2022 - jaki to był rok dla demokracji i jej instytucji?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

sekretarz godzina czternasta popołudnie Radia TOK FM czas nie był od razu Sulik dziś piątek 30 grudnia powoli kończy rok trochę go podsumuje podsuwa pod próbujemy podsumować zamiast prof. Grzegorz Makowski adiunkt w Kolegium ekonomiczno-społecznym SGH ekspert forum idei fundacji Batorego dzień dobry dzień dobry dzień dobry państwu przed panem trudne zadanie, bo to trudne jak podsumować rok w kwestii kryzysu w instytucji np. demokratycznych rok ktoś zaczyna od tego, że tłum Rozwiń » ludzi niektórzy poprzebierani szturmuje na przed Kapitol tak w to doprawdy trudno trudno jak by znaleźć tutaj punkty, które po latach będziemy uważali za krytyczne, ale muszę zadać panu pytanie co rysy jak patrzymy na nasz kraj co wg pana było takim punktem krytycznym w erozji szeroko rozumie demokrację czy ten malejący wpływ rosnący wpływ władzy wykonawczej na wszystkie dziedziny tak sądy na władzę ustawodawczą czy może może brak kontroli parlamentarnej nad miliardami różnych funduszach, które Polska wydaje na nie wiadomo dokładnie co co wg pana ku czy gdzieś punkty kluczowe krytyczne punkty kluczowe kończące się roku wydają się jeśli chodzi o nasze podwórko czy w no to w Aksum w tym naszą rozmową próbowałem sobie na 5 nakreślić coś spektakularnego stało w tym czasie wydaje mi się, że nie co nie oznacza że, że ten rok należy uznać za prawdę jakiś łagodniejszy poprzez w porównaniu do poprzednich lat no bo tak jak pan powiedziano postępuje u nas erozja demokracji liberalnej rozumiana jako takiej demokracji, która zapewnia balans władzy wykonawczej sądowniczej uchwał ustawodawca część listy mamy do czynienia cały czas wraz z będziemy coraz większą taką degradację też po stronie władzy wykonawczej chodzi nie tylko o to, że są konflikty w rządzie już teraz co bardziej widoczne tego jeszcze powiedzmy w na początku roku tak bardzo nie było widać, ale też takie ruchy, które powodują, że też, że właściwie można ocenić, że ta władza jest kompletnie z osób jest coraz większym chaosie i z takim powiedział rozegraniu wręcz wręcz panice ja bym do tego zaś do tych symptomów tej pani, widząc liczą to takie w dosyć histeryczny cofanie się w kwestii krajowego planu odbudowy jeszcze na początku roku byliśmy zapewniani, że te pieniądze są w ogóle niczego nie poprzemy potrzebna my za, jakby żadnego guzika nie oddamy za za zatem całą reformę wymiaru sprawiedliwości na trasie okazuje, że bez tego nie poradzimy w i dziś pan premier jest w stanie wręcz nawet rzucać na nad NASK płynna, bo agendy publicznej rozwiązania prawne, które w jego całym obozie są już przez jakiś taki trudny paradoks oceniane jako niekonstytucyjne w, a do tego, bo podkreśli może coś dla mnie jest jednak takie jak dobitnie świadczący o degeneracji tej władzy z lata to jest przyjęcie co tzw. ustawy bezkarność plus, która zwalnia samorządowców, ale prawdopodobnie nie tylko z odpowiedzialności za przekazanie danych osobowych w związku z tzw. w celu wyborami kopertowe NIK prezydenckiej mi no to jest coś nie spotka zwanego, że ustawowo próbuje się swojej odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych podpisuje prezydent proponuje to obóz rządzący i właściwie bardzo ubolewam nad tym, że teraz, że opinia publiczna, ale jest w stanie wyborcy z tak dużym procencie popełnia popierać władzę, która już w ten sposób postępuję rujnuje Instytut, ale rozum ktoś może powiedzieć to nie jest prawdziwy kryzys demokracji Otóż większość posłów posłanek w parlamencie wybrana w sposób stricte Demokratycznej próbuje wpływać na rzeczywistość oczywiście nie, zachowując do końca trójpodział władzy, ale rząd, który ma oparcie w jakiej większości parlamentarnej w bardzo wielu krajach, które wiemy demokratycznymi zachowuje się w podobny sposób jak rozumiem demokracja polega na tym, że po następnych wyborach jeśli ten układ się zmieni to kwestia, którą pan poruszył pewnie będzie dyskutowana albo nawet uda się zmienić prawo w ten sposób, że to bezkarność plus stanie się bezkarnością minus to chyba nie jest istotą rzeczywiście istotny kluczowy może to jest rys na na czy jakaś rysa na nad pięknym obrazie demokracja to nie jest chyba istotny jak kryzys, który instytucjonalnie nas cofa jeśli chodzi o instytucje państwa demokratycznego już wspomniałem, że to jest symptom czegoś mamy decyzję od wielu lat tak jak mówi tak w tym roku w obecnie tak nic wybitnie spektakularnego chyba nie wskazał w jeśli chodzi o degenerację demokracji my po prostu przez ostatnie 7 lat tego doświadczają na co więc, ale zaniepokoiło mnie jakby ta nota, którą pan powiedział, że na czysto zrobiła większość, którą myśmy zebrali i prawda przez kolejne większe to odwrócić no demokracja liberalna nie polega na tylko na tym, że w aktach wyborczych prawda wybieramy kolejne większości 1 prawda jest trochę lepsza od drugie 1 może bardziej szanuje instytucję druga mniej szanują instytucji, a więc profesor polega na tym, że w, że demokracja liberalna składa się nie tylko aktu wyborczego, ale właśnie pewnych instytucji jest też pewna kultura ja wiem, że i Wielkiej Brytanii w stanach Zjednoczonych prezydent Trump np. no proponował kuriozalne rozwiązania w kiedy, kiedy był prezydentem szef tajnej naj dojrzalszych demokracji, ale zwróćmy uwagę, że wiele jego no i idiotycznych zarządzeń teksty aktów prawnych było wstrzymywane przez sądy np. skuteczni w u nas zwróćmy uwagę na to niestety mamy ciągle wybory mamy taką demokrację, lecz plebiscyt czarno, ale instytucje właściwie leżą na oprócz może Najwyższej Izby Kontroli i Rzecznika Praw Obywatelskich takich bezpiecznych demokratycznych na pewnej części sądownictwa powszechnego, które dzięki temu, że sędziowie mają jednak jest kręgosłup Mora moralne urząd w dużym stopniu w jeszcze jakoś broni, ale myśmy w święta władza ta większość parlamentarne 8 zdobyła władzę, ale po wyłączała mnóstwo bezpieczników instytucjonalnych tej demokracji no i teraz my przechodzimy nad tym do porządku dziennego jak patrzę na na na sondaże i owszem, tej władzy spada poparcie sukcesywnie, ale zwróćmy uwagę no no nie da się tego skorelować właściwie żadnym wydarzeniem, które dotyczyło systemu demokratycznego tak naprawdę ten zjazd, który obserwujemy już od kilkunastu miesięcy on zaczął w momencie, kiedy no, bo w święto skandaliczny wyrok dotyczący dotyczący z aborcji moi widzimy, że pogarszająca się sytuacja gospodarcza, a tu bym obstawiał, że to jest ten czynnik, który powoduje degradację poparcia, ale wszystkie istotne aktem kryzys, którego doświadczyliśmy w tych w ramach tej instytucji demokratycznych, które mamy w nawet z konfliktem związane z kontaktem z Unią europejską moim zdaniem mają bardzo mały wpływ na to kogo popieramy moim zdaniem niestety to świadczy o tym, że w dużej części mamy społeczeństwo, które nie do końca chyba rozumie, w czym chciał, że i nie do końca w stanie ocenić etycznie tego co co wyprawia obóz rządzący na to, że ja rozumiem jak pan użył tego terminu lub pewna kultura nie tylko twardy jasne zasady, ale pewna kultura ta mówi o tym równoważenia się władz jak rozumiem w Polsce przez ostatnie 30 lat nie było to reklamowane jako immanentna część systemu demokratycznego demokracji liberalnej i dla dużej części społeczeństwa to nie jest akurat lekarz jako bardzo istotna rzecz, żeby był istnieją realne trójpodział władzy, żeby nie wiem Rzecznik Praw Dziecka przed aktywną osobą jako czuję czy nie wiem, że po każdej kontroli Najwyższej Izby Kontroli okazywało się, że któryś minister już podać do dymisji tak co też jest częścią być może nie do końca władnym no dobrze, ale tak nie Salt pytanie czy kiedykolwiek w Polsce było po osiemdziesiątym dziewiątym roku byliśmy przekonani o tym, że to jest immanentna cecha demokracji to pan mówi o pieniądzach, ale to chyba też jest część tej opowieści, bo jak rozumiem rusza mówiąc kolokwialnie bardziej kwestia finansowa w związku, z czym jeśli zrobimy się biedniejsze społeczeństwo to zapytamy co się dzieje z tymi miliardami wydawanymi przez kontroli bez kontroli społecznej, a to w tym roku rzeczywiście po różne fundusze mniej lub bardziej popularne spowodowały, że parlamentarzyści nie mieli kontroli nad milionami miliardami wydawanymi czy wg pana w przyszłym roku zdarza się coś takiego, że jako społeczeństwo powiązany z własną Hel codzienną jeden z tym, że państwo wydaje w sposób nieczytelny miliardy no tak to niestety wygląda to jest też doświadczenie nasze historyczne z Polski znaczymy jak sobie spojrzymy wstecz tak 2020 parę lat temu, kiedy jeszcze nie byliśmy wolni, gdzie sytuacja gospodarcza była dużo trudniejsza, gdzie bezrobocie sięgało kilkunastu 20% w no wtedy dużo chętniej patrzyliśmy, a różne niegodziwości władzy poprzez pryzmat własnego własnej kieszeni tak to nas w no bardzo przykro, ale no niestety nie nauczyliśmy się przez ostatnich 2030 lat patrzeć NATO na jakość życia publicznego na jakość władzy nie poprzez pryzmat własnej kieszeni, ale poprzez pewien kwotę właśnie kultura pewne zasady etyczne, które nam zostały w kąt wpojone przede wszystkim poprzez edukację Obywatelską, która nie ma miejsca w szkole zwracamy tak naprawdę do oceny jakości życia publicznego znowu poprzez pryzmat Kisielic własnej kieszeni, więc ja bym nie wyklucza, że staniemy się na to bardziej wyczuleni w przyszłym roku w kolejnych latach, kiedy kryzys będzie się pogłębiał myślałem trochę gorzej no to wtedy zaczniemy dostrzegać żona może jednak jest problem z tym, że parlament kontroluje w dużym stopniu budżetu, że spółki skarbu państwa hojnie i ludzie, którzy tam pracują w Chojnie wspierających politycznych swoich patronów, który po mieście itd. i tak należeć no tylko, że dobrze już pan wspomniał w bo może takim popatrzmy tak by na czułość zachodnich społeczeństw na to co się dzieje w ich tak powiem elita polityczna i tam naprawdę politycy potrafią za no 1 tej niegodziwości, którą my możemy obserwować podać się do dymisji spotkać się z ostracyzmem społecznym w u nas niestety nawet ci, którzy są emisją nowa ani noś albo odchodzą od ostatecznie chwalę się z hal, gdzie później się odnajdują właśnie w spółce czy jakimś kolejnym publicznym stanowisku albo sam odgrzewanie nic o pewnym czasie powracają na te stanowiska, jakbyście w ogóle nigdy nic nie stało no nie scena wygląda na to, że spełni się powiedzenie Ralpha Arendt faktur mówi, że system polityczny można zmienić 6 miesięcy w gospodarce 6 lat, a społeczeństwo obywatelskie zbuduje 60 lat, więc chyba jesteśmy na umacnia niestety nie przeskoczymy co nic tego prawa do Andory w Serie jak, więc społeczeństwo obywatelskie jeden z tematów, do których będziemy przez lata wracali z tego powodu, że to w tym roku i to ma jakiś po by pośredni związek chciałem z demokracją szeroko rozumianą chcę się pana zapytać Otóż w tym roku doszło do wielkiego kryzysu humanitarnego związanego z migracją z Ukrainy i uchodźcami z Ukrainy, gdzie w pierwszym szeregu stały organizacje pozarządowe albo ludzie, którzy to zupełnie intuicyjnie zaczęli działać bez nawet żadnej formalnej instytucjonalne jakiś nakładki, a dopiero później zaczął włączać się państwo, aby w sposób nie nie do końca zawsze wystarczający czy ta lekcja wg pana jest lekcją trochę demokracji nasza demokracja w działaniu pewnym działaniem oddolnym i czy to jest jakaś taka siłą rzeczy edukacyjna wartość tego tego kryzysu, kiedy ja wiem, że pan od razu, ale nie możemy być krajem który, który będzie działał jak zrzutka i wszyscy jak się pojawi problem będziemy własnych pieniędzy w finansowali jego rozwiązanie, ale mimo wszystko czy państwo już co się wydarzyło w Polskim leczenie takiego co każe nam inaczej patrzeć na demokrację bardziej zdolne bardziej pod kątem może relacji pozarządowych mniej właśnie tych różnych niegodziwości państwa powiem tak no brawo my faktycznie w obliczu wojny w Ukrainie w układzie nasze społeczeństwo zdało egzamin tym taki typowy dla nas znaczy mamy z zderza się jakąś chciano jak już naprawdę mamy już na gardle to się mobilizujemy przeciwstawiamy protestujemy w i zdaliśmy egzamin tylko i dalej rozdajemy ja mam wrażenie, że 1 rzecz, która może trwale zmienić dzięki temu, chociaż to jest straszne nie straszne nieszczęście jest jednak nastawienie do uchodźców w ogóle nie tylko Ukraińców, ale w ogóle lat i mam nadzieję, że to się utrzyma, bo to dobre nastawienie do Ukraińców, którzy jeszcze jest dług został on troszkę się degraduje, ale ale, ale nie widzę takiego załamania mamy mam nadzieję, że to się przełożyć też na nas stosunek do innych niż NIK migrantów, którzy do nas napływają także z innych powodów ja znam się bar z prezesem bardzo otwartym po prostu myślałem problem polega na tym tak już wiem, że kończymy z żalem, że nie potrafimy tego entuzjazmu, które spowodowane tym z dystansem ścianą przełożyć na coś bardziej trwałego to jest historia Solidarności i różnych innych ruchów społecznych pomniejsze, która nas uruchamiały z i do tego też jest potrzebne państwo nasze społeczeństwo musi być jakiś interakcji konstruktywnej państwo państwo, bo chciał wzmacniać postawy wspierać ruchy z to wydaje się, że mogę, bo może, gdyż mieć trwałą taką zmianę społeczną, a chyba się na to nie zanosi stad prof. Grzegorz Makowski adiunkt w Kolegium ekonomiczno-społecznym SGH ekspert forum idei fundacji Batorego był z nami bardzo dziękuję za rozmowę do widzenia dziękuję bardzo, za minutę godzina 14 za minutę informacje Radia TOK FM o tym co się dzieje z naszą planetą naszym klimatem i czy jakiś wpływ na to mieliśmy w tym roku, jakie są perspektywy na przyszły o tym wszystkim prof. Szymonem Malinowskim po informacji będziemy rozmawiali Zwiń «

2022 - jaki to był rok dla demokracji i jej instytucji?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: POPOŁUDNIE RADIA TOK FM

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 05:00

Najnowsze Podcasty

"Samotne oceany. Historia Krystyny Chojnowskiej-Liskiewicz, pierwszej kobiety, która opłynęła świat solo"

Rolnictwo ekologiczne w Polsce

Sprawiedliwy handel - czyli jaki?

Niedobór polskości. Arkadiusz Jakubik emocjonalnie o patriotyzmie

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL