''Rodziewicz-ówna. Gorąca dusza''. Pełne sprzeczności oblicze Marii Rodziewiczówny

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska dzisiaj gościem godzinę kultury jest 1 000 000 padł autorka książki Rodziewiczówna gorąca dusza wydanej przez wydawnictwo literackie biografii słynnej pisarki Witaj serdecznie Witaj w trybie państw jak wiele sprzeczności może mieścić się w 1 osobie pytasz na 300 dwudziesty trzecie stronie książki, bo tych sprzeczności było sporo co czyni biografię Marii Rodziewiczówny, tym bardziej fascynującą, ale na początek Rozwiń » może wyjaśni Mel Rodziewicz Rodziewiczówna może najlepiej ma moc w faktycznie było było kilka tych tych określenia w książce rozdziela Rodziewicz kiedy, kiedy pisze o życiu, kiedy piszę o postaci, kiedy piszą jej biografii, a Rodziewiczówna odnoszę ściśle do życia życia literacki bo, bo faktycznie Maria Rodziewiczówna Rodziewiczówna była głównie na okładkach swoich książek one po prostu nie podpisywała jako, jaką Rodziewiczówny to mnie na pewnym etapie prac nad tą biografią bardzo mocno uderzyło i też sprowokował bardzo wiele refleksji związanych z jej niejednoznacznością do Marii Rodziewicz Rodziewiczówny dotarła poprzez jej książki dzięki książkom się zrodził pomysł na biografie czy dzisiaj postać jednak w jakimś innym kontekście dziś wcześniej objawiała nim byłam fanką Rodziewiczówny muszę przyznać, że jest już takiego pokolenia, które nie załapało na tą falę tej największej czytelniczej popularności, więc też jako studentka polonistyki nie nie przypominam sobie, żebyśmy na liście lektur gdziekolwiek mieli Rodziewiczówny, bo jednak była pisarka trochę wygrodzona i przez krytyków już wiele lat temu uznana za nie do końca warto wartą czytania ja też jednak na marginesie z tym nic rozprawie w tym miejscu limitami w książce, ale wracając do twojego pytania myślę, że to była suma kilku rzeczy na pewno znam biografie Krzysztofa Tomasika książka bardzo ważną 2008 roku do tego byłam świadoma tej gigantycznej czytelniczej popularności Marii Rodziewiczówny no i też tego patriotycznego narodowo katolickiego etosu, który zdaniem stałe, które bardzo ważną częścią tożsamości, więc to wszystko już na tek bardzo wstępnie ułożyło się w głowie coś nic fascynującego pomyślał, że za tym musi iść jakaś jego świetna historia jeszcze do tego była świadoma oczywiście, że żona miał bardzo długie życie bardzo dramatyczne rozciągnięte też symbolicznie między powstaniem styczniowym warszawskim, więc zaczęłam grzebać w tej biografii no tak propos jej popularności książki Rodziewiczówny były niezwykle popularne na przełomie wieków właśnie dziś w rozdziale post mortem, który ma w punktach opisuje życie pożyciu pani Marii Rodziewiczówny możemy przeczytać, że wg badań biblioteki narodowej w dziewięćdziesiątym drugim roku autorka powieści Dewajtis była na drugim miejscu wśród najchętniej czytanych w Polsce autorów z Sienkiewicza przegrywała tylko 1 punkt procentowy to prawda, ale te lata dziewięćdziesiąte są w ogóle ciekawe bowiem cały czas i trwa przeciąganie liny między między Sienkiewiczem między Mickiewiczem Rodziewiczówny i faktycznie się utrzymuję ścisłej czołówce to przede wszystkim w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych, ale jeszcze w 2015 roku znajdujemy ją na szczytach rankingu biblioteki narodowej, gdzie w ogóle jest np. popularniejsza niż niż Katarzyna Grochola czy w tej roli, więc są niesamowite rzeczy, ale mam wrażenie, że ona już oczywiście kilkuletnie nie widzimy w tych w tej czołówce rankingów, niemniej to popularność dni trwają sama teraz odkrywam np. na Instagramie i widzę jak wielu Czytelników wciąż rodziców mama, które książki są najchętniej czytany myślę, że oczywiście między ustami brzegiem Pucharu, czyli ten masowy klasyk powieść, która też przez swoją ekranizacji bardzo głośno z lat osiemdziesiątych zyskała ogromną popularność na pewno wzrost też też kojarzy okładki, żeby bardzo często właśnie piktogramy można spotkać Dewajtis lato leśnych ludzi oczywiście dla leśnych ludzi, czyli czy też taka powieść, która chyba obroniła najbardziej za wszystkich książek właśnie ona nas nauczyła złych czy dobrych czytelniczych gustów mogła pisać lepiej lub po prostu mogła pisać lepsze książki nie przerysowane, gdzie nie szwankowała logika i prawdopodobieństwo zdarzeń twoje słowa tak oczywiście ona mogła pisać lepsze książki, bo uważam, że napisał całkiem nieźle i naprawdę te książki nie są źle napisane ja zresztą bardzo wie frazy taką mieć z tą konkretną krótką malowniczą miała dryg pisarski i chciałam też w tej książce pokazać się bronić natomiast inna sprawa jest taka, że oczywiście mogła być najlepsze książki, gdyby bardziej opracowywała być może, gdybym pisała ich szybko odcinkach, bo też pamiętajmy, że te dziewiętnastowieczne powieści użyłem taśmy tak były dość mocno się ukazywały w prasie, więc rytm był zupełnie inny nie jest także ona pracowała w całości nad nimi no ale to to jest gubiła i oczywiście to jest dla mnie bardzo smutnego i biografie, które jednak w tym widzi ten talent i tak jak właśnie wspomniałem bardzo chciałam go w książce pokazać ją bronić Bolesław Prus pisał o nich, że świetne zdolności niszczy pospieszną pracą i że nie rozumie celu zadań i metod powieść pisarskich tak właśnie było, ale Maria wynik nie robiła z tych rad kolegów i niestety nie wzięła do serca tak to prawda, że sobie nie robiła nic z tych rad w listach do wydawców pisze, że poprawki przeróbki to nie jest specjalność wywiadach powtarza pisze szalenie łatwo jak myśl przychodzi biuro zechce powieście nigdy szczegółowo nie planuje w głowie ma ogólny szkielet, który wypełnia swobodnie w czasie pisania złote rady Bolesława Prusa poszły na marne tak no tak, ale przez całe życie była niejako utwierdza na pozycji niemalże wieszczki narodowej te huczne jubileusze o tym z pewnością świadczyły, które opisujesz w książce sama pisanie traktowała jako szybki i dobry zarobek zastrzyk finansowy po to, żeby utrzymać ukochany majątek w Ruszowie myślę, że motywacja finansowa na pewno była ważna i tego pominąć nie można, dlatego że majątek był ogromny wymagało gigantycznych nakładów finansowych był obłożony długami zresztą długi za nią ciągnęły właściwie do końca ja też znalazł dokumenty Białorusi i Białorusi archiwum w Brześciu np. hipotekę dworu, które potwierdza, że jeszcze około 1930 roku on miał spore kłopoty finansowe związane z tym dworem, więc z pewnością też szybko pisane powieści były zastrzykiem finansowym są bardzo pomocnym, ale to co podkreśla, że teraz trochę może zmienimy perspektywę bardziej od nagród literackich wolała żołnierskie odznaczenia i myślę, że to dla wielu słuchaczy i Czytelników będzie pewnym odkryciem, że Maria Rodziewiczówna działała m.in. Ochotniczej Legii kobiet w czasie wojny z bolszewikami była komendantką na Warszawę tak tak on bardzo zaangażowana właśnie te wszystkie kwestie wojskowe zresztą u schyłku życia swój Dwór niemający spadkobierców też chciała oddać wojsku polskiemu, więc na Podchorążych kata jest bardzo ciekawy motyw no jej życie po przecinały wojny wojna najpierw pierwsza wojna światowa była takim pierwszy moment w tym ten Dwór został zrujnowany ona jeszcze w nim stała chciał go puścić potem przyszła wojna polsko-bolszewicka powiedział, że już musi się stamtąd ruszyć, więc konflikty cały czas się w biografii wcinają, ale fascynujące z tą właśnie ona przyjmie postawę, że absolutnie jest jest patriotką myślę, że mogła myśleć o sobie żołnierz chce i to była dla niej ważne identyfikacja w swoich powieściach opowiadaniach, o czym pisała najchętniej o tym na czym się znała czy o tym, o czym nie miała najmniejszego pojęcia co wytykała jej m.in. Irena Krzywicka zacytuję Rodziewiczówna póki się trzyma rolników wsi jest na swoim terenie jest indywidualna i zajmująca potrafi być powabna staje się potworna, kiedy wychodzi poza swoje środowisko jej pojęcia o życiu miejskim w Bohemie artystycznej rozpuszcza albo wzniosłości arystokratów życiu student teorii o świecie teatru czy przemysłu są równie fantastyczne jak komiczne otchłań szmiry, jaką się wówczas zapada wydaje się bez dna to prawda, ale też Irena Krzywicka w tym tekście naprawdę bardzo ciekawie czyta powieści Marii i też odkrywa w nich talent, więc dyrektor Zając, który często przywołuję takiego oczywiście przywołuje bardzo często, bo on jest ważny i też był myślę, że szokujące dla wielu pod wieloma względami ma też kwestie obyczajowe poruszyła w nim Irena Krzywicka, ale też literacko ona jednak broni Marii i potrafi bardzo uczciwy sposób spojrzeć na te powieści coś bardzo podoba ale, nawiązując do twojego pytania oczywiście, że wszystkie miejskie powieści są inne listy tłem są Bohema i w tych momentach słuchany przychodzi taki zupełnie innych środowisk tam sporo szwankuje, ale faktycznie opowiadania, które są zakorzenione w białoruskiej przyrodzie w tym życiu Polesia są wspaniałe ja ja bardzo lubię, więc też zdecydowanie lubię Maria Rodziewiczówna literacko, która jest blisko przyrody blisko natury Wilk też swojego Miejskiego życia, bo oczywiście, że to jest bardzo ważny motyw powieści tkliwość kluczowy ona cały czas pisze o tym swoim znoju gospodarskim i ja zresztą celowo przykładam też też w książce i powieści fragmentów biografii pokazywał, w których trudnych chwilach ona szczególnie też w literaturze wyszukuję te ten swój gospodarski no i też i tego pokazuje czytelnikowi bardzo szczegółowo te powieści analizuje się naprawdę w czytać jak i rencistów reżim, ale ja miałam też poczucie, że on powieści są czytane były czytane przez lata dosyć powierzchownie i że bardzo często właśnie co jakiś niewygodny gdzieś na 0203. planie co odbiega od tego narodowo katolickiego przekazu, który jest jest ważny w przypadku tej postaci, ale też on bardzo wydatnie pewnym etapie tutaj dwudziestolecia, kiedy ona tak bardzo mocno radykalizuje, zwłaszcza lata trzydzieste ale kiedy mamy np. dekady od 1905 roku do pierwszej wojny to tam w ogóle jakiś fascynujący tajemnicze rzeczy wiemy, że Maria Rodziewicz fascynuje to Zofią, że buddyzmem i też zaczyna jakoś brzmi w powieściach, więc te książki oczywiście najbardziej ciekawiły właśnie taki, który bywały najrzadziej czytany jako taki już niewiarygodnej wpisujący się w tym wielki mit Rodziewiczówny w 1 000 000 padł proszę państwa autorka książki Rodziewiczówna gorąca dusza jest dzisiaj gościnią godzinę kultury za chwilę wracamy do naszej rozmowy teraz informacje w TOK FM dobry wieczór raz jeszcze przed mikrofonem Marta Perchuć Burzyńska dzisiaj gościnią godzinę kultury jest Emilia padł autorka książki Rodziewiczówna gorąca dużo wydanej przez wydawnictwo literackie cofnijmy się do tych początków Marii Rodziewicz Marii Rodziewiczówny ostatnio obchodziliśmy kolejną okrągłą rocznicę powstania styczniowego to było wydarzenie, które bardzo zaważyło na jej losach w ogóle na losach rodziny tak na silosach na losy rodziny na losach całej całego ziemiaństwa kresowego, w którym one były bardzo silnie związana, obchodząc 160 rocznicę powstania styczniowego obchodziliśmy też 160 rocznicy urodzin, chociaż to nie jest takie oczywiste, dlatego że do dzisiaj myślę, że w wielu miejscach znajdziemy informację że, że jednak data 1800 sześćdziesiąty czwarty był rokiem urodzin to udało się jednak zdementować w oparciu o metrykę chrztu rodzić w 1800 sześćdziesiątym trzecim roku 30stycznia początek powstania styczniowego ojciec nie jest i nie jest przychylny powstaniu, ale jak włącza się walka przechowuje broń zabroni zostaje odnaleziona też dotarłem udało mi się w Grodnie dotrzeć do dokumentów z procesu sądowego Henryka Rodziewicza, więc też dzięki temu, że udało się też rzucić więcej światła na początki życia wiemy, że proces ojca się toczy przez kilka miesięcy w końcu dostaje wyrok zesłanie do kopalni i wędruje na Syberię w tym czasie jest też taka symboliczna rzecz się dzieje, czyli Maria niemowlę matka tatuuje żeby, żeby móc ją odnaleźć po latach, bo nie wie, kiedy ją spotkać także Amelia, czyli matka Maria Rodziewicz też decyduje się raczej nie ma wyboru idzie z mężem na zesłanie, więc ten początek bardzo dramatyczne dziecko jest przerzucane od od dziadków do dalekich krewnych i i wyrasta na tym strasznym gruzowisku w tym ogromie konfliktów i ogromie też przemocy która, która tam cały czas buzuje jeszcze od tej związanej z czasami częściej danymi, ale potem po zniesieniu pańszczyzny konflikty oczywiście natychmiast znikają wręcz eskalują jeszcze inny sposób dla mnie bardzo ważne było to, żeby to tło historyczne oddanie 1 pełni rodzice wracają z zesłania tak rodzice wracają z zesłania po kilku latach, kiedy Maria ma 8 lat pierwsze co dziewczynka dostaje lanie zdrowej lanie od mamy tak no barw zrobił zapewnia wrażenie też jak i trafią na tę informację, ale jednak ta mama matka jest figurą ogromnie ważną do końca życia ona jest Maria podkreśla przywiązanie do niej miłość i też to, że poniekąd przejmuje potem w późniejszym życiu ruchowe właśnie, dlatego że że matka mówi, kto przejmie ten ten wójta u nas z tym z tym dzieci zostanie do końca pokazuje się jego kąt dzielną dziewczynkę będącą blisko natury odważną rezolutną ważnym fragmentem bardzo życiorys jest szkoła prowadzona przez siostry tak Niepokalanów jest łowcą tak bardzo ciekawa szkoła bardzo ambitnym programie edukacyjnym, które siostry w ogóle same piszą podręczniki i jak kiedyś czy to o tej książce właśnie tej strony edukacyjnej to jest naprawdę imponujący co tam się dzieje też taki program literacki artystyczny jest mocno rozbudowywane są przedstawienia dziewczynki w nich uczestniczą, więc wiemy też świetne miejsce, żeby się rozwinąć literacko, jeżeli dzielimy się ku temu predyspozycje, a Maria zdecydowanie miała, kto odkrył myślę, że odkryła siostra Gertruda Skórzewski trybu rektor tej szkoły, bo też powieści pisarką i też była taką osobą, do której Maria długo po opuszczeniu szkoły jeszcze przez jakiś 6 lat bodajże śle list i te listy na początku w ogóle są przejmujące, bo ona widzimy jak tęskni musiała rok wcześniej ten z szkoły wyjść, bo rodzice już nie było stać na dalszą edukację dramatyczny fragment życia oraz bardzo też widać tęsknotę za rówieśnikami nie ono wtedy 16 lat, więc kontakty rówieśnicze dla każdego w tym wieku są najważniejsze on zostaje od nich odcięta musi wrócić na Polesie i ja uwielbiam w ogóle listy właśnie wczesne młodzieńcze ona jest bardzo szczera bardzo widzimy tę gorącą dusza też bym tam bardzo dużo przytacza widzimy poczucie humoru w nich jako nowoczesności taką nowoczesność tak oczywiście ona też w tych listach deklaruje po raz pierwszy, że nie widzę za mąż i one one są ceny też pod tym kątem właśnie od zawsze dręczyło ją to, że miałaby się wpisać tak piszesz patriarchalny schemat małżeństwa i ta myśl o niedopasowaniu pewnym cały czas jej towarzyszy, kiedy mogła zacząć w niej kiełkować jeszcze 1 myśl, żeby stworzyć się na nowo my no właśnie na tym się też stanowią w książce i może stawia więcej pytań niż niż udziela odpowiedzi, ale to na pewno ten moment przyjmie przejęcia majątku mimo wszystko to co prawda on rozciągnięty w czasie, bo formalnie ona obejmuje ruszą, kiedy 24 lata, ale wiemy, że już od kilku lat wcześniej jest osobom, które głównie z majątkiem zajmuje bardzo dużą spędza w nim czasu w tym sensie gospodarskim, że dogląda gospodarstwa, bo też właśnie piszę o tym w listach do wspomnianej siostry Gertrudy no to jest moment, w którym ona zmienia swój wizerunek, czyli ścina włosy upraszcza fasony noszonych ubrań on potem będą jeszcze bardziej upraszczać, o czym warto pamiętać, że ona u siebie na gospodarstwie nosi się tak przed wszystkim stawiam na wygodną wydaje mi się, że też kwestie tych spódnic, które były skrócone miały kieszenie po kieszeni był potrzebny, żeby sobie przy gospodarstwie różne rzeczy w nich trzymać przenosić to jest bardzo ważne, więc to wszystko następuje stopniowo, ale na pewno to jest jakiś moment formacyjny wszystko się toczy wokół wokół tego majątku wejścia męską rolę, bo to była to trzeba wejść naprawdę ciężką męską rolę i ona to wszystko rowy i tworzy się planowo nie wypowiedział się ich kieszeniach musiał sobie o ostatniej książce zbiorze esejów dziewczynki Weroniki Murek żony pisze właśnie o tym, że kieszenie były takim atrybutem męską rolę kobiet, ale nie mogą mieć wypchanych kieszeni miał takie kieszenie przyszyta zaszyte o nim tak tutaj mają stawiane podrażnił jest, podkreślając podkreślał to właśnie bardzo ważne, że ten brak w te elementy praktyczne pojawiają się w stroju nie tylko dekoracyjne tak jak tak jak wymagano głównie w stroju kobiecego ktoś w tym gospodarstwie w tym majątku pomaga na początku z nią matka dosyć długo właściwy do dziewięćdziesiątej trzeciego roku i wiemy, że jeszcze bankami jeszcze babka mieszka tak babka Emilia ważna ważna postać bardzo babka mieszka też babkach umiera wcześniej przed matką w dziewięćdziesiątym drugim, o ile mnie pamięć myli no właśnie przychodzi taki moment w tych latach dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku, kiedy ona zostaje samo, ale pojawia się wtedy w jej życiu pierwsza kobieta Helena Weychert, która ma ogromną wiedzę rolniczą, bo już ma za sobą doświadczenie dźwigania w długów i i problemów wielu majątku rodzinnego z bratem to robiła był w Guberni lubelskiej położony majątek znacznie mniejszy niż ten rodzicowi no ale co wiemy na pewno jest dużo informacji w źródłach, że ma ogromną wiedzę rolniczą rozbudowuje gorzelnie i kiedy się pojawia w połowie lat dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku w Gruszowie to ona bierze wtedy świadom męskiej gospodarstwo kobiety w jej życiu zaczęła sama na temat to temat rzeka nimi się otaczała z nimi współpracowała pracowała wspierała je tworzyła silne relacje te najważniejsze kobiety były 2 oczywiście wspomniana już Helena Weychert i Jadwiga z klientów na fascynujące są opisy tych relacji i domysły czy to była przyjęć czy to było kochanie powinowactwo z wyborów jak pięść odpowiednich małżeństwa myślę, że oczywiście takie tutaj ten tryb przypuszczający wskazuje na niego pewnych rzeczy nigdy nie rozstrzygniemy, ale ja jednak po pierwsze, skłaniam się ku temu, że to było kochanie i inne wiele mamy mamy dowody na co zresztą akurat, jeżeli chodzi o ten drugi związek zjadliwą kim on jest lepiej rozpoznany i tam faktycznie mówienie odpowiednik małżeństwa ma ma duże uzasadnienie też pokazuje wciąż, dlaczego wyciągam różne argumenty w końcu docieram do świadka który, który też kwestie orientacji seksualnej byśmy określili Marii Rodziewicz stawia dosyć jasno i właśnie mówi o tym że, że starszym pokoleniu jego rodziny, która mieszkała obok ruszamy błota ziemiaństwo, lecz bitwą Maria Rodziewicz z prawej strony oczywiste mówi ja nie widzę mówi prof. Widacki tak oczywiście, którą jestem bardzo wdzięczna za to, bo nową w momencie, w którym on mówi też ucina my wychodzimy z tej szarej strefy, który właśnie możemy mówić może to jednak był jakiś przyjaciółki w przypadku się znalazły w tym dworze itd. nie budzi życie to wojen były niesamowicie silne więzi ciągnący się przez kilkadziesiąt lat, a to wszystko chciał chciał on jakoś w właściwie ulokować jej stosunek w ogóle do płci orientacja seksualna to jest też temat rzeka i któremu poświęca książce bardzo dużo miejsca czy Maria mogła odczuwać to co dzisiaj nazywamy zgodnością płci, że jej ciało nie pasuje do Psycho czy była osobą transpłciową nad tym zastanawiam się w tym też pomogła mi bardzo ważna osoba dr Anna Kalczyńska Mac, które zgodziły się na udział w takim małym śledztwie diagnostycznym ktoś robi to robi także bierze się wszystkie zdjęcia bohaterki ktoś ma wszystkie opisy, które dopuszczają jakąś niejednoznaczność płciową no i zanosi się te materiały do dr Anny Kamińskiej Mac oczywiście mnie jesteśmy w stanie stwierdzić też, żeby była jasność ja to pokazuje, bo chciałam pokazać jakich spektrum oczywiście też wypowiedź to obszerna zresztą doktorka wszystkim w książce, ale to Maria dziwić musiałby powiedzieć czuła natomiast wiemy, że była w niej jakieś silna niejednoznaczność i męskość, które często wychodziła we mnie już uderzała bardzo nachalni w wiele opisów szkód takich wywiadów z nim w prasie, kiedy dziennikarze przyjeżdżają robią jakiś wstęp wszędzie tam męskość męski krok męski wygląd męskie ruchy męski głos nawet trudno na co zwrócić uwagi trudno nie zacząć się nad tym zastanawiać, ale równocześnie my też, widząc ją widzimy często spotykam takim określeniem, że patrzy na zdjęciu Rodziewiczówny, więc widzę faceta jak bardzo też kładę duży nacisk w tej w tej książce taką kobiecą stronę mimo wszystko natury, bo ona malowała porcelanę malowała meble jakiś kwiatowe wzory w ogóle była i jest bardzo dużo takich zupełnie innych elementów w tej w tej książce w jej życiu też było na, o których zapominamy właśnie patrząc tylko na te zdjęcia i widząc jakąś bardzo bardzo surową panią albo nie panią ubraną po męsku, a propos jej relacji z kobietami ówczesne lesbijki ukrywały swoje relacje i stawiam znak zapytania, bo wydaje mi się, że jednak niekoniecznie z drugiej strony piszesz tak sekrety musiały być silnie strzeżone, bo przecież żadna z tych par kobiet nie mogła liczyć na zrozumienie ze strony społeczeństwa, bo wspominasz jeszcze 2 inne pary tego jest wspominam Konopnicką i Dulębianka i wspominam polityku Czerską ręcznik i Józef Bojanowski być może każdy z tych par w każdej z tych par chodziło o coś trochę innego i przy tych parach pojawi się Maria Rodziewicz i Helena Weychert natomiast oczywiście pamiętajmy o tym, że to są czasy, w których o homoseksualności mówi się językiem medycznym im i jest dyskurs całkowicie patologii żyjący mówimy o patologii, więc nie ma w ogóle, jakiego jakiekolwiek możliwości żeby, żeby iść dziś jest lesbijką to traktować to jakiś naturalny sposób komunikować to swobodnie świat oczywiście być może w różny sposób one robiły, ale to jest bardzo bardzo trudna kwestia i ta książka też o tym ostatnio coraz coraz więcej mówi staram się podkreślać jest też opowieścią o Homofobii o tym co się za człowiekiem, który musi się ukrywać, bo nie ma możliwości, żeby świat go zaakceptował było atakowane przez homofobów były atakowane ze względu na ten swój niejednoznaczny wizerunek, więc ten dwu płciowe, z jaką dwoisty ustrój ciała odpowiedziałem też to jej zarzucano to histo oczywiście przedmiotem kpin i w latach trzydziestych tak była była taka żona i to było podszyte z 1 strony właśnie tą uderzało to niejednoznaczność płciową, ale też w też relacje z kobietami w, kiedy myślę o tych relacjach szczególnie chyba jednak Marii z Jadwigą, a to myślę sobie posłowie odpowiedzialność odpowiedzialność 1 za drugą to było niesamowite era tak i to była w ogóle podstawa ich relacji nazywajmy to jak chcemy to było to było niesamowicie piękny akt był piękny to jest niesamowite przywiązanie bardzo bliska relacja bliska więź i odpowiedzialność jest bardzo dobre słowo cieszy się Grzegorz złość, ale nie można też zastosować właśnie do relacji z Heleną Weychert, której wiemy, że jest bardzo schorowaną osobą właściwie od lat dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku i jak wielu listach wielu dokumentach obserwowałam bardzo dużym podziwem właśnie odpowiedzialność Mariza Heleny, więc chyba tak Warszawy, jeżeli tak nie może być nią zajmować, ale cały czas jakiś zarządzać kuracje pan Wejchert jak pisała w listach widać żona jest bardzo przejęta z drugiej strony Matej Jadwiga Helena, kiedy widzą się nie lubią, więc może mamy na to dowodu, że nie tak mamy na to dowody Maria pisała, że i dioksyn kryzys nie ma np. Helena funkcję Jadwigi i wiemy też Jadwiga bardzo w taki specyficzny sposób pisał o Helenie w swoich wspomnieniach na bardzo dziękowała w niektórych fragmentów życia Marii też pisała cały czas o Helenie jako byłej przyjaciółce to też mi dawało domyślenia czy, pisząc była przyjaciółka ona na myśli właśnie ten małżeński poziom relacji, więc była przyjaciółka, czyli była żona, bo przecież cały czas przyjaciółką Helena w życie Mar jest i są są blisko także na tym poziomie językowym też staram się być być wyczulone właśnie na ten drobiazg, który coś może podpowiedzieć, ale ten drobiazg także zdjęcie, które zamieszczać na końcu książki tak to prawdziwi zdjęcie z pogrzebu Marii Rodziewiczówny, tak więc pogrzeb bardzo symboliczne bardzo i w momencie w tym odkryłam, bo są 3 ujęcia właśnie tej sceny na żadnym planowej chętniej podpisana, ale moim zdaniem to jest ono zidentyfikowała ją z innymi zdjęciami, więc stoi koło wioski Steico Jadwigi stają 2 kobiety nad grobem Emilia padło proszę państwa autorka książki Rodziewiczówna gorące dusza jest dzisiaj gościnią godzinę kultury rozmawiamy o Marii Rodziewicz Marii Rodziewiczówny słynnej pisarce za chwilę wracamy do naszej rozmowy teraz czas na informacje w TOK FM to jest trzecia część godzinę kultury przed mikrofonem Marta Perchuć Burzyńska ze mną studia Emilia padł autorka książki Rodziewiczówna gorąca dużą książkę wydało wydawnictwo literackie katoliczka konserwatysty ska nacjonalistów KO, ale do tego jeszcze dojdzie, a jednocześnie emancypantki, choć chyba nie do końca feministka jak na to godziła wszystko to jest pytanie, które zdaje sobie przez całą książkę oczywiście z tym feminizmem jest także myślenie jego ministra, więc nawiązać do tej ostatniej rzeczy i też właśnie pamiętajmy o tym kontekście rozmawiałyśmy wcześniej Homofobii o tym, że nie można było otwarcie przyznać się do swojego życia nieheteronormatywne ego i z tym w tym feminizm było podobnie to jednak obawa przed jakimś ideologicznym uwikłaniem w bardzo duże też przywołuje słowa dzień ulg, które też około 1930 roku boi się słowa feminizm, więc to nie jest tylko właściwość Marii Rodziewicz ona się nagle odżegnuje od tego Maria Konopnicka robi podobnie jak rywalizują oni byli zdania i amortyzował Mickiewicz owej mówi pisze, ale feministką nie jestem tak i to wszystko się jeszcze wiąże z tym bardzo skomplikowanym tłem ideowym, które w tym w ogóle Konopnicka też akurat uczestniczy podobnie na tym na tym etapie Maria Rodziewicz 30 początek dziewiętnastego wieku moment też rewolucji 900 piątego roku, gdzie wyłaniają się 2 ruchy emancypantki, czyli ten ruch postępowy lewicowy feministki go sobie mówią skupione wokół polityki czeskiej ranić mi bardzo radykalnej takiej figury, która chce żądała pełnych praw w każdym z absolutnie obszarze życia no i mamy ziemianki, których jedną z liderek jest Maria Rodziewicz, ale też Helena Weychert, czyli czy i towarzyszka w tej w tym życiu publicznym w pracy społecznej różem Janek, który jest konserwatywny chadecki bardziej tak tak moglibyśmy go określić, ale też nastawiony na komentowanie bardzo tradycyjnego rozkładu sił w społeczeństwie, czyli też na temat tego klasowego porządku czyli czego chciał dla kobiet mówi on siedział w Zjednoczonych dzienny one chciały tak chciał na pewno równych praw mimo wszystko, chociaż tam dyskusje to jest wobec prasy też tuż za Zagłębia mam muszę przyznać decyzję miękkimi pochłonęły, bo bardzo ciekawe dyskusje ideologiczne 7, gdzie się przetaczały przez ich organy prasowe one były oczywiście z równouprawnieniem natomiast dla swojej warstwy chciał przed wszystkim edukować panie z dworu w tym, żeby był lepszy paniami w 2 służby były niezależne w ramach tego systemu, w którym są, żeby potrafiły sprawnie prowadzić swoje gospodarstwo, ale też opiekować się kobietami wiejskimi to słowo opiekować się bardzo istotne, bo jednak Protektor skanu właśnie rola ta wyższość oczywiście to wyższość wpisana w domu silnie klasową wizje świata była fundamentem tego ich ich myślenie na nowej roli dyfrakcji rywalizowały jakoś ze sobą mówi o związku równouprawnienia kobiet polskich jest zimnych one się części wspierały raczej było bardzo wiele inicjatyw, gdzie środowisko się przecinały też były kobiety, które przychodziły z 1 strony na drugą zresztą Heleną Weychert zakładała związek równouprawnienia kobiet polskich właśnie powinno ciężko ranić mit, a potem dopiero przeszła do Ziemianek listy argumentując, że właśnie te feministki są takimi strasznymi doktrynę kami, a ona wśród tych zmianach więcej możliwości działania i być może tak było ich jeszcze pewne paradoksalne że, że w tym katolik tym konserwatywnym sztandarem z Bogiem narodem zresztą to było hasło Ziemianek możemy zrobić więcej i a może też pewna swoboda obyczajowa była tam większa bo, bo te kwestie takie seksualne wstrzemięźliwości seksualnej czystości w ogóle też ciekawe, że emancypantki bardzo obco miał miały taką etykę seksualną dosyć surowo jak i czego możemy się niewielu niekoniecznie byśmy się po nie spodziewali tego, ale tak było więc, więc tutaj kwestie obyczajowe też bardzo ciekawie się składały w tych grupach i się zastanowią tak współcześnie już bardzo, dlaczego dzisiejsze ruchy feministyczne nie przypomina sobie o Marii Rodziewiczówny nie tak jak np. o Marii Konopnickiej czy to, dlatego że autor Dewey SA miała jednak zbyt dużo grzeszków poglądowych na swoim sumieniu myślę, że tak tak samo myślą o ruchu LGBT tak absolutnie oczywiście ona jest niewygodna przez to przed wszystkim co się dzieje w dwudziestoleciu z Konopnicką konfiskat szczęście, że w boju w cudzysłowie, że zmarła w 1910 roku między tą w ogóle życie Marii Rodziewicz jest o wiele dłuższe inni i ona była uwikłana w o wiele więcej konfliktów i rzecz bardzo trudnych też związanych ściśle są ze swoją ziemiaństwa, do którego bardzo przywiązane i ewidentnie, że jakąś konserwatywną konstrukcją psychiczną tak tak może należałoby nazwać ona była konserwatystą z krwi kości, ale może ona jest bardzo niewygodną ikoną ani ani ani tak na żaden sztandar zmarnują wciągnąć dzień ten Tęczowy ani ten feministyczny no właśnie kupuje tam bardzo dużo dziwnych sprzecznych rzeczy oczywiście staram się też pokazywać z czego one wynikały, bo z dzisiejszej perspektywy bardzo dużo w tej biografii nas kuje w oczy i myślę, że silna pokusa, żeby Maria Rodziewicz skansen Love i w ogóle już odciąć od nich, ale ja chciałam pokazać też z czego wynika, że ona była też dzieckiem po prostu swoich epok i była też czym urodziła się w pewnym miejscu i przy tym trwała także to jest to jest ciekawe, ale o tym właściwie też książkę właśnie tych wszystkich konfliktach o tym dlaczego ona jest taką trudną ikoną jej stosunek do chłopów pozostawiał wiele do życzenia czy jednak była tą właściwą, ale jednak dobrą panią przewijają się relacji z grzeczności sprzeczność Tatar, chociaż trzeba przyznać, że w tym Panorama była naprawdę okrutne na tym Polesiu i pańską Szcze była uciskiem była przemoc była przemocą no i zdecydowanie Maria Rodziewicz jednak jestem przewija się przez co mnie jako dobry pani sprawiedliwa słowo sprawiedliwa jest dosyć ważne często wraca, więc mija poświęca jakąś część tej książki właśnie relacją osób mieszkańców Białorusi i Polesia, więc czym to jest bardzo niejednoznaczne myślę, że ona w życiu potrafiła potrafił się zdobyć taki demokratyczny i naprawdę też być z tymi upomniano się bardzo dobrze wśród nich czuła i bardzo dużo jest też takich relacji natomiast tu wracamy znowu do tej kwestii, że one jednak była przedstawicielką swojej klasy i widziała na kresach Polskę przede wszystkim jak została potraktowana przez tych swoich chłopów chociażby w początkach drugiej wojny światowej została potraktowana stosunkowo dobrze tak naprawdę, bo oczywiście została wypędzona domowa nie przeżył, ale mogą przeżyć tak były mordy i tam to co się wydarzyło jesienią 3009. roku było absolutnie straszne ona uszła życiem jednak mamy internet jest taka, że widać, że oni nie chcą jej Jadwidze zrobić krzywdy i że trudno bardzo mówić oczywiście, że też nie był nie było wszystko miłe co siedział też było myślę, że dla nich szokujące, ale było wynikiem też wcześniejszych dekad i tego co w ogóle na tych trasach działo i jak działał działał Polski państwo tam właśnie wrócił do tej kwestii jak piszesz zatwardziałego nacjonalizmu walczyła bardzo o to, żeby w polskich rękach zostało wszystko co tylko jest możliwe na kresach nie chciała dzielić szewskim ziemią i ubolewała to są bardzo trudne fragmenty szkła w wywiadach, które znajdowałam żona może ziemię oddać polskim osadnikom, ale Białorusinom to nie tymczasem Białoruś nie byli naprawdę głód ziemi głód chleba był ogromny i oni i litu była w ogóle najważniejsza też dla nich jakaś motywacja żeby, żeby te ziemie w jaki sposób uzyskać nowi działa na kresach przede wszystkim Polska też zakładał polską szkołę oczywiście tu mamy wciąż dwoistość, bo ona robiła dużo dla tej ludności to też trzeba trzeba o tym pamiętać to też zostało zapamiętane, że starała się poprawić się też w takim sensie medycznym i ich dbała o nich odcięła się jakąś opieką medyczną i czułość odpowiedzialne, ale to wciąż właśnie w tej taki projektor ski roli, że ja z Polski pomagam i czuje się odpowiedzialna natomiast oczekuje oczekuję poddania jej stosunek do Żydów i stosunek Żydów jest tym w kolejną bardzo trudną sprawą oczywiście mamy w jej powieściach zresztą wyciągam tak samo w listach absolutnie niczego niczego tutaj już nie czując, ale bardzo, podkreślając antysemityzm który, który jest bulwersujący no powiedzmy sobie proces bulwersujący jest trudny i był bardzo też trudno z tym jest z tym obcować, ale no równocześnie jest antysemityzmem wynikają z tego miejsca w świecie antysemityzm, który w tym środowisku powszechny no to w jej liście padają już nie będą do kogo takie słowa, że Lwów śmierdzi ziemi tak tak to listy tak pisze właśnie do jednej z przyjaciółek co mogę powiedzieć to było okropne to faktycznie moment miał rozszyfrował te słowa, bo od nich wcześniej pisał, więc zjadą wyciągnął z jednego z listów było to bardzo trudne, a równocześnie mamy sprzeczne zupełnie jak mogłoby się wydawać relacji, w których ona jednak na tym tle innych ziemian, którzy wykazują dużą większym antysemityzmem takim też na co dzień i i zyskują te społeczności żydowskiej one nagle jest, bo pokoje pokazane jako jakiś wyjątek o tym pisze też Wanda Wasilewska, że Żydzi HoReCa mówią oni z szacunkiem czy ryzyko sympatią, więc de SI, bo przekazuje też pieniądze na ich potrzeby w momencie, kiedy właśnie zaczyna się w latach trzydziestych agitacja antysemicka no to ona pomaga, więc bardzo bardzo sprzeczna z sprzeczna obliczyć wyłania opisuje bardzo obrazowo wojenną tułaczkę Marie Jadwigi to już jest druga wojna światowa mieszamy 2 i PiS tak mówili powstańcy, którzy transportowali miejsca na miejsce no właśnie cały czas znana cały czas popularna rozpoznawalna, chociaż ten ostatni jubileusz ten tuż przed wojną już nie były tak hucznie obchodzone, dlaczego nie był tak uczyniono Czechowa w Ruszowie już nie chce jechać do Warszawy już Niechcę żadnych wielkich obchodów żadnej gali żadnego fetowania żadnych marszałków takich win notabli ona się wtedy na pewno źle czuje fizycznie i idę to jest w ogóle druga połowa lat trzydziestych też widzimy kobiety, które coraz bardziej schorowana wykończona swoją astmę rozedmę płuc i i przechodzi operację usunięcia zaćmy więc, więc dużo tam się rzeczy takich zdrowotnych dzieje niepokojących też Unii, ale czy być może ma związek właśnie kpinami ma związek z tekstem Krzywicki, która dotyka ją to żywego, bo ja mówię o tym dzisiaj takim współczesne języki mają po prostu robi Austin i i być może wtedy też następuje eksplozja tego wyśmiewania się w zmianie zmarł w szopkach politycznych ten do tych wszystkich z salonowych żarcików, więc ona może się schować to wszystko jest nie do zniesienia dla niej umiera w leśniczówce tek chacie leśnej ostatni leśnej chacie na lód tek zaczynasz pracę nad książką zwiedzą kompletnie inną Marii Rodziewiczówny, a kończyła się zupełnie inną wielu zaskoczy jego biografka doświadczyły tak bardzo wielu i niektórych powiedziała niektórych powiedziałam ja myślę chyba widziałam czegoś jednak spodziewać czułam, że w tych napięciach czai się coś bardzo ciekawego, ale oczywiście nie to też te napięcia i konflikty sprzeczności mnie też cały czas też inne muszą na nich testować swoją też jakąś umysłową elastyczność to, żeby nie przykładać cały czas współczesnych kategorii jednak do tego co było kiedyś, żeby po prostu obserwować opisywać możliwie uczciwie i pełnowymiarową, ale teraz myślę, że dobrze wyszedł z tego ciekawy portret mam nadzieję, że właśnie już potem abstrahując od książki, że na tę postać właśnie też będziemy potrafili spojrzeć jako na kogoś bardzo ciekawego i w pełni z tym wszystkim wszyscy z pięknej z nim piękne w niej w aktach czasem myślę i trudno ci było z tymi wszystkimi materiałami dokumentami odpowiedział, że byłeś w Grodnie szukali byłam, ale miałam miał pomoc była akurat dotarcie w na Białoruś była bardzo trudne i najpierw, bo pandemia to był kryzys polityczny kryzys humanitarny wreszcie wojna, więc to w to wszystko nagle się okazało, że to miejsce, do którego oczywiście tak nie można sobie od tak swobodnie pojechać jest to wiąże się z różnymi trudnościami nagle stało się miejscem już, do którego wyprawa stała się zbyt skomplikowana, więc ja wciąż szukać osób, które po tamtej stronie mogą pomóc właśnie z Białorusi i znalazł 2 Super dziewczyny które, które pomagały szukać odpowiedzi na na pytanie, które miałam myślę sobie z trudnością sporo musiało być dla ciebie to, że nie ma żadnych listów Marii ani do Heleny Wejchert ani do Jadwigi tak nie mamy przez to wyglądu w Marii uczucia i to jak właśnie pisała do dotychczas był, nawet jeżeli te listy jak możemy przypuszczać byłyby bardzo zachowawcze i też nie należałoby się w nich spodziewać jakichś eksplozji czułości i nie wiadomo, czego to jednak z pewnością coś powiedziały chociażby z tym jak ona się do nich wracałem do nich mówiła o Helenie zapisała Wilcza i LTE-M chęcią o Jadwidze ogólnie Jadwiga, ale było też jak pisze się pojawia natomiast tego oczywiście tego bardzo brakowało była w różowej nie było szans nie stał się, chociaż częściowo ten 2 tak nam się mam też dokumentację bardzo bardzo dokładną dzięki dzięki 2 wspaniałym osobom łącznie ze zdjęciami z drona, które więcej właśnie wykonałem tam bardzo bardzo szczegółowe szczegółowe zdjęcia i nagrania filmy tego jak to jest teraz wygląda w jakimś wymiarze zachował parter tego dworcem funkcjonował jeszcze przez pewien czas do chyba 2020 roku sklep no ale w tym momencie to wszystko jest ruiną nie da się tego inaczej nazwać drodzy słuchacze Radia TOK FM przed państwem fascynująca lektura Rodziewiczówna gorąca dusza książkę wydało wydawnictwo literackie mamy kilka egzemplarzy dla państwa proszę pisać na adres dla was małpa TOK kropkę FM Emilia padł autorka książki biografii Marii Rodziewiczówny byłego się godzinę kultury bardzo dziękuję bardzo, dziękuję dziękuję Tomaszowi obce za pomoc w przygotowaniu programu Marta Perchuć-Burzyńska to usłyszenia teraz informacja taka Zwiń «

''Rodziewicz-ówna. Gorąca dusza''. Pełne sprzeczności oblicze Marii Rodziewiczówny

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: GODZINA KULTURY

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 07:00

Najnowsze Podcasty

Wysiadłeś z kolejki w Sopocie? Nie biegnij nad morze, idź w przeciwną stronę, w las

Paryska Policja z 1900 roku, czyli Belle Epoque, jaką dobrze znacie, oj, znacie

"Piękny eskapizm" - o kulinarnym pokonywaniu śródziemnomorskich granic

Kończenie relacji przyjacielskiej jest inne niż relacji romantycznej

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL