REKLAMA

Ani Żołnierze, ani Wyklęci. Dziś Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”

A teraz na poważnie
Data emisji:
2023-03-01 12:20
Prowadzący:
Czas trwania:
15:04 min.
Udostępnij:

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
gość programu prof. Rafał wnuk historyk z katolickiego Uniwersytetu lubelskiego dzień dobry dzień dobry dziś obchodzimy dzień pamięci żołnierzy wyklętych to właśnie 1marca rocznica rozstrzelania przywódców czwartego zarządu głównego Zrzeszenia wolność niezawisłość panie profesorze ja chciałbym zacząć naszą rozmowę od tego kim właściwie byli żołnierze wyklęci, żeby pan spróbował wyjaśnić mniej słuchaczom w tę Homo graniczną dosyć nazwę i nie działa nie Rozwiń » używam tej nazwy i w efekcie i nie wiem czy potrafią wyjaśnić czy z tego powodu, że ona właśnie homogeniczny nie one homogeniczne w sposób nienaturalny sposób sztuczny w ja zdecydowanie używam pojęcia powojenne podziemie niepodległościowe lub powojenne podziemie antykomunistyczne, dlaczego on jest moim zdaniem bezużyteczne czy też błędne no po pierwsze, dlatego, że zdecydowana większość członków tego podziemia nie była żołnierzami Zrzeszenia wolność niezawisłość najbliżsi mniejsza organizacja została założona jako organizacja cywilna i przyznam też, że nie bardzo wiem co to znaczy wyklęci owych żołnierzy, kto tych żołnierzy mianowicie zwykli znał czy czy to wykluczenie i to efekt działań komunistów czy też już wolnej Polski w związku z tym jak staram się unikać nazw no właśnie tutaj też należy się chyba państwu wyjaśnienie, skąd ta nazwa się wzięła w ogóle polskiej debacie publicznej Otóż to sformułowanie żołnierze wyklęci powstało w dziewięćdziesiątym trzecim roku i chyba po raz pierwszy zostało użyte w tytule takiej wystawy żołnierze wyklęci antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku zorganizowanej przez ligę republikańską na inwestycje warszawskiej autorem tego sformułowania był Leszek Żebrowski i że jestem pewien do tak naprawdę to nazwa ta została rozpropagowana przez książkę Ślaskiego, a tutaj, kto był tak naprawdę na twórcę tego będziemy to ja nie jestem w stanie, jakie źródła znalazłem po prostu być może pan rację może to to jest to jest także tych, że taki sukces związków frazeologicznych ma wielu autorów, niemniej ja się zgadzam z tymże, że ta nazwa w ogóle jest nieszczęśliwa, bo ona właściwie zrównuje ze sobą bardzo liczna biografie niektóre rzeczywiście można powiedzieć piękna inne parszywa no, gdy pełna zgoda, a do tego wszystkiego moim zdaniem ta nazwa przenosi akcent z oporu politycznego oporu cywilnego oporu różnie definiowanego społecznego na opór zbrojny na, bo mamy tutaj auto nazwę żołnierze tymczasem nie jest tak, że opór zbrojny był tym rodzajem walki, który był czy to szczególnie popularny wśród Polaków w tamtym okresie czy też popierany przez jakiekolwiek liczące się siły polityczne społeczne, jeżeli spojrzymy na to podziemie właśnie otrzyma decydentów czy to z Londynu czy przywódców polskiego podziemia w kraju okaże się, że zdecydowana większość z nich obronną by walki zbrojnej nie chciała uważała, że ona jest błędem uważała, że ona przynosi zdecydowanie więcej szkód niż korzyści sprawie polskiej no tak to jest rzeczywiście w jakiś pewnie element sporu dziś historycznego wówczas jak najbardziej doraźnego politycznego i noc dotyczącego właśnie wówczas żyjących ludzi natomiast to jest spór jak spór, ale z drugiej strony patrząc np. na rzeczy, który w które, które robił np. Bury wdzięk i oczywiście mamy też szereg antybohaterów prawda Bury już w obie i zgrupowanie szarego i mordowanie Ukraińców Woźniak but no ludzie, którzy mordowali czy to Polaków mniejszości narodowe czy dealu zupełnie bezbronnych i tam miały często charakter działań do bandyckich czysto bandyckich, a z drugiej strony mamy w tej samej w grupie ludzi, którzy robili bardzo wiele by gdyby sprawa Polska nie zniknęła z mapy świata, jakby i była istotna i mieli zupełnie inne pomysły na budowanie antykomunistycznego oporu czytał będziemy mówili o Rzepecki czy to będziemy mówili o koreańskim to byli ludzie, którzy uważali, iż czas walki zbrojnej się skończy trzeba budować tam, gdzie się da społeczeństwo obywatelskie, a jednocześnie nie pozwolić komunistom przejąć pełni kontroli nad Polska nad polską oczywiście obie te postawy win czy walka zbrojna jak i budowanie oporu zbrojnego okazały się być skazanym na klęskę w tamtym w tamtym czasie no ale jakby z punktu widzenia z punktu widzenia, gdy moralnego postawa ognia Burego i postawa Korboński jego to były jednak 2 zdecydowanie odmienne postawy nowa się tutaj też myślę, że ten mit twórczy związek frazeologiczny żołnierze wyklęci jakimś sensie też no bo spowoduje odbiera godność ofiarom np. Burego dla skoro skoro pozabijał ich żołnierz wyklęty bohater dla to znaczy wszystko w porządku i jest oczywiście mamy tutaj wielki problem z tym, że np. ja mówię z Lublina tutaj inne ostatnio Instytut Pamięci Narodowej urządził wystawę, w której do chwali się działalnością podziemia m.in. mówią o wybiciu mieszkańców wsi Puchaczów, który moim zdaniem ta akcja puchacza była no była zbrodnią po prostu no tutaj dotykamy znowu problemu owego Siarka Środzie kwarty Wiktorek są żołnierze wyklęci, który wrzuca do 1 worka bardzo wielu ludzi, a myśmy nie powiedzieli ilu ludzi tak naprawdę w tym podziemiu było w mojej ocenie przez przez podziemie na przez podziemie owe przewinęło się około nieco ponad 100120 może 130 000 ludzi między 19441940 bardzo dużo, bo rokiem to bardzo dużo rzeczywiście, bo jak dziś na razie nie dłuższe źródła, że w winie to było około w sumie około 30 000 będzie to działa prawdziwa informacja w samym w samym okręgu lubelskim winny, bo tak naprawdę dużymi dużymi okręgami wino z kim to był biały Białostocczyzny i Lubelszczyzna białostocki okręg lubelski okręg na samej Lubelszczyźnie było około 30 000 członków wino i około 20 000 na Białostocczyźnie w pozostałych regionach w sumie niecałe 10 000, czyli około 60 000 ludzi było winie jakieś 2020 parę tysięcy w konspiracji związanej z MZ bój ze Stronnictwem Narodowym pozostałe grupy to były grupy mniejsze rozproszone regionalne lokalne w sumie to nam daje 100120 000 ludzi, których w lesie z bronią w ręku walczyć o nieco ponad 20 000 ludzi ale, ale w tym samym w tym samym czasie mówi PSL-u było około 1 000 000 ludzi, czyli to jest sytuacja, w której pomysł na to, żeby walczyć z bronią w ręku miał 10× mniej ludzi niż takich, których uważało, że należy walczyć polityczny to właśnie, ale my nie zastanawia w ogóle w cały czas temu ten charakter i to twórczy żołnierzy wyklętych tzw. żołnierzy wyklętych na dość powiedzieć, że są oni elementem w odzieży patriotycznej właściwie są pewnym sztandarem politycznym, który no i jego wyznawców identyfikuje zez ze skrajnym brawurowym do szaleństwa antykomunizm mem właśnie jak rozumiem wśród czcicieli żołnierzy wyklętych są oni prawdziwymi polskimi patriotami, którzy poświęcili życie i stracili życie po prostu w katowniach ubeckich i w celach straceń i wszystko po prostu w w wydaniach chowali się tak jak trzeba tam wydaje mi się, że to jest wszystko niestety no podszyta półprawdami bardzo często nieprawdą, bo z właśnie wspomniał pan o ogniu czy, czyli Józefa Kurasia ja pamiętam rozmowy z Józefem Tischnerem, który wychował się w można powiedzieć dymić ognia wówczas na Podhalu na cóż no, żeby przełożyć na jakieś takie bardziej zrozumiałe pieniądze to rzeczywiście biografia Kurasia jest fascynująca, ale też biografia Pilch PiS Jacka nie dość, że Kuraś był współpracownikiem urzędu bezpieczeństwa zmienia po wielokroć swoje barwy na to jeszcze w dodatku mordował był antysemitą no trudno tutaj niestety kogoś takiego jak ogień na sztandary wywieszać winnych o nie moglibyśmy rozmawiać bardzo wiele, bo bardzo różnie akurat ostatnio to postać się zajmuje on nie tyle był współpracownikiem UB ubek był szefem UB lata członkiem PPR był dostał legitymację w Lublinie właśnie członkowską tejże partii był człowiekiem, który i był skazany przez swojego dowódcę na karę śmierci w w ramach armii krajowej, czyli był człowiekiem, który uciekł z armii krajowej prezes zarządu wspólnoty z po to, żeby zacząć współpracować z komunistami i w czterdziestym czwartym roku będąc pod okupacją niemiecką uważa się zaczęło tu za osobę podlegającą PKWN nowi robił i PKW nowi na Podhalu no i domena polegam, ale właśnie bardzo panie mają z tym problemu, bo to jest prawda ja dzielę się tam fakty nie szkodzą natomiast dla mnie problemem z tą nazwą ZUS w ogóle z tym konceptem żołnierzy wyklętych jest to, że on, preferując bezrefleksyjny nacjonalizm i bezrefleksyjną walkę zbrojną twierdzą, że to jest jedyny etyczny sposób działania w usuwa chcieli zakrywa innego rodzaju strategię po pierwsze, zakrywa armię krajową, która nie była wcale i jakąś grupą, a bezmyślnie walczący antykomunistów, ale była armią państwową no i w ogóle tych wszystkich Polaków którzy, którzy uważali, że walka zbrojna nie ma kompletnie sens sensu jest przeciw skuteczna i ponad dzień niemal 2 ile polskie państwo podziemne czyli jakby i zastępuje myślenie kategoriami obywatelskimi i z i kategorią, gdy mu plemienną narodową to jest dla mnie największa szkoda jak ten rodzaj myślenia i kryjący się za żołnierzami za pojęciem żołnierze wyklęci stoi, a jako historyk oczywiście mam wolną duży problem z sytuacją, kiedy rząd na uchodźstwie wszystkie istotne, że siły polityczne na uchodźstwie mówią walka nie ma sen tak dla kościół katolicki ustami hierarchów listami mówi nie wolno nie strzelajcie do braci nie ma sensu to nie jest czas na wojnę, kiedy przywódcy armii krajowej w kraju mówią wyjście z lasu to niema sensu, a my dzisiaj czcimy tych, którzy mówili, że to nie jest czas, a czcimy tych, którzy tak przeciwstawiali się no i rozkazom i i nie tylko rozkazu, ale całemu przesłaniu wolnego świata i oraz o swoim liderom to jest problem to bardzo dziękuję bardzo, duży bardzo dziękuję za rozmowę prof. Rafał wnuk historyk katolickiego Uniwersytetu Uniwersytetu lubelskiego był gościem państwa moim, a teraz informacja, a teraz na poważnie Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: A TERAZ NA POWAŻNIE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA