REKLAMA

Jest projekt porozumienia między Serbią a Kosowem

Połączenie
Data emisji:
2023-03-03 13:40
Audycja:
Prowadzący:
W studio:
Czas trwania:
15:26 min.
Udostępnij:

Czy jest realna szansa na porozumienie, czy to tylko granie na czas spowodowane naciskami innych krajów? Pytamy Martę Szpalę z Ośrodka Studiów Wschodnich.

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
trzynasta 42 Jakub Janiszewski przy mikrofonie ze mną studio Marta Szpala z ośrodka studiów wschodnich dzień dobry dzień dobre będziemy mówili o zatwierdzonym przez Serbię Kosowo projekcie porozumienia to jeszcze jak rozumiem nie jest samo porozumienie nie wiadomo czy ono w ogóle jeszcze pojawi to znaczy to oczy tak w przypadku relacji między Kosowem Serbią i tych spotkań, które są określane bywają tak pod auspicjami wcześniej Unii Europejskiej teraz już Unii Europejskiej Rozwiń » jednak Stanów zjednoczonych NATO właśnie zawsze mamy jak duża takiej niepewności co się faktycznie stało w UE i wg tego co mówią przedstawiciele Unii Europejskiej to przyjęto, ale nie podpisano porozumienie faktycznie mówi się o tym, że ten tekst nie będzie zmieniał czy ten tak został uzgodniony przez obie strony natomiast gdy nie ma tego chcą być najważniejszą częścią tego porozumienia, czyli aneks o implementacji, ponieważ mamy taką jak przyjęto zaakceptowano takie takie porozumienie, które bardzo ogólne, które mówi dobrosąsiedzkich relacjach UE o tym, że w dobrej wierze obie strony będą rozwijać właśnie wzajemne relacje nie nie mówić tam o uznaniu serii przez Kosowo gaz mówi się o tym, że będą wszystkie poprzednie porozumienia będą wdrażane i że właśnie tutaj ten to co jest najważniejsze będzie esencją tej tego porozumienia, czyli właśnie to porozumienia znaczy ten aneks dotyczący konkretnych konkretnych kroków w ramach wdrażania, że po takich uzgodnień, które wcześniej zostały podjęte tego jeszcze nie ma ma być usługę na spotkaniu 18marca no zobaczymy czy to się uda natomiast właśnie jak powiedziałem, że można to co się dzieje teraz ocenia z 2 perspektyw na pozytywnej negatywnej czy ja bym powiedziała, że to spotkanie które, które miało miejsce na początku tygodnia 27lutego pomiędzy Kosowem Serbią ona pokazuje takie trochę inne podejście do samego procesu dialogu to znaczy ten dialog prowadzony od 2011 roku pod auspicjami Unii Europejskiej właściwie od 7 lat się w nim nic nie działa to znaczy mieliśmy serię określa rozmawialiśmy wielokrotnie tutaj w studiu w różnego rodzaju napięć eskalacji deeskalacji, jakby szansach przepychanek, a tak naprawdę, jakby sam proces był martwy i mimo że te spotkania się odbywały się na różnych szczeblach tak naprawdę żadnego żadnego postępu nie prowadziły na czasie zmieniło między czasie na ciele powiedziała, że mamy jednak wojny na Ukrainie i ona bardzo dużo zmieniła i też widzimy zdecydowanie większe zaangażowanie Stanów zjednoczonych też w regionie Bałkanów zachodnich to znaczy, że stany Zjednoczone pod przywództwem by denata mają bardzo i po wybuchu na wojnę na Ukrainie mają taką bardzo Jasną motywację czy cel, żeby te wszystkie zamarł, jakby tak jak zamrożone konflikty czym, czyli m.in. relacje serbską koncert Kosowskiej tutaj też wchodzi kwestia Bośni Hercegowiny, ale to jest zdecydowanie trudniejsze na w ZUS zależy strony patrzeć, ale powiedzmy, że to jest jakby drugi skomplikowany problem na Bałkanach, żeby te kwestie po prostu rozwiązać, dlatego że jakbym to jak krótko ujęła czy mniej Serbii Kosowie i czym bardziej relacje, jakby przyjaźniejsze tym mniej Rosji na Bałkanach to znaczy Rosja na Bałkanach właśnie używa tych zamrożonych konfliktów żeby, żeby wpływać na sytuację, żeby tutaj właśnie kole bać tymi stosunkami na Bałkanach i że po prostu kwestie należy rozwiązać i powiedziałem, że też widać dynamice jak tego dialogu, bo Unia europejska, która zawsze tak jak szczyciła tym żona jest taką właśnie powiedziałabym siłą to kojarzą żona musi zawsze sprzątać odbywać kraje po amerykańskich interwencjach w przypadku Bałkanów zachodnich ewidentnie, jakby nie dała rady raczej widzimy, że w związku z tym, że polityka rozszerzenia nie działa że, że ten właśnie ten plan na zbliżenie Kosowską serbskie pt. my wam zaoferujemy członkostwa w związku z tym jak zachęceni tą perspektywą się się pogodzić no po prostu nie działa działa, dlatego że Unia europejska jak wycofała tę ofertę członkostwa emerytura ta perspektywa była coraz bardziej wiarygodna szczególnie Serbia nie widziała żadnego interesu w tym, żeby takie porozumienie zawrzeć idziemy teraz jakby trochę taki bardziej taką bardziej amerykańską amerykańskie myślenie o tym porozumieniu i też widać w tej w tej deklaracji na bardzo dużo mówi o bezpieczeństwie to znaczy, że właśnie ona sama normalizacja ma wynikać z bezpieczeństwa, ale też wiemy, że zakulisowo jest bardzo dużo nacisków na obie strony znaczy na Serbię Kosowo co też zawsze było trochę problemem, żeby jak znaleźć taki wspólny front Amerykanie jak bardzo mocno naciskają na obydwie strony no i jakby tak trochę jednak pokazują, że będą konsekwencje, jeżeli porozumienie zostanie podpisane to w związku z tym, jakby strony siadły to porozumienia, więc jesteśmy na pewno chyba najbliżej, żeby coś zostało podpisane, jeżeli patrząc com perspektywy ostatnich 8 lat czy to się udane to wciąż tutaj jak jest to kwestia otwarta czy faktycznie to porozumienie uda się uda się wynegocjować nową rozbieżności pomiędzy stronami wciąż istnieją są bardzo Otóż nowością jest też interesująca jak z 1 strony podpisujemy porozumienie, które mamy normalizować stosunki z drugiej strony Vučić cały czas mówi, że nigdy w życiu nie w pewnym sensie nie złoży listę miastem, że Kosowo jest odrębne to prawda na czym powiedziałabym, że tutaj, jakby te relacje one się trochę opierają jakichś niuansach drobnych rzeczach i tutaj szczególnie strona serbska bardzo przeżywa, że zawsze mówiono o dialogu kosą dialogu Belgrad Prisztina, czyli nie mówiono o państwach, a teraz mamy porozumienie Kosowo Serbia no, więc mamy tutaj 2 państwa jak jest to jest to jest poważna rzecz, ale faktycznie szczególnie dla prezydenta uczucia to będzie bardzo trudne, bo on jednak przez lata jak utrzymywał swoje społeczeństwo zresztą jak cały establishment polityczny Serbii, że Kosowo serbskie i że jakby ktoś da się da zmienić, że jakby ta to co tam się faktycznie dzieje, że Kosowo jest zamieszkałe w tym momencie już 94% mieszkańców to są Albańczycy metę funkcjonujący rząd, że serbskie serbskie władze, jakby nie są w stanie egzekwować jakby, że nie chce z Kosowa nie wróci do Serbii tak czy tak naprawdę to też widać tych wszystkich wypowiedziach politycznych, że to jest taki pusty gest, bo nikt mi zadaje pytania jak 1 000 800 Afgańczyków miałoby funkcjonować w serbskim systemie mówimy Kosowo Serbia, ale to jest to co właśnie Serbowie próbowali zrobić 1010. roku znaczek Kosowo serbskie, ale bez ludności albańskiej tak teraz już, jakby nie ma na to przyzwolenia Albańczycy mieszkają w Kosowie na świadomą decyzję już zapadła nie zapadła w Belgradzie Belgrad nie był podmiotem, który tutaj prawda zdecydować to prawda, ale właśnie też jak będę nigdy nie miałem takiej oferty przyjaznej dla Albańczyków przez ostatnie 30 lat nie była jakaś zawsze była taka próba tak by narzucenia rozwiązań i jakby w tym zarządzania Albańczyka ami niekoniecznie uznania, że to jest jednak ludność jest odrębna, która wymaga np. szerokiej autonomii no, więc ta co za to co jak by jak z tego dylematu wyjdzie prezydent Vučić to naprawdę będzie bardzo ciekawe są takie głosy, które płyną z Belgradu, że faktycznie, jakby w świetle tego co się dzieje i też tych przemian geopolitycznych na Serba zrozumienie Rosja jest słaba jest daleko, żeby pewne rzeczy jak muszą się zmienić i że konsekwencje jak takie właśnie nie opowiadania się po stronie Zachodu będą dla Serbii coraz wyższe to znaczy, że właśnie to będzie też widzimy, że że, jakby tutaj oprócz tego mamy naciski ze strony stany Zjednoczone mamy taką klasyczną politykę Unii Europejskiej zachęcania finansami tak Serbia Serbia obiecano bardzo wysoki krew bardzo za kondygnację w wysokości 500 000 000EUR na modernizację kolei, więc to jest tak bardzo jasna jeżeli, jeżeli nie zgodzi się na pewną normalizację z Kosowem no to jak posunięcie odcięcia tych pieniędzy to jest jakby wybór wybór przed którymi stoi stoi serbska władza tras właśnie pytanie jak to przeprowadzić wewnętrznie myślę, że wróci będzie robił wszystko, żeby to porozumienie też takie bardzo niejednoznaczne tak to znaczy właśnie, że nie będzie się zgadza na to co jak tak powiedziałem rzymską czerwoną linią i lasery znaczy to jest kwestia właśnie oczywiście uznania takiego uznania formalnego to jest kwestia pytanie co z przyjęciem Kosowa do ONZ tu na tym tronie Kosowski też bardzo zależy nam pytanie co dalej z integracją Kosowa Serbii Kosowa z Unią europejską, bo w tym momencie ten proces jest zablokowane, bo 5 krajów nie uznaje niepodległości Kosowa z kolei dla Kosowa Kosowo też ma swoje czerwone linie tutaj przede wszystkim chodzi o prawa mniejszości serbskiej tak jakby to w wyobraża sobie bez rad Belgrad widzialnym scenariusz chciałby stworzyć w Kosowie drugą Republikę serbską i przez to jakby wpływać na sytuacje sytuację w Kosowie kosą ważna to się nie chcą zgodzić, a na pewno nie chcą tego oddać za darmo no więc, jakby to na pewno będą trudne rozmowę no bo tak jak trochę powiedział premier Kosowa Albin kurki mamy po prostu Odry mamy inne interesy tak Kosowo chce pan chce być w pełni uznawane na arenie międzynarodowej chce w pełni kontrolować swoje terytorium tego dzisiaj też nie robi, bo te tt enklawy zamieszkałe przez Republikę przez mniejszość serbską to one one są one się znajdują poza poza kontrolą przeminie nie jest pełna kontrola jeśli chodzi właśnie o egzekwowanie prawa ze strony władz władz kosowskich z kolei Serbia powiedziałabym władze serbskie gorzej zgodzą się na bardzo duża jeśli chodzi o takie właśnie praktyczne faktyczną integrację Serbów Serbów w system Kosowski natomiast aby ta kwestia symboliczna właśnie jest dla nich bardzo istotna, czyli właśnie nie dla nie dla nie dla uznania i nie dla też nie dla ciebie i bez zgody na członkostwo w Zecie ja bym powiedziała, że te rozmowy też są one są panie są problematyczne też, dlatego że ona, jakby to są takie rozwiązania narzucone z góry przestanę i przez Unię europejską i trochę jest pytanie jak one będą Inter im Klementa zwane ile to jest pytanie mniejszość serbską może nie samych Serbów, ale toteż, jakby te napięcia, które mieli mi w sumie mieliśmy do czynienia w ostatnich w ostatnim roku to jednak łatwe do wydania taka była ta obrona, a takich struktur zorganizowanej przestępczości i powiązanych politycznie, żeby jednak, jakby tak naprawdę szczery szczególnie na tych terenach Północnego Kosowa, żeby tam barka próżnia prawna czy to są takie siły, które są bardzo mocne i które jakby nie chcą żadnego porozumienia dlatego, że to nie jest w interesie i możemy ten interes oczywiście interpretować narodowo, ale tak naprawdę są konkretne pieniądze, które się zarabia na tym, że prawo tam nie jest egzekwowane powiedział, że to będzie poważne poważne wyzwanie dla strony carskiej trochę mniej na stronę stronę Kosowski, ale też wytyka trochę będzie próba sił i możemy mogą być różnego rodzaju napięcia, które nie będą one spowodowane tym co robi serbska mniejszość, ale właśnie jeśli chodzi o to zorganizowaną przestępczość, ale w pewnym sensie rozumiem, że kasowo staje się takim przykładem modelowym państwa, które naprawdę słabe bardzo słaby wewnętrznie w nie powiedziałabym w ten sposób oznaczałaby powiedziała, że właśnie to, że te negocjacje są bardzo trudne pokazują, że władze kosowskie teraz mają bardzo silny silny mandat demokratyczny w Kosowie jednak taki najbardziej demokratycznych państw w regionie no ona 1 to powoduje, że władza władza jest sina, ale do końca jak mówisz no to jest także głosowej z państwem które, jakby zależy od poparcia Stanów zjednoczonych tak, że to jest ważne, żeby taka to jest taka żona aktora jak działa to, że w tym sensie bez uznania Międzynarodowego i bez pełnej takiej państwowości niekwestionowanej trochę trudno sobie wyobrazić właśnie to musi silną władzę tak czy na czele jak działa taki dylemat właśnie, przez które miasto kontra magistra rząd w Prisztinie w jaki sposób jak manewrować pomiędzy oczekiwaniami społecznymi i tym silnym mandatem, który lektury, które władze dostały społeczeństwo jest przeciwko negocjacjom z Serbią właściwie to najchętniej to faktycznie by po prostu uznał że, że Serbom trzeba narzucić nam tak jak Serbowie kiedyś traktowali Albańczyków jak obywateli drugiej kategorii tak tak tutaj też może tak być, a tym, że właśnie Kosowo zależy od od poparcia Stanów zjednoczonych przede wszystkim tutaj widzimy szczególnie w takich środowiskach nacjonalistycznych serbskich które, które mówią stany Zjednoczone wyszły z Afganistanu Kosowa też kiedyś wejdą musimy tylko czekać natomiast trochę jest także, jakby powiedział, że wszystkie państwa bałkańskie zależą teraz od wsparcia ekonomicznego to właśnie przykład tego, że Serbia siedzi przy tym stole też pokazuje, że tak myślę jest także Serbia, która tutaj bardzo się odnośnie tej dumy narodowej Rosji znaczy, że 1 ogromna pomoc europejska dla budżetu serbskiego inwestycje do donacji to Unia europejska i że summa summarum pomiędzy takim pomimo takiego machania szabelką tym rosyjskim rosyjską kartą, jeżeli chodzi o, jeżeli faktycznie, jakby jest groźba realnego wycofania środków Serbowie siadają do stołu rozmawiają nie mają innego wyjścia, bo Serbia leży otoczona przez państwa Unii Europejskiej NATO żadna Rosja to nie pomoże jej ani gospodarczo ani militarnie dziękuję bardzo, Marta Szpala z ośrodka studiów wschodnich była z nami 1358 Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: POŁĄCZENIE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA