Smogowe podsumowanie roku - jak bardzo jest źle?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

weekend Radia TOK FM dobry wieczór państwu Ewa Podolska proszę państwa początek stycznia jest okres takich podsumowań i ja też chce zrobić takie podsumowanie dotyczące tematu, który wielokrotnie pojawia się w moich audycjach, a mianowicie chcę porozmawiać o tym wszystkim co jest związane z działalnością polskiego alarmu smogowego, ale chcę porozmawiać no od tej rzeczywistości, która nas dużo mówić zaskoczyła w ubiegłym roku mam refleksję dosyć smutną, ponieważ Rozwiń » przez wiele lat ski działania idea tych wszystkich, którzy chcieliby Polska stała się czystszym krajem by mniej emitować-li wszystkiego tego co nas truje 1 słowem być mniej palili węglem i ten przekaz szedł zmienicie źródła ciepła ocieplić swoje domy by zużywać mniej jeśli już zużywać nawet tego węgla wydawało się, że on kształtuje pewne postawy te wszystkie działania związane z nawet sankcjami wobec tych, którzy palą śmieciami meblami tym wszystkim czym się palić nie powinno, ponieważ trujemy wtedy nie nasze otoczenie wydawało się, że to jest droga jedno strony prawda, że to będzie, jakby tutaj coraz lepiej coraz większa świadomość lepiej lub gorzej działają programy pomocowe ludzie idą w tym kierunku by coraz bardziej korzystać z Ozzy można krytykować, ale jednak kierunek był jasny Atu nagle nastąpił zwrot i słyszymy z szóstym ważnego polityka naszego kraju, że można palić w zasadzie przede wszystkim, byleby tylko nie oponami słyszymy to, że ludziom jest bardzo potrzebny węgiel, że tego węgla nie ma problem nagle pojawia się ostro tego, że ciągle mieszkamy w domach nieocieplonych domach, które w, których marnowane są wielkie ilości ciepła, a więc sytuacja kryzysu, gdy jest ograniczenie dostępu do węgla wzrost cen węgla problem węgla, który się pojawił od od gdzieś od lata jest czymś co spędza wielu ludziom sen z oczu, a mianowicie wszystko związane z cenami tak dalej pomyślał, że został jakiś taki paradoks cha nie no i na nasze nieszczęście dokonany zwrot po prostu zwrot zwrot jeśli idzie o pewne tendencje, które już wydawały się stałe niezmienne chcę o tym porozmawiać, ale też może o jakiś Plusa, które tego ubiegłego roku wydarzeniach, o których byśmy powiedzieli dobrze się wydarzyły chcę porozmawiać z Andrzejem guam liderem polskiego alarmu smogowego dzień dobry Andrzeju dzień dobry dzień dobry pani redaktor dzień dobry państwu no i czy to nie jest pewna gorycz, którą odczuwacie może przestaliście odczuwać, gdy sytuacje, gdy niesie idea tyle lat nagle się okazuje, że to z CEK coś co możemy w puch rozbić i drugą stronę zawrócić to niewątpliwie to był bardzo ciężki rok bardzo trudny rok wraz z agresją Rosji na Ukrainę dużo się zmieniło to co obserwowaliśmy w ostatnich miesiącach brak dostępu do paliwa rosnące ceny energii, a wśród ludzi panuje strach ludzie się boją i ta niepewność jest bardzo widoczna i toteż przekłada się na rzeczy związane z ochroną powietrza nieuchronnie natomiast w tym wszystkim jak mówiłaś o tym, że o tym że, a przekaz pt. ocieplają się domy wymieniają źródła ciepła stracił na aktualności to wydaje mi się, że ten przekaz będzie tylko i wyłącznie teraz wzmocniony, ponieważ ludzie, którzy mieszkają w nieocieplonych domach, którzy mają niewymienione źródła ciepła w tej chwili są najbardziej narażeni na skutki tego gigantycznego kryzysu energetycznego na tak, ale ludzie mówią tak zupełnie doraźnie mówią niech państwo da nam pieniądze na ten węgiel, który tak podrożał takie państwo daje pieniądze na ten węgiel jest dodatek węglowy prawda nie mówi o tym ja muszę ocieplić swój dom swoje mieszkanie tylko ja potrzebuje Little węgla mnie na to nie stać to nie moja wina, że węgiel tak podrożał nigdy wesprze państwo tylko tutaj musimy rozróżnić między działaniami krótkoterminowe mieli działaniami długoterminowymi, a nie tak dawno temu premier Morawiecki apelował do Polaków, żeby ocieplili domy powiedział ocieplanie się domy zróbcie to przed sezonem grzewczym wydaje mi się, że powiedział od słowa za dużo apelowanie o docieplenie domu to jest, a jak najbardziej, a służb słuszny kierunek natomiast wiadomo, że tego się nie dało zrobić przed sezonem grzewczym, jeżeli chcemy uwolnić ten ogromny potencjał, jaki jest od krwi poprawie efektywności efektywny efektywności energetycznej polskich domów to musimy Polakom pomóc docieplić domy musimy dla nich skierować odpowiednią ofertę i gdyby to zrobiono już kilka lat temu, gdybyśmy weszli NATO ścieżkę transformacyjnej to dzisiaj gospodarstwa domowe nie używały 9 do 11 000 000 ton węgla tylko 5 000 000, a Polski rząd nie musiałby desperacko szukać po rynkach między narodowych tych kilku milionów brakujących ton węgla dlatego też nasz apel do polityków jest niezmienny uwolnijcie potencjał, jaki tkwi w efektywności energetycznej, a polskich budynków, jakiej tkwi w poprawie efektywności energetycznej tylko, żeby to zrobić trzeba przygotować dobre i przemyślane programy wsparcia dodatek węglowy to jest bardzo dobry przykład, ponieważ jak rozmawialiśmy z politykami w ostatnich latach słyszeliśmy, że nie ma pieniędzy na poprawę efektywności energetycznej brakuje pieniędzy na takie programy jak czyste powietrze to Drodzy Państwo, jeżeli na sam dodatek węglowy w ciągu 2 miesięcy wydano 12 000 000 000zł, a na program czyste powietrze w ciągu 4 lat wydano około 4 000 000 000zł generałowie nie przypuszczałam, że tak wyglądają te liczby od tak tak wyglądają te liczby znaleziono pieniądze na tańce z tym, że różnica jest taka, że dodatek węglowy, o ile może pomóc pewnej grupie ludzi oraz doraźnie w tym roku nie rozwiąże problemu w sposób systemowy i te gospodarstwa domowe, które borykają się z wysokimi kosztami energii dzisiaj będą się dalej borykać z wysokimi kosztami energii, jeżeli popatrzymy na polskie domy jak one wyglądało wyglądają swojej masie to musimy stwierdzić, że polskie domy są w opłakanym stanie energetycznym często mówimy, że Polacy mieszkają w takich wampira energetycznych, które marnują gigantyczne ilości energii energia zamiast ogrzewać domowników ucieka przez nieszczelne ściany nieszczelne okna i taki dom jednorodzinny, jeżeli zostanie poddany przyzwoitej termomodernizacji nie mówimy o domie budowa domu budowanym w standardzie pasywnym on nie potrzebuje używać 45 ton węgla on może mieć się, a zużycie na poziomie 22,5 tony węgla rocznie to są też realne korzyści realne dla użytkowników ale, ale to nie stanie bez programów, które będą wspierać gospodarstwa domowe właśnie w tym trudnym procesie transformacyjnym, które mamy chwileczkę o programie czyste powietrze, bo to jest rzeczywiście frapujące ta różnica ile dano ludziom prawda no i pieniędzy po to, by mogli kupić węgiel, bo nie mieli za co, a ile państwo dało tym, którzy chcieli zmienić źródło ciepła i ociepli swoje domy i nastąpiła zmiana teraz zupełnie niedawno pod koniec ubiegłego roku zmiana dotycząca zasad to jest odtrąbiono jako olbrzymia zmiana i wielka zmiana na korzyść nas wszystkich program czyste powietrze jak to widzisz jak bardzo się cieszę, ponieważ to zmianę od kilku lat apelowaliśmy do ministrów pana premiera to prezesów Narodowego funduszu ochrony środowiska program czyste powietrze w ostatnich latach bardzo mocno we skoncentrowany na wymianie źródeł ciepła, czyli tych starych nieefektywnych kopciuchów natomiast pozostawia bardzo niewiele przestrzeni doprowadzenia tych prac modernizacyjnych, które ograniczają straty energii w domu, czyli docieplanie ścian zewnętrznych do docieplenie dachu wymianę stolarki okiennej stolarki drzwiowej czy też zainstalowania systemów wentylacji i to co się zmienia w tej chwili od stycznia to jest bardzo duży wzrost dotacji dla porównania w tej podstawowej wersji do tej pory można było otrzymać dotację na poziomie 30 000zł w tej chwili, a będzie można otrzymać dotacje wynoszącą 66 000zł to znaczy za te pieniądze będzie można zrobić dużo więcej w zakresie właśnie tych niezbędnych działań związanych z eliminowaniem strat energii budynku program też zostały zmieniony dostosowujące te poziomy dotacji do warunków panujących w Polsce inflacji pamiętajmy, że w ostatnich latach ceny materiałów robót budowlanych bardzo mocno poszły do góry to jest pozytywna zmiana także to jest z tego bardzo cieszymy, chociaż uważamy, że ta zmiana powinna być wprowadzona dużo wcześniej moim zdaniem, a spokojnie można było wprowadzić reformę, a jeszcze na początku 2022 roku wtedy mielibyśmy 1 sezon budowlany do przodu, bo w ludzie nie dokonują tych inwestycji w sezonie zimowym sezonie grzewczym tylko wtedy, kiedy prowadzone są prace budowlane, czyli na wiosnę i latem, a natomiast ta reforma nie została dokończona i nie została doprowadzona do końca jest wciąż pozostaje potężny problem wykluczenia ludzi najuboższych z tego programu mamy taką sytuację że, a w programie czyste powietrze osoby o najniższych dochodach mogą otrzymać wysokie dofinansowanie sięgające 90% kosztów inwestycji to gdzie jest bariera, a mogą otrzymać w tej chwili do 135 000 a gdzie bawią miast program oparty jest o zasadę zakładania pieniędzy z gór Klaudia el najpierw zrobiłem, ale najpierw wykładamy pieniądze z własnej kieszeni, a potem otrzymujemy zwrot pieniędzy z wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska no tylko, że w przypadku ludzi naprawdę ubogich ludzi, którzy mają bardzo niskie dochody, a tacy ludzie nie są w stanie założyć 507080 czy ponad 100 000zł, żeby później kilka miesięcy oczekiwać na zwrot dotacji, a przez fundusz ochrony środowiska to jest potężna bariera w lecie tego roku uważa, że te możliwości wzięcia kredytu w banku, bo to wieś w jesteś uzupełniono tę część taką bankowe kredyty bankowe nie są dla ludzi najuboższych ludzie, którzy nie mają zdolności kredytowej nie określają żadnego nie otrzymają żadnego kredytu i na tym polega to wykluczenie my o tym mówiliśmy już od długiego czasu, że to jest jedna z fundamentalnych przeszkód i barier, która utrudnia zaadresowanie poważnego problemu ubóstwa energetycznego w Polsce mówiliśmy o tym, że trzeba przygotować dobry system prefinansowania dla ludzi najuboższych i pojawiła się pewna zmiana w lipcu zeszłego roku wprowadzono system przedpłat na konto firm wykonawczych taka firma instalacyjna może obsługiwać osoby najuboższe w sposób bezgotówkowy, czyli najpierw otrzymuje 50% zaliczki na swoje konto po wykonaniu prac otrzymuje raz reszta pieniędzy, a ta osoba naj uboższa nawet nie musi tutaj, a wykładać swojej gotówki wszystko brzmi bardzo fajnie tylko, że w praktyce to się nie sprawdziło do tej pory, a zaledwie 4000 beneficjentów w całym kraju skorzystało z tej z tej ścieżki przedpłatą Wej cha do kraju złożył też to jest bardzo niewielki odsetek teraz pytanie, dlaczego odpowiedź ci jest bardzo prosta firmy boją się wchodzić relacje z wojewódzkim Funduszem ochrony środowiska uważają, że jest bardzo ryzykowne będą miesiącami później oczekiwać je na zwrot dotacji średnio banki tak nie firmy wykonawcze wykonały firmy wykonawcze które, które zgodnie z tym systemem nowym, a mogą obsługiwać ludzi o niższych dochodach bez angażowania środków finansowych tych tych osób uboższych naj tylko to nie działa firmy się firmy boją się tego boją się papierologii boją się biurokracji ze strony wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, a ponieważ na rynku mają ręce pełne roboty, więc wybierają łatwych klientów szybki zarobek, bo nie mają żadnego interesu, żeby wejść do tej powiedzmy zająć się tą trudniejszą trudniejszą grupą zmiany są potrzebne, bo to co obserwujemy do tej pory jest bardzo niepokojące my doprowadziliśmy do pewnego paradoksu polityce publicznej ta polityka publiczna, która miała na celu poprawę jakości powietrza, która miała na celu pomóc Polakom przejść przez ten trudny proces modernizacyjny, czyli wymianę kopciuchów teraz docieplenie domów ona de facto została w ostatnich latach bardzo mocno zaadresowana do najbogatszej części społeczeństwa, czyli ludzie, którzy mają wysokie dochody, którzy mogli sobie pozwolić na to, żeby wyłożyć gotówkę skorzystać z programów takich jak czyste powietrze czy mój prąd, który wspierał, a rozwój mikroinstalacji i wspierał panele fotowoltaiczne czy też skorzystali z bardzo atrakcyjnego systemu rozliczeń prosumenckich te osoby w tej chwili mogą spać spokojnie my niedawno dostaliśmy rachunek od 1 osoby ze Śląska, która podzieliła się z nami, a swoimi rachunkami pokazała nam swoje rachunki ile płaci za energię rocznie po wymianie źródła ciepła ma pompę ciepła po owym po zainstalowaniu paneli fotowoltaicznych na dachu po po wejściu do tego atrakcyjnego systemu rozliczeń opustu owych, czyli tego systemu prosumenckiego ta osoba płaci mniej niż 200zł całkowitych kosztów za mniej niż 200zł za energię rocznie, a z drugiej strony na drugim biegunie mamy, a setki tysięcy ubogich ludzi, którzy w tej chwili za ma mieszkających w wampirach energetycznie budynkach fatalnie docieplony, którzy zastanawiają się, skąd wziąć te 45 ton węgla przy obecnych cenach to jest, skąd wziąć 12131415 000zł na zakup tego tego opału i to co musi się zmienić w podejściu polityków to co się musi zmienić w programach pomocowych to jest wyjście do tych ludzi, którzy naprawdę w tej chwili tej pomocy bardzo poczty potrzebują prowadziliśmy swego czasu badania Kantar public przy okazji, a zmian w systemie prosumenckich, które zostały wprowadzone w kwietniu zeszłego roku i wyszło z tych badań bardzo jasno ci ludzie, którzy zostali prosumenta ami to są ludzie o wyższych dochodach i te systemy wsparcia w dużej mierze pomijały tych ludzi, którzy najbardziej tego wsparcia potrzebują i mieliśmy takie paradoksy jak z czystym powietrzu oferujemy ludziom ubogim nawet 90% dofinansowania co z tego jeszcze ci ludzie trzeba wyłożyć nie mogą pieniędzy skorzysta jak wygląda, bo pamiętam, że dzwonili słuchacze, gdy prowadziłam programy przedstawiciele Narodowego funduszu ochrony środowiska kwestia domów wielorodzinnych czy wspólnoty czy wspólnoty mogą korzystać z czystego powietrza i czyste powietrze jest programem dedykowanym nowych budynków jednorodzinną są takie domy np. no przecież bardzo wiele oto na czele jest masa jest kolejna wieloletnia batalia pamiętam tutaj też wspólnie wiele lat ze zwolnienia jest dolnośląskim alarmem smogowym walczyliśmy o to, żeby dla budynków wielorodzinnych również pojawił się program wsparcia, który umożliwi i umożliwi ludziom właścicielom albo lokatorom mieszkającym w budownictwie wielorodzinnym wymianę tych starych nieefektywnych źródeł ciepła takich jak chociażby piece kaflowe i w tej chwili po kilku latach taki program powstał też program, który nazywa się ciepłe mieszkanie do tego programu mogą aplikować gminy, czyli gminy są tymi organizatorami lokalnie pomocy dla ludzi na chwilę obecną ciężko powiedzieć jak jak ten program się sprawdzi, ponieważ to są no teraz można powiedzieć to są początki tego programu, ale ten program jest nakierowany bardzo mocno na wymianę źródeł ciepła to, czego brakuje to jest dobrego mechanizmu, który będzie wspierał wspólnoty czy spółdzielnie mieszkaniowe w inwestycjach termomodernizacyjnych, czyli tych wszystkich inwestycjach, o których wcześniej mówiliśmy inwestycjach, które pozwolą na ograniczenie strat energii w budynku i a temu miał kiedyś służyć fundusz termomodernizacji remontów natomiast ten fundusz, który już postawą wiele wiele lat temu on w tej chwili wymaga dosyć mocnej mocnej reformy on musi po prostu zostać dostosowany do wymagań, a współczesnych czasów i widzę tutaj potężną dysproporcje to znaczy, o ile w budynkach jednorodzinnych pojawił się bardzo konkretny mechanizm w postaci czystego powietrza z dużą alokację finansową o tyle w budynkach wielorodzinnych takiego mechanizmu wciąż brakuje i myślę, że to jest coś się co będzie musiało ulec zmianie, jeżeli chcemy o w adresowaniu problem, chociaż czystego powietrza w miejscowościach Dolnego Śląska tam wielu miejscowościach smog powstaje nie tylko w budynkach jednorodzinnych, ale właśnie w Starym zasobie budowlanym często zabytkowe, więc centra tutaj na Górnym Śląsku tych miast solidny zasób dalej sami loki no to jak dzielnice w centrum miasta to jest potężne wyzwanie i ja myślę że, a dla tych dlatego zasobu budowlanego na chwilę obecną brakuje takiej dobrze skonstruowanej dobrze skonstruowanego mechanizmu mechanizmu wsparcia zmieńmy temat jest w rządzie kwestie zmiany pod działacze widziałem 10 lat w tym roku tak krakowski, ale pogoda powstał 10 lat temu 10 lat temu powstała w krakowskiej, ale skoro no właśnie powiedz mi 3 powietrze i gdzie polepszyła się w Krakowie w Krakowie tak bardzo mocno polepszyło się w Charkowie widzimy, że w innych miejscach, gdzie te wymiany starych źródeł ciepła zyska Kraków tutaj i Kraków tutaj, ale przypomnijmy w Krakowie nie wolno palić w Krakowie samym Krakowie mówisz tak nie o województwie nie mam obrzydzenie obwarzanków Krak tak nie wolno palić węglem prawda nie wolno palić drzewem tak w Krakowie wprowadzono całkowity zakaz spalania on obowiązuje od kiedy ten zakaz obowiązuje od 2019 roku od września 2019 roku i działania, które w ostatniej dekadzie były prowadzone i działania które, a bardzo mocno zostały zintensyfikowane po wprowadzeniu uchwały antysmogowej, a spowodowały, że z Krakowa zniknęło ponad 25 000 starych pieców opalanych węglem drewnem, a tu poprawę krakowianie widzą na wskaźnikach mówi czym musimy teraz stąd te mieszkania są teraz uchwalane większości z ludzi, którzy no i ulica Kalinowej zawijane Ania decydowała się na podłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej, czyli tam, gdzie była taka możliwość miejska sieć ciepłownicza w zdecydowanie była wyborem nr 1 w niektórych przypadkach to były wymiany na indywidualne instalacje gazowe część ludzi część ludzi decydowała się na ogrzewanie swoich mieszkań energią elektryczną natomiast ta jest i ten intensywny rozwój sieci ciepłowniczej w Krakowie miał fundamentalne znaczenie dla poprawy jakości powietrza w Krakowie oddychamy dużo czystszym powietrzem miały często jest rozmawiam ze znajomymi o tym jak wyglądały te zimy wtedy, kiedy zaczynaliśmy działać jako krakowski alarm smogowy nie dało się oddychać teraz jest znacząca poprawa ten ostatni rok to był najlepszy rok, jeżeli chodzi o jakość powietrza w zrobię takie zestawienia ostatnie ostatniej dekady, a na stacji monitoringu, a tła Miejskiego w Krakowie na Kurdwanowie w 2012 roku stężenia się średnioroczne stężenia pyłu zawieszonego przekraczały 50µg w tym ostatnim roku 2022, a one były poniżej 30µg górna granica normy to jest to jest potężna różnica norma dla pyłu zawieszonego jest zdefiniowana, a w taki sposób, że ona określa zarówno maksymalne średnio dobowe stężenie jak i stężenie średnioroczne dla stężenia średniorocznego to jest 40µg dla stężenia dobowego to jest 50µg z tym, że prawo definiuje, że tej, że liczba dni z przekroczeniami średnio dobowego stężenia, czyli tylko 50µg nie może być większa niż 35 dni, ale pamiętajmy, że to jest wszystko kwestia umowna prawo ochrony środowiska nie znaczy, że norma, która jest określona w prawie ochrony środowiska jest wartość bezpieczna lata życia ludzi nie tak Energa SA różne w różnych krajach dlatego też światowa organizacja zdrowia nie tak dawno temu, a zmieniła swoje podejście do kwestii wytycznych w zakresie jakości powietrza i w bardzo mocno zaostrzyła wytyczne wskazujące jednoznacznie, że nie ma czegoś takiego jak bezpieczne zanieczyszczeń bezpieczny poziom zanieczyszczenia pyłem zawieszonym i ja wiem, że pojawiają się politycy, którzy próbują, a negować wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie mamy takich polityków tutaj u nas Małopolsce w regionie niektórzy nawet przewodniczący sejmiku sugerował że, że pewien poziom smogu dla organizmu ludzkiego jest potrzebny, bo go trenuje bo, bo ogarniał swój kraj, a z zorganizowaliśmy spotkanie pana przewodniczącego naprawdę takiej narodowej klasy epidemiologiem, który bardzo spokojnie wyjaśnił, że nie ma czegoś takiego, który jak ułatwianie za pomocą wznowili radę szczepią jak rodzaj szczepionki wraz ze szczepionki za strefie Panos ma wiele warstwa nie będzie szkodziło jest większe straganie nie wiem czy śmiać czytania czy płakać no ska w każdym razie w każdym razie w tej chwili pamiętajmy w kontekście tych norm że, a normy Unii Europejskiej w najbliższym czasie będą za ością one i proces przeglądu prawa ochrony powietrza powietrza jest jest w trakcie powiedzmy w tym momencie i to co dla nas jako o działaczy krakowskiego alarmu smogowego jest takim celem to jest osiągnięcie standardów, które a, która wytyczyła światowa organizacja zdrowia, czyli Kraków w Polsce jest najbardziej radykalny miastem pod tym względem dobrze myślę kar siedział zakazy Kraków jest najbardziej radykalnym miastem, ale też, a pamiętajmy, czego to wynika Kraków jest najsłabiej wentylowanym dużym miastem Kraków leży w Kotlinie i to położenie Krakowa w niecce powoduje, że w Kraków jest takim miejscem, gdzie następuje kumulacja Zanie zanieczyszczeń pierwszy zanieczyszczenia, które są, a powstają na około Krakowa te wszystkie po kilkadziesiąt tysięcy pieców na węgiel drewno, które dymi na około Krakowa powoduje emisję pyłu zawieszonego, która później spływa do niecki narada, ale utrzymuje się u nas przez dłuższy czas dlatego działania w Krakowie musiały być ekstraordynaryjne dlatego panowie są inne miejsca Górny Śląsk, które są równie zanieczyszczone były jak Kraków, a wyście tam tam nie było równie radykalnych działań, bo być może, dlatego że nie powstał nie wiem rybnicki, ale mogą mieć on powstał prawda przepraszam bardzo istnieje niska smogowych nie wiem Rudy Śląskiej alarm smogowy czynnymi rybnicki alarm smogowy jest niedziela bardzo aktywnych aktywnych działaczy należę którzy, którzy doprowadzili naprawdę fundamentalnych zmian w pracy jest zdjęcie lawa już z nimi rozmawiać jak zmieniło się powietrze w Rybniku nowa sama z trudno te zmiany tylko tłumaczyć tym u nas zaszła zmiana, ponieważ u nas było bardzo silne zanieczyszczenie w Krakowie zaszła zmiana, ponieważ pojawiła się grupa ludzi was, którzy może tak aktywnie działać, że może część Krakowa jest to, że nie mieliśmy czynnej kopalni węgla lokalnie kamienny ATA wrażenia o wrak NIK-u kopalnie meldunków kopalnie są w Rybniku o są deputaty na czarne te deputaty to jest węgiel, który trafia do obrotu to jest węgiel, który trafia do pieców, który jest spalany, a ja powiem szczerze, że patrząc się na Górny Śląsk im bardzo zaangażowanych ludzi, którzy działaczy alarmu smogowe to widzę, że ta sytuacja, która tam jest na Górnym Śląsku ona jest naprawdę podwójnie trudna, bo ona jest związana też jest aspekt społeczny całe dobro lat socjalny itd. to kwestia istniejąc kopalni prawda nasze miejsca pracy to są miejsca pracy ale, toteż jest dostępność węgla to tak to jest ta kwestia deputatów, o których o, których powiedziałem teraz zdaje mi się jednak, że da wstępuje powoli zmiana postrzegania węgla również chętna Śląska, ale i tak jak rozmawiam z wieloma ludźmi na Śląsku to to odchodzenie od węgla stało się cięższe, a czymś naturalnym ludzie dokonują tych wyborów można czasami się naprawdę zdziwić ludzie, którzy naprawdę bardzo blisko byli z tym węglem związani rodzinnie zawodowo decydują się na wymianę kopciuchów węglowe i montują pompy ciepła pana dlaczego, bo wygodniej tak plantacja była jest zresztą, a teraz jeszcze okazało się, że ci, którzy dokonali tej wymiany dokonali tego wyboru zainstalowali pompy ciepła zainstalowali panele fotowoltaiczne są w tej chwili są dużo bardziej komfortowej sytuacji ze względu na na torze płacą dużo mniej za ogrzewanie no tak musi zmienić postawę taki fakt, że powiedzmy, jeżeli kupował 2 tony węgla i 2 ton węgla oczywiście to za mało by ograć przez 5 miesięcy, ale powiedzmy to wystarczało, ponieważ nie byłam tam za udział w 2 ton węgla, które kosztowały 1600zł, a teraz tych tysiące 600 robi się 6 więcej tysięcy normalnie Pomorskiej i 5 ton węgla prawda 5 ton węgla do 15 000 kontra 5× 804 000 na te z LED zmienia zmienia myślenie zupełnie trochę jest tak jak w przypadku kryzysów energetycznych w przeszłości kryzysy energetyczne są też potężnym bodźcem do inwestowania w energooszczędność energooszczędne technologie i my w Polsce tak długo jak mieliśmy dostępny tani węgiel tej motywacji do oszczędzania nie było ludzie regulowali często temperaturę w domu, otwierając okno przegrzewają mieszkania, otwierając okna węgiel kosztował 500zł mniej on był po prostu dostępne w tej chwili okazuje się, że panie era taniego węgla skończyła się skończyła i ludzie szukają opcji jak zaoszczędzić pieniądze na topie węgiel kosztował 800900 wszyscy mówili, jakie drogi nikomu przez myśl nie przyszło, że za kilka miesięcy ten węgiel może kosztować 1000 nikomu też ludzie ta sytuacja, która nas została w zeszłym roku to rzeczywiście jest w tt cieszy wiele od nas nie zależało Tang inwazja Rosji na Ukrainę bardzo potężny szok na rynkach energetycznych nie tylko w Polsce, ale w całej w całej Europie, a natomiast, że fakt, że my mieliśmy bardzo duży zasób takich nieefektywnych domu właśnie tych wampirów energetycznych spowodował, że polskie gospodarstwa domowe po prostu najzwyczajniej świecie były i nieodporne na skutki tego kryzysu energetycznego odporni byli ci ludzie bardziej zamożni którzy, którzy pomalowali sobie efektywne źródła ciepła mieszkają w ocieplonych domach myślę też terasy posłuży trochę zmienię wątek o innych miastach, które np. w z punktu widzenia prawnego miały wprowadzać zakazy palenia spalenia węgla drewna w Krakowie i w efekcie w tej sytuacja się pojawiła pojawili się dążenia odsuwania w czasie wprowadzenia w życie tych przepisów prawda to są one różne procesy 1 to jest podjęcie decyzji o odejściu od węgla i takie decyzje pojawiły się innych miejscowości, bo ciągle centralnie na poziomie coś mnie raz mówi, że powinno być uregulowania prawne centralny co się nigdy nie pojawił to się nie pojawił natomiast decyzję o te zakończą oraz każde miasto województwo sobie park Sejm Sejm, gdyby Sejm taką kompetencję mają sejmikach taką decyzję podjęto dla Warszawy taką decyzję podjęto dla Wrocławia oczywiście wprowadzający różne terminy wejścia w życie era uchwały antysmogowej zakazującej spalanie spalanie węgla, ale osobną kwestią jest odkładanie w czasie wdrażanych uchwał antysmogowych, które nie zakładają spalania węgla zakazu spalania węgla, ale zakładają, a wymianę tych starych nieefektywnych urządzeń, a dopuszczają urządzenia na węgiel drewno, ale takie, które spełniają standardy emisyjne i ja nie rozumie oporu wielu polityków na poziomie regionalnym przed taką zmianą, ponieważ ta zmiana jest konieczne też są pojawił się tendencja do przywoływania w czasie Małopolska jest tego dobrym można by przykładem sejmik nie, ale nie przeszło to nie przeszło przeszły przeszły podjął decyzję o przesunięciu w czasie wdrożenia w życie uchwały antysmogowej ja chciałbym, żeby taką determinację, jaką pan marszałek radni wykazali właśnie przy rozmontowanym przepisów UE, a przepisów uchwały antysmogowej, żeby taką determinację mieli przy pomaganiu mieszkańcom Małopolski dociepleniu domu wymianie starych źródeł ciepła w pozyskiwaniu na to finansowania i pomaganiu tym mieszkańców, zwłaszcza mieszkańcom najuboższym, żeby takie inwestycje wykonali wtedy Małopolanie płaciliby dużo mniejsze rachunki za ogrzewanie, a my wszyscy oddychali byśmy czystszym powietrzem co sądzi, że duży problem tego roku powstaną też można by pewnie obserwować, jako że połowa grudnia te mrozy prądu były i w wyniku tego, że ludzie nie mają węgla nie stać na węgiel zaczęli palić byle czym prawda pojawił się całe historie mamy związane z chrustem prawda zbyt ciemnych Ross będziemy palić chustę na każdy, kto paluch z Dąbia, którzy bali na, ale też takie takie mentalne takie rozumie las raz Rosell poluzowanie tego palmy prawda ten przekaz, który się pojawił to Jarosław Kaczyński powiedział na Targu tak no to ten przekaz znowu bardzo dużo złego zrobił bardzo dużo złego myślę, że politycy często nie zważają na to co mówią i a albo nie nie uświadamiają sobie, że słowa, które wypowiadają mają potężne konsekwencje, a i to jest jeszcze 1 bardzo istotna kwestia mianowicie czy politycy będą promować transformację, która dla Polski jest bardzo ważna ona ma nie tylko aspekt środowiskowy ekologiczny nie tylko aspekt w postaci właśnie oszczędzania energii w domu niższych rachunków za energię, ale ta transformacja jest też w naszym żywotnym interesie jako Polski, żeby zwiększać bezpieczeństwo energetyczne najlepszym paliwem najtańszym najbezpieczniejszym jest to paliwo, którego nie użyjemy i do tego uwolnienie tego potencjału efektywności energetycznej, o których mówiłem na początku jest niezbędne, jeżeli politycy będą wysyłać do społeczeństwa przekaz róbcie co chcecie palcie czy parcia czy chcecie to ta transformacja, a będzie przebiegać znacznie wolniej, bo to, że ona się wydarzy to tutaj co do tego nie mam żadnej żadnych wątpliwości to jest w naszym interesie jako kraju jest też, żeby nasze wydarzyła jak najszybciej, bo i polityk, który mógł daje przyzwolenie do temu tego, żeby a, żeby zatrzymywać ten proces powoduje to, że w kolejnych latach kolejne rządy będą się zastanawiać, skąd wziąć te miliardy złotych na kolejne dodatki węgla, choć pieniędzy najzwyczajniej świecie nie menu nie będzie, a i teraz, jeżeli chcemy w sposób trwały rozwiązywać ten problem to powinniśmy inwestować w efektywność energetyczną wiedząc, że w przyszłych latach możliwości generowania kolejnych pieniędzy druków do drukowania kolejnych miliardów złotych na datki dodatki węglowe będzie bardzo mocno ograniczona, a teraz mamy ku temu niesamowitą okazję i to okazje możemy albo wykorzystać albo zmarnować mamy dostęp do funduszy unijnych, z których powinniśmy korzystać jako kraj na przeprowadzenie tej transformacji energetycznej bardzo niezbędnej ważnej transformacji i jeżeli politycy będą, a do społeczeństwa wysyłać taki przekaz transformacja to jest wymysł jakiś tam lewaków czy też komisji europejskiej to najzwyczajniej świecie ci politycy szkodzą Polsce jak teraz chcę powiedzieć o sprawie bardzo spektakularnej, bo naprawdę pomysł z płucami, które Czernie ją dzień po dniu fantastyczny pomysł czysto jest to tak przekonujące jest to tak trafia do emocji człowieka, kto w ogóle wymyślił to, że są postawione płuca wielki po prostu ekran i my widzimy dzisiaj czyste, a tu zmiana zmiana oddychamy takim powietrzem patrzcie jak tym oddychamy ten pan miał się z Indii i indywidualni zostali zadawali taka instalacja była w Indiach i kiedyś Ania Dworakowska z krakowskiego polskiego alarmu smogowego przyszła z pomysłem my, że warto coś takiego zrobić je zrobić w Polsce i je i tak zaczęliśmy swoją przygodę z tymi mobilnymi płucami to jest zasada to co rok to jest już czwarty rok zaczynaliśmy od kilku miejscowości w tym roku mobilne płuca odwiedzą ponad 60 miejscowości w Polsce to jest akcja, która rzeczywiście oddziaływuje na wyobraźnię, że mamy na inne mamy te mobilne płuca, które przyjeżdżają do miejscowości te płuca mają wymiary takie no dwu dwumetrowej wysokości instalacja one są obliczone śnieżnobiałą tkaniną za to tkanina są wentylatory, które zasysa powietrze i zostawiamy te płuca w miejscowości na 2 tygodnie i chętnie po 2 tygodniach patrzymy się, ale każdy, ale widzimy też do zmiany zmiany z dzienną ich mieszkańcy widzą zmiany widzimy to zmian w nawet mamy takie fi czarnej czarnej najcenniejsze filmy, które pokazują jak się zaciemniają te, a i k 2 rok temu postawiliśmy płuca w Czerwionce-Leszczynach to to był rekordzista ta biała tkanina po 2 tygodniach ona miała konsystencję smoły to, czyli płuca, a które mogliśmy obserwować to były takie, a czarne smoliste płuca oblepione no na czym się co co jeszcze najzwyczajniej w świecie cuchnęło strasznie zrugał podchodzili do tego patrzyli się i nie wierzyli tak to jest to, o czym na co dzień oddychają dzień myślę, że tak tak po prostu elektronicznie ktoś tak zrobił, że się tak Zaczernia nie jest to nie jest ich powietrze to jest powietrze i myślę, że dlatego też ta akcja tak bardzo mocno trafia do wyobraźni my często widzimy jak przed tymi płucami zatrzymują się rodzice z dziećmi w ostatnio widziałem te płuca były w Rabce Rabce Zdroju chce raju na pierwszy dzień nie widziałem rodzica z dzieckiem przed tymi płacami, który komentował płuca były śnieżne szczelnie śnieżnobiały i co tam rodzin mówi, że ani nie tu nic same się nie zaś znaczenie, bo są daleko od ulicy na tym koniec zwrócił uwagę, że tak naprawdę głównym źródłem zanieczyszczenia mniejsza niż piece węglowe piece piece kominki na drewno, a i po 2 tygodniach te płuca, a przybrały też tak bardzo mocno ciemną barwę Zaczernia Zaczernie się wtedy też następuje taka refleksja, bo ludzie, którzy mieszkają w tej miejscowości i widzą czym się oddycha, a zaczynają zaczynają reagować zaczynają zastanawiać się co mogą z tym zrobić dlatego też nasza akcja ona nazywa Zobacz czym oddychasz zmień to i z 1 strony przez to akcję chcemy budować świadomość uświadamiać ludzi, a z drugiej strony chcemy pokazywać się jak można zmienić, a powiedz mi tego śledczy nie zadziałała gdzieś się nie zadziałał gdzieś takie myślenie nie chcesz mieć temperaturę zbić termometr np. jeszcze kilka lat temu słyszeliśmy o tym, że jakieś miejscowości pozbywały się takiej stacji pomiarowych takich czujników prawda pod sklepieniem Miedź no to teraz czy władze miasta czy gminy muszą wyrazić zgodę, że płuca staną nie nie mieliście oporów czasami to jest to jest fenomenalne teraz dzwonią do nas gminy, a także 200 za gaz daje proszą nas przewieźć płuca, bo to nam będzie pomagać, a przekonywać wykona tylko trwać ludzi do pani także czujniki bywałem usuwalne pamiętam no słuchaj dowie niedaleko patrzeć tutaj w Małopolsce pierwsza taka historia suchej Beskidzkiej je burmistrzowi nie podobały się odczyty stacji monitoringu powietrza, więc postanowił odciąć prąd stacje monitoringu powietrza tylko, a przez to bardzo skupił uwagę mediów nawet już nie lokalność regionalne media z całej Polski zainteresował się tankowiec żaru pamiętam wtedy inspektor ochrony środowiska, który rzeczywiście tak to skomentował stłuc termometr daliśmy jasno tak stłuc termometr nie będzie miał gorączki, a to spowodowało ogromny wzrost zainteresowania suchą Beskidzką, ale później jeszcze mieliśmy podobne przykłady nowe podobne zachowanie w nowym Targu nie tak dawno temu to 2 lata temu burmistrz się też zdecydował się na przeniesienie stacji monitoringu powietrza wie w inne miejsce Nowy Targ, który od wielu lat jest na samym szczycie tych rankingów najbardziej zanieczyszczonych miejscowości miejscowości w Polsce w ja myślę, że to jest taka postawa traumy w my obserwowaliśmy wiele lat temu burmistrzowie czasami prezydenci mówili dobrze to róbmy z tym smogiem, ale tak po cichu żebranie nie nagłaśniać mnie nagłaśnianie my nie straszyć, żeby nie straszyć ludzi Otóż nie da się tego problemu rozwiązać nawet się zmieniła świadomość władz miasta teraz użyjmy narzędzi tego pokaźnego zanieczyszczone, ponieważ namawiamy mieszkańców mamy program lub co prawda do zmiany, bo to od nich zależy to jest fundamentalna zmiana coraz więcej samorządów nie boi się mówić o smogu nie boi się mówić o poważnych konsekwencjach zdrowotnych i to też pomaga w przyspieszyć proces wymiany kopciuchów to pomaga zachęcić ludzi do podjęcia tych inwestycji, żeby zmodernizowali swoje domy myślę, że taka strategia się sprawdza ona sprawdziła się w Krakowie pamiętajmy w Krakowie w Krakowie długie mieliśmy rozmowy z władzami Krakowa rozmawialiśmy z prezydentem Krakowa rozmawialiśmy też o bardzo trudnych kampaniach w pewnym momencie też zachęcaliśmy Kraków do tego, żeby wyszedł tak bardzo jasno kampanią mówiącą o nie tylko o tym, że będzie uchwała antysmogowa, że ta uchwała antysmogowa będzie egzekwowana, a za naruszenie uchwały antysmogowej będą konsekwencje była taka kampania żółta kartka tak i ona była przed wejściem w życie uchwały antysmogowej ta kampania opierała się 3 takie filary po pierwsze, poinformowanie mieszkańców, że mamy uchwałę antysmogową po drugie, wskazanie tego, że są dotacje na wymianę pieców węglowych pieców na drewno, a po trzecie po trzecie pokazanie tych konsekwencji za niedostosowanie się do uchwały antysmogowej i to jest i to jest coś rzeczywiście coś co działało widzę coraz więcej gmin, a tych gmin, które chętnie zapraszają nasze nasze płuca powiedzmy mobilnej zapraszają na stałą instalacją dodać tak to siebie to są bardzo odważni samorządowcy, którym zależy na rozwiązaniu problemu, bo niestety ciężko powiedzieć że, że wszyscy się tak zachowują w Polsce czy państwa rozmawia z Andrzejem górą liderem polskiego alarmu smogowego na koniec jeszcze Andrzeju co życzyć nowym roku polskiemu alarm smogowy Emu no ja myślę, że alarmowy polskiemu oraz nowi wagowe ów ja ja wszystkim mówię, że my jesteśmy organizacją, która ma w kodowane gen autodestrukcji myślę, że warto też polskiemu alarmowej mogą temu, żeby nas nie musiało być, ponieważ my postawiliśmy sobie 1 cel chcemy rozwiązać problem fatalnej jakości powietrza w Polsce i mam nadzieję, że doczekamy i 7 dzieci mogli rozwiązać będziemy droga spokojnie się rozwiązać wtedy już nie będzie potrzeba działania tak, żebyśmy mogli wszyscy od odetchnąć zdrowym czystym bez bezpiecznym powietrzem życie lamp tego, że wszystkim nam tego z wszystkim nam słuchającym jest grającym po prostu wszystkim nam tego życia bardzo serdecznie dziękuję dziękuję bardzo, Andrzej Guła lider polskiego alarmu smogowego był państwa moim gościem Zwiń «

Smogowe podsumowanie roku - jak bardzo jest źle?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WEEKEND RADIA TOK FM

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 09:00

Najnowsze Podcasty

W lipcu rusza Program Pierwsze Mieszkanie. A. Czerniak:" Deweloperzy czekają na taki program, żeby podbić ceny mieszkań"

PiS stworzył spójną wspólnotę wyborczą, która jest pielęgnowana przez rządowe media - prof. Cezary Obracht-Prondzyński, prof. Jacek Raciborski

Ślązacy wciąż walczą o status mniejszości etnicznej

"Wiara w to że opozycja jest w stanie wygrać te wybory osłabła"

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL