REKLAMA

O ptakach żyjących w mieście

Homo Science
Data emisji:
2023-02-18 13:40
Audycja:
Czas trwania:
25:56 min.
Udostępnij:

Dlaczego ptaki chcą mieszkać w miastach? Co je przyciąga, co im zagraża? Jakie gatunki upodobały sobie miejskie środowisko? I co się dzieje z wróblami? Rozwiń »
Rozmawiamy o tym z dr Ewą Zyśk-Gorczyńską z Fundacji Szklane Pułapki i Adamem Wajrakiem, przyrodnikiem i dziennikarzem "Gazety Wyborczej". Zwiń «

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
dzień dobry państwu witamy w audycji Homo science przy mikrofonie Aleksandra Stanisławska Piotr Stanisławski Crazy nauka PL i są z nami goście dr Ewa ze gorszy Ińska przewodniczka i ekolożka fundacji szklane pułapki częściową część witam oraz Adam Wajrak przyrodnik dziennikarz gazety wyborczej autor książek przyrodniczych Witaj Adamie dzień dobry gość dziś rozmawiamy o ptakach żyjących w mieście UE o tym dlaczego właściwie chcą żyć wśród ludzi co tu przyciąga i Rozwiń » co im zagraża najpierw się pytanie skieruję do Adama Wajraka, które taki chcą żyć w miastach w tej chwili sama masa ptaków chcę żyć w miastach z bardzo bardzo wielu grup systematycznych to bierze stąd, że miasta mogą się wydawać, bo też są dla wielu gatunków po prostu taką ziemią obiecaną, która daje nowe możliwości daje inne możliwości niż w lesie na możliwości niż gdzieś tam w krajobrazie rolniczym no i co jest bardzo ważne w miastach też ludzie zachowują się inaczej wobec dzikich zwierząt, choć pozornie Stali, a więc jakby, gdybym z tą myślą o tym grupa aż po miastach mamy sowy mamy ptaki szponiaste mamy Wróblowi tak całą całą całą gamę mamy memy itd. itd. itd. mamy Kurak też przeżyć czasami się zdarzają uważam w mieście mamy naprawdę olbrzymią różnorodność Asią w mieście, bo miasto, chociaż wydaje się na pozór takim środowiskiem nie przyrodniczym tutaj tak jak mówiłem szereg możliwości, jakie to są możliwości co one właściwie takie widzą w miastach, dlaczego to jest dla nich taka ziemia obiecana jak wspomniałem na początku to zależy bardzo gatunków i gatunków albo grupy np. spójrzmy miastu z punktu widzenia z punktu widzenia chociażby jakiegoś Sokoła niedużego Sokoła, jakim jest Pustułka prawda no to miasto wygląda po prostu jak kanion Kolorado taktu czytam jest pełno różnego rodzaju skalnych nazwijmy to w cudzysłowie półek ministrze Eli itd. itd. itd. itd. gdzie można założyć spokojnie, ale zobaczmy jak dużo ataków tzw. skalnych począwszy od gołębia skalnego który, który gdzieś tam jest pochodzi właśnie takich skalnych rejonu morza Śródziemnego, a zagnieździły się w mieście tylko, dlatego że jest taka skaliste enklawa tak nie za bardzo się przejmują tym, że ta skała jest sztuczna kompletnie dla mnie spełnia odpowiednią odpowiednią rolę inne tak np. krukowatych z kolei odkrywają całą masę pysznego nie zawsze zdrowego jedzenia, bo ludzie produkują olbrzymie ilości gości żywności i dla różnych gatunków może być zupełnie co innego to może być bezpieczeństwo w mieście mamy mniej drapieżników niż w Puszczy Białowieskiej np. to może być to, że jest odrobinę cieplej w mieście może być duża ilość owoców np. może Ewa, ale w takim razie tyle prezentów jest fundację o dość wiele mówiącej nazwie szklane pułapki domyślam się, że poza skojarzeniem z filmem raczej chodzi o co innego i być może to nie jest tak do końca różowo z tymi miastami z tymi ptakami, bo to, że miasto z ziemią obiecaną dla tak absolutnie zapamiętamy to za doskonały tekst natomiast z to chyba jakieś pułapki tam kryją szklanym szklany nie tylko plan tak naprawdę rzeczywiście taki czerpią sporo profitów z tego, że są obecne w miastach żyją w miastach, ale czy tam na mnie też sporo zagrożeń m.in. właśnie szklane powierzchnie szklane budynki, które generują bardzo dużą śmiertelność ptaków w skali globalnej nie chodzi tu tylko miasta, ale też np. to o budynki znajdujące się w takich miejscach atrakcyjnych dla ptaków zielonych takich klas, których powinno czuć bezpiecznie ekrany akustyczne, które są często budowane gdzieś tam przy drogach szybkiego ruchu, które znajdują się też bardzo często w miejscach atrakcyjnych dla ptaków to jest pierwsza rzecz, ale miasto generuje szereg innych zagrożeń dla ptaków m.in. też warto wspomnieć tutaj takich zanieczyszczeń nie tylko różnego rodzaju spalinami, ale też zanieczyszczeniem hałasem, które z, którym muszą sobie w takiej radzić przez co np. zaczyna śpiewać wcześniej kończy, lecz często kończą swój śpiew ten wieczorny również głośniej i później, żeby przebić się właśnie przez miejski hałas miasto to też zanieczyszczenie światłem i o tym coraz częściej naukowcy przyrodnicy zwracają uwagę mówią głośno i apelują wręcz o to, aby z cisza i wygłaszać miasta, aby taki czuły się coraz lepiej i żeby w przyszłości bezpieczne w tych miastach szczególne zagrożenie dla ptaków z wędrownych te zanieczyszczenia światłem nocnego nieba i generuje bardzo wysoką śmiertelność, ponieważ ptaki zdezorientowane łapane są w światła, które właśnie wabią to są światła miejskie, które i no niby są śmiertelnie i bardzo bezpieczną była dla ptaków, a ja bym na chwilę wróciła do zachowań ludzkich tutaj Adam wspomniał na początku o tym, że ludzie w miastach stanowią mniejsze zagrożenie dla ptaków z ich punktu widzenia niż ci na wsi i jak można wytłumaczyć co, o co chodzi o jakich oraz zachowań ludzi to jest już bardzo prosty przykład tu zawsze opowiadał o tym zresztą widać było mój mistrz przyrodniczy absolutne guru powiedziałbym ornitologii miejskiej czy prof. Maciej Luniak jak mówił słuchaj kaczki, które w parku Saskim w Warszawie sobie sobie po prostu karmić niemalże z ręki te same kaczki, które jak lecą za miasto to po prostu będą czekać na twój widok, bo człowiek za miastem kojarzy się z człowiekiem z dubeltówką, który manipuluje, a więc, jakby to zachowanie ludzi w niej wmieście chociażby polega na tym dlatego bezpieczniejsze dla ptaków ani nie tylko dla ptaków spójrzmy natomiast się przenoszą również saki np. czy dziki np. lisy po prostu w mieście raczej się na zwierzęta nie polu więc, jakby jak to jest bardzo ważna ważna rzecz pamiętam byłem małym chłopcem Wrony siwe wtedy jeszcze były powszechne na wsiach to bardzo bardzo zmieniło i wystarczyło się dosłownie złożyć tak udawanie nawet jakimś patyki minione po prostu bywały olbrzymiej odległości, a w mieście można po prostu podejść do nich poddaliśmy parę metrów jest znakomicie fotografować, więc to zachowanie zachowanie ludzi w miastach jest co tu nie mówić po prostu wobec zwierząt o wiele lepsza to ja takie pytanie tutaj dodam jak i czy zachowania ludzkie w miastach typu nie wiem truć gołębi albo umieszczanie takich szpik kursów kolców w miejscach, gdzie ludzie nie życzą sobie taki siadały takich jest coraz więcej czy to jest dużym zagrożeniem dla ptaków czy w skali takiej generalnej nie jest to dużym problemem dla ptaków miejskich EVO i myślę, że największym zagrożeniem dla ptaków miejskich to ten zagrożeń, o których powiedziałem rzeczywiście to istnieją, ale dzisiaj słyszy sporadycznie jakimś takim przypadku zatrucia w takich miastach szczęśliwie oczywiście natomiast końce tak jest często sobie radzą z nimi teraz nie są stosowane TK końca takie ostre tylko plastikowe, więc nie wykryto też obserwuję, że gołębie mimo wszystko potrafią znaleźć odpowiednie miejsce, żeby gdzieś tam się zagnieździć i znalazł sobie miejsce natomiast dużym problemem jest termomodernizacja budynków coś co zabija w takich miastach śmiercią okrutną bardzo często są 100 za murowany za siatką używane w miejscach, gdzie zamierzone są gniazda, gdzie wychowywane są lata wyprowadzamy młode, więc to są to są takie sytuacje, w których no i spotkamy się z nimi niestety bardzo często w miastach i gatunki, które przylatują do nas właśnie o to, żeby gnieździć się w różny szczelina w różnych miejscach bezpiecznych dla nich często okazuje się, że to miasto śmiertelną pułapką myślę tutaj głównie o językach, które niestety z miast coraz częściej nam znikają przez to, że pomimo tego, że powinna być robiona jakaś no tutaj powinny powstawać dodatkowe budki lęgowe dla nich w momencie, kiedy są niszczone siedliska to często jednak to się nie zdarza i rzeczywiście te gatunki, które są związane to poza miastami po prostu inaczej nie potrafią się rozmnażać są skazane na to że, żeby miasto po prostu opuszczają go nie mają siedliska to rynków tak także głównie z wskazywałoby tutaj oczywiście na termomodernizację i drapieżnika, o których, a ten wspominał warto też pamiętać, że miasta to są też enklawy kotów wolno bytujących takie, które niestety też bardzo lubią polować na ptaki i to są główne czynniki, które zagrażają moim zdaniem taką w miastach, jeżeli chodzi o taką mniejszą morze skały, bo to od większych cieszyłam nie mam tutaj taki lepsze wrażenie, że tych kotów miejskich wolno żyjących jest jednak mniej niż na wsiach nie wiem to jest jakieś pocieszenie, bo to jest nasza jest ich sporo one pana trują bardzo cenne przyrodniczo obszary przy tutaj w Puszczy Białowieskiej to mamy natomiast taką takim zagrożeniem też dla dla miejskich ptaków jest rewitalizacja wszystkiego co się da tzw. rewitalizacja, czyli oczyszczanie parków miejskich zakrzaczeń z z zagospodarowaniem każdego nie służy tzw. użytku na tych nieużytkach widać że, że mamy bardzo dużo różnorodnych ataków tak samo w parkach miejskich, które są odrobinę zapuszczone mamy sporą sporo ptaków natomiast wszelkie rewitalizacja, czyli czy po prostu wycinanie tak stary, że koszenie trawników to wszystko momentalnie sprawia, że Rze, że zaczyna brakować ptaków w miastach i rzeczywiście coraz częściej się widzi, że Thermo termomodernizacja uszczelnianie po prostu o uszczelnianie budynków może być coś co sprawia, że np. przez długi czas problem z życia w miastach miały wróble dwóje jedna z przyczyn spadku ich liczebność były takie bardzo ładne badania brytyjskie pokazujące, że złożone oczywiście wszędzie spadają jeszcze w takich biednych zapuszczonych dzielnic jako tako sobie radzą, ponieważ tam są różnego rodzaju szczeliny i budynki nie są ładnie pięknie odnowionym czy to znaczy, że już nie spada liczebność populacji wróbli, a odrobinkę odbiła jesteś też ciekawa historia ma spadała bardzo mocno w latach 80 nasz wiemy o zachodniej Europie, że to w szczególnie w wielkiej Brytanii było olbrzymie olbrzymie spadki u nas wiem, że po 2000 roku spadki rzetelną ciągle trwał monitoring monitoring pospolitych ptaków lęgowych, że tam spadek był ciągle duży i tak dziś 2010 roku 2011 roku nastąpiło odbicie całkiem znaczy znaczy on nie odrobiły tych strat które, który miał miały wcześniejszych la, ale rzeczywiście jest ich sporo jak sobie chodzicie po miastach tu przynajmniej w Warszawie, ale też w Krakowie obserwuje jest sporo mniej, gdzie jest dużo bardzo dużo zrobić np. na patelni słynnej tak wystąp masa grup po prostu w tych krzakach okalający pałac kultury Azji cała ca cała cała masa, a i no hodowcy tłumaczą to tak, że w pewnym stopniu mogą sprzyjać łagodnej zimy, bo wtedy jest po prostu większą przeżywalność młodych to skoro rób to od razu odrzucamy więcej na temat to znaczy książka detektyw Wróbel złamane pióro też komiks komicy właśnie, który zrobił Adam Wajrak razem z Tomkiem samoukiem komiks, który jak to zwykle komiksy z tej okolicy jest mocno naukowy patronem tego jest Fundacja szklane pułapki i Crazy nauka, żebyśmy się też nie chowali tam jest bardzo poza oczywiście akcją komiksową, która w, którą uwielbiam, bo jest pełna różnych opowiastek nawiązań kulturowych też są takie całkiem konkretne naukowe wrzutki jak to zwykle tego typu komisach, więc to to jest dno absolutne ciepłem duża porcja wiedzy właśnie ta miejskiej jest powiedzieć że, że Tomasz Samojlik współautor jest najprawdziwszym naukowcem, a ja doktorem habilitowanym z Instytutu bio wiz i doskonały rysownik również godzi u nas kilku kilkukrotnie w audycji uwielbiamy jego komiksy o kryjówce, więc to już na jak dodał historia my otaczam kultem postać to kasa Monika, a dzisiaj rozmawiamy z dr Ewą ze gorszy Ińsko Przyrodniczego ekolog szkoły fundacji szklane pułapki i Adamem Wajrakiem przyrodnikiem i dziennikarzem gazety wyborczej w drugiej części audycji będziemy pytali m.in. o to co my właściwie możemy zrobić było lepiej taką w miastach, ale te pytania po informacjach Radia TOK FM witam państwa ponownie druga część audycji Homo science i ponownie Aleksandra Stanisławska Piotr Stanisławski Crazy nauka PL i wciąż chcą z nami goście dr Ewa Zyśk Gorczyńska przewodniczka i ekolożka z fundacji szklane pułapki oraz Adam Wajrak przyrodnik dziennikarz GazetyWyborczej autor książek przyrodniczych, a rozmawiamy wiadomo o przyrodzie o ptakach tylko bardzo specyficznych ptakach miejskich, których jak się okazuje jest niezwykle dużo jest to niezwykle duża również różnorodność gatunków oraz rozmawiamy o tym dlaczego w ogóle taki chcą tak blisko nas żyć i jak przy tym funkcjonują i co im zagraża, a ja chciałem zacząć tym razem od tego co właściwie my, czyli tacy sobie zwykli mieszkańcy miast co możemy zrobić w tym taką było lepiej o to znaczy, jeżeli ktoś jest mieszkańcem ne domku jednorodzinnego ma ogródek to np. bardzo dobrą rzeczą, którą ja polecam już pozostawienie takiej części ogródka za puszczenie albo np. grabienie liści na części ogródka, bo wtedy zobaczyć, że np. pojawią się u was nawet w mieście powiem, że widziałem ostatnio w centrum Warszawy takie tak jak np. Strzeżek malutki taki ze śmieszną mogą udział albo Rudzik i wystarczy zostawić nie grabić liści niech pan się oczy równe życie grzybową bezkręgowce jest to jest to bardzo fajna, że zostawienie takiego właśnie zakup zapuszczonego wypuszczonego konta Ewa na pewno powie więcej o tym historia szybami i zderzaniu się to nie dotyczy tylko miast, ale możemy zrobić masę, że co do dokarmiania ja powiem tak, że pamiętajmy o 1 my dokarmiamy ptaki tylko wyłącznie dla siebie dla własnej przyjemności ratujemy żadnych gatunków troszeczkę pomagamy oraz świetnie radzą świetnie sobie radzą nawet w miastach np. takim strasznym śmieć jawnym znanym i jest Wrona Siwa prawda i ostatnio obserwowałem Wrony popłaca kultury jak zjadał jakieś resztki pizzy, ale też widziałem, że one świetnie polują na szczury i powiem 2 Wrony razem po prostu potrafią takiego szczura załatwić to było niezwykłe, czyli spleśniałe Chlebek na parapecie nie absolutnie nie wrześniowych ławek jest zły Bóg chleb jest bardzo bardzo bardzo zły dla ptaków raczej nie dawajmy taką lekka natomiast o tym zdradzę tutaj, a ponieważ będą 2 tomy naszych naszej książki o ptakach miejskich, a jest poświęcona problemowi różnych błyszczących przezroczystych powierzchni jak ja mówię o zdarzeniu ptaków z cywilizacją natomiast druga będzie poświęcona nieodpowiednie mu jedzenie to ja wtrąca, że chodzi tu o książkę Adama Wajraka i Tomasz Samojlik detektyw Wróbel i złamane pióro nie miał, której mówiliśmy w poprzedniej części nieprawdy w bardzo wielkim spojlerem z całą książkę w stwierdzeniu, że tam te szyby i błyszczące powierzchnie mają też zasadnicze znaczenie Ewa co z tym robić, bo czy my mamy wpływ na takie rzeczy tak, bo zdaje się, że przyklejanie tych nieśmiertelnych sylwetek ptaków drapieżnych to chyba nikomu nie robi różnicy, a już najmniej taką no tak rzeczywiście skoro mówimy o tym, że szyby są jednym z takich podstawowych problemów, jeżeli chodzi o śmiertelność ptaków to warto by były na tej śmiertelności zapobiegać my jako użytkownicy naszych szyb domowych mieszkaniowych możemy w bardzo estetyczny myślę i skuteczny sposób okleić sobie szyby w przy zastosowaniu różnego rodzaju wzorów geometrycznych florystycznych form mistycznych ważne jest, żeby pokazać taką skutecznie szyby to znaczy tak jak nam projektanci pokazują np. szybę przystanku autobusowego w postaci jakiegoś paska w postaci kropek i dużych zwykle takie potrzebują dokładnie takie same informacji tylko, żeby ta informacja była skuteczna to trzeba im zagęścić wzór odpowiedni sposób tak, żeby zniechęcić ptaki do przygotowania przez taką szklaną powierzchnię dlatego sylwetki ptaków drapieżnych nie działają od głosu bardzo małej skuteczności, ponieważ tak dostaje sygnał, że po pierwsze, drapieżnik proszę nie rusza to jest drapieżnik, który niepewnie nie zagraża, a naklejkę można można w jaki sposób obejście, aby od góry, pokonując swoim lotem albo gdzieś zboku, więc i tak taki ptak uderza szyb odpowiednio zagęszczone sylwetki ptaków drapieżnych czy czy w nie wiem jakichkolwiek innych wzorów spełniłoby swoją funkcję natomiast oczywiście mało estetycznie wyglądały raczej by nam się przypomniał tutaj firm Hitchcocka, więc do tego nie zachęcą, ale możemy rzeczywiście skutecznie zapobiegać kolizjom ptaków w naszym mieszkaniach natomiast przestrzeni miejskiej i NATO musi jest troszkę większy problem ze względu NATO, że architekci lubią szkło architekci lubią bardzo refleksyjny szkło, czyli takie szkło, które odbija nam to co znajduje się obok takiego budynku, żeby skutecznie ten budynek ukryć przestrzeni miejskiej, ale co jakieś sposoby na to, żeby to właśnie systemowa garaż przy tego typu konstrukcjach czy gdzieś na świecie stosuje no bo trudno wyobrazić, żeby architekt zgodził się na oklejenie całej fasady budynku nie wiem kropkę ami albo czymś takim, a tak z szczęśliwie już są kraje i miasta, które decydują się na to, żeby ustawowo właśnie wprowadzić tzw. budynki bezpieczne dla ptaków, czyli architekcie mają zapewnić, że szklana fasada będzie w skutecznie zabezpieczona przed kolizjami w nowym Jorku są tylko typu, a ustawy, które rzeczywiście chronią ptaki przed przed tym zagrożeniem wówczas architekci są zobowiązani do tego, aby np. zastosować mrożenie szkła, żeby zmatowić powierzchnię są zobowiązani do tego, żeby zastosować np. różnego rodzaju żaluzje zewnętrzne różnego rodzaju dodatkową zasadę mówi o tym, że to taka dodatkowa, która budynku, która nie będzie przez firmę, która nie będzie refleksyjna, a mało tego, bo też to, o czym wspominałem wcześniej, czyli takie budynki mają też być bezpieczne, jeżeli chodzi o zanieczyszczenie światłem, czyli mają być odpowiedni sposób wygaszany ma mieć odpowiednie też źródła światła, które nie będą wabić ptaki, więc takich rozwiązań jest bardzo dużo i na szczęście w Polsce proszę pojawiają się budynki i architekci coraz częściej konsultują z nami swoje projekty, szukając rozwiązań, które nie będą właśnie generować śmierci ptaków, bo również sami architekci nie chcą, aby pod budynkami znajdowały się po prostu takie cmentarzyska ptaków które, które będą widoczne dla pracowników takich biurowców czy dla ludzi, którzy mieszkają w takich budynkach, więc to set był wzajemne porozumienie, jeżeli chodzi o projektowaniu takich takich budynków myślę też warto powiedzieć na czym polega ten mechanizm to znaczy w ogóle zwierzęta tu bardzo dużo grup zwierząt nie są tylko taki on nie są przeznaczy przystosowane do takich błyszczących albo przez wiernych można powiedzieć o powierzchni to dotyczy również również owadów one potrafią np. myślę, że to jest, że jakaś błyszcząca mówi się od karoserii samochodu to jest to jest np. woda wiele niektóre ptaki my mylą np. z lekko wilgotną szosę z rzeką ratusz nie nie nie tak dawno temu rok temu ratowałem mura czy taka, których po prostu wyłącznie lub ląduje na wodzie, a już przezroczyste powierzchnie przezroczyste powietrze to jest coś zupełnie obcego czy one miały czasu ewolucyjnie dostosować i z ich punktu widzenia po prostu z za tą szybą jest dalej park dalej las to co jest odbite co więcej pamiętajmy o tym, że ptaki przemieszczają się bardzo szybko jest czasami kilkadziesiąt kilometrów na godzinę tak tu nie ma czasu na szybkie zwroty szczególnie nam człowiek ucieka przed drapieżnikiem i też tutaj chciałem powiedzieć, że poza zabezpieczeniem powierzchni szklanej warto jest myśleć o tym np. jak wsypujemy karmnik ja wiem, że ludzie lubią mieć karni blisko przy przy oknie, a może usług mogą kawałek kawałek dalej, żeby w momencie, kiedy nam się wpadnie w ten karny Krogulec, żebyśmy nie mieli nie mieli ofiar również tego klubu ca się co się od czasu do czasu zdarza więc, jakby pamiętajmy o tym, że wiele istot na świecie postrzega ten świat trochę inaczej niż my to, że szyba jest dla nas problemem to nie oznacza, że nie jest problemem dla to spójrzcie sobie państwo wolnej chwili na książkę detektyw Wróbel złamane pióro, ale też nie państwo zajrzy koniecznie na stronę fundacji szklane pułapki, bo tam bardzo dużo informacji o tych zagrożeniach i też o zapobieganiu tym zagrożeniom włącznie z tym co my właśnie mamy zrobić, czyli zakupem takich bardzo estetyczny naklejek do powrotu do oklejania szyb my się już w zeszłym roku mieliśmy tego podejścia, ale w tym roku zrealizujemy na pewno, a za rozmowę na ten temat dziękuję naszym gościom dr Ewie ze go chińskiej fundacji szklane pułapki i Adamowi Irakowi dziennikarzowi gazety wyborczej dziękujemy bardzo dziękuję dziękuję dziękujemy państwu bardzo fajny suk zapraszamy państwa na audycję Homo science co tydzień, a w międzyczasie na stronę kraina KPN no i również na szklane pułapki Fundacja pan płatki dziękujemy ciasne informacji Radia TOK FM Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: HOMO SCIENCE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA