Genialny poeta, satyryk, autor piosenek - Marian Hemar

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Maciej Zakrocki przedstawia dobry wieczór we wtorek 14lutego wiem wiem to dla wiernych słuchaczy tego czarnego pasa dzień najbardziej cenione, a to za sprawą tematów, które dotyczą historii Polski okazuje się bowiem, że nawet ci, którzy historii nie lubili w czasach szkolnych naprawdę lubią chętnie poznają, ale musi być ciekawie opowiada, a to już zapewniają gość audycji, o których taką troską zabiega wydawczyni Małgorzata Połczyńska poza tym udaje się czasem spojrzeć Rozwiń » na historię przez nieoczywisty pryzmat może przecież opowiedzieć można przecież opowiedzieć ciekawie latach międzywojnia przez życiorys nie wiem Piłsudskiego Dmowskiego albo Witosa Józefa Becka, ale te same lata są znakomicie opisany ich życiorysach i twórczości takich ludzi jak Juliusz Kaden-Bandrowski czy Tadeusz Dołęga-Mostowicz ileż niedawno dowiedziałem historii Lwowa przed wybuchem drugiej wojny światowej i w jej trakcie czytając znakomitą biografię Stanisława Lema napisaną przez Agnieszkę Gajewską tytułem, że ten znany z wysokiego zamku tak historia jest ciekawa, gdy nie jest encyklopedia na, ale składają się na nią losy ciekawych ludzi dzisiaj myślę, że czeka nas uczta podobnego rodzaju akurat kilka dni temu dokładnie 11lutego obchodziliśmy cichą pięćdziesiątą pierwszą rocznicę śmierci Mariana Hemara jednoznacznie zdaje sobie sprawy jak ten genialny poeta satyryk komediopisarz dramaturg tłumacz poezji autor licznych piosenek wierszy sztuki słuchowisk radiowych jest obecny w naszym życiu po prostu nie kojarzymy, że to z jego osobą należy łączyć takie przeboje jak ten Wąsik, kiedy znów zakwitną działy z kupić warto czy moje serce zostało we Lwowie celowo wybrałem ten tytuł na koniec, bo to okazja by krótko przypomnieć, że Marian Hemar lwowiak, bo w tym mieście urodził się 6kwietnia 900 pierwszego roku jako Jan Marian Hess LS to z tych danych ułożył sobie pseudonim artystyczny, a propos wspomnianego Stanisława Lema obaj panowie byli spokrewnieni matka Hemara, a darta i ojciec Stanisława Lema byli rodzeństwem podobno Janek SLS późniejszy Marian Hemar zaczął uczyć gry na fortepianie, kiedy miał 4 lata po roku nauki umiał już grać ze słuchu był uczniem siódmego lwowskiego gimnazjum imienia Tadeusza Kościuszki przy ulicy Sokoła w tajemnicy przed nauczycielami rodzicami od jesieni 1917 roku uczył się aktorstwa u Wandy Siemaszkowej na kursie scenicznym, który działał przy konserwatorium lwowskim no mnóstwo ciekawych ciekawych wydarzeń w jego życiu i rzeczywiście jego życiorys kapitalnie opowiada o o naszych dziejach dodam jeszcze, że w czasie wojny był żołnierzem samodzielnej brygadzie strzelców karpackich w Libii walczył pod Tobrukiem, a od czterdziestego drugiego roku od początku tego roku zgodnie z rozkazem gen. Sikorskiego był w Londynie, gdzie pracował w ministerstwie informacji i dokumentacji, którym zwalczał kłamstwa propagandy głównie niemieckiej, ale nie tylko po wojnie pozostał w Londynie należał do konsekwentnych ostrych przeciwników komunistycznej władzy w Polsce, ale już koniec mojego gadania, bo jak wspomniałem historia jest ciekawa, gdy opowiadają ją ciekawi goście ataki właśnie już za chwilę się pojawi w naszym studiu to pan Roman Dziewoński dziennikarz radiowy muzyczny reżyser autor wielu znakomitych książek jest zakochany w twórczości Hemara i aby wprowadzić nas możliwie najlepiej do tej audycji zaproponował na dobry początek ten oto utwór Maciej Zakrocki przedstawia raz jeszcze zatem witam pana Romana Dziewońskiego naszego dzisiejszego gościa proszę przybliżyć nam ten utwór, którego fragment wysłuchaliśmy no i który który pan proponował jako dobre otwarcie w audycji piosenka napisana przez Mariana Hemara, ale do muzyki i życia Rodgersa nikt tylko ty proszę sobie wyobrazić, że ta piosenka przez wiele lat funkcjonowała jako piosenka autorstwa Juliana Tuwima historia wygląda w sposób następujący napisana przed wojną przez Hemara nie mogła być prezentowana na antenach np. polskiego radia Zenon Wiktorczyk zapomniany dziś twórca pierwszego kabaretu powojennego Szpak można było kupić bilet i pójść wymyślił taką formułę z repertuaru przedwojennego i część ludzi i udawała, że nie wiedzą, kto napisał nazwisko Hemara nie mogło paść w czasach już nie mówi o stalinowskich, ale nawet późniejszych Hemar był najkrócej mówiąc znienawidzony to był jeden z podstawowych wrogów do wskazywania palcem ewentualnie tę piosenkę wykonała przed chwilą Mira Zimińska po wojnie Mira Zimińska Sygietyński, która stworzyła razem ze swoim mężem zespół Mazowsze Hemar lubił nie radzi miejską, dlatego że była to kobieta niezwykle dowcipna dosadna momentami nie uznawała żadnej formie sprzeciwu, jeżeli coś postanowiła tak nie inaczej wykonać m.in. ta piosenka stała się na właściwie połączona z jej osobą i wersja ta, którą przed wielką usłyszeliśmy jest unikatem, dlatego że Mira Zimińska po wojnie postanowiła nie nagrywać żadnych już utworów i tu jest ogromna zasługa Jerzego Wasowskiego, który zaprosił poprosił wybłagać i uzyskał zgodę na płycie, którą wydano przed laty znajduje się 10 piosenek w jej wykonaniu przypominających czym była maestria owego wykonania dykcja perfekcyjna no i ten aranże powtórzony po tym co przed laty przed wojną właśnie mówimy przed wojną to jest dzisiaj opowieść nie wiem historyczna, że kiedyś było inaczej, że kiedyś ludzie inaczej się zachowywali, że Marian Hemar był częścią intelektualnej Warszawy nie warszawki Warszawy natomiast to, że jego nazwisko nie mogło paść czasami miało bardzo dziwne nie jakiś taki historyczną czasowe konotacje, kiedy Wojciech Mularski stworzył spektakl i to Wojtkowi wszyscy zawdzięczamy, że przywołał Hemara to były bardzo długie zabiegi dyrektora teatru Ateneum Janusza Warmińskiego Wojtka by można było w ogóle przywołać nazwisko Hemara natomiast kiedy ten spektakl zaczął być prezentowane na scenach w różnych miastach Polski m.in. w wielkim teatrze na wielkiej scenie w Poznaniu bardzo wiele osób dziwiło się zaraz tę piosenkę napisał Hemar przecież to Tuwim nie to było coś przedwojennego niektóre piosenki po prostu nie mogły być prezentowany powtarzam to jeszcze raz przepraszam tak, ale dzisiaj to już jest absolutna historia i to było bardzo takie ciekawe z jakby zderzenie że, żeby już w końcu puścić, bo jeżeli przedstawiono na antenach polskiego radia tę piosenkę, jaką piosenkę Mariana Hemara to ktoś straciłby pracę wyleciałby na 100% i stąd także rada programowa taka wewnętrzna Władysław Szpilman właśnie Zenon Wiktorczyk mówili to w takim razie autorem był Julian Tuwim potem trzeba było to odkręcać takie meandry zdarzały się w tamtym czasie i naprawdę do spektaklu Wojciecha Młynarskiego o Marianie Marze było to nagminne potem trzeba było zmienić audytora po Prost w oczywiście jeszcze będzie moment, w którym wyjaśnimy powody takiej zaciekłej no właśnie zaciekłych próbach wymazywania Mariana Hemara w czasach PRL-u to oczywiście tylko zasygnalizuje jest konsekwencja jego strasznie Kos konsekwentnego antykomunizmu natomiast chciałem się przy okazji zrewanżować, bo branże pan powiedział o o Warszawie Mariana Hemara no oczywiście mi, że w mińskiej chciałem się zrewanżować takim oto fragmentem wspomnień właśnie pani Mira Zimińska jej ona była zespołem Mazowsze we Lwowie, bo to jest to drugie miasto, a może nawet pierwsza to pierwsze miasta dla Mariana MR dla Hetmana nadal była zespołem Mazowsze w latach pięćdziesiątych wiedziała zawsze, że właśnie dla Mariana Hemara to było miasto szczególne zawsze nie było źle w okresie mieszkania już w Warszawie przed wybuchem drugiej wojny światowej starał się jechać do rodzinnego domu by odzyskać siły i jedząc matczynym rosół no właśnie właśnie w tych latach pięćdziesiątych Mira Zimińska jest w tym Lwowie pisze w liście tak byłam uciec bije weszłam do bramy potem na schody dotknęłam klamki, ale nie weszłam stałam na korytarzu długo wszystko sobie z uporem przypominałam wszystkie moje tam wizyty nawet smak jakiegoś najlepszego w świecie rosołu i wiedziałam, że nikt tam na mnie czeka nikt nie spojrzy kochanymi dobrymi otrzyma nie powie no jest mleczko, bo przecież ciągle coś znakomitego musiałam jeść i nie powie mi, że jak byłeś mały to później w szkole to był nadzwyczajny w ogóle jesteś najukochańszą ale, żeby na siebie uważać, bo jest słabego zdrowia i czy to auto nie zaszkodzi zostawiłam kwiaty na progu no bo gdzie jest znieść kwiaty światy położyłam także w parku, gdzie rozstrzelali naszego Tadeusza pana Tadeusza chodzi oczywiście boja Zieliński przywołałem, bo to jednocześnie pokazuje bliskość relacji prawda między tymi 2 osobami, ale może to też jest dobry moment, żeby o tym Lwowie trochę opowiedzieć, bo przecież to tam się rodzi geniusz Mariana Hemara no Ros dzisiaj geniusz Marian Hemar tak proszę pana dzisiaj kontekst używania słowa Hemar i czego nie podkreślam słowa i Lwów naprawdę się zmienił z racji tego barbarzyństwa, które zawsze na Wschodzie dziś tam czyhało, ale jednocześnie Mariana Hemara w Londynie szczególnie wspominając, że do tamtego miasta już nie wróci on tak cudownie mówił o polszczyźnie o języku jego języku naszym języku, który dziś jest niestety zapominane coraz więcej w nim różnych dziwnych sformułowań, z którymi czasami trudno się zgodzić, jeżeli badacza lub Polski był rozpoznawany przed wojną od razu po dźwięku, bo po melodii słowa tym innym był silnik w swojej wypowiedzi zaciąganie ruska to jeszcze było coś innego dzisiaj tego już niema natomiast to co Hemar zaczął wyprawiać z polszczyzną we Lwowie tam przecież także kiełkował kabarety dziś właściwie zapomniany tam były miejsca, do których on wraca jak stolik matematyków i parę innych wspomnień, które dzięki Marianowi Hemar owi dzięki temu co on pisał ocalały do tych książek można dzisiaj powrócić ale, ponieważ powiedział pan Lwowie my mamy gdzieś tam też tę melodię czarów właśnie, że to było takie zmiękł cienie, ale wrócę w do tego czym dla niego była Polska mowa, bo on napisał moją ojczyzną jest Polska mowa słowa wierszem związane, gdy umrę wszystko jedno gdzie, gdy umrę w niej pochowa mnie i w niej zostanę piękniejszego raportu ze swojego życia zawodowego chyba nie mógł złożyć polszczyzna ta Lwowska także ta przetrzebiony przez wieki czas politykę wynik pozostała on sobie zdawać z tego sprawę, że tam już nie wróci jednocześnie to będzie takie bardzo prywatne w tej chwili moje wspomnienie moja mama startowała jako gwiazdka w balecie zawsze tylko balet m.in. występowała w bandzie Cyruliku warszawskim tam, gdzie Hemar pisał tam, gdzie zaprosił ją Fryderyki ruszy Jerzy Jurandot co dla młodej panienki, która dostaje solówki były naprawdę ogromnym wyróżnieniem zawsze mówiła, że wszyscy się bali Hemara ten nas straszą one brwi jako coś powiedział to wszyscy drętwienie albo od gdzieś na boki uciekali, a drugie wspomnienie to dotyk Dymsza, który opowiadał mi wielokrotnie jako bardzo młodemu człowiekowi dlatego dla mnie nazwisko Hemar było tak samo jak Tuwim znany od dziecka i kiedy po wszystkich swoich przejściach dramatycznym powojennym, a także wojennym życiu Dobek w końcu waga Budą zawitał do Londynu jak potem powiedział no gdzie Wojtczak tego spotkania to ja się bałem, bo był tam Ludwig, czyli 2 Trawiński, ale był też Hemar wszyscy wiedzieli, że marsze piekli, że potrafi rozjechać jak parowóz przeciwnika i podobno trwało to wg tego co usłyszałem od do kadry mszy przez 20 minut, kiedy wieszał na nim psy, kiedy wszystko co najgorsze jak może z tymi komucha jak może to itd. itd. to leciało taka logo Reja się z tego zrobiła w końcu dobrego serca lwowiak cudownym odpuścił i zaczęli ze sobą rozmawiać jest nawet zdjęcie, które opublikowałem w książce dodatku, którą napisałem, bo musiałem ją napisać i tam także jest Chemar ten Hemara złotego serca rozumiejący w końcu przez bezpośredni kontakt, z czym miał do czynienia dodatek jednocześnie jak bardzo nienawidził komuny, bo jeżeli jest jakieś słowo w tym literackim zestawieniu słów polskich którymi powinniśmy teraz posługiwać tą nienawiść do komuny do Sowietów do tego co zrobiono z jego ojczyzną po prostu tętniła schemat, że i wiem, kiedy mój ojciec przyjechał w pięćdziesiątym ósmym roku pierwszego wyjazdu waga bundy mam tę książkę przed sobą przywiózł 7 lat chudych Hemara to była książka, którą się udało przemycić, dlatego że artyści przejeżdżali po prostu jakoś tam dokładnie nie sprawdzali, a wtedy ulegało to natychmiastowej konfiskacie i nawet końcówka jest taka książka została napisana w Londynie w marcu pięćdziesiątego piątego roku pragnę serdecznie podziękować mojemu nakładcy za cierpliwości pobłażanie dla autora, który przez rok przetrzymywał korekty i najchętniej jeszcze by drugi rok poprawiał poprawiał, bo to była też jedna z cech przypadłości Hemara, że coś musi być perfekcyjne, że słowo, którego on używa musi mieć taki ani inne brzmienia, a także melodię dlatego aktorzy, którzy śpiewali jego piosenki mówili, że ten zestaw słów, które on operuje ma, w którym operuje ma w sobie właśnie melodia polszczyzny, a ta melodia gdzieś chyba rodziła się tam we Lwowie w tej wieczności języka ba jarów w tej śpiew nośności i Chemar przeniósł do swoich tekstów, które pisał potem w Warszawie dla wspaniałych autorów i do qui pro quo i do bandy, bo to był chyba co prawda oficjalnie qui pro quo to był teatrzyk natomiast banda była kabaretem, ale to były miejsca, w których oczywiście nie tylko tam pojawiały się teksty Hemara pisane to m.in. dla Miry i miejskiej, która należy to powiedzieć głośno była tą, pod którą jak to my mówimy w teatrze był jakiś utwór pisany w tym wypadku, mijając tak znakomitą aktorkę przed sobą on wiedział, że może tym tekstem podsunąć coś co ona jeszcze zmieni w swoim ostatecznym kształcie na publiczność będzie mogła się domyślać różnych aluzji, które potrafili z jego tekstów wyczarować, ale też znalazłem takie fragmenty związane z jego osobą życiem, w której czasami mu tolerancji dla ludzi, którzy w PRL-u próbowali no bowiem ogólnie jakoś urządzić wiele nie było znalazłem taki fragment, w którym odnosi się do Juliana Tuwima, a więc postaci, które jak pan nam na początku mówił czasami występowała jako ten autor słów wymyślony na użytek uciekania przed peerelowską cenzurą, bo on w którymś momencie napisał Julian Tuwim umarł w chwili, kiedy wstąpił na statek wiozący go Bierut nową służbę zbrodnia jego zdrady jest w tym, że po przyjeździe do kraju nie napisał ani 1 wiersza dobrego ani 1 wiersza, którego by nie potrafił napisać byle sowiecki chałupnika jest coś straszliwego triumf kłamstwa no mocne słowa był bez względu na jezdni ta można się z nimi nie zgadzać to m.in. pewnie dlatego bardzo był w ciepłych relacjach ze Stanisławem Mackiewicza miną znaną postacią polskiej emigracji, o której o, którym kiedyś też robiłem oddzielną tutaj audycji w tym cyklu to właśnie też taka postać, która nigdy nie znajdowała właściwie usprawiedliwienia dla jakiejkolwiek formy no właśnie nawet nie współpracy, ale takiego trochę urządzania się w PRL-u nie osądzam tak natomiast tylko zwraca uwagę właśnie na torze zdarzało mu się jak pan mówi zrozumieć takie postaci, ale też zdarzało się czasami wypowiadać bardzo mocno no właśnie o od tych, którzy tak jak uznał Julian Tuwim umarł w chwili, gdy wstąpił na statek wiozący go na biurową służba pan z tym zrozumieniem to jest jednak bardzo taka cieniutka powierzchnia lodu, ponieważ tak jak Adolf Dymsza opowiadał wtedy jako młodemu człowiekowi w końcu to był początek liceum, kiedy już tak poważniej miałem okazję z nim porozmawiać, że ten bezpośredni kontakt, w którym on stanął przed chmary i wytrzymał tę burzę słowa dosadne mniej czy bardziej nie nie będę cytował, bo dziadek przy okazji jeszcze odegrał Mariana Hemara ja mam tylko po prostu przed oczami i ten bezpośredni kontakt sprawił, że zaczęli rozmawiać, ale 20 minut to naprawdę był atak i to taki bezwzględny Marian Hemar nie żałował słów wszystkie także te wiersze zawarte w 7 latach chudych, ale także innych na szczęście już w tej chwili wydanych przypomniany także w kabaretach Hemara wolnej Europie nadawanych nie tylko zresztą tam to była kpina ironia, jeżeli ktoś taki jak on tak wspaniale operujący polszczyzną i umiejący z tej polszczyzny wydobyć to co jest bardzo czasami zjadliwego ironicznego dosadnego jeszcze w dodatku podsuwa pomysły na interpretację tego i kończąc na odbiór to Marian Hemar w tym wypadku nie uznawał poddawania się przeciwnika jedynie to to było tak, żeby go po prostu wykończyć to co pisał także Cyrankiewicz różnych politykach, którzy wtedy funkcjonowali tutaj jak oni są wierni poddani czy wobec Moskwy serwilizm KON konformizm no podniesiony do potęgi ta służalczość on o tym swoje teksty bardzo różnym okresie z różnym natężeniem, bo czasami było to wynikiem jakiegoś zdarzenia Międzynarodowego jakiejś konferencji, która odbywa ktoś tam zaplanował coś było coś takiego planu Rapackiego można sobie przeczytać jak ocenił to w swoim wierszu zwanym wie tekście Marian Hemar nie on nie brał jeńców pod tym względem wszyscy o tym wiedzieli ja jeszcze mam dodatkowo w tej chwili taką dziękuję za zaproszenie możliwość zapoznania się z czymś co właściwie było pewnego czasu w Polsce tak się składa, że mój syn Piotr w Instytucie imienia Kraszewskiego w tej chwili przygotowuje materiały dotyczące ZASP-u londyńskiego także przede wszystkim Mariana Hemara i odkrywa teksty kompletnie zapomniany tam jest przepiękna literatura i teksty kabaretowe i teksty polityczne, które nie były do tej pory w ogóle opublikowane to był tak wszechstronnie uzdolniony uduchowiony poeta, że jednocześnie przeniósł się do tego świata w bardzo wyraźnie się o pewnej sferze politycznej emigracyjnej także wypowiadał był pod pewnymi względami również bezlitosny dla części emigracji tylko, że w tak zmian nie dla Marka Hłaski co ciekawe tak, ale jednak było jeszcze jeden z my o tym tak dokładnie nie wiemy jak to wyglądało, ale jeżeli byłem w sześćdziesiątym ósmym roku po raz pierwszy w Londynie to zetknąłem się z tym to trochę natrudzić Marian Hemar był człowiekiem sytuowanym on także w języku angielskim tłumaczenie i nie chcę w tej chwili do tego wracać, ale on jak zabezpieczony finansowo natomiast bardzo wielu polskich emigrantów naprawdę nie miało z czego żyć generałowej szyły kołdry generałowie Stali na bramkach, odnosząc się do dzisiejszej naszej rzeczywistości nie natomiast Marian Hemar z 1 strony, pisząc wiersze, występując oczywiście w różnych miejscach ważnych dla Polonii był naprawdę trochę innej sytuacji niektórzy zarzucali nawet to zły jesteś taki bezwzględny, ale nie musi zarabiać na życie bardzo ciężką źle płatną pracą to naprawdę dzisiaj po raz kolejny użyję tego to jest historia co nas właściwie to obchodzi tak kiedyś było tam ludzie przymierzali czasami głodem albo tak jak nasi wspaniali generałowie, bo na pewno kimś takim był gen. Stanisław Maczek to po prostu pracowali w hotelu i bynajmniej nie była taka bardzo dobrze płatna praca niektórzy biedą wali natomiast Marian Hemar jeszcze w tym wszystkim znalazł tę nutę, bo w tej chwili przeskoczyliśmy na politykę oczywiście na wczesny obraz tego świata tej wyraźnej kurtyny tak dalej itd. ale on napisał kilka sztuk kilka tekstów literacko poetyckich, których miejsce jest w Polskiej literaturze polskiej historii dramatu i o tym też nie można zapominać to był wszechstronnie utalentowany człowiek, którego w dodatku można krótko określić on miał swoje zdanie tak jak bardzo często no z racji politycznych chociażby w historii tego świata konformizm i ukłon w kierunku władzy był niejednemu dane tak można potraktować np. Juliana Tuwima, ale on nie uznawał czegoś takiego konformizm dla niego był czymś zupełnie obcym ktoś złośliwie nie pamiętam już, kto powiedział no dobrze ale gdyby on się znana tutaj w tym jeszcze nie PRL, bo PRL mamy od pięćdziesiątego drugiego roku mieliśmy to, jaką by się zachowywał, a może trafiłby pod ścianę może siedziałby na Rakowieckiej, a może by go tam jakiś jeden z2 po prostu zakatowali tak sytuacja Mariana Hemara z wyboru była zupełnie inna, ale też mógł zająć się paru takich było przecież, którzy zaczęli pracować nad teatrach angielskich tańczyć itd. itd. to jest osobne też opowiadanie natomiast Marian Hemar oczywiście mając zabezpieczenie finansowe opowiedział się bardzo wyraźnie po 1 stronie napisał także książkę o gen. Władysławie Andersie dedykował, aby mam zostać to jest bardzo dla mnie cenna rzecz książkę rzeź Pragi z dedykacją tak dla gen. Władysława Andersa właśnie podpisana Marian Hemar to, że miał on może też do niedzieli, proszę bardzo, rozmawiamy przez nie, bo jak to jest może taki dobry moment, żeby trochę w skrócie powiedzieć, bo chociażby to wszystko co pan opowiada pokazuje jak to też prawdopodobnie był pracowity człowiek no bo oczywiście talent zdolności to to jedno, ale też umiejętność wykorzystania czasu, aby to wszystko dziś przelać on napisał w lipcu 1005. roku sam jak się taki życiorys który, który przedkładał tam władzą, bo starał się uzyskać odszkodowanie od Niemców za utratę zdrowia w czasie wojny ją tam krótki fragment tego życiorysu, ale właśnie pokazujący jak nieprawdopodobnie był tak często w nim płodny twórca nazywam się Jan Marian Hemar urodziłem się 6kwietnia 900 pierwszy pierwszego roku we Lwowie jako syn Ignacego oraz Barty Hesse Les jestem żydowskiego pochodzenia maturę gimnazjalną znałem we Lwowie dziewiętnastym roku następnie służył wojsku polskim do roku 2001. a w dalszych 3 latach studiował medycynę filozofię na Uniwersytecie lwowskim od dwudziesty pierwszego roku zajmowałem się dziennikarstwem literaturą teatrem roku 2005. przeprowadziłem się do Warszawy, gdzie przebywałem do wybuchu wojny w dalszej kolejności objąć stanowisko kierownika literackiego w różnych małych teatrach artystycznych stanowisko dyrektora własnego teatru nowa komedia ponadto czytałem własne dzieła w Polskim radiu do czasu wybuchu wojny napisałem 4 własne sztuki teatralne oraz mniej więcej 10 sztuk teatralnych zagranicznych autorów zostały przeze mnie przerobiona wykonalne w Warszawie napisałem około 2 tysięcy krótkich utworów scenicznych 6 scenariuszy filmowych, pomijając liczne dzieła w prasie literackiej wydałem szereg książek 3 zbiory moich wierszy byłem jednym z autorów satyrycznego tygodnika szpilki, w którym publikowałem całą kampanię anty nazistowskim anty reakcyjne w formie wierszy 3009. założyłem kierowałem małą sceną artystyczną przedstawiłem wybitnie ostry program anty nazistowski szczególny rozgłos w całej Polsce wywoła przeze mnie napisano anty nazistowską piosenkę ten Wąsik ten program wywoła oficjalny proces protest ówczesnego ambasadora von Moltke, o czym zostałem poinformowany przez odnośne osoby rządu przepraszam za długi fragment, a tysiące utworów scenicznych też scenariusze filmowe dyrektorowanie, a jeszcze wcześniej przecież kończył medycynę studiował filozofię na litość boską na 1 na, a to jest dopiero połowa jego życia tak doszedłem dochodzi do wybuchu wojny potem jeszcze jest żołnierzem walczył pod Tobrukiem, kiedy on to wszystko robił jest coś w duszy Mariana Hemara co fascynuje, bo z 1 strony można powiedzieć, że taki Polski Zagończyk, że właściwie wszystko, czego dotknął po pierwsze, przynosiło dochód także to było przed wojną bardzo ważne z drugiej strony właśnie ten brak konformizmu wspaniała piosenka przypisana do Chaplina, ale przecież Ludwik Sempoliński, który wykonał przed wojną tuż przed wojną naprawdę 3009. rok w kabarecie piosenkę ten Wąsik ach ten Wąsik był poszukiwany przez całą okupację przez Niemców Marian Hemar oczywiście też, ale wiedzieli na 100%, że Sempoliński gdzieś tutaj się zapodział Sempoliński, zmieniając oczywiście nazwisko wygląd ukrywał się na wiele wsi zresztą kilku różnych miejscach tak czegoś nie dotknął można powiedzieć z 1 strony w tej przedwojennej Warszawie zamieniało się złoto przynosiło dochód był taki teatr w Warszawie nazwali go aktorzy Drewniak, bo był rzeczywiście z drewna był to teatr letni w teatrze Saskim znaczy w ogrodzie Saskim, który spłonął 3009. roku zostało trochę fotografii i tam m.in. taka operetka właściwie przez Hemara napisana jak piękna Helena została wystawiona od bardzo często pisał swoje teksty dla Bari Modzelewski pani go życia, która śpiewała rzeczywiście wspaniale można powiedzieć nawet troszeczkę bardziej w kierunku operetki niższy piosenki takiej klasycznej, ale o tej piosence, ponieważ pan chwileczkę oczywiście opowiedział o tych początkach, ale także, kiedy on to wszystko zrobił, ponieważ na początku była piosenka w wykonaniu Milli w miejskich, gdzie różne dwuznaczności się pojawiają oddane w odniesieniu do uczucia chyba ruski sposób przywołam w tej chwili to co Wojtek Młynarski napisał w programie teatru Ateneum właśnie Hemar o twórczości od tej piosence słowie Mariana Hemara wydaje się, że Chemar wymagał od piosenki obojętnie żartobliwej sentymentalnej 2 rzeczy prostoty i wdzięku nie żąda od piosenki rewelacyjnej odkrywczo ości, ale był jednym z prekursorów z prekursorów penetracji zarówno psychologicznej jak obyczajowej w piosence dając portret dam z ówczesnej High Society ich charakterystycznym słownictwem i sposobem myślenia, owszem, odnosimy to w tej chwili do pań, które tak ani inaczej się zachowały przyjmowały bądź nie zaproszenia, ale ta wszechstronność dotknięcia polszczyzną przez Hemara różnych zachowań sposobów przetrwania mówimy o powojennym w tej chwili Londynie albo sposobów trwania i bycia przedwojennej Warszawie to dziś znowu ma pewien zupełnie inny kontekst możemy powiedzieć ludzie inaczej się zachowywali inaczej odnosili do siebie ten świat piosenkę Hemara gdzieś tam jest cudownie zaznaczony, ale z drugiej strony Hemar, sięgając do tematów politycznych tak jak ten Wąsika ten Wąsik, chociaż to nie tylko jest ta piosenka należałoby jeszcze wielu innych w kontekście opowiedzieć tylko to, o czym on oczarował kiedyś ludzi, którzy przychodzili do kabaretu potem okazało się, że swoje do zasadności opinii o świecie, który nastaje powolutku coraz bardziej w powojennej Europie w związku z tym murem, że tam Bond po raz kolejny powtórzę nie bierze jeńców tylko cały czas jest wspaniała polszczyzna, jaką potrafił np. obrócić sprawę Niemców tzw. enerdowski w tamtym czasie jest taki jego wieś 2 wizyty przyjechał do Warszawy najmilszy cudzoziemiec towarzysz szpik ukochany prezydent wschodnich Niemiec pociąg wjechał na peron gość wyskoczył z wagonu zrobił krok zdjął cylinder i stał mikrofonu policja zarządziła entuzjastyczną cisza, a on już krzyczał Polacy sąsiedzi towarzysze to 1000 letnich waśniach dziś 2 nasze narody zaczęły tysiąclecie wzajemnej uczci i zgody on wykorzystał tysiącletnią rzeszę obrócił jeszcze raz i teraz przewrócił to na swoją stronę, kto wie kim był niejaki Peek z enerdowskich natomiast z 1 strony obyczajowość, kiedy zauważa, jaka to była entuzjastyczna feeria zachowań ludzi na peronie Wika witających tego enerdowski i to w jego wierszach tu chcę podkreślić, owszem, on pił z pierwszych sekretarzy w Moskwie Warszawie w Czechach, ale jednocześnie no nie żałował swoich opinii zachodnim politykom Churchillowi całej ferajny, która uważała, że załatwiła już sprawę dając wschód Rosji jaki, bo ona nie była czymś możemy po raz kolejny przekonać to wykorzystanie polszczyzny słowa naprawdę mnie do dziś porywa, a jednocześnie proszę zauważyć jak było groźne mój ojciec Edward Dziewoński kilkukrotnie chciał skorzystać z tekstów Hemara takt piosenek, jaki monologów kabarecie Dudek nie uzyskał na to nigdy zgody poza 1 tekstem, który genialnie wykonała Irena Kwiatkowska, czyli krzyżówka to chodzi, który pan, którą panią, dlaczego ta pani już w tamtym panem, a przed tym była w tamtym panem, a potem się wszyscy pogubili już nikt nie wiedział, kto kim był i to jeszcze przeszło natomiast parę tekstów, które mimo, że napisane przed wojną nie uzyskał takiej zgody oczywiście ktoś powie kabaret Dudek, gdy przychodziło 250 osób trwało to 10 lat to taki właściwie jeden z Wenty, ale próbowano próbowano i to, że Wojciechowi Młynarskiemu ją Wojtkowi naprawdę oddać hołd, bo byłem troszkę przy tym z nim rozmawiałem Wojtek się po prostu uparł i ogromna zasługa Warmińskiego dyrektora teatru tonem, że do tego doprowadzono, ale była też wyraźna cezura wtedy dobrze kończymy to na okresie wojny i stąd pamiętaj o tym wnuku dziadek był to bruku śpiewanych przez Słowiki Ateneum im no właśnie do pewnego momentu nie wiedziano, że piosenki te ani inne są autorstwa Hemara i Chemar nie funkcjonował w taki społecznej pamięci, bo zabroniono przez to, że miał kręgosłup najkrócej mówiąc to jest bardzo ważne, żeby właśnie też podkreślić tę tę jego miłość do języka, o czym pan mówi, bo to też właśnie w związku z tym, jaką sam odnosił się m.in. przed chwilą przywoływałem ten fragment, kiedy właśnie mówił, że urodził się w rodzinie żydowskiej nie wszyscy być może też nasi słuchacze akurat wiedzą, że w 1935 roku przyjął chrzest i właściwie, a z drugiej strony nigdy nigdy właśnie nie nie wyłączył nie wiem czy to właściwe słowo swojego swojego pochodzenia właśnie w określaniu swojej tożsamości jest taki też fragment, który może będzie dobry teraz do zilustrowania tego co powiedziałem jego i jego tekst jestem z pokolenia, które wyssał z mlekiem matki, choć jeśli mnie chodzi nie polskiej zapamiętało gorącą nigdy nie ostygły miłość do polskiej poezji literatury z pokolenia, dla którego literatura znaczyła suma Polonia znaczyła najwyższą publikacje polskości, a Polska była jednoznaczna z literaturą Najwyższego rzędu nasz stosunek do literatury był stosunkiem nabożeństwa myśmy owo nabożeństwo i uwielbienie przynieśli na pisarzy od młodości tak wczesnej, że niemal od dzieciństwa żyłem w tej niezachwianej wierze, że być polskim pisarzem wierszy lub powieści to najwyższa ranga ludzka najwyższa nobilitacji, że to znaczy być już pół duchem półbogiem na dzień dziecku nazwiska tak jak Mickiewicz słowacki Norwid mają Żeromski Wyspiański Prus brzmiały niby muzyka organów były raczej tytułami świętości niż nazwiskami ludzi ścian we krwi i kości no i lubił często dodać, bo jestem Polakiem amatorem z miłości od pierwszego wejrzenia nie przymusu no i wspaniali amator chęć, jakiego można sobie wyobrazić ktoś, kto nie traci poczucia nie mówię to wartości tylko poczucia tego, skąd chcą jego korzenie i dlaczego te korzenie tak się splotły z polską, dlaczego polszczyzna jest jego sposobem na chyba naprawdę na na życie na to, aby po tych wielkich wspaniałych przywołanych Mickiewicza słowackich Krasińskich itd. tak dalej dotrzeć do czegoś co w polszczyźnie się kryje uważam, że tacy wspaniali poeci jak Hemar jak Tuwim jak po wojnie Agnieszka Osiecka Jonasz Kofta Wojciech Młynarski, że oni w polszczyźnie znaleźli jakiś ekwiwalent tego co nam odbiera zwykłe codzienne życie i nam przekazali ten jakiś niebywały dar, bo jednocześnie jak czasami pracowałem czy pracuje z kolegami koleżankami przygotujemy jakiś tekst, jaki spektakl, w którym jest ta piosenka m.in. Hemara to co chwila ktoś tak jakby się zatrzymał w miejscu rany boskie popatrz to jeszcze co się kryje to jeszcze o tym mogę porozmawiać z publicznością to na czym to chodzi o iluzję to chodzi o to co nasza wyobraźnia dzięki wyobraźni m.in. Hemara nam ofiaruje zaraz ten sposób skojarzenia ten dowcip ten żart przecież żart był niezwykle ważny w twórczości Hemara, bo on nawet napisał taki tekst nie pamiętam na w go dokładnie, ale w każdej chodziło o to, że jak żart to się z Włoch natomiast jak coś jest nudne to dostojnej na tym trzeba się skupić doskonale, obserwując nasze zachowania naszej postawy, bo tak bardzo pewnych sferach się nie zmieniły od tych przedwojennych naporze jest inna literatura czytana czy też świat się po prostu poszerzył, ale on oferował nam w polszczyźnie właśnie taki rodzaj, ale może haczyka taka wędka, która została zrzucona kombinują teraz sami możecie na różny sposób czemu się przyjrzeć możecie wyciągnąć różne wnioski ta ironia, która w tym bardzo wielu jego tekstach się kryła jest cały czas dla nas zagadką od interpretacji po odbiór i to co jest czasami np. płytą czekamy na tę płytę, ale potem tak miałem w mogą sobie mówić tylko, że czytając jakiś wiersz, przygotowując piosenkę, owszem, płyta jest już zakonu towar na już ją znam, ale potem wraca to co było wcześniej zaraz, czego ta płyta tak naprawdę dotyczy przecież nikt tylko ty jest czystą poezją tu nie mamy żadnych chroni to mamy dwoje osób 2 osoby jedna z nich odpowiada drugiej po latach no pewnie każdy miał jakieś momenty uniesień każdy wspomina coś może przetrwał przez wszystkie zakręty życiowe i czy to naprawdę był tylko ten 1 był jeszcze ktoś przy zauważyć i w tym tekście kryje się tą nie są dwuznaczności, ale to są bardzo życiowe uwagi przy pięknej polszczyźnie podana i podsunięto te tym, którzy słuchają, aby może coś sobie przypomnieli może coś nie podsumowali, ale przyjrzeli się sobie ich tekstach Hemara wg mnie jest bardzo wiele takich pytań, które on nam pozostawił życie wygląda może nie tak jak w poezji, ale poezja potrafi na coś nam zwrócić uwagę, a jednocześnie na pewno dzisiaj przy tej połamane polszczyźnie, gdzie słowo na Ks jakimś przecinkiem to ta polszczyzna jest tak pełna tak budująca znaczenia wieloznaczności przecież Marian Hemar bardzo dobrze znał polską literaturę i to tę historyczną tę z okresu powiedzmy formowania się dramatu staropolskiego Stal polszczyzna nie była mu obca i co powiemy, że Żyd tony właściwie nie powinni się tym zajmować przez takie jest chciałem powiedzieć coś przepraszam zbyt ostrego Radia ne nie nie ma o tym mowy o operujący swoją wyobraźnią, dodając ironię dystans znał polszczyzny i tę oświeceniową i tę staropolską i ówcześnie snuł współczesną tą, którą się ludzie posługiwali na co dzień, bo tak jak w przytoczonym wcześniej nieco fragmencie on doskonale wiedział na czym to Towarzystwo, które tam sobie rozmawia nie wiem w ludzi sieci w sumie jak jest ono ustawione do życia jak się stara ustawić w życiu jak niektóre panie załatwiają sobie bogatych kochanków czy też mężów jak ustawiają się niektóre postaci w życie, które są kompletnie nieciekawe natomiast zdobywają stanowisko są jakimś dyrektorami departamentów czy kimś takim było pod kogoś się pod cierpią to jemu było doskonale znany, więc jeżeli zaczniemy od tej najtrudniejszej strony czegoś co być może nazwiemy czystą poezją to możemy przejść do tego, że z życia codziennego z tego co wychwytywać czasami no po prostu niezbyt powiedziałbym sobie inteligentnych uwag w towarzystwie z tych wszystkich ocen, które się pojawiały on właśnie w piosenkach bardzo wiele przekazywał słuchaczom popatrzcie przyjrzyjcie się odbudował pewien portret oczywiście to dotyczyło pewnego środowiska tego przedwojennego tego aktorsko kabaretowo radiowego teatralnego ale gdy tam także ludzie, którzy no powiedzmy sobie byli ze sfery albo arystokracji albo ze sfery naukowej i oni wszyscy spotykali i czasami potrafił bardzo boleśnie zakpić i ta jego ironia dla mnie po tak długim okresie, który próbujemy tu nawet nie ma mowy o podsumowaniu też jakieś dotknięcie zaledwie jak próbujemy o tym opowiedzieć to ta ironia dla mnie jest niezwykle ważna jako materiał dla dla mnie jako dla reżysera czy w pracy z aktorami to jest po prostu coś co się wskakuje z dobrodziejstwem inwentarza, próbując braci wtedy okazuje się ile tam jest rzeczy ukrytych i wszystko przez polszczyznę Mariana Hemara no właśnie dotknęliśmy tylko trochę, ale mam nadzieję, że też część kierowaliśmy słuchaczy, żeby sobie też sami trochę poszukali choćby w sieci utworów będą wielu państwa będzie zdziwionych jak ja byłem zdziwiony, przygotowując się do audycji jak wiele piosenek no właśnie to albo muzyka słowa Marian Hemar albo słowa Marian Hemar nie zawsze zdawałem sobie z tego sprawę na koniec zaproponował pan filozofię małżeńską do ludowej muzyki Meksykańskiej słowa Marian Hemar, a wykona Hanna Banaszak, która wzięła na warsztat właśnie przedwojenne piosenki nie tylko Mariana Hemara, ale m.in. i tam to znaczy, że muzyka którą, bo także był autorem muzyki i słowa, które zostawił nam Marian Hemar wciąż są atrakcyjne dla tak znakomitych piosenkarek jak Hanna Banaszak to ja tylko pięknie już podziękuję panu pan Roman Dziewoński dziennikarz radiowy muzyczny reżyser autor książek był był z nami bardzo dziękuję dziękuję za zaproszenie kłaniam się państwo dziękuję też Filipowi Hermanowi, który audycje realizował Małgorzacie Kuciński, który zna ją wydawała Zwiń «

Genialny poeta, satyryk, autor piosenek - Marian Hemar

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 23:00

Najnowsze Podcasty

Sukcesja i Biały Lotos - dlaczego lubimy cyniczne komediodramaty o bogatych? (i czy kapitalizm może być etyczny?)

"Jestem bardzo uczulony na osoby, które nadużywają alkoholu – boli mnie to i przeraża" – słuchaczx o tym jak uzależnienie bliskich wpłynęło na ich życie

Jak choroba alkoholowa wpływa na życie bliskich osoby uzależnionej?

Krajobraz po marszu

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL