REKLAMA

Jaki był rok 2022 dla Unii Europejskiej?

Gościnnie: Wyborcza, 8:10
Data emisji:
2022-12-20 10:10
Prowadzący:
Czas trwania:
26:30 min.
Udostępnij:

Kończący się rok to czas sporu Polski z Unią o KPO, wstrzymanie funduszy unijnych dla Węgier, kryzys korupcyjny w Parlamencie Europejskim. To także nadanie Ukrainie i Mołdawii statusu kandydata do UE. Czy Unia ma jeszcze choć odrobinę zaufania do polskiego rządu? Czy możliwe jest zniesienie zasady jednomyślności w UE? Jak skandal korupcyjny w Parlamencie Europejskim wpłynął na wiarygodność tej instytucji? Bartosz T. Wieliński, wicenaczelny "Gazety Wyborczej", rozmawia z Markiem Prawdą, dyplomatą, byłym przedstawicielem RP w Unii Europejskiej. Rozwiń »
Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl. Zwiń «

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
rozmawiamy o roku 2022 dla Unii Europejskiej to był rok sporu Cup po to, był rok odcinania pieniędzy dla Węgier, bo także rok kryzysu korupcyjnego w parlamencie europejskim ósma 10 podcast gazety wyborczej w dzień dobry państwu Bartosz Wieliński z gazety wyborczej witam serdecznie w naszym podcaście moim państwa gościem jest pan Marek prawda były ambasador Polski w Szwecji Niemczech Polski przedstawiciel przy Unii Europejskiej do czasu na wejście Prawa i Sprawiedliwości potem Rozwiń » szef przedstawicielstwa komisji europejskiej w Warszawie czy dobry witam pana dzień dobry witam będziemy rozmawiać tzw. kpi, czyli tych 35 000 000 000EUR z krajowego planu odbudowy, który nam się należąc europejskiego funduszu odbudowy po koronawirusie te pieniądze inne kraje wydają na inwestycje wzmacniające i gospodarki jak Polska dostała żadnego jeszcze eurocenta z tego funduszu jest wynikiem oczywiście w destrukcji w wymiarze sprawiedliwości niszczenia praworządności przez nasze obecne władze premier Morawiecki jeszcze tydzień temu ogłaszał wielki historyczny kompromis z europejską na szybko okazało się też kompromisy nie został zawarty ze Zbigniewem Ziobro z Andrzejem Dudą, a nawet sam Jarosław Kaczyński naszą ostatnio podważać chciałem zapytać naszego gościa tak pana nosa Polska dostanie wolne pieniądze czy właśnie możemy im się pożegnać ja myślę, że w końcu te pieniądze dostaniemy na pewno Unia ma wolę, żeby te pieniądze Polsce dać niezmiennie chce dać jasno określa co trzeba zrobić, żeby to było możliwe no, więc oczywiście wszystko się opóźnia przesuwa im tu trudno już coś nowego dodać do tych wszystkich spekulacji łamigłówek co kto komu jak, ale nie chciałbym, żeby te pieniądze po prostu nie przyszły i ostatecznie wierze, że będą jeszcze przez pewien okres czasu, a właściwie drugą połowę roku takie przekonanie po stronie władzy, żeby tych pieniędzy nie potrzebujemy, że to jest jałmużna nawet głosy były takie, że kraje wyszehradzkie wielka Brytania powinny sobie stworzyć własny fundusze odbudowy zgadza się z tym, że Polska pieniędzy potrzebuje no to dzisiaj już chyba nawet ze strony rządu słychać, że budżet może się nie spiąć w marcu, kiedy tych pieniędzy nie dostaniemy no wiele takich buńczucznych zapowiedzi już dzisiaj zostało skompromitowanych np. to, że można sobie taniej pożyczyć na rynku w momencie, kiedy kręcono obligacji dziesięcioletnich w Polsce poszybowała tam do 89% to też są kosmiczne pieniądze, które trzeba płacić za pożyczanie pieniędzy, więc to jest gospodarka idioty, w której ktoś może powiedzieć, że lepiej płacić odsetki 9% niż jedno procent, więc nawet tym gorsze te trudniejsze pieniądze, które tam być może trzeba będzie spłacać, ale pożyczane na 1% to jest ogromnie ważne dla krajów kłopotach, gdyby to na przykładzie Węgrów, którzy szybko podkulił ogon i właśnie w wypełnili wszystko co trzeba było, żeby otrzymać pieniądze, bo nikt nie może sobie pozwolić na to, żeby nie brać i nie widzi jak mógłby to wytłumaczyć swoim obywatelom mi najbardziej zastanawia to jak tłumaczono ten kompromis urzędnikom komisji europejskiej wiadomo, że tam siedzą jednak tęgie umysły, które znają my konstytucję naszego kraju ma przypuszczam, że lepiej niż niejeden poseł z średnim doświadczeniem ta propozycja kompromisowa zakładała np. że sędziowskie dyscyplinarki będzie rozpatrywać Naczelny Sąd Administracyjny, a w konstytucji wynika, że absolutnie ma prawo zajmować takimi kwestiami i teraz zastanawiamy czy faktycznie komisja poszła na to, żeby Polsce stosowano niekonstytucyjne rozwiązania złamać polską konstytucję czy też w ogóle możliwe jest kolejna prostu bajka opowiadana przez naszego premiera to znaczy ja wierzę, że odbyły się tam rozmowy to nawet dość szczegółowe, które no jak zawsze musiały na tym polegać, że komisja powtarzała co są kamienie milowe i co trzeba zrobić natomiast autorzy w Warszawie tych rozwiązań musieli poruszać się w przestrzeni konstytucyjnej to nie jest pierwsza rola odbiorców z Brukseli, żeby sprawdzać każdy rozwiązanie czy ono jest zgodne z polską konstytucją no bo to trzeba zakładać stąd ja myślę, że urzędnicy w Brukseli komisarze powiedzieli, że to jest wszystko krok we właściwym kierunku, ponieważ przy efekcie te rozwiązania zmierzają do wypełnienia tych wymogów kamieni milowych i to wówczas no jak stworzyć sytuacje, gdzie będzie zielone światło natomiast Unia nie miała żadnego ani obowiązku ani nie chciała wydawać jakich się formalnych oświadczeń opinii to były po prostu sygnały, że idziemy we właściwym kierunku dopiero jak to będzie prawem, czyli stworzycie w Polsce legislację i zobaczymy jak to w praktyce działa, bo to wtedy będą pieniądze wtedy po usunięciu problemów z praworządnością będzie zadatek, a kolejne transze będą wypłacane po wprowadzeniu pozostałych reform, bo trzeba powiedzieć, że tu chodzi o takie monitorowanie stałe o proces ciągły to nie znaczy, że raz na zawsze można powiedzieć spełnili Szcze toi toi będzie, choć na razie o te podstawowe tzw. Super kamienie milowe dotyczące praworządności, a potem to już taki proces kroczący, czyli do krótko mówiąc no urzędnicy w Brukseli dali pozytywny sygnał czekają co się stanie no jak widać się na razie to nie wiadomo co się stanie tak, ale ciągnie się ciemno zakładam dobrą wolę polskiego rządu czy Polski rząd jeszcze wiarygodny w Brukseli, że jeżeli mówi, że coś zrobi to można założyć tak faktycznie zrobią tak i tak jak obiecali jak to wygląda kwestia właśnie tej wiarygodności tego kredy bilety trochę w Brukseli jest także zakłada się pewną dobrą wolę nawet istnieje taki zwyczaj, żeby patrzeć przez palce na pewną retorykę, którą pani my premierzy rządów stosują w swoich krajach zakładając, że dobrze chcą no to pozwala im się tam różne rzeczy opowiadać, bo to jest ten koszt, który uświęca środki w przypadku relacji z rządem polskim o tym zaufanie już jednak nie można mówić, ponieważ zbyt często mieliśmy do czynienia właśnie takimi porozumieniami ustnymi, które potem w Polsce sprzedawano na użytek wewnętrzny niezgodnie z faktami tak uważa komisja wobec tego takie uzgodnienia już działają, ale teraz mamy sytuację inną, ponieważ Unia uzyskała nowe narzędzia mechanizm warunkowości jest głosowanie większościowe na pewnym etapie mamy te kamienie milowe, więc to jest taka rzeczywistość, gdzie przemawiają paragrafy wobec tego to jest trochę myślę też niedoceniane polskiej strony, jeżeli nie wystarczą naciągana interpretacja oskarżanie komisji o wszystko co najgorsze i liczenie na to, że komisja się przestraszy tego, że zniechęci obywateli do siebie, więc w końcu jakoś tam ustąpi to była przeszłość dzisiaj mamy te nowe narzędzia i ja bym słuchał tego co mówią paragrafy, czyli to co wynika z tych nowych narzędzi, a wynika z nich to, że żarty skończyły Unia europejska pokazała pazurki tak ta bezzębny struktura wg rządzących polską będącą na równi pochyłej jest w stanie oddać tak delikatnie mówiąc do np. w przypadku Węgier można to wyraźnie zobaczyć, bo mieliśmy przed kilkoma dniami taką sytuację, że właśnie zagrożono zamrożeniem tam pewnej sumy 7,51 000 000 000 takiego regularnego budżetu węgierskiego, o ile nie spełnią pewnych warunków no i w końcu doszło tam pewnego obniżenia tej sumy do ponad 36 000 000 000, ale tego Węgrom nie darowano, czyli to jest pierwszy przykład, kiedy ten mechanizm warunkowości, czyli zostaniesz pieniądze, jeżeli respektuje zasady praworządności, że to zaczyna funkcjonować oczywiście to jest na razie zamrożenie do końca 2004. roku, ale jeżeli do tego czasu Węgry nie wypełnią swych zobowiązań to te pieniądze przypadną można mówić, że to jest bardzo łagodne potraktowanie, ale jednak Węgrzy zupełnie musieli zmienić retorykę i nie zostały poparte przez żadne kraje Unii Europejskiej to troszkę uszło naszej uwadze, ale po raz pierwszy okazało się, że nie działa taki mechanizm, żeby liczyć na inne państwa członkowskie, które tam też mogą mieć jakieś swoje kłopoty swoje deficyty mającej za uszami wobec tego na pewno nie przyłożą ręki, żeby ukarać dany kraj Otóż w przypadku Węgier wszyscy głosowali jednak za podtrzymaniem tej jednak w bezprecedensowej każe ona może być jak powtarzam to no odroczona łagodna, ale to jest przekroczenie Rubikonu w tej chwili ten mechanizm warunkowości zaczął działać i nie wystarczy już liczeni jako Solidarność grupową w innych kolejny Rubikon bierze już też możemy rozszerzyć naszą perspektywę oderwać od kwestii polskich byłoby np. zniesienie jednomyślności podczas głosowań w radzie europejskiej ta propozycja wuj kasz marne emocję, jeżeli patrzy się np. na propagandę w Polsce i to się łączy konstruktem oczywiście fałszywymi szalonym, że Niemcy chcą budować czwartą rzeszę na terenie Europy, ale myśli pan, że dożyjemy tego momentu, kiedy Unia europejska będzie podejmować decyzję bardziej praktyczny sposób bez możliwości wetowania przez 1 najmniejszy kraj postanowień Ross Ross badania tego widzimy co się dzieje się chodzi o sankcje Rosja, lecz trzeba się natrudzić namęczyć, żeby przeforsować, a ja myślę, że będziemy do tego dążyć pamiętam ze swoich doświadczeń swojej praktyki w Brukseli to zawsze narzekano właśnie na brak tego głosowania większościowego, bo to blokuje paraliżuje Unię nawet w takich sytuacjach jak rozszerzenie przez sankcje właśnie oczywiście jest wiele innych powodów, które dzisiaj to utrudniają i w tym momencie trudno sobie wyobrazić, żeby to przeszło, ale to zawsze było takim narzędziem też, żeby nie być bezbronnym wobec tych, którzy rozwalają Unię europejską, że jakieś liberum veto zostanie zastosowane nie jedziemy dalej poza tym jest oczywiście tradycją Unii Europejskiej, żeby podejmować decyzję jednomyślnie, żeby wszyscy możliwie wszyscy ją zaakceptowali, bo wtedy jest łatwiej to wprowadzać w życie czy czy przy przygotowywać społeczeństwa do takiej decyzji, więc Unia trochę skrojona wymyślona była na na decyzji jednomyślnej o tym trzeba pamiętać natomiast, że napojem świat się dzieje z są nowe potrzeby nowe blokady, które trzeba pokonywać Unia jest takim wnioskiem kryzysów jednym z tych wniosków było to, żebym instrument Czekaj umieć zastosować wobec tego to głosowanie na świat w polityce zagranicznej nie większościowe będzie się powtarzało jako postulat i tutaj to ostatnie propozycje niemieckie nowy wyrastają właśnie z tej potrzeby nie ma sensu sprowadzać wyłącznie do jakiś prze MO ni stycznych dążeń Niemiec znaczy wyraźnie widać, że to jest używane w naszym kraju jako taki straszak przeciwko Niemcom, ponieważ nie ma żadnej woli, żeby przejmować się czym, żeby uczynić Unię Barci sprawną, że ona działała efektywnie no właśnie wrócił w znowu na polskie podwórka pamiętam udział polskich konferencja przyszłości Europy tak na początku chyba 1211. rok czy dekadę temu zupełnie sytuacji pamiętam przemówienie Sikorskiego w Berlinie w tym wzywał Niemcy by przejęły odpowiedzialność pamiętam rolę Polski podczas tych wydarzeń i Ukrainie 2014 roku i wcześniej nawet podczas arabskiej wiosny ta Polska jako głos Europy pokazująca możliwe rozwiązania dla krajów, które rzuciły autorytarne jarzmo udało to się jako tako tylko w Tunezji niestety, ale mimo wszystko wtedy Polska cha Susan tak, a dzisiaj polityka europejska myśl przyszłości Europy w Polsce to mogły kogoś interesuje we władzach Polska w tej chwili przesunęła się do centrum zdarzeń siłą faktów mamy wojnę w Ukrainie to jest dla Polski ogromna zmiana wielkie ryzyko, ale i nowe zobowiązanie szansa po prostu, żeby to przesunięcie do centrum przekształciło się większy udział w decyzji jak wywieranie wpływu na to co się dzieje w Europie przez udział w kreowaniu wspólnej odpowiedzi wobec Rosji tutaj no Polska i jest zbyt zaabsorbowana toczenie wojny o praworządność kraj konsumuje niepotrzebnie energię, która powinna być właściwie wykorzystana, aby zdyskontować tę zmianę, której mówiłem się Niemcy no pan wspomniał to wystąpieniu Sikorskiego i o tym stałym postulacie z naszego regionu, żeby Niemcy odgrywały większą rolę w polityce zagranicznej, że zrobiły większy użytek ze swojego potencjału i Niemcy dzisiaj też nie mogą uniknąć pewnej roli przywódczej, bo są największym krajem, ale utracili wiarygodność przez psy fiasko polityki wobec Rosji, więc tę wiarygodność trzeba odzyskać dlatego w Niemczech mówi się o przywództwie kooperacyjnym, które dzisiaj właściwie miałoby sens, czyli w grupie państw np. z silnym udziałem partnerów wschodnich tylko ten partnerzy wschodni no tacy jak Polska muszą spełnić 2 warunki nią przejmować się właśnie przyszłością Unii Europejskiej brać udział w refleksji nad tym jak uczynić Unię lepszą sprawniejszą no ale Polski rząd ma do wyboru albo brać udział w nagonce na Niemcy oczywiście łatwe można zdobyć pewne łatwe punkty im, ale to nas oddala od tej kluczowej roli w kreowaniu wspólnej europejskiej odpowiedź to jest rola, której w Polsce byłoby do twarzy, którą Polska mogłaby wykorzystać dla powiększenia swojego znaczenia europejska dokonała w tym roku rzecz nie wyobrażamy czy w tym roku działo się rzeczy niewyobrażalne wcześniej, ale Unia zrobiła też coś podobnego no nadanie Ukrainie modami statusu kandydata byśmy rozmawiali dokładnie rok temu to przypuszczam, że bardzo pan wątpił, że taka możliwość w ogóle wchodzi w jakikolwiek rozważania tak tymczasem to faktycznie stało chciałem zapytać ten jest taki nie na wyrost taki jest po prostu, żeby coś dla Ukrainy zrobić, żeby ją podbudować się do trudno mówić w momencie, kiedy trwa wojna o członkostwie Ukrainy czy Unii Europejskiej jako czymś co zostanie się wkrótce jakieś takiż bliższej perspektywie czytanie jest tylko taka prosta zagrywka propagandowa ze strony parlamentu komisji rady uważam, że to jest przejaw bardzo fundamentalnej zmiany w Unii Europejskiej, kiedy Ursula von der Leyen pojechała do Kijowa w kwietniu i tam właściwie zaoferowała status kandydata dla Ukrainy to można było w tym widzieć jakiś pewnik Kański przewrót, bo Unia była znana z ogromnej powściągliwości psy z takiej niechęci do politycznych działań tymczasem właśnie Murzyna wandala nie miała większości w swoim otoczeniu szefowie rządów Unii Europejskiej byli w zasadzie w większości wtedy przeciwni temu ona zaryzykowała i ten przejaw politycznego działania myślę jest takim znakiem czasu i jeżeli zastanowimy się o sankcjach to te sankcje są tylko symbolem pewnego przestawienia zwrotnic to, że np. do unijnego dna weszło to, że nie wolno się uzależniać nie tylko od Rosji, ale także np. od Chin, kiedy myślimy o zakupie metali rzadkich tak dalej tak dalej każdej innej dziedzinie, ale właśnie Ukraina stała się takim przełomowym momentem myślę, że już niema powrotu do tej Unii, która zajmowała się do kar ministrów ani zbiorowego szczęścia, że dzisiaj Unia zrozumiała, że demokracji trzeba bronić, bo jeżeli nie będziemy bronić się ze wszystkich sił to będziemy skonfrontowane z siłą innych z zewnątrz wówczas to się wszystko skończy dlatego ja bym był skłonny mówić o otwarciu nowego przełomowego etapu w Unii Europejskiej jeszcze oczywiście droga daleka, ale te obietnice czy wdrożenie tych procesów członkostwa Ukrainy czy innych krajów w regionie to czysta Unia, która przestawiła zwrotnicę no to oczywiście 1 strona, bo z drugiej, jeżeli na sekundę powrócimy do tego, czego dzisiaj zaczęliśmy, czyli Kate o tutaj też Unia, która Unia Solidarności przekształciła się w Unię Solidarności warunkowej to znaczy, że ci, którzy wpłacają więcej na tę niezbyt coraz bardziej niepokoją, że świat wartości rozszedł się ze światem pieniędzy i teraz mamy próbę połączenia tych 2 światów to jest tło tych nowych narzędzi, które Unia Maciej takich jak z 1 strony, żeby ten wątek z podsumować Unia uczy się chodzić po scenie międzynarodowej i po drugie mamy już unieść dzisiejszej współpracy nie mylić z federacją, ale po prostu nie nabywa narzędzia, które pozwalają jej warunkować Solidarność mówi pan właśnie świecie wartości świecie pieniędzy one się rozchodzą Ney ostatnie wydarzenia w parlamencie europejskim pokazują my jak bardzo się dzieje to w sumie w sercu europejskiej demokracji mamy skandal korupcyjny mamy aresztowanie wiceprzewodniczący parlamentu europejskiego złapany przez belgijską policję na dużą ilością gotówki, którą katar miał korumpować się parlamentarzystów i ludzi wokół parlamentarzystów europejskich no jak to wpływa na wiarygodność instytucji z 1 są domaga się parlament praworządności przestrzegania zasad z drugiej strony są tam czarne owce skorumpowane do po prostu trzeba się z tego jakoś rozliczyć w czasie uporać z wyjaśnieniem ukaraniem winnych, jeżeli okażą się winni to jest oczywiście straszna historia i w tej chwili wszyscy o tym mówią właściwie 80% tej debaty dotyczy zatruwania demokracji, bo to co się stało to jest przykład kolejnej choroby zaatakowana europejską demokrację, że korupcja z zewnątrz może osłabiać wolne społeczeństwa i to jest najpoważniejszy problem jak sobie poradzić właśnie w tym rosnącym niebezpieczeństwem, że ktoś może kupować decyzję Unii Europejskiej tak, żeby pasowały w tym wypadku mamy tu podejrzenia wobec Kataru i Maroka i to przywołało właśnie w wielu krajach europejskich dzisiaj taką dyskusję o przeszłości, że to jest gangrena, która nas to czynów weźmy np. z Ukrainy przecież dzisiaj już nikt nie ma wątpliwości, że był tam mafijny system Janukowycza wspierany przez Putina ta rodzina oligarchów, której symbolem był przywódcą właściwie Janković ona zablokowała proeuropejski kurs za pieniądze Putina, ale ludzie zaczęli protestować wobec tego Putinowi została wojna, żeby ten proeuropejski kurs Ukrainy zastopować czy to jest taki przykład do czego prowadzi zewnętrzna ingerencja poprzez właśnie kupowanie posłów poprzez finanse tutaj na zachód też ma bardzo dużo do opowiedzenia światu i wiele niechęci wobec krajów Zachodu bierze się z dalekiej przyszłości i finansowania różnych ciemnych interesów, więc to jest coś, z czym trzeba walczyć moja konkluzja jest taka, że w końcu jednak państwa europejskie najlepiej wypadają jeszcze jeśli chodzi o te wszystkie rankingi państw stosunkowo odpornych na korupcję wśród 10 najbardziej najczystszych krajów w tej dziedzinie 6 Unia europejska czy Unia zdecydowanie prowadzi chodzi o to, żeby dać zwariować, że mimo wszystko nie ma lepszej od trutki NATO gang Rene jak właśnie przestrzeganie reguł państwa prawnego, ale to co pan przedstawił to jest przykład taki, że nikt nie jest bezpieczny również demokrację wolne społeczeństwa mogą być tutaj śmiertelnie zagrożone taką europejska zrobiła rzeczy wielkie w tym roku no niektóre rzeczy ewidencji nie wyszło jak właśnie kwestia korupcji w parlamencie europejskim, o czym rozmawialiśmy przed chwilą co w przyszłym roku, jaką przewiduje rok 2023 w Europie te pozytywne zmiany będą kontynuowane czy ktoś naciśnie hamulec myślę, że Unia jednak coraz lepiej jeśli porusza po tej scenie międzynarodowej czy wzmacnianie zdolności do działań politycznych jest jednak procesem trwałym, że coraz lepiej idzie współpraca Unii Europejskiej NATO już mało, kto zarzuca Unii próby oderwania się czy budowania czegoś równoległego to jest już 3 na Oliwie ona maszyna przecież Unia znacznie szybciej niż na to paradoksalnie zareagowała na potrzeby Ukrainy i w pierwszych tygodniach miesiącach przeznaczyła ogromne sumy jeśli chodzi o instytucje unijne i państwa członkowskie to wyglądało lepiej niż właśnie w NATO, więc w tej dziedzinie widziałbym raczej wiele pozytywnych elementów no i sferze instytucjonalnych zmian i myślę, że też ten proces będzie wychodził jeśli chodzi o jeszcze silniejszej współpracy to nie jest tak, że jacyś ci unijni eksperci wymyślają ideologiczny projekt Unii właśnie dominującej nad państwami członkowskimi to jest raczej szukanie takich rozwiązań, które pomogą nam obronić naszą europejską suwerenności z tych wszystkich analiz wychodzi nam, że w pewnych dziedzinach musimy element wspólnotowy umocnić do tej pory to wychodziło więc, jakby się spodziewał dalszych kroków na tej drodze czy wreszcie w podcaście miałem gości w tym minister to jest dobre to jest cennej to jest rzadkie bardzo serdecznie panu dziękuję za to rozmowy będziemy się trzyma się pana optymizmu i starać się zarażać także nim w naszych Czytelników w tym koszmarnym roku i z tą niepewną przyszłość czeka stoi przed nami bardzo serdecznie dziękuję państwu za uwagę zapraszam do kolejnych naszych podcastów dziękuję gościowi naszemu wysłał ksiądz panie Marku dziękuję bardzo, wzajemnie do usłyszenia Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: WYBORCZA, 8:10

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

W maju TOK FM Premium 40% taniej. Podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA