REKLAMA

Wirujący derwisze - o ceremonii Sema

OFF Czarek
Data emisji:
2023-01-24 11:00
Audycja:
Prowadzący:
Czas trwania:
24:47 min.
Udostępnij:

O wirujących derwiszach mówiła prof. Agnieszka Aysen Kaim - turkolożka, orientalistka z Instytutu Slawistyki PAN.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
jest taka piosenka Anny Jantar wielka dama tańczy sama no pytanie właśnie, bo sama albo SMA to jest inna nazwa pewnej bardzo starej ceremonii my, o której opowie dzisiaj pani prof. Agnieszka Aysen Kaim tylko gorzka orientalista z Instytutu slawistyki Polskiej Akademii Nauk dzień dobry witam serdecznie to właśnie ceremonia CMA ceremonia sama coś znaczy zależy prawda pochodzenia słowo pochodzenia arabskiego, więc tej tureckiej wersji to jest sama czy nieboskłon i rzeczywiście to nie Rozwiń » jest taniec samotne takie w przypadku Anny Jantar tylko zadanie zbiorowy bardzo przemyślany choreograficznie z pewną symboliką z różnymi aktami dramatycznymi, tak więc jeden z tych rytuałów, które można nazwać no performans sem taki też, że od 15 lat znajdujący się w liście dziedzictwa niematerialnego inne salon tak silne niewątpliwie jak najbardziej na to zasługuje na jest to taniec, który praktykują meble widzi, czyli zakon Bractwo, które powstało na terenie tureckim na terenie Anatolij środkowej koni założony przez MOL Lane mola one z pochodzenia persa, który urodził się na pograniczu dziecko afgańskim i dotarł do koni, uciekając przed mongołami chcieli zaproszony przez sułtana ludzkiego i tutaj no po prostu praktykował swoją naukę i nie był mu również obcy tanie, bo to oczywiście w sama forma tańca może nie jest najbardziej się wpisuje w ortodoksyjnej islam sunnicki, ale dla naszej, iż sunie i to nie był tutaj mówimy o przyjaźni w ogóle do redakcji także te formę poruszania się i DEK statystyczny takim uniesieniu uwielbienie Boga byłem były właśnie przyjęte przez przeróżne wraca później też powstałe równolegle, ale ten taniec wirujący, który przeszedł właśnie do historii jako wirujący uważa się za najbardziej taki skomplikowany z całym takimi za Sanem który, który może właśnie być postrzegany jako forma widowiska czy mamy bardzo starą ceremonię, bo to jest trzynasty wiek mówimy to jest rząd jest trzynasty wiek i chociaż trzeba zaznaczyć, że sam Rumi na kupca początkowo formę ekstatycznych ruchów natomiast taki skody Sikora Fanny taniec w ogóle reguła tego bractwa Mel Lewis już została sformułowana przez jego syna sułtana Walerego, którym myślę, że był bardziej związane z kulturą turecką z tą miejscową niższy niż ojciec jednak, który przybył do NATO jako dwudziestolatek w i wprawdzie wprowadzał do swoich utworów przy różnych język słowa i zarówno z Zalewskiego z tureckiego i hebrajskiego greckiego, ale pisał Onet pisał w recytował czy improwizował poezję po persku w taniec, który jest to spomiędzy właśnie performans sem rytuałem, ale z racji tego, że Turcja w ostatnich nie wiem no ponad już 100 latach trochę zmieniała system polityczny to zależy, w którym momencie znalazł się na liście rytuałów zakazanych i owszem, widzę i trochę partyzancką goście nie wykonywanych gruba warstwa muzyczna była ważniejsza i niektórzy mówią, że dzisiaj on przetrwa w takiej formie trochę już okrojone i raczej można go obserwować w miejscach turystycznych rzeczy się wykonuje dla turystów jeśli nie do końca zgodzę to znaczy to jest to jest także, kiedy Atatürk twórca tureckiej Republiki najpierw zniósł kalifat 2004. a potem wprowadził też prawo europejskie zamiast szariatu czy prawa muzułmańskiego również rozwiązań bractwa one zeszły do podziemi da on zawsze były, bo islam turecki zawsze był tymi bractwa jest właściwie islam bractwa teraz się zmieniły może bardziej habit ski w sensie bardziej ortodoksyjny, ale no po prostu nie praktykowali tylko Krakowa praktykowali w ukryciu współcześnie, owszem, jestem taki ten trend właśnie wirowanie do kotleta, że nazwy to bardzo nieuprzejmie turystycznie w sensie takim, że dla turystów jako taka wizytówka Turcji czy towar eksportowy Turcji organizowane są pokazy wirujący derwisze oczywiście wśród nich znajdą najlepsze prawdziwi suficie prawdziwi biznes mistycy natomiast często są to po prostu tancerze natomiast jest takimi jak konie, gdzie nadal to jest traktowane jako rytuał również symbole w dużych miastach zresztą bardzo wielu unijnym polityków, ale przede wszystkim literatów pisarzy poetów byli było związanych właśnie z tym Bractwem i jak elementy tego tej filozofii elementy tego rytuału przewijają się różnych w różnych by przy widowiska różnych twórczości literackiej czy czy w różnych formach które, które dziś wokół wokół tego SA konto krążą także 8 na oczywiście Atatürk w jaki sposób, tworząc państwo świeckie chciał ten trochę też zakazać działalności brać nie tylko, dlatego że one były właśnie związane z silnie z islamem, ale również z tym, że tam wśród tych bractw tworzyły się też Bunte to znaczy, że tam jak różne takie energiczne tendencje bardzo często były podsycane przez bractwa tak było zawsze cofa widzów, tak więc po prostu była dziś takie zabezpieczenie, a jednocześnie jak widzimy nie dało się tego wyrugować, bo rzeczywiście dosyć radykalny były to działania te Turka i jakby to nadal istnieje to tajemnicą poliszynela, który z polityków należy, do którego bractwa i w jaki sposób to nadal funkcjonuje, dlaczego taniec, dlaczego wirujące tanie, dlatego że tuż oczywiście zakup w tej chwili także listem w ogóle jest, że tak forma prawda modlitwy muzułmanina jest jednak forma modlitwy ruchu wymaga wymaga jakiegoś jakiś mobilizacji od ciała tak u nas znane w religiach chrześcijańskich w chrześcijaństwie jest bardziej statyczna forma, chociaż prawdopodobnie były różne inne bardziej estetyczne formy i teraz taniec z formą wychwalanie Boga właśnie w sufizmie też nie wszyscy oczywiście teoretycy islamu jest zgodzili na nadanie uważany był za po prostu niedozwolona ram Haram natomiast może ja z przeczytam fragment właśnie z wielkiego poematu mistycznego mydlanych, czyli tego założyciela nagle ich efekcie mówi o wersjach w tłumaczeniu pana Alberta Kwiatkowskiego w wydaniu polskim im Print media z 2002 w 2 tysięcy czynnego 2001. roku, gdzie w wersji poetyckiej mamy do czynienia z myślą filozoficzną wlany odnośnie tańca miłość sprawia, że do nieba ziemskie ciało się wzbijają góry zaś stają się lekkie, po czym tańczyć zaczynają w powietrzu miłości Bożej tańczyć wtedy zaczynają stają się jak Księżyc w pełni żadnych defektów nie mają ich ciała wirują w tańcu, lecz o ich dusze nie pytaj i duszy otacza miłość, lecz od rzeczy nie pytaj, kiedy on rzuca zaklęcie wtedy to co istnieje nie ma oczu ani uszu zostaje wprowadzony wdrożenie, po czym natychmiast zaczyna pędzić ku swemu istnieniu tańczy pląsy i w podskokach biegł nieszczęśliwie ku niemu tańcząc, machając rękami sławią Boga są szczęśliwi krzyczą znów dały nam życie, chociaż byliśmy nie żywi, tak więc tanie derwisze, czyli uczniów mistrza fińskiego szejka czy pirat symbolizuje obrót ciał niebieskich ruch planet wokół słońca wokół własnej osi i jest to wirowania i też w jaki sposób znajduje zahaczenie samym tekście Koranu, bo rozłożenie rąk na 2 strony, które się dzieje w tym momencie już samej samego tańca oczywiście ten ta ten performer ma różne swoje akty, ale jest ten moment, kiedy już sam taniec i ta to składanie ramion to właśnie składaniem równowagi ciała równowagi duszy prawda między światem boskim światem ludzkim i przekazywania energii od Boga od Najwyższego do człowieka, czyli tak bardzo bardzo humanistyczny wymiar jest w tej tego tej filozofii, którą taniec formie fizycznej wyznaje no jest też oczywiście są w koronie mowa o tym, że szukać Boga należy w każdym z każdej stronie wszędzie i ile tego wirowanie i obracanie się wokół własnej osi jesteś tym poszukiwaniem Boga jest jeszcze ten moment tąpnięcia nogą też bardzo ładny i estetycznie, ale też ciekawe, ponieważ chodzi o unicestwienie tej swojej złej duszy takiego stycznych tego ego, na który właśnie filozofii Wicki nazywa nas i jest właśnie podskok emocji skoku czy takiego uniesienia tej duszy w poszukiwaniu Boga bo by cała ceremonia i ten właśnie staże dla niektórych trans ma doprowadzić do tego, że dusza połączy się z najwyższym i to można by pokonuję dokonać tego, pokonując swój swój swój egoizm egoizm tą duszy egoistyczną powrócimy do ceremonii chce ma do wirowania do modlitwy poprzez taniec po informacjach Radia TOK FM, a te już kilka minut o godzinie 1120 o tańcu jako formie modlitwy opowiada pani prof. Agnieszka Aysen Kaim tylko gorzka orientalista ska z Instytutu slawistyki Polskiej Akademii Nauk wracamy po informacjach to o czas efekt nomen to wracamy Szanowni Państwo do Turcji i do ceremonii SMA do kierujących Berishy my, o których czy, o czym opowiada pani prof. Agnieszka Aysen Kaim tylko gorzka orientalista ska z Instytutu slawistyki Polskiej Akademii Nauk nie, a jak wygląda sama ceremonia reprezentuje, jakie elementy są zakodowane no, więc ważne jest to żem oczywiście taka sama ten rytuał może się odbyć nie wiem na boisku może się odbyć już placu teraz w Turcji odbywa się w różnych ciekawych zabytkowych przestrzeniach, ale w oryginalnie w siedzibie bractwa odbywał się wstrzymany, czyli w takim no w takim pomieszczeniu, który ma przestrzeni formę konta i to jest przestrzeń rytualna gdzie, gdzie wchodzi nie wchodzi szejk baba DD bardziej itd, który jest, jakby takim koryfeuszy sprawującym pieczę nad całą ONZ całą ceremonią tutaj mamy właśnie taką sekwencję, która składa się oczywiście z pewnego takiego preludium, ale też ruchowego, ale muzycznego, bo to jest bardzo ważne, żeby zaznaczyć, że Sejm jako sam taniec modlitwa w tańcu ma również tą warstwę muzyczną jest niezwykle istotna to jest cała się etno muzykolodzy tym zajmują badanie dotyczące konkretnych kompozytorów, ale z tą też to muzyka dziś chodzi o kompozycyjną, ale również instrumentarium sceny serwowane dla le sufizmu przede wszystkim chyba tak najważniejszym instrumentem jest naj, czyli trzcinowy flety właśnie w tym utworze jasna liczyć poemat duchowy poemat ist in lokacja tego w tym poemacie to jest śpiew w tej tej i tego fletu trzcinowego, który reprezentuje dusze tęskniący do Boga i ten ślad ma bardzo szczególny dźwięk i od niego takiego improwizowanej części granej na flecie zaczyna się ten rytuał są również inne instrumenty jak jak mały Bębenek dym jak kanu specjalnym cymbały i ta również bardzo konkretne utwory, które są grane np. taka forma wstępna nazwa się też krew, że nawiąże do jednego z naszych wcześniejszych spotkań, kiedy rozmawialiśmy Bobowski Polaku, ale już kim PayU 17 wiecznym muzyk kół szef orkiestry tłumaczył na dworze osmańskim renegat cie on również komponował sufickiego tworzy zresztą też podejrzewano, że jest lewicą, aczkolwiek myślę, że trudnego przypisać do jakiegoś konkretnego konkretnego wyznania, ponieważ oscylował pomiędzy islamem chrześcijaństwem także wracając do tych do tych części i tutaj właśnie najpierw derwisze są w takim pełnym symbolem marzeń właściwie czynić, wykonując wykonujący taniec ci, którzy tańczą w Polsce marzeń to także ci, którzy grają, ale oni małym strój specjalny kostium sceniczny o składach takiej białej szaty, które potem podczas wirowania się i stokach możliwe, że no tak taka suknia może coś mianowicie w kolorze białym mają też czarną pelerynę i uczącą wysokie czapy takty czasy są niesamowite i one mają również swoją symbolikę, czyli czarna peleryna uważa się za jest nagrobki jem czarna czy ciepła, które w takim kolorze te filcowe czapa w takim można powiedzieć brązowym kolorze ona jest z takim to tym kamieniem nagrobnym tym prawdy, który w muzułmańskim muzułmańskim grobie jest właśnie często przy duchownych zakończony takim rodzajem turbanu zwoju i biała szata to jest po prostu całun żałobny to znaczy to jest całun żałobny, którym przykrywa się swoje ego tą datą dusze nas, tak więc w którymś momencie oni zrzucają tę czarną pelerynę ten ogromny ten ton kamień nagrobny i już przechodzą do ośrodka mają wyznaczone miejsca przez szejka, który pokazuje ruchem nogi, gdzie w, gdzie może ktoś stanąć rzeczywiście tutaj akurat kwestia sprawności fizycznej i taneczne jest ważne, bo nie każdy Derwisz jest tak efekt już bardzo sprawny w tym darowaniu, żeby można było go do tej centralnego punktu odesłać i oni i zaczyna się ten ten taniec, w którym który bardzo ważny też uniesienie prawej ręki, która wskazuje właśnie na niebo i lewej ku dołowi jest obrót, który nikt oprócz 1 nogi, a druga, jakby tak przemieszcza się tutaj nie ktoś myśli o tym jak można przez 45 minut do 1,5 godziny wytrzymać w takim obrocie to bardzo powiedzieć, że ci prawdziwi sem Maze ani oni rzeczywiście odmawiają Dick, czyli litanią imion Boga i są w wnoszą 9 tak są w takim właśnie taki medytacji medytację właśnie niektórzy zwaną trans zmiany tej była uważna z tą terminologią na pewno w ekstazie i to sprawia, że są skoncentrowani, bo w tańcu, a tak to jest ich, czyli ruszenie muzułmański widzę nam towarzyszy tak i ułatwia odmawiać, tak więc to jest ważne dlatego żem rzeczywiście można się powołać na technikę nie wiem baletowe piruety, kiedy patrzymy w 1 centralny punkt, ale to jest jak coś zdradzić z istotą śmieszna anegdotka jak za za zajmowałam się właśnie opracowaniem tego sektory ręcznie tego riffu rytuał jako Perry strony performatywne na to bardzo mnie ciekawiło łata właśnie technika piruetów tego obrotu, a były to byłem w Polsce, więc się tylko miał do dyspozycji telefon, żeby chciał z praktykami rozmawiać i musiałem wybrać odpowiedniego praktykę, bo nie każdy był tańczący niektórzy byli muzykami, więc dzwoniłam do znajomych, których mi wskazano i poczem, ponieważ był koszt połączenia między Turcją Polska 2 bardzo wysoki to zaczynam rozmowę pytanie pan wiruje czy pan gra i jako słyszałem, że pan wie, że wiruje to wtedy zaczynam rozmowę, więc myślę, że przeszła do historii taka badaczka z Polski, która przepytywała dzień dobry mówi pan widuje pan gra tak te to jest istotne oczywiście, bo zdarza się żyć muzycy również są technicznie sprawny, ale właśnie pierwsza część rytuału uważana jest obrót sfery niebieskiej druga część to jest obrót słońca trzecie to obrót Księżyca jeśli właśnie mówimy o tym w obrocie ciał niebieskich i czwarta jest już poświęcona tylko człowiekowi do praca praca ludzka tak to już nie jest pracę ciał niebieskich tutaj może istotne jest to, że oczywiście oni w jaki sposób technicznie to jest wymagający rytuał, więc oni się opierają siebie wspomagają, bo są właśnie przestoje w tym rytuale w w trakcie tego tańca, ale też ważne, że nie sam ruch jest wyrazem tego modlitwy, ale również pauza czy w ogóle pauza w tańcu jest ważna jako element choreografii, ale tutaj ma to też duże znaczenie tego miała może po kolei powiedzieć o tych częściach jeśli mamy jeszcze na te oraz Ruszczak zaczyna się wszystko ekologią do proroka nazywane Sheriff potem jest właśnie bęben bęben wchodzi w takim takim w rytmie i da część muzyczna Taxi nazywane tak dym tak i jakie ornament pełen ornamentów pasaż którym, które rozpoczyna rytuał potem stał właśnie są derwisze, którzy wykonują 3× de rywale, gdy takim ruchu po okręgu Verity jest właśnie imię syna meble ME wlany tego już, który stworzył całe te zasady tego bractwa i ten ruch jest w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara i wymawiane jest modlitwa, lecz skandowane takie taka fraza jego imię jest wielki Gloria i potem jest właśnie Perz krew, o którym mówiłem, który Dmowski też skomponował preludium całego zespołu muzycznego i 6 DD on właśnie rozpoczyna już sam cień samą część tańca zajmuję tą w 2 zewnętrzną pelerynę zwaną Hirka i do tegoż siedliska tam, gdzie usiadł szejk postu tzw. od skłaniają się Robbie pokłony biją i trzymają prawą rękę na piersi i tutaj też jest właśnie improwizacja na oleju i potem jest część wokalna nazywa się ryk SMA i i całowania jest ręką szejka jak również nakrycia głowy, a sama za wasze, czyli tego który, który jest przewodzi ceremonią i on nie zdejmuje tej MO Chinki, która symbolizuje symbolizuje ten kamień nagrobny i reszta ruszy nerwicy, którzy przychodzą do rytuału wirowania ma sobie tylko tą białą szatę ten rurę i on ten mistrz ceremonii koryfeuszy wskazuje miejsce tak jak powiedziałem tym, którzy dobrze tańczą wyznacza bardziej w środku i kiedy rozchylają ramiona listy z prawą rękę ku górze tak jak powiedziałem i no mniej więcej 34× powtarzana jest ta scena z szejkiem właśnie pośrodku i on zajmuje zawsze taką z taką takie misje poboczne to jest nazywane biegunką grupy, czyli no też jest właśnie związane z całą symboliką przestrzeni w i potem Derwisza po tej po tych sekwencjach opierają się siebie jest ten czas na odpoczynek szejk zajmuje to czołowe miejsce post, który wyznacza skóra zwierzęcia i potem odbywa się też czytanie Koranu i modlitwa domy wlany także jest dużo takich elementów związanych z islamem sunnickim islamem muzułmańskiej, ale sama sam taniec jest uważany za mówi rwanie za kimś takim syn krytycznym ruchem, który nawiązuje też do tańców dzień miejskich którzy, który przecież na terenie Azji mniejszej były praktykowane, a potem do elementów szamańskich, bo tak się złożyło, że rzeczywiście Turcy przybywają ze środkowej Anatolii ten humanizm mieście cały czas praktykowali, kiedy już nastąpiła islamizacja koło dziesiątego wieku to to zawsze ten nurt islamu ortodoksyjnego był no jednak zdominowany przez te praktyki przed muzułmańskiej potem się zacierała, ale nie zniknęło istnieje do tej pory nie tylko w tańcu Derwisz, ale również w tańcach Lewicki ich mniejszości, która na też działa w undergroundzie jednak może teraz już mniej, ale kiedyś też wiele takich właśnie form, które mają charakter tańców ekstatycznych pani profesor bardzo dziękuję za dzisiejszą rozmowę pani prof. Agnieszka Aysen Kaim tylko gorzka orientalista z Instytutu slawistyki Polskiej Akademii Nauk opowiadała o ceremonii SMA wirujących Derwisza i z warstw znaczeniowych bardzo dziękuję informację już za kilka minut o godzinie 1140 po informacjach program kultura osobista, który to zapraszam w imieniu Marty Perchuć-Burzyńskiej dzisiejszy program przygotował Bartłomiej Pograniczny, a nad jakością naszych połączeń czuwał Szymon waluta Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA