REKLAMA

Czterech zamordowanych prezydentów USA. Jakie tajemnice skrywają ich śmierci?

Sprawy Różne
Data emisji:
2023-01-08 19:00
Audycja:
Prowadzący:
Czas trwania:
52:16 min.
Udostępnij:

Dlaczego w Stanach Zjednoczonych dochodziło do zamachów na prezydentów? Kto stał za tymi aktami terroryzmu i jak one wpłynęły na amerykańskie społeczeństwo? Rozwiń »

Gościem audycji był dr Marcin Fatalski z Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zwiń «

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
dobry wieczór państwu przy mikrofonie Karolina Lewicka zapraszam państwa na audycję sprawy różne, a moim państwa dzisiejszym gościem jest dr Marcin Matelski Instytut amerykanistyki studiów polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego dobry wieczór panie doktorze dobry wieczór pani redaktor dobry wieczór państwu będziemy dziś rozmawiać o zabójstwach amerykańskich prezydentów ale zanim dojdziemy do zamachów skutecznych to porozmawiajmy przez chwilę o licznych zamachach, które Rozwiń » miały miejsca, ale ofiarom udało się ujść z życiem, bo rzeczywiście tych zamachów w amerykańskiej przestrzeni politycznej nie brakowało w pierwszej połowie dziewiętnastego wieku ledwo uszedł zżyciem Andrew Jackson, bo zamachowcowi zacięła się broni zobaczywszy to prezydent rzucił się na niedoszłego mordercę po prostu dotkliwie pobił własną laską Theodor Roosevelt trafiony podczas publicznego przemówienia kule jednak spowolniło etui na okulary w jego kieszeni prezydent potem dowcipnie stwierdził, że na niego potrzeba więcej niż 1 naboju dokończył swoje przemówienie Ford działaczka jeden z radykalnych organizacji oddała strzał w stronę prezydenta kula minęła go o 20cm Regan osiemdziesiąty pierwsze rok prezydent został ranny jego rzecznik doznał ciężkiego kalectwa trafił na wózek inwalidzki George Bush także ponoć mógł być celem zamachowców, choć oczywiście wydarzenia z 11września 2001 roku zginąć miał też ponoć Barack Obama, choć jeszcze przed objęciem prezydentury kandydata planowała zabić rasistowska bojówka z południa Ameryki, ale służby zgłosiły ten spisek w zarodku, a w trakcie pełnienia urzędu zamordowano 4 amerykańskich prezydentów moje pierwsze pytanie do pana panie doktorze jakoś tak ten amerykański klimat sprzyjał podnoszeniu ręki na amerykańskich liderów politycznych no właśnie czy sprzyjał przez lata Amerykanie wierzyli, że klimat jak pani ładnie ujęła Unii jest inny niż w Europie, że unikną zabójstwo nie może mieć miejsca ciekawe, że do części z tych zamachów właściwie jeszcze nawet tych skutecznych można by było Niemcy nie dopuścić można było sprowadzić zapobiec bardziej skuteczni, gdyby przyjęto do wiadomości, że prezydent Stanów zjednoczonych może rzeczywiście paść ofiarą zamachu rzecz polega na tym, że cała koncepcja amerykańskiej prezydentury opierała się na założeniu, iż stany Zjednoczone są innym krajem niż ta zepsuta anarchiczna Europa rzekł prezydent Hanną oznaczonych jest człowiekiem innym, którzy też inna funkcja, iż monarcha w Europie, który jest oddzielony od ludzi, który jest niedostępny, które musi być otoczony strażą podczas gdy prezydent po prostu pierwszym obywatelem tak jak inni obywatele może poruszać swobodnie ulicami Thomas Jefferson powiedział nawet królowie żyją w targach prezydenci na ulicy to co można podpowiedzieć współgrało z taką z takim widzeniu prezydentury to to rzeczywiście realia początków Stanów zjednoczonych po pierwsze, prezydent był człowiekiem rzeczywiście słabo rozpoznawalny bardzo długo większość Amerykanów w ogóle miał pojęcia jak wygląda prezydent często, kiedy ten, że pojawiał się takim spotkaniu publicznym trzeba było awansować to właśnie jest prezydent Stanów zjednoczonych James Monroe bodajże przybył kiedyś na spotkanie i w ogóle nie rozpoznany przez otoczenie dopiero zanotowano to jest prezydent mądrą Thomas Jefferson szczycił się tym, że jeździ konno nie używa Kalety przeciwieństwo swojego wielkiego poprzednika 1, jaki poprzedników, czyli działo Wiktora nadaj zwykłym obywatelem Izby nie zagraża faktem jest czy po prostu większość nie wiedziała, że to jest Thomas Jefferson prezydent Stanów zjednoczonych myśmy też pod uwagę fakt, że 90% Amerykanów w tej wczesnej fazie Republiki żyła poza stolicą poza Waszyngtonem rzecz polega na tym, że nawet, gdyby ktoś chciał zadać sobie trud i dostęp do tego prezydenta miejsce trzeba było się dostać do Waszyngtonu przebyć tam spotkać i innymi słowy dostęp do prezydenta ułatwi on się tym ogromnie szczycili to znaczy fakt, że każdy mógł wejść oddać bilecik z imieniem nazwiskiem zanocować uścisnąć dłoń owego pierwszego obywatela i i po prostu zostać przyjętym to była praktyka stosowana w tych pierwszy prezydent dopiero właśnie zamach na prezydentów Leszcze na zmianę realiów rzeczywistości społecznej, kiedy państwo rozrosło stolica stała się miastem ludne odwiedzany przez bardzo wielu ludzi to wszystko spowodowało, że pojawiły się formy zorganizowanej ochrony głowy państwa do dzisiejszej sytuacji, w której prezesa Zjednoczonych jest najpewniej najbardziej najlepiej strzeżoną osobistością na świecie natomiast tak w tym pierwszym okresie bardzo wielu ludzi miał łatwy dostęp do prezydenta John jest Adam zmiana taką sytuację, że odwiedzał go regularnie człowiek, który miał do niego pretensji domagał się przywrócenia do wojska sierżant i groził mu zabicie spotykają się z nim rozmawiał wygłaszał te groźby misja Adam go ignorował w końcu ten zrezygnowanie powiedział żartował poprosił tylko pieniądze na bilet, żeby móc wrócić do domu komisja Ada wyciągnął pieniądze wręczył mu i tak się cała historia skończyła niestety pozostałe historie będziemy rozmawiali nie skończyły się tak, choć ESK, choć takie głosy pogróżki one się pojawiały dość wcześnie w niektórych okolicznościach w przeciwieństwie do tych do kierowanych chociażby pod adresem, że na misja Adamsa powinny być i były traktowane poważnie to dotyczy pierwszego zamordowanego prezydenta, czyli Abrahama Lincolna rzecz w tym, że on został prezydentem w kraju potężnie podzielonym od początku od początku trwa kampania nienawiści przeciwko niemu nazywanego Godzillą go, czyli goryle ME koniec kradłem uzurpatorem prasa niektóre tytuły może niszowa albo powiedzmy takie niskie jeśli można by także wprost mówił o tym, że ten człowiek powinien być odsunięty usunięty w każdym nie powinien być prezydentem Stanów zjednoczonych pani wspomniał tutaj przed chwilą pani redaktor nieudane zamachy na prezydentów można by samego Abrahama Lincolna w tym kontekście wspomnieć już pierwszy zamach na jego życie planowany był po UE przed jego przed zaprzysiężeniem chodziło o to, żeby nie został zaprzysiężony na prezydenta Stanów zjednoczonych informacje o tym dotarły do otoczenia prezydenta zorganizowano to taki sposób podróż do Waszyngtonu, żeby Bolt Moore, który do tego zamachu miało dojść stąd nazwijmy umownie ten epizod, a takim spiskiem aborcji ma na jakoś temu zapobiec i zorganizowane to w ten sposób, że prezydent miał przybyć do aborcji Nor, ale inny sposób innej porze inną linią niż pierwotnie zakładano przecięto nawet linię telegraficzną bal może być spiskowcy mogli się kontaktować naj w ten sposób, kiedy tłum zebrał się, że powitać elekta okazało się, że elekta w mieście nie ma, ponieważ przybył nocą przesiadł się i pojechał do Waszyngtonu tyle tylko, że natychmiast pojawiły się głosy, iż jest to Tchórz człowiek, który chętnie wyślę innych naśmieci i swoich swej koncepcji urządzenia państwa bez niewolnictwa natomiast sam wobec spisku rzekomego, bo przecież nikogo przy okazji nie aresztowano, a no jest tchórzem ucieka i to będzie jednak prześladowało Lincolna, który będzie później usztywni się w stosunku do tych wszystkich, którzy będą domagali się jakieś ochrony czy uszczelnienia tej ochrony wokół niego na 1 słowem stanie się trudnym podopiecznym dla wszystkich tych jeszcze umową opiekę zapewnić, a zwłaszcza będzie doprowadza do rozpaczy swoim zwyczajem nocnych spacerów bez bez ochrony bez ochroniarzy, a przecież on w przeciwieństwie do innych nie był człowiekiem wyróżniającym się chociażby wzrost wizerunek to wszystko już była już było rozpoznawalne to był już inna epoka, tak więc odpada na pytanie czy Ameryka sprzyja powiedziałbym tak pierwotnie wydawało się Amerykanom, że oni tym będą się różnić od innych krajów, że u nich króla bóstwo nie będzie miało miejsca czy nie będzie nikt nie podniesie ręki na głowę państwa natomiast okazało się, że to wielkie mocarstwo doświadczy kilkakrotnie swojej historii zabójstw z czego no 2 będą elementem takiego wielkiego Narodowego dramatu, bo nie umniejszając oczywiście tragedii, jaką była śmierć Garfielda ci czy McKinleya to jednak śmierć lin kolejna w szczególności śmieć prezydenta Johna Fitzgeralda Kennedy i jego to jest coś co wtedy wstrząsnęła Ameryką co rozpala wyobraźnie wszystkich właśnie do dzisiaj oczywiście obie te śmierci kryją w sobie także całe mnóstwo tajemnic, których jesteśmy w stanie rozwikłać się do dzisiejszego dnia mówił pan panie doktorze tej zorganizowanej w ochronie ona taka profesjonalna pojawia się po trzecim z kolei zamordowanym amerykańskim prezydencie rok dopiero 1900 pierwsze natomiast w przypadku Abrahama Lincolna policjant, który towarzyszył parze prezydenckiej, która udała się na sztukę nasz amerykański kuzyn do teatru oto jak para prezydencka zasiadła w loży no po prostu udał się do pobliskiego baru, żeby ten wieczór także spędzić przyjemnie linką zatem panie doktorze 1,5 tygodnia przed swoją śmiercią opowiedział bliskim rośnie, w którym zaniepokojony przechadza się korytarzami białego domu ogromny zgiełk zamieszanie w tym śnie pyta jednego z żołnierzy pełniących służbę co się stało może ktoś umarł w białym domu wojskowym odpowiada tak to był prezydent został zabity przez zamachowca no i z tego snu, a właściwie koszmaru zbudziły linką na głos donośny szloch po zmarłym przywódcy no cóż czasem bywają takie prorocze sny 14 kwietnia 1800 sześćdziesiątego piątego roku test dzień udanego zamachu na Abrahama Lincolna mówił pan o kraju pękniętym podzielonym i kraju, który dopiero co wychodzi z wojny nie wiadomo czy ta wojna za chwile nie rozpocznie się na nowo tak, dlatego że wojna secesyjna kończyła się właściwie skończyła się, ale rzecz polega na tym że, że południe, jakkolwiek do kapitularza w obliczu porażki militarnej kapsułki nie chciało pogodzić się z jak konsekwencją polityczną tej wojny to znaczy z uwolnieniem czarnych Amerykanów czy czarnych niewolników zdaniem im wolności pamiętajmy, że po zakończeniu wojny secesyjnej rozpoczyna się w historii Stanów zjednoczonych epoka zwana rekonstrukcją chodzi o to, żeby te stany południowe włączyć ponownie do Unii one pamiętajmy formalnie dokonały secesji, czyli wyszły z Unii ten fakt nie został zaakceptowany oczywiście przez Kongres przez prezydenta Stanów zjednoczonych to był początek wojny secesyjnej stąd nazwa na polskim gruncie wojna secesyjna to Polski historia, kiedy właśnie terminu się używa to co tak mówiąc już o konsekwencjach politycznych śmierci prezydenta Lincolna było no jedno najpoważniejszy innych poważniejszych skutków to fakt, że jego śmierć będzie oznaczała odejście człowieka miał tak wielki autorytet we własnym także obozie politycznym, że mógł kraj przeprowadzić tak nam się wydaje dzisiaj spokoju przez wzburzone fale transformacji od kraju podzielonego kup kraj ku państwu k miało się ponownie wzrosnąć, bo to był, a tam nie ma gorszych wojen niż wojny domowe okup może zostać wygnany można go niewiele mitologii Zobacz obarczyć odpowiedzialnością za każde zło, które się dokonało natomiast wojna domowa oznacza, że trzeba będzie żyć ze sobą nadal w kraju, w którym przelaną krew to bratnie tak nazwijmy ją może wielkie słowa ale, zwłaszcza w takiej powiedz świadomości narodowej właściwej następnie ludzie temu stuleciu to jest rzeczywistość namacalna niejako i do chodziło o to że, że właściwie postrzegano Lincolnem zarówno jako człowieka odpowiedzialnego za fakt, że doszło do wojny jak człowieka, który mógł doprowadzić do końca ten nazwijmy to projekt zjednoczenia kraju zgodnie z obrażeniami, a do strony zwycięskie, ale też ważne, że to był człowiek, który mógł własnemu obozowi politycznemu narzucić kompromisowe rozwiązanie pamiętajmy, że także w obozie polityczna dała im Kolna byli ludzie, którzy uważali, że południe powinno zostać pogłębione złamane, a nie chcę używać jakich słów i jakie sponiewierany ale, ale przetrącony powinno się zmusić południowców do tego, żeby przyjęli potraktować jak kraj podbity przyjęli nowe nowe reguły i można powiedzieć, że rzeź mięśni kolejna, a Mocha skutecznie utrudnić ten proces proces reintegracji kraju mogą doprowadzić do głębokiej dezorganizacji tego kraju pogrążonego w ranach po to, o wojnie secesyjnej no taka była koncepcja spisku Zachodu za zawiązano przeciwko Abrahama Lincolna, bo to był spisek nażycie prezentem tak jak powiedziałem wcześniej okazję tym przed chwilą mówić to nie był pierwszy wiemy przynajmniej 4 z piskich do tej mówiłem w tym pierwszym przypadku nie nie aresztowano spiskowców wiadomo było tylko o tym, że taki spisek istnieje, ale przy pozostałych wypadkach uciekli się przechwala tym, że chce za za zabić prezydenta Południowej znamy jego imienia nazwiska został aresztowany i innymi słowy to jest coś co co DW prześladowały prezydenturę pani wspomniała tym śnie to prawda Abraham Lincoln opowiadał swoim pracownikom o tym, że miał taki proroczy sen, ale on być też 1 rzecz kiedyś przy okazji dyskusji na temat na temat możliwości no zamachu na swoje życie, bo dyskutowano o tym dość często mam powiedzieć coś takiego, że i przemyślałem to i doszedłem do wniosku, iż jeśli ktoś będzie chciał zabić kogoś i będzie, bo wierzył, że takie powinno stać to nic go nie powstrzyma to on tego człowieka dopadnie zdobyła jego perspektywa to znaczy on uznał, że nie może przedsięwzięć takich środków ostrożności niezależnie od snów być może sam ten sen proroczy wierzył które, które powstrzymają kogoś, kto prawdziwie chce targnąć się na życie prezydenta Stanów zjednoczonych czy jego konkretnie w tym wypadku i to takiego mechanizmu takiego takiej skutecznej obrony takiego takiego muru 1 straży nie zbuduje się, która powstrzyma tego zamachowca tego zabójcę przed przed dokonaniem tego czynu i tu w tym wypadku do czynienia po prostu czynem politycznym uwarunkowanym nienawiścią do linii Kolna i chęcią chęcią uzna za uniemożliwienia zapobieżenia temu procesowi reintegrację kraju po wojnie secesyjnej powiedzmy, że to jest czyn dokonany przez no właśnie takiego fanatycznego przeciwnika brama z Kolna i jego koncepcji politycznego projektu politycznego mówi pan o fanatycznym przeciwniku linką i mówi pan o spisku może doprecyzuje my czy zamachowiec był samotnym wilkiem, który 3 dni wcześniej usłyszał przemówienia Abrahama Lincolna, w którym ten postulował nadanie czarnym obywatelom Stanów zjednoczonych czynnego prawa wyborczego skomentował tak to znaczy obywatelstwo dla czarnuchów to ostatnia przemowa, jaką wygłosi no i zaatakował 3 dni później czy też możemy przeczytać chociażby w książce zabić linką na była to tylko ręka, która strzelała, bo pojawiają się takie dokumenty takie domniemania, że John budce czy ten, który strzelał do Rincon był uczestnikiem spisku zawiązanego przez bardzo szerokie gremium wpływowych mieszkańców południa nawet niektórych polityków północ iż, że już w październiku 1800 sześćdziesiątego czwartego roku jeździł m.in. do Montrealu po instrukcje, poznając tam innych konspiratorów by jej wydaje się, że możemy mówić o spisku znacznie jesteśmy w stanie dociec teraz jak bardzo ten spisek rozdają żony, kto w istocie rzeczy stał za za zamachowcami wiemy na pewno, że przecież nie sam lin Kol miał być miał być przedmiot obiektem ataku tam zamierzano dokonać zamachu także na innych urzędników administracji i tutaj doszło do skutecznego zabójstwa to znaczy prezydent padł ofiarą zamachowca natomiast wydaje mi, że uzasadnione jest pogląd tego rodzaju, iż mamy do czynienia z grupą ludzi, którzy motywowani do nienawiścią do prezydenta i konkretnymi interesami politycznymi dążyli do tego, żeby go uśmiercić, więc jak ja sądzę, że zamachowiec wypadku pełni te 2 role to znaczy nie jest także wykorzystano fanatyka do tego, żeby zrealizować cele polityczne myślę że, że mamy do czynienia z sytuacją, której ten człowiek rzeczywiście zamierza targnąć się na życie prezydenta z drugiej jednak strony być może powie pozyskał kontakty czy przed taką sieć ludzi, którzy chcieli tego samego po prostu nie wiem czy można mówić takich konspiracji będziemy za chwilkę mówili o prezydencie Kennedym no tam powstały całe teorie dotyczące tego, kto mógłby stać takim zabójstw zmiany mają, jakby też w sensie takim technicznym możemy to wyobrazić, że zupełnie inaczej niż niż w przypadku tego tej grupy ludzi, którzy połowie w drugiej powiedzie nas tego wieku organizują takie przedsięwzięcia sądzę że, że to nie była konspiracja bardzo sformalizowana to raczej była sieć osób, które były, które łączyły podobne poglądy podobne spojrzenie na rzeczywistość no i ku ostatecznie udało się przeprowadzić ten zamach tak bym to widział w ten sposób tym bym diagnozował ten spisek stał za zabójcę na pewno nie był samotny to to jest poza dyskusją nie był samotny jeździec nie był człowiek, który samotna aktor w tym wypadku to był człowiek który, który działał otoczony kręgiem ludzi zmierzających do tego, żeby uderzyć rząd federalny z dekapitacji jeśli można tak powiedzieć targnąć się także na inne kluczowe postaci gabinetu jak to wyglądało zabójca wchodzi do teatrów, które już przebywa nieco spóźniona spektakl para prezydencka wie jak się poruszać po tym, budynku doskonale go znał wielokrotnie w nim bywał ma pistolet oraz sztylet otwiera drzwi nie strzeżonej przez nikogo loży na scenie grany właśnie trzeci akt mojego amerykańskiego kuzyna czeka na moment, kiedy publiczność zaczyna klaskać, żeby niczego nie było słychać z odległości około raptem 10cm oddaje strzał kula ugodziła linką na tuż za lewym uchem później dowiedzieliśmy się z autopsji, że ta kula utkwiła w szarej substancji mózgowej tuż za okiem prezydenta jeszcze zdążył zabójca dźgnąć sztyletem towarzyszącego parze prezydenckiej mjr rad Borna, a potem krzyknął ponoć tak kończą tyrani i zaskoczył na scenę, łamiąc sobie przy okazji Nora pośród ogólnego zamieszania i pomimo tej złamanej nogi zdołał zbiec z była godzina 2215 śmierć interna stwierdzono następnego dnia o siódmej 22 zabójca uciekł do rodzinnego Maryland, gdzie po 12 dniach został znaleziony i zastrzelony wyciągnięto jakieś wnioski z tego wydarzenia czy jeszcze nie czy to jeszcze nie był ten moment się, że jeszcze nie, dlatego że pamiętajmy co się działo w warunkach atmosfery wojny śmierć była czymś oczywistym tamtej epoce to znaczy nie ulega wątpliwości oczywiście śmiecia brama Nikola wstrząsnęła Ameryką no kraj został pogrążony w żałobie moglibyśmy długo opowiadać o tym jakie były przejawy tej żałoby wstrząs był ogólny potężny to wzmocniło ogromnie tę grupę na trasie tę frakcję partii Republikańskiej, która chciała takiej rozprawy z południem w pełnym tego słowa znaczeniu ten okrzyk, którym pani wspomnienia lat wspomina ten ten ten dyrektor ten sic Semper tyrani, czyli tak zawsze kończą tyrani tak zawsze rano NATO znaczy oczywiście to był to był byłyby to była wyraźna manifestacja polityczna to te wszystkie cementu czy pani wspomniała w opisie śmierci prezydenta to wskazywało na kompletne nieprzygotowanie do sytuacji, gdy ktoś może się targnąć się pomimo to nawet jeśli przyjąć koncepcja brama z Kolna czy jego wyobrażenie, jeżeli ktoś będzie chciał nie zaliczy tej tak do tego dojdzie to w tym wypadku można powiedzieć nie zrobiono nic, żeby zapobiec śmierci prezydenta aktor zabójca wchodzi niepowstrzymany przez nikogo oczywiście, dlatego że jest rozpoznawalny jako aktor wszyscy go znają wiedzą, że on tam może być to jest pani z aktorem, ale kieruje się w stronę loży prezydenckiej do mogą wzbudzić chociażby zaniepokojeni mija różnych ludzi nikogo to nie obchodzi ne ten major, który w, którego pani wspomniała, a który próbował go nogą chwycił za za ramię zabójcę, który była wtedy właśnie zeskoczyć z loży nad i krzyknąć swoje słynne słowa zostają Chen ugodzony nożem nie po prostu drobniejszy od od mordercy innymi słowy można powiedzieć prezydent w warunkach wojny, kiedy normalnie w podróży towarzyszyli mu choćby żołnierze no to tym różniła się wojna czas wojny secesyjnej innych momentów w historii Stanów zjednoczonych prezydent ma ochronę i ochrony w postaci żołnierzy, którzy go otaczają tak to zazwyczaj byli tacy służący był od wiernych białym domu który, który miał dostęp do broni nawet nie był uzbrojony w tym sensie by otrzymał on po prostu po nią sięgnąć, żeby ktoś nam nie spodobał i chciał chciał się wedrzeć jakiś brutalny sposób białego domu w tym wypadku nikt tak naprawdę nie pilnuje prezydenta i właściwie tak jak teraz ta pani pani pytanie uznano, że to jest kolejna ofiara najbardziej spektakularna dramatyczna, ale kolejna ofiara wojny, która pochłonęła najwięcej ofiar w historii Stanów zjednoczonych, bo pamiętajmy, że to był najkrwawszy wojna w historii Stanów zjednoczonych śmierć im Kolna pisarz wielki Narodowy dramat, który Amerykanie przeżywali być może dlatego i pomyślano, że takie wydarzenie może się kiedyś jeszcze powtórzyć powtórzyło się w 1800 osiemdziesiątym pierwszym roku to teraz prezydent zabity na dworcu kolejowym tak James Garfield jak to bywa zazwyczaj w takich okolicznościach po śmierci prezydenta historycy komentatorzy hobbyści zaczynają szukać jakichś informacji, który by wychwyciły szczególne cechy człowieka, który nie jest szerzej zaleje obserwatorom opinii publicznej ludzie nawet jakoś tam zapoznani z historią Stanów zjednoczonych Garfielda nie kojarzyli zupełnie, gdyby nie zabójstwo to był prezydent, który zginął bardzo krótko po objęciu urzędu prezydenta on też został prezydentem niejako w przypadku czy to może nieelegancko brzmi spać od pod adresem Jamesa Garfielda, ale został prezydentem, dlatego że Partia Republikańska była głęboko podzielona i gdzie 2 siebie tam trzeci korzysta on był tym trzecim, który skorzystał skorzystał na konflikcie między między mną postacią znaną czy lisem granty ma, a jednym z senatorów były 2 takie zwalczające się frakcje sam każ da wypróbował czy usiłował wycofać swoją swoją kandydaturę w tych w tym tym procesie wyłaniania kandydata na prezydenta stwierdzono, że już zapóźnione i koniec końców został prezydentem Stanów zjednoczonych bez wielkiego entuzjazmu dla samej idei objęcie tego urzędu Lech chyba się dobrze zapowiadał rzecz inna, że mówimy o takiej epoce w historii Stanów zjednoczonych, której prezydent czy poszedł on jest jednym z kilku prezydentów, którzy trochę nikną w taki w takiej mgle codzienności jeśli można tak powiedzieć, dlatego że Amerykanie żyli nieco innymi sprawami w tamtej epoce to był kraj rozwijający się kraj można powiedzieć na ścieżce wzrostu kraj, którego obywatele mieli tę wielką straszną wojnę za sobą raczej patrzyli w przyszłość to kraj oczywiście podzielone politycznie te podziały polityczne przeciętnego Amerykanina przesadnie nie obchodziły sądzę i tak jak mówię to byłby jeden z tych prezydentów, których możemy mniej powiedzieć, gdyby nie fakt że, że kilka miesięcy po swoim posłem zaprzysiężeniu zostanie zamordowany to właściwie jako padnie ofiarą człowieka jednym z tekstu ktoś trafnie napisał, że on ten czy nawet na standardy dziewiętnastego wieku, które które, w których ta diagnostyka powiedzmy normalności czy czy zdrowia psychicznego nie była przesadnie rozwinięta uznany został za za człowieka niezrównoważonego to jest ofiara też można by rzec szaleńca nie to jest właściwe słowo, jakiego moglibyśmy użyć, ale czeka na pewno zaburzonego, który po prostu postanowił się zemścić za osobiste niepowodzenia, ale jednocześnie potrafił to trochę połączyć ze sporem politycznym w łonie partii Republikańskiej po co jest najciekawsze w tej historii smutne paradoksalne strzelił do niego człowiek sam za Republika nasi uważał o nawet więcej był przekonany, że to on walnie przyczynił się do zwycięstwa Garfielda wyborach prezydenckich słał pisma do białego domu, w którym wyrażał nadzieję na przyznanie mu jakiegoś prestiżowego stanowiska więcej w marcu 1800 osiemdziesiątego pierwszego roku został przyjęty przez samego prezydenta, który tak jak pan powiedział po kontakcie z tym człowiekiem uznał go za niekompetentnego niezrównoważonego, ale przyszły zabójca zabiegał u prezydenta o stanowisku uwaga konsula Francji Carrefour odmówił potem kilkukrotnie zabójca usiłował się znowu dostać do białego domu czy został siłą usunięty i wtedy podjął decyzję o zabójstwie prezydenta czas i to, bo o nim mowa w bucie okiem w ogóle nie podali sobie życia poukładać i zaangażował się to by pani Aniela naziści rację on wygłasza nawet przemówienie wielu słuchaczy nie znalazło to przemówienie wygłosił ku chwale Garfielda to było przemówienie przygotowane dla Ulissesa Granta on zmienił nazwisko po prostu najgłośniej to przemówienie znów przypomnimy, że właściwy do białego domu nie było tak trudno się dostać wówczas wystarczyło właśnie poprosił, jaką audiencję, gdzie przychodzili mieli możliwość uzyskania bezpośredniego kontaktu z prezydentem Stanów zjednoczonych się pofatygować nawet do sekretarza stanu i tak na tarczy był w kwestii tego tej posady w Paryżu, że tamten powiedział, że nie chce więcej słyszeć od niego do końca życia w tym konsulacie paryskim w tej placówce paryskiej Igi to był w stanie wziąć nawet Wiedeń no ale nic nie chcieli dać postanowił po prostu z zabić prezydenta ciekawe, że się później będzie bronił, że on nie zabił zrobili to lekarze on strzelił na dworcu kolejowym do prezydenta, który to prezydent z, który to prezydent nie zmarł od razu od wystrzał, że zamach miał miejsce 2lipca, a prezydent zmarł 19września tak i to były miesiące tortury dla ciężko rannego prezydenta został wezwany na miejsce człowiek który, który był odpowiedzialny za leczenie prezydenta jego osobisty lekarz nazwiskiem Bliss w imieniu dr co jest dość oryginalne no i on zajął się prezydent wiemy na pewno 1 rzecz, że robiono wszystko niezgodnie z naszym wyobrażeniem o sztuce lekarskiej w tym sensie, że pierwsze badanie prezydenta odbyło się na posadzce dworca kolejowego trudno sobie wyobrazić miejscem bardziej zanieczyszczone niż niż niż takie właśnie i lekarza amerykańscy wówczas nie był przesadnie przywiązani do idei taki, że mogą się do rany dostać jakiś zarazki prezydenta przetransportowano do białego domu próbowano go leczyć ciekawostką w tej całej historii dramatycznej smutne jest to że, że do procesu to proces medycznego zaangażowano wynalazcy telefonu prawda Bella, który miał posłużyć takim detektorem wynajem do wykrywania metalu chodziło o to, żeby on za pomocą tego detektora wykrywania metalu odnalazł odnalazł tę kulę problem polegał na tym osobisty lekarz prezydenta pozwalał mu badać tylko 1 część ciała, w której ta kula zdaniem owego lekarza miała się znajdować, a znajdowała się jak pokazała później autopsja drugiej części ciała prezydenta to jest 1 sprawa druga sprawa prezenterzy na takim łóżku z elementami metalowymi i komu nie prze do głowy, że ten no taki taka taki prototyp może też detektora metali będzie wypierał sprężyny łóżka można powiedzieć tak w tym wypadku prezes miał szansę przeżyć jego lekarz osobisty w szczególności i pewnie ci, którzy jeszcze tam towarzyszy zrobić bardzo wiele, żeby nie dać mu tej szansy jest, ale taka książka, która stawia tezę, że lekarz to były intencjonalnie rozprawia się z całą tą historią tak jak zawsze przy takich wydarzeniach, które w, których niezwykłość polega właśnie na tym, że ginie tak ważna postać jak jak prezydent Stanów zjednoczonych szuka się jakiejś jakieś przyczyny głębsze, bo trudno nam uwierzyć że, że po pierwsze, zwykły sfrustrowany zaburzony człowiek podchodzi na dworcu kolejowym zabija prezydenta po pierwsze po drugie, że własny osobisty lekarz prezydenta prowadzi tak proces terapeutyczny doprowadza do śmierci pacjentach przez swoją pychę ignorancję głupotę nazwijmy to po imieniu ani skierowanie jakimiś interesami celami osobistymi nie działa w czyimś imieniu innymi słowy trudno nam uwierzyć w to że, że śmierć prezydenta Stanów zjednoczonych może być efektem szaleństwa z 1 strony frustracji z drugiej strony chorej ambicji braku kompetencji ignorancji pospolitej koniec końców po to, o wielu dniach cierpienia w wyniku po prostu sepsy James Garfield umiera niewielu ich prezentuje możemy powiedzieć jeśli byśmy porównali go do krótkiej prezydentury, że tak jego to można powiedzieć tak wyobraźmy sobie, że osłon zabija prezydenta Kennedy jego jeszcze przed kryzysem kubańskim też byłaby to krótka prezydentura, ale niewiele można powiedzieć w szczególności w tamtym kontekście historycznym, kiedy zginął PC zimnej wojnie Garfield zginął takim okresie pozłacanego wieku Ameryki takiej takiego dobrobytu i stabilizacji niektórzy twierdzą, że jego świat przyczyniła się do pojednania, bo zawsze chce się szukać jakiejś głębszej treści w takim dramatycznym wydarzeniu uda to ocenić na tle tylko można powiedzieć, że Duda na pewno była to na pewno jednostka ponadprzeciętne, dlatego że on doszedł do urzędu prezydenta de takich może nizin społecznych, ale biednej rodziny to był to był człowiek urodził się z takim zwykłym domu z bali drewnianych rodzina wielodzietna wcześnie osierocony ciężką pracą doszedł do roli społecznej, która wyniosła wtedy momencie na urząd prezydenta Stanów zjednoczonych, który osobiście szczęścia nie przyniósł to jeszcze dodam 1 rzecz się towarzyszyli prezydentowi tego dnia, kiedy został zamordowany jego 2 synowie, ale także syn zamordowanego Abrahama Lincolna Robert linką on wówczas sekretarz wojny zaś vito został zatrzymany aresztowany niemal natychmiast po zamachu przez oficera policji obrona usiłowała dowieść, że jest niespełna władz umysłowych, ale został skazany na śmierć przez powieszenie wyrok został wykonany w Waszyngtonie w czerwcu 1800 osiemdziesiątego drugiego roku ma innej panie doktorze rok 1901 w ogóle przełom dziewiętnastego dwudziestego wieku jest taki czas wzmożonych ataków anarchistów na głowy państwa Elżbieta bawarska cesarzowa Austrii królowa Węgier czy słynna Sissi inne król Umberto pierwszy król włoski m.in. także padł ofiarą zamachowca no właśnie prezydent ma innej to był prezydent, który rządził Stanami Zjednoczonymi w epoce jej i ich takiego ogromnego wzrostu pamiętajmy też prezydent, który podjął decyzje o wojnie z Hiszpanią o Kubę wszędzie w podręcznikach sprawę załatwia się dość szybko to znaczy w epoce prezydenta McKinleya same Zjednoczone rozpoczęły wojnę Kubę osobiście bym nie był entuzjastą tego konfliktu dodajmy to był człowiek, który można powiedzieć trochę dał się nieść fali politycznej takiego ekspansją niezła amerykańskiego to był faktycznie czas, kiedy stany Zjednoczone znalazły się na w tym w tej epoce ogromnego wzrostu gospodarczego przy nim tak jak właśnie o tym mówimy to jest prezydentura przełomu dziewiętnastego dwudziestego wieku w latach dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku stany Zjednoczone zdetronizowały wielką Brytanię na pierwszy miejscu wielkich potęg przemysłowych tego świata to znaczy stany Zjednoczone stały się pierwszym producentem największym producentem przemysłowym świata by już później tej roli tej pałeczki pierwszeństwa nie oddać wszyscy wierzyli w to, że stany Zjednoczone mają tę szczególną misję tylko, że są jest to kraj wyjątkowy, że jest to kraj jak skazany na sukces jest w dodatku jest to kraj, którego model polityczny społeczny gospodarczy jest optymalny powinien być właściwie zaproponowane wszystkim dokoła jako najlepszy Amerykanie mieli ogromne poczucie wyższości także nad starą Europą do tego, że tak da na marginesie dodać że, że jest ona Zjednoczonych czy samych Amerykanach coś takiego jak jak podziw dla tej starej Europy pewna tęsknota za europejskim stylem życia europejską modą z drugiej strony mają swoje przeświadczenie o tym, że oni są lepsi, że model polityczny społeczny gospodarczy jest lepszy tak było wtedy tak jest dziś na wielu wypadkach tyle tylko, że mimo tego wzrostu ogromnego mimo tego dobrobytu, który charakteryzował rzeczywiście życie wielu Amerykanów była tam grupa ludzi, którzy w tym rozwijającym się kraju żyli po prostu trudnych warunkach, zwłaszcza dotyczyło to grupy migrantów tej anarchiści czy ruch anarchistyczny się rozwijał w związku z charakterem kapitalizmu pamiętajmy też kapitalizm kompletnie właściwie pozbawiony osłon socjalnych to jest epoka, w której człowiek, który doświadcza jakiegoś nieszczęścia osobistego na właściwe pozostawiony sam sobie, jeżeli ktoś ulegnie wypadkowi w pracy to trudno można by przytoczyć mnóstwo przykładów wydarzeń przełomu dziewiętnastego dwudziestego wieku, które dowodziły, że stany Zjednoczone były krajem kapitalizmu dzikiego ktoś mógł się burzyć powiedzieć no cóż przez to był to była taka epoka takie realia to jednak można powiedzieć już w Europie wówczas jednak standardy pracy ochrony miejsca pracy były nieco inne szczególnie uzyskiwano imigrantów właśnie sem Ciołkosz był człowiekiem, który po prostu wywodził się z tej imigracji potomek i imigrantów z Polski wszystko na to wskazuje sfrustrowany zniechęcony postanowił uderzyć w Nakle jako symbol amerykańskiego stylu życia amerykańskiego kapitalizmu, a ekspansją niż mu on był przesiąknięty tymi ideami anarchistycznym mi, a ponieważ tak jak pani wspomniała taki był nurt w ówczesnej polityce do takich wydarzeń dochodziło, kiedy przedstawiciel tego ruchu anarchistycznego porywali się na życie przywódców politycznych to się także zdarzyło w stanach Zjednoczonych McKinleya padł ofiarą też nie od razu czy on mnie nie zginął na miejscu zmarł później, a sam Ciołkosz zostanie później stracony na krześle elektrycznym 29października 1901 roku będzie 50 tą osobą straconą na krześle elektrycznym to były początki stosowania takiej właśnie formy kary śmierci przed śmiercią powiedział zabiłem prezydenta, ponieważ był wrogiem prawych ludzi prawych robotników nie żałuje swojego czynu i właśnie po zabójstwie McKinleya zdecydowano o stworzeniu takiej profesjonalnej ochrony prezydenta Stanów zjednoczonych, bo Secret Service wcześniej zajmowała się walką z fałszerzami pieniędzy po 1901 roku skierowano mnie ją do ochrony prezydenta Stanów Zjednoczonych ta ochrona nie pomogła kolejnemu zamordowanemu John Kennedy 1963 rok w drugiej połowie tegoż roku Kennedy postanawia wzmocnić swoją pozycję polityczną myślą już oczywiście o wyborach prezydenckich w listopadzie roku sześćdziesiątego czwartego i rusza w podróż po 11 Stanach jednym z nich jest Teksas bardzo ważny ze względu na liczbę głosów elektorskich, ale też bardzo trudny dla partii Demokratycznej pamiętajmy, że południe kiedyś dawno temu było rej rezerwuarem głosów Demokratów tyle tylko, że po drugiej wojnie światowej partia demokratyczna w szczególności w okresie prezydentury Johna Connally i jego zaangażowała się ruch praw obywatelskich nie mamy tutaj miejsca czasu, żeby chodzić, dlaczego tak się stało tę kwestię tę kwestię rozstrzygnąć, ale było tak, że Karelii, który w szczególności osa, reprezentując te elity wschodniego Wybrzeża bardzo odcinał się niejako był słaby akceptowany w tym Południowej Południowej części stany Zjednoczone zdecydował się tam wzmocnić właśnie swoją pozycję na jej stąd ta podróż do Teksasu przeciwnikiem tej podróży był wiceprezydent z południa, czyli Lyndon Johnson oczywiście później powiek media mnie pan spojrzy panie prezydencie jak chętnie pana witają Dallas ale kiedy miało jeszcze wcześniej dość tej wizyty nie był entuzjastą nie będzie entuzjastą gubernator, który zostanie postrzelony w trakcie zamachu na prezydenta Kennedyego śmiało ubiegać o reelekcję i uważał, że takie manifestowanie przyjaźni kontaktu z Johnem Kennedym w południowym stanie niechętny idei równouprawnienia Afroamerykanów nie przysłuży mu się, ale prezydent Kennedy postanowił jechać zabiegał o to, żeby spotkać się z tymi, którzy w szczególności mogli wesprzeć finansowo jego kampanię wyborczą przypomnijmy, że miał mieć miejsce kolejne wybory miały miejsce w roku 1964 stąd wizyta w Dallas Dallas stało się miejscem śmierci 22listopada 1963 roku ze składnicy książek strzelił do prezydenta Kennedy ego, ale osłon to wiemy, ale poza tym o zabójstwo prezydenta jego wydaje się wówczas wydawało się wiemy za mało im dłużej od momentu śmierci Kennedy i jego tym mniej Amerykanów wierzyło w to, że prezydent Dżalal energii stał się ofiarą 1 samotnego zabójcy prezydenta postrzelony wszystko na to wskazuje trzykrotnie, gdyby nie gorset, który nosił ze względu na problemy z kręgosłupem być może osunął by się o 1 ze strzałów nie wiadomo tego nie wiemy czy ten kolejny trafił tak czy inaczej 1 pocisk roztrzaskał czaszkę prezydenta bardzo szybko przewieziono oczywiście limuzyną śmiertelnie rannego prezydenta do szpitala, gdzie po próbie reanimacji lekarze ogłosili zgon głowy państwa bardzo szybko też zorganizowano zaprzysiężenie Lyndona Johnsona na pokładzie uziemiony dalsze Asłan towarzyszyła wiceprezydentowi, a teraz prezydenta liderowi Johnsonowi w tym tej uroczystości Jacqueline Kennedy, która miała na sobie garsonkę ogrodzoną krwią prezydenta Kennedyego, kiedy proponowanej, żeby się przebrała powiedział niech zobaczą co zrobili niektórzy twierdzą panie doktorze, że to zabójstwo kończy epokę niewinności, w której Ameryka miała nieustannie iść naprzód była młoda piękna wszyscy mili jak w bajce żyć długo szczęśliwie, a tutaj tę sielankę przerywa brutalne morderstwo, dlatego że trudno było uwierzyć, że osłon, który był człowiekiem przegranym życiowo były żołnierz, który nie mógł się poukładać życia w jakiś czas spędził w związku Radzieckim, a więc prawdopodobnie moja sympatia komunistyczny, że ktoś taki może samotnie zorganizować zamach na kogoś tak potężnego tak skutecznego tak wpływowego jak John Fitzgerald Kennedy uważano, że za za tym zabójcą to jakiś spisek, że na tak naprawdę zakres jego targnęła się ludzie, którzy wymierzyli ogromny policzek cios samej Ameryce podejrzewano Fidela Castro podejrzewano ludzi z Wietnamu pamiętajmy, że krótko przed śmiercią kres jego w wyniku zamachu trochę dźwięku zamachu inspirowanego czy organizowanego pod auspicjami CIA zginął zginął przywódca południową Wietnam ski podejrzewano oczywiście mafie to wszystko powodowało, że 7 Jana sobie słabość Ameryki z różnych perspektyw jeszcze 1 kwestia w tym wszystkim radzi uosabiał Amerykę tragedią uosabiał w tym sensie że, żeby młody, że był przystojny miał ogromnie dużo czaru osobistego sobie wreszcie po latach prezydentury Eisenhowera lubianego starszego pana on pchnął Amerykę nowe życie czy on Amerykanom pozwolił uwierzyć po raz kolejny, że świat można zmieniać on był prezydentem idealistą w istocie rzeczy można by też dyskutować długo o tym na czym polega idea zgody jego, ale jego ogromna zasługa polegała na tym, że stany Zjednoczone Amerykanie uwierzyli znowu swoje posłannictwo to, że mogą zmieniać świat, że mogą dzisiaj jest plastyczny, że można go nieco lepić o sam to ogromnie wierzył i w tym sensie rzeczywiście śmieć nad jego to jest śmieć jakiegoś marzenia winny Ameryce problem to marzenie realizować Don Johnson można by zapytać ilu ilu z nas wiedziało o próbach reform Lyndona Johnsona przecież to jest wizja dość specjalistyczna okres nim wiemy stosunkowo dużo mimo, że to była krótka prezydentura, dlatego że wierzymy w to wszystko czym on mógłby być, gdyby nie zginął ja tym polega chyba jego fenomen na tym myślę polega właśnie to zjawisko pani powiedziała, że to jest kres niewinności Ameryki to zapytam o te spiskowe teorie odtajnione są oczywiście kolejny pakiet dokumentów ostatnie takie odtajnienie miało miejsce pod koniec ubiegłego roku na ile fakt, że zabójca także został zastrzelony podczas eks eskortowali go do aresztu 2 dni po zamachu na ile się przyczyniło do tego, że zaczęły pojawiać te spiskowe teorie do ogromnym stopniu przyczyniły, dlatego że zginął zamachowiec zabójca prezydenta Kennedyego zginął w garażu otoczony przez kilkudziesięciu policjantów na oczach reporterów podszedł do niego akurat, który był powiązany z takich takim półświatkiem mafijnym bez branży restauracyjnej zabił go wszystko wskazuje na to, że wcześniej w ogóle lub ukaranie go teraz nagle ma być tknięty jakimś takim moralnym wzmożeniem i zabić tego zabójcę innymi słowy wszystko wskazywało na to, że za śmiercią prezydenta musi stać jakiś jakiś spisek co więcej ten pogląd wyrażali wielokrotnie może nie publicznie, ale w rozmowach prywatnych oto część rynku do Sojuszu pracowników sam wiceprezes później prezydent Lyndon Johnson i najbardziej chyba dotknięty obok żony wdowy po prezydencie Kennedym, czyli Robert brat powiernik pracownik prokurator były prokurator generalny Robert Kenner i ten z kolei wierzył, że tutaj może odegrała jakąś rolę przestępczej właśnie zorganizowana przez sam prokurator generalny był w działalność zmierzającą do rozbicia tej przestępczości zorganizowanej stany Zjednoczone bardzo uwikłany czasu akurat bardziej z skłaniał się ku koncepcji związanym z tym, że to jakieś tło kubańskie miało miejsce w w tej w kontekście zabójstwa prezydenta Kennedyego innymi słowy mamy do czynienia z szeregiem środowisk, które z różnych powodów mogłoby zaleczyć na śmierci prezydenta Kennedyego wybitny historyk amerykański Robert daleko swojej książce też bardzo dobrej biografii Kennedy ego finisz Life niedokończone życie et stare taką tezę, że nie możemy przyjąć, że był to osła właśnie, dlatego że trudno nam uwierzyć w ten ten czynnik ten czynnik przypadkowości w kontekście prezydentury Kennedy ego rzecz inna, że wiele z tych kwestii nie zostały do końca wyświetlonych nawet sama komisja Kongresu ponowna punkt tej koncepcji czy tego werdyktu komisji UE na komisji badającej sprawę śmierci sędziego bezpośrednio po po zamachu mało, kto przyjął właściwie ten wynik prac komisji chyba połowa Amerykanów akceptuje go tak pokazują badania reszta wierzy w spisek także kolejna komisja powołana w kongresie na fali rozliczeń z działalnością ja w latach siedemdziesiątych wskazywała, że sprawa nie jest do końca wyświetlona wiele znajdzie się w niej elementów, które wymagałyby no zgłębiania, które są niejasne i na cóż na temat śmierci prezydenta Kennedyego powstała ogromna literatura to jest morze książek tekstów, którym można dosłownie zatonąć powstają kolejne sprawa na pewno będzie jeszcze rozpala wyobraźnie paść zawsze, bo te jak pani wspomniała pani redaktor wyświetlane dotychczas ujawnione dokumenty, które miały wszystko zmieni pociąg Leszko zarzucano, że te dokumenty FBI jest nieujawnione są ujawnione teraz cóż nie zmieniły prawdopodobnie miały ukryć tylko niekompetencji tych służb Kennedy, a wcześniej linką Garfield i Marcin Ney 4 amerykańskich prezydentów, którzy zostali zamordowani w trakcie pełnienia urzędu opowiadał nam tę historię dr Marcin Kotarski Instytut amerykanistyki studiów polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego panie doktorze bardzo dziękuję za rozmowę dziękuję pani redaktor dziękuję państwu państwu dziękuję za wspólnie spędzony czas oczywiście zapraszam na audycję sprawy różne już za tydzień w każdą niedzielę tuż po dziewiętnastej, a program dodam jeszcze wydawała Małgorzata Łuczyńska życzę państwu dobrego wieczoru i do usłyszenia Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: SPRAWY RÓŻNE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA