REKLAMA

Arydyzacja - wysychanie regionów postępuje. Megasusza dotyka m.in. części obszarów Ameryki Płn. [Słowa na 2023 rok]

OFF Czarek
Data emisji:
2023-02-08 11:00
Audycja:
Prowadzący:
Czas trwania:
22:50 min.
Udostępnij:

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
studio pan prof. Paweł Rowiński hydrolog kierownik zakładu hydrologii i hydrodynamiki Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk dzień dobry panie profesorze dzień dobry panie redaktorze dzień dobry państwu czasy się zmieniają pojawiają się nowe zjawiska nowe technologie, a wraz z tymi zmieniającymi czasami pojawiają się też nowe słowa np. na opisanie nowych zjawisk zmiany klimatyczne już chyba nikogo nie dziwią, chociaż wciąż niektórzy wspierają co jest prawdziwym Rozwiń » powodem tych zmian, ale w to jest nieważne ważne jest to, że te zmiany są faktem i te zmiany wpływają na nasze życie czasami te zmiany mogą być pozytywne jak np. niższe rachunki za ogrzewanie, bo jest ciepło, bo nie ma śniegu, ale czasami mogą być negatywne, bo to jest tak gorąco, że nie da się do pracy nie da się w domu człowiek musi siedzieć w domu i wtedy zastanowić, dlaczego nie zainstalował sobie klimatyzacji ulewy upały takie na trochę większą skalę albo częściej albo w sposób zupełnie inny niż to było w przyszłości no, więc teraz, żeby opisać różne zjawiska pojawią się nowe słowa jednym z takich słów jest angielskie i weryfikuje się szukamy dobrego polskiego zamiennika na razie jest takie opisowe długoterminowe wysychanie regionu ktoś może być to mamy przecież susza susza to jednak nie jest to niektórzy na ratyfikację szyn używają terminu mega susza jak jest różnica panie profesorze pomiędzy suszą tym zjawiskiem, które mówimy, czyli długoterminowe wysychaniem Regional właśnie mega suszu chcą niektórzy tak do rozmów pan zaskoczył pytania tyle, że to jest zupełnie nowe pojęcia co czeka naprawdę od bardzo niedawna dyskusja szczególnie w stanach Zjednoczonych na temat tej nazwijmy to umownie wysuszania, bo musimy jakoś mówić, chociaż będzie nam się mecz będzie susza co jest zupełnie innym pojęciem, a nawet bym powiedział innym paradygmatem podejścia do do w tego zjawiska w teraz krótko mówiąc susza, kiedy myślimy o suszy to to zwykle myślimy o opadach mam mało opadów w zwykle następstwem tej tej małej ilości opadów może być susza, bo oczywiście jest cały szereg innych przyczyn zresztą jeśli mówimy o suszy to warto pamiętać, że wśród takich zjawisk ekstremalnych to jest zjawisko najwolniejsze jesteśmy przyzwyczajeni, że powódź, kiedy się dzieje wszystko się dzieje błyskawicznie susza to jest coś co nas tak przyzwyczaja do swojej sytuacji przez dłuższy czas często musimy czekać miesiąc, a nawet lata, żeby to susza wystąpiła i często przez coś nie przygotowujemy nie uważa natomiast to Amerykanie nazwali FX jest w tym, czyli będzie mówić wymuszanie jest spojrzenie na zjawiska nie strony opadów tylko sądem pro Tour czy mówimy, że to temperatura trochę podnosi na skutek zmian klimatycznych powoduje zjawisko zjawisko, które jest w pewnym sensie już nieodwracalne zmiany klimatyczne mamy ta temperatura rośnie niezależnie to co zrobimy to na pewno nie będzie w tej chwili spadać i to co zostało osuszone tuż zostało suszone na stałe musimy się przyzwyczaja do nowych warunków klimatycznych prześmiewczego suszy susza każde zjawisko ekstremalne my oczekujemy że, owszem jest Phil dramatycznie co się dzieje, ale w końcu popada nastąpi poprawa i tak z takim słyszałem mamy do czynienia w Polsce, więc w 2 mówimy o zjawisku o takim o takiej zmianie np. krajobrazu i willi w to takie larum podnieśli Amerykanie jakieś 2 lata temu czy dlatego mówią, że zjawisko zupełnie na nowo opisywane pojawiła się praca w amerykańskim czasopiśmie to jest w prosty większy w narodowej Akademii nauk Stanów zjednoczonych to jest chyba obok najciężej SA jest najważniejsze czasopismo naukowe właśnie to zjawisko zostało opisane jako takie zjawisko nieodwracalne zależne od temperatury tak to był 19 maja 2020 roku, jeżeli mamy wzrost o warunek ten nowy projekt farmy cięcia TFI jeśli w North America w przez polecam ten tekst bardzo interesujące to właśnie wychodzi od od zjawiska suszy i potem przechodzi do do ratyfikacji o tym się słowo, a w morze, bo może mu wysuszone, chociaż rzeczywiście to się będzie nam mylić z róży z suszą w lega susza mega susza no tak to się z kolei kojarzy to jest takie samo zjawisko jak susza, chociaż one są oczywiście związane w nieodwracalne Zuzia nota bardzo się nieodwracalne zmiany już w krajobrazie Vive prawdę mówiąc to zostało opisane w odniesieniu do Zachodu Stanów zjednoczonych właściwie wypełnionego Zachodu Stanów zjednoczonych w pan profesorowi bank, bo pracuje i widzi zajmuje się tam pod rzeką Kolorado rzeką Rio Grande Fico nie zaobserwowali tam może w tej chwili przepływ w rzece Kolorado jest 513% mniejszy niż 20 lat temu, a prognozy, które budują pokazują, że do roku 2050 będzie połowa tej wody, która płynie w płynęła 20 lat temu, więc w jest to coś co co zupełnie zmieni krajobraz, ale pewnie też życie w Kalifornii akurat w tym przypadku, ale rzeka Rio Grande do mamy tutaj granica z Meksykiem są wszystkie rzeki, które w płynął wzdłuż grzbietu gór Sierra Nevada, a nawet na północy zawsze w górny bieg największych rzek amerykańskich, jakimi suri również doświadcza fryz i Dolina tej rzeki tego co nazywamy już jego ratyfikacji też też mam problem dotarł, bo to też nic tłumaczy będąc nowym terminem jest obojczyka trzeba zaprosić do studia w swoją drogą przypomniał się taka piosenka o 8 do, kto rozpocząć od słów właśnie mi Miss dziury i wielka, że Eco itd. już wkrótce będzie tego czy będzie mieć piosenki na notach do środy oczywiście ta Ameryka w tej w tej części ściągnie na Zachodzie się zmienia, chociaż to też właściwie dotyczy całej Ameryki są jeszcze inne pojęcia np. które w tej chwili są wpisywane, kiedy mówimy o suszy toż mówię tak jest już błyskawicznej, które wcześniej mówiło już mówimy często powodzi błyskawicznej są też w warunkach polskich jest dość zjawiskiem nowym to teraz bardzo często używam pojęcia flash drut czyli, czyli w suszy błyskawicznej np. na Wschodzie Stanów zjednoczonych część opisujemy takie zjawisko, czyli przed w obszarze w rejonie Bostonu w nowej Anglii, gdzie w 2021 roku było bardzo mokro deszczowo już rok później lato przynosi suszy, która następuje w sposób tak bardzo szybki błyskawiczny to są zjawiska, których też wcześniej opisywano w taki sposób, więc tych tych pojęć w do opisu nie chcę się do PiS słusznie, bo wówczas przedstawić masło maślane ale, ale do opisu nowej sytuacji mało opadów i wyższą temperaturę to jest klub w tym wszystkim, że w mówiąc o tym zjawisku, które próbujemy nazwać, które już obserwowaliśmy mamy czy głównym jego ogólnego cechą jest nieodwracalność bardzo trudne nieodwracalną tak albo w krótkiej perspektywie przynajmniej nieodwracalność przeciwieństwie do suszy, która dość, że kończy pan spadnie deszcz było trudno, ale okej w sensie wracamy do i ta w przypadku suszy też pan pewnego rodzaju nieodwracalność, ale nie tego konkretnego zjawiska, które wystąpili o częstotliwości występowania czy często, kiedy mówimy susza w Polsce mówimy o tym, że coraz częściej występują w jej tym zjawiskiem, których skutkiem zmian klimatycznych ktoś to, że zwiększa się częstotliwość mamy coraz więcej miejsc suchych mamy coraz dłuższe okresy suche coraz częściej występują 20 lat temu to było raz na 5 lat w tej chwili co roku, ale każda susza zaczyna się w tym momencie przechodzi czasami zamienia się jest osobny rozdział w odwrotne zjawisko mamy do czynienia z powodzią często w tych wysuszonych Trojana występują powodzie w przypadku tego co nazwali ratyfikuje się rzeczywiście zjawisko odwracalne, o ile nie zatrzymamy tych skutków zmian klimatycznych, ale oczywiście, że to chyba nie zdarzy w tej pracy w PKO, której mówimy to to właściwie takim elementem przeciwdziałania temu zjawisku to jest tylko zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych no na to nie zanosi panie profesorze niestety wrócimy do naszej rozmowy po informacjach pan prof. Paweł Rowiński hydrolog kierownik zakładu hydrologii hydrodynamiczne Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk jest studio wznawiamy długoterminowe wysłuchaniu regionu angielskie słowo artificial szyn szukamy polskich słów, które by ta przed na razie jest jedno mega suszę, ale to wciąż kojarzą się suszą nieodwracalne długoterminowe może tak bardziej informację o 1120 informacje wrzucane wówczas efekt od momentu studia pan prof. Paweł Rowiński hydrolog kierownik zakładu hydrologii i hydrodynamiki Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk długoterminowe wysychanie regionu, czyli pan wniosku o certyfikat szyn i też odpowiedź naszych słuchaczek słuchaczy propozycje pan Paweł zwraca uwagę, że mamy już w języku szczególnie naukowym takie terminy jak klimat Ari wdowy albo szumi nowy czy jest suchy wilgotny w i zwraca uwagę na określenie, które pojawia się ale gdy za co ja jako artificial czy realizacja i to ten termin też znalazłem w jednym z dokumentów autorstwa dr Pawła Kosa z dyrektora Polskiej Akademii Nauk ogrodu botanicznego tam pojawia się właśnie Arek za co ja tutaj jako Step powiedzenie i pustynnienie postępujący z powiek nie i pustynnienie to co wszelkie każda propozycja jest bardzo dobra na troszeczkę nas ukierunkowują na sytuację, że w no koniec końców tworzymy pustynie natomiast ta weryfikuje się mówi o sytuacji, kiedy schodził jak stopień niżej nie kim jest wilgotne to jest potem mniej wilgotna stałej niekoniecznie musimy dochodzić w tej sytuacji w pustynie, bo pustynnienie to z kolei kojarzy z tym że, że w końcu mamy do czynienia z pustynią, ale to to taki bardzo bardzo proste wyjaśnienie, ale albo realizacja jest pewnie dobrym słowem tylko w jak zwykle mamy taki jest słownictwo bardzo pożyczone w pani profesorze no dobrze, czyli powiedzmy ary za co ja postępująca, dlaczego albo czy powinno nas to ma 2, jakie są konsekwencje skutki dla Niewiem gospodarki życia ludzkiego i turystyki w notach sam czy zawsze mamy mniej wody mamy poważny problem ja może pokrótce powiem na czym polega cała fizyka zjawiska znam się zupełnie w 2 słowach proszę pamiętać, że 1 stopień zwiększonej temperatury to jest 507% więcej pary Wodnej atmosfera staje się w bardzo głodna i kosztom parę wodną musi pozyskać pozyskuje, skąd z procesów, bo Ewa trans piraci transparencji tutaj wody, którą oddają rośliny oddaje gleba to wszystkie elementy zostają coraz bardziej słuch, więc wiem mamy problemy wyjałowiona glebą mamy problem z erozją gleby często podczas tego w suszenia mamy też zasolenie gleby do czynienia krótko mówiąc w obszarach, gdzie zaczyna mieć tego typu kłopot mamy duże zmiany chodzi rolnictwa przez cały szereg praw, które były uprawiane nie będą mogły być uprawiane, ale gorzej to ma też wpływ na bioróżnorodność takie wysłuchanie powoduje, że wiele roślin, które już są obecne w danym obszarze w z przez to, że mają np. płytki system korzeniowy nie dostają wystarczającej ilości wody wypadają systemu no pamiętamy atak w w Polsce to z Polski kornika drukarza tak naprawdę jest atak na takich bardzo osłabiony system tam, gdzie ten system korzeniowy jest osłabiony willi w drzewa również w stanach Zjednoczonych to jest to dlaczego autorzy, których wspominaliśmy biją na alarm to, że drzewa mogą wypaść z systemu czy zmiana zupełnie krajobrazu wspomniałem o tym, że w rzece Kolorado jest dużo mniej wody wszystkie rzeki, które wymieniałem te wody jest coraz mniej prognozy pokazują, że będzie coraz mniej, a pamiętajmy, że wzdłuż tych rzek jest cały szereg np. elektrowni zapór, które trzeba zasilać odpowiednią ilością wody, więc wierzę, że met, który jest chyba tak największym zasobem wody w stanach Zjednoczonych w tej wody jest kilkadziesiąt procent mniej niż było kilka 1000 lat temu krótko mam to potężne jezioro bardzo ważne jako rezerwuar wody wysycha na taki i mniej wody oznacza też mniej żywności, ale oznacza też brak dostępu dowody dla ludności, którą się teraz przemieszczać w poszukiwaniu wody w na inne tereny, więc jeżeli to jest w ramach 1 państwa problem zmniejszy, ale wciąż problem mniejsze, jeżeli to jest poza granicami NATO mamy do czynienia z migracjami wojnami walkami wodę no tak to już przechodzimy dalej w ogóle wszędzie tam, gdzie w zaczyna mieć problem z dostępnością do wody musimy pamiętać, że na świecie około 4 000 000 000 ludzi tak naprawdę przynajmniej przez miesiąc w ciągu roku ma problem z dostępem dowody znaczyły w doświadczają 4 000 000 000 ludzi doświadcza jakiś w ważnych problemów z zaopatrzeniem w obronie, nic więc to jest olbrzymia liczba miast wszystkie zmiany, kto w tym momencie mówimy o Stanach Zjednoczonych jest bogate państwo pewnie sobie jakoś poradzi, ale przez te procesy zachodzą też w innych krajach również w Europie mówi się, że ta realizacja dotyczy np. półwyspu Iberyjskiego będzie dotyczyć bardziej na północ wysuniętych obszarów czyli, czyli wszędzie tam, gdzie mamy w tej chwili bardzo taki suchy klimat to jeszcze trochę na północ te obszary będą się rozszerzać szkodzi, bo to suchość kolejne pojęcie suchość w latach funkcjonuje w literaturze ostrzegł ciekawe, bo wtedy należałoby spojrzeć np. na mapy państw nic to właśnie zmyślą o dostępie do wody albo liczby ludności ten przykład Kanady wydaje się interesującym zjawiskiem jeśli tak mogę powiedzieć, bo o ma niemal pół procenta ludności świata, ale za to ponad 30% zasobów wody pitnej tak to są szczęśliwe kraje Kanada również Skandynawia euro część Iveta staż, ale jednocześnie, które mogą potencjalnie stać się celem pielgrzymek przyjaznych i nie mniej przyjaznych, więc jeżeli chodzi o średniej długofalowe zagrożenia to tak rządy takich pań właśnie Kanada będą musiały wziąć pod uwagę swoje zasoby wody jak je zagospodarować nie bronić dzielić osiedlać osiedlać wpuszczać nie wpuszczać, że dlatego państwa stany Kanada to to będzie jedno z ważnych punktów przy tworzeniu strategii do średniej długoterminowych działań absolutnie tak no chyba naj najważniejszą na najbardziej tak dramatyczną konsekwencją zmian klimatycznych to będzie dostęp dowody win, bo to jest przyczyna, która tak jak w przeszłości powodowała czasem zanikanie wjazd w w tak w tej chwili może powodować, że ludzie będą uciekać do miejsc będą miały mieli dostęp do tej wody krótką migrację i myślę, że my będziemy wolni od tego emigrację nastąpią na pewno do Europy Polska, która też doświadcza różnych problemów jeśli chodzi o dostępność wody, ale to nie jest skala nie jest to co się dzieje w Afryce np. możemy się spodziewać może być również celem wielu migracji w dobrze ile to jest nieodwracalne na ile to jest takie właśnie straszenie, że za dobra musimy ograniczyć emisje, bo inaczej będzie źle czy to się także właściwie postawiliśmy na sobie krzyżyki to jest kwestia czasu pan w wdaje się już niema żadnych wątpliwości co do tego, że procesy przebiegają mówimy dzisiaj o tym procesie ratyfikacji już powiedzieliśmy Sojusz ten proces nieodwracalny dotyczy pewnych obszarów te procesy, które obserwują np. naszych szerokościach geograficznych to nie zawsze w, chociaż często mówi o pustynnienie pewnych części kraju, ale nawet nie, używając tego słowa to mamy coraz więcej zjawisk ekstremalnych mówi o okres z suszą, po czym jest pociąg są okresy z powodziami zjawiska ekstremalne będą wszechobecne, ale trzeba pamiętać, że dostępność wody będzie bardzo ograniczona i w są takie raporty wydawane przez UNESCO rok dotyczące wody raporty dotyczące dostępności do wody pokazują wersjach różnych optymistyczne i pesymistycznej optymistyczna co trudno w to uwierzy mówią, że 2 000 000 000 ludzi będziemy bardzo poważne problemy chodzi o dostępność do wody natomiast są warianty pesymistyczne, czyli wtedy, kiedy spełnią się to Pesy pesymistyczne scenariusze klimatyczne, czyli krótko mówiąc nie ograniczymy emisji i wtedy to będzie szło blisko 7 000 000 000 ludzi problemy z dostępnością do wody, więc wtedy ten ruch migracyjny już nie mówiąc o konfliktach konflikty wodę to będzie coś co w jest na pewno naszą przyszłością jeśli jesteś teraźniejszością, chociaż ten woda jako przyczyna często przyczyną ukrytą w no właśnie, kiedy np. myślimy o tym konflikcie chińską tybetańskim myślimy, że tutaj raczej chodzi o jakiej samo stanowienie niepodległość tymczasem mamy płaskowyż, na którym mamy źródła nie wiem rzek, które zaopatrują wodę i 80% regionu więc, gdyby wtedy to, że to jest podłoże konfliktu wtedy wszystko staje się jasne i to nie jest kwestia o tym czy chodzi o to samo zachowanie tożsamości po prostu mamy dostęp do źródeł wody dla regionu tyle nawet w Europie czy problem w Katalonii tego głośnego konfliktu w parę lat temu, ale właściwie w taki konflikt, który się sączy cały czas tak naprawdę podłoże jest dostęp dowody, a także czy konflikt chłopisko Anna Madejska sudańskie także w tato to jest to jest niestety przyszłość rozwiązywanie konfliktów związanych z dostępnością do wody to tylko jest dostępność, ale oczywiście całego gospodarowania wody, bo rzeki mają do siebie, że nie zawsze znają granice płyną przez wiele państw, więc w politykę tych państw w górze rzeki czy gospodarowanie wodą w górze rzeki zawsze determinuje to co się wydarzy dalej to jest często w przedmiot konfliktu również Europę Dunaj płynie przez 10 państw był, więc w zawsze jeśli ktoś zrobi w górze rzeki to ma wpływ na sąsiadów, czyli to trzeba myśleć to, żeby osiedle czy w górze rzeki jest jest jakiś pomysł tam zwykle teraz więcej szuka nieruchomości w pani profesorze śmiejemy się czy to ja rozumie, ale sprawa poważna, więc warto Szanowni Państwo pamiętać o realizacji lub certyfikat i szyny jak mawiają Anglosasi albo wysłuchanie długoterminowy wysychanie pewnie jeszcze Sas dziś się wykształci to ten sposób mówienia o tym nowym zjawisku mega susza jeszcze inni proponują w każdym razie takie nieodwracalne zmiany, które pewnie ktoś momencie będą dotyczyły także naszego państwa, ale co z tego, że nie naszego na pewno pewnie tych wszystkich miejsc, do których podróżujemy przenosimy się czy myślimy, a nawet jeżeli, toteż nie dotyczy to chociażby te konsekwencje tej realizacji, czyli i wyższe ceny żywności np. tak czy ruch migrację wielkie to to nie da się przy tym czy także, a co robić Księżyc pozostaje tam też słów pan prof. Paweł Rowiński hydrolog kierownik zakładu hydrologii drużynami z Instytutu Geofizyki Polskiej Akademii Nauk opowiadał o realizacji weryfikuje się długoterminowe wysychaniem bardzo dziękuję panie profesorze dziękuję serdecznie miłego dnia państwu żyć w informacji już za chwilę być jedenastej 40 po informacjach program kultura osobista na ten organ zamiast zapraszam w imieniu Marty Perchuć Burzyńskiej dzisiejszy program przygotował Paweł Bartłomiej Pograniczny, a nad jakością czuwał Szymon waluta Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA