REKLAMA

Puszkarz Orbano buduje działo, w finale i tak wszyscy kończą w piekle

Babel. Rzeczpospolita Multi-Kulti
Data emisji:
2023-02-17 19:00
Prowadzący:
Czas trwania:
54:58 min.
Udostępnij:

Nadal jesteśmy w Mołdawii, która zdążyła się w międzyczasie (XV wiek) stać kondominium polsko-tureckim. Opowiemy o pewnym lawirancie, który został bohaterem narodowym. O tym, że pragnienie zemsty może stać się motorem działań na całe życie. Zanim przedstawimy oszałamiającą wizję architektury i sztuki sakralnej pojawi się krótki wtręt z cyklu "krwawe swaty", czyli małżeńskie łoże skąpane w morzu krwi.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
Babel, czyli Rzeczpospolita multikulti kolejny cykliczny odcinek piątkowe popołudniową porą podcastu Babel, czyli Rzeczpospolita multikulti dzień dobry mówią Adam Balcer Paweł Sulik dziś zaczynamy od KUL z Super krótkiego, gdybyś miał do wyboru życie, jakim czasie w jakim miejscu to najfajniej było w Mołdawii od połowy piętnastego szesnastego wieku hurra wygrałem i technik czy gdzieś było wiadomo szczerze się to jest tzw. złoty okres okres świetności, ale jednocześnie Rozwiń » okres, kiedy Mołdawia no walczy z potężnymi sąsiadami, że permanentnie najeżdżają, więc to jest w ten sposób troszeczkę, że szczyt będzie już dzisiaj Stefan cel Mare, czyli trwanie wielkim, czyli 3 minut ludną nie był tak lektury no jak na byśmy, oddając się do metafory kim piłkarski pojedzie na noc do drużyna marzeń 36 bite 34 zwycięstwa, ale liczba starć też raz robi wrażenie, więc dzisiaj będzie o związkach Mołdawii z polską Ukrainą konflikty koligacje Kaka no oczywiście jak to u nas chyba nawet kilkanaście narodów się pojawi kilka religii no tak musi być no, więc Stefan chciała Larry odpowiedziałbym panowie spokojnie ja przecież panował ME w 47 wlać, więc Stal nie jest także co roku bitwa najwybitniejszy władca w dziejach Mołdawii i pewnie też Rumunii oprócz 36 bite 27 cerkwi monasterów kilka wielkich twierdz, więc wielki budowniczy pokażemy wam nie będziemy tylko biegać z mieczem krzyczeć zaraz obecne ci kończynę tylko też pokażemy wam, że na bycie wielkim władcą polega na tym, że się buduje no i labirynt z punktu widzenia geopolitycznego realizmu, ponieważ w swojej historii Lenik Osmanów Polski Węgier czasami równocześnie, a czasami Hegla by powiedział równocześnie te le nasze znosiły de fakt, a miejsc pracy położną Rosji w 2 jedno w razie czerpie ze słowiańskich, które były używane po niemiecku strasznie brzmi jest dla kraju dobrze no jak chcesz na razie na Niemcy też się pojawi, ale chwileczkę w przód i po nim przez 370 lat ponad le nos pańskie Mołdawia, ale oczywiście tak naprawdę do początku siedemnastego opowiemy wam w kolejnym podcaście kondominium z polską, a nie mieliśmy tak jak prezes często mówi o kondominium rosyjsko niemieckim teraz oczywiście zerwaliśmy te wszystkie kajdany i niczym Brus liną Chuck bijemy wszystkich po głowie to teraz zobaczycie, że można być Czeszką odmieni polską tureckim, ale nim dojdziemy to zacznijmy o właśnie troszeczkę historii rodziny, bo z te dzieje ma Dawid nie przypadkiem w Polsce często w awanturach mołdawskich zobaczycie, że plejada ploteczek w ogóle kaszka z mleczkiem przy tym co tutaj się dzieje Babel Rzeczpospolita multikulti podcast historyczny tokfm zapraszają Adam Balcer i Paweł usługi Piotr trzeci Aaron to jest Słuchajcie władca, który zabił swojego brata, a ten brat był tata Stefana jeszcze fantom widział Stefan widział na własne oczy, więc tak to się zaczęło IAM light motywem dla Stefana stała się zemsta, żeby pomścić Piotr trzeci Aaron oczywiście uciekł na tę run Królestwa Polski, więc trzeba było go tam szukać jest to też Stefana najeżdża potem tak najechał na niego Maciej Korwin wielki władca węgierski dostał manto najechali Tatarzy z wielkiej ordy Podhalem Ahmad, a ma temu dostał Liman to, więc to Słuchajcie to jest także jeszcze można być znakomita drużyna z małego miasta ratująca potęgi, bo w tym sensie, że mamy Mołdawii przeciwko sobie Polska Węgry to co było tajemnicą sukcesu no z myślę, że po prostu Stefan przejdzie do historii jako znakomity dowódca świetny plus wykorzystywali taktykę ziemi spalonej wciągali przeciwnika to się na piłce nożnej czasami tak się pamiętam jednego z polskich trenerów, który twierdzi, że taktyka odkurzacza chciał wciągnąć przeciwnika na swoją połowę przemienić wypluć natomiast tutaj no generalnie chodziło trochę inaczej działa, ale tak kilka znaczy zepsuty środków electro rock kick and run jak mawiają prawda szkoccy piłkarze, czyli kopnij biegnij to tutaj był hitem run uderz się schować jak zobaczycie nieraz wykorzystywali zasadzki podstępy i tutaj cały czas ta piłka wraca przewaga numeryczna liczebną inaczej Andrzej Strejlau jest ich przeciwnicy mieli przewagę numeryczną, ale Mołdawianie lepiej znali teren i nadrabiali świetnym dowodzeniem właśnie atakami niekonwencjonalnymi zasadzka walka partyzancka, więc kolejne sukcesy na polu bitwy, ale słuchacze to za co trzeba Stefana bardzo docenić myślę, że mogą być Rumuni z niego dumni no to człowiek z wielkimi horyzont mi chodzi o dyplomację i jak zaczął budować np. przeciwko Osmanom koalicję to przecież tak Wenecja Węgry, ale tak samo wysłał posłów nawiązał współpracę z pamiętacie opowiadaliśmy wam Accoru Lou państwo istniejący w Iranie miała owca tak, z którym też my nawiązaliśmy wtedy kontakty doszło do czegoś takiego, że do Stefana trafił za Hiszpan Żyd sefardyjskiej opowiadaliśmy wam o nim, które potem został nadwornym lek. Jagiellonów i dyplomatą specjalizacja kraje muzułmańskie, więc oprócz tego Polska Moskwa państwo to Teodoro na Krymie, który jeszcze opowiemy nawet przeciwko Kremlowi tatarom krymskim z wielką ordo, bo można czy wszystkim się bić, ale potem można z nim robić jakiś PiS wróg mojego wroga przez mego przyjaciela no sytuacja jest dynamiczna rozwojowa zmieniają te sojusze, ale chodzi tą wizją czwartej mówi Moss kraju ma gdzie miał wtedy 100 000km² nieduży strategiczne położenie nad morzem czarnym zaraz obok ujścia do niego Dunaju no właśnie człowiek król z wizją jego takiej pewnie jedno naprawdę triumf przez miesiąc piszą David tak cały czas Mołdawii 1400 siedemdziesiąty piąty bardzo cenią bitwę pod Vaslui Rumuni Mołdawianie wielki triumf nad zmianami znowu zaskoczenia np. wzięli też takie, że poszli na tyły mieli takie wielkie jak to górale prawda biorą takie trąbili inni i stworzyli efekt prawda, że wszy armia osmańska się wystraszyła myślę, że noc SOR jest ich od groma, bo ich mniej znacznie i to nawet kilkakrotnie i zaskoczenia uderzenie, więc wielki sukces wtedy było po stronie byli walczyli po stronie mołdawskiej Węgrzy i trochę Polaków natomiast jak zobaczycie potem się sojusze odwróciły z nami jest związany Stefan trzeci z tego powodu wielki, że w 1400 osiemdziesiątym piątym złożył hołd w Kołomyi Ukraina Galicja pokucie regionu, który będziemy się nieraz tłuc mówiąc językiem staropolskim Zmuda Miami i to jest ostatni o tak można powiedzieć oficjalnie hołd mołdawski i upokorzyli Michał Chodara niedawno oglądałem filmy takie biograficzny o nim wyprodukowany przez Republikę Mołdawii i pamiętają nam to co się stało składał hołd był w namiocie specjalnie zarządzono, że rozchylone nikt tego nie widzieć rozdzielono drzwi namiotu wszyscy zobaczyli zgromadzeni śmie śmiali się z tego, że klęczy przed królem Polski myślę, że nam zapamięta je zobaczycie zemścił się no, więc co jest jeszcze ważne wtedy słuchacze po raz pierwszy to chluba Babla rozpatrzyć jeszcze wtedy po raz pierwszy mamy informacje historyczne, że język rumuński jest o co chodzi, że jest prawda zapis o tym, że na za napis jest połaci nie o tym, że Mołdawianin Romą składa hołd Kazimierzowi Jagiellończykowi rys jak Jelonek, który mówi po polsku, ale mówi też po litewsku i po rusku pamiętajcie o tym i jest zapis, że właśnie z języka wołoskiego czytaj rumuńskiego odwoławczy uzna przetłumaczono na łacinę to właśnie prawda deklarację o złożeniu hołdu, ale dla klubu król otrzymał ją po rusku czytaj po ukraińsku tak no wiadomo, że okej może i języki obce kilka znam, ale angielski to może troszeczkę mi z Bachem, że co z tym angielskim zostanę to tutaj łaciną mnie nie aż tak najlepiej król stwierdził, że albo może tłumaczy ich tutaj zresztą generalnie patrzę co się dzieje Polak polsko-litewski władca do tego mamy motyw ze rumuńskim łaciną i do i jeszcze wszystko dzieje się w Kołomyi język ruski po prostu PRoto Babel nasz podcast no a teraz na 3 czas zemsty za króla Olbrachta wyginęła Szlachta to właśnie tam w lesie pod kosz gminę dorwali nas zaskoczenia po ścina np. drzewa i te nasze już spory o tak sobie przez wyobrażam to scenek Mel Gibson występuje w tym wielkiej produkcji to kręcimy do 8 lat i ty po prostu dziś źle ona nas te ścięte przez podstępnych podstępnym przepraszam Mołdawian zdradzieckich drzewa filmie tym dokumentalny biograficzny mołdawskim oni oczywiście jest to pokazane, ale powiedzmy tak eufemistycznie środki finansowe nie pozwalała nie pozwoliły na pokazanie tej sceny zużycie wszystkich efektów specjalnych metaforycznie stado ptaków zniesie dojenie nie jest znaczna część Polaków tak tylko powiedzmy, że no widzisz, że to, że to jest troszeczkę rekonstrukcyjne dobrze ale kto po stronie Mołdawian Węgrzy Turcy Tatarzy Wołosi wraz z międzynarodową, ale do budowania takich zakładów Lecha i i wkurzył się na nas powiedział po tragedii ruszył i zaatakował nas w Polsce dotarł aż do Przemyśla jak będziecie w kościele franciszkanów Przemyśl to jest właśnie fresk przedstawiający kaźni 5 franciszkański za koników i to trwa trzeci wielki wydał rozkaz znaczy może nawet nie powiedział chłopaki poszaleć sobie no to poszaleli, a zdobył w pokucie wtedy właśnie tam, gdzie Kołomyja Śniatyn, ale tak naprawdę tak go posłuchać i historycy uważają, że apetyty były większe na całą Ruś czerwoną, czyli tak naprawdę tak jak wcześniej Ruś czerwona na południe halicką o wołyńskiej to teraz mówimy o kraju, gdzie jak zaraz zobaczycie no i ich żony język cerkiewnosłowiański jest to część pewnej wspólnej przestrzeni kulturowej żony, bo było ich parę teraz część matrymonialne na Ewę do Kia Kijowska albo olejki na to jest druga żona Stefana, ale mówimy oczywiście względu, że Kijowska pochodziła bowiem jak spojrzymy to tak prawnuczka Olgierda, a Olgierd to tata Jagiełły, tak więc no najdelikatniej mówiąc piękne pochodzenie następnie są też będzie mocna karta w talii matrymonialnej Anastasia jej mama no to Słuchajcie jest córka wielkiego księcia lite z moskiewskiego to będą potem będzie współpraca też z Moskwą Mołdawii, a oprócz tego jej praw dziadkiem był Witold wielki książę Witold, czyli no tak to było na tak naprawdę to drogi Pawle wyglądało, że się kładło taką przepraszam kartkę i takie drzewko genealogiczne rysowały można było palić no w Nokia wielki książę litewski wielki książę i dwukrotnie wielki książę moskiewski koligacje Jagiełło rola Polski no mocna tak i z tego małżeństwa urodziła się Helena zwana Wołosza Anką i to ona została Słuchajcie żoną syna Iwana 0302. to jest ten władca Moskwy, który no bardzo poszerzył jej granice i no nie szło nam najdelikatniej mówiąc naszym przyjaciołom Litwinom w walce z nim podbił wielki Nowogród i też ożenił się Zoe Paleolog to jest ten okres, kiedy zaczyna się prawdę Bizancjum Tommy, więc to było też bardzo dobre małżeństwo i walczyć oczywiście był zainteresowany Moskwa sojuszem przeciwko nam przeciwko Polsce Litwie także tam na dole będzie czerni mołdawski i Moskwa Maćka pośredniczyła w zawarciu Sojuszu między Mołdawią akrylem czy wcześniej z Krymem było nie bardzo, ale potem się poprawiło i na to jest piękne, że jak na już naprawdę stare lata się rozchorował Stefan trzeci to do lekarzy do niego przybyli z Wenecji mierzy się Wardyński i dr Buddy w węgierskiej oraz Angeli bliżej Chan Krymski też o 0 nie wykluczam, że też wyznawcy judaizmu i 3 mogła być taka sytuacja, że nawet prawda mamy szerzenia 3, ale większość składu konwencji konsylium lekarskiego składała się z Żydów IAI starała się leczyć Stefana kolejna małżonka Maria man Group Onasz u nas już była to jest Słuchajcie księżniczka bizantyjska Krymu, gdzie istniało najdłużej państwo bizantyjskie nazywało się Teodoro albo czasami źródłach też mówiono na nie na nie na te państwa o Gott ja od gotów ludu germańskiego, która tam dotarł niestety potem Adolf Hitler wierzył, że to będzie Gott land na szczęście z tego nie wyszło i to jest znowu Maria mogła położyć swoje papiery i powiedzieć, proszę bardzo, pochodzenie Paleo loguje dynastia cesarzy bizantyjskich czy też rzymskich Asen nowi dynastia cesarzy bułgarskich no no to mógł spokojnie Stefan powiedzieć biorę się z czego zasłynęła już po śmierci wspaniały całun pogrzebowy to jest naprawdę no można powiedzieć jeśli chodzi o sztukę rumuńską to jest klasa światowa i a to jest całun, który jest niesamowity Beck historycy szczuć sztuki usiedli stwierdzili tak naprawdę to tam jest wszystko wpływy bizantyjskie gotyckie idący z Polski Węgier islamskie w tym Osmański i nawet mongolskie i tu można zobaczyć tą właśnie Mołdawia w pigułce, że no jest w pewnym sensie takim te przenikające się wpływy z krety to skrzyżowanie i toteż pamiętajcie pokazuje Czarnomorskiej wymiar Mołdawii i historii Rumunii siostra Marii wyszła np. zamożna cesarza trapezu tu, czyli Trabzonu w Turcji dzisiejszej północno wschodniej, a np. córka tej właśnie siostry to wyszła za mąż za wielkiego wezyra osmańskiego, które były Albańczyk jem, więc mamy znowu jak widzicie jak zarzucamy sieć to mamy morze czarne i Bałkany i dlaczego tak mówi w kontekście polskim ukraińskim no pani Maria była naszą legnicką boja się ożeniła przeszłam wyszła za mąż za Stefana to w takim razie razem z nim została też Lenik 3 żony tek tak, a opiera pierwsza nie jest tak ważna, więc ją traktowałem nie obrażę się, bo nie został rozumie plamę, jaką ją potraktował już przestać się naprawdę trzecia żona Stefana to Rumunka ich i ich córka Maria to tutaj tylko Antoni zapisem informacje dla czego jest ważna, bo znowu związek z Ukrainą ta córka Maria została żoną kniazia ruskiego 1 Wiśniowiecki Fiodora, więc jak widzicie i przez szerokie i potem poprzez córkę Marię znowu koligacje ruska ukraińska teraz opowiemy o Bogdanie trzecim ślepy zwanym jedno, o czym też, który objął zasiadł na tronie po śmierci Stefana i z nami historię ma tzw. skomplikowaną dające efekt stycznia, a ponieważ toczył z nami zacięte wojny, pod które przeszły do 4 jako trwałe z kwoty dobry tytuł za scenariusz filmu cięta wciąż krwawe fanty i co co widzicie pole bitwy łączy się złożem, ale nie doszło do konsumpcji związku, ponieważ obiecaliśmy początkowo, że Elżbieta Jagiellonka córka Kazimierza Jagiellończyka wydamy ją właśnie Zamość dla niego no ale zrobiła się awantura, bo Elżbieta no po prostu miał zły PR, bo tam został przedstawiony jako nadwozie jest osobą nieokrzesany Barbarzyńca Mołdawii, a więc Elżbieta po powiedział po moim trupie no, więc zaczęło się oprócz tego oczywiście chodziło nie tylko małżeństwo tylko o pokucie ten region pogranicza między Mołdawią polską, bo da się rozkręcił, bo np. wraz z obleganej Lwów oblegał kamienic we Lwowie czy wówczas spalił kościół klasztor Bernardynów dziś oczywiście wielki zabytek, ale wtedy to były Przedmieścia no ostatecznie poniósł klęskę w bitwie pod Chocimiem natomiast sama Elżbieta Słuchajcie no ja nie wiem czy tak dobrze się w życiu użyła została księżną Legnicy małe wasalne Księstwo Piastów śląskich ja bym chyba jednak wziął, jakbym był Elżbietą za męża Bogdana cięcia o finale już kwestia gustu następny władca bardzo ciekawy Piotr Raresz, który był Słuchajcie to jest częste zjawisko Mołdawii, że mamy władców właśnie hospodar, którzy są z nieprawego łoża są ślubnymi dziećmi, ale zostają władcami i właśnie taki był Piotr Raresz w Polsce z wózka nazywanego Petry zoom trio nie od piątka ja nie wykluczam, że ta może, bo nie wiemy, kto był kochanką Stefana, jaka kobieta ja nie wykluczam to była Rusinka Słuchajcie tak mu życie ułożyło nie wiedział przez część swojej młodości kim jest ojciec i m.in. pracował handlował rybami, czyli żadnej patrzy nie boję self-made man jak zaraz zobaczycie od pucybuta do milionera przez jakiś czas mieszkał we Lwowie, więc tutaj miałbym my właśnie tą postawiłbym tę hipotezę, że może właśnie matka i tam wyjechali, bo na ślepy na potraktował go, kiedy okazy została potwierdzona informacja, że to ten to ten z nieprawego morza łoża przeprasza zrywami skojarzenie no to w takim razie uwięził go, więc prośba do Polaków, żeby go uwięzić i uwięziono go w Malborku, więc jak widzicie na szlak Wisła jest dalej, że czarne funkcjonował też jeśli chodzi o system penitencjarny i jak czytałem w ukraiński je w granicach czasopismach książkach no tak naprawdę tam widać u niego taka chęć by, żeby być zbieraczem ziem ziem ruskich od południa tylko próbował budować przeciwko nam koalicję m.in. z Moskwą, a i z Krymem, ale średnio to wyszło natomiast stwierdził noże powalczy z nami o pokucie znaczenie tego regionu wynikało przede wszystkim z tego, że był na kluczowym położona na Kruczą szlaku handlowym i tak przez, a teraz oddajmy głos w ówczesnym kronikarza Petry wybrał się pewną wypalił miasteczka takież wsi poddanych Królewskich koło myją świadczeń tych zmiennicy wiele innych dzierżaw ku polskiemu królestwu przyległych aż do Halicza i około wszędzie wypuść 103 co pan panie Piotrze zrobił wypustek żyłem no, więc w Haliczu było wiadomo, że generalnie teraz popatrzy co się dzieje, że przybywają do Kołomyi zbiegają się z zapałem prawie wszyscy prawosławni Rusini uznających hospodara swego pana, których on łaskawość przyjmuje podczas gdy katolików rozkazał zgładzić a o co chodziło no to jest wbrew tej wizji lukrowane, że tak Super Boru siną pod panowaniem polskim nie było tak Super było coś takiego, że mógł Piotr Raresz odwołać się do sentymentu do poczucia, że są poddanymi drugiej kategorii jestem szlachcicem drobnym średni, ale jest jakiś szklany sufit, bo jestem prawosławny nie przypadek, bo przecież rzeczony wspomniany wszyscy Bogdan z niepełnosprawnością wzroku prawdą w przecież tych franciszkanów stycznej dopuści, żeby oni zostali się życiem to jest przykład Stefan już szefa prawda proszę nie waha niemal Stefana Bogdan, bo mówi Bogdan też bardzo dobrze pokazuje na wpływy ukraińskie no, więc co no, więc jest także coś zorganizował areszt spiski mieszczan ruskich we Lwowie Kamieńcu chciał podstępem przejąć oba miasta, a no i mamy materiały za ziemskich Halicki na rzecz i wielu przedstawicieli szlachty Ruskiej ukarano później konfiskatą mienia za to, że no z witali chlebem solą ręką otwartymi z otwartymi i rękami Piotra Lesia pod Chocimiem wygrywa na początku spiski wykryto, więc Lwów i kamienic sobie odpuścił, ale przychodzi na niego kryska i totalna klęska w bitwie pod Obertynem wtedy znakomity Polski dowódca Jan Tarnowski no to było starcie bardzo nowoczesnej armii z taką normą w pamiętnym walczącą często tzw. tradycyjnymi metodami i Piotr Leś ponosi wielką klęskę jeszcze walczy z nami pokonuje kolejne jakieś oddziały prawda wyprawia się jeszcze na Podole Otręba wolą np. wygrywa więc, ale nie ma mowy o tak spektakularnym zwycięstwie w 15003001. roku pod Obertynem kanclerz Jan Tarnowski o i a w w Piotrek niestety podpadł i nam i Turkom osmańskim obie strony te potęgi no już wtedy wiesz to jest problem, że masz pole manewru bardzo zawęża i doszło do wspólnej interwencji w Polski Osmański i Piotr przyjechał do nas dochodzi linia, którą zaczęli oblegać zawarł pokój stracił wtedy tron na kilka lat powrócił Turcy pozwolili mu wrócić, ale generalnie zrezygnował też pokucie, więc no niestety w porównaniu ze swoim ojcem Stefanem wielkim, który na 36 bite wygrał 34 no na polu bitwy tak dobrze nie szło o wyniku tej klęski ten nowy wojewoda albo hospodar inna tytuł natura musiał przyrost o zmianę w czasie przez Sulejmana wspaniała i Osmanem sensie dynastia Osmanów odprawić taką ceremonię po raz pierwszy ewidentnie wasalne nią mam nadzieję, że też odkryli mały namiot, ale oczywiście, a oprócz tego cały ten południe kraju tam, gdzie mamy prawda region Budziak zamieni został zamieniony w sam Chuck, czyli odpowiednik powiatu będę ery po budowano twierdzę, więc no generalnie to jest o tyle bardzo ważna data, że doszło do takiego na bardzo wyraźnego ograniczenia niezależności Mołdawii, a ta te same Bender o tyle ciekawe, że to jest nazwa, która w Polski w Polskim języku też kiedyś kiedyś była używana Chin dnia stara nazwa jeszcze języka osmańskiego Połowców też linia Chin dnia prawda prawie tak chwili albo ta ITI, a zna od właśnie od Połowców koczowniczego ludu turki kiego natomiast Turcy zmienili nazwę na będę rejon jest dzisiaj wchodzi też bardzo ciekawe, bo to jest właśnie koło Dniestru znaczy to z języka perskiego przystań miasto portowe dzisiaj pod okupacją Naddniestrza tego para państewka, dlaczego rada jest niezwykle ciekawy moim zdaniem jako postać związana też z historią Polski Litwy Ukrainy i Rosji przez prawie pół roku u niego służył przeciwko też nam Ivan Perez i to kim on był, więc jego biograf jest taka, że historycy ukraińscy zakładają, że pochodził z 3 z nich wszczynać cie akt czerni niech ów, czyli po drugiej stronie Dniepru jak idziemy z Kijowa region bardzo graniczny z wielkim TPM potem zrobił karierę służył był po prostu najemnikiem i służył m.in. pod Janem za policją na Węgrzech, czyli był sojusznikiem Osmanów potem przeszedł na stronę Habsburgów walczył z Osmanami trafił do Petru gra sza, a następnie trafił do Moskwy i tutaj zaczyna się bardzo ciekawy wątek, bo on sam opowiadał o sobie, że jest potomkiem Pers feta albo PS Vita Briańska to jest miasto w Rosji, który zaraz koło Czernichowa mężczyzny ziemi historycznie byśmy powiedzieli ukraińskie no oczywiście tutaj mówię z pewnym przymrużeniem oka, bo to jest trochę stosowanie współczesnych kategorii wobec przyszłości ale o co chodzi to jest postać ważna historycznie w PE le jeśli chodzi o pewien takie legendy opowieści o bitwie na Kulikowym polu to była ta bitwa 1300 osiemdziesiątym roku z Tatarami tam właśnie doszło do pojedynku ten, a jego przodek on uważa twierdzi, że ten jego przodek tam właśnie pokonał ten jest mur ze celu Baja przeciwnika, czyli właśnie tatarskiego rycerza, więc z takimi referencjami byśmy powiedzieli przybywa do Moskwy i zdobywa mocną pozycję nadwozie Iwana groźnego zaczyna jako rzemieślnik, bo zaczyna od produkcji tarcz husarskich to jest ten ma tym pamiętać, że idea husarzy pojawi przychodzi z Bałkanów poprzez Węgry właśnie Mołdawię do nas i dalej on nazywał ten rodzaj tarczy, które protez produkował macedońskim, ale okazało się, że pan ma nie tylko fach w rączkach, ale jeszcze w głowie i w efekcie uważa się go za osobę, która stanowiła stworzyła podstawy ideologiczne dla idei właśnie samodzierżawia, bo dla Iwana groźnego przygotował tutaj w co ciekawe nie pisał cerkiewną Słowiańskim tylko pisał po rosyjsku, ale widać, że pochodził z Rzeczpospolitej, ponieważ jak lingwiści usiedli do tych jego prawda traktatów to okazało się, że tam sporo polonistów czy mamy żywy rosyjski z Polonii mami, które pisze obieżyświat awanturnik można powiedzieć, który wywodzi się najprawdopodobniej z Ukrainy, dlaczego to jest bardzo ciekawe, że słuchacze on stawia za wzór Mehmeta zdobywca, a wszystko zrobił w ten sposób, że on, jakby nie mówi w sam nie pisze sam do Iwana groźnego tylko jako ten właśnie Petru areszt ten gospodarki mołdawski po to, żeby wzmocnić swoją argumentację mówi ci cesarzy czarze Wim jako Piotr Raresz taka figura retoryczna czytający zdawał sobie sprawę, że to jest tak wyrażę szejk z tym Piotr marzec czy czy ta figura była tak czytam drogi Pawle nie wiadomo to zostaw Mendla następnych pokoleń niech one się nad tym głowią ja bez tego dam sobie radę tak powiem dla mnie istotne coś takiego zobaczcie Mehmet zdobywca, dlaczego jest wzorem, bo zdobył Konstantynopol i potem bardzo ograniczył pozycji arystokracji i wzmocnił biurokracji władzy Centralu tendencja we ewidentnie jeśli chodzi imperium osmańskim dojrzy centralizujemy i absolutystyczne to jest on stawia pochodzący z wielkiego Księstwa litewskiego Iwana Perez i to za wzór dla cara Iwana groźnego sam był też zwolennikiem ekspansji rosyjskiej między nimi podboju chanatu kazańskiego co pamięta początki ruskiego miru to ten pan tak no nie tylko nie tylko, bo tutaj zresztą podbój to jest Chatka Gdański to niema mowy o ruskim, że tylko właśnie pokazanie, że my złotą ordę sobie całą podporządkuje, tak więc generalnie mamy jak widzicie wątek związany z regresem o wychodzący zdecydowanie poza małą Mołdawię rodzina teraz Petru się koligacje, więc córka pierwszego małżeństwa urodziła się w Polsce pewnie we Lwowie tam przez pierwsze lata mieszkała-li była poddaną Korony polskiej mężem został gospodarki Wołosz szczytny i ona była regentką po śmierci Higuaina nazywała ożeniła córeczkę 1 np. z Grekiem bardzo bardzo dobrą rodziną grecką to byli fana Rio ci van Mar, czyli rodziny naprawdę potężna arystokratyczne, gdzie z Stambuł, a Grecji tak na greckiej niektóre z nich tak naprawdę pochodzące z cesarzy bizantyjskich fana od ANR tak jak latarnia tak ten stąd macie klub, ale nie w tej dzielnicy Fenerbahce tak trener to jest więcej w tureckim od latarni słowo jest w językach romańskich oczywiście wiadomo, że w basen morza Śródziemnego to bardzo dużo słownictwa greckiego albo i chodzi o sprawy marynistyczne czy jednostka włoskie i teraz tak mieszka w Stambule jego córka Janina nadwozie jest wpływowa osmańskim np. jedna z córek została żoną sułtana Murada no to no naprawdę, ale fenomen cie wypadła z Łask pewnie jedno zakładam, że jakieś intrygi knowania frakcje koterie dworskie i została zesłana do, ale po serii i tam mieszkała zajmowała się handlem tekstyliami można wypowiedzieć jarmark bliski wschód, bo Azor i opowiemy wam w następnym podcaście, bo tutaj będzie bardzo ciekawy motyw będzie pomagała bratu przyrodniemu zostać gospodarzem brać się nazywał Jan Kursa sól, a skąd nazwa, czyli Janek Sass, bo mama była Saską, czyli Niemką z Braszowa to jest piękne w Rumunii więc, żeby nie było nie jest tylko tak, że prezydent jest obecny Klaus Hans jest Niemcem tylko mamy już wcześniejszą kryty tradycji druga żona Rasia też bardzo ciekawy motyw to jest Słuchajcie Jelena Branko wić o Serbka z rodu despotów ciążą serbskich babcia albańską księżniczką dzisiaj relacje nie najlepsze, ale taka jest historia, że dużo było marzenie zmieszanych, a i jej o siostra Maria moi drodzy tutaj o koneksjach Polska Maria Branco Which została, a żoną Wiśniowieckiego Jana pisze, więc generalnie podobało im się to takie śluby na tym kierunku południowym to ich też nobilitowało, bo pamiętajmy, że te rody Helskie jak spojrzeliśmy sobie bo kto nagle się okazywało, że mamy koneksje koligacje z bizantyjskimi rodzinami cesarza rzymskimi albo nawet z Osmanami, którzy sami się też uważali za spadkobierców Rzymu i tutaj bardzo ciekawa Ilony Czabański Polski historyk historyczki hipoteza-li, którą wielu historyków akceptuje, że jak to każdy ma jakiegoś mniej lub mego syna prawie tam w okolicy Dniestru, a więc jednym z nich był właśnie słynny Dymitr Bajda Wiśniowiecki, czyli 1 w najważniejszych watażków, a amantów kozackich, że właśnie to jest re SA nieślubny syn, którego przekazał tak się życie ułożyło, że właśnie Maria zabrała go i a będzie ona właśnie wychowywała go jako adoptowanego syna Iwana stąd potem jak zobaczycie no Dymitr opowiemy wam w kolejnym podcaście chciał zostać hot spot darmo dawki i tam jego piękna kariera zakończyła się tragicznie, ale to w następnym odcinku druga siostra Jeleny Hanna wyszła za to jak kniazia Federa Sanguszki marszałka Wołynia zobaczy kolekcja serbską rumuńską ukraińska, ale to wszystko w ramach Unii polsko-litewskiej córka Aresa Piotra z Jeleną, bo mówiliśmy o siostrach Marii i o Hannie znowu zobaczycie w kolejnym odcinku to koneksje mamy bardzo ważną rodzinę moherów, o których mowa, o której wam powiemy bardzo ważny dla historii Ukrainy Polski bardzo koligacje z polskimi potężnymi rodami np. z Potockimi właśnie też Wiśniowiecki mi i właśnie ich awans, bo to te po co były te małżeństwa, że można było bardzo wzmocni swoją pozycję i awansować np. ze średniej szlachty do arystokracji poprzez to, że albo z ary prawda nawet ty pokusić się w w następnych pokoleniach oto, żeby zostać gospodarzem, bo w pewnym momencie ktoś z rodziny ożenił się z córką hospodara i tak właśnie było w przypadku rodziny moherów, że ich awans w Mołdawii opierał się na tym, że jeden z nich właśnie ożenił się z Marią, która była córką Jeleny Branko wić i Piotra reszta, więc zobaczycie znowu, jaką mamy koneksje efekt jest taki tak u nas dzieci w szkole nie uczy, że można było powiedzieć macie króla Polski Michał Korybut Wiśniowiecki wybitny król syn Jaremy, którym czytacie Ogniemi mieczem Jarema jak zobaczyć jego matka była Regina pochyła, czyli był król Polski był w 14 rumem i do tego idziemy dalej spojrzymy, że w tej wąsy w tym wątku moherów mamy koneksje z Serbią, a poprzez herbie z innymi dynastiami bałkańskimi i a będzie jeszcze ruch Sandrze innej córeczce by i syn 1 Ilja drugi przeszedł na islam tak musi w życiu ułożyło był gospodarzem po Piotrze między 1500 czterdziestym szóstym 1500 pięćdziesiątym pierwszym czy jak widzicie ma mówiłem, że będzie kilka, czyli także należy, że z tego co mówi wynika, że ten coraz bardziej się osada via Turcja z każdym ministra z dekadą akt tak, ale do 1600 siedemnastego roku mamy tak naprawdę kondominium polsko tureckich, ale będziemy jeszcze później wtrącać i będą ci Kozacy bardzo fajnie wtrącać zobaczyć będzie bardzo ciekawi, dlaczego ja obu tych władców bardzo cenię i Stefana wielkiego pieca rzesza za architekturę za sztukę nie za sukcesy albo porażki na placu boju po, ponieważ powstają wspaniałe wielki Johna Terry, który trochę mamy opowiadają w Bukowinie to jest mieszanka Bizancjum gotykiem spór jest nawet rozkład proporczyk zimują gotyk mołdawski późny gotyk zgód ten gotyk tam jest zaskakuje przychodzi od nas i przychodzi z Siedmiogrodu od Węgrów i cerkiew model to są takie 3 absydy przedsionkiem od Zachodu tak przeczytałem Franc Fort do Algierii antologii uważał, że to jest układ staro chrześcijański symbol fotos z zoo po grecku światło życie czy mamy splecione litery omega, bo środki z o Polsce Zoe i wtedy macie układ takiego specyficznego krzyża kolejny element bardzo charakterystyczny to tzw. sklepienia mołdawski i mołdawskie dobrze wiedziałem co widać wpływy ormiańskie, a jak wiemy pamiętajcie ja wiem, że to nie pasuje do obecnej sytuacji względna konflikt Ormian z Azerami ze względu na ludobójstwo Ormian popełnione przez młodych Turków, ale przez wieki jest tak, że oprócz konfrontacji jesteś jesteś egzystencję coś takiego, że sztuka miejska oddziaływuje na islamską vice versa są ze sobą bardzo splecione, skąd tam Ormianie no oczywiście znowu naruszają wzdłuż tego szlaku Dniestru i następnie na górę aż do Lwowa i ze Lwowa do Zamościa itd. tak to właśnie bardzo ważna jest ta kolekcja mołdawska i powstawały najróżniejsze teorie na tematy tych fascynujących monasterów np. pan Josef strzyżowski stworzył teorię, że tu ewidentnie są wpływy starożytne a jakie starożytne irańskie aryjskie no nie ukrywajmy, że u niego możemy zobaczyć to jest historyk bardzo ciekawa osoba pochodząca z białej tam, gdzie mamy Bielsko biała tylko wam przypomnę, że biała to była taka niemiecka wyspa enklawa językowa jego imiona nazwisko strzyżowski jego przodkowie to byli Polacy, którzy przenieśli się do białej i się z germanizacją-li w tej wyspie poprzez małżeństwa z Niemkami rodzina pochodziła spod Tarnowa on jest jednym z największych historyków sztuki austriackich przełomu dziewiętnastego dwudziestego wieku interesował się też tak sztuką bizantyjską koptyjską późno antyczną islamską Egiptu prowadził badania w Kairze natomiast jest też bardzo ważny tutaj Pawle dla siebie znalazłem, że np. bardzo dużą rolę odegrał w wypromowaniu sztuki Iwana myśl trawi czas wybitnego wielkiego rzeźbiarza chorwackiego projekt słowiańskiego natomiast mamy ewidentnie to są też takie nieciekawe czasy ze, że są te prawda rasistowskie różne teorie historii sztuki pan Józef twierdził, że późny antyk co widzimy, że porządna i europejska czytaj arabska kultura została zepsuta wpływami orientalnymi czytaj z niemieckimi jak napisał jaz Elsner znalazłem taki piękny cytat, choć 3 głoski przedstawił Hellady są właśnie późna etyczną jako piękną pannę, która przydała się staremu cenicie by stanowić klejnot w jego Harry co się stało z córką Hellady sprzedała staremu Selvicie stanowić Kleina w jego haremie widać wpływy majstrów ze Lwowa niemieckich wpływy majstrów 7 ogrodów majstra Majta z niemieckich oczywiście i teraz tak 8 z tych monasteru jest na liście UNESCO w dniu 3 powstały w czasach Stefana w TV Czech Marek Woron nec nie jest np. Kutna nie jest zaraz wam o nich opowiem oprócz tego jest coś takiego, że mamy np. taki monastyr Arbor, bo nie tylko budują władca, ale wybitni urzędnicy arystokraci luka Arbor potężny możnowładcy to on obronił przed nami huczały przed Janem Olbrychtem i potem Jan Olbracht musiał iść przez las i tam zginęło mu oczywiście pamiętajcie, że to była przesada straty ponieśliśmy wystraszyliśmy się rejterada panika to trzeba przyznać, ale straty zostały wyolbrzymione no wiecie na strach ma wielkie oczy następnie no jak ten straszny Stefano, który miał opinię niemal niezwyciężonego Przemyśl zaczyna mordować franciszkanów to Przenajświętszej Maryja panika z nim Turcji Tatarzy w efekcie pan zapadła wtedy decyzja Jan Olbracht zbudował do dzisiaj mamy jako zabytek Barbakan piękne słowo z języka perskiego i architektura islamska w Krakowie właśnie wtedy panika panika może przyjdą aż do Krakowa Stefan może być z siebie dumny, ale wracamy do luki Arbor tam pochowany jak będziecie Zobacz też u nas bardzo fajny i grób jego jest wzorowany na grób na grobie Kazimierza Jagiellończyka z Wawelu w z katedry wawelskiej, bo często był u nas wizytami dyplomatycznymi znowu nie tylko się z Lachami dług, ale też nas odwiedzą 1 monaster z tej z tych 8 pochodzi z czasów Bogdana ślepego, a 3 z czasów Petru wyższa 1 jeszcze czasów Mohylew, o którym opowiemy później na liście nie ma monaster płótna co jest w sumie prawie mam zaskakuje, bo tam jest pochowany m.in. Stefan wielki jego żona Maria man Group mamy jeszcze i Bogdan ślepy mamy monastyr próba ta tam jest pochowany RAŚ, a też nie ma na tej liście mamy u nas Woroniec funduje Stefan co jest bardzo ciekawe, że mamy monastyr Enea nic, a który jest bardzo ciekawy, ponieważ zbudował go Stefan, a pamiętacie jak wam opowiadaliśmy w poprzednim odcinku właśnie w nim mieszkał Grzegorz sam bank sam był tak, że gorąca była, który był metropolitą, gdzie właśnie napisał ten żywot męczennika Świętego Jana sprawdziłem jeszcze raz zajrzeć w zgodzie tam jest ciekawa sytuacja tak się interesowałem jak zainteresowań jak nazywa Tatarów o nich nazywa per sami, więc naprawdę bardzo uważać średniowieczni Tatarzy stanie się starożytne starożytnymi Persami, więc ostrożnie on generalnie tam była znowu widzi można pokazać to koneksje z Bałkanami, bo przed pobytem w Mołdawii monastyrze nam był bardzo pięknym ma nas też de cień wysoki de ani w Kosowie monaster serbskim arcydzieło sztuki średniowiecznej serbskich za to widać wpływy z właśnie włoskie późno romańskiej wczesne gotyckie osiemnastym wieku w tym monasterze przebywał państw już Wieliczko w skali to jest bardzo ważny działacz religijny prawosławny pochodzący z Hetmana Atu jego przodek to znany poeta dziadek właśnie pisał piękne wiersze w tym po polsku to takie były czasy i państwu napraw na początku przenieść się do nas do pierwszej Rzeczypospolitej z Hetmana z tego rosyjskiej części Ukrainy, ale no wchodził mówiąc eufemistycznie spory teologiczne z grekokatolikami i stwierdził, że lepiej wyjechać pojechał na górę Athos, a potem do Mołdawii jest on bardzo ważny dla prawosławnych, ponieważ pod koniec osiemnastego wieku wypromował tę ideę takiego mędrca grup może być prawosławnego, którego nazywano starcem i ten wątek znaczka braciach Karamazow u Dostojewskiego i część jego szczątków jest nam jest dlatego centrum pielgrzymkowym ważne Tymona ster i oczywiście te szczątki dziś są relikwiami, tak więc jak widzicie kolejna bardzo ważna koneksje z Ukrainą i Rara oprócz tego, że ufundował 3 monaster, które są na liście UNESCO i też takie, które nie są na liście UNESCO są wspaniałe to oprócz tego pamiętajcie, żebyście byli mężczyźni, bo niestety kobiety nie mogą na górze Athos świętej górze prawosławnej to tam jest monastyr kara czarny halą i tutaj ratusz odpowiada jego gruntowną przebudowę tak jak ten monastyr teraz wygląda to jego zasługa Grecji nas nawet słuchają kara Kalu, bo to jest zresztą Okraska lub Caracal przeprosiła siatkarką w ograniczonym zakresie uprasza się tak troszkę zmęczone natomiast, dlaczego rysie i tak ważny w kontekście monasterów, dlaczego warto temat monaster zobaczyć co jest najbardziej wyjątkowego oprócz form architektonicznych oczywiście wspaniałe olbrzymie freski na zewnątrz cerkwi, że ściany malowane na klucz to jest coś niesamowitego i to przede wszystkim jego zasługa i widać wpływy ruskie z Polski i co widzicie, że te wszystkie nasze podcasty to nie jest nasza wina to się łączy, że jak samo powiedzieliśmy Supraślu, że do Supraśla przybywają artyści serbscy pochodzący z Bałkanów, ale że przechodzą przez Mołdawię przez Wołoszczyznę i nagle mamy coś takiego, że mamy monastyr tak jak w Supraślu gotycki dziś, choć architekturę, ale freski wspaniałe bizantyjskie tutaj mamy podobną sytuację, że mamy w Mołdawii łączenie się gotyku Bizancjum i IRA Ryś odpowiada to on jest fundatorem tych wspaniałych fresków te freski są niesamowite zobaczyć co, że macie nam np. przedstawienia związane z hymnem liturgicznym nosi nazwała AK artysty to jest taki np. ku czci matki Bożej, czyli Bogurodzicy do tego stopnia ten ten rodzaj hymnu był popularny tego właśnie ku czci Bogurodzicy, że po prostu synonimem stało się pojęcie akatyst i kiedy był śpiewany na pewno np. w 6002006. roku i wtedy przypisuje mu się, że te śpiew modlitwa pozwoliła ocalić Konstantynopol oblężony przez tureckich koczowników Awarów i Persów można powiedzieć, że tak się połączyli ci Persowie z tureckimi koczownikami, a i jak spojrzycie na demona stery mołdawski to Persowie zamieniają się Turków i którzy zdobywają Konstantynopol nagle się okazuje, że 6002006. psy ludzie używają armat no nie używali armata Turcy mieli olbrzymie armaty 1 była gigantyczna zbudował ją puszka aż mówi specjalnie tak trochę po węgiersku, bo to był Orbán ślą hip, który był puszka z węgierskim mamy sąd ostateczny niesamowity gigantyczny fresk, który przedstawia wszyscy idą do piekła to Żydzi Turcy Tatarzy Sara ceni przedstawieni jako Czarni Ormianie i łacinnicy kim działać nic Polacy Lachy polskiej walczył Piotr Raresz z nami, więc praktycznie wszyscy do piekła jak 1 mąż i co czy to jest słaby koniec podcastów się pytam na końcu wszyscy tak skończą w piekle drogi Pawła za prawosławnymi tak oczywiście, ale jest pojawia się kolejny mogli ją mąż nie możemy skończyć, że ludzie Wołgi piekielnym moment moment jesteśmy w górach tam gdzieś daleko, ale zawsze ten nie spłynie do morza, więc mamy słuchacze personifikacje morza uosobieniem może kobieta na w w tych frytkach przy one przedstawiają kobietę siedzącą na 2 rybach widzicie ośmiornicy fantastyczne stworzenia morskie gdzieś tam w górach, więc wszyscy w po prostu frutti di Mare wszyscy się zastanawiali spekulacji, skąd oni mogli być musieli być to ludzie, którzy znali może oczywiście możemy odpowiedzieć tak np. wiemy, że wśród malarzy by Grecy przybyli znad morza czarnego, więc kolejny raz zostawiamy was z tą kolekcja kolekcją szlakiem handlowym północ-południe znad morza czarnego do morza Bałtyckiego i tu się zatrzymamy jeśli mamy jakieś pytania propozycje uwagi zapraszamy do korespondowania z nami Babel małpa TOK kropkę FM Babel małpa TOK kropkę FM proszę pisać na ten adres, a kolejny odcinek naszego cyklicznego podcastu Babel, czyli Rzeczpospolita multikulti już za tydzień późno popołudniową piątkową porą do usłyszenia za tydzień mówią Adam Balcer i Paweł Sulik Abel Rzeczpospolita multikulti podcast historyczny Adama Balcera i Pawła Sulika premiera każdy piątek na tokfm PL Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: BABEL. RZECZPOSPOLITA MULTI-KULTI

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

TOK FM Premium 40% taniej. Radio TOK FM bez reklam, podcasty z audycji i podcasty tylko dla Subskrybentów.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA