REKLAMA

Dlaczego prawa wyborczego nie należy zmieniać w pośpiechu?

Wywiad Polityczny
Data emisji:
2023-01-10 17:20
Prowadzący:
Czas trwania:
12:59 min.
Udostępnij:

22 grudnia 2022 roku posłowie Prawa i Sprawiedliwości skierowali do Sejmu poselski projekt ustawy wprowadzający zmiany w Kodeksie wyborczym. Dziś projekt ten omawiamy z prof. Adamem Gendźwiłłem, członkiem Zespołu Ekspertów Wyborczych Fundacji im. Stefana Batorego. Zespół ten przygotował wstępną opinii zakładanych zmian, o której to opinii rozmawiamy z naszym gościem.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
prof. Adam Gendźwiłł jest z nami wydział geografii studiów regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego ekspert fundacji Batorego dzień dobry panie profesorze czy słyszymy panu dzień dobrem tak słyszymy się doskonale panie profesorze jutro ani posiedzeniu sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, która zajmie się projektem zmian w kodeksie wyborczym tym projektem, który PiS złożył do laski Marszałkowskiej przed Wigilią politycy obozu władzy przekonują, że Rozwiń » nikt nie powinien głosować przeciwko, bo proponowane zmiany są i sensownej pożądane rzecznik rządu mówi nawet tak jak ktoś wskaże, która z tych zmian jest niebezpieczna to naprawdę pogratuluje może nawet jakąś nagrodę udziela podniesie pan rzuconą rękawicę, bo pan współautorem opinii przygotowywanej dla fundacji Batorego tak zachęcam pana rzecznika w takim razie do lektury takiej wstępnej opinii, którą przygotowaliśmy w gronie ekspertów zespołu ekspertów wyborczych fundacji Batorego i wskazujemy tam na kilka ryzyk związanych z tymże zmiany w kodeksie wyborczym chce się wprowadzić się bardzo szybkim tempie pochopnie i związane też z tym co w tym projekcie w tym projekcie nie ma nie tylko z tym co w tym projekcie jest, ale również z tym, czego w nim brakuje no i narzekamy oczywiście w tym projekcie, że jego intencja tak jak on jest sprzedawany jako projekt pro frekwencyjnych nie do końca odpowiada zawartości w ten projekt reguluje dużo więcej niż tylko dostępność obwodowych komisji wyborczych uzasadnienie tego projektu nie jest tak naprawdę uzasadnieniem w wielu kwestiach jest po prostu streszczeniem tych przepisów, które są są wprowadzane, a więc no projektodawcy powinni mieć taki zwyczaj, że problem na piersi diagnozuje identyfikuje się, że istnieje, a potem próbuje się spośród różnych rozwiązań wybrać to, które będzie najbardziej efektywne na jej tego w tym projekcie zdecydowanie brakuje to teraz ogółu do szczegółu po pierwsze do tej pory stały obwód głosowania obejmował od 500 do 4000 mieszkańców teraz ma być tworzony już od 200 osób można było to robić także wg tego prawa, które obowiązuje teraz będzie to obowiązkowe i w efekcie zwiększy się liczba lokali wyborczych, czyli obwodowych komisji wyborczych Jarosław Kaczyński w październiku zeszłego roku mówił w Puławach, że w niektórych miejscach do lokalu wyborczego jest kawał drogi są to głównie obszary wiejskie, że trzeba to zmienić to właśnie ma być to działanie pro frekwencyjne może przybyć aż 6000 nowych obwodów teraz jest ich 27 000 i państwo bardzo pieczołowicie analizują to właśnie rozwiązanie, więc bardzo proszę o garść szczegółów jak najbardziej nam by dalej oczywiście znamienne, że walkę z wykluczeniem komunikacyjnym, który jest realnym problemem w Polsce rozpoczynamy od tego, żeby zlikwidować wykluczenie komunikacyjne w dniu wyborów, czyli tym jedynym dniu, w którym wyborcy rzeczywiście są bardzo bezpośrednio politykom potrzebni co oczywiście samo w sobie jest może być komentowane z właśnie z przekąsem, ale mówi pan oczyszczaniem to jest realne, ale uzupełnię, bo to teraz już mówimy innym rozwiązaniu pan wyraził opinię co do rozwiązania, aby wyborcom niepełnosprawnym oraz powyżej sześćdziesiątego roku życia samorządy miały gwarantować transportu do lokalu wyborczego w gminach wiejskich i wiejską miejskich, w których w dniu wyborów nie funkcjonuje transport zbiorowy lub najbliższy przystanek daleko od lokalu wyborczego też trzeba będzie taki transport zapewnić tak to znaczy tak naprawdę oba rozwiązania zarówno zwiększenie liczby obwodowych komisji wyborczych, jaki kwestia transportu publicznego, a dzieci transportu mieszkańców do lokali wyborczych to jest nie sposób na rozwiązanie tego problemu my zwracamy tylko uwagę i niepokoimy się o to czy rozwiązanie polegające na tak naprawdę usztywnieniu istniejących regulacji, ponieważ obwodowe komisje wyborcze, które są powoływane w miejscowościach poniżej 500 mieszkańców już tak mogły istnieć jest w Polsce było ich w Polsce do tej pory całkiem sporo ponad 1,51000 w ponad 700 gminach wiejskich, więc można powiedzieć, że samorządy doskonale radziły sobie sytuację w, której by obwody w miejscowościach naprawdę peryferyjnych, do których trudno było aż w UE powstała trudno było się dostała powstawały problem polega na tym, że my już od dłuższego czasu mamy problem z obsadą obwodowych komisji wyborczych, więc zwiększanie ich liczby przy jednocześnie no braku jak pokazanie jak poradzić sobie z tym problemem, że nie mamy wystarczającej obsady obwodowych komisji wyborczych już mówię nawet o odpowiedniej można powiedzieć jakości obsady, ale nawet minimalnej wymaganej przez kodeks wyborczy liczby członków komisji wyborczych no ten problem tak naprawdę nie jest pokazane jak będzie rozwiązany, więc o to o to się niepokoimy właśnie w tym kontekście oczywiście poza sytuacjami, w których w, których rzeczywiście samorządy będą się borykać z problemem tego, gdzie lokale obwodowych komisji wyborczych takich najmniejszych miejscowościach powołać zwracamy uwagę, że takim podstawowym rozwiązaniem profesji, który jest stosowany w wielu krajach Europy również tych bardzo rozproszonym osadnictwem jeszcze większymi dystans sami, które obywatele muszą pokonywać do tego, żeby jak do punktów, które są usługi publiczne, że takim rozwiązaniem w przypadku wyborów jest po prostu głosowanie korespondencyjne i można powiedzieć bardzo zastanawiające jest to, że projekt, które ma na celu właśnie no jest sprzedawany jako projekt pro frekwencyjnych tak bardzo łukiem omija to co eksperci i organizacje pozarządowe postulują od dawna to znaczy upowszechnienie Formuły głosowania korespondencyjnego po to, żeby głos był możliwy, żeby można było głos oddać również w ten sposób ani koniecznie, pojawiając się w lokalu wyborczym inny problem, który zwracamy uwagę jest taki, żebyśmy sobie nie poradzili z dostosowaniem już tak istniejących obwodów do potrzeb osób z niepełnosprawnościami 46% lokali wyborczych w wyborach prezydenckich 2020 roku było niedostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych więc, powołując nowe, a obwodowe komisje wyborcze należałoby się zastanowić czy one rzeczywiście będą dostępne dla wszystkich i czy rzeczywiście w ten sposób walczymy z wykluczeniem czy rzeczywiście upowszechniane możliwość głosowania to są oczywiście pytania, na które w uzasadnieniu nie ma odpowiedzi i myślę, że Fuks każdy poważny polityk próbujący zmieniać prawo wyborcze powinien najpierw odpowiedzieć na te pytania to teraz kolejna rzecz, którą proponuje prawo sprawiedliwość chce zmienić sposób liczenia głosów przez komisję wszyscy członkowie komisji mają razem liczyć głosy uznawać ich ewentualną nieważność przewodniczący ma po prostu prezentować każdy głos wszyscy mają na niego spojrzeć wspólnie ocenić to jest głos was ważne czy czy nie ważne nie ma być żadnego dzielenia się na podgrupy liczenia w tych podgrupach głosów, choć oczywiście obowiązujące prawo także zakazywały takiej procedury, ale państwo wskazują w tej opinii, że dosłowna realizacja tego przepisu dotyczącego okazywania głosu wyborczego wszystkim członkom komisji może znacząco przedłużyć proces liczenia głosów ani wydaje się państwu, żeby jakikolwiek sposób miała go przy tym usprawnić albo uchronić od nieprawidłowości więcej sugerują państwo, że przeciąganie prac komisji może doprowadzić właśnie do zwiększenia liczby błędów popełnianych przez członków zgadza się wystarczy sobie zrobić prostą kalkulację jak mogłoby to wyglądać takim przeciętnym obwodzie który, który liczy mniej więcej 1200 wyborców by pewnie głosujących oczywiście trochę mniej w zależności od frekwencji wyborczej wystarczy przemnożyć przez czas, który jest potrzebny na to, żeby znaleźć krzyżyk na karcie wyborczej okazać się wszystkim członkom w tych większych komisjach wyborczych, których mamy wyborców powyżej 3000 będziemy mieli 13 w obwodowych komisji wyborczej jak rozum siedzących wokół 1 dużego stołu i trujących każdy sobie na kogo został oddany głos przypominam, że liczba kandydatów w wyborach do Sejmu, że nie notujemy tylko, na jaką partię głos został oddany, ale notujemy też, jakiego kandydata, więc w tych okręgach, w których jest rzeczywiście dużo mandatów do rozdzielenia pomiędzy partie mamy też dużo kandydatów mamy też duże karty wyborcze i ciągle możliwe jest to, że w największych okręgach wyborczych będą karty wyborcze w formie książeczki w związku z tym trzeba będzie, żeby stwierdzić ważność głosu w formie broszur zwanej karcie wyborczej przywrócić całą broszurę, żeby sprawdzić czy głos jest ważny nie zatrzymać się na pierwszym zgłasza tylko tylko skończyć się na ostatniej stronie jest groszowa karty no nie wiem przyjmijmy 2030 sekund na przeliczenie każdego głosu dodaje już kilka godzin w przeciętnym obwodzie i coraz więcej aż do kilkunastu godzin w największych z największych obwodach jeśli rzeczywiście literalnie zastosować to rozwiązanie no to zachęcałbym najpierw do tego, żeby przeprowadzić eksperymenty, które mogłyby pokazać to jakiś mniejszej skali i przygotować rzeczywiście dokładną pozytywną instrukcję taką, która zawierała nie tyle co, czego nie należy robić tylko jak krok po kroku należy te głosy policzyć ta instrukcja powinna być na wyposażeniu obwodowych komisji wyborczych w moim przekonaniu taką instrukcję powinna wydać Państwowa Komisja Wyborcza, korzystając z doświadczenia KBW, korzystając z doświadczenia osób, które zasiadały w obwodowych komisjach wyborczych wielokrotnie, a nie powinny być regulowane tak z przyczyn Karski w ustawie to jeszcze 1 rzecz panie profesorze, bo już powoli zbliżamy się do końca to istotne, bo PiS chce wynagradzać mężów zaufania, a także drugie rozwiązanie pozwoli obserwatorom społecznym na rejestrowanie tego co robi obwodowa komisja wyborcza państwo też mają przy tych 2 rozwiązaniach wątpliwości tego się bardzo bałem tego rejestrowania myślę, że tutaj koledzy prawnicy jeszcze jeszcze bardziej zwracali uwagę na kwestię jawności właśnie tajności głosowania zwróćmy bowiem uwagę, że do tej pory było możliwe filmowanie przebiegu prac obwodowej komisji wyborczej, ale z wyłączeniem tego czasu, kiedy lokal wyborczy był otwarty czyli kiedy przychodzili do niego wyborcy w tej chwili proponuje się zmianę, która jak się ma do uzasadnienia pro frekwencyjną ości polegającą na tym, że mężowie zaufania mogliby nagrywać przebieg prac obwodowej komisji wyborczej również w trakcie głosowania wyobrażam sobie, że bardzo trudno jest nagrywać pracę obwodowej komisji nie, nagrywając również wyborców wchodzących do lokalu wyborczego myślę, że to tworzy taką do niespokojnej i nie najlepszą atmosferę głosowania dodatkowo ustawa czy projektu kodeksu wyborczego nie reguluje kwestii tego jak miałaby się jak miałyby być tutaj chronione wizerunki wyborców co miałoby się działać również z tymi nagraniami na urządzeniach nagrywających zapasy które, które są wyposażeni mężowie zaufania ta zmiana niepokoi, bo ona rzeczywiście sprawia, że będziemy mieli do czynienia z sytuacją, w której PAP będziemy wiedzieli dużo więcej zachęt do tego, żeby kontrolować prace obwodowych komisji wyborczych niż tego, żeby obywatele dni pracowali poprawa, a którzy pełni pracowicie liczyli głosy i w na lego dobra, jakim u ta ani wyniku wyborów byli skłonni zgłosić no niestety zbliżamy się do końca, ale tutaj chochlik techniczny popsuł nam końcówka wypowiedzi pana prof. prof. Adam Gendźwiłł wydział geografii studiów regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego ekspert fundacji Batorego był moim państwa gościem rozmawialiśmy o proponowanych przez prawo sprawiedliwość zmianach w kodeksie wyborczym, a już jutro w sejmie posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach i ona ma się właśnie zająć projektem tychże zmian w kodeksie wyborczym informację Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: WYWIAD POLITYCZNY

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA