dobry wieczór przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska moją państwa gościnią w godzinę kultury jest dzisiaj Miriam Singer autorka książki jestem Żydówką pamiętnik religijnej feministki patriotki wielodzietnej matki Polki z wykształcenia socjolożka na co dzień edukatorka żydowska znana państwu pewnie z aktywności również internetowej relacji na Instagramie Miriam Singer Witaj serdecznie dzień notes Miriam jeśli tożsamość w jakikolwiek sposób da się określić to jak
Rozwiń »
określiła by swoją jeśli przyjmiemy, że tożsamość składa się z wielu czynników jednym z nich jest poczucie własnej spójności to jest w ogóle bardzo dobre pytanie, a Ikonowicz państwo wierzy, kto jest tożsamością no to bardzo długi rozległy temat ona się buduje przez całe życia i ma różne formy więzienie pytasz o tożsamość religijną zmiany proste im realizm od tożsamość narodową bądź tym czystym Polką Żydówką, chociaż duża część mojej rodziny osób Niemcy może powinnam dodać z pochodzeniem niemieckim i jeżeli pytasz tożsamość płciową no to jestem kobietą to tego też jestem pewna, jakie służb tożsamości w te późniejsze no tak część, czyli tożsamości odrębna one łączą się jedno z tego wychodzi jednak jakiś obraz spójny no ale właśnie nie wiem czy spójny, bo mnie się wydaje, że każdy człowiek ma w sobie tyle sprzeczności, że nie ma 1 odpowiedzi na to to ja kim jestem, że teraz z tym kimś innym za godzinę będę też kimś innym nie znaczy, że się za mienie jakiegoś stwora, który nie będzie mnie wspomina tylko chodzi o to, że nie umiem odpowiedzieć na pytanie wydaje mi się, że ona z odpowiadam na to pytanie całe swoje życia no tak, bo też tak jest z tą tożsamością że, że nie da się np. budzić rano i każdego poranka uświadomić sobie swoją tożsamość, a dzisiaj się budzę jestem no właśnie tak znaczy, kiedy są wielkim nie jestem, ale z drugiej strony mam dni, w których przed wszystkim jestem mamą np. jak ktoś zapytał kim jest z tą odpowiedział jestem mamą właśnie Robbie jaj słowa na siódemkę osób w tym piątkę dzieci i rozwijam dwudziesty jajko czasem jestem działaczką jak czuję, że coś robię ważnej sprawie czasem influencerką jak się okaże, że nie wiem ktoś zaczął jeździć w kasku na rowerze, bo zdaje, że w kasku na rowerze to czuję, że jestem influencerką już niema znaczenia czy dzieci męża czy są kobietom ważne, że na kogoś wpłynęła pozytywnie, więc to to też trochę zależy od od sytuacji od momentu to może trochę odwrócę pytanie bycie Żydówką czy może właśnie bycie matką czy może patriotką, a może bycie Żydówką w Polsce matką w Polsce kobietą w Polsce patriotką jest no, które z tych składowych ciebie największym wyzwaniem dla ciebie i każdy z tych określeń może być wyzwaniem w zależności od sytuacja wiem, że taka straszna potrzeba Jasnej państwu z tak małej pigułce przekazało także czy koks i tak każdy będzie dokładnie wiedzą to ja jestem nie da się czasem wyzwaniem jest feminizm, bo mówi o tym, że kobiety mężczyźni powinni być sobie równi na co wszyscy tak oczywiście pojawi się ktoś, kto powinien, bo kobiety są głupie no to myślę Zhao jej dobra Noto to zacznijmy od początku te rozmowy, która wydaje mi się już powinna się skończyć, bo to oczywiste, że kobieta już za sobą równi różnimy się, ale jesteśmy równi albo nie wiem no tam jest, że wielodzietna matka matka Polka no no czasem wyzwaniem jest stojak jak ludzie próbują udzielać rad, na które nie mam ochoty to wtedy jest wyzwaniem bycie matką Polką itd. itd. więc nie umiem odpowiedzieć na to pytanie zresztą na książce są tym okresie o słowa, którym nie określają one psu trochę na przekór, bo to dziennikarze najchętniej bywają odpowiedź od nowo to takie tak tak jest napisane o mnie, a tak rady w książce widać, że jestem bardziej złożone z tych słów w dobrze to, a może nie jestem bardziej złożona nie wniesie wydaje, że trochę jest nie więcej niż 5 psów i definicji to Opowiedz w takim razie o tym jak powstawała ta książka ten dziennik odzwierciedlający po pierwsze, rytm swojego rodzinnego życia, jaki też rytm waszego życia religijnego ortodoksyjnych Żydów dni to od jakiegoś czasu prowadzę konto na Instagramie na początku założyłem to jako alternatywę do Facebooka nie, oczekując wiele raczej to będzie dla znajomych, ale okazało się, że to wzbudza zainteresowanie też ta nazwa na Instagramie jestem Żydówką no tak się pojawiła różne są śmieszne nazwy na Instagramie, więc akurat padło na to dziś okazało, że wzbudza zainteresowanie, że pojawią się pytania, więc automatycznie na te pytania odpowiadała zaczyna tworzyć relację pisać posty tak jak mówi w odpowiedzi na to co ludzi po drugiej stronie interesowało i tak po 2 latach tego prowadzenia Instagrama od zawsze do mnie wydawnictwo znak z pytaniem czy nie napisał książki ja bym z rodziny Pisarek, więc gdzieś tam widziałam kiedyś napisze książkę czułam w kościach i zresztą takie to było moje marzenie sen telefon nie był zaskoczeniem nie miał tak, ale jak to jak książkę na takie ono tak jasny dotrzemy w wiodły dziękuję, że zatelefonowali Szcze bo jakby czekam na telefon chyba ten pomysł na dziennik zrodził jakoś może też trochę na kanwie tego Instagrama no bo instagram są media też takim rodzajem Dziennika, chociaż co dla mnie ważne, że instagram i książka to 2 różne rzeczy w po może poruszam podobne tematy, ale jednak to co to są różne treści Naczelnej wiedziałem, że chcę mówić o judaizmie wiedział, że są w ciąży da wiążąco mówić o Polsce wiedział, że są trochę dzieciach, bo tak jestem matką Mont piątkę wiem też też ludzi interesuje no tak tak tak zaczęłam pisać skończyłam pisać teraz szuka za książki i zacząć od końca wakacji i wydaje się, że zaczęłam od początku roku szkolnego no tak koniec wakacji znowu rozpoczęcie roku, że koniec wakacji początek roku oczywiście zaczynał od końca wakacji kończy na początku wakacji oczywiście tak to jest spowodowany czym rokiem szkolny, ale przede wszystkim rokiem żydowskim aż rok żydowski zaczyna się we wrześniu październiku to to nie jest nowy rok żydowski Rosz ha-Szana nie są ruchomym świętem w kalendarzu żydowskim zawsze są tego samego dnia z ruchomym wobec kalendarza gregoriańskiego tego mówi wrzesień październik to zależy jak się złoży w tym kręgu gdańskim kalendarzu no i to równolegle mniej więcej idzie nowym rokiem szkolnym dla mnie to początek roku czy też zresztą książce pisze, że ten styczeń grudzień styczeń taką mam wrażenie to niż pieśni gdzieś nagle wpada na gregoriański przełom lat, a żydowski właśnie po wakacjach zbiega się z początkiem roku szkolnego jakoś tak to trybu dla mnie oczywiste jak zaczynać zaczynać od września nie pisanie sprawiło przyjemność z ogromną uwielbiam pisać ogromną przyjemność tak jasnym dyrektor szkoły co robi potworną ilość błędów, więc to nie jest zawsze przyjemność dla tych, którzy nie czytają natomiast ubiega pisać mniej, czyli nie było takich momentów w trakcie prac nad tą książką, że pomyślał sobie ani chyba nie mam pomysłu już nie nie nie but rzucimy poddawał pomysły, więc rzec, więc raczej jest dużo rzeczy, które wciąż nie znalazły Bosch no nie mogła mieć 1000 stron musiałam się trochę ograniczyć raczej jest dużo rzeczy, które nie napisała chciałabym w Acta był pierwszym czytelnikiem ojej nie wiem wiem, że uda mamy do przeczytania mamy przeciwnik Liwia dałam świat gierce ani do przeczytania i też wziąć pod uwagę to co to co powiedziała i dałam mężowi do przeczytania, ale szczerze mówiąc wiedziałam, że on da okryte na wszystko, bo już bardzo wspierający człowiekiem tak, a dzieci dzieciom czytam fragmenty, ale po to, żeby uzyskać ich akceptację tak tak oczywiście, bo wciąż pojawiają się dzieci i wciąż też pojawia się dużo takich historii i osobistych dzieci i w sytuacji, w której nie chciałam, żeby wiadomo było, który dziecko chodzi to nie wiadomo, o której dziecko chodzi także czytelnik nie domyśli się natomiast jeśli chodzi o resztę no tak zadawałam pytania i oni mówi, że dobra porządku nie zawsze mają ochotę być u mnie na Instagramie do tego starszych prawie w ogóle mnie nie ma ich zdjęć, ale chodzi o książkę to chyba SOS co UK jestem tak no ich imion w książce nie podajesz nie podaje imion nowo się trochę też szyby minimalnie ochronić ich prywatność, więc imion nie ma, ale czytelnik się zorientuje, o którym dziecku z tej piątki mówię, chyba że nie chcę, żeby się zorientowano wtedy się nie zorientuje, bo wtedy miesza starszego syna z młodszym NK proszę państwa dzisiaj gościnią godzinę kultury Miriam Singer rozmawiamy o książce jestem Żydówką pamiętnik religijnej feministki patriotki wielodzietnej matki Polki za chwilę wracamy do naszej rozmowy teraz czas na informacje w TOK FM dobry wieczór raz jeszcze przed mikrofonem Marta Perchuć Burzyńska Miriam Sender autorka książki jestem Żydówką pamiętnik religijnej feministki patriotki wielodzietnej matki Polki wydanej przez wydawnictwo znak jest dzisiaj gościnią godzinę kultury Witaj Miriam raz jeszcze piszesz tak mój starszy syn jest prawdopodobnie jednym z kilkunastoletnich polskich Żydów z Persami mieszkających w Polsce w jednym z kilku nawet nie kilkunastu na 38 000 000 ludzi i dodajesz to trochę straszne konfiguracja Polak z pokolenia na pokolenie plus Żyd z pokolenia na pokolenie plus judaizm jako praktykowana na co dzień religia jest prawie niespotykane właśnie jesteście ponad wyjątkowy, ale rozumiem, że ta wyjątkowość jej odczuwanie różnymi emocjami jest naszpikowane ta no tak późno różne są emocję i czasu możemy płakać ze śmiechu i płakać ze smutku w tym samym czasie to taki fragment dla mnie moc, który też zresztą uświadomią w trakcie pisania książki czy coś tak nagle uderzyło no rzeczywiście tych polskich Żydów religijnych w Polsce nie ma dużo, aby było ich sporo-li częścią Polski część tych Żydów to byli Polacy już zasymilowani część byś określił jako Żydzi, bo przede wszystkim najważniejsza dla nich religia no ale byli częścią tego naszego krajobrazu no, a już nie są tak pozostała pustka no trochę została, skąd taki chłopiec w rejsach no jest troszkę, jakbyśmy się wyrwali jakiś czasu przestrzeni nagle cofnęli w czasie no to zresztą dostaje takie wiadomości, że dziękuje że, że troszkę zamieniono duchy w żyjącą osobą od ludzi, którzy owo nie widziałem, że w Polsce są jeszcze żyć myślałam, że wszyscy zginęli z mówiono dużo zginęło dużo, ale kilka się stało i my jako nasza rodzina nie jesteśmy oczywiście 1 rodzinę żydowską w Polsce dlatego napisałam, że początkowo chciał, że nie chyba jedynym chłopcem w tej samej sobie moment moment nie no nie przez wszystkich Żydów w Polsce nie mogę ryzykować takiego stwierdzenia no, więc napisałam, że jednym z kilku w Fina ewentualnie judaizm judaizm to oczywiście reguły to zasady to tradycja przestrzeganie tych reguł zasad tradycji również mam poczucie po przeczytaniu twojej książki, że te ramy są dla ciebie źródłem bardziej spokoju niż jakiejkolwiek presji ta absolutnie nie nie decydowały się judaizmu nie miał tyle pań ze stresu od niego to to by było w ogóle niepotrzebna i no judaizm mi daje spokój ta właśnie przez te ramy które, jakby wkłada życie tak bardzo mi się podać za tak ta filozofia żydowska, która która, która z misji znana stołu, ale jednak mnóstwo tych żydowskich nawet jak to powiedzieć no żydowskich treści wiadomo było było dużo przekazywanych, ale też tej mądrości żydowskiej samoobrony żydowska jest mi bliska bliskim jest taki obowiązek z kulami czy naprawy świata, które z obowiązkiem religijnym, ale przekłada się też na po prostu bycie dobrym człowiekiem jako takim czynną naprawa świata może pojawiam się na świecie tylko zostaw minimalnie lepszy niż pozostaliśmy to było zawsze w moim domu, ale też też więc, więc ta mądrość żydowska takie dbanie o drugiego człowieka, ale też judaizm jako religia czy ramy, o których mówisz też po znajduje czy jednak jest jakieś takie obszary życia, które jest ograniczony przez religijność i nie jest z tego zadowolony albo, że uważa, że to co obowiązuje nie jest do końca dobre albo sprawiedliwe tak jest jest kilka takich rzeczy zresztą pisze w książce jest kilka rzeczy którymi się nie czuje się z nim komfortowo tak to powiedziała, ale nie będą tutaj teraz mówiona na na antenie, bo to są skomplikowane musiałem tłumaczyć dokładnie, o co chodzi oczywiście, że są tak no to, że mogę nie wiem ktoś kocha moje dzieci nad życie, ale są różne rzeczy, które się nie podobało przed ich zachowaniu to samo dotyczy mojego męża czy moich bliskich czy mnie samej lubię siebie no ale czasem siebie wkurzam więc, więc też byłabym pokryć szkodę powiedział, że nie szczuł wszystko jest, a nie, ale tak jak mówi więcej rzeczy wydaje mi się podoba odpowiada miasto też pytanie w jaki sposób się zachowują ci Żydzi tak to ją wydaliśmy jako Religi mianie mówi o wszystkich żyta religijnych, żeby było jasne nie, mówiąc że judaizm jako Religa też ta ortodoksyjne mi odpowiada co nie zaś ze wszystkim zgadzam i co zaznacza, że każdy ortodoksyjny Żyd zachowuje się w sposób, który ja bym popierała klaskała mówiąc cało zdrowo to chodzi w religijność wiara to wcale nie muszą być kwestia tożsamy ty piszesz w książce tak nikt nie mówił, że wiara jakakolwiek jest łatwa ta żydowska bywa nawet trudniejsza tak chyba chodziło bardziej religię, bo to też próbuje rozgraniczyć wiara może wierzyć w Boga można wierzyć miłość można wierzyć krasnoludki niekoniecznie za tym idzie jakakolwiek religia religia to system wierzeń, który najczęściej jest konsekwencją wiary Boga, ale system nawet nie wierzę tylko reguł w Stali to można tego nie można to wolno tego nie wolno trzeba tego im tego tego nie trzeba jest tradycja i tradycją w ogóle nie musi mieć nic planowany z religią ani z obowiązku, z czym co robią pokolenia co co robią ludzie od pokoleń, więc w tym wypadku to raczej powinno brzmieć, że religia powinna była napisać w tym zdaniu, a na sam wiara też wysoka to na czym polega w takim razie trudność tej religii, że ma bardzo dużo reguł to jest trudność po prostu na tym polega trudność judaizmu, że jest skomplikowany ma mnóstwo zasad reguł wolno nie wolno no przez ograniczający natomiast moje zdanie takie, że nie koraliki ograniczają ogranicza kultura ograniczamy się my sami ograniczono partnerzy partnerki dzieci rodzice noże nie jesteśmy jako ludzie do końca wolni no może dobrze, bo byśmy biegali w tym i biegali po polach, robiąc dziwne rzeczy dzięki samo bieganie po polach czasem robienie dziwnych rzeczy jest jest najgorsza, że bywa też ich uwolnienie nie absolutnie absolutnie biegają nago po polach także chyba zatęskniła bieganiem na popularny aktor powiedział, że to było straszne oczywiście nie natomiast z 1 strony widzę minus różnych nowym kajdany to takie słowo rzeczy, które trzeba, które się musi mamy tylko mnóstwo jest też poza religią w tym są kłótnie, że chłopiec jest ubrany na różowo i po prostu nie można chłopców ubrać różowej bluzeczki, bo potem pół ulicy oglądano jakiś absurd nie to jakiś taki kajdany, które kultura wciągu kilkudziesięciu lat założył albo jak kobieta nie nosi biustonosza to po prostu lament one nie nosi biustonosze nie że, gdy religia jest jedynym co nas co nas z pogranicza jak mówię kolejnym zdaniu może to ograniczenia są konieczne, bo byśmy zdziczeli to znaczy dzieci to jest inna rzecz może nas dobrze by nam zrobiła byśmy troszeczkę uwolnili od wszystkich ram i byli tak wolnymi ptakami, ale nie wiem od zaczęła filozofować 1 000 000 jak się tych reguł uczyłaś to znaczy wyobrażam sobie, że to nie jest także usiadło się przed książką w i zaczęłaś wkuwać na pamięć, że bardziej się w praktyce odbywała oczywiście, że w praktyce zaczął się uczyć tego wszystkiego zaczęłam potem próbować, które ona w praktyce niektóre rzeczy przychodziły łatwo większość z nich chodziła mi łatwo innym przychodziło z takim, że ciekawe po co to jest, dlaczego tak niektóre rozumiałam po czasie i tak zaskakiwał, a Toma sens, ale to Super wymyślone i do innych rzeczywiście nie doszło jeszcze nie poczułam w moim życiu, że to jakoś się kosz to dużo robi jakąś konkretną zasada reguła może do tego dojdzie może nie nie wszystko trzeba rozumieć większości rzeczy w ogóle w świecie nie rozumiem, ale tak uczyłam się tego czytając książki głównie rozumując rabina no właśnie, bo takim przewodnikiem dla ciebie ważne na początku na początku w Krakowie to był rabin była spać, który zresztą redagował książki oraz mieszkanie rozumiemy, a wtedy mieszkał w Krakowie fantastyczny człowiek i no kto głównie od niego czerpałem wiedzę choćby jakieś wykłady sól nadal jak jak przyjeżdża do Krakowa to się z nim umawia mam do niego dużo pytań potem tobie inni rabini 2 lata chodzą do szkoły religijnej Jerozolimie tam też dużo dało no i na przestrzeni lat no no staram się tu edukować tamy drukować właśnie spotkań z kimś rabinem zadać kilka pytań nadal mam mnóstwo pytań, które nie znalazł odpowiedzi jeszcze przede mną to w teraz chciałabym, żebyśmy porozmawiały o kwestii, która mam nadzieję, że nie nie zirytuje bowiem, że już trochę dosyć odpowiadania na pytanie o swój feminizm, ale mówi o sobie pisze o sobie religijna feministka większość ludzi stwierdzi zapewne, żeby pojęcia mogą się gdzieś tam wykluczać udowadnia, że niekoniecznie w jaki sposób ten feminizm łączy się z religią w twoim żyć pytanie czy miałby się nie łączy to znaczy dla mnie jest trochę takie zabawki z trującym, że na książce musiałam przecież feministką to znaczy, że te są takie Street moment w taki, że Drodzy Państwo posłuchacie dziękuję minister też być zarówno uprawnień sprzyja też o tym pisze książkę sama mam problem ze słowem bez sen minimum oznacza kobieta mężczyzna sobie równi jest identycznie sobie równi i to nie znaczy, że w judaizmie są traktowani zawsze równo, ale to co powtarzam, że nie ma świata, którą mężczyzna kobieta są traktowani równo nie ma oświata, a no judaizm też nie jest od tego wolny no ale to nie znaczy również to nie znaczy, że żyją nie mogę być feministką i nabyć za równouprawnieniem, czyli tenorem, czyli ten feminizm jest jakby ponad religiami mógłby być powinien być absolutnie powinien być to jakaś taka podstawa podstawa podstawa i tyle trochę tak, że nie mogą chodzić jestem za tym, żeby śmieci segregować ktoś mi powiedzieć, ale przy mieszka w Polsce będą tak wiem, że w Polsce prod niedawna jest obowiązek segregowania śmieci, ale nie znaczy, że to myślenie kłóci tak znaczy może się kłócić z polską patriotką nowe państwo polskie, ale państwo polskiej pasowała do śmieci, a ja mówię, że jestem z ekologią może ktoś tu powiat jest hipokrytą kryzys ja, ale wrócą mam wrażenie, że każda ma tyle wart, że to się mieści nie bądźmy tacy Czarni biali niedzielny ludzi na religijnych albo ministrów nie wiem co tak to widzę, więc jak najbardziej dla mnie feminizm z ponad to wszystko już przystają tyle gadać po prostu dołóżmy do tego, że mężczyźni kobiety sobie równi, więc mają dostawać tę samą płacę to postęp Ross no tak czujesz się z ministrów, która mogłaby w 1 rzędzie stanąć np. przywódczyni strajku kobiet i krzyczeć słowo na UW opisuje, że brała udział w manifestacji w Krakowie dotyczącej praw reprodukcyjnych kobiet a jakie było słowna Voo takiej, która dosłownie dać najechanie o nich nie nie, bo ja nie używam brzydkich słów nie lubię ich co dla mnie za mocne są tak naprawdę krucha wewnętrznie mnie stresuje, więc ja idę w marszu i opisu i oczywiście, że taki w marszu, bo uważam, że kobiety mają prawo decydować o swoich macie za koniec Kopka tyle do powiedzenia w temacie no dobrze, ale źli, a tylko feminizm jest taką sprawą na dysku dyskutowano jednak cały czas są takie rzeczy, które dziś o feminizmie w takim nurcie nie mówi o tym pojęcia o tym rozmawiałyśmy, ale na życie nie podobają, ale minimum zbycie zarówno uprawnieniem krótka co mi się ma tu nie podobać nie dyskutujmy o tym czym się podoba feminizm Jazdów głównie jako jako Roux to pytanie czy popieram każdą feministkę, bo nie jak nie popieram każdego Polaka czy każdego Żyda czy każdą osobę homoseksualną, chociaż jestem sojuszniczką LGBT nie zamykajmy się w ramach, jeżeli ja mówię, że jestem za równouprawnieniem to nie znaczy, że będę teraz nie wiem chłopa była farbą na jesz no nie to jest troszkę dla mnie irytujące, że od razu każdy ma taką potrzebę, żeby dopisać swoją teorię szłam w marszu kobiet, ale nie nie krzyczał, bo nie jestem osobą, która krzyczy, a innym razem nie pójdę w marszu kobiet, jeżeli Uznam, że nie ma ochoty tam być, ale nadal są za równouprawnieniem kobiet mężczyzn jest z kim jesteś za równouprawnieniem jesteś też za Femina wami podobno nawet uwielbiasz nie drgnęła, kiedy przedstawiłam się w gościnie różnie bywa ja staram się zawsze pytać przed programem przed rozmową czy ktoś chce być z Chemnitz schowany tak to nazwijmy i najczęściej cele różnie bywa w, lecz znów nie ja nie jestem za za tutaj swymi nad wami jeszcze coś innego, bo to jest język język kształtuje i ja się kształtuje językiem ja lubię mnie to sprawia przyjemność ja użyję tego słowa na Instagramie też powiedzieć tak już się nie mówi to ja jestem prze szczęśliwa, bo mogę się dowiedzieć się mówi inaczej prze szczęśliwa czy zawsze się zgadzam czasem się dobroć nie przesadzajmy, a potem się, ale docent przecież język się zmienia moje dzieci non stop przynoszą nowe słowo do domu ja nie robi wielkich oczu mówienie co na raka są, jakie tam coś do mnie co tu słowo jest co w życiu nie słyszał słowa stanowiłoby USA, ale za ich młodsze rodzeństwo będzie mówi coś innego mówią naraz się nawet dalej nie wiem czy jest to to SA, więc kraj w porządku tak samo jestem tak, ale to nie adresem zatem na tych Walia ja ja lubię Semi na tych wy ja lubię u ja lubię zmienność języka ja lubię być gościnią, jakbyśmy nazwała gościem tobym powiedział też dzień dobry macie prawo używać swojego języka gość też Sujak też jestem przeciwna temu, żeby wyrywać włosy głowy krzyczeć non stop jest nie tak jak myśmy sobie świat wyobrażeń najczęściej znaczy niższego radziliśmy no tak skoro język umowę czujesz czasem, że ludzie szczególnie no właśnie w Polsce reagują dziwnie nie wiem co w tym słowie zawiera ono czasami zawierać np. dziwny strach, kiedy otwarcie mówisz dzień dobry jestem Żydówką nie strach taki bardziej zakłopotanie taki, że nie wiadomo co teraz zrobić dalej, ale nigdy się nie przedstawił jako Żydówka, ale też być anonimowo wolałabym po prostu być człowiekiem oznaczamy taką Żydówką w Polsce, bo jest taka potrzeba, jakbym była gdziekolwiek indziej to możemy takiej potrzeby nie było, ale mówimy o Polsce, który wydarzył Holokaust dramat nas wszystkich nie przegadane dramat nie przerobiony dramat dramat, na którym wyrosło mnóstwo stereotypów z każdej strony możliwe polskiej żydowskiej, więc widocznie w tym państwie musiała ta książka się ukazać, ale to nie jest także ja na dzień dobry mówi jestem Żydówką tylko cześć nazywam się Maria Maria, bo UW po co jak wychodzi jestem Żydówką to wychodzi w zakresie państwo to też nie wychodź w rzeczywiście tak to jest tytuł książki już tutaj muszę doprecyzować i jestem Żydówką pamiętnej religijnej feministki patriotki wielodzietnej matki Polki to jest książka, której dzisiaj w godzinie kultury rozmawiam z jej autorką Emilia Singer za chwilę wracamy do naszej rozmowy teraz czas na informację w TOK FM to jest trzecia część godzinę kultury przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska moją państwa gościnią na łączach sklepowych przypuszczam, że krakowską warszawskich jest dzisiaj Miriam Singer autor książki jestem Żydówką pamiętnik religijnej feministki patriotki wielodzietnej matki Polki wydanej przez znak rozmawiałyśmy o kobietach w judaizmie no właśnie, bo to jest taki temat bardzo szeroki podobnie jak kobiety w każdej innej religii to temat na wiele tomów przeróżnych dysertacji opracowań, ale myślę, że zasadnym pytaniem w kontekście również tej twojej deklaracji bycia feministką będzie to, w jakich aspektach judaizm sprzyja kobietom najbardziej Noto też jest coś co ja podam jako przykład czuwak czuwak SN kontrakt ślubny, który jest podpisywany 2 świadków mężczyzny, którym to mężczyzna deklaruje, że zadba kobieta żyje chodzi o jedzenie ubranie przyjemność seksualną wiadomo, że dzisiaj ubranie jedzenie mają mniejszą uwagę nowo kobiety zaczyna być niezależny finansowo mówi młodszy ma kilkaset lat kilkaset lat temu żadna kobieta była jeszcze niezależna finansowo na miasto co dla mnie ważny aspekt seksualny czy tylko pytanie tylko do tego, żeby płodzić dzieci i Łodzi mężczyzna, żeby rodzić dzieci jest do tego, żeby ten ze spraw przyjętych w oleju i lubi seks wydaje mi uważa, że seks jest grzechem wydaje mi uważa, że należy być wstrzemięźliwy oczywiście w zakresie seksualnym też mnóstwo obostrzeń natomiast jest taka rzecz, która w tej sferze kobiecej rzecz, że tak mi się podoba mi się to właśnie ta idea, którą poznamy dawno dawno temu taka idea, której pamiętajmy, że kobieta też ma prawo odczuwać przyjemność seksualną w trakcie stosunku czy czegoś innego co może mu jakąś bzdurę mam wysypie Afryki wszyscy wiemy, ale kilkaset lat temu no to błąd ciężar kobiecie nabyć to dobrze przecież one od tego, żeby zaspokajać no no właśnie nie jest tak tak to jest kwestia, której nie zmieniły różne obowiązujące również w Polsce i religie i wyznania wiele osób pewnie zdziwi się czytając, że rozwody w judaizmie są dopuszczalne może to zdziwienie wynika właśnie z tego, że wiele osób w Polsce patrzy na judaizm przez pryzmat kościoła katolickiego i obowiązujących właśnie w kościele katolickim zasad tak tak to niesamowity mówi o katolikach mówi w ogóle o ludziach, którzy do mnie piszą jak to możliwe to pytanie jak to możliwe, że judaizm pozwala na rozwód, ale ciągnie co się mu nie jak można okazać dwójce ludzi widzę obu co nie chcą ze sobą żyć to jest sadyzm mamy jedno życie Przeżyjmy je także nam było dobrze no kogoś kochamy, a potem ku przestajemy kochać nie możemy Lickiewicz do końca życia na zużytą nie wiem nam nie odpowiada już, więc udaje mówi to nie łączyć ze sobą do końca życia, jeżeli mam sobie nie odpowiadacie rozwój cisza potem jeszcze Ślepska filmu jest specjalne rytuały rozwodowym wiodą akcja jest jest jestem po rozwodzie więc, więc wiem dokładnie wygląda od środka opisuje też dokładnie w książce kilka etapów, więc w 2 odsłony książki w kolejną kwestią, która może wiele osób dziwi mnie zdziwiło np. to bardzo jest stosunek judaizmu do aborcji na te szkoleń na rzecz tak, dlatego że judaizm dba o życie narodzone to, które już jest i jeżeli dziecko w brzuchu to też nie jest życiem narodzony oczyść należy nie dbać natomiast, jeżeli w ciążę nie wiem jest zagrożeniem dla matki pytanie za zagrożenie, ale o jakimkolwiek Noto to wręcz wskazane jest usunięcie ciąży po prostu oczywiście zależy na jakim etapie jak jest powód prawda w jaki sytuację kobieta co ich rodzin w jakiej sytuacji jest dziecko w brzuchu itd. tak dalej czy też płód no to każdorazowo konsultowane z lekarzami szalenie ważne, że jednak lekarze mają głównie do powiedzenia i jeżeli jest to osoba bardzo ligi na to wszystko konsultuje drabinę zrobi nie ma żadnej mocy kazania czy pozwalanie nie pozwala raczej z doradcą, a więc można samemu zdecydować, a może po prostu pójdą rabina, który doradzi powinno słuchać w świetle prawa żydowskiego to taka świetle prawa żydowskiego za smak, a za sprawcę co mówią lekarze no i czasem psychologowie, bo to czasem chodzi też o to, że kobieta, która nie urodzi, która urodzi no nie wiem psychicznie chodu padnie na zdrowy też zważył do siebie, że wszystko pod uwagę, ale tak judaizm pozwala na aborcję zezwala na nowo z, a wracając jeszcze do kobiet czy są jakieś kobiety Żydówki z historii lub ze współczesności które, które ty osobiście podziwiać, które są dla ciebie no może wzorem, ale jakimś punktem odniesienia może rzeczywiście trochę jakimś drogowskazem tak wszystkie prekursor i wszystkie kobiety, które jako pierwsze co zrobiły podziwiam całą sobą, ale dziecko udaje w miarę w ogóle na świecie w ogóle przekuł SOR-ów podziwia każdego, który co zrobił rewolucyjnego też mężczyzn oczywiście, ale też kobiety, więc pytać żydowskie kobiety no ale odpowiedź w ogóle są takie kobiety nie czym dymienie czy nie wymieniać nie pomylę nazwisk, ale jest kilka takich kobiet które, które też kilkaset lat temu robiły coś rewolucją wołał policyjnego np. zakładały szkoły żydowskiej lekka np. stara się nierównym skarbowych są po od szkoły do UE albo nowe, na które nie zakładały Ćwilin będąc córkami ortodoksyjnych rabinów mówimy co mamy się w czasie kilkaset lat i ale ale fakty, które zakładały szkoły to coś fantastycznego i godnego podziwu, ale ich, więc dużo młodych żydowskich rewolucjonista, czyli tak lubisz rewolucję to powiedz w takim razie, w jakich obszarach przede wszystkim zmienia się to co ortodoksyjny religii żydowskiej, bo dzisiaj w świecie tak ciągłej płynności zmiany nawet myślę, że ortodoksyjną przechodzi jak przypuszczam swoje przeobrażenia nie mówię, że rewolucja, ale pewne zmiany już na poziomie tym lokalnym, toteż rewolucji na własną pytanie co rewolucja nie czy rewolucja wtedy, kiedy tłum kobiet ściąga biustonosze nimi macha to jest rewolucja, ale może regulują jest to, że jest kobieta, która poszła do pracy jako pierwsza w rodzinie no to też rewolucja w tej małej rodziny tak Unia rewolucją było to, że mam piątkę dzieci w rodzinie w rodzinie jest znaczek czy rewolucji było to, że zdołam się tutaj z nowym rewolucja rewolucji nie równa, ale oczywiście świat ortodoksyjnych ultraortodoksyjnych bardzo zmienia niektóre zmiany idą szybko eine dowolną, ale znów to znaczy co znaczy wolno, ale tak zmienia oczywiście, że zmienia w, a jest jakaś taka zmiana, której wyczekuje już może nie powiedzieć głośno to na pewno wyczekuje tego, żeby kobiety wszystkie miały dostęp do tych zawodów, które je interesują w Polsce jest dla mnie ważna na miasteczko gry musi chcieć no ja też ostatnio wypychać kobiety na stanowisko MEN tu żyjemy na co nie mają ochoty natomiast, że mają ochoty do nich mają do tego prawo i możliwość nie będą wspierane przez swoje rodziny to tego oczekuje, żeby była w przestrzeniach publicznych, bo mówił teraz tak bardzo ortodoksyjny środowiska, w których kobiety zarabiają oczywiście często, więc już ich mężowie, ale raczej są na stanowiskach asystentek nauczyciele nauczyciele wychowania przedszkolnego no raczej takie rzeczy, jakby to powiedzieć takie tak to ująć, ale coraz częściej zaczynają być też menedżer kami firm nie wiem wprowadzić własne miejsca widz sędzi nami ostatnio czytam pierwszy chasydzki sędzi nie co też fajna czy oni my lekarka mi być a, psując na dyżurach nocnych, zostawiając dzieci pod opieką męża gromadkę liczby 8 dzieci i sportu czyni się pojawiają jest jest kobieta, która zbiega szkoły chyba nawet Boca reklamuje ma piątkę dzieci, zwłaszcza mistrzynią wiedza to to jest do mnie ważne, żeby był, żeby były w przestrzeni, jeżeli mają taką potrzebę w to jeszcze, bo niestety, ale czas nieubłaganie płynie zazwyczaj tak właśnie mam takie poczucie, że godzinę kultury jakoś szybciej porozmawiam jeszcze Miriam Polce Patriot pisze jestem dobrą oddaną Polką co to znaczy wg ciebie czy, a to oddanie moje to jest duży ja rzadko nadaje na Polskę nad nią adresem mamy mnóstwo, ale jeżeli chodzi o Polskę jak miała wymienić toby toby się za długa lista nie jest tak, że brawo wszystko z ślepo idąc pod dostrzegam dużo minusów natomiast nie lubię takiego gadania, bo taki Polski, aby populacji nie lubi tego kochania po Polsce Polakach w miast w tym względzie są oddana, nawet jeżeli no coś Polska jako państwo walnie głupotę no ja mam zanotował walnęła Polska głupotę tam akurat polscy politycy najczęściej tak czasem nie wiem celebryci Polsce coś coś zrobił naprawdę ośmieszającego, ale jest to ostatnio było Ano takie typowo polskie no takie polskie no dobra się zdarzyło wystąp z mojej oddanie ich mniej, a patriotyzm no, toteż często powtarza, bo to zdanie ważne mówi że, żeby Polska fajne miejsce dla wszystkich, którzy chcą w nim być i że żeby każdy tutaj u nas w Polsce czuł dobrze Polak Polak i osoba heteroseksualna homoseksualna kobieta, która nie chce mieć dzieci, która chce mieć piątkę i faktura, która nie tym chodzi w prześwitującej bluzce, która zakrywa głowę głowę chustką ja itd. tak dalej, żeby ludziom w Polsce było miło i dobrze, żeby się tu czuli przyjemnie przyjaźnie bobu daje się, że punkt jest fajna i może pomieścić wszystkich pytany o to czy w Polsce antysemityzm odpowiadam bardzo ostrożnie raczej zbywa uśmiechem, że to nic takiego chyba boję się powiedzieć całą prawdę jak, jakiej prawdy, bo jeszcze powiedzieć o jej się, o ile razy powiem, że tak spotykasz z antysemityzm to ludzie mówią nie lata nie wiem może boją się, że znowu zacznę znowu, że będę tą, która atakuje polską nie chcę atakować Polskę chcę powiedzieć, że tak to spotyka nas antysemityzm za jesteśmy Żydami i spotyka nas antysemityzm kropkę często nie boję się chodzić po ulicy z synem wiary budzenie wyjeżdżam z Polski bez mitu względnie nadaje na Polski nie, ale czasem stwierdza, że antysemityzm często wywołuje wtedy bardzo dużo agresji w drugiej osobie po tej drugiej nie we wszystkich ale, ale to i tak wzbudza taką jak nie ma na to siły mówi tak nie idealnie w Polsce Żydom przeżyje fantastycznie, a ja mam siły przesunięto bowiem taki jest w Polsce dobrze są nie znaczy niespotykana przykrości Żywno na to, że są mniejszością żydowską, bo czasem spotykają no właśnie mówi się powtarza, że piszesz w książce również większość ludzi nie jest zła tylko nie wie jak być dobra tak też myślisz, kiedy spotykają się nieprzyjemne komentarze tak tak no i to ten drugi i drugą rzecz, którą powtarzam nie ma złych ludzi są tylko za mało przytulanie tak naprawdę tak uważam to nie jest łatwy też o tym mówił parę razy, że jeżeli do mnie pisze, że mi proponuje gaz albo zapalić znów piecu no jestem Żydówką no to bardzo jest trudno usprawiedliwić to osoby z osobami złe nie robi się tak to jest ohydne antysemickie oczywiście, ale obrzydliwe jak można komuś życzyć śmierci, ale myślę z kurtyną może nie buty człowiek po drugiej stronie wystarczająco przytulamy może nie umie kochać może boisz tak strasznie się boi, że woli od razu przywalić no to musi być strasznie być kimś tak żyć tak pancerzu nienawiści 1 000 000 czy spotykasz wśród, że do jakich Żydów wyznawców judaizmu osoby, które mają problem z tym jak ty mówisz o judaizmie jak opisuje jak przedstawiasz jak go tłumaczyć innym nie narazić nie spotkałam na razie się nie spotkałam na razie ma wsparcie rabinów ortodoksyjnych i czas cudowna bardzo dopingują to naczelny rabin Polski, który jest dla mnie bardzo ważnym człowiekiem napisał kilka słów książce w książce dot dla mnie to najważniejsza poniesie starzy ktoś, kto powie jej nową no no tak tak się zdarzy, ale na razie na razie, jeżeli chodzi o to stronę żydowską, która w wypadku tych książkę dla mnie szalenie ważna istotna no to na razie na razie ludzie mówią fajną Maria robi robotę dobrze mi wyjąć idzie w wiele rzeczy w książce opisała, a czy wiele ominęła aż i też na jakiej zasadzie robiła selekcję tego co w książce może się znaleźć są jednak po zastanowieniu stwierdziła, że niekoniecznie powinna oprócz oczywiście tego, o czym rozmawiałyśmy już, czyli imion swoich dzieci tak kilka rzeczy się nie znalazł w książce, bo chyba nie wiedziałem o nich napisać, że można jeszcze niepoukładane w głowie, jakby to, że mogą o tym rozmawiać, ale nie wiedział jak to przełożyć na papier być dobrze zrozumiany, bo napis ex jedno ma być potem zrozumiano to drugi ja bardzo chciałbym sytuacji tylko przeczytam książkę nie opacznie zrozumie do tego bym chciała w i pan tak się dzieje oczywiście, że ludzie nie do końca rozumieją mówi, więc na to kilka tematów wspominam udział dobra może może, gdyby nie właśnie może, kiedy indziej może w kolejnej książce na spotkaniu w Polin, na którym obie byłyśmy były tłumy ludzi podkreślmy to mówi, że kolejna książka w planach, ale nie wszyscy słuchacze TOK FM na spotkanie dotarli, więc więcej, więc teraz jak mówiła na razie mam tytuł, który brzmi nie jest jestem Żydówką, ale nie tylko ja chciałbym oddać głos innym polskim Żydom nie wolno przedstawił swoje żydostwo swój judaizm, że są religijni może reformowanie konserwatywne, bo taki też jest takich Żydów też w Polsce mamy ją też są istotni może Żydów świeckich ich opowiedzą o tym na czym polega ich żydowskości nowe jestem jedyną Żydów w Polsce i chciałbym, żeby to było wiadomo może, więc 100100 twarzy Żyda tak taki tytuł no jeszcze Niewiem w no jeszcze raz serwuje tytułu koszyk nie brak tytułu do tytułu, który rezerwuje Najda ten tytuł jestem jeszcze jako kolejnej książki pamiętasz w tym, że jest takich, że jestem, ale nie czy nie to już nie będzie na łożu śmierci nie będę pisarzy już w zasadzie już już obojętne, że po prostu jestem tak o tytuł książki Miriam bądź bardzo bardzo dziękuję za rozmowę dziękuję ci za za książkę Miriam Singer autorka książki jestem Żydówką pamiętnik religijnej feministki patriotki wielodzietnej matki Polki tę książkę wydało wydawnictwo znak Miriam była gościnią godzinę kultury dziękuję bardzo, dziękuję bardzo dziękuję Szczepan owi Markowi za pomoc w przygotowaniu programu Marta Perchuć-Burzyńska do usłyszenia ciasne informacje w TOK FM
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: GODZINA KULTURY
-
-
38:58 W studio: dr Kamila Łabno-Hajduk
-
41:01 W studio: Tomasz Jastrun
-
41:33 W studio: Renata Lis
-
36:12 W studio: Piotr Kępiński
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
-
-
07.06.2023 07:20 Poranek Radia TOK FM12:55 W studio: Jakub Bierzyński
-
07.06.2023 08:00 Poranek Radia TOK FM13:09 W studio: Władysław Frasyniuk
-
07.06.2023 07:40 Poranek Radia TOK FM14:20 W studio: mec. Sylwia Gregorczyk-Abram
-
07.06.2023 06:59 Codzienny podcast gospodarczy06:52 TYLKO W INTERNECIE
-
07.06.2023 06:40 Pierwsze Śniadanie w TOK-u16:29 W studio: dr Piotr Kładoczny
-
-
07.06.2023 06:00 Pierwsze Śniadanie w TOK-u12:12 W studio: prof. Katarzyna Popiołek
-
07.06.2023 10:10 Gościnnie: Wyborcza, 8:1021:56
-
-
07.06.2023 06:20 Pierwsze Śniadanie w TOK-u06:48 W studio: Kewin Lewicki
-
-
-
-
07.06.2023 09:20 EKG - Ekonomia, Kapitał, Gospodarka11:54 W studio: Jacek Karnowski
-
07.06.2023 09:59 Gościnnie: Poczytawszy. Podcast Wydawnictwa Agora42:50
-
07.06.2023 09:40 EKG - Ekonomia, Kapitał, Gospodarka13:51 W studio: Jacek Karnowski
-
-
-
07.06.2023 11:00 OFF Czarek23:14 W studio: dr Wojciech Gwizdak
-
07.06.2023 11:40 Kultura Osobista13:12 W studio: Karol Jałochowski
-
-
07.06.2023 12:40 A teraz na poważnie15:59 W studio: dr Grzegorz Pochwatko
-
-
07.06.2023 13:00 Połączenie11:03 W studio: Piotr Moszyński
-
07.06.2023 13:40 Połączenie13:58 W studio: prof. Adriana Łukaszewicz
-
07.06.2023 14:00 Połączenie09:13 W studio: dr hab. Łukasz Fyderek
-
07.06.2023 16:00 Światopodgląd09:59 W studio: Maciej Zaniewicz
-
07.06.2023 14:59 Rozumieć Ukrainę01:03:52 TYLKO W INTERNECIE
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!
Dostęp PremiumSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL