejskiej o tych sprawach decydować, zobowiązując się do tego, że żadne z nich nie będzie samodzielnie tutaj niczego ustalać to jest tzw. kompetencja wyłączna Unii Europejskiej, ale to jest też określenie mylące, bo nic Unii Europejskiej nie dzieje się bez państw członkowskich one to oznacza tylko żonę wspólnie będą decydować o jakiś jakiś kwestia i później środkowy taki pole pomiędzy tym wszystkim to są kompetencje dzielone pomiędzy państwami członkowskimi, a Unią europejską i polityka podatkowa należy zasadniczo do tej kompetencji dzielonej, dlatego że w traktacie są, a uprawnienia przewidziane dla Unii Europejskiej w tym zakresie tylko one mówią o tym, że nic się nie może działać bez zgody wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, bo każde jedno nawet najmniejsze państwo członkowskie może powiedzieć, że muszę dana dane rozwiązanie jakiś proponowane nie podoba i te rozwiązanie nie przejdzie, ale państwa członkowskie zdecydowały się w odniesieniu no właśnie do np. VAT-u, a po pierwsze z uzgodniły to, że w ogóle u siebie wprowadzą system VAT starsi słuchacze będą pamiętać, że w Polsce kiedyś obowiązywał podatek od sprzedaży od podatek obrotowy, a to nie 2, a jak prowadzili działalność gospodarczą powiedzą, że nie był dobry podatek AK z różnych powodów, o których tutaj niekoniecznie będziemy mówić, bo to jest jakaś historia prawa podatkowego w Polsce, ale w Polsce jak dołączyła czy starała się członkowska w unii europejskiej a, a nawet trochę wcześniej twierdziła, że VAT jest dobry wprowadziła system VAT-owskich Unii Europejskiej, a system natowski, a został wprowadzony w siedemdziesiątym roku, bo wtedy weszła w życie pierwsza dyrektywa VAT-owska i ten podatek jest podatkiem zharmonizowanym i to nawet głęboko zharmonizowanym co to jest harmonizacja harmonizacja w unii europejskiej to tak jak wspomniałem jest, że tak powiem, a co jest robione z inicjatywy samych państw członkowskich, ale ona polega na eliminacji likwidacji nadmiernej pstrokacizny rozwiązań nadmiernej różnorodności rozwiązań takiej, która przeszkadza państwom członkowskim prawidłowo prowadzić handel ze sobą nawzajem prawidłowo funkcjonować również społeczeństwo, które są przecież bardzo otwarte, a ludzie podróżują z 1 miejsca do drugiego z 1 kraju do drugiego podejmują różne działalności i podatek VAT został w od 70 tego roku wielokrotnie tutaj następowały takie decyzje państw członkowskich, które decydowały się na eliminację tych nadmiernych na nadmierne różnorodności rozwiązań legislacyjnych w stosunku do VAT-u obecnie ten VAT jest właśnie zharmonizowany, bo proszę zwrócić uwagę, że to to co już powiedziałem świetnie odpowiada tej mojej definicji harmonizacji powiedział, że to jest eliminacja nadmiernych, a że tak powiem Night nadmiernej różnorodności i mamy przykład w postaci właśnie tych stawek, że stawkę Polska może sobie wybrać, jaką chce tylko, tyle że jest pewne ograniczenie, żeby nie było zbytniego zbytniej konkurencji pomiędzy państwami członkowskimi, żeby się nie biły na niskie stawki no to one same ustaliły komisja europejska ma to PiS tego pilnować, że stawka ta standardowa VAT-u nie może być niższa niż 15% może być wyższa no nawet 100% może być tak, ale żadne państwo nie będzie chciał tak mocno uciskać swoich obywateli natomiast nie może obniżyć tego poniżej 15% no, chyba że w odniesieniu do niektórych towarów takich towarów codziennego użytku takich towarów, które każdy nabywa bez względu na to czy ma dużo pieniędzy w kieszeni czy ma mało pieniędzy w portfelu, a po prostu musi nabyć to, żeby ochronić te osoby, które są biedniejsze wśród tych osób, które w ogóle nabywają towary usługi no to państwo członkowskie może wprowadzić stawkę zredukowaną, a nie mniejszą niż 5%, więc Polska tutaj ustaliła stawki na poziomie 8 zredukowane i 23 standardowa stawka no dobrze to już mamy jakiś taki obraz przynajmniej szli właśnie chodzi o ten obszar, ale jeszcze idąc jeszcze szerzej czy jeszcze dalej szedł ten rynek unijny jakoś funkcjonował, żeby gospodarka unijna jakoś funkcjonowała no to wiele wiele lat temu chyba 30 lat temu wymyślono tzw. kryteria Maastricht chciałbym 2 słowa może na ten temat powiedzieć, bo ja rozumiem, że one miały spowodować, żeby gospodarki państw Unii Europejskiej nie wpadały w jakiś niebezpieczne turbulencje czy to od razu zapytam chodziło głównie o albo jedynie rodzącą się strefy euro czy w ogóle wszystkie państwa unijne też do tych kryteriów muszą dostosowywać ja przypomnę, bo to w szczególnie w ostatnim czasie powraca i zresztą celowo oto teraz pytam żeby, żeby przejść do ostatnich lat w tych kryteriach fiskalnych właśnie zapisanych w Maastricht jest duży dług publiczny w roku poprzedzającym ocenę nie może przekraczać 60% PKB danego kraju deficyt budżetowy nie może przekraczać 3% PKB jak to jest ważne jak ja jak to jest wiążące dla państw Unii Europejskiej panie redaktorze ja ja, zanim odpowiem na to pytanie to pana bardzo mocno komplementuje, bo jest pan pierwszą osobą w mediach, którą ja słyszę, która prawidłowo określiła funkcje w tym pytaniu już funkcję kryteriów konwergencji zwykle jeszcze łączy z euro nie mówi o tym, żeby wejść do strefy euro to trzeba przestrzegać kryteriów konwergencji m.in. tym tych, o których pan, a redaktor mówi natomiast pan redaktor zwrócił uwagę na to, że kryteria konwergencji są kryteriami poniekąd prawidłowego funkcjonowania gospodarek w unii europejskiej i to właśnie bez względu na to czy dane państwo nie wiem politycznie podjęło decyzję o, a ma przyjęciu w jakiś tam perspektywie czasowej euro czy nieprzyjęciu, czyli krótko mówiąc może się tak zdarzyć jak to jest w Polsce rząd mówi, że absolutnie nie chcę tego tego euro co ja uważam, że jest bardzo złą złe takim jakby stawianiem sprawy, ale bez względu na to i tak i tak będzie musiał przestrzegać zasad ta, a no takiego dobrego zarządzania gospodarką, która jest nakierowana na właśnie wypełnienie tych kryteriów twa cover konwergencji, a te kryteria konwergencji to tam jest 1 jeszcze niuans, dlatego że kryterium konwergencji odnoszącym się do deficytu budżetowego jest to, że on nie może być ani planowane ani rzeczywisty to są 222 różne miary, a nie może przekraczać 3% produktu krajowego brutto, a z tym, że jeszcze dodatkowo tam zachodzą takie, że tak powiem dodatkowe jeszcze, a problemy, a czy, a są stosowane dodatkowe regulacje, które mówią, że nawet państwo, które przekracza to, zwłaszcza w kontekście długu publicznego targów jest bardzo ważna, bo wiele państw członkowskich Unii Europejskiej ma większe, a długi, a publiczne niż 60% PKB, bo tak to kryterium wygląda, ale nawet, jeżeli one to przekracza 60%, ale spada wystarczająco szybko to, a uznaje się, że one spełniają wymagania, a dotyczące, a konwergencji i państwa członkowskie mają obowiązek w swojej polityce gospodarczej prowadzi rząd tak, żeby w średnim okresie czasu, czyli tak dziś zakładamy, że to jest SA ma około 3 lat, żeby one po prostu, a no prowadziły politykę, która spowoduje, że osiągną te właśnie kryteria konwergencji tak rozumiane tak jak właśnie o nich mniej więcej od opowiedzieliśmy noc jak wiemy też nie zawsze wychodzi, ale też trochę inny temat specjalnie wróciłem do tych kryteriów ponieważ, kiedy właśnie pojawił się, o czym pan profesor już wspomniał pojawił się najpierw covid to wtedy obecna komisja europejska obecna szefowa Ursula von Plauen mając świadomość, że no potrzebne będą potrzebne będzie jakaś nieprawdopodobna pomoc pomoc państwa dla swojej gospodarki to też jest pod jakąś PS no i kontrolą komisji europejskiej właśnie dla dobra tych, gdy tych wszystkich spraw związanych z gospodarką, ale okazało się, że jest w zasadach funkcjonowania Unii Europejskiej tzw. z angielska generalskiej Klaus czyli, czyli taka klauzula o nią ucieczki tak albo inni tłumaczą u nas zwalniającą od odpowiedzialności i wtedy się, powołując na NATO możliwość tak pani pani fundację ja po raz pierwszy w dziejach Unii uruchomiliśmy tą klauzule i z tego można było jak ktoś mało właśnie na tych sprawach na tak jak tak jak ja zrozumieć chaszcze hulaj dusza piekła nie ma można wydawać ile się da no właśnie potrzeby społeczne gospodarcze są takie, że rzecz że, że kosztem zadłużania się no będzie będą podejmowane takie decyzje wtedy pamiętam m.in. zwrócono uwagę, że komisja europejska wydała zgodę Francji na pomoc środki pomocy Państwowej dla państwa w wysokości 300 000 000 000EUR NATO był jak wiemy dopiero początek potem mówił o pieniądzach sypany z helikoptera itd. czyli z 1 strony ta Unia sobie jakieś narzuciła kryteria, o których mówiliśmy przed chwilą, ale okazuje się, że jak są jakieś takie nadzwyczajne potrzeby to co można szaleć do woli, a tutaj by trzeba było rozdzielić, żeby zrozumieć w ogóle te kwestie te 2 zagadnienia, bo one się tutaj tak przeplatają i dla ma słuchaczy, zwłaszcza tych uważnych Moto to może się okazać się taką trochę myląca rzeczą 1 rzecz to jest, a pomoc publiczna i w tym kontekście tą drugą rzeczą, a którą jak trzeba inaczej troszkę powiedzieć osobno opowiedzieć to jest właśnie ten zwiększającej się poziom czy zwiększony poziom zadłużenia państw członkowskich wynikające z wal pisk z covidem, zwłaszcza no i później z walk i walki i jest z kryzysem ma wynikającym z wojny na Ukrainie to są troszkę 22 oddzielne rzeczy i teraz jak mówimy o tych klauzulach, a to one zasadniczo dotyczą klauzuli klauzul pomocowych, czyli krótko mówiąc w unii europejskiej mówi się tak, a rządy nie mają rozdawać na prawo lewo jakimś swoim przedsiębiorstwo albo takim przedsiębiorstwom, które dobrze zabiegają o swoje interesy w rządzie pieniędzy, a przedsiębiorstwa mają sobie radzić same, a w związku z tym zakazana zasadniczo jest zakazana pomoc publiczna, jaki pan po dane przedsiębiorstwo dostanie pomoc publiczną musi taką pomoc publiczną zwracać no ale jak przyszedł covid to się okazało, że pomoc publiczną trzeba udzielić różnej postaci albo w postaci tzw. transferów bezpośrednią krótko mówiąc finansowania bezpośredniego dla przedsiębiorców z budżetu albo w postaci zwolnień i ulg podatkowych, które też są formą pomocy publicznej, jeżeli spełniają kryterium takiej nieefektywności selektywności, czyli są dla dla kogoś dla kogoś innego nie to tutaj to było i używano wtedy, a no takiego bardzo liberalnego korzystano bardzo liberalnego podejścia do tej sprawy, gdzie państwa członkowskie, a notyfikowanych swoje programy pomocy dla oko do komisji europejskiej, a komisja europejska mówiła, że się na to zgadza ze względu na wyjątkowe okoliczności, które tutaj z pewnością wystąpimy to jest 11 elementy rzeczywistości natomiast drugi element rzeczywistości to jest taki że, ponieważ państwa członkowskie muszą mieć pieniądze wtedy na tę pomoc publiczną no to one najpierw czerpały z własnych zasobów, jakie oszczędności, a wiele państw je miało i nawet bym powiedział, że w znacznym stopniu korzysta nadal tych oszczędności ma, ale pewna część pewna liczba państw w tym Polska to tych oszczędności wcale nie miało, więc musiało się jakoś tam zadłużyć, a dług publiczny w związku z tym urósł, a wbrew, że tak bowiem zasadom dotyczącym właśnie tych kryteriów konwergencji i tego takiego dobrego zarządzania finansami publicznymi, które Unia europejska ustaliła, czyli innymi słowy można powiedzieć, że państwa kiedyś w lepszych czasach ustaliły jak będą zarządzać pieniędzmi podatników, żeby to było jak najbardziej odpowiedzialne jak będą to robić wedle no jednak w miarę ujednoliconych standardów no to tutaj musiały państwa z tego zrezygnować no to jest jakaś niepokojąca rzecz, ale trzeba również wspomnieć, że istniejące mechanizmy właśnie też, o którym warto wspomnieć, bo one są jakimiś takimi mechanizmami gwarantującymi elastyczność reakcji mówią wtedy ta, a państwa nadal muszą spełnić tutaj te kryteria, ale przecież mamy do czynienia z nadzwyczajną sytuacją i wszystko to co się da przypisać tej nadzwyczajnej sytuacji kryzysowej wszystkie te wydatki powinny być na osobnym, że tak powiem rachunków widziane natomiast wszystko to co, a z by się zdarzyło w budżecie, gdyby tych sytuacji kryzysowych nie było no to na innym, a rachunku tak, żeby było widziane i teraz komisja europejska mówi będę oczywiście bardzo pilnować tego, żeby państwo nie rozkazał się w odniesieniu do tej drugiej części tego rachunku, której wspomniałem czyli, żeby nie wykorzystało wraz z takiej sposobności, jaką daje covid, jaką daje to ta druga sytuacja kryzysowa związana z wojną na Ukrainie, żeby nie wydawało tutaj w tym zakresie nadmiernie, a w tym drugim zakresie to potraktujemy jako coś wyjątkowego, a i również w pewnym momencie powiemy już z tym koniec należy teraz wspólnie ustalić reguły jak wyjdziemy z tego stajni z tego nadmiernego poziomu zadłużenia budżetów państw członkowskich i to co dzisiaj jest na stole, a negocjacyjnym Unii Europejskiej to jest właśnie pewna propozycja bardzo rozległa dotycząca reformy mechanizmów zarządzania gospodarczego Unii Europejskiej prowadzenia polityki gospodarczej Unii Europejskiej tak, żeby widać było że, a czy, żeby umożliwić państwom członkowskim w miarę szybkie, a zredukowanie tego obciążenia, które wynika jasno nadmiernego zadłużenia się państw to i to trzeba powiedzieć również dlaczego, a takie starania Unia podejmuje albo dlaczego państwa chcą wspólnie tutaj te starania podjąć, dlatego że jak mają zwiększające się długi, a tu widać po Polsce, że jak mały dług no to jak się pożycza na zewnątrz, a w świecie, a ja również jak się pożyczał własnych obywateli w postaci emisji obligacji no to można ustalić oprocentowanie obligacji na na niskim poziomie natomiast, jeżeli cały świat i obywatele zobaczą, że państwo, a ciągnie ten dług tak mocno rząd wzrasta wzrasta wzrasta wzrasta to w pewnym momencie obywatele danego państwa powiedzą już nie chcemy więcej pożyczać państwu nie chcemy już kupować tych obligacji, bo ich jest po prostu dużo no i już nie mamy nawet tych oszczędności, które chcielibyśmy złożyć w obligacje natomiast cały świat zewnętrzny mówi, owszem, pożyczymy wam, bo mamy bardzo dużo pieniędzy a bo jesteśmy przecież z całego świata natomiast my wam nie pożyczymy tego już tanio tylko im więcej tego długu emituje ten będzie to po prostu droższe i to co w odniesieniu do polskiego długu się stało NATO jest to, że właśnie oprocentowanie tego długu rosło rosło rosło no urosło do takich poziomów, gdzie rząd już sam musi, a to policzyć jeszcze raz no i najpewniej muszę powiedzieć, że doszedł do wniosku, że stoi przed ścianą bo, a te koszty po prostu są zbyt duże że, a ludzie, którzy płacą podatki mogą po prostu tego nie widać projekt senator ocena za odcięliśmy komórką i wróciliśmy właśnie do gorszego momentu go, dlaczego rząd wraca do dwudziesto czy procentowej stawki no po prostu czuję, że zaczyna brakować pieniędzy również właśnie z tego punktu widzenia, czyli tego długu tak, ale oczywiście tylko trzeba pamiętać, że nos to co obserwujemy w ruchach, że tak powiem budżetu to nie jest zachowanie takie najbardziej o odpowiedzialne, bo te programy oszczędnościowe one powinny sięgnąć przede wszystkim no jednak tej kasy, którą w tej chwili dysponują osoby sprawujące władzę one powinny ograniczać te programy wydatkowe natomiast sygnałów żonę to robią to wcale przekonuje przekonujących nie ma, a najprawdopodobniej one po prostu chcą wygenerować największe dochody budżetowe, bo one są im potrzebne do tego, żeby w przyszłym roku wyborczym ze strony no i poniekąd z wielu punktu widzenia zrozumiałe, żeby zarówno Miedź rzekł bowiem pieniądze na to co jest niezbędne jak na takie różne filtry gałki, które chcą pokazać którymi chcieliby olśnić potencjalnych wyborców to jest oczywiście krótkowzroczne, dlatego że zaraz po wyborach będzie trzeba coś z tym zrobić nawet osoby, które teraz chcą olśniewać no mogą po prostu najprawdopodobniej będą już musiały bardzo mocno zacisnąć pasa zaciśnięcie pasa to zaciśnięcie pasa nie swojego tylko drodzy słuchacze naszego, a z pasa podatników no, chyba że właśnie dojdzie do zmiany władzy wtedy martwią się następcy, ale to raz jeszcze przed samym chyba tak na inny na inną rozmowę no bardzo dziękuję za wszystkie wyjaśnienia, bo chodzi o to, żebyśmy właśnie rozumieli te unijne zasady funkcjonowania ramy i nie dawali się wkręcać jakąś historię, że coś tam znowu ta Unia każe narzuca jakby, jakby władza była zupełnie właśnie ubezwłasnowolniona dzięki dziękuję raz jeszcze pan Artur Nowak-Far prawnik ekonomista szkoła główna handlowa były wicemistrz spraw zagranicznych był gościem audycji dziękuję bardzo, pięknie dziękuję również Maciej Zakrocki przedstawia no a teraz jest z nami zapowiadana wcześniej pani dr Paula Wiśniewska zakład europejskich procesów politycznych katedra studiów europejskich Uniwersytetu wrocławskiego dobry wieczór dobry wieczór dobry wieczór panie redaktorze dobry wieczór państwo najlepiej oczywiście historia nagrody zacząć od początku czy wiemy, skąd pomysły, skąd pomysł również na to, żeby nagrodę czy do nagrody przyłączyć przyczepić przykleić nazwisko Andrzeja SA choroba tak pomysły nagrody w tak naprawdę narodził się w 1984 roku wtedy też w parlamencie europejskim debatowano o sytuacji Sacharowa, który tutaj był można powiedzieć więźniem w związku Radzieckim w związku z tym posłowie uznali, że biorąc pod uwagę, że Sacharow dostał nagrodę Nobla jeśli chodzi o tutaj walkę o ochronę praw człowieka i ochronę więźniów też politycznych no to uznano, że to jest taki być może dobry element połączenia walki parlamentu europejskiego prawa człowieka sytuację Sacharowa no i skontaktowano się z głównym zainteresowanym, który poparł ten projekt w 1987 roku Enej w 1980 ósmy roku ustanowiono nagrodę imieniem Sacharowa, która rokrocznie jest przyznawana właśnie przez parlament europejski osobom, które osobom organizacjom społecznościom, które walczą o ochronę praw człowieka, więc myślę że, toteż w kontekście naszej ostatniej nagrody przyznanej tutaj na narodowi ukraińskiemu to, że jest to nagroda imieniem Rosjanina fizyka, który wynalazł bombę wodorową i walczył później z reżimem w związku z turystycznych republik radzieckich no to ciekawie historia zatacza koło, bo właśnie tu w ogóle tych wątków pojawia się więcej, bo jak spojrzymy chociażby na poprzedniego laureata to jest Aleksiej Nawalny, który siedzi też w łagrze teraz za swoją postawę polityczną wobec reżimu Putina, a jeszcze rok wcześniej mieliśmy nagrodę dla Demokratycznej opozycji na Białorusi z kolei w kontekście tego wszystkiego co Łukaszenko zrobił po przegranych wyborach prezydenckich ale zanim do współczesności wrócimy jeszcze może trochę o historii no i zasadach, bo właściwie no wiemy np. że pokojową nagrodę Nobla, którą WHO został Sacha rów przyznaje komitet świec tak komitet Noblowski, a jak jest w przypadku parlamentu europejskiego w przypadku parlamentu europejskiego taką kandydaturę może zgłosić 40 posłów lub grupa polityczna tutaj zgłoszenia w oba w lipcu z został staje za pro zaproszeni posłowie bądź grupy polityczne do zgłaszania takich nominacji kandydatur no i później ta jest by komisja 3 komisje, bo komisja spraw zagranicznych komisja rozwoju i podkomisja praw człowieka ocenia tych kandydatów i wysuwa 3 finalistów i następnie konferencja przewodniczących parlamentu europejskiego, gdzie zasiadają przewodniczący wszystkich grup politycznych oraz prezydium parlamentu europejskiego oni decydują, kto będzie laureatem no i ten laureat jest ogłaszane w tym roku był ogłoszony przez panią przewodniczącą Robertem sole i następnie jest właśnie wręczana nagroda na oficjalnej gali w int straty BUR ku wcześniej ta ta cała, jakby w formuła, kto przyznaje nagrodę w jaki sposób jest to nominowany ktoś może być to nagrody uległa zmianie w 2 na początku lat dwutysięcznych z tego co pamiętam, ponieważ wcześniej tutaj grupa 25 posłów mogła zgłaszać taką kandydaturę natomiast tutaj teraz też grupy polityczne mają do tego, a do tego prawo no tutaj też pojawiają się różne rozbieżności jeśli chodzi o zgłoszenia tych kandydatur, ale później w ramach konsensusu 1 laureat jest tutaj wyłaniane, aczkolwiek powiedzmy właśnie, że to jest taka nagroda, w której poza polską szczególnymi postaciami, które mogą być nagrodzone no właśnie tak jak to miało miejsce w przypadku już przeze mnie przywołanym nagrody 2 lata temu dla Białorusi białoruskiej opozycji tak no teraz właśnie naród ukraiński no to właśnie wcześniej też już pojawiły się takie pomysły, żeby uhonorować całą jakąś grupę czy organizację pierwszym takim przypadkiem to były argentyńskie matki z plaża de Maio to było po dziewięćdziesiątym drugim roku do chodziło o taki ruch kobiet, których dzieci zaginęły w czasie wojskowej dyktatury i matki właśnie próbowały tam walczyć o prawdę dotyczącą ich losów, czyli to trochę chyba odróżnia właśnie tę nagrodę od nagrody znanej pokojowej nagrody Nobla tak tak to jest właśnie ciekawa formuła pan redaktor zauważył, bo jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że nagradzamy raczej pojedyncze osoby, które walczą w różnych sprawach słusznych bądź organizacja organizacje takie instytucje analizują dane szkód często są organizacje pozarządowe albo międzynarodowe natomiast parlament europejski faktycznie zmienił tę formułę, bo nagradza ogół obywateli tak bardzo często albo określoną grupę, która walczy w jakiejś ważnej sprawie np. w tym w tym roku też tutaj lewica głębie el zgłosiło King Cole kolej miejską komisję prawdy taki organ organ, który stał utworzony w 2016 roku w celu właśnie zakończenia kolumbijskiej wojny domowej, więc to jest takie co ciekawe właśnie pod tym kątem, że to niej nie tylko osoby pojedyncza, ale też dostrzegany wkład społeczności większe grupy osób w rozwój tych tych tak naprawdę czy potrzebę walki o prawa człowieka i to w na różnych też w właśnie w w różnych państwach tak na różnych kontynentach, bo tutaj i Iran się pojawiał przecież mamy mamy laureatów Iranu, ale właśnie też nominację czy to dla Kolumbii czy też mieliśmy tutaj w Brazylii, więc tak naprawdę cała cały świat jest brany pod uwagę nie ograniczamy się tylko do Europy i przez to też wydaje mi się, że ta nagroda ma taki dosyć duże wydźwięk międzynarodowy, że zwracamy uwagę też na te problemy, które dzieją się z dala od od Unii Europejskiej od Europy wiadomo, że tutaj troszeczkę jesteśmy po patrzymy Europa centry ucznia bardzo często obywatele instytucje unijne niekoniecznie wychodząc poza to co dzieje się poza granicami Europy, więc to jest ważne, żeby właśnie nagłaśniać i zwracać uwagę na odwagę i obywateli, którzy oddolnie bardzo często właśnie sprzeciwiają się różnego rodzaju reżimom zyskom i walczą o swoje prawa no i nagradzać ich za to prawda dostrzegać ich ich zaangażowanie wkład i bardzo też często te osoby organ organizacje społeczeństwa, które są nagradzane no to przyszły tak naprawdę piekło i musiał się mierzyć z takimi przeciwnościami losu i takimi trudnymi sytuacjami strasznymi sytuacjami, z którymi myślę, że wielu Europejczyków w ogóle nie ma świadomości też tego jak dobrym jak dobrym KON kontynencie czy takiej dobrej sytuacji znajdują się przynajmniej w granicach Unii Europejskiej, chociaż sytuacja w lutym nieco uległa zmianie no i nad nami też wisi widmo konfliktów zbrojnych może też warto powiedzieć, że no przecież kim o dla porządku o pierwszych laureatach nagrody, bo to z kolei no trochę mnie poprowadzi do kolejnego wątku, bo pierwszym laureatem właśnie był Nelson Mandela pośmiertnie rosyjski płynie opozycjonista Anatolij Marczenko no to oczywiście był taki czas, w którym w, którym Nelson Mandela z racji powrót wielkiej pracy, jaką wykonał wielkiego poświęcenia dla likwidacji apartheidu był powszechnie szanowanym już bardzo znanym człowiekiem na całym świecie i ta nagroda wydawała się taka bardziej naturalne, ale też pojawiają się właśnie osoby mniej znane z punktu widzenia takiego oglądu właśnie w światowej opinii i kto wie może ta nagroda nie tylko zwraca uwagę właśnie na osoby mniej znane, ale też na to, że takie osoby też robią wielkie rzeczy mnie tutaj akurat wśród tych laureatów przede wszystkim w tym kontekście namyśl przy przychodzi Malala i Muza SA i trudne do do wypowiedzenia nazwisko pakistańskiej młodej działaczki na rzecz praw kobiet ja ja już tutaj zakończy swoją część, ale chce właśnie tylko powiedzieć że, że to jest ten moment, w którym ona dostaje 2013 roku nagrody Sacharowa i w pewnym sensie można powiedzieć no i trochę bardziej przynajmniej europejska opinia publiczna poznaje ją jej historię dość niezwykłą, a rok później ona dostaje nagrodę Nobla prawda, czyli to jest taka sytuacja ciekawa że, że ta nagroda Sacharowa tak jakby trochę wrażliwi może świat na historię tej tej tej dziewczyny tak wydaje mi się też, że to jest taka sytuacja też no parlament europejski to jest jednak ponad 700 teraz 705EURparlamentarzystów, ale tam są też osoby z komisji europejskiej się pojawiają na tych spotkaniach z radą Unii Europejskiej obywatele tych ta nagroda Sacharowa ma już swoją pewnego rodzaju markę odbywają się różnego rodzaju spotkania w państwach członkowskich sylwetki tych osób jak właśnie ma lamy już faza są jak docierają tak jak pan redaktor zauważył do opinii publicznej to jest taki element nagłaśniając sytuację, które mają miejsce też warto powiedzieć o tym, że osoby, które zostały laureatami tej nagrody są zapraszane do parlamentu europejskiego tam mają też swoje wystąpienie na sesji plenarnej w Strasburgu opowiadają swoją historię mamy tam media z całej Europy, które właśnie ten przekaz gdzieś idzie po prostu taką wielką falą i myślę wydaje się, że zwraca uwagę też tych ważnych decydentów, którzy później mają przełożenie np. na to, żeby pani Malala już farsa dostała inną i inną nagrodę ja też pamiętam jak tutaj mieliśmy do czynienia z 2 dziewczętami, które były zniewolone przez państwo islamskie Nadia Murad ile mija, a i Baszar i one też tutaj przeżyły przemocy dopuszczono się wobec nich przemocy seksualnej co zniszczyła ich życia, więc są też z rzeczniczka społeczności, a zysk jej w Iraku i także walczą walczyły czy ich syty sytuację History ta przedstawiona na forum parlamentu europejskiego odniosła się później po całym świecie, więc moim zdaniem jest to naprawdę inicjatywa, która rozpoczęta w tym 80 ósmym roku, która przynosi bardzo dużo dobrego i pokazuje, że Unia europejska parlament europejski faktycznie walczy w jakiś sposób stara się walczyć o ochronę praw człowieka i też wydaje się, że wzgląd na to, że parlament europejski i chociaż polityczny to jednak reprezentanci est chwyt 27 państw są demokratycznie wybierani niekoniecznie zawsze sprzyjają muszą mówić to co rządy chcą chcą usłyszeć, toteż ta dyskusja na forum na forum parlamentu europejskiego bardzo często dotyka właśnie takich spraw do trudnych niewygodnych, więc wydaje się, że to też ma duże znaczenie chyba jest tylko 1 przypadek, choć trudny do oceniania no ale to po prostu tak tak się potoczyły losy duma na myśli panią Aung San Suu Kyi birmańskiej polityk ona zresztą też otrzymała najpierw nagrodę Sacharowa rok później nagrodę Nobla pokojową natomiast rzeczywiście wierzy Cho rysie późniejszym już no pojawiło się znaki zapytania możliwości tylko tak o tym o tym powiem no bo kiedy właśnie doszło do takich wydarzeń politycznych w jej w jej kraju no to okazało się, że właśnie w jej wcześniej szlachetnym życiorysie być może właśnie te znaki zapytania, gdy wspomniałem się pojawiły no i we wrześniu dwudziestego roku parlament europejski zawiesił można powiedzieć nagrodę Sacharowa moment z punktu widzenia naszej dzisiejszej opowieści o tej nagrodzie no myślę, że Rze, że o tym przypadki też wartą 2 słowa tak no warto wspomnieć musimy też pamiętać o tym, że są tych w parlamencie europejskim to też zasiadają tylko ludzie i ludzie się mylą taka jest ich natura i faktycznie być może niektóre wybory z biegiem czasu okazuje się, że nie były na najlepszym z najlepszych najlepszym wyborem żeby, żeby nagrodzić kogoś tą nagrodą też czy raczej to co jej się zarzuca tt powiedzmy ciemny ciemne strony w 100 to coś co się wydarzyło po nagrodzie tak właśnie dno było przewidzieć on tak no ludzie się też zmieniają okoliczności zmieniają i to jakich to też są osoby, które żyją ze państwach no umówmy się bardzo często do elitarnych tak, gdzie reżim ma bardzo duży wpływ na na ich życie na na życie ich rodziny tam nikt nie przebiera w środkach też, więc myślę, że to także może mieć jakiś tam konsekwencje dla późniejszych dla późniejszych działań no to powiedzmy już w końcowej części od corocznej nagrodzie tutaj dla porządku przypomnijmy, że w tej trójce, bo jak pani właśnie wspomniała na koniec są 3 kandydatury był też Julian Assange ten współzałożyciel WikiLeaks i właśnie na ta komisja prawdy w Kolumbii jako jako druga kandydatura zgłoszona przez lewicę europejską nordycką zieloną lewicę i pozostały tutaj no grupy właśnie różniły się tylko w kwestii nazwy nagrody czy powinien się pojawić dzielny naród ukraiński reprezentowany przez prezydenta po prostu czy przez prezydenta Wołodymyra Żeleńskiego czy czy jeszcze dzielny naród ukraiński i nie wiem organizacje społeczne no po prostu zastanawiano się nad nad tym tytułem no i mamy to co mamy tak tutaj faktycznie grupy polityczne można powiedzieć, że największa europejska partia ludowa średni euro i socjaliści demokracji i europejscy konserwatyści reformatorzy zgadzali się, że należy nagrodzić znaczy tutaj docenić Ukrainę tylko każdy miał nieco inne podejście do tego do tego tematu ostatecznie nominacje dostało tutaj faktycznie dzielny naród dług celny narodu Ukrainy wszystko przez prezydenta tak Władimira Żeleńskiego no i wydaje się, że to był swego rodzaju taki kompromis żeby, żeby wszyscy zgodzili Senat 3 czy, że wiemy kogo chcemy nagrodzić, więc po prostu rozwiniemy tę nazwę i wszystkie wszystkie te czuł członek tam wrzucimy no faktycznie udało się to porozumienie, a tutaj na Komisji Spraw Zagranicznych i rozwoju i na tym tutaj tylko dłużnik Mac komitecie czy konferencji przewodniczących podjąć podjąć tę decyzję no cóż czternastego tak mamy wręczenie dobrze czternastego czternastego wszyscy z tego grudnia w środę myślę, że to będzie bardzo ważny dzień w parlamencie europejskim też ta nagroda moim zdaniem jest podkreśleniem dostrzeżenia zasług Ukraińców którzy, walcząc cały czas stawiają dzielnie opór przez te 9 miesięcy część wyjechała część też wróciła i mężczyźni przecież walczą tutaj w wojskach obrony terytorialnej nadeszła zima sytuacja jest bardzo trudna są problemy z dostępu do przerwy w dostawach energii, więc być może też nagroda taka nagroda nie wiem co tak tutaj biorąc pod uwagę obecną sytuację to też jest taki element, żeby wspierać, chociaż nie tylko zbrojeniową nie tylko finansowo, ale też jakoś mentalnie naród ukraiński i pokazywać im, że jesteśmy z wami, że trzymamy, jakkolwiek wierzymy w was i żebyście się nie poddawali w tym w tym w tym co robicie, więc tutaj wydaje się, że to będzie ważny dzień i też pokazanie takiej jedności Unii Europejskiej kolejny raz, że sprzeciwia się właśnie w takiej jest taki sposób potępia łamanie praw człowieka jestem jestem ciekawa jak ta jak ta ceremonia będzie będzie przebiegała na pewno będę będę śledzić tutaj to na żywo znaczy na żywo za pośrednictwem mediów społecznościowych oczywiście w, a ja też będę śledził zmagania nawet tę szansę być w Strasburgu podczas sesji, a co widziałem to wam opowiem w czy odpowiedziałem jak mówiła w bajce przy następnej okazji bardzo dziękuję pani dr Paula Wiśniewska zakład europejskich procesów politycznych katedra studiów europejskich Uniwersytetu wrocławskiego była naszym chaszcze dziękuję zarówno dziękuję bardzo, podziękowania też Małgorzaty Raczyńskiej, która audycję wydawała słyszymy się jutro o tej samej porze Zwiń «

Podatki - co zależy od państwa, a co od UE? A także: o nagrodzie Sacharowa

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 23:00

Najnowsze Podcasty

O etycznym porno z kolektywem Dochodzę

Od 1 kwietnia piekarnie i cukiernie mają płacić mniej za gaz. Co to oznacza dla konsumentów?

"Mimo optymizmu, dużo mnie to kosztowało. Nie da się uniknąć negatywów" – Kandżu Skopiec o swojej walce z rakiem

Skąd się wziął w powojennym pejzażu politycznym Władysław Gomułka?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL