Aktorski bojkot telewizji i radia w stanie wojennym

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

w niedziele magazyn Radia TOK FM Przemysław Iwańczyk kłaniam się państwu ponownie będziemy wspominać to co wydarzyło się kilka dekad temu w miniony wtorek chodziliśmy kolejną rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, ale wydarzenie to miało też szereg implikacji na rozmaite środowiska choćby na środowisko aktorskie, które 40 lat temu sprzeciwiła się nie stanowi wojennemu rozpoczęło bojkot Radia telewizji chciałbym przywitać naszego gościa jest pani prof. Małgorzata Rozwiń » Molęda Zdziech kierowniczka katedry studiów politycznych bez wieka autorka książki aktorski bojkot telewizji Radia w stanie wojennym kłaniam się pani dzień dobry dziękuję bardzo, zaproszenia pani profesor rozpoczniemy tego jak epokowe było to wydarzenie czy miało swój precedens w historii kinematografii do generalnie środowisk twórczych w innych krajach, które być może nawet niedoświadczony były represjami ze strony do państwa, które w no było na bakier z demokracją tak to tak to tak to nazwijmy ale, gdybyśmy zechcieli młodszym słuchaczom, zwłaszcza przypomnieć to co co wydarzyło się te 40 lat temu 13grudnia 1981 roku zostało dekretem wprowadzony stan wojenny już sama nazwa wzbudziła wiele zapytań i wprawiła w taki strach lęk bowiem nie było takiego takiej formy przewidzianej przez konstytucję, jaką jest stan wojenny przypomnijmy, że przed 13grudnia mieliśmy okres zapoczątkowanych przemian strajkami sierpniowymi lat 80 roku osiemdziesiątego na Wybrzeżu i okres przemian w kierunku właśnie zmianę ustroju zmiany systemu w kierunku systemu demokratycznego niezależny Samorządny związek Solidarność z liczył szacuje się, że nawet 10 000 000 ludzi także było to największe największe największa największe największy sukces też tego okresu, ale też dowód na to, że jest potrzeba zmiany potrzeba zbudowania czegoś nowego i ten okres nazywany często przez socjologów tak metaforycznie karnawałem Solidarności został przerwany tą decyzją właśnie władz, która kojarzyła się po pierwsze, przywoływała klisze wojenne, ale dodatkowo była wzmacniana też militaryzacji wszystkich instytucji przypomnijmy, że właśnie zarówno telewizja jak radio zostały z maja zmilitaryzowane w wypadku telewizji było to też widoczne bowiem prezenterzy nawet programów informacyjnych pokazali się w mundurach wszystkie instytucje dotyczące świata kultury, bo tym sektorze mamy mówić zostały zamknięte, czyli kina teatry nie ukazywały się żadne gazety codzienne najszybciej zaczęła ukazywać się zator znaczą się ukazywać po żołnierz wolności i trybuna ludu, czyli też kanały komunikacji zostały zamknięte warto też przypomnieć młodszym słuchaczom, bo jeśli rozmawiamy o bojkocie ze studentami, którzy urodzili się, czyli przepraszam pani resort pani słowo zakładamy, że młodzież może tej elementarnej wiedzy na temat stanu wojennego niemieć, bo z tym się też często spotykamy choćby rozmaitych sądach, które emitowane są choćby na antenie kanałów informacyjnych jak najbardziej sama data stanu wojennego jest już bardzo rozpoznawalna przez połowę respondentów badania CBOS-u także te fakty zacierają się bardzo szybko natomiast chciałam też przypomnieć tylko, że wtedy nie istniały jeszcze żadne media prywatne, bo był to okres na gospodarki centralnych celowanej, czyli mieliśmy publiczną telewizję i publiczne radio i to ta ten fakt jest bardzo istotne bowiem tłumaczy, dlaczego artyści, czyli aktorzy ludzie port okazujący swoją twarz nie chcieli legitymizować postępowania władzy nie chce jeszcze legitymizować decyzji władz o wprowadzeniu stanu wojennego dobrze to w takim razie tutaj postawmy kropkę i od razu zadam pytanie pozwolę sobie też na taką dygresję też jestem z tego pokolenia, które płakało, że nie było Teleranka wówczas 13grudnia natomiast, dlaczego środowisko aktorskie dopiero po roku zdecydowało się na ten bojkot w sposób formalny oficjalny z nich zdecydowało się na bojkot od razu bojkot z tylko utrzymywało taki wizerunek bojkotu, gdy jest to z działaniem zdecydowanie spontanicznie spontaniczne, ale socjologowie wiedzą, że spontaniczność wymaga właśnie perfekcyjnej organizacji, a aktorzy też w działaniach organizacyjnych w budowaniu takiego wizerunku są bardzo bardzo dobrze przypomnijmy, że 11grudnia rozpoczął się Kongres kultury, który obradował w teatrze dramatycznym i m.in. ówczesny dyrektor ta da dyrektor teatru Gustaw Holubek wspomina, że już 13grudnia nie pozwolono mu wejść do teatru obrady Kongresu kultury zostały zawieszone i aktorzy zdecydowali się na podjęcie tego gestu nazywanego później przez Kazimierza Dejmka gestem kabotyna, a dla mnie był to bardzo ważny element protestu powiedzenie nie i takiego strajku aktorów jak zwykle przy okazji nie wiem wielkiego rozdarcia między pasją jest sztuką, jaką uprawia, ale też poczuciem przyzwoitości nastąpił głęboki podział lub stworzyła się wielka rysa między tymi, którzy decydują się na bojkot tymi, którzy uwiarygodniają stan wojenny i mocodawców tego stanu właśnie i zostali oni uznani za kolaborantów prawda z tak te podziały na pewno były tylko też warto troszkę niuansować sytuację, bo mieliśmy przecież historii wiele przykładów, że aktorzy po pierwsze, byli członkami polskiej zjednoczonej partii Robotniczej rzeczywiście na fali Solidarności tego karnawału Solidarności zaczęto oddawać legitymacje partyjne, a to o wprowadzeniu stanu wojennego było to już masowe rzucanie czy wręcz ostentacyjne palenia legitymacji partyjnych i widzieliśmy np. w latach siedemdziesiątych Żan, którzy byli tą władzą chorobie tą grupą hołubiona przez władze m.in. w pochodach pierwszomajowych w pierwszym rzędzie szły znane twarze no bo to właśnie znane rozpoznawalne twarze dają legitymizację, czyli takie uprawomocnienie władzy i ta współpraca rzeczywiście trwała, więc dopiero doświadczenie Solidarności było takim przebudzeniem kart postaw obywatelskich, bo aktorzy pojawili się już stoczni w sierpniu roku osiemdziesiątym i bardzo aktywnie włączali się też działalność Solidarności dlatego też ten odruch początkowo był to tak jak mówię tak chcieli utrzymać taki wizerunek spontaniczny odruch wydawało im się czymś naturalnym, tym bardziej że w tym odruchu brały udział osoby powszechnie uważane za autorytety jak Szczepkowski czy Bono szósta Holubek, ale też np. Bogdan Korzeniowski, który miał jeszcze pamięć bojkotu z drugiej wojny światowej stad z czasów właśnie drugiej wojny światowej, kiedy następuje o sprzeciw albo też bojkot wobec reżimu no to najczęściej powstaje też drugi obieg i w naszym polskim przy wypadku też mieliśmy z nim do czynienia jak najbardziej życie społeczne nie znosi próżni i ludzie muszą się ze sobą komunikować też muszą zaspokajać swoje potrzeby, a aktorzy muszą też uprawiać swój zawód bardzo szybko pojawiła się nowatorska forma teatru pewna innowacja, jaką był teatr domowe zapoczątkowane przez aktorów teatru powszechnego pierwszy spektakl odbył się jak wskazują pewne źródła w mieszkaniu Ewa Dałkowska, która była bardzo zaangażowana w te działania i spektakle odbywały się w prywatnych mieszkaniach w scenografii takiej, jaka towarzyszyła tradycyjnymi miną czy urodzin dom w jakimś prywatnym świętą w PRL-u, czyli paluszki na stole w kawa herbata ewentualnie trunki dlatego obawiano się, że ktoś może we w zajściu przepraszam zgromadzenia przecież były zakazane i były to spektakle dla małej publiczności początkowo zapraszano osoby, które zna, które się znało, a ewentualne osoby zaproszone mogły też wprowadzić inną osobę, więc to był ten 1 kanał teatru domowego ten teatr też zafunkcjonował potem w Gdańsku aktorzy teatru powszechnego jeździli po całej Polsce z tymi spektaklami, ale oczywiście siła docierania z tym przekazem była niewielka natomiast podtrzymywała ducha takiego oporu, bo też w czasie tych spektakli zbierano środki na to, żeby pomóc aktorom, którzy są pozbawieni źródeł zarobkowania pomóc przeżyć i też informację o tego typu działaniach przedostawały się z zagranicy było wiele akcji pomocowych jak m.in. aktorów francuskich Arian nóżki stad dziś niż olej wielokrotnie prowadziła akcje pomocowe dla aktorów między nami międzynarodowa, a Stowarzyszenie ochrony, a skupiająca aktorów też prowadziło zbiórki na rzecz aktorów w Polsce, a drugim takim teatrem, który zaczął się rozwijać to był teatr i tu, gdzie spektakle były przedstawiane w kościele kościół otworzył swoje miejsca z PiS dał przestrzeń aktorom na nie wszyscy aktorzy przez dłuższy czas chcieli z tej przestrzeni korzystać, ale są takie 2 nowe formy ekspresji artystycznej niektórzy aktorzy przedstawiciele środowisk twórczych podtrzymywali bojkot natomiast uczestniczyli w pracach nad produkcjami, kiedy mieli na szefa nawet umowa gwarancji tylko świadomość tego, że dla przykładu reżyser pod zdecydowanie występuje przeciw reżimowi komunistycznemu mam oczywiście na myśli celi serial alternatywy, który dawno w podtekście zawiera wiele wyłącza hipokryzję władz, ale też obnaża ich głupotę mimo to, że bojkot trwał aktorzy tego serialu zresztą we wspomnieniach przywołują decydowali się na to by brać udział w produkcji oraz nie tylko wspominamy tutaj produkcji filmowej oczywiście na potrzeby telewizji, która jednak już troszkę była odroczona w czasie, bo rzeczywiście bardzo łatwo jest zacząć taki gest oporu czy noc zacząć ten opór mocnym gestem natomiast potem pojawia się problem jak długo ten opór powinien trwać i rzeczywiście tutaj stosunek do tego był bardzo różne władze podejmowała wiele prób do tego, aby zaprosić jako aktorów z powrotem do telewizji m.in. prosiła prymasa Glempa ówczesnego prymasa Polski o pośrednictwo i w czasie zakończonego tygodnia kultury chrześcijańskiej w lutym w listopadzie przepraszam 81001. roku prymas Glemp wyraził takie życzenie chciałby, aby aktorzy wracali do telewizji używano często Info takiego argumentu, który po trosze był prawdziwy, że widzowie czekają na spektakle jest spektakle teatru telewizji to był bardzo ważny przed spektakl bardzo ważny punkt programowe miał ogromną taką misję kulturotwórczą i były świetne na świetnym poziomie spektakle teatralne reżyserowane przez najbardziej doświadczonych i wspaniałych reżyserów i była to największa teatralna teatralna widownia w Polsce i ta produkcja zupełnie się załamała zupełnie zniknęła, więc rzeczywiście aktor widzowie z innych miast Polski często podobno też zwracali się z takimi pytaniami co co się z tym stało i rzeczywiście zaczęto troskę rozmiękczania te postawy wobec bojkotu, tym bardziej że Solidarność artystów scen polskich zaczęła szybko przygotowywać takiej listy aktorów, którzy nie uczestniczyli w bojkocie często niestety zdarzały się wpadki były bardzo krzywdząca i bolesne no takie wyroki na aktorów prof. Małgorzata Molęda Zdziech kierowniczka katedry studiów politycznych SGH autorka książki aktorski bojkot telewizji Radia w stanie wojennym naszym gościem dziękuję pani bardzo za te rozmowy dziękuję serdecznie tytuł książki obecna nieobecność aktorski bojkot tak jak pan powiedział, ale jest też bardzo przywiązana do tej pierwszej części, bo rzeczywiście ta nieobecność aktorów była bardzo obecna w tamtym czasie waszej świadomości tak dziękuję bardzo, doprecyzowania państwa zapraszam teraz na informacje Radia TOK FM Zwiń «

Aktorski bojkot telewizji i radia w stanie wojennym

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: NIEDZIELNY MAGAZYN RADIA TOK FM - PRZEMYSŁAW IWAŃCZYK

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 20:00

Najnowsze Podcasty

O polsko-ukraińskim kryzysie

KIa EV9, Fiat 600 i Alfa Brennero oraz koniec diesli w Volvo

Kto zdobędzie Senat?

Rozpierducha. I podłość Dudy – prezydenta niektórych Polaków. Lista 629.

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL