Powstała tuż po I WŚ ale skończyła walkę zbrojną dopiero w XXI w. Historia Irlandzkiej Armii Republikańskiej

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór państwu przy mikrofonie Karolina Lewicka zapraszam państwa na audycję sprawy różne, a moim państwa dzisiejszym gościem jest Aleksandra Łojek autorka książki Belfast 99 ścian pokoju dobry wieczór dobry wieczór pan dobry wieczór państwu oczywiście czy będzie to rzecz o historii i Irlandii Irlandia od dwunastego wieku znajdowała się ze zmienną trwałością pod angielską okupacją, a od osiemnastego wieku stała się już formalnie częścią składową Rozwiń » Królestwa przypomnę, że od 1500 czterdziestego pierwszego roku oba kraje były złączone Unią personalną na mocy ustawy o koronie irlandzkiej głoszącej, że król Anglii Henryk ósmy jest jednocześnie królem Irlandii, a w 1800 tym roku został uchwalony przez parlamenty brytyjski irlandzki akt Unii to bardzo ważny moment ten akt Unii łączy królestwo Wielkiej Brytanii z królestwem Irlandii, tworząc Zjednoczone królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii ta Unia weszła w życie z początkiem 1800 pierwszego roku no cóż stało się wyspą czy wyspa stała się oficjalnie gorszą peryferyjną częścią imperium cha czy stała się go peryferyjne częścią imperium oczywiście trudno powiedzieć, zwłaszcza po latach natomiast oczywiście emocjonalnie psychicznie nie było to coś co ratowało tych ludzi, którzy mieli wiedzę na temat tego co się wydarzyło się oczywiście pamiętać, że społeczeństwo irlandzkie konie nie jak wszędzie zresztą w tym czasie to nie byli ludzie w piśmie mnie nie ludzie, którzy wiedzieli tak naprawdę do końca co się dzieje natomiast niezależnie od wszystkiego ten fakt, że Irlandia stała się częścią czegoś zamiast być częścią zamiast być sam stanowiącym się państwem było oczywiście ciosem dla świadomej części Irlandczyków i nie nie radował to absolutnie nikogo nie nie podobało się to ani tym, którzy posiadali ziemię ani tym, którzy jej nie posiadali, tym bardziej że procent protestanccy władz Irlandii północnej rozpoczęły dość szybko do szybko rozpoczęli dyskryminację katolickiej większości przepraszam tutaj dźwięki musem karzeł herb rozpoczęli dość szybko dyskryminacji katolickiej większości, a także protestanckich rebeliantów, bo tacy okazało się, że byli wśród mieszkańców Irlandii, więc czym to właściwie ta data to jest ta, która jest do dziś wspominana przez bardzo wielu świadomych Irlandczyków i to słowo świadomy chciał żyć w kontekście i nie i nie takim, że nieświadomie nie wiedzą są głupi nie tylko ci, którzy po prostu się bardzo interesują to jest cały czas żywy temat, więc ta data jest symboliczna jest początkiem złej niedobrej tragicznej historii i Irlandii mam przed sobą fragment z historii Anglików Johnsona i Johnson pisze tak większość Irlandczyków nigdy nie akceptowała Unii żadnym momencie istnienia nie sposób było zarządzać krajem utrzymywać pokoju w ramach obowiązującego prawa w rezultacie albo trzeba było prawa zawieszać godzić się na puszczanie płazem przestępstw politycznych gospodarczych albo trzeba było je zaostrzać za pomocą silnych środków przymusu, które wywoływały gwałtowny opór irlandzkiego społeczeństwa oraz potępienie ze strony części angielskiej opinii publicznej, czyli właściwie nigdy nie było zgody akceptacji pogodzenia się z takim stanem rzeczy tak źle nie było zgody nigdy nie było akceptacji NIK to po prostu była i jest przez niektórych Irlandczyków okupacja i używam tego słowa celowo dlatego, że to słowo jest nadal używane i ono budzi często, zwłaszcza wśród osób, które świeżo przyjechały do Irlandii np. północnej budzi takiej lekki uśmiech, dlatego że nam się wydaje naszej historii historii np. tego co się dzieje na bliskim Wschodzie, że okupacja to jest rodzaj bardzo okrutnego traktowania ludzi wówczas tak traktowano ludzi bardzo okrutnie, bo nie było w ogóle żadnych praw cywilnych i Irlandczycy po prostu stracili jeśli cokolwiek ministra, czyli wszystko, aby biedni, więc kiedy pojawili się kolonii za to, że wszy odbierano im ziemi konfiskowano im ziemię i oddawano im Szkotom Anglikom a dlaczego powiedziałam o tym uśmiechu, ponieważ w tej chwili, kiedy mówimy o okupacji, kiedy Irlandczycy w rozmowach z przybyłymi nowo przybyłymi do Belfastu czy do Irlandii mówią o o tym, że są pod okupacją do reakcja jest taka no i co to za okupacji, kiedy Irlandczycy dostają bardzo wysokie zapomogi państwowe spowodowane np. tym, że uczestniczyli w kopertach itd. ale wracając do tego co pani powiedziała tak to jest czas to jest ta data tragedii ta data, kiedy skończyło się to co się nawet nie zaczęły bo kiedy skończy z kim skończyło się myślenie o wolnej landy nagle Irlandia jest już Niewolna jest czyjaś nie jest nasza irlandzka to jest to to jest postrzeganie Irlandczyków od drugiej ważnej bardzo traumatyczne wydarzenie dla wyspy chciałabym zapytać, czyli wielki głód z lat 184549 u ją Forster, który w imieniu imperium zarządzał Irlandią pisał w 1800 czterdziestym siódmym roku tak ludzie wyglądają jak szkielety bladzi mężczyźni mają głód wypisane na twarzach dzieci płaczą z bólu kobietom brakuje sił by stać nie widać owiec ani krów cały drób został wyraźnie cięte gdzieś widziałem 1 świnie zniknęły nawet psy i taki był stan rzeczy na wyspie tymczasem Londyn patrzy na to co się działo właściwie z brakiem zainteresowania z obojętnością zderzeń, w którą trochę na zasadzie, że może głód rozwiąże problemy przeludnienia bezrobocia na wyspie jak orzekł swego czasu minister finansów Londyn nie był i teraz co ciekawe nie jest do dziś tak naprawdę zainteresowany tym co się tutaj dzieje, chyba że dochodzi do ekscesów wojenne napięć i jakich problemów terytorialnych wybuchową oczywiście Bond no bo to, a zwłaszcza, kiedy te bomby docierają do głównej wyspy jak tutaj wyższe o MO Anglii Walii Szkocji, bo jeśli u nas zdarzają się do dziś alerty bombowe coraz rzadziej na szczęście zdarzają się bądź jakieś napięcia to prasa brytyjska nie przechwytuje tej informacji w mieście nie ma żadnego znaczenia nie ma sensu o tym mówić i głód był właśnie przykładem tego co co co nikogo nie interesowało poza oczywiście Irlandczykami była to absolutna tragedia to był skutek AM wielu nakładających się czynników m.in. tego, że kilka dekad wcześniej zmienił się klimat trochę to znaczy na staw na do zimy sta były ostrzejsze niż zwykle tutaj, a potem doszło do czegoś co się nazywa zarazą ziemniaczaną i cierpieli zarówno Irlandczycy katolicy jak i protestanci tutaj w tym, że z powodu sytuacji z powodu sytuacji politycznej najczęściej protestanci Anglicy Szkoci najczęściej mieli zabezpieczenie to mogło być zabezpieczenie finansowe w głównej wyspy właśnie albo mieli swoje domy w tych domach mieli służby irlandzką i nie ten głód nie do nie zawsze chodźcie, choć czasem też dotyczył bezpośrednio ich natomiast Irlandczycy nie mieli absolutnie zupełnie nic zjada rzeczywiście wszystko to co można było było zjeść pamiętam taką przerażającą swoją wizytę w Londonderry ukośnie, gdy ryby tak należy mówić poprawnie tutaj łowisk o mieście Londonderry właśnie Kośnik Deresz i można mówić też po prostu miasto Kosznik, żeby nie obrazić ani protestantów ani ani Republikanów, gdzie co jakiś czas dla wizytujących rozgrywane są scenki uliczne pokazujące właśnie to jak ten wyglądał to żyła panu szczury to, że jadano też, które to, że nie zawsze była możliwość nawet te szczury ugotować, bo nie można było rozpalić ognia to, że ludzie nie mieli czegoś takiego jak koce jak cokolwiek, żeby móc się przykryć i ogrzać i ta to tragedia wywołała ogromną emigrację do Stanów i Kanady poza oczywiście faktem, że bardzo wiele ludzi zdaje się, że 1 000 000 zginęło z głodu bądź chorób wywołanych głodem, a jest następna grupa gigantyczna grupa to z wyemigrowała właśnie do stanu do Stanów do Cannes do Kanady i co ciekawe, że co ciekawe w tysiące 800 sześćdziesiątym roku połowa migrantów w stanach Zjednoczonych to byli Irlandczycy i od tego czasu tego wielkiego głodu systematycznie populacja irlandzka zmniejszała się przez lata i dopiero w 2006 roku pojawił się delikatny wzrost populacji irlandzkiej także to ten głód wywołał w 2200 lat i zmniejszenia populacji oczywiście przez pierwszy przez pierwsze dekady to była śmierć emigracja w ogóle w sumie w wyniku głodu populacja wyspy zmniejszyła się wtedy w ciągu tych raptem kilku lat 25% tak jak pani powiedziała 500 000 zmarło około 1,51 000 000 wyjechał albo ZUS zostało zmuszone do wyjazdu tak, bo też np. osierocone dziewczynki nastolatki były wysyłane przez imperium do Australii tam miały wychodzić za mąż zasłany wcześniej na antypody przestępców takim los wówczas zgotowano, ale w trakcie tego wielkiego głodu, toteż warto odnotować wybucha pierwsza anty brytyjskie powstanie ma ten kie tak malutkie, że ono przeszło do historii jako bitwa na grządce kapusty tak, ale rozumiem, że to był jakiś zaczyn to na tak to oczywiście, żeby za czyny tych właśnie, że przecież zaczynu było dużo wcześniej dużo więcej, bo uciskanie przez kolonizatorów i Irlandczycy głodującej Irlandczycy niemogący znaleźć pracy dla cierpiącej łączy ze Star próbowali buntować oczywiście przeciwko temu co się działo nie zawsze to miało miejsce nie zawsze to było możliwe najbardziej do terenu najbardziej dotknięte głodem to był zachód i południe i ludzi wyrzucano z domu jeśli nie nie płacili czynszu ani mogliby płacić czynszu, więc lądowali na ulicy, więc to stało się zarzewiem pierwszych etnicznych napięć, kiedy Irlandczycy zrozumieli, że zupełnie jako ludzie nie liczą się w oczach kolonizatorów nikt nie chciał im pomóc nie było żadnej zorganizowanej polityki właśnie taki 1 plus obserwowany to było to, że to zresztą coś co jest charakterystyczne do dzisiaj w Irlandii północnej Irlandii to, że nie pojawiły się organizacje charytatywne i to z 2 stron nie tylko katolicki, ale również protestanckie próby próbujące jakiś no chociażby delikatne na tyle ile można było sposób pomóc ludziom to dlatego mówi też elektryczne, bo w tej chwili proszę sobie wyobrazić, że na 3 osoby w Irlandii północnej przynajmniej wypada jedno organizacja charytatywna tak tak bardzo silne jest ten duch pomocy osobom pokrzywdzonym, kto wie czy to właśnie zaczęło się wtedy sytuację sytuacja mieszkaniowa Irlandczyków była była straszna ogromna bieda większość ziemi w rękach Anglików, więc wtedy zaczęły się błąd wtedy zaczęły się pierwsze etniczne napięcia zaczęła się pojawić pojawiać może tak możemy nazwać może poczuć na jedności narodowej może właśnie lekarz jakaś silniejsza tożsamość irlandzka skoro Irlandczycy zrozumieli, że to oni są ofiarą przecież nie narzuconego głodu, ale głodu, którego nikt nie pomógł im rozwiązać przecież jesteśmy wieku dziewiętnastym czy w tej epoce, kiedy w ogóle w Europie zaczynają narastać się nacjonalizm no i ten trend po prostu nie omija Irlandii mamy 1800 pięćdziesiąty ósmy roku powołanie do życia irlandzkiego bractwa republikańskiego, o co chodzi tym, którzy to Bractwo życia powołują bardzo prosta odpowiedź wraz z irlandzkie chce zrezygnować z jakiegokolwiek najmniejszego chociażby wpływu Korony na na los Irlandii na państwo irlandzkie chce, żeby Brytyjczycy Anglicy Szkoci Walijczycy ktokolwiek, kto reprezentuje w jakikolwiek koronę, kto coś posiada w Irlandii, żeby się sej landy jak najszybciej wynieść wyniósł, żeby język angielski znikną jako język dominującej jako język, który był językiem narzuconym wszystkim, bo i na polu językowym też toczyła się walka irlandzki ZOZ był językiem odsunięte od nie chciano, żeby irlandzki był pielęgnowany i dną to też brzmi do dziś pewien sposób, dlatego że i do dziś są napięcia z tego powodu, że jest grupa ludzi w Irlandii północnej, która niekoniecznie mówi po irlandzku chcę, żeby ten irlandzki stał się językiem Galiński Delik cały się językiem równie obowiązującym jak każdy inny język jak język angielski przepraszam nie każdy inny język oczywiście, więc de to była to była główna myśl wyrzucić wszystkich i Irlandia ma być Irlandią ma się zjednoczyć i Korona ma wrócić sobie do na główną wyspę te do tej te uczulam na tę nazwę Main land, bo jest ona używana do dzisiaj jest używana właśnie w kontekście tego drugiego miejsca być może kraju albo albo albo związku kraju tak naprawdę, który jest daleki rejs który, które nie jest nasze tylko bardzo szybko okazało się, że taka robi Jan ska rektor KO Club jak dane z szuflad to było po kolejnym przegranym powstaniu w roku 1800 sześćdziesiątym siódmym i irlandzkie Bractwo republikańskie zarzuca na pewien czas ID zbrojnej rebelii zwraca się działalności propagandowej kulturowej, ale też można obserwować także w późniejszych dekadach takie zjawisko, że w zasadzie bardzo często te wpływy rozmaitych organizacji niepodległościowych ograniczają się w zasadzie tylko do stolicy, że wpływy są niezwykle słabe na irlandzkiej prowincji, dlaczego tak się działo o to jest to jest dopiero pytanie wydaje się, że tutaj możemy rzeczywiście tylko uczeń z socjologii, dlatego że zapominamy 2001. wieku o tym, że ludzie, zwłaszcza głodni nie mają pieniędzy nie są nie są wyśmienicie to nie byli śmieciami i niekoniecznie mieli do końca świadomość tego co się dzieje poza oczywiście szukaniem rozwiązania problemów jak najbardziej tym czaty natychmiastowych te, które są pod ich nosem typu Good to jest raz 2, że to co pokazuje historia Irlandii północnej Irlandii Republiki lat oczywiście ich raczkującej wtedy nie było to jest to, że NRA w coś coś szczególnie fascynującego myślę też zrozumiałego dla przeciętnego Polaka, ale też ma też inne jak zauważa ostatnio pewne związki jest tym co się dzieje w Izraelu Palestynie rząd autonomii Palestyńskiej to, że tych ME bractw muzułmańskich organizm przepraszam, choć myślę jest bractw irlandzkich republikańskich tych krów mniejszych większych jest bardzo dużo i często różnice między nimi to niekoniecznie są różnice ideologiczne, choć też oczywiście takie bywają, ale to są różnice personalne ktoś z kimś coś nie gdzieś coś nie było pomyśli ktoś z kimś pokłócił proszę pamiętać o tym, że to jest jednak wyspa, gdzie mieszkanie dużo ludzi oczywiście nie jest możliwe, że wszyscy się znają, ale w irlandzkim sposobie myślenia do dziś funkcjonuje takie właśnie myśl, że my się wszyscy znamy, bo znajdziemy sobie jakiegoś kuzyna, więc to to wszystko przechodziło też na personalne różnego rodzaju właśnie może stąd do dziś mamy funkcjonujące mniej lub bardziej kilka organizacji, które twierdzą, że są irlandzką armią republikańską, więc to samo działo się w przyszłości przenosimy się do wieku dwudziestego, bo właśnie na początku wieku dwudziestego popularność zaczynają zyskiwać takie nacjonalistyczne grupy paramilitarne czy mamy już do czynienia z ochotnikami, którzy chcą walczyć z Anglikami jest dużo tak jest dużo przekształcają się zaczyna się formować i krystalizować idea przemocy i tutaj jeszcze bardzo ciekawy wątek i znowu wątek, które ma niesamowite odbicie w dzisiejszych czasach wątek szpiegostwa czy po prostu pracy służb specjalnych tajnych służb specjalnych brytyjskiej, więc pojawia się ogromna ogromna niechęć brak zaufania, więc oczywiście za tym idzie chęć likwidacji docent potencjalnych agentów en tych organizacji paramilitarnych irlandzkich jest więcej niektóre są ważniejsze niektóre mniej, ale w związku z tym oczywiście powstają w odpowiedzi organizacje paramilitarne brytyjskie inwestycje ne to też ogromne znaczenie, dlatego że jedna z tych organizacji, która powstała w 1913 roku jeśli dobrze pamiętam prowadzona przez bardzo dobrego polityka wg Carsona, który jest czczony do dziś wśród czy i umiarkowanych protestantów unionistów, czyli tych, którzy są za tym, żeby Irlandia Północna była wciąż częścią Królestwa powstała organizacja zwana, ale rewolucji w Polsce mi już wie, która docelowo składała się na czym ona składała się od samego początku z właściwą może być szlachty protestanckiej z UE z tzw. sobie lepszych ludzi lepiej przygotowanych intelektualnie itd. a, a potem przekształciła się w zwykłą morderczą organizację paramilitarną w latach sześćdziesiątych, która na swoim koncie ma bardzo wiele morderstwa mimo to twierdzi, że jest silnie powiązana właśnie z tym kartonem, więc tak pojawia się przemoc pojawia się przemoc jako plan realizacji 2 celów Irlandczycy z ich chcą zjednoczenia Irlandii są wyniesienia się Klatt Korony, a unioniści już zaczęli, bo po latach też trzeba 3 też wydaje się, że można trzeba ich rozumieć oni już się czują siebie, bo to już jest, który któreś dekada któreś pokolenie oni już urodzą, więc to też jest część ich domu, więc mamy taką taką trakt tragedię grecką oczywiście dla Irlandczyków Irlandia jest domem od zawsze natomiast dla Brytyjczyków tych, którzy Stali wysłani przez ZUK przez przez Korony Szkotów Anglików czasem Walijczyków ta Irlandia jest też już ich już też tu rodzą już nie widzą powodu, dla którego mieli wracać do siebie jest mamy do czynienia z prawem z sytuacją nie to rozwiązanie taka piętrowa wręcz 3 w bardzo centrowy i wielowymiarowa na pewno w, a jednocześnie na początku dwudziestego wieku irlandzcy autonomiści są bardzo bliscy spełnienia swojego celu, bo w przededniu wybuchu pierwszej wojny światowej, którą niewielu wierzyło to parlament brytyjski przyznał, iż dla mnie bardzo szeroką autonomię tylko, że wybuch wojny wielkiej wojny zaprosił wprowadzenie w życie w ogóle doszło wtedy do podziału w ruchu niepodległościowym no oczywiście pojawiło się bardzo zasadne pytanie czy Irlandczycy powinni walczyć w siłach brytyjskich, czyli w armii okupanta czy może powinni wykorzystać swoją szansę i wywołać narodowe powstanie wtedy, kiedy państwo brytyjskie, kiedy żołnierze państwa brytyjskiego walczą w Europie są zaangażowani w zupełnie innym froncie okazało się, że większość ruchu jednak wybrała lojalność wobec Korony przy Korony przecież na na polach Francji poległo około 30 000 Irlandczyków jak tak, choć i to jest MO te tragiczne oczywiście sytuacja śnieg bardzo wielu młodych ludzi wiemy znamy historie też te w tej tej wojny i tego jak straszny sposób ci młodzi ludzie zginęli to jest właściwie jedyny ważny punkt, który jeśli spotykają się znowu dziś grupy Irlandczyków i Brytyjczyków, o które myślą wcześnie śmiało o tym, że właściwie to niczym się od siebie niech nie różnią mówił potem mówią o tym, że właśnie wtedy też w pierwszej wojnie światowej po stronie Brytyjczyk brytyjskiej walczyli walczyli Irlandczycy byli tzw. dobrej stronie, ale potem była druga wojna światowa, kiedy Irlandia jako swoistej tzw. czyli Republika Irlandii en przyjęła neutralność, ale pojawiło się kilka osób niestety osób znanych, które współpracowały z Niemcami i unioniści lubią bardzo, zwłaszcza ci, którzy są przeciwko republikanom o tym wspominać no historia jest jest fascynujący, choć dziedziną, a obie strony bardzo chętnie zgłębiają się, szukając takich właśnie haczyków na drugą na po to, żeby przyszli drugą stronę do do ściany z miast faktem jest rzeczywiście, że przy pierwszej wojnie światowej sytuacja wyglądała mim mimo oczywistej tragedii zimą mimo tego co się wydarzyło wyglądała dość pozytywnie wyglądało na to, że kto wie może rzeczywiście te strony jakoś będą razem ze sobą współpracowały na, ale potem doszło do czegoś co do dziś fascynuje zupełnie, dlatego że tak ogromne reperkusje to do rozbioru i teraz tak mówimy użyłam słowa rozbiór w języku angielskim używane słowo par 10 czyli, czyli innymi słowy powstała Irlandia Północna FT 19212002. roku i to co tu podam kontekst ciekawy, bo to, ale jeszcze wrócimy do powstania wielkanocnego wróciły do zostania, gdy tak tak tam też duże okna to było straszne dostanie natomiast chciał powiedzieć, że przez to, że w zeszłym roku minęło 100 lat powstanie dla północnej MO doszło do bardzo trudnej emocjonalnie psychicznie politycznie sytuacji Irlandii północnej właśnie, bo trzeba było o tym powiedzieć teraz pojawiło się pytanie w jaki sposób w ogóle i czy i jak o tym mówić, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że część społeczeństwa brytyjskiego i północno irlandzkiego przepraszam to są Brytyjczycy i oni uważają, że Super powstała Irlandia Północna jest fantastycznie jesteśmy częścią Zjednoczonego Królestwa, ale dla drugiej części mamy do czynienia z historią, która w, które można określić właśnie jako rozbiorem to szło do rozbioru Irlandii część została przy przyłączu ona do kod do Zjednoczonego Królestwa, więc tym samym małym skrawku ziemi część osób bardzo się cieszyła z tego co się wydarzyło było bardzo wiele różnego rodzaju festiwali wszyscy przecież wszyscy nie wszyscy Brytyjczycy się cieszyli, a druga strona ignorowała całe cały cały ten szum wokół tego właśnie co się wydarzyło i w pewnym sensie właściwie przeżywała rodzaj żałoby i powstało bardzo dużo projektów i tym, że powiedzieć z takim uśmiechem, że dostałam czas i pracę jako tzw Shell historii manager, czyli moją rolą było próbować uczyć etyczne mniejszości tego co się wydarzyło lat temu, żeby te już niższości zrozumiały, że mamy do czynienia z sytuacją, która niektórym sprawia, bo niektórych cieszy jak nawigować w momencie, kiedy etniczną mniejszość sobie np. znajomy Hindus znajduje pracę, w której znajdują się i Irlandczycy Brytyjczycy i co z tym zrobić jak nagle się pojawi temat, że minęło strat od 2000 wrzesień 19000601. roku teraz wracam do 1916 do kwietnia, kiedy to mamy do czynienia właśnie w powstaniu wielkanocnym, kiedy proklamowano uformowanie rewolucyjnej Republiki irlandzkiej, czyli z 1 strony trwa oczywiście cały czas wielka wojna część Irlandczyków walczy po stronie brytyjskiej na frontach pierwszej wojny światowej, ale jest też grupa osób działaczy niepodległościowych, która postanawia wykorzystać te sytuacje i zawalczyć o suwerenne niepodległe państwo irlandzkie no jak to wygląda no dobrze i teraz coś, o czym mówił jest dużo bardzo bardzo dużo bardzo ciekawych wątków tutaj jeśli chodzi o powstanie wielkanocnej i różne fascynujące postacie, które są bezpośrednio zaangażowane np. Majkę Collins w UE, które urodził się w Irlandii, który UE był absolutnie oczywiście od samego początku zarania swoich dziejów z mlekiem matki ojca jak macie matki żony pił też niechęć do tego oczywiście, żeby Irlandia była niepodległym niepodległym państwem i był też, że dyrektor dyrektorem wywiadu IRA też był ministrem irlandzkie Republiki i on właśnie walczył w erze tym powstaniu co jest w jego przypadku bardzo interesujące to, że biorąc udział w tym powstaniu wielkanocnym, wierząc oczywiście w to, że mu, że dojdzie do wcześniejszego zjednoczenia w ogóle dojdzie do zjednoczenia Irlandii i Irlandii północnej wyrażam przepraszam i do niepodległości Irlandii postanowił rozprawić się z tymi osobami, które wspominałem wcześniej, a które mają miały mają wciąż i myślę że, że polscy słuchacze nie zawsze zdają sobie sprawę z całym szacunkiem, dlatego że nie muszą z ogromnego wpływu służb specjalnych tutaj na to co się dzieje ze względu na delikatność na delikatność procesu pokojowego, więc to on uznał, że trzeba przeprowadzić rodzaj czystki ME wśród czy osób, które uznał za i sprawdził wcześniej za pracowników służb specjalnych brytyjskich on i jego ludzie sprawdzili adresy nazwiska tych właśnie osób związanych też ze słupami brytyjskimi i powoli powoli 1 dnia te osoby zostały zlikwidowane i tu mówimy to też jest myśl interesującym mówimy o blat sądy czy krwawej pierwszej krwawej niedzieli, która miała miejsce w 1920 roku to to wydarzyło się właśnie to właśnie wtedy za niedługo po o wydarzeniach wielkanocnych i tego samego dnia Brytyjczycy odpowiedzieli równie przemocowy to znaczy wprowadzili swoich żołnierze na stadion, gdzie odbywał się mecz Delew jego futbolu i też z już, że żadnego przygotowania i rozeznania, kto jest na trybunach strzelali do obecnych tam widzów, więc to pokazuje ogromną to kolej kolejny kolejną warstwę zupełnie chaotycznego podejścia do irlandzkiej niepodległości do tego, że dobre dobre pomysły, bo pomysły, które dają się rozsądne i i szlachetne no dlaczego, dlaczego Irlandia miały być czymkolwiek wpływem itd i realizowane były w sposób taki, że dochodziło do radykalizacji w innych z kolei ludzi i oddalała od jakichkolwiek rozwiązań w myślę, że trochę kupiłyśmy, przechodząc od razu tego powstania wielkanocnego do wydarzenie tej krwawej niedzieli ten dość istotne wydarzenia, które mają miejsce w ciągu tych kilku lat między 19161920, czyli powstanie nowej niepodległościowej partii politycznej, czyli syn fajny irlandzkiej armii Republikańskiej, która działa 1900 rany jasno z tego roku no trzeba też powiedzieć, że w zasadzie to co się wydarzyło właśnie, czyli Sinn Fein irlandzka armia republikańska była efektem tego powstania wielkanocnego i właściwie idiotycznego podejścia Brytyjczyków bardzo nie politycznego tego powstania oczywiście Brytyjczycy rzucili przeciwko powstańcom duże siły mimo tego, że armia była zaangażowana na na frontach pierwszej wojny światowej to jednak wystarczyło sił także do pacyfikacji tego powstania ne i to w ogóle było także podczas tego powstania bardzo szybko odwróciła się emocja Irlandczyków od powstańców i tyle że ta emocja ich kierunku wróciła, kiedy Brytyjczycy postanowili 90 powstańców liderów skazać na śmierć przez rozstrzelanie i przez pierwsze 9 dni egzekucji stracono 15 osób i nagle okazało się, że rozrastają się naraz stają anty angielskie nastroje do tego stopnia, że brytyjskie dowództwo postanawia wstrzymać dalszą egzekucję jednym z ocalonych wówczas był de Valero, czyli późniejszy prezydent niepodległej Republiki irlandzkiej, czyli wracam do do partii politycznej oczywiście do irlandzkiej armii Republikańskiej, bo to też jest pewien pewna zasadnicza zmiana ta idea irlandzcy irlandzkiego separatyzmu ne no niezależny parlament tak, które inauguruje swoją działalność w styczniu 1919 roku więc, gdyby jeszcze pani o tym okresie mogła nam opowiedzieć jest wielką przyjemnością wrócę tutaj do tego co pani wspomniała do Walerii rzeczywiście umkną po wojnie w pani jak też akcja ktoś kocha jakiś swój temat nagle ach, i też pojawiam piękne odnogi odnóża i w ogóle chciałby chciałby się powiedzieć wszystkim rywale fascynuje absolutnie fascynująca postać też jeszcze jeszcze dodatkowego powodu Otóż on się urodził w stanach Zjednoczonych on był jego ojcem był hiszpański artysta tak mówią jedni naukowcy możliwe, że to był Kubańczyk, ale też pojawiła się taka teoria, że to Bóg was co w ogóle jest fas o tyle ciekawe, że znowu, robiąc wielki skok do 2001. jaki pod koniec dwudziestego wieku Irlandczycy, zwłaszcza Irlandczycy, zwłaszcza Republikanie masowo jeżdżą jeździli do i do dziś mieszczą do pasków, żeby rozmawiać o PiS, bo Building, czyli jak budować pokój co co jesteś również absolutnie fascynujące naj właśnie ten Waltera, którym oczywiście były członkiem Sinn Fein był dowódcą ochotników irlandzkich brał udział oczywiście w powstaniu wielkanocnym i to on był też aresztowany on był skazany na śmieć i on był on w wyzwolone i tutaj muszę powiedzieć, że bardzo ciekawe były powody, dlaczego nie został skazany na śmierć tego, że były to 4 najdziwniejsze powody świata, które zostały spisane można je znaleźć i przeanalizować dalej złapać za głowę Otóż okazało się że, ponieważ był ostatnim z żołnierzy w powstaniu wielkanocnym, który się podał z powodów prac z powodu biurokracji nie można było przeprowadzić egzekucji zbyt wcześnie, ponieważ właśnie pojawiły się te wielkie anty anty angielskie nastroje, więc to już wzburzyło płynność pracy drugi powód był taki, że on był wciąż Amerykaninem, więc konsulat amerykański stwierdził, że jak to przecież to jest Amerykanie to dlaczego nagle mielibyście wskazywać na śmierć Amerykanina, którzy w, które fakt bierze udział w anty brytyjskim powstanie no ale jest Amerykaninem trzecia rzecz jeden z meczów zadał pytanie, ale cóż to jest to jest facet czy na pewno będzie stawiał jeszcze dalej kłopoty po wydaje się, że się tam swoje robi, ale nie robi jeszcze żadnego zamieszania i najciekawsze czwarty powód Emma Hayes, czyli kontrwywiad jeszcze wtedy nie miał porządnej teczki na temat de Valery, więc uznano, że nie jest tak bardzo niebezpieczny jak okazało się, że jest, bo przecież jego kariera polityczna była wielka bardzo ważne, bo to on został prezydentem Irlandii przez 33 lata był szefem szefa Jana Sejm organizacji politycznej partii Polski, która istnieje do dziś, które bardzo ważną organizacją partią polityczną w Republice irlandzkiej i który z zmienił swoje własne poglądy takiego agresywnego republikanizmu i do tez do konserwatywnego na pewno, ale bardziej prospołecznego podejścia do do tego co się co się ma dziać w Irlandii, więc basen absolutnie fascynująca postać biorąc pod uwagę właśnie jest to, o czym pani wspomniała, że i wtedy powstało Sinn Fein i wtedy IRA i teraz kolejna ciekawa rzecz IRA to jest rzekomo w znacznie tak się Sejm to jest polityczne ramię IRA, czego szynka im się wypiera dziś bardzo gwałtownie co powoduje duże napięcia w Belfaście, dlatego że jest to postrzegane przez pewnych członków IRA jako zdrada, więc tutaj de Valero jest jedną z tych postaci, których zdecydowanie należy pamiętać, gdyż zresztą z innych ciekawostek był to i nauczyciel i miał oczywiście siódemkę dzieci jak to w katolickich rodzinach bywa wylany 12 wspomnijmy jeszcze przed tym okresie jest ona Churchilla był wtedy ministrem wojny, bo to jest taki polityk który, jeżeli chodzi o Irlandii jest wtedy zaliczany do jastrzębi ona omawiana przykład premiera, a Davida Lloyda Georgea, żeby na terror IRA odpowiedzieć atakami z powietrza tak to on wysyła na wyspy organizacje paramilitarne składający się z najemników z weteranów pierwszej wojny tak się zwykłych przestępców w latach tłumaczył, że ci ludzie zabijają w ciemności tych, którzy strzelają z ciemności no i w zasadzie też właściwie ta krwawa niedziela wiąże się to pani już nam opowiedziała z listopada 1920 roku wiąże się właśnie z tym ulokowaniem oficerów na tajną akcję, którzy mają rozpracować po prostu irlandzkie podziemie niepodległościowe tymczasem sami zostają rozpracowanie części gwarno wiemy dobrze, że wyjątkowo kontrowersyjna postać w ME w historii Irlandii Irlandii północnej i z takiego naszego podwórka ilekroć pojawiają się nasi emigranci, bywa że świetnie przygotowani intelektualnie do różnego rodzaju rozmów na temat historii i spotykają się z Irlandczykami lokalnymi podlaskimi nie tylko i wyrażają podziw to do do Churchilla z różnych powodów tej trudno wnikać to jest na temat pewnie na kolejną audycję no to jest to kość niezgody ogromna Churchill nie rozumiał Irlandczyków właściwie w biorąc pod uwagę zupełną zmianę paradygmatu Łódź 2001. wieku to jak rozumiemy na szczęście zaczęliśmy rozumieć rasizm i nacjonalizmy cieczy lud uważał i nie obawiam się tak stwierdzić Irlandczyków jako podludzi i nie formułował oczywiście nie użył tego sformułowania natomiast zdecydowanie dla niego Irlandczycy to był naród gorszy naród, który powinien być ograniczony w sensie terytorialnym zresztą Margaret Thatcher nie była inna też jakiś fenomen nasz Polski zieją uwielbiamy Margareta czy skaczemy znowu wiele lat do przodu, ale Margaret Thatcher miała świetne cudzy słowie pomysł, żeby na zachodnim Belfaście stworzyć coś w rodzaju obozu dla Irlandczyków, żeby sobie tam mieszkali skoro już są znajdują się w Irlandii północnej ale, żeby nie chodzili nie mieszali się żaden sposób brytyjską ludnością, więc te 2 ikony RM, zwłaszcza cenione przez neoliberałów w Polsce czy w latach osiemdziesiątych, o których ciągle się mówiło oczywiście my mają bardzo dużo za za to mówi skoro za paznokciami za zaliczam wychodzi za uszami przepraszam za uszami jeśli chodzi o podejście do kwestii irańskiej koniec czerwca 1921 roku de Valero otrzymuje list od premiera Lloyda ciocia i brytyjski premier proponuje rozejm zaczynają się negocjacje jak rozumiem obie strony były zmęczone przemocą tak tak po o to co się działo to w nominał wspominaliśmy o przepraszam krwawej niedzieli, ale też to też wynika nie tylko z dostępu do archiwów oczywiście, w których siedzę maniakalnie, ale wzrost mocy z ludźmi, którzy sami nie pamiętają historię, ale pamiętają oczywiście opowieści swoich dziadków bardziej tak dalej to co się działo w latach dwudziestych i o czym nieczęsto się mówiło to było systematyczne wzajemne prześladowanie się przy oczywiście mniejszym w tym prześladowaniu uczestnictwie katolików ale, aczkolwiek i doszło do tego, że kiedy powstała dostała Irlandia Północna katolicy zaczęli wyrzucać protestantów z Irlandii północnej mówiąc im, że to już nie jest ich miejsce to nie jest ich ziemia to nie jest ich terytorium powinni wrócić powinniśmy pójść, gdzie chcą niech to będzie i jakiekolwiek inne miejsca ale, ale nie Irlandia Północna i odwrotnie tutaj nie było żadnego żadnego tak naprawdę sensu to była chęć pewnie zemsty ze 2 stron dlatego też doszło do przeciążenia zmęczenia tym co się działo do tego, że dzieci wychowały się w atmosferze lęku do tego, że dorośli nie zna sędzia i godziny itd. więc i Brytyjczycy Irlandczycy wydawało im się, że powstanie Irlandii północnej pewien sposób zażegna dalsze konflikty i faktycznie mu no potem była druga wojna światowa więc, więc świat Irlandia Północna i Republika Irlandii zajęły się poniekąd innymi sprawami, ale ta niechęć do wzajemna do siebie plus fakt, że w Irlandii północnej jednak dochodziło do dyskryminacji katolików to była dyskryminacja związana głównie z niemożliwością otrzymania pracy z niemożliwością utrzymania mieszkań socjalnych pamiętajmy, że to były to Irlandia Północna do dziś nie jest specjalnie bogatym krajem, więc kwestia mieszkań socjalnych bardzo ważna by to kwestia tutaj kwestie tego typu były rozstrzygane na na na korzyść protestantów czy osób deklarujących się jak Brytyjczycy, bo też chcę podkreślić, że to, że my używamy słów sformułowań protestanci katolicy może być uważane trochę mylące, ponieważ i wiele organizacji deklarujących się jak IRA, bo tych organizacji było trochę miało ścisły poglądy marksistowskie socjalistyczne komunistyczne lewicowe, a mówi się wciąż o nich jak o katolikach tak samo z protestantami, więc to tutaj chciałbym troszeczkę odsunąć ten aspekt religijny, a przypomnieć o tym, że mamy do czynienia z konfliktem, który jest konfliktem o ziemię jest konfliktem nacjonalistycznym oczywiście zdecydowanie i terytorialnym natomiast religia jest tutaj w UE jest jest ich jest i jest świetnym instrumentem do tego, żeby jednoczyć ludzi przeciwko sobie wzajemnie nie tylko uzupełnię, że w tych negocjacjach rozpoczętych 1921 roku powstało wolne państwo irlandzkie to było 26 czerwca chamstwo, którego głową dół monarsza brytyjskim natomiast po drugiej wojnie światowej, której pani już mówiła w czterdziestym ósmym roku Irlandia wystąpiła z brytyjskiej wspólnoty narodów ogłosiła pełną niepodległość jako Republika Irlandii w dodatku stało się to wielkanocny poniedziałek 18kwietnia czterdziestego dziewiątego roku, czyli dokładnie w trzydziestą trzecią rocznicę grzechu powstania wielkanocna Kancelaria taka jeszcze między tymi 2 wydarzeniami była irlandzka wojna domowa, bo to jest także inne to wolne państwo irlandzkie usatysfakcjonowało część Irlandczyków was byli też tacy działacze niepodległościowi, którzy uznali, że to jest zgniły kompromis stąd też zaczęto walczyć ze sobą nawzajem tak ten zgniły kompromis to była ciekawa rzecz też, ponieważ chodziło przede wszystkim o to, że Brytyjczycy narzucili Irlandczykom to, że w momencie, kiedy dochodziło do oficjalnego oficjalnego oficjalnie inicjacji państwa islamskiego Brytyjczycy nadal chcieli wymusili, żeby strona irlandzka przysięgała, że będzie wierna królowi koronie, więc oczywiście nie była to hit lepsza wiadomość dla tych Brytyjka tych Irlandczyków, którzy oczekiwali zupełnej niezależności tak naprawdę oczekiwali tego co można zrozumieć niezależnie od innych poglądów i od tego co się dzieje w tej chwili różne rzeczy dzieje się w tej chwili u nich celi żaden sposób mieć żadnego związku z Koroną brytyjską to jest 1 rzecz druga rzecz oczywiście związana już później z nadejściem powolnym nadejściu kłopotów tutaj znowu podkreślam te ogromną dyskryminację katolików, bo to przede wszystkim zmęczyło Irlandczyków mieszkających w Irlandii północnej i druga druga rzecz, że to, że Irlandczycy nie czuli się będą w Irlandii północnej właśnie jako ta respektowana mniejszość oni byli mniejszością większość z nich przeniosła do Republiki Irlandii nie zawsze te przenosiny były dobrymi przenosinami dlatego, że to oznaczało spakowanie wszystkiego tego co się ma i nagle z zupełną zmianę warunków życia i wszystkiego tak naprawdę, więc psy i wtedy zaczęło za set i wtedy doszło do kolejnych aktów przemocy do kolejnych rozłamów do tego, że IRA k pani jest taki pasterz fascynujące, że właściwie trudno powiedzieć o istnienie 1 ile, dlatego że przy nawet bardziej pobieżnej analizie tego czym jest była i IRA, bo chciałam podkreślić, że IRA istnieje i o tym ostatnio 2 lata temu mówił komendant policji północnoirlandzkiej, że jest tego świadomy, że istnieje i że rekrutuje też tak naprawdę wiele tych organizacji, które twierdzą, że są tą jedyną i rąk, która nie zdradziła idei zjednoczonej Irlandii część z nich część z tych IRA promuje przemoc część z niej tak dalej, więc c mamy do czynienia tak jak pani powiedziała z wewnętrznymi konfliktami, bywa że te wewnętrzne konflikty to były kwestie osobowościowe oczywiście i rywalizację silnych postaci silnych charyzmatycznych postaci, ale też oczywiście doszło do tego rywalizację problemy związane z tym z celem jak cel należy osiągnąć czy poprzez oddanie się procesem demokratycznymi i wiary właśnie procesy demokratyczne czy poprzez wzięcie wyrzynanie atakowanie wroga i traktowanie części brytyjskiego społeczeństwa północno irlandzkiego społeczeństwa w tym przypadku jako kolaborantów po dla niektórych mieszkających tutaj wciąż działających członków IRA, zwłaszcza nowej IRA osoby typu policja czasem nauczyciele i te osoby zatrudniane przez budżet są są na stanowiska budżetowych to są kolaboranci państwa brytyjskiego, więc mamy do czynienia z ogromną zagram z wieloma wariacjami wieloma kolorami i wieloma poglądami NIK, które właściwie to nie do pogodzenia, gdyby miała być 1 organizacja Aleksandra Łojek autorka książki Belfast 99 ścian pokoju była moim państwa gościem bardzo dziękuję za rozmowę dziękuję bardzo, dziękuję i do usłyszenia wszystkim państwu państwo bardzo dziękuję za wspólnie spędzony czas program wydawała Małgorzata Łuczyńska i oczywiście zapraszam na sprawy różne już za tydzień słyszymy się w niedzielę tuż po dziewiętnastej dobrego wieczoru Zwiń «

Powstała tuż po I WŚ ale skończyła walkę zbrojną dopiero w XXI w. Historia Irlandzkiej Armii Republikańskiej

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: SPRAWY RÓŻNE

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 19:00

Najnowsze Podcasty

Ekonomia360: Inflacja zmusiła nas do mocniejszego zaciskania pasa

Czy Chiny będą wspierać Putina? Ukraińcy obserwują wizytę Xi Jinpinga w Moskwie

Podsumowanie dnia (21.03.2023)

PiS na banowanym Tik Toku, kłopoty banku start-upów i coraz doskonalsza sztuczna inteligencja

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL