REKLAMA

Smętarz i szwędać, czyli o niezwykłym przekładzie Pereca

Gościnnie w TOK FM: Tygodnik Polityka - Kultura na weekend
Data emisji:
2022-12-16 23:00
Prowadzący:
Czas trwania:
40:12 min.
Udostępnij:

Powieść bez litery „e”? Jak coś takiego przełożyć na polski? Przekonali się o tym tłumacze „Zniknięć” Georges’a Pereca. Rozwiń »
Legendarna powieść Georges’a Pereca ukazała się wreszcie po polsku w wydawnictwie Lokator, po 53 latach od francuskiej premiery. O przekładzie słynnej książki napisanej bez litery „e” opowiadają w Kulturze na weekend autorzy przekładu Stanisław Waszak i René Koelben Zwiń «

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
nasza Justyna Sobolewska kulturze na weekend dzisiaj wyjątkowe wydarzenie mianowicie po 53 latach powstał przekład zniknięć Georgesa Eryka ze mną są tłumacze tego dzieła Stanisław Waszak dzień dobry dzień dobry Irene Elbląg dzień dobry, dlaczego Perek napisał powieść bez tek w pewnym momencie stanął ze swoim przyjacielem Marcelem by mu na pomysł, żeby pobić rekord świata w dziedzinie-li po g litografii jest to utwór niezawierający jakiejś konkretnej litery alfabetu no Rozwiń » i na początku nie bardzo wiedzieli jak do tego podejść zaczęli robić różne listy słów list wyrażeń potem zaczęli przepisywać jakieś fragmenty wierszy zdając się ominąć literę i w pewnym momencie Marcel benzyna wycofał się z projektu apele nadal nie wiedział co został faktem zrobić z tym zgromadzonym materiałem i wpadł na pomysł, żeby napisać książkę, której tematem będzie zniknięcie litery CE no i potem poszło mu jak z Płatka to zniknięcie ma jeszcze taki autobiograficzny rys prawda ukryty w tej książce Mares zdecydowanie autobiograficznych, które do, który stał się taką interpretacją wręcz obowiązującą, której nie zaprzeczał to znaczy sama sytuacja braku zniknięcia osób najbliższych w jego przypadku rodziców, którzy z ginęli w czasie drugiej wojny światowej powodowało to, że ten brak towarzyszył mu do do do końca życia i próbował ten brak czymś wypełnić, a jednocześnie tutaj no powiedzmy, że znajomość francuskiego trochę pomaga Widery KE wymawiane po francusku jest tak samo również i pisze się zamek, czyli oni oni, czyli można domyślać się rodzice i oczywiście można iść jeszcze dalej interpretacja, dlatego że oni to mogli być rodzice mogliby to mogli być po prostu Żydzi, dlatego że rozterek pochodził z rodziny żydowskiego dwoje oboje rodzice rodziców to byli Żydzi z Polski notabene, którzy wyemigrowali do do Francji w międzywojniu i cały ten naród jego najbliżsi pamięć o nich pamięć o tym co się mogło wydarzyć się nie wydarzyło odkrywanie tej pamięci to jest to wszystko jest wypełnianie luki po czymś co zniknęło i to się stało oczywiste dopiero w momencie, kiedy Derek wydał książkę pt. Voo albo wspomnienie dzieciństwa, gdzie troszeczkę o tym opowiedział wcześniej, ponieważ zniknięcia są napisane tonie raczej takim żartobliwym to to było zupełnie nieoczywisty świeża został przyjęty do grupy uli po prawda też no to jest takie kluczowe dzieło, które zgodne z zasadą, że im więcej ograniczeń tym języku dzieją się ciekawsze rzeczy i na właśnie tak działali wszyscy członkowie w literaturze członkowie grupy uli po, że poddawali teksty rozmaitym rygorom tutaj można siedzieć na rygor jest najostrzejszy i dlatego chyba ta powieść jest uważana za taki ideał i idea tej tej grupy literackiej znaczy trudno na pewno można, ale trudno wymyślić coś bardziej z bardzo bardziej ewidentnego to znaczy zarówno od strony formalnej jak od strony znaczeniowej treści prawda, bo to tutaj 2 sfery się przenikają doskonale tak później Perek napisał coś jeszcze bardziej spektakularnego mniej znanego i nie przetłumaczonego jeszcze na język Polski i raczej trudno będzie to przetłumaczyć powieść pt. Love noc powracające te osoby czy rzeczy powracające to są te literki, które zniknęły w książce zniknięcia, a powróciły w książce powracające, gdyż to wiesz to jest złożona z wyrazów, które zawierają jedynie samogłoskę, ale mówi, że to jest niedobrze, że to jest trudne do przetłumaczenia do tej pory zniknięcia były za takie uważane, więc powiedzmy, że droga otwarta, jeżeli ktokolwiek w z chciałby do tego podejść spróbować no pewnie niech to zrobi koniecznie nam się to na razie wydaje jeszcze dosyć trudno mieć rację, ale powstały już 4 i przekłady na 4 różne języki angielski niemiecki holenderski i portugalski wyście się odważyli przełożyć na Polski pierwszy to jest przykład w niektórych językach istnieje już więcej przykładów ale zanim przejdziemy do samej pracy i do tego przykładu tego jak żeście w ogóle to zrobili powiedzmy jeszcze o tym, że to jest nie są to historie takie całkowicie oderwane bardzo tutaj jednak ścisła fabuła można czytać jako powieść kryminalną to powie zresztą wiele wad sprawdzam pocztę myślę myślę, że jest to jednak takich powieści, która ma niesłychanie wiele poziomów odczytania, ale jedno z nich jest bardzo taka właśnie wciągająca akcja fabularna takie myślę, że to jest powieść, w której każdy może znaleźć coś dla siebie to znaczy i od osoby, która zajmuje się najgłębszą głębią twórczości Perek, czyli bada czy literackich poprzez osoby, które po prostu się zaciekawią bogactwem języka czy bogactwem pomysłów aż po myślę, że dla tych, którzy szukają odpowiedzi na pytanie jak to 330 stron bez literki muszę to zobaczyć tak to warto zobaczyć tak i gdyby chciał komuś poradzić od jakiej książki zacząć swoją czytelniczą przygodę z Derekiem to myślę, że dobrą książką jest właśnie zniknięcia, dlatego że mamy tu bardzo atrakcyjną fabułę w formie pasję pastiszu kryminału, która jest bardzo skomplikowanej staraliśmy się, żeby się dobrze czytało na potem mamy kolejne warstwy warstwa litery, czyli obserwowanie z co tak naprawdę autor czy też tłumacz miał na myśli a czego nie mógł napisać musiał zrezygnować z pewnych słów, zastępując je innymi w jaki sposób Perek i tłumaczy cały czas opowiadają o tej literze, ale nie mają prawa jej jej wymówić itd. itd. inna ciekawa warstwa są odniesienia literackie, gdyż jest mnóstwo i to są one prezentowane na różne sposoby są cały para frazy książek albo fragmentów książek znanych książek są wiersze przepisane na nowo bez litery są delikatne aluzje i myślę, że nie wszystkie jeszcze są znalezione na pewno jest ich dużo więcej niż dotychczas badaczom udało się udało się zidentyfikować możemy też się bawić w szukanie różnych błędów ortograficznych leksykalnych jakieś przekręcone słowa, które mają na celu ominięcie litery CE jest tak jak Perek umieścił w swojej powieści dużo odniesień do czasów, w których ta powieść się dzieje tak też my uczyniliśmy tereny delikatnych aluzji do rozmaitych powiedzonek, które od paru lat krążą w naszym świecie to zdradź, jakie to są powiedzonka wuja nie wiem czy powinniśmy zdradzać, dlatego że ten po pierwsze nie jest ich bardzo dużo, bo nie należało z tym przesadzać to drugie, a ja myślę, że już od samego początku uważny czytelnik natrafi przynajmniej na powiedzmy pierwsze 2 w pierwszych 2 rozdziałach i to jesteś taka zachęcam do pewnej pewnego działania detektywistycznego również, ale dodam jeszcze, że w powieści jeszcze jest warstwa dla miłośników matematyki, dlatego że jest szereg elementów nowej powieści jest podporządkowanych pewnym regułom matematycznym pewnym związku związkom z ciągami liczb, a także jeszcze jest sporo gier słownych jest słownych, dlatego że takich pomiędzy matematyką powiedziałbym, a literaturą, dlatego że Perek lubił układać układać frazy całe wg wg pewnych ustalonych przez siebie reguł związanych z porządkiem matematycznym czy czy alfabetycznym no właśnie liczba liter w alfabecie znacząca miejsce Neff w alfabecie również ten rozdział nie ma prawa i w taki 1 rozdział znikną znikną jedno część zniknęła rozdziały muszli musieliśmy troszeczkę rozmnożyć dlatego, że ma być ich tyle ile jest liter w alfabecie -1, a części tyle ile jest samo głosek w alfabecie -1, a ponieważ alfabet francuski różni się od alfabetu polskiego w języku polskim jest więcej liter i więcej samogłosek taki musieliśmy też rozmnożyć niektóre postaci, dlatego że czasami jest np. są rodziny, które są złożone z sześciorga rodzeństwo no u nas to musiało być 9 osób w to co jest świetne wspaniałe w waszym przykładzie i nie to jest to co jak Perek zrobił wobec 2 Francuz Czyżyny, że ta książka jak rozszerza możliwości leksykalne i rozmaitych gier literackich to samo się dzieje w waszym przykładzie po pierwsze, najpierw nie widzimy braku UE jest bardzo ciekawie bardzo bujnie, ale właściwie można tego nie zauważyć czy jeśli się puści wodze fantazji po drugie, ma się wrażenie niezwykłego bogactwa polszczyzny są słowa, których nowości, których myśli w pierwszej chwili myślałam że, że to te słowa istnieją one wszystkie istnieją polską na teren był niesamowitym erudytą i krąży legenda, jakoby w swojej powieści, która ma dużo, ale tylko 300 stron użył więcej różnych słów niż rola w całym swoim cyklu drogą kartowe, które się składa 20 kilku chyba powieści idąc w ślad za za parkiem też musieliśmy chcieliśmy przede wszystkim oddać to jego bogactwo słów, do którego jesteśmy pełni podziwu, bo powieść pisał w latach sześćdziesiątych nie miał pod ręką internetu no, więc staraliśmy się też poszukać słów dawnych słów rzadkich, które mogłyby oddać jakiś sposób jego styl w tym obszarze zatem on podróżuje po różnych krajach w tej powieści prawda, więc elementy rzeczy rzeczywistości czy kontekst chociażby arabski turecki to wszystko 7 znajduje te konteksty mają też swoje specyficzne słownictwa, które w, których musieliśmy się również przy okazji nauczyć dla nas też było odkrywanie razem z Erykiem Perek nie dał nam specjalnie po pierwsze, wyjścia, dlatego że sam używał bardzo bogatego słownictwa po drugie, brak litery te implikuje zmusza do tego, żeby szukać synonimów słów żadnych nie tych, które przychodzą od razu namyśl no bo to słowo niestety dla UE i co z tym zrobić trzeba poszukać innego słowa, a inne słowo czasami wydaje się albo jest po prostu bardziej skomplikowane czy rzadziej używane ażeby z kolei się do niego dopasować to trzeba podprowadzić troszkę inaczej no to była cała cała gra z językiem rzeczywiście wskutek takiego drobnego wydawałoby się zabiegu wycofanie 1 małej literki stworzyliście też program, bo po to, żeby nie używać podobnych słów często, bo taki jest mechanizm też naszego używania języka rzekł mam jakąś ładną strukturę, jakie słowo to to ono tam chodzi tak, ponieważ opisaliśmy nasze tłumaczenie pod wielkim przymusem omijania litery, a w pewnym momencie zdaliśmy sobie sprawę z tego, że mamy powtórzenia, które są niedobra słów tych samych słów albo osłów z tej samej rodziny, a co gorsze, że nie potrafimy ich tak metodą czytania wszystkich zidentyfikować potem podjąć decyzję zostawiamy czy szukamy innego rozwiązania no i pomógł nam w tym program specjalnie napisany komputerowy, który podświetla słowa, które są blisko siebie z tej samej rodziny i które pozostawiają nam później decyzję czy zostawiamy czy próbujemy zmienić nie tylko Doda może, że program ten został napisany tak bezosobowo rynek napisał program komputerowy jest informatykiem i ten ten program rzeczywiście było to było takie trochę słowo złe przeora nie ostateczne może do pierścienia jest ostateczne tego tekstu, które pozwoliło nam właśnie ominąć powtórzenia, które na niepotrzebne, bo już tyle tyle dopieszcza szliśmy ten tekst że szkoda by było, żeby coś tam się człowiek się co jakiś czas spotykał nagle w znowu ta nie po co jesteście w idei duetem idealnym z punktu widzenia Lippi kości, ponieważ właśnie informatyk matematyk i filolog grupa-li po korzystały właśnie formuł matematycznych, czyli jest bardzo dobre połączenie, a poza tym wcześniej tłumaczy jeszcze piosenki, które są poddane rozmaitym rygorom, więc praca pod rygorem nie była owca i od wielu lat się zajmujemy dla przyjemności tłumaczenie piosenek z Francuz najczęściej francuskiego, ale nie tylko z innych języków też i im od lat współpracujemy przy tych przy tych tłumaczeniach nauczyliśmy się współpracować co nie zawsze jest proste wśród tłumaczy mamy tych piosenek w sumie ja wiem może wkrótce byśmy doszli do 400, jakby się tak doliczyć i przez 3 lata w wprowadziliśmy warsztaty też tłumaczenia piosenek na warszawskiej romanistyki c uważamy, że to jest chyba najbardziej wymagający jeśli chodzi o przymus rodzaj rodzaj tłumaczenia, bo tam każdy ruch każdy gminie spojrzeć w piosence jest jakiś przymus czy to chociażby liczba sylab liczby melodia frazy rytmy na końcu też piosenkę trzyma na końcu zaśpiewać tak, żeby ona zabrzmiała jak piosenka jak jak coś, czego się przyjemnie słucha 100 wszystko trzeba zmieścić w tych paru paru zwrotach, a to często jest bardzo bardzo trudne tak, kiedy prowadziliśmy zajęcia przez 3 lata to nas zmusiło, żeby nasze doświadczenie i wiedzy troszeczkę uporządkować taki sposób, żeby można ją przekazać studentom no właśnie Opowiedzcie o tym przykładzie, bo to jest fascynujące, bo nie tylko chodziło o to, żeby oddać sens, ale mnóstwo innych rzeczy właściwie w każdym zdaniu jeszcze, żeby oddać też melodię, bo Perek tak Perek też jest też ma takie walory często poetyckie znamy tego powtórzenia art migracje, więc tyle jest rzeczy, które trzeba oddać jak jak wygląda wasza praca może go z za, zaczynając ten temat, który jest oczywiście bardzo szeroki powiem tylko, że pierwsza wersja tłumaczenia nasza taka, która właściwie miała na celu sprawdzić czy to się da przetłumaczyć, czyli taka zupełnie surowa robocza wersja powstawała wiem pół roku mniej więcej natomiast prace już nad nad tekstem w, czyli wygładzanie, czyli poprawianie, czyli doszukiwanie się wszystkich powiązań wszystkich znaczeń ukrytych mniej krytych bardziej ukrytych symbolicznych to z kolei trwało 2,5 roku i jeszcze była 1 ważna rzecz zupełnie nie oczywistą normalnie, kiedy tłumacz tłumaczy jakiś tekst no to bierze ten tekst i tłumaczy to co w tym tekście jest napisane, a my jest każdorazowo mieliśmy dylemat czy tłumaczyć tekst czy tłumaczyć to co Perek miał na myśli, bo nie zawsze miał na myśli to co napisałby musiał omijać liter i czasami było to bardzo istotna, kiedy teraz do czegoś nawiązywał może warto podać 1 przykład Darek w 1 rozdziale stosuje parafrazy opowiadania Borgesa pt. Zahir no i Borgesa występuje tygrys belek nie mógł użyć słowa tygrys ludzkiego, bo tam jest, czyli zastąpił go jaguarem i francuskiej czytelnik, który znał opowiadanie Borgesa rozumiem tak Terek nie mógł użyć słowa tygrys stąd ten Jaguar, ale po polsku mogłoby być u nas i tygrys i igłę no i teraz pytanie czy dochować wierności Erykowi wszyscy Polski czytelnik zostanie trochę wprowadzony w błąd i nie będzie rozumiał, skąd wziął ten Jaguar czy to wrócić do do tygrysa inny przykład nawiązań w liście do tygrysa wróciliśmy do tego wystaw inny przykład nawiązanie do opowiadania Edgara tą zabójstwa przy MOK, gdzie przestępcą jest orangutany, który zamordował 2 osoby ubranka są 3 osoby nie mogą użyć słowa do 2, który ma Litwę i cały czas były to tego typu dylematy co właściwie jest ważniejsze czy dochowanie wierności brakowi czy dochowanie wierności tego co mógł mieć na myśli tak samo w momencie, kiedy Perek stosuje Bara frazy przepisuje znane utwory znane wiersze w taki sposób że, żeby się pozbyć stamtąd literki, a przyzna dodajmy, że są to, że są to wiersze, które każdy francuskie dziecko, na którego się uczyło na pamięć przynajmniej w tamtych czasach też mieliśmy pewien dylemat na początku czy tłumaczyć tym te wiersze siłą rzeczy się troszkę różnią prawda są inne słowa zastosowane czasami nas inna ne składnia MII czy tłumaczyć z oryginału oczywiście, pomijając literkę w języku polskim czy też tłumaczyć Perek wybraliśmy oryginał, bo to w sumie francuskie dzieci, które czytam francuscy dorośli, którzy czytają pdk znają oryginał prawda, więc lepiej żebyśmy, żeby polskie dzieci też poznał oryginał, czyli jest np. znana wszystkim inwokację inwokacja i treny Kochanowskiego to już wzrost znaczy, dlaczego nagle 33 utwory znane wszystkim w Polsce, dlaczego pojawiło się Perek, bo oryginalnie ich nie ma tam nie ma Mickiewicza tam nie ma Norwida tam nie ma Kochanowskiego, ale to jest to, o czym wspominał rynek przed chwilą musieliśmy dostosować pewne pewne wartości liczby do do warunków, jakie narzucą nam alfabet Polski CIT czyli o ile UPR ręka jest 6 utworów z uznanych słynnych francuskich na to jeszcze musieliśmy 3 dorzucić to też dylemat czy dorzucamy jakieś inne słynne wiersze francuskie, ale postanowiliśmy się trochę zabawić i wybraliśmy 3 najsłynniejsze albo jedne ze słynniejszych wierszy polskich dodatkową trudnością było to, że te pierwsze powinny tematem tych wierszy powinien być brak czegoś albo kogoś właśnie takie wiersze zostały wybrane i jeszcze mogę zdradzić jak państwo popatrzą sobie na strukturę wierszy wiersza pianino Chopina, czyli fortepian Chopina przetłumaczony bez nocą tam brakuje 1 części tak jak w, czyli tych zadań zagadek jest mnóstwo, ale właśnie inwokacja sprawia wielką przyjemność nie będziemy tutaj zdradzać państwu zajrzą jak jak wygląda edukacja lekko przesunięta, a to pokazuje też, że praca tłumacza jest praca w polszczyźnie właśnie to jest to jest chyba najistotniejsze, że dzieło Eryka wymaga, jakby takiej no pracy tłumacza, który najbardziej kreatywną pracą w polszczyźnie Perek narzucił sobie przymusu, żeby w obudzić kreatywność, żeby ją ne, żeby stymulować, żeby być cały czas w tym napięciu tworzenia tworzenia tworzenia botów wychodzimy z rutyny językowej i w związku z tym my też nie mieliśmy wyjścia musieliśmy zacząć tworzyć tworzyć kreować ta szczęściem myślę, że lubimy się bawić językiem to to jest tak świetna zabawa, że że, owszem, dnia wybuchu łatwe tłumaczenie nie trudni nie próbujmy wprowadzić takiego takiej myśli natomiast to była też świetna zabawa i bardzo dużo Opolszczyźnie też się dowiedzieliśmy sami oczywiście, poszukując studiując, szukając różnych słów, a w końcowej fazie w trakcie pracy z panią Jagodą grudzień naszą redaktorką i dyrektorką, które nam bardzo dużo rzeczy powiedziała otworzyła oczy na pewne sprawy, ale właśnie przyjemność z 1 strony z drugiej strony różne trudności kłopoty rzeczy, których przykład nie można przełożyć trochę w posłowiu też o tym co no właśnie, z czym jest z trybun kłopot, w czym mieliśmy mieliście wrażenie, że się np. może się nie da ja myślę, że takie najbardziej oczywiste najbardziej docierające do do świadomości, że każdego czytelnika będzie to jak, że powiem w tej książce nie ma ani 1 przyczynia nie mogło być przyczyny, dlatego że przyczynia języku polskim tworzy się za pomocą artykuły nie, która ma oczywiście sobie literkę UE w związku z tym należało ją wykluć krótko mówiąc np. ten element musieliśmy musieliśmy sobie znaleźć sposoby i od razu powiem, że znaleźliśmy, żeby tę kwestię przeczenia wyeliminować, żeby ominąć, a jednocześnie, żeby one, bo one są tylko, że to dane w sposób zupełnie inny następną trudnością było prowadzenie narracji w czasie przeszłym w pierwszej osobie liczby pojedynczej, gdzie większość czasowników kończy się na UAM nigdzie mamy liter UE no tutaj byliśmy zmuszeni używać albo form bez osobowych albo form takich jak bom chciał coś zrobić co zrobił, gdybym coś zrobił nie chcieliśmy używać formy ja mam coś zrobił też czasami były słowa, które są bardzo ważne ze względu na na fabułę, a które nie mają synonimów np. słowo 1 też musieliśmy jakoś oddać idee słowa 1 nie, używając go w brakuje też że, że ile ile razy można uznać, iż nie można ciągle używać to też jest kłopot bo, że jest bardzo w płaszczyźnie potrzebne tak złe słowo jednak prawda też jest bardzo potrzebne jest cały szereg takich takich słów od, których musieliśmy uciec zapomnieć ani zupełnie, bo słowo bez bez czegoś, jeżeli mówimy o sytuacji braku zniknięcia pustki, czyli czegoś bez czegoś bez jakiegoś elementu trzeba było to bez znowu też zastąpić w i to były takie takie kwiatuszki chcemy się spotykaliśmy wydawałoby się nic nieznaczące, a jednak, które z dna, które są bardzo okazuje się niezwykle istotne, a musieliśmy sobie tak takiego każdego kwiatuszki obejść z jednej z2 strony, w jakich był odbiór tej powieści we Francji, bo to jest jakieś ukoronowanie może być twórczości parkan jeszcze życie instrukcja obsługi, ale no ta powieść jest na to jest jakimś szczytem w we Francji Perek ma rzesze wielbicieli jest bardzo prężnie działające Stowarzyszenie przyjaciół bryka jest mnóstwo publikacji na temat dzieł Brekalo już jest klasykiem natomiast jest klasykiem wymagającym który, który ma już swoje miejsce oczywiście w literaturze dwudziestego wieku jest zaliczany do najważniejszych pisarzy drugiej połowy dwudziestego wieku ma też swoją gwiazdę, toteż przyjemnie pomyśleć o tej gwieździe pdk, która się, którą nazwano w po jego śmierci właśnie 1002. roku, gdy to jest także noże w polszczyźnie to też jest jakiś przełom po to jednak 53 lata nikt się nie odważył wyście próbowali jeszcze z literą, a prawda, ale okazało się, że jednak wybraliście tak jak barek literę, a różni tłumacze w różnych językach też dokonują takiego wyboru ja już litery może rynek powieść o tych tych innych tłumaczeniach bez jak to inni rozwiązali tak, że najpierw winnych tłumaczeniach, więc dylemat na początku, przed którym stoję tłumacz to czy wyrzucić literę UE czy też wyrzucić literę, która jest najczęściej występująca w danym alfabet i niektórzy tłumaczy wybrali to drugie rozwiązanie takie jest tłumaczenie hiszpańskie i katalońskie on nie ma litery o tłumaczenie na rosyjski nie ma litery o, a tłumaczenie na japoński to sprawa bardziej skomplikowana, ale dla uproszczenia powiedzmy, że nie ma znaków, które odzwierciedla odzwierciedlają głoskę i no natomiast są też są też przypadki, kiedy tłumaczy wybrali pozbycie się litery, nawet jeżeli ona nie jest najczęstsza w danym języku tak jest np. w tłumaczeniu na chorwacki na świecki i na Polski i dlaczego zdecydowaliśmy się na taki wybór, dlatego że, o ile w języku francuskim literka jest zdecydowanym liderem jeśli chodzi o częstotliwość występowania w języku polskim właściwie pierwszy znaczy 3 samogłoski z, występując mniej więcej podobnej proporcji i naj naj częściej samogłosek występuje a, ale UE jest niewiele dalej także musieliśmy sobie wyważyć albo jest ze stajemy się bardzo ortodoksyjni i decydujemy się na tę samą Głoska, która najczęściej występuje mniej może ta przewaga jest niewielka albo wybieramy tak jak oryginał dzięki czemu możemy być bliżej oryginału, dlatego że zmiana litej literki implikuje też całą zmianę zmianę z mnóstwa nazw własnych chociażby, które często mają swoje znaczenie tej książce i to wymagałoby rzeczywiście dużo większych zmian a, ale my z spróbowaliśmy przy tłumaczyliśmy rzeczywiście też 1 rozdział bez, a i on też jest zawarty w tej książce, a co więcej jeszcze, ponieważ z spodziewaliśmy się czy przewidywaliśmy, że ktoś może być na dobrze, ale nie ma literki UE, ale macie liderkę po no więc, o co chodzi to no cóż odpowiedź jest dosyć prosta, dlatego że w alfabecie polskim EEA to są 2 różne litery 2 różne samogłoski to jest raz ale, żeby podpowiedzieć, że można oczywiście, że można ktoś bardzo postara to przetłumaczyli my też 1 rozdział bez literki i bez literki, a w można można można bardzo się podoba błąd właśnie, iż spędzać świąt dać się właściwie w jeszcze prawie nie jest błędem w prawie niezbędne tak samo słowo z cmentarz słowo cmentarz, które trochę odgrzewa byliśmy w jakiejś takiej dawnej z dawnych wspomnień z jakichś takich archaizmów, bo tak się kiedyś mówiło, więc cmentarz dzisiaj musimy zapomnieć o cmentarzu, bo tam jest, ale cmentarz, który ma jeszcze dodatkowo taką nutkę poezji w sobie bardzo nam się spodobał i zostać pozwolił nam wyjść z pewnego problemu jakoś trzeba było opisać cmentarz cmentarz też kojarzy się ze Stevenem kinie, więc jest dodatkowo odniesienie literackie popularne, bo tak został przetłumaczony jego tytuł, więc to w duchu Reka, bo przecież tak jak tak jak mówiliście tam Perek idzie śladem rozmaitych pisarzy i powiedzmy może jeszcze o tych najważniejszych dla niego autorach, którzy tam są ukryci w po to, auto już mówiliśmy jest Melville, a Merlin OBI Dick, a Melville moby Dick cała ta fraza opowiadanie Zahir Borgesa Wybraniec Tomasza Mano wynalazek morela Adolfo bio Kazar SA jest w USA jest fragment Biblii fragment Biblii pieśń nad pieśniami miast nad pieśniami całe mnóstwo innych jeszcze może pod wulkanem Malcolma Lowry ego kilka razy jest aluzja do tej powieści areszt może państwo odkryją sami, bo rzeczywiście jest to taka powieść do odkrywania najrozmaitszych warstw i odkrywania polszczyzny i odkrywania matematycznych zagadek i odkrywania tych aluzji literackich co jeszcze byśmy powiedzieli co rok trwania samego siebie w trwania samego siebie taki naczyń do przemyślenia są pewne fragmenty takiej natury natury socjologicznej czy czy czy politycznej nawet czemu nie sam wstęp do tej do do tej powieści jest moim zdaniem niezwykle głęboki mimo, że ma taki przyjmuje to dosyć lekki, a jednak jak się zastanowić nad NAC treścią nad tym, z jaką lekkością podchodzimy do niektórych do niektórych stwierdzeń typu, a wyrżnął 500 000, a coś tam tego domu o udział głowy po prostu i zwłaszcza w tym kontekście takich tej lekkości przedstawiania obrazów, które w gruncie rzeczy są dosyć drastyczne i nagle czytamy na samym końcu wstępu bodajże 23 ostatnie zdania, które wszystko to ustawiają jakoś zupełnie innym porządku i każą się zastanowić również nad tym co jest dzisiaj, a z kolei w posłowiu jest taki jego no taki wykład jego poetyki i myślenia o literaturze od czego się odbija od pewnej nadmiernej psychologii za co w literaturze tam pada też zdanie pisać by pogrążać w smutku lud nigdy to jest jego jego zasada jedna z tych wielu zasad literackich także rzeczywiście tych warstw bardzo wiele ten tom dopełnia cały cykl Rekowski wydawnictwa lokator bardzo pięknie no wydawnictwo lokator to musimy powiedzieć tutaj w wykonało ogromną robotę mówi i poprzednich wydaniach innych innych książek Perek, jaki przyznać, że nam się ciepło zrobiło na sercu jak wzięliśmy do do ręki książkę te naszą przetłumaczono, bo jest naprawdę tak starannie wydana, że i tak ładnie, że to też jest pewna warstwa, którą możemy, którą możemy tutaj możemy zachęcić do docenienia, której możemy zachęcić szata graficzna gra z literą już na okładce redakcja Jacek Olczyk, który również tłumaczem Perek, więc tutaj rzeczywiście zespół osób pracujących nad tą nad tą książką był całkiem spory i nam się świetnie współpracowało to muszę powiedzieć, że my do do współpracy Rene Kia jesteśmy przyzwyczajeni od lat natomiast tutaj spotkaliśmy się zasobami, które są naprawdę godne polecenia świetne i właściwie to była cała przyjemność, bo czasami jak się słyszy o jakiś takich właśnie tarciach między tłumaczem redaktorem, a wydawcą coś to my naprawdę mieliśmy takich tarć Europejczyka mi się wydaje, że tutaj działała Europejczyka też bym się taki entuzjazm trochę który, który on jakoś budzi jakiś też ciepła zawsze będą to zdanie regulacji SA, że para wygląda kosz siatka z wizyt jest pewne taka też ciepła mimo tej właśnie tych matematycznych zimnych różnych operacji jest Perek ma też tę stronę ciepło ona pewnie ogarnęła całość tego projektu, który bardzo wam dziękuje wydawnictwo lokator zniknięcia już Perek razem rozmawiają ze Stanisławem Banaszakiem rynek problem dziękuję za rozmowę dziękujemy bardzo zapraszamy na następną kultury na WIG Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: KULTURA NA WEEKEND TYGODNIKA POLITYKA

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA