W co inwestować w 2023 roku

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzień dobry tu Grzegorz Nowacki zapraszam na pierwszy w 2023 roku i 200 siedemdziesiąty trzeci w ogóle odcinek podcastu Puls biznesu do słuchania tusz mała tradycja, że pierwsze 3 w każdym roku poświęcamy tematowi co inwestować to pytanie powinni sobie zadać wszyscy nawet ci, którzy dotąd trzymali pieniądze po prostu rachunków banku mówię to pytanie dziś stało się nadzwyczaj aktualne trafną odpowiedź nabrała wyjątkowego znaczenia po pierwsze w sytuacji tak szybko Rozwiń » rosnących cen każdy ekstra zarobione pieniądze każdemu z nas bardzo przydadzą po drugie, przy takiej inflacji oszczędności nieefektywnie alokowane w bardzo szybkim tempie tracą wartości, nazywając rzeczy po imieniu mimo to, że mamy oszczędności biednieje po trzecie inwestowanie na giełdzie obligacje fundusze, a nawet surowce stało się banalnie proste zasady jest tak samo proste kupowanie czegokolwiek innego w sieci i wcale nie wymaga dużych kwot, a po czwarty przy tak rozchwianych rynkach jak w minionym roku wypracowywanie zysków wcale nie jest łatwe co gorsze jak kilka chwil usłyszycie nawet te produkty, które chodzą za bezpieczne mogą przynosić straty dlatego zachęcam do posiedzenia najbliższej godziny by posłuchać doświadczonych rozumiejących rynki ekspertów, którzy podpowiedzą co jak inwestować w tym roku pozbawiono giełdach obligacjach surowcach mieszkaniach nie zabraknie też uniwersalnych radzono dla początkujących jak wprawiony w bojach inwestorów zapraszam podcast o tym co inwestować zaczniemy rozmowy o tym co czeka gospodarkę to ważne, dlatego że od sygnałów i danych północy z gospodarki zależą nastroje inwestorów, ale to ważne także, dlatego że przecież od tego czy w naszych potrzeb będzie mniej czy więcej pieniędzy zależy to czy ile i jak będziemy inwestować rozmowy o tym co czeka gospodarkę i nasze płace zaprosiłem Ignacego Morawskiego głównego ekonomisty Pulsu biznesu, a więc, jaki to będzie rok no ja myślę, że to będzie zły rok rok, kiedy dotrzemy w recesję rok, kiedy pewnie wzrośnie bezrobocie dochody ludności będą malały ze względu na wysoką inflację, ale spojrzałem na to też w pewnym sensie optymistycznie, ponieważ sądzę, że mogła być dużo gorzej dużo dużo gorzej, jeżeli spojrzymy sobie na wstrząsy, które trafiły gospodarkę w minionych miesiącach to mogliśmy się znaleźć w głębszej recesji mówię tutaj przede wszystkim o bardzo wysokim wzroście cen energii tym kryzysie energetycznym odcięciu dostaw gazu z Rosji w dziś tam wiosną określono takie scenariusze, że jeżeli Rosjanie odetną gaz to Europa znajdzie się bardzo głębokiej recesji Rosjanie odcięli gaz przez większość nie całość, ale większość Europa nie jest głębokiej recesji na drugie takie fakty wzrostu procentowych bardzo gwałtowny, więc wydaje się, że mogło być gorzej niż jest to można uznać jako jakiś temu optymistyczny scenariusz, czyli ślizgamy się po granicy recesji to jest pewnie taki scenariusz bazowy na przyszły rok, a jednocześnie wydaje się, że nie ma powodu takiego fundamentalnie makroekonomicznego, żeby ta recesja była długa i głęboka Bucks porównamy tę recesję z przyszłymi epizodami decyzyjnym w Polskiej gospodarce czy też epizodami spowolnienia to nie jesteśmy ani prze inwestowana gospodarką ani jakimiś dużymi nierównowaga ami nadmiernie uzależnione np. od kapitału spekulacyjnego portfelowego tzw. więc nie potrzebujemy już takiego oczyszczenia głębokiego taki to to daje jakąś nadzieję, że po tym, twardym lądowaniu, które pewnie nas czeka przyjdzie odbicie od drugiej połowy roku co będzie z naszymi płacami i inflację 2 rzeczy się łączonej patrzyć razem tak łączą dokładnie myślę, że to jest największy temat chyba na przyszły rok, bo mamy do czynienia ze spadkiem realnych wynagrodzeń i to jest najgłębszy spadek o właściwy początku transformacji te wynagrodzenia oraz coraz szybciej raz wolniej, ale one rosły przeciętne wynagrodzenie w przyszłym roku to przeciętne wynagrodzenie na pewno pierwszy po wyroku będzie spadał realnie względnie wysoką inflację i takiego spadku oczywiście nie było od dawna co więcej jak specyfika rynku pracy i w ogóle można powiedzieć kontraktów płacowych sprawia, że dla większości ludzi ten spadek będzie też głęboki wynagrodzeń dlatego, bo mimo, że średnia płaca rośnie to wzrost średniej płacy zwykle ciągnie w górę ta mniejsza część pracowników, które dostaje podwyżki natomiast większość ludzi w trakcie roku tych podwyżek nie zostaje podczas gdy średnie ceny rosną prawie wszystkie, tak więc wydaje się, że takiego psychologicznego punktu widzenia ten epizod recesyjny też spowolnienie będzie trudniejsze niż się wydaje po takich wskaźnikach ogólną makroekonomicznych jak PKB itd. bo ten spadek płac jest ludzi bardzo nieprzyjemne natomiast znów jakiś plus na tym tle można powiedzieć jest taki, że nie rośnie nam na razie bezrobocie, a pewnie jak zacznie rosnąć ten zaraz nie będzie bardzo duży tak jak spojrzymy na poprzednie epizody dużego spowolnienia w Polsce 2002 rok 2009 rok 2013 roku wtedy bezrobocie skakało do 20% później do 12%, bo wysokie dosyć tak dzisiaj startujemy wobec bardzo niskiego poziomu postawa bezrobocia rejestrowanego w Polsce to jest 5% z hakiem i nie wydaje się, żeby wzrosła mocniej niż dla punkty procentowe, więc będzie inny kryzys niż poprzednie mimo wszystko, jaki z tego makroekonomicznego punktu widzenia wniosek mówi się odbiciu prawdopodobnie w drugiej połowie roku czy zatem 2023 jest rokiem, kiedy lepiej myśleć o ochronie kapitału czy szukać okazji do jakich maksymalizacji zwrotu, licząc no właśnie euforyczne reakcje rynków finansowych na odbicie w gospodarce rzeczywiście nie ma nigdy 1 rekomendacji, bo różni ludzie mało, że preferencja na sytuację finansową różne podejście zawsze najlepszy sposób inwestowania to oszczędzać systematycznie nie spekulować za dużo natomiast, jeżeli ktoś się zastanawia oczywiście podejmuje decyzje inwestycyjne z taką perspektywą roczną dwuletnią to jak powiedział że, że jest jakaś szansa na to, że dzisiaj można pewne aktywa kupić tanio na giełdzie np. może ten moment najlepszy trochę już minął, bo taki okres głębszych spadków pewnie minął, ale generalnie wyceny wielu spółek są dość atrakcyjne wydaje mi się i przyjmując taki scenariusz, że nie będzie katastrofy gospodarczej wydaje się, że to jest moment na to, żeby szukać dobrych okazji inwestycyjnych czy takich, które dadzą zarobić ponad przeciętnie w długim okresie i sądzę, że nawet na polskiej giełdzie nie takie okazje można znaleźć na giełdach światowych pewnie jeszcze więcej wszystkich łącznie 100 zaskoczyło to co się działo w tym roku rada rynku obligacji ich cenami, bo rok temu, gdy rozmawialiśmy naszym podkreśla mówi, że obligacje mogą być niezłą propozycją inwestycyjną okazały się być no to pomysł, ale na pocieszenie zaskoczyło to większość inwestorów także tych największych na świecie jak to tłumaczyć jak byś ocenił obligacje na 2023 jak ziści obligacje przyniosły duże straty zmiany gwałtowne podwyżki stóp mówiliśmy pamiętam rok temu o tym, że te podwyżki stóp będą dość wysokie, że one będą zagrożeniem dla giełd natomiast, że będą aż tak wysokie tego się nami jest podzielone tak czasem w gospodarce jest zderzają się wydarzenia, których oczekuje i tak główny powód tak bo kiedy stopy procentowe rosną ceny obligacji spadają natomiast mimo wszystko Janowska kupowałem tych obligacji w ciągu roku tylko po prostu nie na początku, ale później w międzyczasie na nich straciłem później one zaczęły rosnąć więcej nie jest może tak tragicznie no ja myślę, że znosiłem powtórzy trochę to co powiedział w zeszłym roku mimo, że to w zeszłym roku okazało się złym kierunkiem, ale sądzę, że mamy już taki poziom stóp procentowych, który w długim okresie nie powinien być dużo wyższy, bo przewodnim jeszcze raz jak działa obligacje tak, jeżeli kupujemy obligacje, która ma rentowność po 7% i stopy procentowe na rynku rosną ocena tej obligacji naszej spada prawda, bo rynkowe stopy procentowe są wyższej można znaleźć inne okazje inwestycyjne w uproszczeniu, więc dla obligacji wzrostu nie jest dobry, ale sądzę, że ten cykl podwyżek stóp procentowych może jeszcze się nie kończą się zbliża do końca i skoro tak to niektóre na pewno obligacje mogą w długim okresie stanowić zabezpieczenie kapitału myśmy np. polskie obligacje skarbowe tak może je obecnie kupić z rentownością prawie 7% dziesięcioletnie dziesięcioletnie te, przyjmując scenariusz, że uda nam się opanować inflację w ciągu powiedzmy 3 lat to taka obligacja 7%owa czy 6,5%owa na 10 lat, jeżeli inflacja opanujemy powinienem dawać wyraźnie dodatnią realną stopę zwrotu jest ludzi, którzy ranią Sandsa ją szukają bezpieczniejszych aktywów wydaje się że, że to obligacje mogą być też do rozważenia znowu pewnie część słuchaczy powie tam 7% obligacje jak są już lokaty 9 nawet jedno 10 palców tak, ale wydaje się, że chyba Soćko lokaty takie na specjalnych warunkach, że musi być nowym klientem jest co trzeba poświęcać czas się przenosić z banku do banku z tymi pieniędzmi więc, jakby czasy wyliczyć czy rzeczywiście ma się czasu jedności i czy to się opłaca na wyjazd tak ja się lokaty dziś też na pewno, jeżeli ktoś ma chwilę czasu, żeby przenosić banku do banku to jest na pewno bardzo atrakcyjne od miasta Tarnowa też jestem jakby zwolennikiem inwestowania w obligacje inflacyjne co pisałem już dawno jako, że jeżeli ktoś lubi bezpieczne po prostu oszczędzanie to w Polsce może znaleźć na rynku detaliczne obligacje całkiem jedziemy atrakcyjnych warunkach i nie dają one Super stóp zwrotu lepsze chronią kapitał przed inflacją w takim kraju jak Polska, który nie jest jeszcze w pełni rozwiniętym krajem ta inflacja gdzieś tam zawsze będzie jakimś ryzykiem płaczący makroekonomicznej strony wskazałby jakieś sektory na giełdzie, które mają szansę sobie poradzić lepiej w 2023 na pewno trudność mogą mieć te sektory, które są mocno nastawione na konsumenta, a z kolei takie sektory, które są nastawione na produkcję eksport wydaje się, że mogą stanowić jakiś atrakcyjny cel inwestycyjny to oczywiście zależy bardzo konkretnych spółek, ale po pandemii właśnie w czasie pandemii firmy produkujące towary firmy przemysłowe przeżyły ogromną hossę jak ogromny popyt na towary była też inflacja i to wysoka inflacja cen towarów wynikająca z braków na rynku sprawiła, że firmom bardzo zaczęły rosnąć zyski to wypompowali cenę akcji i w minionym roku ten trend gwałtownie odwrócił może powiedzieć, że mała bańka Przemysława pękła ceny wielu firm produkcyjnych bardzo mocno spadły sądzę, że może w przypadku wielu z nich ten spadek był zbyt znaczący tak to znaczy pewnie można dalej spółki, które produkują towary prowadzą ekspansję na świat i który ma atrakcyjne wyceny generalnie wydaje się, że warto inwestować firmy, które pokrywają wiele rynków czy są firmami globalnymi zdywersyfikowanym one pewnie łatwiej radzą sobie różnymi lokalnymi kryzysami firmami, które mają dość może być profesjonalne zarządzanie czy i zdywersyfikowaną strukturę inwestorów ład korporacyjny poukładany i zysk, jeżeli spojrzymy na portfel takich spółek to szybko rosnącej gospodarce powinny dawać dobry dla na koniec zapytam klub złotego to jest coś co interesuje pewnie nie tylko inwestorów tych z foreksu, ale też każdego, kto podróżuje za granicą każdego eksportera importera jak stawiać się w nich udział w złotych w nos waluta jest zawsze może być takim jak to mówił w statystyce błądzenie losowe czy lepsza prognoza to kurs bieżący, ale nie tak jak spojrzymy na złotego za ostatnie 1015 lat zobaczymy, że złoty dość systematycznie osłabiają w każdym kryzysie złoty znacząco się osłabiał i później nie wracał do poziomu sprzed kryzysu tak oczywiście umacnia się po każdym kryzysie, ale nie wracał do poziomu wyjściowego, więc każdy kolejny kryzys kryzys finansowy kryzys strefy euro później te wstrząsy związane z pierwszą agresją Rosji Ukrainy w 2014 roku później pandemia wojnę Ukrainie to są takie schodki kurs euro do złotego rośnie później oczywiście spada, bo następuje jakieś uspokojenie czy złoty umacnia się rozpada złotego, ale nie spada do poziomu wyjściowego i tak po takich skutkach kurs euro wędruje coraz wyżej kurs złotego coraz niżej no nie mam jakąś taką obawę o to naszą walutę, że jesteśmy krajem permanentnie słabnącej waluty to nie jest mój niezbyt dobre dla gospodarki w długim okresie i obawiam się, że ten trend w kolejnych latach po prostu będzie kontynuowane szczególnie w roku wyborczym szczególnie to jest trudny rok tak, bo politycy na pewno będą szukać sposobów, żeby obiecać jak najwięcej, a jednocześnie, żeby nie doprowadzić do kryzysu myślę, że w tym rządzie naprawdę silne obawa przed powtórzeniem tego co się stało na Węgrzech na Węgrzech rząd dużo obiecał obywatelom przed wyborami później stracił kontrolę nad walutą i muszą wprowadzić kontrolę c gości racjonowanie niektórych towarów sytuacja na Węgrzech nie jest wysoka i wnętrze jest tego świadomość tutaj wśród naszych decydentów, że jest duże ryzyko, więc sądzę, że nie będą jechać po bandzie, ale będą na pewno szukać sposobu, żeby obiecać jak najwięcej bez destabilizowania gospodarki to zawsze będzie taka ryzykowna gra tak taka jazda po bandzie łatwo się pośliznąć i popełnił błąd, więc jakieś ryzyko z tego kierunku na pewno jest scenariusze makroekonomiczne dla inwestorów kreślił Ignacy Morawski główny ekonomista Pulsu biznesu dziękuję bardzo, dzięki wielkie Ignacy Morawski nakreślił scenariusz makroekonomiczny pytanie, jakie scenariusze rysują się na rynkach finansowych rozmowy o tym zaprosił Piotra Kuczyńskiego analityka domu inwestycyjnego Xelion bodaj najbardziej doświadczonego cenionego analityka rynków finansowych w Polsce nas nie rozmawiał o tym, jaka będzie sytuacja na giełdach na rynku obligacji co cena mieszkań surowców, ale rozmowy zaczniemy od taktyki na 2023 rok czy w tym roku jest czas na agresywne szukanie zysków czy bardziej na ochronę kapitału o ochronie kapitału zawsze trzeba myśleć bez względu na to czekamy na dobry rok zły to trzeba pamiętać, żeby dywersyfikować różnicować swojej inwestycji dbać o to, żeby nie wystawiać się na nadmierne ryzyko czy agresywne nadto jest pewien znak zapytania ten także pytania polega na tym, że można powiedzieć stawiany jest dlatego z, że właściwie wszyscy moi koledzy zagraniczni krajowi w akcie prawie wszyscy mówią, że będzie to dużo dużo lepszy rok od 20222020 trzecie będzie droga hossa przynajmniej duży wzrost indeksu Night to mnie lekko przeraża nas jak pewna państwo wiecie kontrariańsko podejście mówi, jeżeli wszyscy mówią coś będzie na rynkach finansowych to na pewno tego nie będzie jeśli wszyscy zarządzający mówią, że będzie to doskonały rok na to już kupili akcje czekają reszta kupi od nich akcja ta reszta jest niewielka znajduje jakiś tam problem, chociaż na nie potrafię na razie znaleźć powodu, dla którego nie miałbym powiedzieć, że będzie to właśnie ten dobry rok tylko kontrariańskim podejściem jest gdzieś mi tam głowie świtę czy giełda Stanach Zjednoczonych to dobre miejsce do szukania zysku w tej chwili, bo udział się z porów w minionym roku ze zmiennym szczęściem można było tam zainwestować tak oczywiście mało w ciągu roku indeks ISM 5 stracił 25% Nasdaq chyba więcej na nie sprawdzam na pewno więcej, bo nas jak strasznie zbite spółki wysokich technologii strasznie dostawa skórę czy rok 2020 trzecie będzie lepszy powinien być lepszy powinien być lepszy od momentu, kiedy już będzie się zanosiło na to nawet nie będzie to jeszcze w grze tak naprawdę, ale wszyscy będą czuli, że rezerwa Federalna z komitetu otwartego rynku federalny komitet otwartego rynku zacznie mówić o zatrzymaniu podwyżek stóp, a w końcu nawet o obniżeniu stóp procentowych na co jeszcze pewnie poczekamy, ale samo zatrzymanie powinno dać ten impuls, który będzie powodował, że spółki wzrostowe te z sektora Agro, czyli właśnie z tego sektora fang Weibo Gable Amazonek lewego one zaczną odzyskiwać ten potężnie stracony teren w 2022 roku ja tego oczekuję nie będzie natychmiast wg mnie nie będzie to już na pierwszy kwartał koniecznie chyba nie tak delikatnie powiem czekamy jeszcze na pewnie ze 2 podwyżki stóp w stanach wtedy powinniśmy debaty znaczną poprawę stanu są zawsze dobrym miejscem do inwestowania, jeżeli jest hossa, dlatego że ten rynek na tym rynku jest tak duże pieniądze potrafi nawet dmuchać w słowie mówiąc te indeksy do niebotycznej wysokości czasem zdarza się również w Warszawie to też może nastąpić no właśnie spójrzmy na warszawską giełdę to się przenieśmy chciałem się opinie jedni zwracają uwagę, że wyceny spółek są niskie na tle ich wycen historycznych nie mówią, że kryzys gospodarczy dopiero przed nami na dodatek to wyborczy, więc można się spodziewać dużej eksplozji pomysłów gospodarczych rynkowi mogą niekoniecznie spodobać na jej jedni drudzy mają trochę racji niewątpliwie, dlatego że rzeczywiście spółki są tanie mimo tego w czwartym kwartale WIG 20 zyskał no ponad 30% naprawdę potężny wzrost indeksu go stać tracone w ciągu roku przedtem ponad 40% trzeba dobrać dawcę pod uwagę w związku z tym rzeczywiście do zakończenia 2022 było solidne, ale dalej spółki są tanie taka jest prawda absolutnie prawdę i zasługują na to, żeby kupować co może zaszkodzić GPW no oczywiście atmosfera ogólna to jest jasne to co się będzie działo na rynku wojennym tak bowiem geopolityce, czyli wojna Rosji z Ukrainą, bo wielu moich kolegów mówi o tym, że ten konflikt albo zakończy albo zostanie zamrożony w 2023 roku no dobrze by było oczywiście chcemy trzymać kciuki, żeby tak było zakończenie to nie wierzę w ogóle zamrożenie być może jest prawdopodobne Przyby to bardzo pomogło chwilowo być może tak by już nie widzę w tej chwili dużego wpływu na początku był, ale nie widzę w tej chwili dużego wpływu tego konfliktu na zachowanie złotego czy indeksów giełdowych w Polsce nie widzę tego bardziej spodziewam się, gdy rok wyborczy, którym pan redaktor mówi na to jest oczywiście tego nie wymyśli im nie myślimy co rządzący przyszykowali, jakie będą niespodzianki, które spowodują byle do nowego pustego pieniądza nie wiem tutaj nie będę spekulował Bano w podrzuca jakieś pomysły i płace, ale mogę powiedzieć tak, że bez względu na to czy ktoś lubi obecnie rządząca czy ich nie lubi też lubi obecnie, czyli nie lubi to bez względu na sympatie polityczne trzeba jednak pamiętać rynki finansowe wolałyby zmiany wart wolałyby zmiany wart inaczej mówiąc im bliżej będzie wyboru i im lepiej będą wyglądały sondaże dla opozycji tym lepiej będzie się działo w Warszawie im gorzej będą wyglądały tym gorzej się będzie działo w Warszawie, ale stopa, którym zapewne odbędą się wybory miejmy nadzieję, że się będą to listopad przesądzi o tym, jaki będzie koniec roku początek 2024 rok zostawmy akcje, które podręcznikowo są najbardziej ryzykowną klasą aktywów przejdźmy do nieco bezpieczniejszych klas sekty, czyli obligacji, choć akurat ten miniony rok pokazał, że no niestety również na obligacjach skarbowych można stracić sporo pieniędzy co się będzie działo w 2023 roku z cenami obligacji się no właśnie to jest dosyć się, bo chciałem powiedzieć zabawne dla posiadaczy funduszy dłużnych nie jest zabawne, ale zabawne, dlatego że moi koledzy, które zazwyczaj są młodsi ode mnie dobre 30 lat no tak jakoś poukładało mówią, że nigdy nie było takiego nabyły taki okres przełomu lat 7080 starczy spojrzeć na wykresy, które nikt się wtedy w Polsce Hagi to nie zajmował prawda ja też zresztą też nie zajmował wtedy giełdą na, ale był tak rok temu też można było oberwać na fundusze dłużne, kiedy rentowności jest tam leciał niebiosa w stanach Zjednoczonych przypominamy inflacja wzrosła do 14% stopy procentowe 20% na związku z tym tego nie oczekujemy teraz, ale w ciągu ostatnich chyba 40 lat rzeczywiście był fatalny rok dla tych, których przekonywano zawsze funduszy obligacji to jest najlepsze miejsca do lokowania bezpiecznego lokowania kapitału na mniejsze okazało się kilkanaście procent plecy dawna na w tym momencie to bezpieczne miejsce stało się niebezpieczne ale, ale w 2023 roku powinniśmy doświadczyć czegoś w państwie prawie pewnego w tej chwili się patrzy z obecnego punktu widzenia, kto mówi ekonomiści Cetera parvus, że w przyszłym roku po pierwsze, powinna się zacząć powoli mówić o obniżce stóp procentowych, dlatego że gospodarka stanie albo będzie rosła bardzo nieznacznie i w związku z tym inflacja też zacznie od kwietnia marca kwietnia oraz szybko spadać naczynie spadać będą ceny inflacja jest różnice na w tym momencie być może zacznie się delikatnie mówić o obniżkach stóp procentowych co pomoże obligacjom społeczną spadać rentowności ceny obligacji będą rosły będą uzyskiwały fundusze obligacyjne, które dodatkowo będą jeszcze zyskiwały dlatego dra mają dużo kupionych obligacji z wysokimi rentownościami jak będą zostawały odsetki to też będzie wpływała na wycenę wartości funduszy także ja myślę, że rok 2020 trzecie dla funduszy dłużnych na pewno będzie no prawie na pewno nie ma czegoś na pewno na rynku finansowym prawie na pewno będzie do spółek jest na nieruchomości, które są ulubioną z jakiegoś powodu klasy aktywów do inwestowania przez Polaków tutaj ceny mieszkań zasadzie rosną od podatku od pamiętamy tak sobie rosną rosną rosną oczywiście w miniony rok był trudny, bo wysokie stopy procentowe podtrzymał tę akcję kredytową ale, żeby nastąpił jakiś krach to się nie wydarzyło, czego można się spodziewać w 2020 trzecim tak rynek mieszkaniowy jest dość specyficzny pamiętam np. na początku lat dziewięćdziesiątych ceny mieszkaniem biły rekordy naprawdę o tym gwałtownie zanurkowały sam byłem ofiarą tego nurkowania, bo wiem chyba szczycie w swoje mieszkanie wtedy, więc były spadki tak były spadki w okresie 20072900 kryzys nieruchomościowe nie tylko w stanach na całym świecie delikatnie obniżył też scenę, a potem szybko wróciły pognał dalej do góry, bijąc te rekordy, a teraz mamy coś co można nazywać cloud to chyba żeglarska, czyli nic się nie dzieje wszystko zamarło 75% spadku kredytów hipotecznych popyt na kredyty hipoteczne spadła o chęć do brania kredytu wysokim oprocentowaniem do tego zdolności kredytowe gwałtownie Polakom spadły miasto z tym prawdę mówiąc to co się mówi w tej chwili, że ceny wzrosły od zeszłego roku mieszka w Warszawie tam kilkanaście procent no być może wzrosły tylko czy od 202122 być może wzrosły tyle, że jeżeli nie ma handlu, a prawie go nie ma na to trudno mówić o cenie na taka jest prawda obie strony czekają okopały się popyt mówi poczekam poczekam zmięknie wał zmieni nie mam to nastawienie będziecie musieli sprzedawać go zabraknie nam pieniędzy na życie, a podaż mówi, a ja poczekam poczekam 20242025 jak w 2023 wiadomo, że przez deweloperzy gwałtownie obniżają swoją produkcję mieszkań, bo nie mają zbytu w związku z tym tych mieszkań 202425 będzie bardzo mało dokupienia wtedy ceny znowu wzrosną no tak rzeczywiście może być trzeci sprzedające wytrzymają 2023 roku na zapytania, ale jeżeli to będzie krótki czas będzie podtrzymywana pan nadzieję curry 12 miesięcy zaciskając zęby to pewnie wytrzymają i ceny nieznacznie się również ale, ale to jest pewne, ale Szwed np. w tym ne 2022 roku ceny spadły o 1520% wniosku z tym różnie bywa zostały nam surowce do mówienia ten miniony rok był taki krok, gdzie podręcznika złoto powinno bardzo mocno zyskiwać nowa wojna no bo inflacja tak się nie wydarzyło, czyli znów ma mieć jakąś taką anomalię mocno się zmieniała cena ropy Zatora Góra dół jak jesteśmy w fazie jeśli chodzi o rynek surowcowy to jest interesująca sprawa bardzo wszystko w tej chwili na rynkach jest interesujące i nie do końca zgodne z książką tak jak pan redaktor słusznie zauważył, jeżeli się spojrzy na wykresy, jeżeli popatrzycie państwo na okres np. ceny Stali kilkadziesiąt procent dodał od szczytu na wykres ceny gazu 75% do dołu od szczytu wykres cen pszenicy z innego koszyka prawda kilkadziesiąt procent dodał wykres cen węgla kilkadziesiąt procent dodał toczyły się zastanawiać, skąd inflacja taka ziemia prawda, bo ja ja się zastanawia naprawdę wszędzie widzę rozpadnie, jeżeli świadek 200 czeka spowolnienie gospodarcze Noto te spadki powinny się pogłębić, jeżeli tak no ta inflacja były na gwałtownie maleć oczywiście znak zapytania pt. Chiny były one się potężnie łączą wybierają jak to ożywienie gospodarcze wreszcie do niej zawitał myślę, że w drugim kwartale 2023 roku to wtedy ta pompa ssącą się łączy i zaczną kupować surowce, które zaczną drożeć szkodząc ograniczenie inflacji, ale na razie tak to wygląda oczywiście złota jest słabe, ale proszę zauważyć, że od szczytu straciło na około 10% przy tym, kiedy indeksami 500, jakbyśmy mówili od szczytu dołka stracił 25%, więc nie było tak źle z tym złotem, ale fakt jest ze bardziej się liczyło dla złota to, że były wysokie rentowności obligacji na całym świecie i że była chęć podwyższenia stóp procentowych co za przeszkoli złotej był bardzo mocny dolar, bo to był rok dolara bardzo bardzo mocny dolar, a jeżeli dolar zyskuje to złota prawie zawsze traci tak jedno ta zasada trzymajmy ci, którzy są zwolennikami złota, a ja zawsze mówię, że warto mieć 1015% płynnych aktywów fizycznym ułatwianie papierowym w związku z tym ci, których są zwolennikami złota muszą trzymać kciuki za to, żeby dolar 2023 roku Tracz, tak więc zapytam o to co będzie w modzie w tym roku na myśli temat inwestycyjny, bo kiedyś były spółki przemysłowe potem były spółki technologiczne potem w czasie pandemii mieliśmy modny temat wszystkich spółek cechujących różne obszary naszego życia potem była faza Zielonej energii jest dziś taki temat, który będzie w Łodzi w tym roku bardzo trudno wymyślić coś się rynki węgla na tapet i zaczną uprawiać tak ujętą w grę w 10 indeksów czytam cen akcji bardzo trudno ja mogę je w ten sposób patrząc pro domo sua na naszym rynku, że jeżeli w końcu dostaniemy te pieniądze zaczniemy dostawać te pieniądze ska po wg niej zaczniemy dostawać taktowa wcześniej czy później no to niewątpliwie na pierwszym miejscu będzie nadal Zielona energia tam do tej inwestycyjne pieniądze Skaby, bo my nie są do budżetu tylko na inwestycję no i cyfryzacja to 2 obszary bardzo bardzo wspierane przez po ustalane już od dawna przez rząd Polski z komisją europejską ja liczę na to, że te sektory będą bardzo mocno reagowały na otrzymanie tych pieniędzy na świecie wg mnie sektory my gros, czyli technologiczne mocno zbite w 2022 roku tylko zacznie się mówić o obniżkach 100 to pokaże swoją moc swoją Amerykanie nawet mówią o modzie, czyli taką jak wiemy euforię taką magię magia, więc one jeszcze pokaże o tym co się będzie działo na rynkach w tym roku mówi Piotr Kuczyński analityk rynkowy domu inwestycyjnego Xelion bardzo dziękuję dziękuję bardzo, to wiemy już, jaka będzie sytuacja w gospodarce na rynkach finansowych czy zysków lepiej szukać na rynku akcji czy obligacji zysków można szukać, inwestując bezpośrednio, czyli poprzez dom Maklerski kupując akcje obligacje, ale można też, powierzając pieniądze specjalistom, inwestując funduszy inwestycyjnych to moim zdaniem najprostsze formy inwestowania można z niej skorzystać w zasadzie w każdym banku lub nawet samodzielnie na jednej z platform internetowych inwestujący fundusze inwestycyjne musimy sobie zadać w zasadzie 2 pytania czy podjąć w zasadzie 2 decyzje po pierwsze, zdecydować czy posyłamy pieniądze do funduszu inwestującego w akcje czy obligacje i ewentualnie czy akcje polskie czy zagranicznym kapo drugie, które firmie powierzamy pieniądze o tym jakie fundusze warto w tym roku postawić rozmawia Rafał Bogusławski analityk firmy analizy online dla początek zapytałem go czym się należy kierować, wybierając fundusz przede wszystkim ważne jest, jaką strategię realizuje fundusz i to ten pierwszy punkt programu, który trzeba sprawdzić, bo tutaj już dużo będziemy wiedzieli o ryzyku takiego funduszu natomiast później warto zobaczyć jak prezentował się wyniki, ale w kontekście benchmarku przede wszystkim oczywiście grupa funduszy indeksowych, które mają używanie powielać zachowanie benchmarku natomiast większość funduszy jednak to są fundusze, które inwestują aktywnie, czyli powinny pokonywać benchmarki teraz, jeżeli taki fundusz historycznie pokonywał benchmark to jest szansa na to, że oni dobrze zarządzany w perspektywie nieco dłuższe niż kilka miesięcy w perspektywie kilku lat będzie powtarzał to wynik to jest główne kryterium wg mnie wyboru funduszu, czyli fundusze, które nie mają historii takiego z 1 bardzo dobrego roku przez resztę czasu zachowały się słabo radzą wybierać takie fundusze, które miały dobre wyniki kwartalne, ale przede wszystkim rosną w perspektywie tych co najmniej kilku lat, jeżeli patrzymy na wyniki historyczne to pewnie trochę bardziej skomplikowane, bo zawsze może być jeszcze także się zmieni zarządzający funduszami historyczne wyniki będą inne, bo po prostu jest inna osoba, która odpowiada za fundusz tak to prawda co zdarza się tak informacje te są podawane, jeżeli zarządzający się zmienia warto zobaczyć praktycznie w karcie funduszu jest podstawowe źródło informacji dla każdego uczestnika funduszy inwestycyjnych powinien spojrzeć na tę kartę funduszu są dostępne na i tam jest zazwyczaj podane od kiedy zarządzającym jest dana osoba, czyli krótko mówiąc, jeżeli patrzymy na ten fundusz możemy zobaczyć kiedyś zmieni, zarządzając dobrze to wiemy jak wybierać fundusz to porozmawiajmy chwilę o tym co się działo w minionym roku to był trudny rok dla inwestorów do to był taki, który przejdzie do historii to, zwłaszcza Amerykanie oni tam wszystko mają opracowane jeśli chodzi o stopy zwrotu historie, jaka się przydarzyła na rynkach finansowych i 2022 rok to był rok, którego historii nie było pod względem straty na funduszach dłużnych tych długoterminowych i funduszach akcyjnych, czyli w obu przypadkach straty w ciągu roku były dwucyfrowe było 5 lat, kiedy albo dwucyfrowa strata była na funduszu obligacyjnym średnio oczywiście na funduszach obligacyjnych albo akcyjnych, ale strata na drugiej klasie aktywów była jednocyfrowa, więc to jest naprawdę ekstremalnie zły rok nawet dla tych inwestorów, którzy kontrolował starali się kontrolować ryzyko, czyli mieć zdywersyfikowany portfel bardzo trudno było uniknąć strat w ubiegłym roku ile jednak były też fundusze, które zyski przynosiły najlepszy zdaje się nawet ponad 100% to oczywiście specyficzny fundusz PE, ale były fundusze, które przynosiły solidne zyski to co było najlepszą inwestycją w zeszłym roku z dobrą inwestycją były surowce, zwłaszcza surowce strategiczne ropa naftowa żywność również tutaj w końcówce roku nie była tak udana, ale generalnie fundusze, które inwestowały na tych rynkach miały dwucyfrowe dodatnie stopy zwrotu natomiast oczywiście jest fundusz inwestujący w Turcji, który to ma stopę zwrotu w okolicach 100%, ale to kwestia oczywiście tego, że indeksy w Turcji nominalnie rósł szybciej niż Mira osłabiała się czy waluta turecka osłabiała się do innych walut w sam ryzyka są bardzo wysokie, więc to nie spodziewam się, żeby ten czas powtórzył na generalnie to był rok, w którym dość dobrze zachowały się fundusze surowcowe nie najgorzej zachowały się fundusze inwestujące w spółki dywidendowe, czyli takie walił tutaj były fundusze, które zyskiwały niebyły to dwucyfrowe stopy zwrotu, ale zyskiwały natomiast niewiele było takie, które dużo traciły na bardzo zachowały się fundusze inwestujące w spółki wzrostowe i też dla zachowały się generalnie fundusze inwestujące w spółki na rynkach wschodzących na rynku długu to, jeżeli patrzymy to trzeba ograniczyć, bo to też warto pamiętać, że rynek długu to nie jest tak, że kupuje fundusze dłużne już na szczyt trzeba się zdecydować czy kupuje fundusz dłużny, które przede wszystkim inwestuje w krótkoterminowe papiery skarbowe tak albo korporacyjne albo takie zmiennym oprocentowaniu, bo to jest zupełnie inny poziom ryzyka czy inwestuje w takie papiery długoterminowe i tu zdecydowanie wyższy poziom ryzyka stopy procentowe i to ryzyko stopy procentowe, czyli wzrostu stóp procentowych w Polsce na całym świecie my zobaczyliśmy wynikach tam do połowy roku było bardzo źle druga połowa roku to już była sytuacja trochę lepsza częsta została zrobiona tych funduszach, ale generalnie patrząc całościowo to naprawdę był bardzo słaby rok, jeżeli chodzi o takie rozproszone portfel zdywersyfikowany portfel czyli, które nie stawiały tylko na jedno klasa aktywów to pomimo tego trudno było uchronić od strat historia oczywiście bardzo ciekawa i takie dziś rozmawialiśmy warto patrzeć na historyczne wyniki funduszy szczególnie w Poznaniu do benchmarku natomiast dla inwestorów oczywiście przyszłość jest znacznie ciekawsze to, jakie fundusze pana zdaniem warto w tym 2023 roku niektóre fundusze warto w tym roku postawić tutaj bym podkreślił też, że liczba czynników, które mogą wpłynąć na zachowanie rynku jest bardzo dużo takich nieprzewidywalnych, udając zaczyna chociażby od wojny Rosji z Ukrainą, która z wojną z natury swojej jest nieprzewidywalna natomiast to jest roczników ryzyka jest kilka czynników ryzyka dotyczące koniunktury gospodarczej tempo spowolnienia gospodarczego, które będzie konsekwencją podnoszenia stóp procentowych na całym świecie praktycznie w ubiegłym roku i są ryzyka dotyczące inflacji ja przeciwieństwo większości ekonomistów obawia się, że inflacja nie będzie spadała tak płynniejszy wkoło jak większość spodziewała czasu oczekiwania są takie, że inflacja nie mówię tylko Polsce tak na całym świecie, że inflacja będzie spadała ja się obawiam, że będziemy kolejną falę wzrostu cen żywności i surowców energetycznych i to być może już pierwsze w drugim kwartale warto pamiętać, że my mamy gospodarkę niestety deficytu to są zaszłości wynikające z tego co działo się w przemyśle wydobywczym, jeżeli mówimy o ropie naftowej i gazie ziemnym, czyli niedoinwestowanie to 2015 roku ten sektor był niedoinwestowany lockdowny wzmocniły presję na ten segment rynku i teraz mieć odrobinę szczęścia to znaczy dość łagodna zima i udało się uchronić gospodarkę europejską przed głębokim załamaniu związanym z tym, że będzie kryzys energetycznej potencjalnie lokaut, czyli wyłączenia zasilania np. w niektórych zakładach przemysłowych, a ja się obawiam, że niestety to jest przejściowe to znaczy dzięki temu, że była łagodna zima to udało się ten okres tej jesieni i tej zimy na razie uniknąć tych gorszych scenariuszy ceny ropy ceny gazu ziemnego pospadały natomiast już powiedzmy być może w pierwszym kwartale zakładam, że bardziej 0203. kwartale po będzie ponowny wzrost popytu na ropę naftową i na gaz ziemny, więc ponowny wzrost cen surowców energetycznych co za tym idzie też będzie ponowny wzrost na rynkach światowych cen żywności, więc spodziewam się, że będzie wysoka inflacja co za tym idzie to fundusze inwestujące na rynkach surowców strategicznych produktów rolnych to będą fundusze, które pozwolą zarobić ze względu na rosnące niepokoje społeczne to będzie to pochodna pogorszenia się koniunktury gospodarczej warunków życia to stawiałbym na złoto co fundusze, które gustują złota albo szły górników złota i w miarę dla portfela takiego inwestora, które chcą unikać raczej z dużego ryzyka fundusze dłużne inwestujące w krótkoterminowe obligacje albo obligacja zmianom w cytowaniu, jeżeli inflacja będzie utrzymała się na wyższym poziomie to niestety te długoterminowe obligacje wg nie będą miały okresy wyprzedaży to znaczy tam cena będzie tych obligacji spadała do szybko jest wyższy poziom ryzyka niż w przypadku krótkoterminowych obligacji, a ze względu na to, że w wielu krajach w stanach Zjednoczonych jest tzw. odwrócona krzywa rentowności, czyli krótkoterminowe papiery np. roczne papiery dłużne w stanach jednoczonych mają wyższą rentowność niż np. dziesięcioletnie no to krótkoterminowe inwestycje takie papiery są zdecydowanie bardziej atrakcyjne z punktu widzenia dochodu ewentualnego ryzyka, które ponosi, więc jeżeli Senat będzie realizował to surowce fundusze surowcowe fundusze obligacji krótkoterminowych cóż takie bezpieczne, choć ryzyko 100%owej i wydaje mi się, że rynek akcji również powinien pozwoli zarobić to mu globalnie to będzie lepszy rok niż ten miniony 20000602. tylko trzeba brać poprawkę, że zmienność może być bardzo duża to znaczy mogą się pojawiać zarówno okresy euforii, czyli takiego poprawy koniunktury, ale również mogą się pojawiać okresy paniki, która będzie wynikała m.in. z tego, że gospodarka światowa spowalnia, ale również napięcia w polityce światowej są dość duża, więc to będzie zmienny rok, ale wydaje mi się, że patrząc tak globalnie na różne klasy aktywów to będzie lepszy rok 2020 rok tego się trzymajmy taką refleksję nasze rozmowy mam, że w naszym podcaście przedstawiamy fundusze inwestycyjne jako taką przyjazną formę inwestowania w Poznaniu np. bezpośredniego inwestowania na giełdzie, bo zdejmuje się tę decyzyjność kupić akcje spółki x czy spółki dyrektor oddajemy tę decyzję zarządzającym natomiast w tej naszej rozmowy wyłania się tutaj klienci funduszy mieliby śledzić historyczne wyniki w odniesieniu do benchmarku śledzić być może zmiany zarządzających teraz jeszcze pan dodaje, że sprawdzić czy w portfelu obligacji krótko czy długoterminowe to jednak, że to skomplikowana jest całkiem inwestowanie funduszy to nie jest tak skomplikowana miasto po kilku latach warto pamiętać tych zarządzających to oczywiście niekoniecznie trzeba sprawdzać również na wyniki funduszy z przeszłości nie są gwarancją wyników przyszłości, więc wybór funduszu wg mnie bardziej powinien polegać na tym, że wybieram daną strategię inwestycyjną na tym się koncentrował wyniki funduszu jest jak dodatkowy element warto na to spojrzeć na to nas, jeżeli tego nie zrobiono to pewnie przeżyje inwestycja ma, jeżeli wybiorą fundusz bardzo ryzykowne np. inwestujący w spółki wzrostowe jestem w ogóle na to nieprzygotowany, że tak ryzykowne fundusz to prawdopodobnie będą go sprzedawanego momencie to znaczy wtedy, kiedy pojawia się panika na rynku, więc tutaj zapoznanie się co ten fundusz inwestuje jest wg podstawą NATO w przypadku funduszy dłużnych de warto pamiętać o tym, że informacje o tym, że to jest fundusz, który inwestuje w obligacje krótkoterminowe bardzo często w nazwie funduszu nie muszą dokładnie się zagłębiać strategia tego funduszu tylko w nazwie mamy przykład to jest papierów dłużnych krótkoterminowych obligacji krótkoterminowych tak samo jak bardzo często jest podana informacja o tych długoterminowych inwestycjach funduszu, który miastu długoterminowe obligacje, więc tutaj myślę, że z punktu widzenia tych inwestorów, którzy starają się unikać ryzyka wybierają fundusze dłużne to jest kluczowe informacje czyli, jeżeli wybieram inwestycje fundusze długoterminowe dłużne tak takie obligacje tam w portfelu nazwa nawet co wskazuje albo wskazuje też zaszeregowanie też zapraszam na naszą stronę analizy PKP tam są fundusze oferowane i też grupa właśnie fundusze papierów dłużnych długoterminowych polskich skarbowych długoterminowych albo uniwersalny długoterminowych już samo zaklasyfikowanie takiej grupy wskazuje, że to jest fundusz o podwyższonym ryzyku stopy procentowe, czyli tam zmienność zachowania jednostki będzie dużo większa to są no to są takie podstawowe rzeczy to nie jest bardzo zaawansowana wiedza oraz takie podstawowe rzeczy, o których warto wiedzieć samo inwestowanie funduszy nie jest tak skomplikowane jak by się mogło wydawać chociażby z tej rozmowy staram się pokazać takie podejście dla inwestora, który ma trochę większą świadomość o tym jak inwestować fundusze inwestycyjne mówił Rafał Bogusławski główny strateg analiz online bardzo dziękuję dziękuję bardzo, akcje obligacje inwestowanie samodzielnie przez fundusz to już mamy umówione w tym odcinku Pulsu biznesu do słuchania, a może lepiej zainwestować złoto ropę pszenicę czy kawę kiedyś inwestowanie w surowce były dostępne tylko dla rekinów finansjery, a dziś jest dostępny dla każdego, o czym będą rozmawiać Dorotę Sierakowską analityczka domu Maklerskiego BOŚ, która na surowce znasz jak nikt inny w Polsce, więc sprawdźmy czy teraz mamy dobry moment na inwestowanie w surowce moim zdaniem, aczkolwiek nie jestem obiektywna oczywiście zawsze dobry moment na inwestowanie w surowce, aczkolwiek nie zawsze jest łatwy moment na inwestowanie w surowce na pewno 2022 roku pokazał jak wiele na tym rynku może się ciekawych rzeczy wydarzyć i też pokazał, że ci inwestorzy, którzy są bardziej aktywni, którzy stawiają właśnie na dużą zmienność no to mieli prawdziwe eldorado, jeżeli chodzi o rynek surowcowy natomiast oczywiście w kontekście już takiej strategii kupi trzymaj to tutaj było znacznie trudniej, ale też warto mieć na uwadze to, że wszystko zależy od punktu widzenia punktu siedzenia jak chociażby tego w jaki walucie inwestowaliśmy i dlatego że inwestowanie w surowce w dolarach wyglądało i też pod kątem stóp zwrotu przede wszystkim wyglądało zupełnie inaczej niż np. inwestowanie z punktu widzenia polskiego inwestora inaczej, czyli no trochę lepiej się w standardach i tak nie oczywiście chodzi tutaj bardziej kwestia uwzględnienia walut tych różnic właśnie w wycenach walut i np. to co się wydarzyło na rynku złota czy też rynkach metali szlachetnych zupełnie inaczej postrzegamy z punktu widzenia osoby, która inwestuje w Polsce czy też posiada kruszce w swoim portfelu zupełnie inaczej pewnie to odbierał inwestor chociażby amerykański, dlatego że bardzo wiele np. mówiono w kontekście 2021 roku właśnie o słabym radzeniem sobie złota na rynkach finansowych no ale np. już biorąc pod uwagę polskiego inwestora, które zainwestował w złoto rok czy 2 lata temu to te kruszce pozwalały jednak utrzymywać pewną stabilność w procesie inwestycyjnym właśnie ze względu na to, że są wyceniane w amerykańskich dolarach, więc przede wszystkim miałam myśli, że w zależności od tego jakich walutach inwestowało jakaś nasza pierwotna waluta, w której zarabiamy te nasze stopy zwrotu mogły wyglądać inaczej i też to jak dużą zmienność chociażby w portfelu inwestycyjnym też mogło wyglądać zupełnie inaczej to właśnie my ze słowem się na chwilę przy tym, że złocie, bo wybuch wojny szalejąca inflacja to są, jakby wziąć podręcznik to są takie warunki chce złota powinna szybować tymczasem na zasadzie stała gramy z okresu w ciągu roku żona spadała co takiego wydarzyło, że ten podręcznik się tym razem nie sprawdził wydarzyła się przede wszystkim sytuacja na amerykańskim dolarze, bo patrząc na to co się wydarzyło ogólnie w całym 2022 roku na szerokich rynkach finansowych Unii ulega wątpliwości, że to był rok amerykańskiego dolara zresztą dolar radzi sobie najlepiej bodajże 2015 roku w kontekście całego 2022 roku i to miało przemożny wpływ na bardzo wiele różnych innych rynków i oczywiście także rynki surowcowe moim zdaniem dolar w największym stopniu pełni rolę bezpiecznej przystani na globalnych rynkach finansowych i sprawdził się w tej roli dużo lepiej niż złoto i to właśnie ze względu na tę sytuację na dolarze powstała ogromna presja na spadek cen złota nie oczywiście nawet mimo, mimo że złoto również jest postrzegane jako bezpieczną przystań i mimo że faktycznie cena kruszcu bardzo wyraźnie zwyżkowała chociażby w marcu tuż po inwazji Rosja Ukraina no to jednak siła dolara zdołała w dużym stopniu przyczynić to efekt i ostatecznie 2022 roku na rynku złota zakończył na delikatnym minusie w ujęciu dolarowym dobrze zostawmy w miniony rok poznajemy tym, którzy się właśnie zaczął patrzą znowu tak z takiego makroekonomicznego punktu widzenia NATO mamy z 1 strony prognozy znaczącego spowolnienia gospodarczego co oznacza ogólnie najlepszy czas dla surowców lub popyt na nie jest wczasach spowolnienia gospodarczego mniejszy, ale z drugiej strony mamy kryzys żywnościowy wywołany chociażby wojną Ukrainie co z kolei miało napędzać ceny surowców rolnych jak pani patrzy na ten rok, czego będziemy się spodziewać po rynku surowcowym myślę, że będzie to właśnie rok zróżnicowany pod kątem bardzo w takich specyficznych sytuacji dotyczących konkretnych grup sprawców tak jak pan wspomniał, jeżeli chodzi o towary rolne tutaj mamy większe perspektywy do wzrostu notowań, aczkolwiek też dużo zależy od konkretnego towaru no ale chociażby taka pszenica w tym momencie ma nieco lepsze perspektywy niż jeszcze kilka miesięcy temu no i nadal jest duża jednak niepewność związana z podażą bardzo wielu towarów rolnych jest duża podatność np. notowań zbóż na wszelkiego typu szoki podażowe i myślę, że to jest taki klub tej perspektywy, że w obecnej sytuacji jeszcze niema ogromnych problemów z podażą, ale te problemy tak naprawdę mogą się wydarzyć w każdej chwili i myślę, że to gdzieś tu głowy ma wielu inwestorów na tym rynku natomiast faktycznie, jeżeli chodzi o takie surowce, które słów dużo większym stopniu pod kątem cen uzależniona od globalnej koniunktury w tutaj mówiąc kolokwialnie nie spodziewam się szału sądzę, że np. notowania ropy naftowej powinny pozostać pod presją podaży w 2023 roku może nie nastąpią jakieś ogromne przeceny nowo pamiętajmy, że OPEC plus jednak czuwa i że wciąż jest dużo niepewności dotyczącej sytuacji wokół rosyjskiego surowca natomiast mimo wszystko spowolnienie gospodarcze w stanach Zjednoczonych czy Chinach to może być czynnik, który będzie przeważające na tym rynku to dobre perspektywy przemija relatywnie dobre perspektywy mogą mieć wspomniane kruszce szlachetne metale mają w tym roku nieco większe pole do popisu ze względu na to, że spodziewany jest mimo wszystko o ten słynny piwo od rezerwy Federalnej i amerykański dolar już niema tak dużego potencjału wzrostowego, więc ten sprzed zmiany w las złota w 2022 roku może nos o właśnie wybrzmieć już 2023 roku nasi słuchacze panie mogą się zastanawiać czy no dobrze brzmi to wszystko ciekawe chciałbym inwestować tutaj pytanie jak surowce inwestować, bo ile w przypadku złota można wyobrazić ktoś kupuje i fizycznie trzymano to krzyż mówimy o zboża chrupią itd. do sieci chodzi o to, że ktoś ma kupować banki czy worki z pszenicą jest sobie w domu gromadzimy co było niemożliwe jak inwestować w surowce najłatwiej się takim klientem indywidualnym i na pewno w tym momencie jest dużo więcej możliwości inwestowania na rynkach surowcowych niż kiedykolwiek i takim sztandarowym przykładem inwestycji, która jest schron najbardziej wszechstronna to są fundusze ETS bo owszem w przypadku złota srebra ogólnie metali szlachetnych mamy możliwość inwestowania w niej formie fizycznej i jest to zresztą bardzo popularna forma inwestowania w surowce natomiast w przypadku pozostałych surowców to właśnie fundusze ETF dają najwięcej możliwości dla tzw. przeciętnego inwestora, dlatego że one nadają zarówno dla inwestorów, którzy są dopiero początkujący, ale dlatego, że odzwierciedlają ceny wielu surowców przynajmniej większość z nich w skali 11, ale też nadają się dla inwestorów bardziej doświadczonych takich, którzy chcą już taką większą świadomością może bardziej nawet finezją jak konstruować swoje portfele inwestycyjne korzystać np. delikatnie lewarowanych funduszy ETF czy tzw. odwróconych fundusze tez, w których zyskujemy na spadkach chce konkretnego surowca jest możliwość jest naprawdę dużo oczywiście jest znacznie więcej niż forma fizyczna czy też ETF-y, bo mamy również spółki surowcowe, ale tutaj oczywiście warto znać już dogłębnie konkretną spółkę, którą inwestujemy mamy także szereg instrumentów pochodnych takich jak oczywiście kontrakty terminowe bardzo popularne no ale oczywiście też cechujące się dużo większym ryzykiem na platformach foreksowych pojawią się kontrakty CFD również ciekawy instrument, dlatego że można inwestować za ich pomocą nawet niewielkim kapitałem, ale jednak tutaj zmienność jest już bardzo duża jest trzeba mieć na uwadze no, a więc możliwości naprawdę dużo natomiast dla początkujących w tym temacie najczęściej polecane są właśnie albo o surowce w formie fizycznej i tutaj mamy ograniczony wybór do metali szlachetnych albo właśnie fundusze ETS wspomniane fundusze ETF można kupić w każdym szanującym się udało klęski jest w dzisiejszych czasach zintegrowane z najczęściej też z rachunkami bankowymi jest de facto jest to tak samo łatwo każda inna czynność w banku albo na podobnym poziomie trudności na koniec zapytać, o czym warto pamiętać, inwestując w surowce wspomniała pani od kwestii walutowej tutaj oprócz samej ceny surowca znaczenie ma jeszcze waluta wspomina też pani, że no jest bardzo zmienny rynek, czyli raczej taka strategia, że zainwestuje chociażby ten fundusz części zapominam o kilka inwestycji może nie być najlepsza, o czym jeszcze warto pamiętać w największym stopniu warto pamiętać o tym, że na rynku surowcowym mamy podwyższoną zmienność to jest rynek, który nawet przy najbardziej zachowawczej strategii jest jednak rynkiem uznawanym za powiązane z relatywnie wysokim ryzykiem zmienność na rynkach surowcowych faktycznie potrafi być duża, a w ostatnich latach ona jest jeszcze większa niż obserwowaliśmy przez wiele wcześniejszych lat, więc o tym trzeba pamiętać, żeby sobie jednak tak skonstruować swój portfel, żeby te surowce stanowiły jednak jego niewielką część ze względu na ryzyko z nim powiązane my oczywiście tutaj w pewnym stopniu nieco innym surowcem jest złoto i tutaj pojawia się też kolejny temat, którym warto pamiętać, czyli kwestia korelacji wzajemnych powiązań pomiędzy notowaniami różnych surowców albo surowców innych aktywów złoty wykazuje bardzo niewielką korelację z notowaniami akcji, a jeśli już jest odwrotna dlatego dodatek złota do portfela najczęściej stabilizuje nasz portfel natomiast, jeżeli dodajemy do portfela takie surowce ropa naftowa czy Miedź musi mieć świadomość, że są surowce koniunkturalne, czyli ich wyceny są powiązane z globalną koniunkturą, a to oznacza, że nie będą one dywersyfikować naszego portfela tak bardzo jak np. wspomniane złoto mówi o tym Dorota Sierakowska analityk surowcowy w domu maklerskim BOŚ bardzo dziękuję dziękuję bardzo, mieszkania od zawsze są przez Polaków uważane za najlepszą inwestycję jeśli tylko korzystać to kupuje mieszkanie na wynajem i brakuje też śmiałków, którzy taką inwestycję robione kredyt kiedyś zastanawiają się, dlaczego tak jest i doszedł do wniosku, że chodzi o to, że mieszkania to coś fizycznego namacalnego on jest nim ekonomię zabierze nie może zbankrutować, ale to przekonanie o sensowność inwestycji w nieruchomości uzasadnione, bo od wielu ładnych lat ceny mieszkań w Polsce rosły rosły w zasadzie tylko krótkimi przerwami czy zakup mieszkania to wciąż dobra inwestycja ile można w nim zrobić, jakie mieszkania najlepiej kupować o tym opowiada Małgorzata Janowska analityk firmy Cenatorium firmy, która na bieżąco zbiera szczegółowe dane o cenach transakcyjnych nieruchomości pani Małgorzata opowiadał też spektakularne rekordy, które w tym roku upadły na rynku nieruchomości i zapewniam, że te liczby robią wrażenie zmowy zaczęliśmy od podsumowania tego co działo się na rynku mieszkaniowym w 2022 roku, bo działo się naprawdę dużo ciekawych rzeczy w 2022 roku zakończył się boom na rynku nieruchomości mieszkaniowych, który w ostatnich latach był napędzany przede wszystkim tanim kredytem niskimi stopami procentowymi jednak nadal rynek działa siłą rozpędu i danych transakcyjnych nadal odnotowujemy wzrosty cen transakcyjnych i tutaj mogę powiedzieć, że dla Polski ten wzrost średniej na rynku pierwotnym to około 8% natomiast na rynku wtórnym to jest takie 6 pół procent w skali roku mniej niż w latach ubiegłych rada zdecydowanie mniej, ale szkody 20202001. te ceny mieszkań zarówno na rynku pierwotnym jak na rynku wtórnym rosły w tempie dwucyfrowym, czyli ponad 10% z tego co pamiętam 2001. to było 12% rynku, którego i 13 dla rynku pierwotnego miejsca jest zdecydowanie mniej mówimy o średniej cenie były jakieś różnice na tym rynku jakiś segment mieszkań nie wiem czy mówimy o wielkości czy też ich jakości w sensie ekskluzywności rynki jakoś inaczej zachowywały na pewno mieszkania mniejsze czy jednopokojowe takie małe dwupokojowe powiedzmy 50m to mieszkania drożeją najszybciej o o piętnaste mieszkanie jest największa i takie są lat szczególnie teraz 2022 roku ceny tych mieszkań też drożały ze względu na to, że Polacy po prostu mają mniejsze możliwości finansowania czy ubieganie się kredytem takie mieszkania, jeżeli chodzi o standard i mieszkań to przede wszystkim rynek premium on jest cały czas stabilny, bo jest po prostu odporny na wahania gospodarki tutaj rynek premium skierowany do zupełnie innych osób niż taki typowy segment ten rynku mieszkaniowego no, jeżeli chodzi właśnie rynek premium to tutaj, a z roku na rok odnotowujemy coraz wyższe transakcje nieruchomościami premią, a na świat w tym roku nadal najdroższa pozostała Warszawa tutaj mamy rekord cen transakcyjnych 23 000 000zł na ulicy złotej zamieszkanie w 23 nie takie zamieszkania apartament na złotej 44 tej inwestor podał informację, że apartament został sprzedany za 23 000 000zł za wahałem się w tej cenie pewnie w niektórych mniejszych miejscowościach można całą kamienicę kupić pełną pana np. w Krakowie też został pobity rekord w tym roku doszło do transakcji z 15 000 000zł i tutaj apartament został sprzedany w niedalekiej odległości od Wawelu, a więc to jest jedna z najwyższych cen transakcyjnych w Krakowie w ostatnich latach imponującym czy były różnice czy są były różnice między rynkami pierwotnymi mieszkaniami położonymi od deweloperów mieszkaniami gustownym, czyli takimi, które już ktoś komu sprzedaje są w blokach co już mają lat kilka kilkanaście nowych czasem kilkadziesiąt są różnice w ostatnich latach te rynki miary podobnie raz również ceny transakcyjne w miarę podobnie raz jednak ceny na rynku pierwotnym są znacznie wyższy niż na rynku wtórnym, ale tutaj też trzeba patrzeć lokalizacyjne, bo starsze budynki zlokalizowanych w centrach miast są sporo droższe niż np. mieszkania z rynku pierwotnego na obrzeżach miast i tutaj oczywiście chodzi o lokalizacji tak to jest kluczowe, jakby element, który determinuje cenę mieszkania to jeszcze kończąc określenie obrazu minionego roku czy liczba transakcji na tym rynku spadła pewne ach te prawne w minionym roku odnoszą praktycznie do drastycznego spadku liczby zawieranych transakcji, ale jeżeli działa rynek wtórny to te nie dysponujemy pełnymi danymi, ale w końcu mogę przytoczyć dane dla rynku pierwotnego, które publikuję ten VAT nie szkodzi trzecim kwartale na 6 głównych rynkach, czyli tych moich największych miastach sprzedano łącznie 6,51000 mieszkań dla przykładu w czwartym kwartale 2021 było to 15 000 mieszkań więcej spadek o ponad 40% c jest dużym spadkiem, a dane za czwarty kwartał jeszcze niema, ale pojawiło się ostatnio w prasie szacunki firm doradczych, że czwarty kwartał ubiegłego roku był ciut lepszy niż trzeci kwartał i 6 rynkach sprzedają się 8000 mieszkań no to jednak zdecydowanie mniej niż 15, które było wcześniej przede wszystkim lekkie spadki liczby transakcji odpowiada samy popyt te, które jest wynikiem tego, że zostałem po pierwsze, podniesione stopy procentowe, a po drugie na początku roku w sumie w tym okresie głosami została wprowadzona zmiana zasad liczenia zdolności kredytowej, że banki i to determinuje to, że większość osób, które do tej pory miały dość dużą zdolność kredytową, więc po prostu utracił nie są w stanie już kupować tak drogich mieszkań tylko było to wcześni ten, kto z tego rynku po stronie kupujących wycofał się zrobić to inwestorzy tacy, którzy kupują kolejne mieszkania z przeznaczeniem na wynajem co by morze poprowadziła do pewnego takiego oczyszczenia rynku takiego nawisu inwestorskiego, ale oczywiście miał potem duży wpływ na rynek najmu czy wycofali się ci, którzy kupowali pierwsza mieszkanie, żeby z nim po prostu mieszkać, a przede wszystkim wycofały się młode osoby tak te, które są w początkowych latach kariery jest się ze względu na brak po prostu wkładu własnego, a po drugie, ze względu na niską zdolność kredytową mogą tutaj w tej grupie schowanej ciężej uzyskać kredyt z umową o przyszłości zawsze ciekawe są są dane są twarde liczby fakty natomiast z punktu widzenia wszystkich ważniejsza ciekawsza jest przyszłość jak pani czuje co się będzie działo z cenami mieszkań niż tym 2023 roku wszystko zależy od tego będzie zachowywał się rynek tej bieżący rok było, że przyjedzie bardzo dużo nieoczekiwanych zwrotów akcji za naszą wschodnią granicą toczy się wojna, która ma jest taki wpływ na nasze życzenie tylko o względem rynku nieruchomości, ale także pod względem cen żywności, a ceny surowców energetycznych no i to będzie wyglądał nadal ten konflikt zbrojny będzie też się w dużej mierze zależy od tego jak będą kształtowały się ceny na rynku będzie senator działacz ne czy materiałów budowlanych, które po prostu, jeżeli nie będą rosnąć będą działać na ceny mieszkań z drugiej strony nie wiemy o postępie bank centralny po nocy listopadowej projekcji infekcji wiemy, że ma centralny przewiduje, że w pierwszym kwartale ten znowu wystrzeli inflacja natomiast już drugiego kwartału będzie ona spadać, jeżeli dojdzie do takiego scenariusza tak wiedziałem, że bank centralny będzie chciał obniżać stopy procentowe w jakim zakresie tego nie wiadomo, ale jeżeli dojdzie do obniżek czy tej pani mi się jakaś grupa popytowa, którą będzie już stać na zaciągnięcie kredytów i może być zainteresowana nabyciem mieszkań poza tym jeszcze jest kwestia rynku najmu tak od końca wybuch wojny Ukrainie stawki najmu rosną bardzo szybko tej zasiadali wynika, że w ciągu roku stawki najmu wzrosła o 2030% w największych miastach Polski tutaj też może być właśnie się grupa pytań, które będzie zainteresowanie po prostu nabyciem mieszkania z rynku wtórnego o to, żeby je szybko wprowadzić na rynek najmu mieszkań z naszych wyliczeń wynika, że średnia stopa zwrotu takiego mieszkania dwupokojowego, który najczęściej jest wynajmowane w największych miastach to jest około 67% brutto co prawda to jest tyle samo ile można dziś uzyskać na lokacie jednak, jeżeli weźmiemy pod uwagę to, że oprócz tego, że będziemy mieć zysk z najmu co także drugą kwestią jest fakt, że wynajmujący mieszkania nie zrobię tylko najmniej, ale też spójne wskutek wzrostu wartości samego mieszkania tutaj mogę powiedzieć, że w ciągu ostatnich 34 laty ceny mieszkań wzrosły o 2030%, jeżeli działał głównie miasta to pada rynku najmu za chwilkę przedzielone kończąc cenowe scen wspomina pani o czynnikach, które z 1 strony rzeczywiście no prawdopodobieństwo, że materiały budowlane jakoś radykalnie w stanie ją no jest niewielkie można mówić bardziej pewnie wyhamowanie wzrostu cen niż radykalnym spadku w ożywienie kredytowe to, żeby nakręciło popyt, czyli tych czynników, które miały spowodować jakiś taki krach, że ceny mieszkań spadną znacząco 2030% to raczej tak na rozliczenie widać się mylę w najbliższym roku leczenia, jeżeli ceny mieszkań miały spaść od 2030% to moim zdaniem Polska gospodarka musiałaby wejścia w fazę kryzysu takiego głębokiego kryzysu wzrostu bezrobocia znaczącego tak dokładnie znaczącego wzrostu bezrobocia płace musiałby stanąć no PKB akurat teraz też rośnie bardzo wolno, a wracając na chwilę do najmu czy zakup mieszkania na wynajem to wciąż dobra inwestycja wspomniała pani 67% brutto to rzeczywiście na tle obecnego oprocentowania lokat czy nawet obligacji skarbowych nie wygląda imponująco, ale zgadza się, że tutaj dochodzi dodatkowo to, że to mieszkanie nie ma szans zyskiwać na wartości z drugiej strony przeciwnik tego powie, że tak ciasno najemcą mieszkania może zniszczyć może nie płacić w terminie może mieć 1000 uwag do zamieszkania orzeka się nie o to, że pralka nie taka, więc czy to wciąż dobra inwestycja mieszkaniowa, wydając w maju czy w perspektywie długoterminowej tak tak jak już wspomniałam kształtuje się na poziomie 67% jednak zawsze można przemyć takie mieszkanie taki ten historycznie pokazują, że tak naprawdę ceny mieszkań rosną nieprzerwanie od 2010 roku od tego roku prowadzimy badania w każdej chwili można się pozbyć takiego mieszkaniem poza tym, jeżeli inwestor chce kupić mieszkanie wynajęte mu się po prostu zastanowić, jakiej grupy docelowej będzie to mieszkanie skierowane będą przede wszystkim studenci ciemnych będą rodziny dzieci tak, bo przy studentach ciała należy zakładać, że to mieszkanie w ciągu roku może być puste 12 miesiące w sezonie wakacyjnym czy rozumiemy żeśmy się w gospodarstwach domowych te tutaj już będzie mieć pełne obłożenie pełnego roku ma dodatkowo warto się zabezpieczać się w umowach najmu no właśnie przed zniszczeniami pobierać kaucję przed wynajmem i są takie podstawowe rzeczy, jeżeli chodzi o najem wskazują że, gdy myślimy, że do kogo chcemy mieszkania potem musimy odpowiednie mieszkanie wydają publiczne, bo jeśli myślimy o studentach versus rodzina z dziećmi natomiast mówimy pewnie zupełnie innych mieszkaniach tak najlepiej wynajmują mieszkania właśnie małe, czyli kawalerki oraz mieszkanie dwupokojowe największe problemy z wynajmem jest mieszkań dużych takich, które mają 3 więcej pokoi i głos z utrzymywaniem tego typu mieszkanie jest bardzo mało tym mogę przytoczyć przykład, że w Warszawie np. mieszkanie o powierzchni 40m² obecnie można wynająć za około 2700zł to jest około 25% więcej niż 3 lata temu, więc to jest dość duże zmiany natomiast takie mieszkanie duże wysoko jeszcze pracuje od 70m² tutaj jest stawka najmu to jest około 9000 Jana wzrosła o niecałe 20% w ciągu 3 lat, ale są takie jak np. Kraków czy Gdańsk, gdy ceny troszkę szybciej rosły, bo około 4050% w ciągu 3 te najmniejsze oczywiście najczęstszym znacznik tego, że wreszcie, gdy ze wzrostem zapotrzebowania na my mieszkania wynajem rosną też bardzo dynamicznie stawki najmu uchwałą meandrach rynku nieruchomości mówiła Małgorzata Tarnowska starszy analityk do spraw rynku nieruchomości firmie Cenatorium firmy, która na bieżąco monitoruje ceny transakcyjne nieruchomości i którą Puls biznesu ma przyjemność co miesiąc publikować raporty do czytania, których serdecznie zachęcamy bardzo dziękuję rozmów nad dziękuję bardzo, pan na koniec tego odcinka Pulsu biznesu do słuchania kilka rad ode mnie pierwszy pamiętać, że każda inwestycja wiąże się z ryzykiem, więc jeśli widzisz ofertę z napisem gwarantowane zyski tu jakąś ładnie wyglądającą liczbę to ma być do tej oferty dużego dystansu pamiętaj też by bardzo dokładnie sprawdzać komu powierza pieniądze do kogo robisz przelew mówi sieci niestety zaroiło się od oszustów w mediach społecznościowych co rusz widzę takie oszukańcze oferty on czasem wykorzystują wizerunki znanych osób czy znane marki Puls biznesu zresztą też w ten sposób przez oszustów wykorzystywany dlatego sprawdź np. na stronie komisji nadzoru finansowego w taka instytucja istnieje czy wszystkie wymagane licencje wiedzy o instytucjach o produktach finansowych szukaj sprawdzonych media wiarygodnych znanych Markach nieco wiedzy zadaniu blogów czy strony, który wcześniej słyszałeś dostosuje także sposób inwestowania do swojego charakteru stylu życia i możliwości jeśli spadek wartości 2030% ma spowodować, że nie będzie spał po nocach to zapomni ryzykownych rynkach nie inwestuje też agresywnie pieniędzy, które będzie za kilka miesięcy potrzebował no i dywersyfikuje czy dzieli pieniądze na kubki lokuje w różne rzeczy tyle radna dziś pamięta jednak, że codziennie w pulsie biznesu na PL dostarczamy informację o tym co się dzieje na rynkach w jakie produkty warto inwestować, jaką strategię przyjąć czytaj i zarabiaj za tydzień gospodarzem naszego podcastu będzie Bartek Meyer i będzie rozmawiał o zwierzętach lekarzach i biznesie, czyli o biznesie weterynaryjnym serdecznie zapraszam jeśli podoba się spotkać dodaj proszek do ulubionych obserwowanych czy najmu 5 gwiazdek nam pozwolić rozwijać część nowych słuchaczy, a ty nie przegapić dzięki temu kolejnych odcinków wszystkie nasze podcasty znać swoje aplikacji, a także na stronie PBP urośnie do słuchania Grzegorz Nowacki, życząc trafionych inwestycji mówię do usłyszenia Zwiń «

W co inwestować w 2023 roku

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: PULS BIZNESU DO SŁUCHANIA

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Przemysł i ekologia w UE, czyli Zero-Net Industry Act

O historii parlamentarnych budynków przy Wiejskiej

Dlaczego połowa Polaków chce bronić pamięci o Janie Pawle II?

Nowości Cupry oraz sprzedaż nowych aut w UE od 2035 roku

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL