O bogini złotej ery Hollywood Marlene Dietrich

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór państwu przy mikrofonie Karolina Lewicka zapraszam państwa na audycję sprawy różna moim państwa dzisiejszym gościem jest prof. Andrzej gwóźdź filmoznawca Niemcy znawca wydział humanistyczny Uniwersytetu Śląskiego kłaniam się panie profesorze dobry wieczór dobry pani redaktor dobry wieczór państwu, a mówić będziemy o Marlenie Dietrich, która sama o sobie mówiła tak ludzie, którzy nie oglądają przypominają widzów na meczu tenisowym z tą tylko Rozwiń » różnicą, że ich głowy nie poruszają się z lewa na prawo, lecz z dołu do górę urodziła się panie profesorze w Berlinie w roku 1901 w zamożnej rodzinie mieszczańskiej jej ojciec był brytyjskim oficerem policji, ale rodzice się rozwiedli mama ponownie wyszła za mąż ojciec umrze w wieku 41 lat na syfilis, a ojczym zginie w roku 1916 na wschodnim froncie wojny, którą 2 lata wcześniej witał z wielkim entuzjazmem Marlena dorasta w Republice Weimarskiej i zastanawiam się czy to ma znaczenia no 2 fakty śmierć 2 ojców tego biologicznego i tego tego drugiego NIK Republika weimarska to są oczywiście 2 takie bardzo aktywne z punktu widzenia psychologii Marleny syndromy ona przez całe swoje życie pewnie będzie jeszcze o tym szczegółowo mówić sugerowała ten niedobór niedosyt ojcostwa i w mężczyznach upatrywała przede wszystkim kogoś, kto mógłby zastąpić się tylko właśnie tego biologicznego albo tego drugiego, za którego wyszła za mąż matka oczywiście Republika weimarska no to jest gejzer wulkan obyczajowy Europy tamtego czasu Berlin Berlin szczególnie i Marlena oczywiście wzrastała w tej aurze atmosferze takiego obyczajowego rozluźnienia ogromnej wolności nigdy w życiu tej intelektualnej, ale tej obyczajowej i tak po prostu to ich życie może skazana była na wychowanie i edukację mieszczańską w końcu uczyła się gry na skrzypcach to jednak no i zaczęła występować w kabarecie tańczyła, więc wpisała się idealnie w ten taki moduł kulturowy czasów, na które trafiła, który w moim odczuciu znakomicie oddała w swoim filmie nie błękitny Anioł, który do takim rodzajem podsumowania tej psychologii społecznej tamtego tamtego czasu, więc Marlena jest nią drobnym dzieckiem Republiki Weimarskiej nie może tak jak już pani powiedziała no wychowana dość takich nieszczęść jakich srogich warunkach rodziny rodziny Oficerskiej myślę że, tym bardziej to wyzwolenie, jakie oferowała jej obyczajowość tamtego czasu no przybrało rozmiary no niebywałe nasze bardzo szybko z tego domu wyzwoliła wyzwoliła się sprzęt polskiego tylu ich stało się po prostu Orlenu błękitny Anioł jak twierdzą niektórzy nie tylko będzie najważniejszym filmem Weimaru on po prostu będzie w Weimarze z pewnością za chwilę jeszcze powiem o tym kilka słów ale kiedy pytałem o to dojrzewanie dorastanie w Republice Weimarskiej pomyślałam sobie z 1 strony o kraju, który został poczęty w hańbie tej wojennej klęski to zaciążyło nad 2 Marek to jest kraj, który najpierw borykał się z hiperinflacją rok 1923, a potem kilka lat później w 2009. przyszedł wielki kryzys, który był niezwykle dla Weimaru dojmujący to był kraj upokorzony niemieckich mężczyzn, którzy żądali rewanżu i którzy dostaną tę możliwość zrewanżowania się za upokorzenie z roku 1918 rok Adolfa Hitlera z drugiej strony myślałam sobie o tym, że w Republice Weimarskiej uformował się, o czym pan już mówił panie profesorze taki inny model kobiety nazywano to Neue szał, czyli nowa kobieta właśnie samotna bezdzietna pracująca zarabiającą na siebie bez długich włosów tylko krótko strzeżoną fryzur kąt paląca papierosy pijąca alkohol i wydaje mi się, że właśnie w kulturze popularnej ów typ Neue Frauke raz prezentowało właśnie Marlena Dietrich no to jest wyemancypowana kobiety, która wie, czego chce, a chce od życia bardzo dużo chce nie tylko awansu społecznego, ale chce od życia rozrywki chcę chcę samozadowolenia chce tego wszystkiego co no ten Dryl pruski kobiecie kobietom zabraniał pod pod presją pod presją rozmaitych rozmaitych ska to to prawda i w Republika weimarska to był też czas pamiętajmy o tym kobiet mężczyźni zginęli na frontach pierwszej wojny światowej ci, którzy powrócili do Niemiec byli w dużej mierze Lekan to był czas, kiedy kobiety zaczęły Dick decydować o swoim życiu również, dlatego że ubyło mężczyzn, że mieli no tak jak pani powiedziała do tego życia nowe podejście no i prał, ale też architekturze jest balon wiza nie mieszkalnictwa jest wolnym to był czas tego przymiotnika no no prawda czas było rygorystycznie odseparować się od starego czasu starej epoki rozpocząć wszystko od nowa udać czy poniekąd stworzyć dla siebie alibi, że wcześniej to niebyły właściwie Niemcy rozpoczynamy od nowa przekreślony wszystko co było jesteśmy w punkcie w pkt 0 co potem oczywiście powtórzyło się poniekąd również w roku czterdziestym piątym i 5 dziś zajmie Jerzy stylu tamtej epoki epoki doskonale wyczuli te sytuacje i wspaniale potrafili ją przerobić określony typ kobiety określony styl aktorstwa w określony model życia obyczajowego właśnie wszystko miało być nowe inne nieskażone starczą Mariana jako dwudziestolatka w roku 1921 wstąpiła do szkoły teatralnej i wkrótce zagrała niewielką rolę w swoim pierwszym filmie zatytułowanym mały Napoleon Ney w latach dwudziestych już regularnie grywała małe role w niemieckich filmach, ale także w sztukach teatralnych jak to się stało, że otrzymała główną rolę w błękitnym aniele i dlaczego ta rola okazała się być dla niej przełomową bardzo łatwo zapomnieć o tym, że błękitny Anioł był dwudziestym filmem Marleny to hit wydaje się dość niebywałe, ale to jest to jest prawda ta było 19 filmów wcześniej filmów niemych o różnej randze najczęściej były to firmy przeciętne filmy takie galanterii inne to typowe produkty kinowej konsumpcji nie od tamtego czasu i Maryna grywała role raczej drugorzędne właściwie w 1 filmie wystąpiła w roli głównej całuję twoją dłoń Madame film nie niejakiego Roberta landa z końca lat dwudziestych no wylansowała, chociaż nie śpiewała finansowała tym filmem przebój, który też znamy z licznych polskich wykonań m.in. Mieczysława Fogga to tam ta piosenka po raz pierwszy się pojawiła śpiewana przez Ryszarda ta Ubera dziś firmy są zapomniane stanowią ozdoby takich zamkniętych pokazów w tematyce berlińskiej są oczywiście nie bardzo cenne dla dla filmoznawcy, ale już właściwie nie żyją nie żyją swoim życiem filmowym są archiwaliami są zabytkami filmowymi no tak jak pani wiedziała trzydziestym roku i błękitny Aniu, austriackiego reżysera Józefa von Sternberga, który nie już był w stanach Zjednoczonych Ameryce, a właściwie o tym spotkaniu z marnego i niewiele wiemy nawet trudno wyobrazić by poprzedni rolę Dietrich skłoniły von Sternberga do takiej ani innej decyzji przy dania i właśnie tej głównej roli w filmie trzydziestego roku, bo Maryna jest w tych filmach niemych osobą no mało atrakcyjną fizycznie tak należałoby powiedzieć jest jest z gruntu nieciekawa jest dość szablonowe w swoim stylu gry aktorskiej niczym krótko mówiąc nie zachwyca i dopłaty trudno dociec co sprawiło, że ta uwaga von Sternberga tak jednoznacznie została skierowana w stronę w stronę organy są zdjęcia próbne zachowany zrobione przed realizacją błękitnego anioła zdjęcia, w których Marlena próbuje śpiewać one też jeszcze są dosyć dosyć nieciekawy i wizerunek jej twarz jest dalece odbiegająca od tej, którą zobaczymy film jest trzydziestego roku ja myślę, że on sten Berg zobaczył wpustu, że Marian Wisz sylwetce w jej twarzy materiału do wyziębienia, bo nic poza wszystkim Konstanty brat był znakomitym reżyserem światła on oczywiście sterował aktorstwo sterował to wszystko co na planie robią rycerzy, ale miał niezwykły zmysł dla operowania światłem i chce pan w swojej wyobraźni oświetlił Marlene taki sposób, że zaczął emanować blaskiem, którego nie sposób było dostrzec we wcześniejszych filmach oni właśnie Wrzeszcz za pomocą światła, toteż wyrzeźbił nie jest tu wielką metaforą, bo operatorzy filmowi doskonale wiedzą jak światło rzeźbi w twarz jakże wizerunek aktora, ale ja nawet uciec się do takiego dość współczesnego porównania rząd za pomocą światła za pomocą reflektorów zrobił Marlenie taki był lifting cielesne lifting twarzy, który z całkowicie zmienił oblicze biec od jedno SA to oświadczenie od góry rzeczywiście sprawiło, że ona zaczęła błyszczeć jakąś aurą niesamowitości niezwykłości, czego absolutnie nie można było przewidzieć jej wcześniejszych filmach to po prostu z postęp Air dzień 8 ekranu i stworzył ją na swoją modłę zresztą bardzo nas sama nieustannie mówiła, że bez niego byłaby nikim, że to właśnie on swoją wyobraźnią wyimaginowany dla ekranu dał ją ekranowi ze swojej głowy ze swojego mózgu mną niczym Pigmalion tak zresztą jesteśmy w epoce kina, w której światło odgrywało ogromną rolę dzisiaj oczywiście również, ale to były czasy kiedy filmie czarno-białym w zasadzie o walorze ekranowym filmu no decydowała seria światłem i von Sternberga znakomicie zdawał sobie sprawę, że ma w ręku to narzędzie to tworzy bo, które będzie mógł nieustannie modelować, żeby z tej wyobrażeniem twarzy Marleny wydobywać co rusz nowe oblicze moim państwa gościem jest prof. Andrzej gwóźdź słuchają państwo Radia TOK FM tuż po błękitnym aniele i po tych kilku latach grania w Niemczech Marlena trafia do Stanów Zjednoczonych od razu wyjeżdża by nakręcić film Maroko, który też jest filmem historycznym, ponieważ mamy w tym obrazie pierwszą w historii kina scenę pocałunku lesbijskiego Marlena jako piosenkarka w klubie nocnym w eleganckim czarnym męskim kostiumie białej koszuli i cylindrze się na głowie podchodzi do stolika, przy którym siedzi piękna kobieta wyjmuje kwiat, który ta sobie wytknęła włosy najpierw rozkoszuje się jego zapachem, a następnie całuje ją w usta, ale nie tylko dlatego ten film przeszedł do historii im także, dlatego że otrzymał 4 nominacje do Oscara w tym dla najlepszej aktorki będzie to pierwsza i zarazem ostatnia nominacja do Oscara Marlon dobrze oceniony także przez krytykę, a jak się panu prof. Maroko podobało to jest niezwykły dowód na talent na wyobraźnie von Guttenberga, który właściwie w nowości wciągu 1 nocy przeniósł wizerunek Marleny z berlińskiego think tanku do Afryki północnej rzecz rzecz niebywała wyrwał ją ropy z Europy dla Hollywoodu, ale Hollywoodu już trącił w zupełnie egzotyczne scenerii zresztą egzotyka będzie towarzyszyła filmom przez przez jakiś czas faktycznie Maroko jest filmem egzotycznym jest filmem tajemniczym i historią no z taką przygodową, o której nawet dzisiaj myślimy z przyjemnością lubimy lubimy takie takie kino, ale NIK wspomniała pani o tym wyjeździe do Ameryki bardzo szybkim proszę wyobrazić, że ma Marlena spakowała się niemal tuż po premierze błękitnego anioła i rynki kilka godzin po tym wydarzeniu udała się na dworzec RT banków, gdy jechała pociągiem dobrem, gdzie wsiadła na statek do Stanów zjednoczonych dziś wszystko to było perfekcyjnie przygotowane von Sternberga, bo był to nie tylko genialny reżyser i organizator życia Marleny, w którym czuwał nad każdymi krokiem mi, któremu bezgranicznie uchwała uchwała do tego stopnia, że no zdawała się na jego decyzję nie tylko w życiu zawodowym, ale również w życiu w życiu prywatnym tutaj w Maroku nie Marlena gra Gary Cooperem gwiazdą hollywoodzką zresztą w te spotkania z wielkimi inwestorami hollywoodzkimi nie będą rzadkie będą im skarg g ten dzień sami z czwartym z Johnnym unijnym to daje jej rolą również takiego promieniowania takiej aury no gwiazdy hollywoodzkiej bo kto mógł zagrać o takich gwiazd wielkich uznanych usankcjonowany no tylko wielcy tutaj 1 gestem właściwie w Maroku von Sternberg uczynieniu dziki ryż gwiazdą Hollywoodu ona się wzbraniała przetwory buda nie chciała chodzić na przyjęcia nie chciała uczestniczyć w całej tej towarzyskiej magmie Hollywoodu była osobą bardzo rodzinną bardzo kochającą swojego męża zresztą przez całe życie miała 1 męża, z którym nigdy się nie rozwiodła kochała swoją córkę i ten Hollywood troszeczkę mi przeszkadzali w tym kultywowaniu życia rodzinnego, ale z kolei on stale panie profesorze bądźmy sprawiedliwi 1 mąż nie przeszkadzał Marlenie posiadacz niezliczonej rzeszy kochanków i koleżanek z końca do końca to słowo kochanek czy kochanka nie wiem czy czy pasuje ona była owładnięta pasją do wielkich nazwisk kochała się w Hinkley kochała się nie przecież w wynalazca penicyliny serwer sir Alexander Fleming mu koło się, że nigdy nie tych mężczyzn było wiele, ale czy to byli kochankowie wydaje mi się, że to były raczej taka wzniesiona miłość i jej raczej nie erotyczna, ale miłość oczywiście już nie lakoniczna, ale miłość wielkich postaci miłość jedni wielkich osób ona na ogromną potrzebę przedstawiania ludźmi wybitnymi ja do końca nie wiem czy można mówić o zdradach czy można mówić oczywiście pewne nie były to platoniczny spotkania, ale listy, które pisała do Hemingwaya korespondencja Jeanem gębę to są wszystko wspaniałe dowody dokumenty na taką już wniesiono na miłość, która MO no jest pewnym sposobem na uwielbienie tego świata również szczegóły bardzo było trzeba ciągle w sobie jednak poczuła nie tę tęsknoty to nie miejsca, które opuściła do Berlina do Niemiec sugerowała przez całe życie wszystkie swoje ubytki od ojca jak mówiliśmy po ojczyznę i myślę, że trudno tych mężczyznach mówić w kategoriach takiej taki no prostej prostej zdrady ja bym raczej tutaj widział taką miłość wzniesioną w aurze uwielbienia dla dla wybitnej osobistości rozmawiamy przez chwilę od tych złotych czasach Hollywood, czyli w latach trzydziestych czterdziestych, bo wówczas gwiazdy kina miały status bogów i bogini, więc trzeba było ukształtować perfekcyjnie ich wizerunek i nawet tak piękna utalentowana kobieta Marlena wymagała też nieustannego podsycania uwagi kształtowania tejże Marlene dla opinii publicznej sama zresztą mówiła o tym, że nie ubiera się dla publiczności czy mężczyzna ani nawet dla samej siebie tylko ubiera się dla wizerunku osie była idealną partnerką dlatego co rozpoczął z nią von sten Berg, ponieważ znakomicie rysowała siebie jako typ osobowości kobiet i oczyszczona podpada historyk kina podkategorie femme fatale, że faktycznie najprościej mówiąc taką rolę w swoich filmach od początku do końca trwała, ale ile odcieni ta forma fatalne z sobą nisze i ileż barw swą fatale wydobywa z nich jest reżyser, który z nią współpracy Irenę kler i Fritz Lang jeśli oczko Billie Wilder to są femme fatale w roli głównej w roli przeszłam liczbie mnogiej, ale w roli głównej w każdym z tych filmów w zasadzie i nawet jeśli grała w firmach błahy, a taki się przecież zdarzały to je wejście na ekran rozpoczynała nową opowieść filmową z rozpoczął się nowy nowy im w takim głośnym filmie Orsona Wellesa dotyk zła 1008. roku liczyć na ekranie nie wiem czy może 4 minuty, ale to jest film z nią te czy 4 minuty na oznaczają opowieść Wellesa obiec obecnością w stopniu niebywałym, który udział innych aktorów grających 1,5 godziny jest zupełnie niewspółmierny, czyli krótko mówiąc świadoma tej wyrzeźbione sylwetki swojej swojej twarzy tego buta, które użył von Sternberga za pomocą oświetlenia błękitnym aniele kultywowała trwała nad tym i wzbogacała ten wizerunek coraz to nowymi odcieniami, pozostając mimo wszystko Marlene Marleną prawda to to jest niebywałe, że mimo ogromnej ilości bardzo różnych ról Maryna jest rozpoznawalna jako wizerunek jako no może powiedzielibyśmy nawet Marka branding prawda wycina hollywoodzkiego i UE to udaje tylko największym i aktorom i reżysera, że potrafiła zachować moc całej różnorodności bogatej skali gry aktorskiej zachować siebie jako osnowy no tych rur, które grała, że jest w każdym filmie Marleną zresztą są 1, w których i imię prywatne jest również inni filmowym w filmie King von Sternberga bardzo zresztą znanym Siarka ekspres z 3002. roku Marlene gra nosi są w ramach ten zresztą za tym precyzyjnie wykreowanym czy wręcz wyrzeźbionym wizerunkiem kryły się także kompleks, o których pisała później jej córka Maria pozwolę sobie zacytować fragment litry się czy to w młodości czy na starość miała okropne piersi wiszące opadające i dające staniki ostatecznie także jej owiany tajemnicą stelaż stanowiły najważniejsze elementy garderoby Dietrich dla nas wszystkich, jako że oczekiwał od najbliższych osób, że razem z nią będą cierpiały z powodu tej przypadłości pierwszą rzeczą, jaką robiłyśmy po przybyciu do nowego miasta albo kraju była wycieczka do sklepu Leśniewskiego, bo może tym razem uda nam się znaleźć magiczny krój, który przekształci jak mawiała paskudny biust wierne sterczące młode gruczoły, których tak bardzo pożąda działa w treść była również głęboko przekonana, że ma nieatrakcyjne dłonie stopy i dlatego ukrywała także je dłonie były pierwszym elementem, który zawsze retuszu wała na zdjęciach palce wysmukla no wydłużono wygładza Ano w życiu nieustannie poruszała nimi ekspresyjnie grała nimi podczas palenia papierosów trzymała w kieszeniach spodni albo ukrywała w możliwie najcięższych rękawiczkach treść cały gatunek ludzki uważała za niezbyt urodziwy zawsze ze zdumieniem przyglądała się zwykłym ludziom zatłoczonych miejscach takich jak lotniska czy Hole hotelowe spójrz jak wielu brzydkich ludzi żyje na tym świecie nic dziwnego, że płacą mam tak dużo pieniędzy mówiła no i dlatego taką rolę przykładano do strojów do garderoby Marlenę w jej karierze filmowej to są właśnie takie arcydzieła garderoby prawda które, które mogłyby stanowić stanowią po części w muzeum filmowym w Berlinie inny fragment ekspozycji, którą możemy możemy oglądać po to jest historia kostiumu filmowego rzeczywiście, którą można by pisać kolejnymi filmami Marleny, ale co czeka ona również nie była zachwycona swymi nogami przecież pamiętamy, że począwszy od błękitnego anioła to nogi były tą częścią sylwetki, o których wyrażano się naj naj cieplej może ona uważała, że nogi ma dość przeciętne, że zresztą w błękitnym aniele te nogi są dość dość grube uda dość dość masywne, kiedy siada na beczce śpiewa swoją piosenkę in Funko pop fiskus potem z filmu na film te nogi rzeźbiono również za pomocą światła, ale właściwie normalne to jest i dużej mierze mieć urody prawda świetnie wykreowany świetnie, jakby pobudza on podjął dzwony w całej karierze i w zasadzie naczelna kiedyś powiedział, że w poście to tak naprawdę troszczy się o swoje zęby nie swoje nowi w chciałbym jeszcze na chwilę zatrzymać przy tej współpracy z von Sternberg GM ostatni film to będzie diabeł jest kobietą, a córka Maria tak pisała o tej współpracę to ciągłe rzucanie sobie wyzwań przesądzało o prawdziwym geniuszu ich współpracę ona stawiała przed nim jego kamerą niewykonalne zadania on żądał od niej rzeczy wykraczających poza jej talent rzucali sobie te artystyczne rękawice niczym pojedynkowi cie przekonani, że zabiją albo zginą i pełnym zachwycie wychodzili zwycięsko z każdej ostatecznej próby, dlaczego ostatecznie ta współpraca została przez wytwórnie zerwana, dlaczego wytwórnia rozdzieliła te parę, która przecież zapewniała wytwórni komercyjne sukcesy, bo np. film zniesławiony 3001. roku czy Szanghaj ekspres z kolejnego roku były właśnie takimi kolejnymi komercyjnymi sukcesami to była niezwykła relacja z siebie duet artystyczny, ponieważ Marlena uczyła się również warsztatu filmowego operatorskiego rycerskiego przypomnę ten Berge czy może mówić ten Berge, bo to Austriak wymowie anglosaskiej sten Berg możemy tak tak w jej książce, która w Polskim przekładzie na wasze jestem po to, by kochać mnie jest bardzo wiele wątków dotyczących jej uwagi na temat warsztatu reżyserskiego operatorskiego ona nauczyła pewnych no przedni kanonicznych kwestii związanych z oświetleniem zraża serią i bywała dla von Sternberga part tylko czasami dość trudną partnerką tak jak pani zacytowała w tekście córki, która do podnosiła zdecydowanie poprzeczkę na planie filmowym i nie dawała Posten Belgowie do rozwiązania określone reguły artystyczny z czego się z lubością wywiązywał, ale faktycznie to nie był taki taka nieustanna wymiana energii prawda Ahn wzajemne podnieca mnie się sztuką wzajemne ma mieni się siebie nawzajem kolejnymi wyzwaniami taki pojedynek na filmy, aby każdy kolejny był jeszcze lepszy jeszcze doskonalszy oczywiście jak oglądam dzisiaj kino von Guttenberga nas może oczywiście wielu wypadkach drażnić może możemy widzieć w nim już przejaw kina archiwalnego zabytek filmowy, ale to są filmy zresztą takiego obywatelskiego punktu widzenia po prostu doskonała brata to jest kwintesencja klasycznego Hollywoodu ale dlaczego ich rozdzielili proszek dlaczego, dlaczego ich rozdzielili skoro tak świetnie ze sobą współpracowali to dawało komercyjne efekt oni zostali pośrednio filmach po prostu von Sternberga przejadł się odbudowy te firmy były dość podobne do siebie chciano jeszcze wydobyć Marleny troszeczkę je troszeczkę inne odcienie SM fatalny i postęp chciał stać temu na przeszkodzie bardzo zresztą chciała odejść z Hollywoodu po decyzji pan ten Berga, ale słusznie zauważył, że no i powinna dowieść tego, że ona jest w stanie też utrzymać klasy bez niego i właściwe, gdyby teraz zrezygnowała, kiedy on przestaje pracować ludzie to to jest kariera byłaby jednoznacznie powiązana tylko z jego reżyserią oczy stają na wiele więcej i postęp miał rację oczywiście miał rację, bo witryn zagrała po filmach jeszcze bardzo wiele bardzo ciekawych ról bardzo znanych znamienitych reżyserów jak rynek kler jak jak Fritz Lang jak i wspomniany już przeze mnie lubić prawda jeszcze Orson Welles także w sumie to rozstanie nie wpłynęło negatywnie na kunszt aktorski Marlene Dietrich, iż osie dokonywała dokonała się zmiana ekipy filmowej dokonała się zmiana stylistyki filmowej, ale Marleny pozostawała Marleną pozostawała osobą była dalej tą marką rozpoznawalnym branding Niemki Hollywoodu jesteśmy już w końcówce lat trzydziestych po 3005. roku i to jest ten czas, kiedy ojczyzną Marleny władają naziści od 3003. roku rzecz jasna i 3005. roku właśnie Josef Goebbels wysyła do aktorki emisariuszy, a także z jego polecenia nazistowskiej prasie ukazuje się takie apele by tu cytuje Marlena wróciła wreszcie do ojczyzny i zajęła należne sobie miejsce w niemieckiej kinematografii zamiast dawać wykorzystywać hollywoodzkim Żydom, którzy celowo obsadzają je w rolach dziwek Varane odpowiada Borysowi, że wróci do Niemiec, jeżeli jej film będzie reżyserował start Berg, że nikt rzecz jasna i Goebbels jest bardzo urażony chciałabym przez chwilę porozmawiać o od tej bardzo trudnej relacji Marleny z jej ojczyzną, którą opuściła pod koniec lat dwudziestych i do której nie chciała wracać, widząc ją właśnie opanowaną przez znak swastyki natomiast sami naziści mieli do Marleny tak wynajmie można wyczytać z rozmaitych źródeł ambiwalentny stosunek, bo z 1 strony oczywiście pewnie chcieliby mieć gwiazdy pierwszej wielkości u siebie i z pewnością też Adolf Hitler był Marlena zafascynowanym mamy wspomnienia Herberta ringach, który był administratorem siedziby Hitlera Bryk Hof, który opowiadał, że w czasie prywatnych sensów Führer ogląda hollywoodzkie filmy Marlene nawet te mniej udane i na zmianę albo zachwycał się wspaniałymi nogami albo nazywał ją zdrajczyni nią i hieną, więc jak to jak to wyglądało czy Marlena od początku wiedział, że nazizm jest czymś jej absolutnie obcym i że jest po prostu czymś złem dlatego też do ojczyzny wracać nie chciała ta zdecydowanie tak bardzo szybko rozpoznała panowania nazistów i no mając w pamięci tym czym była pierwsza wojna światowa, która zabrała ojca była pewna, że historia się powtórzy oczywiście dla trzeciej rzeszy powrót Marleny byłby on niezwykłym zupełnie zwycięstwem propagandowym właśnie takim zwycięstwem nad Ameryką nad nad całym wolnym światem stąd te zabiegi, aby ją za wszelką cenę nie do Niemiec i z powrotem ściągnąć naziści w międzyczasie sprowadzili do trzeciej rzeszy świeckie zaraz Lander, bo nie byli pewni czy ten manewr się powiedzie, więc próbowali kimś zastąpić ten ubytek zaraz Lander podobny troszeczkę tonacji głosu jakoś tam porównywalnym stylu zachowań ekranowych no i ich mniemaniu mogła ewentualnie tę lukę wypełnić, ale oczywiście to nie była druga Marlena i są nawet dokumenty śpi i z których dowiadujemy się, że planowała morderstwo Hitlera jeden z dokumentów amerykańskich przedstawia te dokumenty, wiążąc to z jej pobytem w Salzburgu, a więc no w odległości 50 km od bankowców gdzie, gdzie Hitler miał ten swoją swoją rezydencję nie wiemy na ile ta hipoteza jest jest jest pewna natomiast Marlena działa nienawiścią do trzeciej rzeszy nie do Niemiec, ale do trzeciej rzeszy ten ubytek ojczyzny ubytek Berlina, bo trzeba to powiedzieć dla ani tą prawdziwą ojczyzną był tu Berlin i jej nie autobiografia, którą zacytowałem w Polskim tłumaczeniu w oryginale nazywa się śpi go c Tang de line Green jestem dzięki Bogu w Berlinie Anką to utrata Berlina była dla niej utratą nie tylko pewnego środowiska w ojczyźnie tego, ale to była również utrata owej małej małej ojczyzny artystycznej obyczajowej Berlin był dla Marleny no powiedziałbym taką to oni ją metą miał Niemiec i ciągle ciągle o tym w Berlinie wspominała śpiewała o nim piosenki w wielu filmach zresztą była w Berlinie Janko symbolicznym powróciła do Berlina jeszcze w filmie w powojennym filmie zlotu czterdziestego ósmego sprawy międzynarodowe i biegła lidera, ale wypierała wypierała myśl o powrocie do Niemiec i 5 zeszła zrobiła wszystko, żeby jej i mąż z Niemiec wyjechał z rzeczywiście miał nawet do Paryża potem do Stanów Zjednoczonych kochała Barry kocham Niemcy, ale nie kochała ustroju, który 3003. roku w Niemczech zapanował oni nie kochała nazizmu nienawidziła nazizm, bo cóż służb mogą zdecydować o tym, że ubierze mundur wrogi dla Niemiec armii i nie przejdzie niemal szlak bojowy z Francji do PiS, a prawda nienawidziła nazizmu Marlena zaangażowała się pomoc dla żołnierzy amerykańskich wcześniej zrzekła się niemieckiego obywatelstwa przyjęła to amerykański no i w grudniu czterdziestego pierwszego roku rozpoczęła występy dla amerykańskich oddziałów podczas takich specjalnych rewii grywała też filmach propagandowych wzywała do kupowania obligacji wojennych, o czym z goryczą chyba napisała w Dzienniku zbieram pieniądze na bomby, które spadają na Berlin, gdzie mieszka moja matka, bo matka Marleny była przez 12 lat obywatelką trzeciej rzeszy spotkają się dopiero po zakończeniu drugiej wojny światowej zresztą i rodzicielka wkrótce potem umrze no i zdjęcia Marleny fundusze na okładce wołga robiły furorę od czterdziestego czwartego roku od września towarzyszyła oddziałom amerykańskim walczącym w Europie była oficerem armii Stanów zjednoczonych stopniu kapitana nierzadko przebywała też w bezpośrednim sąsiedztwie linii frontu no chyba właśnie tego epizodu jej biografii jej rodacy nigdy nie zapomnieli nie wybaczyli nie zapominajmy o tym, że tak jak pani słusznie powiedziała ona występowała niemal na froncie pod ostrzałem wrogich wie czym niemieckich dla ani dział to niebyły jakieś miejsca bezpieczne kilometry od frontu tylko to no wszystko działo się w huku armat wojennych to czas powiedzieć niezwykłe bohaterstwo tej tej kobiety, żeby działać na siebie mundur amerykański i udać się właściwie na linię frontu, gdzie po drugiej stronie walczą jej rodacy ze świadomością tego, że Amerykanie Anglicy bombardują Berlin, w którym mieszka i mama prawda rządom nie matki Marleny został zburzony ona przeżyła do dnia 3005. roku i w ci spoczywają objął 1 na cmentarzu w berlińskim niezwykły wybór, ale też myślę bardzo naturalny sposób zachowania Marleny, która nosi chciała być oczywistą udawać, że jest tylko aktorką, że jest artystką i niezależnie na tym, aby zgnieść nazizm prawda chciał mieć w tym swój wymierny udział chciał mieć w tym odegrać w tym swoją rolę nie tylko jako artystka jako żołnierz to rzadko w takim zestawie funkcji historia kultury artystycznej nam nam oferuje, że artysta jest jednocześnie czynnym żołnierzem no ale w randze w ręce oficera tak czy kapitana ja myślę, że wielu widziało w tym kolejny film Marlene, że to jest taki rodzaj autokreacji, że to taki film w naturze, które ona odgrywa, ale w moim odczuciu było to bardzo szczery i naturalne rada mimo tego, że jak jak mówiliśmy po drugiej stronie frontu wzięła mama osoba najbliższa jednak nie nie nie bała się podjąć tak ryzykowną decyzję i no pójść na wojnę z wrogiem nie może ten wróg to nie była jej ojczyzna, ale co ciekawe ona na tym froncie już wydała piosenkę Feel Good des znowu wszedł z kolei westernowej George, a Marshalla z 3009. roku piosenkę, która nazywa się Boys in decoroom ta piosenka z filmu wyniesiona na pola bitew stało się takim nieoficjalnym hymnem żołnierzy amerykańskich to bardzo bardzo ciekawy fenomen kulturowy prawda, że wykonawczyni piosenki z filmowej potrafi nadać taką aury i wynieść ono do rangi utworu, który zagrzewa do boju żołnierz to jeszcze króciutko panie profesorze moim państwa gościem jest prof. Andrzej gwóźdź słuchają państwo Radia TOK FM od tej reakcji jej rodaków, bo okazuje się że, że Niemcy nigdy nie pogodzili z tym do końca przynajmniej nie wszyscy, że Marlena wybrała taką ani inną drogę, kiedy zorganizowano jej tournée po Niemczech w roku sześćdziesiątym to jedyny udany koncert przy pełnej sali odbył się w Berlinie zachodnim ówczesny burmistrz Willy Brandt jako pierwszy wstał po tym, występie zaczął klaskać im cała sala zrozumiała, że jest to sygnał do owacji na stojąco, ale poza Berlinem sale zapełniały się tylko częściowo w Düsseldorfie jakaś nastoletnia dziewczyna podeszła do aktorki po prostu napluła jej twarz, krzycząc zdrajczyni ta no odbywały się regularnie pikiety już właśnie ona na dworcu na lotnisku przepraszam ten Blues w Berlinie, na którym wylądowała Marlena stała grupka osób z transparentami wynosi się już żołnierska dziwko dziwka amerykańska itd. itd. faktycznie to niebyły ani nie miłe momenty ten powrót do Niemiec po latach no był myślę przeżyciem dość dość traumatycznym o wiele lepiej czuła się w Europie poza niemieckiej znakomicie przecież pamiętamy jej występy w Polsce 1006. roku występowała w różnych krajach europejskich, gdzie była Witana właściwie jako bohaterka nie prawda jako ktoś, kto miał odwagę w tamtym trudnym czasie stawić czoła i nazizmowi, ale istotnie Niemcy już nie chciały Marleny już nie chciałem Marleny chciał ją całym tym bagażem doświadczeń wojennych hollywoodzkich jakie, jaki sobą te wniosła właśnie wykluczyły ją z własnej kultury i Marlena jak jak wiemy ostatnie lata spędziła w samotności w Paryżu właśnie przez 13 lat nie wychodząc ze swojego mieszkania, wisząc na winę na linii telefonicznej ze swoją córką czytając oglądając telewizję, ale była na takim no i dobrowolnym wygnaniu wprawdzie blisko Niemiec ale, ale mentalnie bardzo bardzo daleko od tego kraju to zanim tych latach zamknięcia to jeszcze o kolejnym wcieleniu Marlonem, czyli o 200 estrady po Marlenie aktorce i po Marlenie żołnierzu Tomasz Raczek pisał tak próbowała chodzi oczywiście lata powojenne wrócić do filmu, ale to było już niemożliwe świat się zmienił dla tej Marleny, którą była przed wojną nie było już miejsca skończyły się zapotrzebowanie na gwiazdy w Starym stylu weszliśmy w lata 5060 pojawił się nowe twarze nowe kariery przykładem była choćby Bridget Bardot bezpośrednio zwyczajna bosonoga, a ponieważ zawsze śpiewała w filmach wpadła na pomysł, że bardziej płynnym przejściem z tamtej kariery do nowej stanie się Estrada będzie wychodziła na scenę nadal jako wielka gwiazda posągowa niedostępna i odpowiednio oświetlona do tego wyśpiewują swoim niesamowitym seksownym głosem największe standardy moralne nigdy nie miała wielkiego głosu, ale miała ogromny talent posługiwania się nim i to zaiskrzyło tak narodziło się kolejne wcielenie Marleny, w którym objechała cały świat, czyli lata pięćdziesiąte sześćdziesiąte wielka kariera muzyczna, którą zapoczątkowała występ w las Vegas tak i oczywiście nazwisko Barcza Caracal, który zresztą kilka dni temu zmarł znakomitego ją o dyrygenta kompozytora i promotora i kariery estradowej, bo musimy jasno powiedzieć to bardzo korek stworzył to Vitra Śląskiego łan boomem sią estradowe tego jeszcze w kulturze muzycznej tamtych lat nie było w 22 pół 3 godzinne występy 1 piosenkarki 1 i śpiewaczki, która no śpiewa piosenkę za piosenką bez jakiegoś się w bardzo wyrafinowanego tła scenograficzne go bez bez tańców grup tanecznych to rzeczywiście ona sama głodu giną estrady i doprowadziła doprowadziła sztukę piosenki estradowej w zasadzie na same drużyny chyba po Marlenie już tej rangi piosenki estradowej nie był w stanie piosence estradowej nie był w stanie nikt nadal no niemal równolegle z nią Edith Piaf oczywiście wielcy pieśniarze Francuz prawda zresztą ta przyjaźń miłość z Edith Piaf też miała bezpośredni wpływ na na odkrywanie estrady, ale tak jak von Sternberga stworzył Marlenę ekranową tak pan do tak raz stworzył Marynę estradową ona zresztą przyznawała to niejednokrotnie potrzebowała przewodników potrzebowała mężczyzn, którzy pienią pokierowali miała szczęście, że w wypadku kina w wypadku estrady takich znalazła karierę estradową przerwał wypadek w Sydney i my Marlena przewróciła się na scenie złamała kość udową no i po długiej rehabilitacji zaniechała dalszych występów kolejne lata tak jak pan mówił panie profesorze spędzała w odosobnieniu w swoim apartamencie w Paryżu i z tego dobrowolnego więzienia, na które skazała się na kilkanaście lat nie był w stanie wyciągnąć nawet Oscar za całokształt twórczości mogła go dostać pod warunkiem osobistego stawienia się na gali, ale odmówiła w razie tu wracamy do początku naszej rozmowy, bo ponad tę nagrodę przedkładała kult własnego wizerunku po prostu nie chciała, żeby świat zobaczył Marlene starą i schorowaną chciała, żeby świat zapamiętał te Marlene no zwycięską piękno obezwładniające są to prawda, ale ona też nie bardzo nie ceniła nie Oskary swoją autobiografię no i niezwykle chłodno i krytycznie wyraża się o kryteriach nagradzania na gali dniu oscarowej, więc myślę, że to po prostu spóźniony Oskar, który z 1 strony jak pani słusznie wskazała trafił na NIK jej je no wiek biologiczny, z którym nie chciała się już afiszować, ale z drugiej strony mentalnie ona już była poza Chiny prawda to Estrada, którą zresztą też opuściła jakiś czas temu była bliższa jej jej emocjom i energii życiowej no odeszło odmieniona, gdyż środki na proszę pamiętać, że w zasadzie ostatni film wyrok w Norymberdze stanu jak kamera zagrała w 1961 roku potem był była jeszcze rola w zwyczajnym z jego rolą Davida Briggsa sześćdziesiątym dziewiątym roku, więc po 18 latach, ale też była absolutnie łabędzi śpiew pamiętam bardzo ciekawa rola z dywidend, bo im to kino się zaczęło rozchodzić czy odchodzić od już w początku lat lat sześćdziesiątych, więc myślę, że też ten związek emocjonalny z przyszłością ekranową bardzo się tłumił i nie schodził w jej w jej psychice Boska Marlena zmarła w 1992 roku z powodu niewydolności serca i nerek, a o jej fascynującej biografii opowiadał nam prof. Andrzej gwóźdź filmoznawca Niemcy znawca wydziału humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego panie profesorze bardzo dziękuję za rozmowę dziękuję pani dziękuję państwu państwu dziękuję za wspólnie spędzony czas audycję sprawy różne wydawała Małgorzata Połczyńska zapraszam oczywiście w następną niedzielę tuż po dziewiętnastej, a teraz życzę państwu spokojnego udanego wieczoru do usłyszenia Zwiń «

O bogini złotej ery Hollywood Marlene Dietrich

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: SPRAWY RÓŻNE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 23:00

Najnowsze Podcasty

"Obiecują ludziom z Indii pensję w wys. 15 tys. zł, a na miejscu zabierają paszporty"

Jakie uczucia towarzyszą Ci w rozmowach z bliskimi, którzy zmagają się z poważnymi problemami zdrowotnymi?

Test: DS3 i Suzuki Swace

Stefan Friedmann. Satyryk czy humorzysta?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL