REKLAMA

Ryjówki są jadowite

Homo Science
Data emisji:
18-06-2022 13:40 (Powtórka: 01-04-2023)
Audycja:
Czas trwania:
25:47 min.
Udostępnij:

Najmniejszy z polskich ssaków, ważąca zaledwie 9 gramów ryjówka aksamitna, ma w ślinie jad, który powoduje rozpad czerwonych krwinek. To jej sposób na polowanie na znacznie większe ofiary. Rozwiń »

Rozmawiamy z dr. Krzysztofem Kowalskim z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu na temat jego badań nad najmniejszymi ssakami i odkrycia właściwości ich śliny. Zwiń «

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
dzień dobry państwu witamy w audycji Homo science przy mikrofonie Aleksandra Stanisławska Piotr Stanisławski Crazy nauka PL jest z nami gość dr Krzysztof Kowalski z katedry Zoologii ekologii kręgowców na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu dzień dobry dzień dobry państwu dziękuję za zaproszenia bardzo miło, a temat jest bardzo wdzięczny, bo chcemy dzisiaj zapytać pana doktora ryjówki oraz, że wzorki oraz zahaczamy również ze zbiórki prawda, że urocza nazwę to są Rozwiń » zwierzęta, które należą do najmniejszych ssaków w Polsce konkretnie ryjówka malutka jest najmniejszym z takim w Polsce, a że wzorki z Białki są jej krewniakami tutaj zaskakująca informacja, która wynika zbadań pana dr. Kowalskiego Otóż okazuje się, że nie tylko, że wzorki bywają nie bywają, ale są jadowite, ale uwaga Adam Rio FK o takiej ślicznie nas jak malutka aksamitna średnia czy Górska również może być jadowita co do jednej z nich na pewno wiadomo, że jest jadowita, bo właśnie pan doktor to odkrył wraz zespołem naukowców, a zgłaszamy się do pana, bo teraz, bo właśnie ukazała praca raptem no 2 tygodnie temu niespełna zdaje się i ta praca omawia tę kwestię dość dokładnie właśnie przejdźmy do rzeczy wreszcie, czyli co po co riff ów Company jadę, bo to dość zaskakujące było coś tak malutkiego jeszcze jadowitego Night właśnie już po części pan trochę odpowiedź na to pytanie tak coś tak małego zauważmy, że jadowite zwierzęta najczęściej zwierzęta mniejszych rozmiarów, a ja produkują albo w celach obronnych albo o to, żeby upolować jakąś większą ofiarę i w przypadku zimówek ja służy właśnie do polowania na ofiary, ale też do robię robienia zapasów pokarm ryjówki to zwierzęta bardzo małych rozmiarach ciała ryjówka aksamitna dorosłe osobniki osiągają gramach 8 zapowiedź 12 gra tak małe zwierzątka mają bardzo duży stosunek powierzchni ciała objętości bardzo szybko tracą energię z tą samą zwierzęta muszą nieustannie jest są takie małe władzom nory, które właśnie no to wiedzą krajówka nie wie czy też przez godzinę to w zasadzie ginie też nie chcą głodowych i właśnie produkowanie uczyła się nowych jadu poza imponować na ofiary to jest raz niejednokrotnie też większą niż same, bo są ssaki zaliczane do rzędu owadożernych mogą polować na takich jak np. małe myszy czy aby i właśnie polowanie takiej większej wiary często nie uśmiercenie od razu ASA realizowanie pozwala zabić takie małe zapasy pokarmu taką większą ofiarę ryjówka sobie może pani swojej kryjówki i to zostanie sparaliżowany przechowywać robić coś rodzaju takiej powietrzne spiżarni urywki Podkowa nowej, która występuje w Ameryce północnej obserwowano, że jak mija paraliż takiej żaby ryjówka znowu ją gryzie, żeby dalej ją paraliżować podczas starań, żeby taką ofiarę, a pamiętajmy, że Marka opiera szybko ulega rozpadowi, a sparaliżowana żaba dajmy na to jest ciągle żywa i mamy pewien dostęp to do pożywienia ustami, a proszę zdradzić zatem, u której którego gatunków Juve odkrył pan wraz z zespołem kolegów to, że właśnie ona ma takie zdolności wara wirowania ofiar my właściwości paraliżował ofiary wykryliśmy kilka temu urząd okaże się KO natomiast teraz udało nam się jeszcze potwierdzić, że jadę Juve wykazują aktywność polityczna czy po prostu powodują rozpad krwinek czerwonych Ziach, które mogą być naturalnymi ofiarami rejwach my poza tym, że odkryliśmy, że szereg rzeczy po ich jakość takie właściwości to również udało nam się wykazać, że także ryjówka aksamitna ma takie właściwości zatem potwierdzamy, że jest to gatunek jadowity warto zaznaczyć, że jest to najpowszechniejszy zagrywki w Polsce Europie, a zatem poprawiam się ona jest jadowita, ale nie paraliżuje tylko je jak ma właściwości chemiczne co to znaczy zgadza się nasze wcześniejsze badania, które parę lat temu przeprowadziliśmy dowiodły, że szereg rzeczy, że jego jad ma właściwości paraliżujący wówczas też analizowaliśmy sine już jak sami pod tym kątem takich właściwości nie znaleźliśmy natomiast dopiero teraz potwierdzam, że jak powoduje hemolizę ten Kliny czerwone, czyli najprościej mogę te krwinki czerwone po prostu pękają, uwalniając zapisane osoby, czyli innymi słowy taka żaba szybciej dokonuje żywota po niż my okej, ale jeszcze obrazowo jakaś baba jest to każdy widział kiedyś zapewne, jaka jest w proporcjonalnie rozmiarem ryjówka w zestawieniu taką żabą te to znaczy tutaj oczywiście to, że generalnie ryjówki są w stanie po czy resort w szczególności dane są dużo bardziej efektywne polowanie na większą wiarę jeże ryjówki, że soki mogą podać aferę kilka razy większą od siebie naszych eksperymentach wykonywaliśmy laboratorium, że stary był w stanie obezwładnić powiedzmy 30 ogra mogą żabę w sytuacji, gdy sam miał 14 g masy ciała, ale są dane pokazują np. że Arek może skutecznie upolować rybę 60 tradycję już od kiedy właśnie dzień i może produkuje, ale to jest niesamowite, że tak to są takie właściwie tacy Super hard superbohaterowie wśród zwierząt prawda można tak stwierdzić tak oczywiście bardzo małe zwierzątka, które dzięki tak skutecznej broni, jaką jest chemiczna są w stanie pokonać ofiary dużo większa dużo większa siebie to jak ta broń chemiczna teraz działa na poziomie organizmu ofiary bym państwu zacznijmy od tych Hipolit tyczy tych działań to znaczy chodzi też fizjologicznie też jak to praktycznie wygląda, bo o, jeżeli się gryzie kogoś większego od siebie to teraz tak czy to jest jedno ugryzienie wystarczy się dostanie ślina do krwioobiegu to wymaga jakiś kilku gry dzień czy ten jad jest stale obecny w ślinie czy on jest produkowana akurat na tę okazję jak to wygląda tak z obu stron, jeżeli chodzi o samą taktykę polowania to tutaj wykona trochę inaczej niż uważam, że to oczywiście zdarza jak ja apelują wiemy jedno ukąszenie i ofiarami najczęściej szybko zostać obezwładniona też najczęściej sparaliżowana niekoniecznie zabita w przypadku Juve to co obserwowaliśmy w laboratorium to są wielokrotne obrażenia a kto nie ma takiej sytuacji ryjówka raz gryzie swoją ofiarę i on, że stara używana jest co są wielokrotne ugryzienia i tak nam się wydaje, że są to właśnie podczas wielokrotnych uderzeń cały czas przeszkadzam różnimy aplikowane jest właśnie ślina, która zawiera toksyczne substancje jak szybko dochodzi do wyczerpania jadu tego niestety nie wiemy, jaka jest objętość samego jadu silnie też nie wiemy, bo nie jesteśmy tego po prostu w stanie zmierzyć z samym stosunkowo małej objętości jak się okazuje próbowaliśmy przeżycia pobierać wiaty od Juve niestety nieskutecznie i ale tak jak powiedziałem tej obserwacji wskazują na to, że wielokrotnie już Gryza ofiar, prowadząc do pewnego zmęczenia ofiary same ofiary niejednokrotnie właśnie też widać te ofiary to też są pani dr Michalina łódzcy w latach pięćdziesiątych sześćdziesiątych badała takie o ofiary to był apel myszy laboratoryjne też norniki wywiezione przez, że foki właśnie stopniowo były sparaliżowane to najczęściej paraliż rozpoczynał się od tylnej części ciała przez państwo też na całą całe ciała zaburzenia oddychania bardzo silne, które ostatecznie najczęściej prowadziły do właśnie tej, a jak to wygląda w przypadku ataku ryjówki czy, bo tutaj ten element paraliżujący nie istnieje, czyli ofiara zaczyna się źle czuć od razu jest osłabiona tak tutaj najczęściej widzimy pewne osłabienie ofiar, chociaż akurat nasz eksperyment na wiedzę jak chcemy, aby zawieranych już aksamitne no podejmowały pewne próby atakowania ażeby wiemy z literatury żona dzieci mogą dorobić i skutecznie zabijać natomiast dużo częściej jednak jak miały możliwość wyboru ofiary to jednak wybierało Terry bez księgowe takich może być udany przysmak naprawdę dżdżownic natomiast ogólnie tak teraz oczywiście są pierwsze pana dziś widzimy za wysokie osłabienie, a to ten jak działa na, a również na inne no grupy niższy niż płazy np. tak czy w przypadku dżdżownic też czy też ten efekt z dzielnicami jestem pewien problem, że także nica wielokrotnie gry żona to bardzo trudno jest odróżnić na efekt mechanicznego uszkodzenia układu nerwowego od tego efektu działania, a jadu i na chwilę obecną rzeczywistość tego w stanie tutaj jednoznacznie rozgryźć natomiast tak też widać ewidentnie my nasze badania wcześniej przeprowadzone kilka temu pokazały też, że ten jak jest skuteczne w przypadku owadów naprawdę korzystać model, jakim jest chrząszczy mocznik Darek i też tutaj akurat na bardziej toksyczne naście Silka dydaktyczna tych jadów potrzebowaliśmy, więc wydaje się oczywiście, że jadę ne służą nie tylko do polowania na większą wiarę w rynkowej jak żaby czy to jest drobne gryzonie, ale też właśnie na bezkręgowce takie jak w książce czy potencjalnie też dżdżownica, czyli zakładam że, gdyby mnie zżarła ryjówka to też, jakim jest znikomym stopniu ten efekt pytam się pojawił tak nie chodzi teraz straszenie ludzi ryjówka kilkunastu ciekawości o zakres działania tego jadu to znaczy to są stosunkowo słaby jadę i myślę, że my nawet ludzie nie nie mamy się, czego obawiać oczywiście pracując z tymi zwierzętami nie da się tego uniknąć no zostałem kilkakrotnie ugryziony przez resort przez piłkę i w przypadku yuki i w zasadzie żadnych symptomów nie zaobserwowałem, ale już przypadku, że córka rzeczywiście tak kilka razy sam określonych kciuka docent był taki potencjał przez około 2 dni trochę opuchnięty co jak najbardziej potwierdza te realizujące właściwości tego jadu warto wspomnieć jeszcze o kolejnym gatunku one w styczniu tego roku zespół Feel ogłosił, że jadowita jest też ryjówka pięknej nazwie la rynkach sytuacja w ska i ten gatunek tutaj co nas zaskoczyła autorzy zamieścili swoje prace zdjęcia stopy człowieka uwięzionego przez Pabla Minga no tutaj już dosyć silna reakcja bardzo się na opuchlizna, więc coś przypominało naprawdę takie nogami, że ukąszenie przez węża może, dlatego że jak dla rynki po prostu najsilniejszy spośród jadą produkowanych do tej pory potwierdziliśmy, że są jadowite te nazwy odzwierciedlają to, że te zwierzęta są po prostu wyglądu urocze on naprowadzał prześliczna i może liczyć dla tych państwa, którzy jeszcze nie wyszukali sobie w internecie, jeżeli wcześniej nie wiedzieli jak wyglądają ryjówki czy też ze zbiórki czy, że wzorki mógłby pan tak w skrócie opisać jak jak te zwierzęta wyglądają tak najczęściej po pierwsze na często ludzie mylą je z gryzoniami, a to znaczy, że to nie są gryzonie tylko zaliczany jest do ssaków owadożernych wyglądu można powiedzieć trochę przypominają Kracika jak ktoś widział Kreta to trochę podobne są takie małe zwierzątka o bardzo takich wydłużone by wyż szkół bardzo my słabo zaznaczona szyja mała głowa bardzo małe oczy również i uszy też, które najczęściej ukryte są w futerku także też zazwyczaj uszu nie widzimy i ze stosunkowo krótki i krótki ogon, a jeszcze mam jedno pytanie, bo jak przeglądem państwa pracę to znalazłem tam takie dość intrygujące stwierdzenie, że udało się potwierdzić fakt, że już jest jadowita, potwierdzając sugestię sprzed 4 wieków, o co chodzi Rybka aksamitna była pierwszym gatunkiem ssaka, który był podejrzewany o to, że może być jadowite rzeczywiście w 1600 siódmym roku prace Edwarda to cela o historii czworonożnych bestii znajdujemy wzmiankę o tym, że ryjówki aksamitne mogła być jadowita no to były po prostu będę pewne obserwacje poczynione przez ludzi którzy, gdzie obserwowali duże zwierzęta na, ale ówczesnych czasach nie byliśmy ani odpowiednich narzędzi metod do tego, żeby spadać ryjówka aksamitna jak nasze śliczne nań dopiero teraz oczywiście wpływu o upływie 4 polach udało nam się od twierdzi, że juka rzeczywiście jest jest jadowita jest dla porządku to jest, który jadowity ssak w Polsce, bo w wielu miejscach znalazł informację, że drugi nie to jest trzeci jadowite gatunek ssaka w Polsce jadowite są też 2 gatunki i sam właśnie w tej rodziny oliwkowatych to są, że korek rzeczy i że Sarek mniejszy i dusz w latach pięćdziesiątych sześćdziesiątych ubiegłego wieku do terminalu Michalina pod wykazała, że są jak Novita, wskazując na właściwości realizująca jakże Orka mniejszego ani za słabsze właściwości wizja, że lekarze czeka no i teraz my dokładamy trzeci gatunek potwierdzam, że rynkach sami na również jest Jadwiga świetnie w drugiej części audycji będziemy chcieli jeszcze dopytać troszkę o inne jadowite ssaki również występującą poza polską to wcale nie jest taki oczywisty wątek rozmawiamy dziś z aktorem Krzysztofem Kowalskim z katedry Zoologii ekologii kręgowców na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu na ciąg dalszy naszej rozmowy zapraszamy po informacjach Radia TOK FM witamy państwa ponownie druga część audycji Homo science Aleksandra Stanisławska Piotr Stanisławski Crazy nauka PL i w dalszym ciągu jest z nami gość dr Krzysztof Kowalski z katedry Zoologii ekologii kręgowców na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu dzień dobry państwu witam witam ponownie rozmawiamy o różnych maleńkich ssakach w tym o najmniejszych ssakach w Polsce, jakimi są ryjówki no i o najnowszym odkryciu, którego dokonał zespół z udziałem właśnie dr. Kowalskiego i to odkrycie dowodzi, że po 2 do tej pory znanych w Polsce ssakach, o których wiadomo, że są jadowite, czyli po, że sortu rzeczką i resortu mniejszym dowiadujemy się, że jest również trzeci jadowity ssak, a mianowicie ryjówka aksamitna na jej ordynariusz są w ogóle fascynującym ssakami troszeczkę już poprzedniej wejściu antenowym mówiliśmy na temat tego, jakie są żarłoczne, ale no właśnie tarza łączność to jest jakaś zupełnie no na ręcznie opisana w świecie przyrody one muszą zjeść ogromnie dużo, żeby przeżyć składa się to wynika właśnie z tego, że są to zwierzątka tak małych rozmiarach ciała ryjówka aksamitna przypomnijmy jak dorosły osobnik może ważyć około 812 gra daje to właśnie się przekłada na to, że te zwierzątka bardzo szybko tracą energia, a to ma wymusza na nich nieustanne żerowanie na karę już kasami jest w stanie zjeść ilość pokaz dziennie ilość pokarmu, która odpowiada 300% masy działa bez naprawdę bardzo dużo kas wyobraźmy sobie ile trzeba się natrudzić, żeby taką ilość pokarmu w ciągu dnia, a zdobyć no tutaj niewątpliwie akt, że te zwierzątka są Jadwiga również w ten pomaga jeszcze 1 bardzo interesujący fakt życia Józek Otóż one potrafią się kurczyć na zimę dosłownie kurczyć zgadza się dosłownie to zjawisko nazywamy atak ten den dla inną właśnie w okresie zimowym tak, kiedy na pamiętajmy kryjówki trzeba podkreślić są zwierzętami, które nie zapadają hibernacja na nich meldują zimę tylko też są aktywne, bo przez tak wysokie zapotrzebowanie na podobnie mogą po prostu pozwolić na to, żeby zima i hybrydowa, acz wtedy też aktywne też poszukują ofiar i właśnie m.in. po to, żeby zmniejszyć trochę zapotrzebowanie na energię, a tym samym na pokarm właśnie redukują masy ciała co ciekawe to warto również powiedzieć, że zmniejsza się ich mózg nawet tak to pewne zaś nie jest zaskoczeniem, bo guz jest takim najbardziej energochłonnym narządem u ssaków, więc również zmniejszenie tego narządu pozwala oszczędzać energię tak a gdzie w ogóle w Polsce są ryjówki czy to jest także one występują w całej Polsce jak po równo czy są jakieś obszary po to, są takie zwierzątka, których nie widać to znaczy tak naprawdę przeciętny człowiek trafia nerwówkę wtedy, kiedy Dariusz k jest gdzieś martwa jeszcze mrówki nie rozniosły, a dzieje się to szybko, bo to małe zwierzątko, więc właściwie mijamy je już częściej spotykamy jakieś większe z zwierzęta jakieś gryzonie coś takiego, gdzie są już zgadza się z tą zwierzęta bardzo skryty tryb życia, które trudniej nam zaobserwować najłatwiej niewątpliwie zaobserwować ryjówka Hamill no bo jest taki gatunek banana trzeba podpowiedzieć występują na terenie całego kraju, ale takich pomysłach enklawach i przede wszystkim są zwierzęta robią lubią tereny podmokłe czy np. którzy co bliska to jest takie miejsce, gdzie warto poszukiwać River, iż resort zawsze też najczęściej w pobliżu cieków wodnych, że soki w szczególności bardzo lubią takie powołanie płynące z ich strony teczki ważne też, żeby nie były takie strumienie czy rowy bardzo stronę no bo nie będą w stanie po prostu się tych samych brzegach wspinać natomiast ryjówka aksamitna najbardziej no to też takie wilgotne podmokłe łąki czasami też parki ogrody również ktoś ma ogródek za wyższą bujną roślinnością to sprzyjających warunkach też może oczywiście taką kryjówkę zaobserwować przy domach natomiast częściej możemy zobaczyć zabiegi to w takim razie teraz wycieczka za granicę bo, chociaż zjadą litością kojarzą nam się głównie no myślę węże, czyli gady plusy płazy, które no chociażby żaby mają również równe gruczoły jadowe, ale okazuje się, że z saksów jadowitych jest całkiem sporo jak widać wciąż odkrywamy nowe gdzie jakie ssaki jadowite są takimi pan najbardziej charakterystycznymi to znaczy życie najwięcej jadowitych saabów znajdziemy w tym rządzie owadożerne, czyli właśnie ryjówki +2 gatunki silników Amiki haitańskiej kubańskiej są blisko tutaj spokrewnione myślę, że część państwa może kojarzyć również, że jeden z jednego z najbardziej rozpoznawalnych fachu Australii działa australijski, który też jest jadowite i tutaj niezwykły fenomen, ponieważ ja produkują tylko samce i tylko samce mają specjalne Ostrovii inne natywne kończyna jak jak produkowany jest nie tylko w okresie sezonu rozrodczego no i w tym celu właśnie służy do walki z innymi samcami o o partnerki natomiast mniej oczywiste jest już, że jadą bite są także 3 gatunki nietoperzy wampirów są gatunki, które występują głównie w Ameryce Południowej i środkowej i tutaj jad wampirów przede wszystkim pozwala polować znaczy holować żywić się krwią ze zwierząt w dużej mierze zwierząt gospodarskich dla takich jak ciekawostka zaobserwowano, że po ugryzieniu jak taki to też wam nie ugryzie krowę NATO krew firany sączy się przez 8 godzin by zadano taką ustawę ranę nożem po 15 minutach tworzył się Skrze no i tu rzeczywiście wiraże tej nietoperzy wampirów mamy przede wszystkim Francję zapobiegają krzepnięcie krwi też prawdopodobnie substancje znieczulające natomiast chyba największym zaskoczeniem dla wielu osób zawsze jest jak mówił jadowitych Sacha to, że jadowite są również na chwilę obecną potwierdzone 4 gatunki Lori to są ssaki z rzędu naczelnych, czyli dosyć blisko spokrewnionych człowiekowi, a tutaj Lori i jest kilka hipotez spocony produkują ten jak na chwilę obecną tak najbardziej przemawiająca hipoteza mówi o tym, że ja im służy do komunikowania się innymi Lori, czyli pewne pana komunikacja socjalne tak informowanie np. o zagrożeniu niewykluczone również, że tych zwierząt jad może służyć do oznaczania, a aktor pastorzy oś jak jad może służyć do komunikacji i tutaj Lori one wykonują takie mają taką specyficzną wolny czas pomniejszone produkują ja tzw. wróciła parafialne są uczone zlokalizowane na wewnętrznej stronie Łodzi potem one realizują ten jak i ścierają sobie futerko np. na głowie jednym z komponentów tego jadu jest białko to jest bardzo podobne do alergenu, który występuje sierści kota domowego i my najczęściej tego nie nie czujemy, bo mamy no spośród szachów dosyć upośledzony zmysł węchu, a one docierają ten zapach właśnie swoje futerko inne Lori na chodniki i grupy rodzinnej rozpoznają ten za taki w ten sposób właśnie ten ten jak być te substancje mogą właśnie bądź taką funkcję to umożliwia komunikację lotniczą ale, czyj to jest ma zarówno funkcje, jakby no, bo jad służy głównie do tego, żeby zaszkodzić ofierze lub napastnikowi daktyli z 1 strony zapach, ale z drugiej strony to jest wykorzystywane też przed polowania czymś takim UPO do polowania kolory raczej nie one żywią się głównie sokami roślinnymi ewentualnie jakimiś drobnymi bezkręgowcami, czyli niczym co wymagałoby użycia jadu, ale już potencjalnie taki czemu tej wiary tak ten ten zapach mógłby ten jak mógłby np. zniechęcać drapieżniki do polowania na narożnej, ale też nie zostało do tej pory eksperymentalnie potwierdzone widać jeszcze sporo nam zostało jeśli chodzi o majorze zadziała dużego odkrycia tak na wszystkim państwu, którzy słuchają bardzo gorąco polecamy poszerzenie swojej wiedzy ryjówka ach, za pomocą bardzo fajnego komiksu napisanego przez i realizowanego przez dr Tomasza sama Erika to jest seria komiksów już w tej chwili są 4 części sagi o kryjówce i właśnie mamy sygnały od dr Monika, że to odkrycia, które właśnie dzisiaj rozmawialiśmy zostanie najprawdopodobniej wykorzystane w tomie piątym sagi o kryjówce naprawdę gorąco zachęcam jest to świetna lektura i gwarantuję, że nie tylko dla dzieci absolutnie bardzo panu dziękujemy naszym gościem był dzisiaj dr Krzysztof Kowalski z katedry Zoologii ekologii kręgowców Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu dziękuję bardzo, pozdrawiam wszystkich słuchaczy w i dziękujemy panu bardzo dziękujemy państwu zapraszamy na naszą stronę Crazy nauka PL zapraszamy na naszą audycję co tydzień, a teraz czas na informacje Radia TOK FM Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: HOMO SCIENCE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

W maju TOK FM Premium 40% taniej. Podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA