REKLAMA

Czy sprzedaż Lotosu Saudyjczykom była zgodna z prawem?

Gościnnie: Wyborcza, 8:10
Data emisji:
2022-12-21 10:10
Prowadzący:
Czas trwania:
17:48 min.
Udostępnij:

Przy sprzedaży przez Orlen udziałów w Lotosie spółce Saudi Aramco pominięto ustawę o kontroli niektórych inwestycji, zgodnie z którą transakcja ta powinna uzyskać rekomendację komitetu konsultacyjnego, czyli organu, w którego skład wchodzą m.in. przedstawiciele służb specjalnych. Czy w związku z tym zawarta umowa może być nieważna? Jaką rolę w tej sprawie odgrywał mecenas Maciej Mataczyński? Jak do tego doszło, że strategiczna inwestycja nie została zaopiniowana przez służby specjalne? Roman Imielski, wicenaczelny "Gazety Wyborczej", rozmawia z Wojciechem Czuchnowskim, dziennikarzem śledczym "Wyborczej".

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
rozmawiamy o tym czy sprzedaż części Lotosu Saudyjczyk com z Saudi Aramco może być niezgodna z prawem ósma 10 podcast gazety wyborczej w dzień dobry Roman Imielski opowie nam o tym Wojciech Czuchnowski autor głośnego tekstu, który właśnie wskazywała na ten ogromny problem w dzień dobry dzień dobry no właśnie zastawiam się podziewa się jedna z kluczowych inwestycji rządu prawa i prawdziwości właśnie zaczyna się mówiąc kolokwialnie walić, ponieważ sam pisałem, że Rozwiń » przy sprzedaży części Lotosu Saudyjczyka ominięto ustawę o kontroli, których inwestycji chodziło głównie ominięcie komitetu konsultacyjnego to jest taki organ złożony między miejsc premiera przedstawicieli wielu minister, ale też przed wszystkim 4 służb specjalnych no jak wskazują niektórzy eksperci takie inwestycje można by w ten sposób przeprowadzić no i co w takim razie z tym rząd PiS zrobi ma w związku z tym część ekspertów w tym twórca tej ustawy prof. Tomasz Siemiątkowski mówi wprost, że ta cała transakcja może być nieważne to już wiąże bardzo poważnymi konsekwencjami, ale miał jeszcze chciał zwrócić uwagę na to, że cały czas mówimy o sprzedaży udziałów w Lotosie czy części Lotosu rafinerii gdańskiej tu chodzi konkretnie rafinerię Gdańską, a tak naprawdę co z kolei ujawnił TVN 24 umowy pomiędzy Orlenem, a Saudi Aramco wynika, że kupując 30% udziałów Saudi Aramco ma w zasadzie wpływ na całość działań rafinerii, a na dodatek jeszcze przy złamaniu zasad tej umowy strony polskiej grozi gigantyczna kara w wysokości 500 000 000USD to jest 3× tyle ile te udziały kosztował to jest dodatkowy element, który w tej sprawie bardzo ważny natomiast to co nam się udało ujawnić w dalszym ciągu to, że nie tylko pominięto ważne zapisy ustawy o kontroli niektórych inwestycji, ale te przepisy usuną w pewnym sensie usuną prawnik, który jednocześnie był pełnomocnikiem jest dalej pełnomocnikiem prawnym Orle, bo mówił o mecenasie Maciej Mataczyński, który jest współtwórcą mu takiej kancelarii SMM Legal, która zarabia od lat ogromne pieniądze honorarium bo gdy mówi, że jak, gdyby usunięto przepisy, które mówią, że cała ta transakcja musiałaby podlegać przede wszystkim również właśnie w ocenie tego komitetu konsultacyjnego, czyli służb specjalnych polskich, ale tak twierdzi mecenas ma Kaczyński inni eksperci mówią, że sorry, ale tego nie można było mina czy też na jeszcze sprawę, bo tutaj chodzi o podwójną rolę mecenas ma Kaczyńskiego, który z 1 strony w był już pełnomocnikiem Orlenu, a z drugiej znowelizował ustawę tak, żeby można było właśnie ominąć ten komitet konsultacyjny przy tej transakcji co interesujące część prawników w tym właśnie wspomniany twórca tej ustawy mówi, że mecenas ma Kaczyński tej nowelizacji dokonał nieudolnie tak naprawdę tego komitetu nie dało się pominąć w tej ustawie czy ma Kaczyński tutaj zaprzecza powiedzmy, że to jest spór prawników, który rozstrzygnie sąd no ja tylko mogę powiedzieć z perspektywy kogoś, kto czytał bardzo wiele ustaw no to wygląda w ten sposób, że rzeczywiście nigdzie tam nawet tej nowelizacji nie ma mowy o tym, że nie trzeba korzystać z opinii komitetu konsultacyjnego, ale co ważne i mecenas ma Kaczyński, pomagając przy tworzeniu umowy sprzedaży Lotosu Saudi Aramco swoim autorytetem potwierdził, że to nie jest konieczność zasięgania opinii służb specjalnych jednocześnie przypominamy, pobierając ogromne wynagrodzenia samego Orlenu Daniela Obajtka mówi, że tutaj co najmniej 20 000 000zł, a dochodzą do nas informacje też tzw. access, czyli pieniądzach jeszcze za zamknięcie tej transakcji tutaj może chodzić o znacznie większe kwoty ale, pomijając dodaje nawet ten nazwijmy to w cudzysłowie w spór prawny jak taka wielka strategiczna inwestycja może do niej dojść bez opinii służb specjalnych przy tej w ogóle jakaś aberracja no tutaj jedno proste wytłumaczenie ono się wydaje za proste, ale ono jest dosyć ważne pamiętajmy o tym, że Daniel Obajtek prezes Orlenu popierany bezpośrednio przez Jarosława Kaczyńskiego nie ma tzw. poświadczenia bezpieczeństwa, czyli dostępu do tajnych informacji takie poświadczenie wydaje Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i prezes Obajtek twierdzi, że nie potrzebuje takiego poświadczenia i że nie podda się procedurze weryfikacji, żeby otrzymać takie poświadczenie, ale problem polega na tym, że jeżeli nie ma tego poświadczenia no nie może mieć dostępu do np. opinii służb specjalnych na temat szczegółów umowy nie możemy dostępu do wniosków, jakie te służby wciągają czy zaleceń, jakie wydają tutaj, więc to jest troszeczkę taka plotka, którą się sam zagonił i w której właśnie spróbował wyjść w ten sposób wyjęto całą tą transakcję spod kontroli tej właśnie ustawy i komitetu konsultacyjnego, ale jeszcze inny aspekt myśmy pisali bardzo dużo o związkach Saudi Aramco firmy Państwowej w związku, czyli związkach tak naprawdę Arabii Saudyjskiej z Rosją Putina to związki, które trwają pomimo wojny w Ukrainie jeszcze latem tego roku przedstawiciele rządu Arabii Saudyjskiej byli w Rosji mówili bardzo ciepłych relacjach pomiędzy Rosją Arabią Saudyjską i to są interesy właśnie dotyczące wspólnych przedsięwzięć w zakresie wydobycia ropy wydobycia gazu, ale mówi się również o przemyśle obronnym czy nuklearnym nawet takie też były porozumienia pomiędzy Rosją Arabią Saudyjską podpisywane przez króla Arabii Saudyjskiej przez Władimira Putina i nigdy się z tych porozumień nie wycofamy na pewno służby specjalne zwróciłyby uwagę, że istotną strategiczną część polskiego przemysłu jest sprzedawana w ręce bezpośredniego sojusznika państwa terrorystycznego, jakim jest Rosja tutaj też prawdopodobnie starano się uniknąć takiej przeszkody, jaką byłaby blokada ze strony służb, bo tutaj musimy podkreślić, że w tej umowie między Orlenem Saudi Aramco rocznej sprzedaży rafinerii gdańskiej, bo 1 częścią jest w ogóle sama rafineria, ale to przecież za tym poszły sprzedać 100% hurtowni paliw Lotosu, iż 50% firmy paliwowej Lotosu obsługuje polskie lotniska polskie lotnictwo jest też bardzo ważny, ale tu mówimy o tym, że w tej umowie ostatecznej wycofano klauzule, które zabrania Saudi Aramco np. odprzedaż tych nabytych części Lotosu przez 3 lata i zabraniały wycofano z tych umów również prawo pierwokupu, którego mógł dokonać Orle, gdyby audio roku chciał odsprzedać, czyli ta realna groźba, której mówisz współpracy putinowskiej Rosji z Arabią Saudyjską jest bardzo realne i NATO zwracało przecież wielu ekspertów przed podpisaniem tej umowy właśnie uwagę to i tak groźba istnieje na bieżąco, gdyby w sprawie wycofania tych klauzul nie poinformowały niezależne media w tym wypadku portal Businessinsider też byśmy o tym wiedzieli Gazeta wyborcza kolejny pisała, że rada nadzorcza Orlenu dostała projekt umowy jeszcze z tymi klauzulami, czyli podpisała w grudniu jeden z członków rady nadzorczej w tym tekście anonimowo nadal potwierdza mówi, że to jest bardzo taka dla niego krępująca sprawa, ale zdecydowanie tutaj potwierdza nam, że do takiej sytuacji doszło, więc to jest kolejny delikt w tej sprawie, a co do tych zaleceń komisji europejskiej rzeczywiście takie były, ale były jedne w ogóle wielu zaleceń komisji europejskiej i na piątkowym posiedzeniu komisji senackich eksperci zwracali uwagę, że Orlen w pewnym momencie rząd PiS-u jednocześnie dążył, żeby sprzedać ten to za wszelką cenę, czyli podporządkowywał się wszelkim zaleceniom i jeżeli tylko dostawał jakieś zalecenia jakieś informacje o tym, że jeszcze trzeba zrobić to i to to robił nie było żadnych negocjacji tak jakby chcieli to zrobić po prostu szybką i bez względu na koszty, ale raczej ogromna konsolidacja wokół Orlenu różnych spółek energetycznych na polskim rynku, czyli stworzenie takiego się polskiego czy Ebola, którego często dali baty fawory Jarosława Kaczyńskiego to jest właśnie ta idea, która tutaj w pewnym momencie moim zdaniem, ale też zdaniem no ludzi, którzy na tym naprawdę znają przesłoniła ogromne koszty, jakie się z tym wiążą i też zagroziła bezpieczeństwu strategicznym Polski, bo z drugiej strony mamy przecież też w tle transakcje z węgierskim molem, który kupuje ponad 400 stacji benzynowych Lotosu to państwowy koncern wiem, jaką politykę prowadzi Viktor Orban, jakim jest wielkim przyjacielem również putinowskiej okładem od Rosji więc, jakby dwutorowo idą te operacje, które wskazujące na duże zagrożenie właśnie przejęcia polskiego majątku w przyszłości przez firmy nazwijmy to nieprzyjazna naszemu krajowi i no właśnie na pewno na to wszystko zwróciły uwagę służby na pewno kazałoby to sprawdzić no przede wszystkim pierwotnie w tej ustawie taki wymóg, że kupujący, czyli w tym wypadku Saudi Aramco musi przedstawić stronie polskiej informacja o wszystkich swoich takich zagranicznych powiązaniach no w tym wypadku to również pominięto przy ministrze ten temat nie wiemy Orlen odpowiedział nam na pytanie czy taka informacja została przedstawiona jak wydaje się nie została, a myślę, że w dobie no bardzo poważnego zagrożenia ze strony Rosji takie powiązania potwierdzone no doprowadziły do zablokowania tej transakcji, ale nie mamy pana płaszcza i co pan może zrobić cały aparat państwa PiS został rzucony na to, żeby tę operację jak sam mówiłeś przeprowadzić szybko nie, analizując do końca wszystkich zagrożeń i co teraz no trudno powiedzieć co teraz, bo mamy tutaj aspekty prawne aspekty polityczne, dlatego że aspekt prawny jest dosyć prosty, jeżeli np. karzy ciała ta transakcja miała wadę prawną no to wbrew zapewnieniom ekspertów Orlenu to ona jest po prostu z mocy prawa nieważna i ona nawet nie podlega tutaj kwestią odszkodowania, których może się spodziewać Saudi Aramco od państwa polskiego co najwyżej Orlen Saudi Aramco mogą się domagać odszkodowania od prawników, którzy konstruowali umowy i mówili im, że wszystko zgodnie z prawem to jest 1 rzecz natomiast kwestia polityczna teraz np. ministerstwo aktywów państwowych Jacka Sasina obudziło się i ogłosiło, że obejmuje specjalną ochroną rafinerię Gdańską tylko, że obejmuje ochroną coś co zostało już sprzedane inaczej mnie przez Orlen nad czym nie ma kontroli posłowie opozycji wzywają w ogóle do tego, żeby cofnąć transakcję to wszystko nie jest takie proste, ponieważ tam już bardzo wiele czynności zostało wykonanych jeśli chodzi o Saudi Aramco jeśli chodzi o MOL zakontraktowane zostały dostawy nie Europy z Arabii Saudyjskiej szczerze mówiąc nie bardzo, więc w tej sytuacji można zrobić no ale są wybory jesienią 20000503. roku przez i tak powinny się odbyć załóżmy, że opozycja wygrywa wybory tworzy rząd czy to powinno być 1 pierwszy komisja śledcza, która powstanie, żeby wyjaśnić no wiele rzeczy, które siedziały za rządów PiS złe czy to na pewno jest jeden z bardzo ważny temat tylko nie wiem czy dla komisji śledczych czy wcześniej dla prokuratury, bo ja wbrew takim sceptycznym opiniom uważam, że to jest bardzo prawdopodobne, że prokuratura już teraz może coś zrobić z tą sprawą, dlatego że bardzo trudno jest tutaj podjąć decyzję, żeby nie wszczynać śledztwo, więc być może już wcześniej coś tutaj będzie działo natomiast to co może zrobić nowa władza to w tej sytuacji, jaka jest wymusić na stronach tej umowy o dodanie tych bezpieczników, których tam nie ma, bo niewątpliwie Saudi Aramco jest istotnym dostawcą i to dobry partnera tylko tak zrobić, żeby ten dobry partner dał gwarancję, że w pewnym momencie nie będzie działał na korzyść imperium Putina, który jest wrogi nie tylko w Polsce, ale całej Unii Europejskiej myślę, że to w tym kierunku powinno pójść mówi o prokuraturze przez prokuraturę to jest decyzja jednoosobowa Zbigniewa Ziobry, który struktura generalnym ministrem prawdziwości faktem jest, że ja nie słyszał wypowiedzi w ostatnich tygodniach, kiedy zostały ujawnione nowe fakty dotyczące sprzedaży Lotosu Saudi Aramco jakiś głosów Ziobry są przymierzani czekają po prostu na moment są te rozgrywki wewnątrz koalicji rządowej by to wykorzystać no w, jakbym wcześniej zastanawiał nad tym co zrobi Ziobro, czego ziobryści zrobią dla mnie ważne jest to, że pod każdą taką decyzję musi podpisać konkretnych prokuratur im mniej czasu tej władzy zostało jeszcze mniej jest chyba prokuratorów, którzy by położyli głowę pod taką decyzję oczywiście Ziobro tak jak robił to wielokrotnie może osobiście nakazać lub zakazać wszczęcia postępowania, ale on też musi zdawać sobie sprawę z tego, że to są sprawy, które grożą bardzo poważną odpowiedzialnością karną dzisiaj mówimy o sprzedaży Lotosu Saudi Aramco, ale my dla zwracać uwagę, że tak błyskawiczna kariera i zostanie ostatecznie szefem największego koncernu w tej części Europy przez Daniela Obajtka będzie rodziło problemy pisaliśmy przed niejasności związanych z jego majątkiem o tym, że no zaraz na początku rządów PiS-u przeprowadzoną przez Sejm błyskawicznym tempie specjalne prawo, które pozwoliło wycofać akt oskarżenia wobec Daniela Obajtka chodziło zarzuty oszustwa na dużą skalę firmy swoich wojów, których pracował Daniel Obajtek swego czasu od takiej czy w ogóle nie stać na czele Orlenu w to jest oczywiste, że osoba na takim stanowisku powinna dawać ktoś mówi rękojmię uczciwości tego, że no będzie przestrzegała prawa na przyszłość Daniela Obajtka wskazuje, że to jest człowiek, który działa na granicy prawa, a z nagrań, które ujawniła swego czasu Gazeta wyborcza wynika, że po prostu często to prawo po prostu łamał czy to chodzi o ten czas, kiedy urodził słynny taśmy Obajtka, kiedy on był wójtem Pcimia się z tylnego siedzenia kierował jedną z konkurencyjnych firm swoim wuju którymi był skonfliktowany prawo zabrania tego wójt nie może prowadzić działalność no a na dodatek jeszcze tam też wykorzystywał informacje, które posiadał jako były pracownik tej firmy generalnie było to wysoce nieetyczne działania również takiego punktu widzenia NIK obrazu jako menadżera można powiedzieć, że tak mną niezależne media zrobiły wszystko, żeby pokazać, że to jest nie jest odpowiednia osoba na to stanowisko, a mimo to, a może właśnie dlatego Jarosław Kaczyński dalej forsuje i Daniel Obajtek wydaje się tutaj być nadal bardzo silny, chociaż ostatnie jego nerwowe reakcje na publikację gazety wyborczej TVN 24 wskazują, że tutaj grunt może musi zacząć palić pod nogami chciałby zabrać 1 rzecz, bo od lat pisze w służbach specjalnych czy mam wrażenie oczywiście, że te służby specjalne spełniły swoją powinność nawet gdyby nie ominięto ustawy o kontroli niektórych inwestycji rzeczywiście ta umowa Saudi Aramco byłaby poddana ocenie przez komitet konsultacyjny, który są na szefowie lub przedstawiciele 4 służb przypomniała Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego Agencji Wywiadu służby służb wojskowych służb wojskowych tak czy można, że oni są ciągle służbami profesjonalnymi spełnią swoją rolę różnie to jest różnych sprawach, ale akurat w tej sprawie trzeba pamiętać, że ta obowiązuje pewna droga służbowa to znaczy to nie jest także upolityczniony szef służb po prostu bada taką sprawę i zwolni do niego i przysłowiowa Nowogrodzka mówimy, że ma wydać zgodę nie on musi się oprzeć na analizach, które robią mu ludzie z poszczególnych Departament, który podpisują tak Otóż to poszczególni funkcjonariusze pod tym podpisują one oczywiście może im kazać zmienić ich ocenę, ale od lat służbach obowiązuje taka zasada, że funkcjonariusze żądają wtedy polecenia na piśmie i jakoś tych poleceń szefowie nie chcą wydawać zdają sobie sprawę z tego, że mamy tutaj właśnie rękopisy płoną dokładnie, że może się to wiązać z pewną odpowiedzialnością także, jeżeli mielibyśmy do czynienia z tym komitetem, którego skład wchodzą nie tylko służby, ale w ogóle 22 różne instytucje to niema takiej możliwości, żeby doszło do takiego skrajnie ręcznego sterowania decyzją, która by ostatecznie została to muszą być odnotowane w dokumentach musiało być odnotowane w dokumentach, kto był przeciwny, kto ten sprzeciw oddalił, kto ostatecznie stwierdził, że mimo wszelkich wątpliwości to jest właśnie jedyna właściwa droga dziękuję bardzo, bo tych Czuchnowski dziękuję na pewno możemy państwu jedno obiecać nie jest to koniec serialu wokół skandalu ze sprzedażą Lotosu Saudi Aramco dziękuję bardzo, Roman Imielski życie spokojnych już świąt bez gołoledzi, ale jednak ze śniegiem Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: WYBORCZA, 8:10

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA