"Mam w swojej rodzinie wszystkie narodowości grupy wyszehradzkiej"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

, a los Polandos ser, czyli niepolski punkt widzenia pierwsze radio informacyjne dobry wieczór mówi Paweł Sulik przyszedł czas na program los Polandos, czyli niepolski punkt widzenia dziś naszym gościem jest pani rady mieli Roszkowska dobry wieczór dobry wieczór jak zwykle programie los Polandos, czyli niepolski punkt widzenia pierwsze pytanie jest to samo od wielu wielu wielu lat, gdzie się pani urodziła urodziłam się w Płocku w Polsce, ale każde wakacje od urodzenia spędzała na Rozwiń » spędza na Słowację czy już przeszło 30 lat jestem związana duchowo emocjonalnie z krajem narodem będącym naszym południowym sąsiadem, a wszystko za sprawą mojej mamy, która urodziła się w Polskiej administracji zachodniej części Słowacji położonej między miastami Żylina Trenczyn wychowywała się ona w rodzinie pełnej miłości i dyscypliny, ale to co nas tutaj najbardziej interesuje to co, że przede wszystkim i ona opóźnienia wychowywaliśmy się w takiej wielokulturowości europejskiej, ponieważ jej mama była Słowaczką tata Czechem Morawa okiem najbliższa siostra mojej mamy związała się z Węgrem o, czyli zupełnie czy wszystkie kraje, które tak wszystkie na swojej rodzinie wszystkie narodowości grupy Wyszehradzkiej te właśnie mogę śmiało powiedzieć, że nie tylko słowacką, ale i szeroko rozumianą Wyszehradzka przed szansą na granicę pani taki pierwszy pierwsze wyjazdy do Słowacji jeszcze wtedy Słowacji czy Słowacji no to jeszcze była też była Rosja pamięta pani i pani wrażenia jako dziecko, że pani co wraca, aby ich tam do takiego miejsca, jakie były pani myśli emocje jak przede wszystkim mam pierwsze wspomnienie z pociągu jeździliśmy zawsze pociągami była bardzo długa droga po drodze na Słowacji nie ukrywam, że mamy takie wspomnienie Cyganów, którzy jeździli na Słowację ze Słowacji także w wręcz w latach dziewięćdziesiątych nieodłączny element, ale podróże fascynowało to pani jako dziecko czy pani bała, że jacyś tacy inni, że niebezpiecznie ciekawie i mama na tyle neutralnie do tego podchodziła, że nie mam poczucia, żeby to było coś bardzo dla mnie dziwnego, ale my to pamiętam, ponieważ oni po prostu wyglądali dość charakterystycznie, ponieważ tak jak my z walizkami kulturalnie powiedzmy odłożyliśmy walizki na miejsce tak oni Polsce z wielkimi Toboła szkolnymi różności no też zapachów różnych jak Polacy na handel na więcej jak językową wyglądało wtedy jak pani była jako dziecko takiego w Płocku po polsku, a tam wydaj mogę powiedzieć tylko swoich wspomnieniach, bo nie wiem jak naprawdę to było, ale mam poczucie tego, że dość miękko przechodzi on dla mnie to coś stawało się tego stawało się naturalnym, że nagle, kiedy widzę swoją rodzinę i zaczynamy rozmawiać w języku znaczy oni zaczynają rozmawiać dom jak w języku słowackim NATO wtedy jakby automatycznie przechodziłam natomiast miałam problem, kiedy wracałam do Polski np. wracała do szkoły mówią po słowacku, chociaż byłam przekonana, że mówię po polsku, więc pierwsze powiedzmy tygodnie, zanim moim mózg się przestawić na to, że Rze, że jednak to nie jest język Polski musiała musiał trochę minąć czasu dopiero koleżanki koledzy uświadamiali, że jak mówi symulacji Wola np. dać niscy wolę wykwit języku mówisz jest Wola dużego klubu znaczek jeszcze proszę o opisanie tej zachodniej Słowacji, czyli to w zasadzie to któż, która to jest część Słowacji czy to jest w przy granicy z Czechami jak po łaska Streets ca też jak dla naszej rodziny bliskich puch, czyli na to są wszystko rejony bliskie czek, ale czytam Czesi też mieszkanie czy Słowacy tylko jak to en w tych miastach powiedzmy tu mieszkają Słowacy pewnie jakieś mniejszości czas oczywiście są, ale nie są aż tak bliskie to są w powiedzmy w okolicy godziny drogi do do granicy, więc to nie akurat na Słowacji pomoże jest tak mała to jest już dość duża odległość na to, żeby nie było, żeby nie brak wyczuwalne te narodowości wasz Politowski później razem do szkoły pani roli w Płocku chodzi Lang i później na studia, gdzie panie proszę na studia poszłam na Uniwersytet warszawski, gdzie skończyłam kierunek stosunki międzynarodowe i poza tym, że studiował również pracowałem jednocześnie i akurat tak się złożyło, że moim pierwszym miejscem pracy była ambasada Słowacji i choć niepełniący żadnej jak w istotnej funkcji to praca otworzyłam oczy na rozumienie spraw międzynarodowych jak oczywiście, zwłaszcza tutaj w aspekcie współpracy regionalnej europejskiej pierwszy raz tak naprawdę tam dowiedziałam się o grupie Wyszehradzkiej miała możliwość uczestniczenia oczywiście tym czy obserwacji wokół w jaki sposób relacje przebiegają jak często są miałam właśnie możliwość Poznania wielu osobistości mniej lub bardziej przeze mnie cenionych jak również z organizowania wydarzeń dyplomatycznych i nie ukrywam, że wówczas moim marzeniem było zostanie dyplomatka jednak tak później ten los ten los Polandos w trasę w mną pokierował, a może może sama, że marzenie zostało zweryfikowane, ale w tamtym czasie jako młoda studentka pewnie jak wielu studentów niezwykle ciekawa byłam świata ciekawa wszystkiego chłonęła wiedzę informacje jak gąbka, ale to był też czas niezwykle dla mnie ważny z innego powodu wówczas na studiach moim wykładowcą był prof. Bogdan Góralczyk, który wykłada zajęcia związane z organizacjami międzynarodowymi Unią europejską już miałam okazję ma tym kiedyś wspomnieć, więc myślę, że mogę o tym mówić dalej, że on jest dla mnie jedną z tych postaci, która akurat w moim przypadku zmieniły bardzo dużo, ponieważ jak ta zmiana polegała na takim bardzo symbolicznym podaniu ręki otwarcie okien na świat rozumienie świata na postrzeganie świata fascynacja nimi stosunkami międzynarodowymi jak nikt nigdy wcześniej nie przedstawia tak historii nie łączy głęboko faktów nie analizował dla wielu innych tak niewidocznych zdarzeń, które tak na handlu zmieniały obraz rzeczywistości no i jeżeli mogę wspomnę tutaj, że ten autorytet jak tak barwnie ciekawie opowiadał o Chinach, choć na kierunku związanym z integracją europejską, że nagle mój umysł kierował się na daleki daleki wschód i skończyła magisterium stosu, jakby w kierunku rozwoju wschodnioazjatyckich pracowałem też w chińskim banku o w rejsy i to i też nie bez powodu wspominam profesorze wgranie Góralczyk, ponieważ to 1 i taka kwestia nas łączy mianowicie to, że profesora serce zaprowadziło na Węgry tam, skąd w bodajże pochodzi jego żona tam mają dom i i z Węgrami jest bardzo bardzo silnie związany od wielu wielu lat profesor również w latach dziewięćdziesiątych był pracownikiem ambasady polskiej w Budapeszcie, gdzie pełnił rolę attache prasowego jak sam wspominam nieraz miał okazję poznać Viktora Orbana, a Victora Orbana, dlatego że właśnie w tych latach dziewięćdziesiątych pełnił Viktor Orban absolutnie taką wiodącą rolę na Węgrzech osoby, która prosząca o matę Węgry w szeregi Unii Europejskiej jak wiemy w tamtych czasach również Polska starała się o członkostwo w unii o spełnienie kryteriów kopenhaskich stąd ta współpraca nawiązała, ale czy pani zaczęła pracę tę pracę w chińskim waśni i jednak czy którymś momencie pani życiu nastąpiło coś takiego, że to pochodzenie pani rodziny z powrotem panią przeniosło na styk Polski Czech Węgier Słowacji trochę tak jak zawsze to było dla mnie bliskie i Chiny stały się dla mnie bliskie no tak ogólnie rzecz ujmując rosną kierował od czasów stoją znowu musiałbym wrócić do tych czasów studiów gdzie już tam ta przede wszystkim nie ukrywam ta świadomość braku przekazywania informacji wiedzy o grupie Wyszehradzkiej o naszych dziejach kulturze tradycjach historii jak w Polsce w szkołach podręcznika, ale muszę przyznać, że i na Słowacji czy Czechach noty mogę wspomnieć, bo nie ukrywam, że nawet jako licealistka, kiedy właśnie przyjeżdżałam na Słowację do rodziny miał wtedy możliwość spojrzenia w te podręczniki słowackie to tam nie ma kryzysu wiele informacji było historii Polski jakieś były rozbiory w Polsce jak jakaś Solidarność na tę generalnie te informacje się kończyły i stąd no również ta praca w ambasadzie spowodowała, że narodziła się we mnie jakby tam myśl, żeby utworzyć taką organizację, która by spełniała nasze społeczeństwa oddolnie, ponieważ mamy grupę wyszehradzką, która jest no nazwijmy to kolokwialnie takim tworem politycznym natomiast zauważam, że nie ma drugiej takiej organizacji, która właśnie byłaby taką platformą do rozmowy do szerzenia wiedzy na temat naszej na temat nas na temat naszego społeczeństwa i stąd też nie ukrywał tego czasu studiów poprzez właśnie ten inny bank chiński itd. wciąż dojrzewała we mnie jak czytamy w od razu też radzi mającą wspaniałych synków i tak w 2018 roku na myśl moja dojrzała i postanowią otworzyć właśnie Stowarzyszenie łączące Polaków Czechów Słowaków Węgrów czy nie zagrać w końcu zastał mniejsze i jest to taka organizacja zupełnie non profit założenia niezwiązana z żadnymi tworami politycznymi nie jesteśmy przez żadną instytucję wspierani tylko przez nas czy przez człon składki członkowskie jest to taka inicjatywa zupełnie społeczna właściwie tak przy rozmowie z koleżanką, która też razem ze mną tworzy Stowarzyszenie, a którą poznałem w ambasadzie nazwał myśmy to takim takim klubem właśnie dyskusyjnym klubem miłośników i naszym głównym celem jest wypełnienie właśnie tej luki szerzenie wiedzy o historii kulturze trochę też pewnie gospodarce czy polityce państw grupy Wyszehradzkiej powołaliśmy radę naukową, której członkami są profesorowie wykładowcy specjaliści z tych wszystkich 4 krajów, a zajmujący się tematyką wyszehradzką czy stosunkami bilateralnymi czy mój naturalnym w Europie środkowej i myślę, że pomimo młodego wieku tego stowarzyszenia możemy pochwalić się zorganizowanymi debatami wyszehradzkim, które można obejrzeć na naszym kanale na YouTube zorganizowanym koncertem wyszehradzkim ciekawostkami wyszehradzkim, które tam publikujemy na naszej stronie czy również takim projektem językowym skierowanym do studentów jak grupy Wyszehradzkiej finalnie było także to byli Polacy, którzy po prostu uczyli się np. w Poznaniu to było dla mnie bardzo dużym zaskoczeniem, że na Uniwersytecie Adama Mickiewicza najwięcej wokalistów z całej Polski, którzy faktycznie chcieli wziąć udziału w tym w tym naszym projekcie, ale też oczywiście wynik studenci języka Słowackiego czy węgierskiego też prowadzimy takie cykle taki cykl fałszywi przyjaciele tłumacza, czyli tzw. von Franc stosunkach słowacka polskich, które prowadzi właśnie to moja koleżanka z ambasady, a ona znów to była Polka, która tak zafascynowała się Słowacją, że postanowiła właśnie ukończyć studia slawistyczne i praca licencjacka polegała właśnie na przygotowaniu takiego słownika von Franc FC słowacka polskiego, a także bardzo naprawdę bardzo ciekawe i tyle to zaskoczyło jak wiele właśnie z tych różnych konotacji językowych takich jak strony ten wypadek podają państwo taki chwytliwy przykład ten czas także ducha dla tak jak tak wszyscy się takie jak w ale czy wśród wśród osób, które zaangażowały na samym początku oprócz pani pani koleżanki czy wśród osób, które teraz działają najaktywniej które, która nacja dominuje jest najwięcej Słowaków słowa czek Polaków Polek pociechą to pewnie nie chce tych bowiem także na pewno jest, która dominuje chyba nie jestem w stanie powiedzieć, dlatego że jest dość zrównoważona, ponieważ imamy Węgrów Słowaków Czechów Polaków każda z tych osób jest naprawdę nietuzinkowa mamy np. Słowaka, który był przez wiele lat marynarzem o słowach marynarz, więc takie, że czy też, odkąd zdarzyć mamy oczywiście tłumaczy np. Słowaka, który właśnie jest tłumaczem przysięgłym języka Słowackiego sława jak tłumaczy z polskiego na słowackiej Słowackiego na Polski mamy też Węgra, który jakoś też tak pokochał te polskie, że w ramach Erasmusa wyjechało do Polski nauczył się podczas tej wymiany języka polskiego mamy Polkę, która znów wyjechała na Węgry tam mieszka jeszcze związała się z Serbem PTE także chyba nie mogę w naszym przypadku obiektywnie powiedzieć, która ta nacja jest dominującą myślę, że uda się to zrównoważone na pewno nieco rynkowe osoby ja i tylko ta jest przykładem, że ta grupa Wyszehradzka i nasze dzieje historia tradycje i wśród młodych ludzi naprawdę gdzieś, gdzie kiełkują dziś zaciekawia mają także chcą właśnie uczestniczyć też szerzyć swoją wiedzę to co oni jak właśnie odczuwają ich los Madzia oraz lasy borem nas los Nowaka z czy, żyjąc w Polsce właśnie w innych krajach czy pani widzi w intencjach tych ludzi, którzy chcą działać wokół tej idei, której pani powiedziała, czyli wypełnienia pewnej luki w naszej wiedzy na temat 4 krajów czytanie widzi coś takiego, że ludzie czują, że przynależą do pewnej szerszej wspólnoty jeśli tylko narodowa czy, ale czy naprawdę sądzi pani część tych osób się zadeklarował, że są środkowa Europejczykami to czy czyta tożsamość dla państwa nie gra miała się nie pojawia w ogóle dyskusja w tematach, bo mamy naprawdę solidne nie tylko w Polsce mamy taką podbudowę tej tożsamości i miłość o tym pisał przed przed programem rozmawialiśmy od Tomasza Venclovy rząd też mówiła Europy Środkowej, że jest taki naprawdę, jakby poszukać głęboko nie tylko w Polskiej kulturze to jest przekonanie, że ludzie z Europy Środkowej to jest jednak pewien inny kulturowy kod czy to tak jest czy to są po prostu ludzie z 4 różnych krajów, którzy chcą być bliżej siebie bardzo się poznać w, a na pewno odczuwalne jest to, że tak wiele nas łączy, że jak mało no Time w chórze oczywiście trochę bardziej obiektywnie na nią obiektywnie ujmując, ale mam poczucie, że naprawdę tak wiele nas łączy nawet na bazie tego stowarzyszenia typ tego doświadczenia, które mamy jak współpracujemy ze sobą jak rozmawiamy w ramach stowarzyszenia właśnie z tymi w ramach różnych debat to mam poczucie, że gdzieś my po prostu wewnętrznie w genach wykwit czujemy bliskość myślę, że to czasami może być niewypowiedziane, ale gdzieś to czujemy może to jest kot tym akurat nieśmiertelności takiej kulturowej, która tak wiele lat na swoją mała, że gdzieś możemy nie być aż do końca świadomi tego jak jesteśmy ze sobą blisko, ale jeśli chodzi o nawet nasze rozmowy to raczej one polegają na tym, że chcemy pokazać jak np. Czesi się czują w Polsce albo na Słowacji na Węgrzech czy jakich odbierają Słowacy i właśnie, którzy żyją w Polsce jak się tutaj czują z jakimi dylematami zmierzają tak samo dotyczy to Węgrów, więc akurat w naszym kontekście powiedzmy staramy się odróżniać narodowości jednak i tak wciąż gdzieś w tym takim wspólnym mianownikiem jest to nasza pochodzę z pochodzenia w drodze do Europy coś dziwnego się stało ja mam wrażenie, że świadomość, że istnieje coś takiego grupa Wyszehradzka jak doszliśmy do Unii Europejskiej to nieco zniknęła, ale tak wydaje się, że w mediach nie do do niedawno, bo teraz sytuacja się znowu zmienia chyba czym się wydaje, że takiego się ostatnio coraz więcej mówi o grupy Wyszehradzkiej jako Eko no to jest tak, że w kontekście powiedzmy dzisiejszej grupy Wyszehradzkiej faktycznie trzeba powiedzieć, że cele się zmieniły swojej takimi tym priorytetem w latach dziewięćdziesiątych, kiedy była tworzona było np. pełne przywrócenie niezależności Państwowej demokracji wolności albo likwidacja wszystkich ich nie taki istniejących społecznych gospodarczych i duchowych przejawów systemu totalitarnego czy nie tutaj oczywiście po zakończeniu jak po rozpadzie bloku Radzieckiego, więc budowę też kolejnym celem była budowa demokracji parlamentarnej stworzenie nowoczesnej gospodarki rynkowej łączenie się właśnie w pełnym zakresie w tym europejski system polityczny gospodarczy oraz system bezpieczeństwa i prawodawstwa co za tym idzie takimi głównymi celami utworzenia grupy Wyszehradzkiej było to, żeby razem wszystko swoją wspólną siłę i kojarzenie wejść w struktury NATO Unii Europejskiej no i po 2004 roku oczywiście te cele przez to, że zostały spełnione to musiały być jakiś sposób nawet drzewa było na nowo tak naprawdę pisać cele grupy Wyszehradzkiej na są i w związku z tym, że pod względem politycznym zaczęliśmy się dość znacząco różnić zawodnik czasach tak pod względem społecznym właśnie wciąż i nawet ci politycy tak dobrze wiedzą czują, że pod względem społecznym wciąż jesteśmy sobie bardzo bliscy dlatego wydaje mi się, że takimi głównymi celami grupy Wyszehradzkiej, kiedy możemy usłyszeć o grupie Wyszehradzkiej to są różne inicjatywy takie społeczne, które oni organizują, czyli oni też organizują różnego rodzaju koncerty wspierają działalność naukową technologie innowacje natomiast pod względem politycznym tu może jest też to wręcz moment, żeby o tym wspomnieć że przez to, że się różnimy te cele polityczne nie są zawsze spójne, ale mówi często, że w kontekście Ukrainy i wojny na Ukrainie no Węgry są bardzo prorosyjskie, że Słowacy jest też bardziej w kierunku rosyjskim, ale to co chciałabym może dzisiaj przedstawić to z taką moją myśl, że musimy ciągle pamiętać o tym, że to jest jednak co politycy mówią jednak co mówią do społeczeństwa jedno co mówią między sobą w kuluarach jednak co myślą jeszcze inne co tak naprawdę czują i piszą np. w ramach grupy Wyszehradzkiej jest ustalona taka rotacyjna prezydencja każdego roku zmienia każdy tam kolejny kraj w każdym roku pełni tę prezydencję i teraz od lipca 2022 roku do czerwca 2023 roku, czyli to już mamy okres wojny na Ukrainie te prezydencje pełni Słowacja i to co też chciałabym warzyw wybrzmiało to, że w pierwszym akapicie programu prezydencji słowackiej jest napisane, że prezydencja Słowacji będzie działać w niespotykanym dotąd w kontekście nieuzasadnionej agresji na Ukrainę, która stanowi moment definiujący dla naszego kontynentu, a w szczególności dla naszego regionu poza tym w tym programie też i absolutny z taki piwo ty jak wzrost do korzeni współpracy Wyszehradzkiej i tego, żeby się skupić znowu na tych fundamentach, czyli na siłę man Ride, czyli o prawach człowieka wolności demokracji praworządności i tych relacjach dobrosąsiedzkich jak również absolutnie jest tutaj podkreślane, żeby znowu wrócić na te tory czym, żeby starać się wspólnie uczestniczyć jeszcze głębiej integrować razem, ale Unii Europejskiej tak samo w kontekście NATO pod koniec ubiegłego roku z tego co wiem to np. bo poza prezydencją też w ramach grupy Wyszehradzkiej organizowane są spotkania prezydentów premierów ministrów właśnie pod koniec ubiegłego roku było zorganizowane spotkanie ministrów obrony, którzy podpisali takie porozumienie żeby, żeby na nowo, jakby podkreślić między sobą to ważność struktur też tych wojskowych, żeby nawiązać jeszcze głębszą współpracę również oczywiście w kontekście NATO i Węgrzy też potem podpis znak i ten tak dlatego też właśnie o tym wspominam, że taka jest moja myśl oczywiście życie później, jakby historia wszystko zweryfikuje, ale no moje doświadczenie wskazuje na to, żeby bardzo filtrować informacje, która w, które pozyskujemy, że oczywiście Orbán bardzo dużo mówi o przez wiemy jak Zaleskiego nazywał i jaki jest ten jego kierunek, ale to jest jedno co mówi w swoim kraju natomiast dokumenty, jakie podpisuje to jest drugie, ale przed przed państwem niesamowite wyzwanie i w ogóle przed przed naszymi krajami bo kiedy pani opowiada o grupie Wyszehradzkiej i ludzie myślą sobie no tak naturalnie geografia historia kultura te 4 społeczeństwa scala tylko czy w ciągu ostatniego roku nie ma pani wrażenia, że część ludzi w tych 4 krajach pomyślała sobie w zasadzie to olbrzym poza może Czechami oraz Rzymie część naszej historii i jakoś tej to jest wchodzenie w interakcję z Ukrainą nawet jeśli jeszcze Ukrainy nie było jako państwa, kiedy Polska była pod rozbieranie to no po prostu część naszych obywateli w okresie międzywojennym znacząca byli Ukraińcy w przypadku Czech Słowacji no to po prostu w już w okresie międzywojennym po prostu część Ukraińców to byli obywatele Czech czy Słowacji tak dalej itd. Węgrzy mają swoją osobną historię, że bardzo trudną do dzisiaj z mniejszością ukraińską albo mniejszością węgierską w Ukrainie, więc co chwilę z różnych powodów ktoś mówiąc grupa Wyszehradzka może zadawać pytanie no dobrze ale dlaczego te 4 kraje skoro Polska przez setki lat po prostu ów w swoje społeczeństwa miała oprócz Polaków Żydów Niemców miała też Rusinów w takim znaczeniu właśnie współcześnie byśmy większą część z nich określili jako Ukraińcy i czy to nie jest także grupa Wyszehradzka stoi przed bardzo trudnym pytaniem co sprawia, że te 4 i tylko 4 kraje mają stanowić grupę wyszehradzką tak jak już stoi nam prof. Góralczyk kroi tym jak on nauczył mnie patrzenia na rzeczywistość bardzo głęboki sposób tak pewnie i psychologia nam pokazuje to, że wszystko ma swoje powody wszystko się czegoś w wierze i właśnie chyba najbardziej istotnym jest zajrzenie w ten błąd co tak naprawdę się, dlaczego ktoś podjął taką unijną decyzję co się z tym wiąże i dlaczego tak i w kontekście grupy Wyszehradzkiej ja jednak powrócił do tej przeszłości, dlaczego akurat te 4 kraje więc, żeby w ogóle myślę zacząć mówić o grupie Wyszehradzkiej należy wspomnieć o tej historii i od jej genezie nazwa pamiętajmy, że w ogóle wywodzi się z miejscowości widzę Grad Wyszehrad położonej na Węgrzech nad Dunajem oddalonej od Budapesztu około 30 km i to właśnie tam na zamku na wzgórzu wyszehradzkim czternastym wieku królowie Polski Czech i Węgier zapoczątkowali wspólne tzw. zjazdy wyszehradzkie i tu mogę wspomnieć o tych naszych więzach polsko węgierskich polsko czeskich czy polsko później słowackich, ale w kontekście powiedzmy tych więzi np. polsko węgierskich mogę podać, że król węgierski Ludwik został koronowany w 1300 siedemdziesiątym roku w katedrze wawelskiej na króla Polski to 12 dni po śmierci Kazimierza wielkiego Kazimierza wielkiego, który właśnie m.in. zapoczątkował zjazd wyszehradzkie, a jeszcze w tym samym roku utworzono tzw. polską Unię polsko węgierską tak to się to dotyczy oczywiście też tych więzi polsko czeskiej, gdzie też mieliśmy były czasy, gdzie byliśmy u wspólnego króla natomiast jeśli chodzi o takie początki zacieśniania więzi Polaków ze Słowakami jak uznaje się to co już troszeczkę pan wspomniał czy przyłączenie Galicji do Austrii w ramach rozbiorów Polski w osiemnastym wieku jak ludność zamieszkująca tereny zaczęła migrować kultura język się mieszały i Słowacy poznawanie oczywiście po historii Polski sami zaczęli właśnie przedstawiać Polakom swoje dzieje korzenie tradycję myślę, że to jest najważniejsze, bo tak jak jesteśmy osobami dorosłymi to takim teraz jesteśmy wiele jest związanego z naszym dzieciństwem i ta, o ile wynosimy tych naszych wspomnień z dzieciństwa naszych doświadczeń naszych różnych traum, ale i miłości tak ja też patrzę na te stosunki międzynarodowe, a zwłaszcza tu w kontekście grupy Wyszehradzkiej tak samo, czyli teraz powiedzmy wypatrzymy na obecności twór, jakim jest grupa Wyszehradzka twór też oczywiście polityczne, który powstał w 19001001. roku, ale ale, skąd się to wzięło właśnie z tych dawnych czasów dziś od tylu lat w nas dojrzewało to wspólne to wspólne to poczucie wspólnoty nie były żadnym innym jak z rannymi innymi krajami tylko czy nie boi się pani tego, że sięganie do historii to jest miecz obosieczny rzeszowska przeraża mianowicie ktoś może powiedzieć to prawda, że geograficznie jesteśmy blisko, ale między Polakami Polakami Słowakami są góry, które są naturalną granicą między Polakami, a Węgrami różnice językowe, chociaż akurat przekłady literatury węgierskiej w Polsce można powiedzieć, że jak to mówi młodzież dajemy rady, ale jednak różnica jest między Polakami Czechami zasadnicza różnica w podejściu do do kościoła i części są uważani za jedną z najbardziej zdecydowanych społeczeństw skały w krajach słowiańskich Polacy uważani są za nim z jednym z najbardziej religijnych jeśli jeszcze bardziej historia zaczniemy wchodzić okaże się, że oprócz rzeczy, o których pani wspomniała są tam też inne rzeczy z jakiegoś powodu w Polsce niewiele wiadomo o tym co się działo na Węgrzech podczas drugiej wojny światowej, a popularyzacja tej wiedzy prawdopodobnie spowodowałaby, że nasz stosunek do Węgier mógłby się trochę zmienić, a przynajmniej nie być już tak ciepły serdeczny mało tego, gdybyśmy tak naprawdę się zainteresowali dwudziesty z historią dwudziestego wieku Słowacji i zadaje to samo pytanie wysiać co robiliście podczas drugiej wojny światowej to by się okazało, że w też tutaj wiele rzeczy, które nas być może dzieli i wydaje mi się, że to, o czym pani mówi chciałby się takiego pokłócić pani jest różna w podyskutować nie tyle wynika z tego naszego dzieciństwa, gdyby społeczeństwa były kiedyś dziećmi się czegoś nauczyły wyrosły jakieś doświadczenia tylko raczej to musi być decyzja, bo jeśli zaczniemy pytać o nasze dzieciństwo to ten czasami są bardzo fajne rzeczy do dzisiaj z Czechami rozmawia to Czesi mówią, dlaczego wyście się tak brzydko zachowali jak Hitler napadł to zabraliście nam Zaolzie, ale mówimy od formy to prawda WHO część Polaków nawet nie ma świadom wiadomo brzydkich rzeczy nie chcemy pamiętać, więc na ile to, o czym pani mówi jednak nie jest naturalnym wynikiem rozwoju tych społeczeństwa bez historii, ale twardą decyzją po prostu było jak było umówmy się jesteśmy w tym miejscu w Europie nigdzie indziej nie będziemy w związku z tym umówmy się nie będzie nasze decyzje naszych społeczeństw chcemy zacieśniać związki między nami, bo jeśli zaczniemy się zdrowie czy tak naprawdę coś nas łączy to szczerze mówiąc miałem wrażenie, że między Polakami, a Węgrami jest jakiś ocean różnic, których cenie nie zdajemy sprawy jak mówił polityce ja mówię na mentalności kulturze ze Słowakami nie wiadomo, bo Paul Polacy Słowak nie wiedzą wiele mamy niestety tutaj olbrzymie pole dla opisu sprzedaży teraz godzinami rozmawiać w Polsce Słowacji i Słowacji w Polsce czy to nie jest także państwo powinni powiedzieć bez hipokryzji my leżymy w tym miejscu w Europie, więc my chcemy teraz w ramach naszych możliwości zacieśniać nasze stosunki, bo jak nie to dojdzie znowu do takich przykrych rzeczy jak zabór Zaolzia jak dajmy na to właśnie flirt z faszyzmem podczas drugiej wojny światowej na Węgrzech i innej Słowacji tak dalej itd. czy to nie jest jednak pewien projekt niż racjonalnej i taki, ale nie bardzo się zrelaksować przypomina o innych różnych nieprzyjaznych na West naszej pamięci o zdarzeniach, ale nawet chciałbym przypomnieć np. hasłem Unii Europejskiej jest Zjednoczeni w różnorodności o i uważam, że bardzo, a dość głębokie i dość faktycznie takie to hasło jest odzwierciedlający Europę po prostu fakt Europa sama w sobie jest bardzo zróżnicowana i w kontekście grupy Wyszehradzkiej uważam, że w no to teraz nawiąże może do rodzeństwa akurat mam dzieci 2 synów hybryd, więc no, więc na co dzień przeżywam czy doświadczą różnych zdarzeń ja wciąż na to patrzeć tak w kontekście oczywiście mówię grupy Wyszehradzkiej, że łączy nas coś genetycznie coś głębokiego na, tyle że nawet, jeżeli zdarzają się sytuacje konfliktu to nie są one dominujące tak jak pan wspomniał czy było Zaolzie czy była współpraca Słowacji, chociaż z chęcią bym więcej o tym opowiedziała, bo ma, jeżeli będzie taki sposób na to skarżą owym dlatego doszła bym czy w kontekście nawet bym powiedziała komunę, gdzie właśnie w pięćdziesiątym szóstym roku było powstanie, czyli tak mówimy o aspekcie tym politycznym było powstanie węgierskie tysięcy pięćdziesiątym szóstym roku, gdzie tak naprawdę oni zapoczątkowali ten ten taki punkt to społeczeństwo węgierskie odwrotu, a czy może nie odwrotu, ale takiego czy brzydko mówiąc wobec komunizmu i co akurat pod tym względem, ale rozumiem, że nie rozumiem, że pani wzięła taką metaforę rodziny i powiedziała w każdej rodzinie zdarzają się konflikty w każdej rodzinie są różnice co nie zmienia faktu, że na samym końcu to jest jednak na rodzimy rynek, że to jest ta restauracja wyszehradzkie coś tak agencja ja skorzystam z tej metafory i wrócę do do kwestii Ukrainy Otóż co dla mnie samego to jak dla większości ludzi w Polsce zaskoczenie, ale prawdopodobnie szybciej niż sądziliśmy Ukraina wejdzie do rodziny europejskiej i teraz pytanie, gdzie leży Ukraina czy przypadkiem nie jest piąty kraj grupy Wyszehradzkiej, dlatego że każdy z krajów poza tym każdy z 4 krajów miał doświadczenia z społeczności ami ukraińskimi bardzo różne, ale jednak okazuje się, że tu i teraz w zasadzie tak Polska graniczy z Ukrainą Słowacja graniczne na sytuację taką, że w zasadzie nie da się uciec od tego, a jednocześnie ten kraj z mentalnie zbliżył się Europy tak jak oczywiste, więc pytanie czy grupa Wyszehradzka nie powinna powiedzieć wobec Ukrainy też jesteśmy razem geograficznie kulturowo no stąd ten też wspomniała o tym programie Słowacji, że właśnie to tak nie jest do końca, że te grupa Wyszehradzka czy powiedzmy Słowacja czy Węgry są anty to nie jest tak do końca jest właśnie świadomość tych swoich wspólnych korzeni oczywiście w punktu widzenia węgierskiego i traktatu z Rihanną i wielkiej traumy no nie inaczej będą na to spoglądać, ale tak jak wcześniej wspominaliśmy tych więzach polsko słowackich polsko-czeskich czy polsko-węgierskich myślę zakres może te przykłady, które podała mnie należą do takich najbardziej przyjemnych w odbiorze dla tych dziejów Polaków czy polskim no właśnie rozbiory, bo panowanie, jakby na to nie patrzeć obcego króla, ale wydaje mi się, że jest to właśnie wnętrz może takie ma spojrzenie może nie filozoficzne, ale takie na tyle głębokie, że właśnie na fakt, że nawet w najgorszych tych czasach najgorszych chwilach może urodzić się coś dobrego coś pięknego i tu właśnie możemy wysłać sygnał dla Ukraińców walczących o swoją niepodległość właśnie my też ani walczyliśmy i wasze uważam że, że nawet w kontekście tej wojny na Ukrainie może wydarzyć coś się coś dobrego, czyli już właściwie się wydarzyło, bo to co Polacy pokazali swoją więź to jak potrafią się oddać te potrafią pomóc, ale tak samo i Czesi oczywiście w jakimś aspekcie Słowacy i Węgrzy natomiast w Węgrami to jest dalej dyskusyjna ożywione życie jest najdziwniejsza rzecz która, których w Polsce wiele osób nie rozumie dlaczego, dlaczego tak się dzieje, dlaczego to myślenie o sąsiednim kraju został napadnięty przez Interię i jedno z najsilniejszych w tej części świata, dlaczego automatycznie ruszamy z pomocą skoro mamy podobne historie pani wspomniała właśnie o powstaniu w węgierskim pięćdziesiąty szóstym roku nawet własna historia każe po każe nam spojrzeć na to konkretny sposób tymczasem także takie zresztą w ubiegłym roku w listopadzie w grudniu był w sądach, który pokazywał, że na Słowacji większą część osób raczej nie chciałaby wiem, że są też dyskutowany stwierdza mawiali w sumie, kto brał udział w tym sondażu itd. ale ale mimo wszystko musi pani, że w Polsce trudno o tym rozmawia, bo Polacy nie rozumieją nie mogą być tak jak wydawać by się mogło jest taka prosta jak historia z filmu hollywoodzkiego tak duży napada małego pocięli strony jesteśmy obronimy mniejszego tak wydawać by się obyć zaczyna renty nie taki stan właśnie wciąż ja powracam do tej historii, żeby zrozumieć teraźniejszość trzeba usłyszeć trochę i chociaż próbować zrozumieć historię stąd moje różne podróże w psychologii, że tak jak my między sobą tak to ja, więc społeczeństwa czy rozwój państwa właśnie czasami staram sobie wyobrazić jak byśmy były ja Słowacja pan Polskę i co na tej samej gdzieś w tym fundamencie tak naprawdę jesteśmy wciąż my nim nasza nasz umysł nasza wiedza właśnie nasze różne doświadczenia w tym aspekcie trzeba pamiętać, że Słowacja jest ich z bardzo młodym krajem, który od samego początku musiał on musiał trochę lawirować pomiędzy innymi i drugimi bo inaczej by nie przetrwa oni tak walczyli o swoją niepodległość taką swoją to niezależność, że nie mieli innego wyboru już wchodząc w swej powiedzmy drugiej wojny światowej to przecież by kontakt, że Hitler zaczął wojnę na inne oczywiście po aneksji Austrii no polityka appeasementu w spowodowała to, że Onetowi przecież Sudety tak czas, gdzie i co na to wielka Brytania Francja wręcz czeskich przywódców absolutnie do tego skłaniała no dobra to niech zabiorą też Sudety może wojny dalej nie będzie pół roku później Hitler czy bardziej no Ribbentrop spotkał się z takim przedstawicielem Słowacji, który miał, któremu jasno powiedział, że albo będziecie z nami albo po prostu nie będzie Słowacji ma fakt i co zrobi nic takiego miał wyborny jakby, jeżeli to było państwo oczywiście nie mówimy o Polsce, która noc tysiące setki lat istniała powiedzmy była gdzieś tam nadzieja, ale wie pan Bóg na odrodzenie w przyszłości What coś tych należy kiego realizuje Renata prze nie rozumiem, ale właśnie brakuje w Polsce takich opowieści o Słowacji to znaczy pokazania jak wiele różnych perspektyw nakłada się na ten wydawać by się mogło prosty, oceniając obraz Słowacja po drugiej wojny światowej państwo księdza Tiso było państwo faszystowskim środka przechodzimy do następnej akcji w Czechach pani pokazuje jak bardzo zniuansowany obraz taki, gdzie nie ma dobrej niema dróg rozwiązania, więc brakuje właśnie takich rozmów i dlatego też pytam o to panią, bo z drugiej strony wiemy że, gdyby z w Polsce chcieć się przyjrzeć Słowacji to nie zobaczymy tam tylko państwo satelickie wobec trzeciej rzeszy, ale też państwo, które zbrojnie przeciwstawił temu, czyli powstanie słowacka, więc to tego też nie widać polskiej perspektywy co tak naprawdę jak to społeczeństwo w zasadzie potraktowało swoje sytuacje, że z 1 strony stało się państwem satelickim trzeciej rzeszy, ale z drugiej strony duża część społeczeństwa popierała powstanie słowackie przeciwko faszystom, więc to było bardzo ciekawe były byłoby, gdybyśmy się przy tak nasze dane tylko pytanie czy państwa stanowią grupę wyszehradzką czy właśnie nie myślę czasami powinniśmy mniej myśleć o tej historii, bo tony, bo skomplikowane kompozycje to jest projekt pewien piękny trochę utopijny projekt twórzmy taką grupę państw będzie, że z zacieśniania, a z osobą kontakty stosunki, ale prezes później jak powiem, że to jest projekt ktoś może zapytać o jakiej zasadzie ten projekt to wyciągamy mapy mówimy Czechy Słowacja Polska Węgry i tak ktoś może powiedzieć Ukraina może państwo rodzina to pytanie ile w kontekście powiedzmy grupy Wyszehradzkiej to wiem, że tworzone są takie więzi współpracy, czyli ważny grupa Wyszehradzka również nawiązała współpracę z Ukrainą, więc to nie jest także, jakby ten aspekt jest zupełnie pominięty i właśnie w dobie, kiedy po 2004 roku te cele się zmieniły grupa Wyszehradzka również wychodzi naprzeciw zmianom również tym geopolitycznym i jakby nawiązywane są różnego rodzaju zresztą współpracę, bo toczyła się z Bałkanami czy z państwami bałtyckimi czy również w aspekcie Ukrainy także tu ta ta myśl nie jest jak wspomniałam no jedno co politycy mówią drugie co robią inżynier co myślą jeszcze do tego media jest zresztą po 1 i tworzy, więc my jako społeczeństwa wyszehradzkie myślę, że powinniśmy sobie filtrować, a o tyle his historia jest ważna to właśnie może o tyle, nawiązując do Chin i tej myśli chińskiej, że tam właśnie Chińczyk buduje swoją przyszłość na przeszłości dla i to, czego ja się też m.in. od nich może nie tyle co nauczyłam, ale na pewno miało na mnie na mnie dość duży wpływ postrzeganie świata to, że mimo, że się nie da odseparować przeszłości od przyszłości czy teraźniejszości i właśnie zrozumienie przeszłości spowoduje, że nawiążemy o wiele głębsze i tak naprawdę dojrzalsze relacje na też można powiedzieć, bo przecież nowy prezes nowo powoła nowo wybrany prezydent Czech Petr Pala nikt jakiś czas temu przecież może nie tyle co podważa grupę wyszehradzką, ale bagatelizował trochę tak jw. no co dalej także jak wypłaca jakby, jakie są dalsze cele tej grupy Wyszehradzkiej, ale proszę zwrócić uwagę, że jak wygrał już tak, żeby chory to jego kurs zmienił, czyli to jest też przykład tego co, więc mówimy, żeby osiągnąć jakiś tam swój cel, ale jeżeli osiągamy jak ja już jesteśmy na jakim stanowisku i wiemy jak mamy wpływ na powiedzmy toczącą się historie to to widać, że jednak jest powrót do współpracy Wyszehradzkiej i specjaliści też system spotkałam, że mówią o tym, że absolutnie grupa Wyszehradzka, ponieważ też Orbán przecież absolutnie tam były takie sytuacje, gdzie w no no tak bardzo negował powiedzmy współpracę, więc faktycznie był taki kryzys rozłamu, ale myślę, że nawet w kontekście tej wojny na Ukrainie raczej to będzie zbliżenie niż dalej inaczej uważam, że jakiekolwiek teraz takie separację spowodują jeździe głębsze jeszcze większe problemy w ramach Europy, tym bardziej Unii Europejskiej raczej jak widać na z tego programu słowackiej prezydencji w ramach grupy roboczej raczej jednak chcemy zachować jak ty tożsamość europejską zachować członkostwo w unii europejskiej w NATO, a czy jak rozumiem kończąc naszą rozmowę jak pani Dody przypomniała to hasło Unii Europejskiej, że zjednoczenie różnorodność sal to w zasadzie identyczne hasła mogą mogą mieć grupa już tak wiele byśmy nie opowiadali o tych rzeczach, które nas dzielą to jednak okaże się, że i tak więcej argumentów znajdziemy zawsze na to, że te 4 kraje jakimś sensie mentalnie są o wiele bliżej niż wszystkie inne tak myślę, że tak, zwłaszcza nocą w tak jak wspomniałam ważna jest ta historia, żeby budować przy dojrzałą przyszłość oczywiście możemy na tzw. glinianych fundamentach budować jakieś struktury organizacji współpracy jednak, żeby ona była długoletnia to musi to musi być na twardych fundamentach zbudowano bardzo dziękuję za poświęcony nam czas z nami była pani radnej Roszkowska bardzo dziękuję za dzisiejszą dziękuję dziękuję bardzo, słuchaczom przypominam, że państwo mogą pisać do nas na adres los Polandos małpa TOK kropkę FM czekamy na państwa komentarze opinie czekamy również konstruktywną krytykę, a może państwo mają propozycję proszę śmiało do nas też pisać na adres los Polandos małpa TOK kropkę FM radio TOK FM pierwsza informacyjny za kilka chwil informacje ja przypomnę, że dzisiejszy program przygotowywała wydawała Małgorzata Połczyńska prowadził Paweł Sulik, który mówi do usłyszenia za tydzień po godzinie dwudziestej drugiej Zwiń «

"Mam w swojej rodzinie wszystkie narodowości grupy wyszehradzkiej"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: LOS POLANDOS

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 20:00

Najnowsze Podcasty

Test: Mercedes EQS SUV

Rozmowa z dr Pawłem Płoskim

Muzeum i dystans

Korki od szampana strzeliły? Zakaz rejestracji aut spalinowych od 2035 roku klepnięty

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL