REKLAMA

AAAA Rakietę tanio sprzedam. Garażowana, niebita, nosi ślady użytkowania

Usługi Kosmiczne dla Ludności
Data emisji:
2023-01-29 12:00
Prowadzący:
Czas trwania:
35:39 min.
Udostępnij:

SpaceX już od lat posyła w kosmos rakiety, które potem wracają na Ziemię, lądując tak jak wystartowały. Naśladowcy do tej pory się nie znaleźli, choć da się zaoszczędzić w ten sposób spore pieniądze. Ale czy na pewno?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
dzień dobry mówi inż. Jaśkowiak latać w kosmos jest o wiele łatwiej niż wracać na ziemie jutro należy do rakiet, które potrafią nie tylko startować, ale też lądować przy europejskiej agencji kosmicznej Josef Aschbacher mówił o tym, otwierając niedawno nowy kosmodrom w Szwecji Michał wykańcza musimy nadrobić zaległości w kwestii rakiet potrzebujemy rakiety wielokrotnego użytku, a do celu musimy obniżać szybciej już za sobą widzicie państwo model pierwszego stopnia Rozwiń » rakiety o nazwie firmy z KRUS wskazuje nam kierunek na przyszłość europejska agencja kosmiczna zapoczątkowana prace nad silnikiem promocją z nadającym się do wykorzystania po wielokroć pierwsze testy będziemy prowadzić właśnie tutaj już na początku przyszłego roku istnieje na razie tylko amerykańska firma z tej seks potrafi produkować rakiety, które są w stanie wzbić się w niebo, a potem własnymi siłami osiąść z powrotem na twardym gruncie albo na dryfującej pochodzenie barce, dlaczego ta technologia się nie rozpowszechniła jest za trudna, a może po prostu nie przymusi takich oszczędności jak się na pozór wydaje czy rzeczywiście pozwana radykalnie obniżyć koszty latania w kosmos porozmawiajmy o tym co warto coś się opłaca w Żninie Jaśkowiak dawno dawno temu pewna firma ze Stanów zjednoczonych ogłosiła, że zamierza skonstruować rakietę, która będzie mogła w całości startować lądować wiele razy od czasu Sputnika loty z kosmosu wyglądały zupełnie inaczej i rakiety nadawały się do jednokrotnego wykorzystania po wykonaniu zadania zostawały na orbicie spalało się w atmosferze albo tonęły w oceanie rakieta wielokrotnego użytku mogłaby odmienić całą stronę autorkę Annę branża kosmiczna wątpiła czy tak przełomowy karkołomny pomysł uda się doprowadzić do pomyślnego końca mojej miała rację firma nazywała się Hitler Aerospace stanęła potworne długi straciła kontrakt z NASA splajtowała 2010 roku rakieta AK 1 nigdy nie powstała mniej więcej w tym samym czasie po sekt skonstruował Funko na 9 iloma był jeszcze skromnym milionerem, a nie 1 000 000 000 było biednie, kiedy firma SpaceX rozpoczynała swoją działalność 20 lat temu dr inż. Krzysztof Kawka z firmy Blue dot Solutions to był okres największego kryzysu jeśli tak można powiedzieć w branży kosmicznej w szczególności w tej branży startów rakiet trwało chyba najmniej startów około 50 nastąpiło w 2004 lub 2005 roku i wówczas tak naprawdę, spoglądając na całą ekonomię nie wydawało się być zasadne, aby budować rakiety wielokrotnego użycia nowo te 50 startów rocznie dzisiaj chyba mamy około 160170 startów, czyli 3× więcej, jednakże wówczas tamtych czasach było zupełnie co innego i 50 startów było rozbitych na dostawców indyjskich chińskich rosyjskich amerykańskich jeszcze kilku innych rynkach europejskich japońskich zatem jakakolwiek rakiet, które miały konkurować na rynku co najwyżej mogą być 23× ponownie być wykorzystana mogłoby okazać, że te koszty operacyjne byłyby znacznie większe niż jakiekolwiek korzyści ekonomiczne czasy się zmieniło w ciągu tych 15 racji zupełnie inna sytuacja w tej chwili, które wcześniej po prostu nie było początkowo Falcon 9 był rakietą nie wszystkie inne SpaceX potrzebował lat by opanować technologię lądowania, a teraz przeprowadza je rutynowa nie będziemy rozmawiali o tym jak się robi, bo odpowiedniego odcinka można posłuchać na tokfm PL i w naszej aplikacji nosi tytuł Elon Musk o własnym pomyślę żyjemy na planecie, gdzie to prawie niemożliwe mimo to próbuje polecam na pierwszy rzut oka sprawa jest oczywista skoro nie trzeba budować nowej rakiety do każdej misji i da się 1 egzemplarz wykorzystać wielokrotnie można oszczędzić całe mnóstwo pieniędzy koszt budowy Falcona 9 rozkłada się na wiele startów ponosi się go raz, a nie za każdym razem najbardziej optymistyczną wersję tego rozumowania przedstawił kiedyś ile Musk szerokie spójrzcie na koszty rakiety Falcon 9 to jakieś 5060 000 000USD kwota kosztów materiałów pędnych to tylko 200 000USD więc, gdybyśmy ponownie wykorzystać rakietę rodzice z 1000× to cena przypadająca na 1 start wyniesie tylko 50 000USD łuki wjazdowe fanką 9 nie w pełni jest wielokrotnego użytku ląduje tylko pierwszy dolny stopień, który nadaje rakiecie początkową prędkość wysokość potem wraca na ziemie, a pracę podejmuje drugi górny stopień, który wchodzi na orbitę i nie da się go sprowadzić z powrotem, bo leci za szybko i za wysoka ile męska odnosił się do idealnego scenariusza zakładającego, że rakiety wystarczy tylko zatankować by była gotowa do ponownego startu tego się nie udało jeszcze osiągnąć, choć pomysł jest znacznie starszy od tej seks wcześniej próbowała firma Israel Aerospace próbowali inni koncepcję forsował też znany teoretyk i propagator lotów kosmicznych Robert Zubrin, które deklarował jeszcze w latach dziewięćdziesiątych, że obecna sytuacja z rakietami jednorazowego użytku jest bez sensu dr Piotr Kaczmarek kurczak centrum studiów kosmicznych Akademii Leona Koźmińskiego poniekąd trochę zainicjował czy zainspirował Zielona maska do zmiany podejścia bardzo bym kiedyś zrobił takie obliczenia dotyczące tego ile powinien kosztować bilet na orbitach, gdyby uwzględnić wyłącznie koszty energii, która jest potrzebna do wniesienia jakiegoś obiektu nie wyszło może bilet na orbitę powinien kosztować około 200USD dla pasażera, więc to jest oczywiście taka trochę niewykonalna granica raczej powiem inaczej może nie tyle nie wykonano co bardzo trudna do osiągnięcia, ale nie widać tutaj takich czysto fizycznych przeszkód, żeby nie było się, gdyż możliwe to jest raczej granica taka technologiczna taka inżynieryjna, czyli rzecz, która wymagałaby jakiś dużej optymalizacji naszych obecnych technologii natomiast nie ma fizycznych barier, żeby nie można było osiągnąć podobnego stanu tyle teoria praktyka pokazuje, że koszt startu Falcona 9 nie ogranicza się tylko do Nafty i ciekłego tlenu każda misja wymaga zbudowania odnowę drugiego stopnia rakiety i umieszczenia go na szczycie stopnia pierwszego dolna część Falcona ląduje górna nie przełom był zatem połowiczne no może więcej niż połowiczny, bo pierwszy stopień jest znacznie większy od drugiego, a także i to jest o wiele ważniejsze bardziej kosztowne co oznacza, że nawet odzyskanie tylko dolnego fragmentu rakiety oznacza znaczące oszczędności, które przekładają się na niższą cenę pierwszy stopień rakiety jest najczęściej tym najdroższym elementem oprócz tego wiadomo, że wszelkie kwestie związane z infrastrukturą naziemną są także ważne może się zdarzyć, że drugi stopień będzie drogi droższy lub też o porównywalnej wartości jeśli np. będzie korzystać z toksycznych paliw, ale od tego coraz bardziej się w tej chwili odchodzi zatem raczej pierwszy stopień bez wątpienia może być nawet rząd wielkości droższy od tego 0203. z 1 strony silniki, które są nośnikami pierwszego stopnia mogą mieć mieście impuls właściwy, czyli mogą pracować na paliwa, które są mniej wymagająca, więc one pracują z mniejszymi reżimami, ale z drugiej strony muszą wytwarzać odpowiednio duży ciąg muszą wytrzymać większe drgania są zgrupowane najczęściej po kilka silników zgrupowanych, więc tutaj reżimy technologiczne są względnie wysokie bardziej ze względu na to, że to jest właśnie ten moment startu te najbardziej krytyczne, gdzie wytwarzają się największe naprężenia z kolei silniki górnych stopni, które są w większości silnikami Kryger liczne mniej, czyli takimi wykorzystującymi skroplony paliwa one mają większy impuls właściwe muszą być zdolne do pracy w próżni, ale z drugiej strony to już jest inna sytuacja inne okoliczności one pracują na bardzo dużych wysokościach już poza gęstą częścią atmosfery Ojcze silnik w górnych stopnie oczywiście mnie, więc też założenia jest niższy koszt impuls właściwy jest bardzo przydatnym parametrem, który łączy siły, jaką wytwarza rakieta, żeby dźwignąć się z powierzchni z czasem, w którym jest zdolna ją wytwarzać i ilością zużywanego paliwa pozwala określić wydajność rakiety impuls właściwy jest tym większy im dłużej rakieta jest w stanie zapewnić siłę ciągu i im większa jest sama siła natomiast im więcej materiałów pędnych ulega spaleniu tym mniejszy będzie impuls dla przykładu, gdyby Wiera, kiedy miały taką samą siłę i obie mogły ją wytworzyć powiedzmy przez okrągłą minutę lepszy impuls właściwy będzie miała ta, która zużyje mniej paliwa będzie po prostu wydajniejsza większy impuls właściwy lepsza wydajność i tyle konstruktorzy silników pierwszego stopnia mniej przejmują się impulsem właściwym bardziej tym, że rakieta w ogóle wzbiła się w górę do startu potrzebne jest brutalna siła cała konstrukcja jest właściwie z założenia na skraju niekontrolowanego wybuchu zbudowanie pierwszego stopnia, który pokona ziemskiej ciążę nie kosztuje więcej niż zbudowanie drugiego stopnia, który pracuje mniej wymagających warunkach dlatego ponowne wykorzystanie pierwszego stopnia rakiety przynosi więcej oszczędności niż ponowne wykorzystanie stopnia drugiego inny argument dolna część Falcona 9 ma jak sama nazwa wskazuje 9 silników z kolei górna część tylko 1 znów widać, że opłaca się odzyskiwać przynajmniej to co się da nawet jeśli opanowanie tej technologii trwało długo, gdy walką 9 powstawał wcale nie było takie są uzyskiwane wchodzi pierwszy stopień tylko tak, żeby takiego jednorazowego użytku dopiero później pojawiło się plany albo raczej pojawiło się próby budowy takiego stopnia i potem wreszcie udało się w parlamencie czy w 2015 roku w grudniu uzyskać ten sukces, czyli lądowanie tej rakiety to była już po 5 latach od pierwszego lotu zresztą do dziś dnia dla wojska np. tam, gdzie jest konieczne wniesienie większe kładą czy większą prędkością ta rakieta jest nie odzyskiwana nie ma tutaj tej opcji powrotu na ziemie tak było choćby w połowie stycznia, kiedy Falcon wystąpił swojej rozbudowanej wersji chemii jeśli na orbitę ma trafić wyjątkowo ciężki satelita po seks łączy ze sobą 3 człony rakiety podczas niedawnego lotu na zlecenie amerykańskiej armii lądowały tylko 2 boczne segmenty środkowy zgodnie z planem dokonał żywota w oceanie natomiast ostatnia nieudana próba odzyskania pierwszego stopnia, kiedy Falcon powinien był lądować, ale zawiódł miała miejsce niemal 2 lata temu wydaje się, że rakieta nawet częściowo wielokrotnego użytku ma sens rzeczywiście pozwala oszczędzać pieniądze tylko, że stworzenie tylko na 9 nie przyszło łatwo teraz rakiety SpaceX startują lądują średnio co tydzień kiedyś głównie rozbijały firma poniosła znaczące wydatki, żeby opanować te technologie wydatki, które mówiąc nawiasem wcześniej przerosły Kister rozpad PiS przecież tam też pracowali utalentowani inżynierowie z badania eksperymenty rozwój płaci się tylko na samym początku zgoda potem można już wykorzystywać ich efekty i przy każdym starcie zarabiać na tym co się wymyśliło potrafię sobie jednak wyobrazić, że koszt opracowania lądujących rakiet jest na tyle poważne, że przewyższa późniejsze oszczędności pytanie brzmi czy biorąc pod uwagę początkowe wydatki rakiety jednorazowego użytku nie okażą się tańsze wyzwania technologiczne jest praktycznie takie samo zbudowanie to jest raczej kwestia technologii produkcji samych tych rakiet tego jak długich seriach one są wykorzystywane, jakie materiały są użyte do ich wykonania no i później kwestia tego jak są używane natomiast same prace badawczorozwojowe koszt jest dość podobne to bardziej kwestia pomysłu i chęci no i czasu oczywiście, który trzeba na to przeznaczyć niż kwestia samych kosztów to jest cały ten dylemat, który stoi przed współczesnym przemysłem kosmicznym ten przemysł nigdy nie miał żadnych bodźców do tego, żeby optymalizować swoje wydatki, ponieważ był podatnik, który zawsze chętnie wyciągał z kieszeni pieniądze płacił za wszystko cokolwiek zaproponowała druga strona, czyli tak naprawdę producenci rakiet nie możemy powiedzieć, że tutaj te koszty opracowania nowych rak cud liczą one całkowicie uczciwie i że rzeczywiście to jest najniższy możliwy do uzyskania koszt poruszamy się po omacku nie wiadomo ile firma zarabia na 1 locie nie wiadomo ile pieniędzy pochłania przygotowanie pierwszego stopnia do ponownego startu można się tylko domyślać, że do kosztów tankowania dochodzą jakieś bliżej nieokreślone koszty transportu przeglądu wymianę części itd. z 607 nie chwali nie ma obowiązku informowania swoich finansach, więc informuje firma SpaceX nigdy nie podała żadnych wartości finansowych albo nie podała też wartości związanych z tymi pracami zaczyna robić za całym wielu wciąż można się domyśleć to ostateczna cena wiadomo, że to jest cena z różnymi marżami z różnymi kwestiami związanymi z zyskiem no i jest oczywiście cena, która jest pierwszą ceną gotową do negocjacji zatem wiele jeszcze zmiennych jest po drodze, których po prostu nie wiem wiem, że wyniesienie satelity Falcone 9 kosztuje prawie 70 000 000USD tyle płaci klient, który zamówi pizzę rakiety dla siebie ile z tego trafia do kieszeni Ilona maska, a jaką część pochłania przeprowadzenie emisji pozostaje zagadką na porównywalną rakiety od konkurencji Atlasa 5 trzeba było wysupłać kiedyś prawie 190 000 000USD wobec utraty zamówień na rzecz walką cena spadła na 5 powoli wychodzi już z użytku, a kosztuje obecnie jakieś 100 000 000USD, czyli wciąż więcej takie porównanie dowodzi tylko, że SpaceX potrafi budować taniej powinniśmy porównywać ceny używanego tylko na nowym, a nie Falcona inną konstrukcją klient zamawiający rakiety, która była już kiedyś w kosmosie może liczyć na zniżkę cena spada wówczas do około 50 000 000USD, owszem, Elon Musk ma korzystniejszą ofertę, owszem, ponowne wykorzystanie pierwszego stopnia przekłada się na niższe ceny, ale jak się okazuje nawet nowa rakieta Space seks jest tańsza niż u konkurencji Falcon sam w sobie kosztuje mniej na tyle mało niektórzy mają wątpliwości czy firma w ogóle zarabia na startach wydaje się, że Spacey już zarobił jednak tutaj jest duży nacisk na słowo wydaje mi się, a to, dlatego że usługi firmy SpaceX inną przebiegają regularnie odbywają się z wysoką niezawodnością odbywają się dla wielu różnych klientów oczywiście SpaceX wygrywa bardzo kontraktów dotowane rządowych, które są znacznie droższe nie ma tam kryterium cenowego jako pierwszego podstawowego kryterium tylko najbardziej chodzi o kryterium amerykańsko ci dostępności po prostu rakiety względem wszelkich innych systemów rakietowych zatem jest to po prostu bardziej skomplikowana układanka, ale tak nie jest aż tak oczywiste pewne czy państwo zarobiło po prostu miliardy i dlatego prawdopodobnie większość konkurencji dopiero w tej chwili podejmuje wyzwanie i stara się stworzyć alternatywne systemy, które są przynajmniej częściowo odzyskiwane takie same jak rakieta Falcon 9 konkurencja zaspała branża bardzo długo nie wierzyła w opłacalność lądujących rakiet jakiś czas temu francuski minister gospodarki wyraził się tak wybraliśmy niewłaściwą drogę powinniśmy byli zdecydować się na rakietę wielokrotnego użytku powinniśmy byli zdobyć na tę zuchwałość i brak szczególnie boleśnie odczuwa firma aria z PiS właśnie Francji dopiero niedawno europejska agencja kosmiczna zleciła prace nad projektem Themis, który nie tyle ma doprowadzić do powstania nowej rakiety ile opracowania rozwiązań, które kiedyś w jakiejś odległej perspektywie posłużą do skonstruowania chodzi głównie o opanowanie technologii w tym zbudowanie silnika, który będzie można bez przeszkód włączać wyłączać loty testowe mają się zacząć za rok w Szwecji, gdzie niedawno nastąpiło uroczyste otwarcie nowego Cosmo sport tu na miejsce przybył król było przecinanie wstęgi w ogóle Cosmo sport jest tylko rakiety na miarę Falcona nie ma i prędko nie będzie branża kosmiczna na naszym kontynencie ma zresztą szerszy problem, który można posłuchać odcinku europejskiej deficyt rakietowy na kłopoty Ameryka do posłuchania standardowych kanałach komunikacji francuski minister gospodarki pluje sobie brodę, choć nie tylko Paryż nie przewidział, że walką 9 odmieni loty w kosmos w Pogoni za po seks rzuciły się także kin wiadomo, że rozpoczęły zakrojone na bardzo szeroką skalę program budowy rakiet wielokrotnego użytku trudno powiedzieć ile jest w tym propagandy, a ile jest faktów i gdzie tak naprawdę oni się znajdują w tym momencie natomiast o tym, że mają takie ambicje, iż zdecydowanie zmierzają w tym kierunku to już jest widać są pewnością Chiny nie chcą ustąpić pola i nie chcą stracić swojej pozycji, tym bardziej że oni też mają swój program komercyjny byli przez jakiś czas nawet najtańszym operatorem na rynku, więc całą pewnością nie odpowiada im utrata wpływów z tego typu usług poza tym to jest kwestia prestiżu Europa próbuje gonić, ale na razie nie dogoniła siny podobnie z tego co wiem Rosja nie chce nawet stanąć w szranki i jeszcze o tym powiemy w każdym razie po seks jest jedyną firmą na świecie, która ma rakiety wielokrotnego użytku i ja się dobrze zastanowić to bardzo dziwne oczywiście początkowa nieufność wobec tej koncepcji jest zrozumiała, ale mijają lata i sytuacja się nie zmienia Falco 9 powinien przynosić krociowe zyski przy niewielkich wydatkach buduje się oraz zarabia na nim wiele razy bez mała kaczka znosząca złote jaja naśladowców jednak wciąż nie ma ten cykl rozwoju i realizacji zajmuje trochę czasu większość firm jednak czekało na ten moment, w którym uzyskał jakiś proszę Concept, czyli ten projekt realizowany przez SpaceX pokaże swoją siłę i realnie rzecz biorąc SpaceX zaczęło podbijać rynek wynoszenia rakiet czy tak naprawdę zdobyło taką dominującą pozycję na tym rynku nie więcej od 2018 dziewiętnastego roku, czyli w tym momencie pojawiła się taka perspektywa, że państwo dzięki swoim opracowanej swojej technologii jest wstanie de facto rozsadzić rynek lotów kosmicznych, bo w tej chwili praktycznie zgarniają wszystko z niego co jak odkurzacz prawda zgarniają wszystkie możliwe zamówienia to bardziej lukratywne zamówienia z rynku to, czego nie dostają to są tylko te loty, które są na sztywno przypisane do konkretnej tak jak w przypadku Europy od europejskiej agencji kosmicznej, które Europa po prostu nie chce sprzedać natomiast czystki inne komercyjne loty praktycznie po seks może przebierać w ofertach, więc większość firm tak jak Europa w tym momencie, kiedy mogła podjąć taką decyzję nie zdecydowała się na podjęcie takich działań teraz niestety musi przebyć ten czerni z tych szlak zdobywania samodzielnie doświadczenia w tym jak to się robi nowozelandzka firma rock lat kombinuje na 2 sposoby rakieta Elektron jest znacznie mniejsza od walką, więc nie ma wystarczająco dużo paliwa by lądować własnych siłach zamiast tego wracając z kosmosu ma powoli zmierzać ku powierzchni planety na spadochronach, żeby uniknąć kontaktu ze słoną wodą oceanu co utrudnia ponowne przygotowanie do startu Elektron będzie chwytać w locie helikopter na razie 2 próby zakończyły się niepowodzeniem rocka lat równocześnie pracuje nad zupełnie nową rakietą o nazwie neutrony mówiąc nawiasem firma na pewno nie stworzy nigdy rakiety Proton, bo skonstruowali ją już Rosjanie tu już nie będzie mowy o półśrodkach w rodzaju łapania przez śmigłowiec neutrony ma lądować własnych siłach tylko, że najwcześniej za rok zapewne znacznie później ślad za PiS-em pojawiła się masa firm oferujących swoje rakiety też próbujących zachować swoje rakiety kilka z tych konstrukcji rzeczywiście w tej chwili wchodzi na rynek pierwszy był rzeczywiście rok terapii rakieta Elektron zaraz świat potem pojawiło się pytanie o ponowne uzyskiwanie tych rakiet o tryb obniżenia kosztów i działania wokół masowego wynoszenia satelitów Norbi w szczególności tych małych i tutaj rzeczywiście kilka firm starało się zaproponować swoje rozwiązania kilka rozwiązań kilka propozycji było przedstawianych jedną z najczęstszych jeśli chodzi o obniżenie kosztów tych operacyjnych to rzeczywiście ponowne wykorzystanie rakiet wspomniałem kilka minut temu, że bezpośredni konkurent Falcona, czyli Atlas 5 wychodzi powoli użytku to, dlatego że firma Nike dla, udzielając chce go zastąpić nowym modelem o nazwie wulkan Centaur debiutancki lot ma nastąpić w ciągu kilku miesięcy docelową rakietą powinna częściowo nadawać się do ponownego wykorzystania bardzo częściową umową tylko o dolny człon nie dolnego członu segment zawierający silniki będzie się odczepił od całej reszty i wracał na ziemie na spadochronach ma się rozumieć firma Knight ląd ellaOne chce go wyposażyć w nadmuchiwane osłony, które pozwolą przetrwać ponowne wejście w atmosferę przysięgam, że sobie tego nie wymyśliłem nadmuchiwane osłona termiczna dla uchronienia przed morderczą temperaturą od piany silników rakietowych mało tego jesienią przeszła udany test wszystko wskazuje na to, że zadziała tak woltyżerki ma sens silniki stanowią bardzo niewielką część masy pierwszego stopnia rakiety, a one odpowiadają za większość kosztów podczas konstrukcji możliwe, że w przyszłości, kiedy wulkan przynajmniej częściowo będzie uzyskiwana mowa tutaj przede wszystkim o te najdroższe części pierwszego stopnia tego dolnego stopnia rakiety, czyli silnikach turbo tam Wach prawdopodobnie może dojść do czegoś takiego, że tylko mały drobny element całej rakiety, czyli ta dolna część dzieli się wreszcie już po wykonanej pracy zostanie przechwycona chociażby przez śmigłowiec albo może taki sposób alternatywny wyląduje na jakim się lądowisku to chyba jest najdroższa część całej rakiety reszta to się to są takie jak gdyby powiedzieć aluminiowe puszki jest nic poza tym, jeżeli można tak to bardzo uprościć jakieś pomysły na uproszczenie uzyskiwano się pojawiają najważniejszym komponentem rakiet są przede wszystkim silniki, dlatego że silniki stanowi najbardziej skomplikowaną część rakiety i taką, która pracuje w najtrudniejszych warunkach, ponieważ musi wytrzymać olbrzymie temperatury w zasadzie można powiedzieć, że silnik rakietowy znajduje się w takim stanie, w którym przed całkowitym stopienie ratuje go wyłącznie system chłodzenia, więc jest to taka krytyczna część, która musi być wykonana rzeczywiście niezwykle precyzyjny sposób i która musi być też zaprojektowana w odpowiedni sposób dlatego to jest część rakiety, które jest rzeczywiście najbardziej trudna do wykonania najbardziej kosztowna pozostałe elementy zasadniczą kluczową sprawą ich produkcji jest przede wszystkim waga, więc tutaj są kwestie raczej związane z tym, że jak zapewnić wytrzymałość przy odpowiednio niskiej wadze natomiast nie są jakieś niezwykle skomplikowana technologia męża kosmiczna przekonała się w końcu do tego, że nie warto budować całej rakiety odnowa na potrzeby każdego lotu przez ostatnie kilka lat mieliśmy taki moment, kiedy kilka różnych szalonych pomysłów się pojawiał w różnych miejscach kilka naśladował jakieś pierwowzory postaci balkonów i tego działalność firmy SpaceX kilka szukały alternatywnych rozwiązań troszeczkę bym powiedział, że to brzmi jak może to nie jest dobre porównanie brzmieć szybko jak telefony komórkowe z końca lat dziewięćdziesiątych może początku lat zerowych naszego wieku, kiedy rzeczywiście każda firma miała zupełnie inny wygląd telefonu, zanim się pojawił ten typowy wygląd telefonu, który w tej chwili my mamy, które się posługujemy może podobnie to widzimy w tej chwili może rzeczywiście w ciągu kilku lat dojdzie jakieś unifikacji wszystkich rozwiązań okaże się, że kilka co najwyżej konstrukcji będzie miało szansę przetrwania na rynku, a inne po prostu będą takoż TV dziecko ewolucji rakietowej w przypadku telefonów komórkowych w grę wchodzi cała masa czynników kupujący kierują się dizajnem marką aparatem fotograficznym pamięcią ram profesorem itd. itd. wydaje mi się, że w przypadku rakiet wszystko schodzi na dalszy plan wobec 2 podstawowych spraw czy rakieta ma wystarczający udźwig i ile kosztuje weźmy np. Rosjan, którzy także oferują stosunkowo niskie ceny teraz wprawdzie z oczywistych powodów nikt albo prawie nikt nie chce z nimi robić interesów, ale przed inwazją na Ukrainę ofertę Ros kosmosu była bardzo kusząca nie dlatego bynajmniej, że Sojuz Proton są dziełami techniki na miarę walką na 9 tylko, dlatego że rosyjscy konstruktorzy zapewniają grusze w porównaniu z Europejczykami Amerykanami da się zachować konkurencyjność bez sięgania po nowoczesne technologie, których nie ma nikt inny ptaszki ćwierkają, że SpaceX też nie płaci stawek rynkowych, bo inżynierowie są skłonni zarabiać mniej jeśli mogą pracować przy przełomowych przedsięwzięciach Falcon 9 jest tańszy od porównywalnych rakiet nawet w wersji, która nie nadaje się do ponownego wykorzystania w państwach jest o tyle innowacyjne, że zastosował kompletnie odmienną filozofię budowania raczej to znaczy po pierwsze, buduje rakiety całkowicie u siebie, czyli od samego początku aż do końca buduje praktycznie nie powiem, że w 1 miejscu, ale praktycznie w całości samodzielnie co powoduje, że nie jest poddane ani presji ani szantażowi ani też problemom związanym z łańcuchami dostaw tak jak co się dzieje w przypadku innych firm kosmicznych, które bardzo często mają rozproszony łańcuch dostaw mają setki dostawców poszczególnych części co oznacza, że najmniejsza śrubka, która nie dojedzie na czas spowoduje natychmiast ogromne opóźnienie realizacji budowy całej rakietę druga kwestia to oczywiście są koszty, które tutaj, ponieważ jest jednostkowa produkcja to są jednostkowe projekty, więc nie da się tutaj zastosować efektu skali i konsekwencji te koszty też wędrują pod niebiosa wiele takich zamówień rządowych amerykańskich to jest tzw. Job program, czyli prace działania, które zawsze otrzymuje jakąś część kadry i które na pewno będą miały jakieś działania związane z poszczególnymi konkretnymi kolejnymi zamówieniami to jest część tzw. Space, czyli dawnego starego podejścia do branży kosmicznej, które było widać przede wszystkim przy programie wahadłowców program wahadłowców był skomplikowany także z tego powodu, że miał bardzo skomplikowaną strukturę, której nikt nie chciał Stanach Zjednoczonych zmienić i dlatego był tak drogi bowiem naprawdę bardzo dużo ludzi przy tym pracowało nas nigdy nie myślała o tym, aby sensownie to zredukować takiej perspektywy poza jakimiś swoimi własnymi programami przyspieszeniem działa już po swojej stronie, ale nigdy myślę o tym, żeby swoich kontrahentów jakoś zmotywować do drastycznych obniżek kosztów i zmianę swojego terminarza prac europejska firma aria z PiS skorzysta z usług setek podwykonawców, bo taka jest racja stanu chodzi o to by gospodarka jak najbardziej korzystała z zamówień od rządów im więcej przedsiębiorstw ma udział w stworzeniu rakiety w tym większy skutek makroekonomiczne, acz niekoniecznie bardziej konkurencyjny produkt Space seks też wykonuje państwowe zlecenia, ale jest całkowicie prywatną firmą kieruje się wyłącznie własnym zyskiem wykorzystuje tanie materiały i masową produkcja nie produkują rakiety jak parówki wykorzystują zautomatyzowane linie produkcyjne, które z 1 strony produkują masowo silniki rakietowe dzięki czemu mogą obniżyć koszty jednostkowe same rakiety są budowane masowo, bo to jest praktycznie technologia zapożyczona z budowy silosów rolniczych zbiorników rolniczych, więc to są takie automaty, które spalają te zbiorniki w konsekwencji mogą sobie pozwolić na budowanie bardzo dużej liczby tych rakiet testowania w locie i tracenia i bez specjalnego żalu mogą nawet budować rakiety odstawia się na parking w sytuacji, kiedy stwierdzili, że znaleźli lepsze rozwiązanie, więc nie inwestują olbrzymich pieniędzy budowania rakiety w sytuacji, kiedy wszystko musi puścić realnie mogą sobie pozwolić na to, że rakiety wybuchają są uszkodzone mogą testować aż do skutku pokusiłbym się, więc stwierdzenie, że zdolność Falcona 9 do lądowania jest drugorzędna Space eks po prostu bardzo sprawnie tnie koszty i radził sobie z tym doskonale nawet gdyby miał jednorazową rakietę jeśli mam rację to laury należą się nie inżynierom księgowym, którzy zaprojektowali firmę tak, że porusza się na rynku sprawniej od innych nie do końca tak jest, bo wie pan, gdyby tak było to wszyscy naokoło zbudowali rakietę wielokrotnego użytku, a mimo, że jest bardzo duża chęć po stronie Europy np. wprost przecież niedawno przyznała, że decyzja o budowie Ariane 6 była błędem i że była wtedy taka perspektywa i SA zastanawiała się nad uczynieniem Ariane 6 rakieta wielokrotnego użytku, ale zdecydowała się na podejście bardziej konserwatywna tak samo Chiny, które niedawno rozpoczęły pracę bardzo intensywnie prowadzą prace bardzo szybkie zresztą robią postępy w obszarze tych rakiet odzyskiwanych, ale wciąż nie doszło do tego poziomu, jaki osiągnęło SpaceX zdolności do wielokrotnego wykorzystania rakiet może przynieść korzyści tylko w 1 przypadku jeśli rakieta rzeczywiście będzie latała wiele razy tylko 9 wszedł na rynek w chwili, gdy startów na orbitę było rekordowo mało branżę pogrążała się w kryzysie od tamtej pory sytuacja się zmieniła Aldony startują praktycznie co tydzień, choć fakt, że najczęściej nie wykonują zamówionych i opłaconych zleceń raczej wynoszą satelity na potrzeby samego SpaceX w każdym razie im więcej lotów tym większe oszczędności na tym, że nie trzeba za każdym razem budować nowej rakiety otwarta pozostaje kwestia czy SpaceX bezbłędnie wyczuł moment, kiedy wzrośnie zapotrzebowanie na loty w kosmos, oferując tanie Falcona czy też odwrotnie tania rakieta sprawiła więcej firm rządów uniwersytetów i agencji postanowiło skorzystać z okazji wydaje się, że Iran ma dobrze przewidział rozwój tego rynku satelitarnego rozwój zainteresowań ambicji poszczególnych państw nie jest stwierdził, że to jest dobry moment, żeby coś takiego wejść udało się także zauważyć, że wraz z rozpoczęciem kontraktów np. na dostarczanie ładunków na między nową stację kosmiczną pojawi się także więcej zainteresowania właśnie, aby amerykańskie rodzaj były wykonywane do tego miejsca dzięki takiej postawy rzeczy mogło się gdzieś tam pojawić co po prostu skłoniło pana rada maskę do stwierdzenia, że też wszystko kalkuluje europejskiej perspektywie też nowe polskie perspektywy to po prostu się nie kalkulowało nie byłoby tak łatwo ubiegły rok przyniósł niemal 180 udanych startów na orbitę 180 najwięcej w historii co trzeci przeprowadził SpaceX mniej więcej tyle samo co całe Chiny razem wzięte z sprawą Falcona 9 firma Ilona maska dominuje na rynku, wyprzedzając konkurencję o kilka długości wszyscy chcą latać w kosmos SpaceX ma do zaspokojenia rekordowy popyt i 1 lotem może wynieść na orbitę ponad 100 niewielkich satelitów i ciągle powstają nowe ten segment rynku cały czas rozwija i osiąga niespotykane rozmiary na minus zmieniło się w międzyczasie zainteresowanie satelitami telekomunikacyjnymi latającymi na orbitę geostacjonarną dzisiejsze wyraźnie mniej w porównaniu z tymi, które jeszcze 1015 lat temu latały, więc pewna część rynku się zdecydowanie rozwinęła inaczej rynku zdecydowanie zmalała wydaje się też, że dosyć dużą rolę tej pełni kwestia samej Rosji, która jednak nie w tym roku, ale tak naprawdę już 8 lat temu stała się coraz bardziej wrogim państwami coraz mniej chętnym współpracę między nowym państwem tym coraz rzadziej korzystało się z zasobów tego państwo w małych satelitów na niskiej orbicie przybywa natomiast duże na wysokiej orbicie zrobiły się mniej popularne co także zadziałało na korzyść po sekcji przyczyniło się do tego, że firma jest obecnie tam, gdzie jest europejskiej aria z PiS straciło zamówienia, bo klienci przekonali się, że mogą zamówić tańsze loty, a przy tym patrz wyżej zmienił się typ ładunku, jaki zazwyczaj trzeba wynosić w kosmos przede wszystkim miał dużą część rynku wynoszenia satelitów na orbitę geostacjonarną, czyli tych ciężkich dużych satelitów telekomunikacyjnych i to była chyba najbardziej dochodowa lukratywna część branży kosmicznej mniejszymi kwotami mniejszymi pakietami niską orbitę okołoziemską z reguły zajmowali się wszyscy inni na świat Indie Rosjanie przy użyciu starych rakiet tych wszystkich wycofywanych ze służby czy też może mniejsze europejskiej, kiedy zagra, która była takim krokiem SpaceX ma, więc usługę, którą jest zapotrzebowanie ma sprzęt, żeby ją wykonać Falcone startują lądują wbrew marzeniom Ilona maska rakiety nie zaczęły jednak przypominać samolotów, które pozostają w służbie latami gdzieś istnieje granica, za którą pierwszego stopnia nie da się już wykorzystać ponownie i należy uznać za zużyty obecny rekordzista ma za sobą 15 lotów i najpewniej zbliża się już do tej granicy winne kończył karierę znacznie wcześniej oczywiście 15 lotów to 14 więcej niż wykonała jakakolwiek rakieta w erze poprzedzającej działalność po seks, ale czy wystarczająco dużo by na siebie zarobić, ale czy wystarczająco dużą by na siebie zarobić wydaje się, że firma SpaceX już swoimi operacjami odpowiada na to pytanie bowiem nie produkuje już tak dużo nowych członów rakiet niż to było 7 lat temu zatem na pewno się opłaca pod tym względem na pewno jest efektywne wykorzystanie zasobów, aczkolwiek to ile rzeczywiście poszczególnych zebrać tej rakiety zarobił na siebie zarobione na firmy to jest wciąż dosyć dużej dosyć mocne pytanie oddajmy, więc głos człowiekowi, który przekonuje, że tak, że rakiety da się traktować jak każdy inny środek transportu i zarabiać na lotach orbitalnych tak jak na transatlantyckich przecież, gdyby samoloty nie były wielorazowego użytku bardzo niewielu ludzi lata Bonin 747 kosztuje mniej więcej 300 000 000USD do podróży 2 strony potrzebowalibyśmy 2 nie sądzę by ktokolwiek zapłacił przeszło 1 000 000 000 należy ponawiać, ale samoloty uda się wykorzystać dziesiątki tysięcy razy, więc płaci się tylko za paliwo pracę pilotów, czyli poboczne sprawy główny koszt jest stosunkowo na rynek z Anką 9 zbliżył się do tej wizji, ale nie ziścił jej całkowicie wydatki na lot zmalały, choć wciąż nie ograniczają się tylko do zatankowania rakiety proces szykowania do startu jest nie wszystko bardziej skomplikowane niż w przypadku jumbo Jet ta do tego walkom zostawia w kosmosie drugi stopień do każdej misji potrzebuje lufki sztuki przełomowej technologii z całą pewnością pomaga cięcie kosztów mi rygorystyczne organizacja pracy efektem jest rakieta, jakiej nie było technika splata się ekonomią w proporcjach trudnych do ustalenia historię piszą zwycięzcy, czyli po seks, a nie Kister Aerospace to były usługi kosmiczne dla ludności uwagi wnioski reklamacje przyjmuje się pod adresem Piotr europejską jak małpa to krok Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: USŁUGI KOSMICZNE DLA LUDNOŚCI

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA