REKLAMA

Hagia Sophia w Warszawie - o autokefalii oraz związkach polskiej cerkwi z Moskwą i Konstantynopolem

OFF Czarek
Data emisji:
2023-03-08 11:00
Audycja:
OFF Czarek
Prowadzący:
Cezary Łasiczka
W studio:
prof. Michał Klinger
Czas trwania:
25:35 min.
Udostępnij:

Gościem Cezarego Łasiczki był prof. Michał Klinger - teolog prawosławny, były dyplomata i były ambasador w Rumunii i Grecji.

Rok wyborczy w Afryce. Gdzie i co może się zmienić? [Świat w 2023] Spór o "najlepszy film międzynarodowy", czyli Wielka Loża Oscarowa

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
pan prof. Michał Klinger teolog prawosławny były dyplomata były ambasador Rumunii i Grecji jest państwa moim gościem dzień dobry panie profesorze dzień dobry dzień dobry pańską panie profesorze wojna trwa już rok wojny powiedział, żeby w tym kontekście porozmawiać o związkach relacjach polskiej cerkwi z Konstantynopolem Moskwą auto fali takiej rzut oka na świat prawosławia w kontekście także stosunków międzynarodowych konfliktów no bardzo uznał wysokie uznanie za taki Rozwiń » temat przy wyrażam, ponieważ mnie no wydaje się sytuacja niezwykle dynamiczna również wśród polskich prawosławnych nie również wśród and społeczności ukraińskiej tak jak ją widzimy tu w Polsce szczególnie jedno z naszych kontaktów wewnątrz cerkwi księcia oni bardzo często się przecież znajdują pojawiają no też mają swoje, jakby takie zaplecze duchowe i nie określiłbym to tak, że w silnie zmienia się sprawa idę ważnej roli dotąd bardzo ważnej roli nie żywiołu rosyjskiego cerkwi rosyjskiej i 5 historyczny może niekoniecznie tym aktualnie konkretnym prawda taki związki może polskich związkach z nie tym nie wielkim światowym prawosławie na wszystkim wiadomo że, że im tak sławni w Polsce nie będzie częścią tego wielkiego basenu dnie basenu etnicznego i religijnego Europy południowo-wschodniej, gdzie nie no Ruś Kijowska stanowiła takie ważne centrum cały ten wielki wielki wielki zjawisko dziedzinę dostało się nasze naszą optykę poprzez związki z wielkim księstwem litewskim zresztą po zwanej Unii ani lubelskiej je musimy uświadomić, że większa część tego też ta Południowa część tego kijowskiego obszaru była już częścią koronie w związku z tym w MK 16 wieku połowa obywateli Korony to byli prawosławni i nad Kijowem pieczę sprawował Konstantynopol taką bardzo symboliczną mianował metropolitów, ale oczywiście ta CERT jest w rządziła się swoim życiem swoimi prawami natomiast Rzeczpospolita w miała też te tereny tereny jeszcze starsze prawda przed połączeniem wielkim księstwem litewskim to znaczy Ruś halicką i Kazimierz wielki i innym prowadził korespondencję z Konstantynopolem dostał taki to co byśmy dzisiaj powiedział to de Falli czy niezależnego arcybiskupa dla swoich poddanych prawosławnych na wschodnich rubieżach Polski Stec, a więc nasze związki z Konstantynopolem są niekwestionowane jak historyczny w natomiast no potem mamy ten cały zadziwiające dla mnie delikatnie mówiąc nie taki krach polityczny, jaki się wiązało z utratą utratą na skutek powstań kozackich oraz Unii brzeskiej nie ten krach prawda, który spowodował, że cała lewobrzeżna Ukraina bardzo szybko razem z Kijowem, a więc dostała się pod polityczną władzę Ant z państwa moskiewskiego, które wtedy już było takim wielkim tworem noście innym stosunku do Rzeczypospolitej obojga narodów w jeszcze trochę trwało Hetmana czy mniej słynny projekt ten epizod z Hetmanem może po, ale to ta mistyfikacja Ukrainy Kijowem włącznie to jest rzeczywistość już osiemnastego wieku bardzo masywna przy zachowaniu jednak bardzo silnego takiego jednak ktoś odmienności ukraińskich prawosławnych na teraz potem mamy zabory i w tym momencie Polska teren teren Polski polscy prawosławni się ruszyć Kikół ją po raz pierwszy tak właściwie pasywnie na skutek polityki carskiej łatwo wyobrazić właśnie warto przypomnieć, że Schet rusyfikacja dotyczyła również cerkwi prawosławnych, gdyż ona została w wyniku zaborów w po 1800 piętnastym roku czerpie prąd została anektowana przez ciężkie rosyjską, czego przedtem oczywiście nikt nie było no i potem po wyzwoleniu ów Hej, osiemnastym roku trzeba było, jakby starać się przywrócić przywrócić taką autentyczną cerkiew prawosławną z tych z tych starożytnych korzeni wywodzącą się, ale jednocześnie uznać status quo, że większość wiernych uważa się wtedy za Rosjan cały Episkopat Polski starał się za Rosjan bardzo burzliwych głównie w negocjacjach zarówno z rządem Polski jak kina na terenie całego prawosławia okazało się, że jedyną możliwością dla uzależni Unię uzależnienie się CERT Polski osiemnastym roku jest otrzymanie autokefalii z powrotem, z czym niezależności sporo też Konstantynopola, gdyż to warto podkreślać była próba dogadania się również z Moskwą tylko, że Moskwa 2002. roku była właściwym adresem nieodpowiadającym patriarcha Tichon był czas bardziej ubezwłasnowolniony internowany i metropolita Dionizy prawda zwierzchnik kościoła w Rzeczpospolitej drugiej Rzeczypospolitej nie miał innego wyjścia nie miał odpowiedzi i wiążących czy jasnych przy pewnych również odpowiedziach negatywnych na różne jego postulaty i w końcu otrzymaliśmy tamta, więc autor sali Konstantynopola ta sprawa została bardzo ostro potraktowana przez władzę radziecką i za Polskę ludową po czterdziestym piątym roku, gdyż to szło do takiego formalnego wymazania tego aktu i nadania czy nadania jeszcze raz autor sali przez Moskwę w czterdziestym ósmym roku cerkwi Polski mamy straszny w takim razie splot jak pan redaktor nie zauważa, z którego no bardzo trudne do dzisiaj się wyplątać stąd wynika np. takie co ciągle jednak no ten rosyjski aspekty, które się, ale przed skazaniem rada kazania wielu sercach szczególnie zdziwieni goście z zewnątrz przychodzę słyszę nagle język rosyjski to bardzo słaby język rosyjski, bo nikt już nas tak myślał, więc wszystko jedno z, który ciągle jest takim znaczeniu inności do podkreślił nie ani jakiejś rosyjską ości za Rosja Ros Rosjan myślę, że nasze praktycznie nikt nie i już dzisiaj nie uważa to jest ten to jakoś jakiś część i tego genotypu prawda czy tego tego prawda o Arce zgroza zasilacze uważa, chociaż nie wiem tak myślę o jego zdecydowałam chwilę na Rosji dla Rosji w tym kont w tym ataku w państwa, którzy też się pytanie do arcybiskupa metropolity Sawy nigdy nie słyszałem, że pan toczą się czuje Rosjanin inny jest urodzony tutaj na naszych terenach i używanie języka rosyjskiego jest po prostu nie używanie języka innego podczas powiedzieć, że historycznie język Polski nie jest językiem prawo szła Rzeczpospolita nie była dobrą matką prawda dla swoich obywateli prawosławnych aż do dzisiaj bym powiedział, kiedy tu się nie to znaczy, że na stronę na sobór watykański drugi zmienił stosunek kościoła większościowego w Polsce, czyli katolickiego to Wschodu na pozytywne, a w Polsce elity dziś nie mają już chyba takiego antyrosyjskiego nastawienia jak było kiedyś w tej chwili Polski język na pewno jest językiem no i pewny otwartym na na bycie językiem liturgicznym polskie prawo łaski tak się dzieje tak się dzieje w większości przypadków, z czym w tej chwili Polacy polscy prawosławni najchętniej czują się z, słysząc słyszą skazania po polsku i ten to jest sytuacja niezwykle dynamiczna to oczywiście została bardzo, że przyspieszona wzmocniony jest ten problem przez to, że mamy bardzo wielu współbraci spuszczą stoją razem ty nabożeństwach pochodzą z Ukrainy i oni bardzo newralgiczny bardzo alergicznie reagują na język rosyjski woleliby słyszeć pewnie po polsku tego zdania zależy czy nadaje po lekkim z ekipy rozumieli po rosyjsku niż po polsku przynajmniej niektórzy znikł właśnie zostawiam jak zareagowali na list właśnie metropolity Warszawy cały Polski na 11 lecie intronizacji patriarchy Cyryla, w którym m.in. z możemy przeczytać, że rosyjska cerkiew prawosławna Wiśni duchowym odrodzeniem służy przykładem dla innych no tak panie redaktorze to jest już z bardzo słynna sprawa oczywiście to to był straszny szok to przede wszystkim chyba też dla takich autochtoni licznych prawosławnych z polskiego kościoła prawosławnego, bo do tego my się nie spodziewali tu trzeba oddać również również sprawiedliwość metropolicie Sawie, który natychmiast znowu w takim znaczeniu nie po kilkudziesięciu godzinach napisał taki rodzaj demencji, ale wprost demencji, którego nie słyszy się przy zwykłym demencja, więc przeprosiły tata prosił o wypaczenie to są takie oczywiście cerkiewne cerkiewne Formuły, których może Policy jeśli nie będziemy spodziewać, ale aż to był bardzo mocny list wycofujący się z tego oczywiście tam pan słowa, że nie został zrozumiany no ale co niektórzy też mają za złe, że mógł prawda prawda w ogóle, jakby się z tego wycofać ani tłumaczyć, że ta miała dziś dobre intencje, ale w każdym razie ja ja osobiście ten ten tekst metropolity to dementi z po kilku godzinach kilkudziesięciu godzinach od napisania tego tego listu się bardzo bardzo złego nie i to to jest taki rodzaj pewnego impulsu, który na pewno będzie skutkował bardzo pozytywnym rozwojem, bo od razu staje coraz mocniej w takim razie w ogóle sprawa języka rosyjskiego najwyżej jest potrzebny no te straty zdać sprawę, że tak, że on jakoś jest potrzebne stolik, a franka dla wielu przyznamy mamy uciekinierów rusz mamy uciekinierów z Białorusi w ukraińscy uciekinierzy tez często słabo rozumie język Polski, a więc, jakim się ani profesorze komunikat tak powrócimy po informacjach informacje o 1120 pan prof. Michał Klinger państwa moim gościem jest pan prof. Michał Klinger teolog prawosławny były dyplomata były ambasador w Rumunii Grecji rozmawiamy o prawosławiu relacji polskiej cerkwi z Konstantynopolem, ale także z Moskwą anty przeszła autokefalii wspomniany arcybiskup Sawa metropolita warszawski całej Polski już niedługo, bo 14maja panie profesorze poświęci trzecią cerkwi w Warszawie, czyli świątynia mądrości Bożej i był pan w środku oglądał Acta tak oczywiście oczyszcza widzi pani kanalizację ważkie tak zostaje się właśnie po różnych takich kontrowersyjnych tematów czy wśród świętych, którzy są w tej świątyni mądrości Bożej jest także Święty Gabriel Zabłudowski no nie zwróciłem na to uwagi innych, ale to proponuję, żeby temu ważnemu tematowi pan redaktor chciał poświęcić kiedyś osobno audycje jak teraz się tym świętym zajmiemy to no nie starczy nam pewnie czasu na no ten temat pan postawił tej audycji, więc dobry panie Boże może innym bardzo da natomiast ja mam mamy potrzebę, żeby podkreślić 2 rzeczy, które jak unikają we współczesnej debacie publicznej w Polsce nadal prawosławia w Polsce często słyszę, że Polska cerkiew jest jak podległa Moskwie zależy od kwoty te dementuje nie w ogóle podległa i była częścią kościoła rosyjskiego tylko w czasie zaborów i nigdy więcej jedne ani wcześniej ani potem nie była także to jest 0101. pierwsza teza, którą chciałbym, żeby wszyscy uważali za udowodnioną druga to jest już ten pomimo kontrowersji wokół tej niezależności Polski chce pić ona pochodzi od Konstancji Polacy od Moskwy pomostu właśnie dokonała tego co za stalinowskich tego aktu jest wymuszanie druku takiego wymazania nadania jest teraz to przenoszący podejść w tym roku, kiedy kolejny metropolita był intronizowany metropolita Stefan doszło do pojednania Konstantynopola Moskwy wokół tej sprawy auto określać byłem wtedy świadkiem tego wydarzenia w obozie na Pradze świętej Marii Magdaleny był eks Arka Konstanty Opola, lecz Warsza Moskwy i obecności nowego metropolity uścisnęli się ze słowami Chrystus pomiędzy nami i w uznali, że sprawa Polska od fali jest zamknięta i wyjaśniona to, jakiego stopnia myślę, że potrafi Cyryl, kiedy dwunastym roku odwiedzał tutaj Polska to była taka ciekawa wizyta naprawdę ciekawa mówię to bez robi również jak jednoznacznie chyba dał dał temu wyraz wyraz w rozmaitych swoich wystąpieniach w niestety rzeczy warto tutaj to dać natomiast warto również świadomi trzecią okolicy Gazecie taką w tej chwili następuje krach katastrofa wprost kosmiczne na tego co można nazwać rosyjską ością problemu rosyjskiego duszy rosyjskiej wielkiej kultury rosyjskiej i w mieniu w wymiarze światowym, a ja myślę, że ten mniej krachu dotyczy prawda też warczeć dane jak wiemy wiemy prawda, jakie problemy mogą mieć i mają elity intelektualne kraju to nic bym chciał pobić ne tak jak Polska, jaki jest jakimś sensie rusofobii to np. Niemcy Francja Niewiem Hiszpania Włochy stany Zjednoczone elity nie mają tej głoszą publicznej takiej tego pod Legia i one w tej chwili muszą czuć się konkretnie zabił ją z osobiście też oczywiście czuje się zagubiony staram się, więc co ma robić ale, ale to nie jest łatwo nie plan takie uznaje wartość rosyjską ości jako kultury jako Niewiem duchowości cerkwi rosyjskiej sprzed wieków, a nagle odnaleźć w sytuacji, kiedy wszystko legło w gruzach ile było to się, aby tutaj ja absolutnie zgadza Otóż dla prawosławnych w Polsce, że nie będzie Rosjanom nie są Rosjanami nie czują się Rosjanami mają ten pewno Pięta z sobą, że dużo tej albo rosyjskiej wymowy psy z wymowie staro cerkiewnosłowiańskim liturgii albo wskazania słyszę to, aby takie rosyjskiej rosyjski akcent za tą kolegów grusza to legło w gruzach i bardzo trudno psychologicznie, jakiej społeczności wszystko jedno czy intelektualną z intelektualistą zachodnioeuropejscy czy polskim prawosławnym oddalić nową formułę prawda muszę tutaj powiedzieć, że widać to jak internecie tak ludzie się te, gdzie pani czosnek pokrój na świat pojawiają się trochę takie rozwiązania symetrystów, lecz z, a propos tej wojny no tak oczywiście jednoznacznie wiadomo prawda nic z tym wojna jest błędne, a ten wojna złem, ale przecież nie możemy jako chrześcijanin nikogo kogo odrzucać również prawda rosyjskim, chociaż dysydent to należy się należy się również szacunek nie można wyrażać nienawiść do rosyjską ości tak dali ten rodzaj symetryzm ten symetryczny przecież widzimy wszędzie w Europie zachodniej natura nie wie co ma co ma nagle zrobić taką potrzebę opowiedzenia się nie tylko politycznego militarnego to jest może prostsze, bo tak psychologicznego czy gospodarczego przykład prawda schedy po jakiej konkretnej stronie chrześcijanie muszą mieć zawsze no ten ten problem np. te o te zawijasy etapie Franciszek musi czy nic auta no właśnie chyba z tego się wywodzą chrześcijanin nie może inaczej jak tylko musi nadal odniesie zrozumieniem do każdego na i to budzi tak opór opór taki z tej społecznej opinii im, więc to jest coś co Polaków polskiej klauzuli niezwykle dotyczy jednak prawda chcą zerwać Adam musi dojść do pewnej zapaści takiej psychologicznej my zaufania z jakąś tradycją, która przez dziesięciolecia była własną tradycją nie rosyjska tylko taka prawda z związana z tą duchowością i właśnie są brną w ten symetryzm no proszę poradzić może pan wie co zrobić, bo to jest myślę bardzo trudno przecież pan czarny zrobiła nie zabraknie, bo kwestia taka oczywiście, jeżeli chodzi o wydawanie takich kategorycznych wyroków czy zysk wskazówek no to oczywiście każdy każdy i się do tego pali także tego zabronić tego zabronić też, aby to zamknąć tam zamknąć tego nie czytać to można można by pewnie na chłodno analizować się zastanawiać, ale jak to się, gdy płonie las nie szkoda róż, tak więc pewnie teraz przeważa taka temperatura sporu, że argumenty logiczne też argumenty ostrożne czy też argumenty wyważone nie trafiają do znanych trafiają się za ofiarną i jest taki moment, kiedy wahadło przesuwa się na drugą stronę możemy się zastanawiać czy to dobrze czy to sprawiedliwie czy nie, ale i jest to w zjawisko znane np. jest próba psychologiczna próba polskich sekcjach no takiego takiej narracji ze uciekają od polityki polityka tylko dzieli i wprowadza nienawiść Anny przecież jako chrześcijanie nie możemy ulegać nienawiści, a jeszcze to jest zdanie się głębiej to kredyty zdaniem polityczne, bo jak dziś jest polityka nie tylko stosy cerkwi, ale ze są oczywiście wojna w Ukrainie i skoszonej do tej wojny to jest polityka jest tutaj rzeczywiście nie bardzo nie bardzo nie daje udział w rozwoju Maria Więcek akcja sympatia jest tutaj się sprawdza się należy pozwala uciec Plantach natomiast rano np. muszę chrześcijanin nigdy nie walczyli pierwsi chrześcijanie walczyli z cesarstwem rzymskim no, a raz jest to prawda nieprawda teologicznie jest to oczywiście błąd takie stwierdzenie, ale nie jest łatwo jak udowodnić ani jedno ani drugą stronę to problem np. te napięcia między Piła Aten, a nie, a sam teren w ewangeliach jest widoczny teraz nie jest już, który staje przed tym i c te odpadające co cesarskie cesarzowi co boskie Bogu, czyli takim ujęciem, jakby jak to się uważa powszechnie z potem potem prawda wydaje się, że Piła, bo lepiej rozumie niscy Kite was, chociaż lista niemocy państwa nasze rady teologią wyrazy jak mówię Anglia świetnie Piła atrakcyjnie rozum tego wszystkiego, o co stał w tym wszystkim chodzi jak np. kwestia nie miejsce ogólny sposób odniesienia się do powstań żydowskich oddana pacjentowi w wojnie żydowskiej siedemnastego roku odnieśli się właśnie ucieczką niewzięcie udziału nie tylko poprzez życie, którzy też nikt jeśli też na świat Poznajcie Arkada przy nie uznają rozmaitych politycznych racji wydaje się wszystkim bardzo dla wszystkich bardzo oczywistych nie będę dawał przykład z no tak, ale jest to oczywiście jest piękna wizja panie profesorze, ale też bardzo taka idealistyczna żyjemy w czasach jego chrześcijaństwo w różnych emanacją nie wiem pewnie szczególnie jako katolicy tak do domaga się mniej miejsca przy stole dni domaga się, aby wierzący niewierzący po równo przestrzegali prawa kościelnego czy etyki chrześcijańskiej ze względu NATO czy właśnie wieżą nie wierzą trzymają jakieś swoje pomysły na życie nieważne mają tak żyć, jakim nakazuje moralna no to tradycja ma w czerwcu jest bardzo w sobotę względem Kazach specjalnie na być dobrym obywatelem, a na co znawcy co to znaczy być zdrowa tyle to też nie jest takie proste i to jakby przez lata Polski ludowej nie Polska wcześniej właz wcześniej ta w taki jest taki gorset, że prawosławni w odróżnieniu od katolików są dobrymi obywatelami i prawda pracują dla swojej ludowej ojczyzny, szczególnie że ojczyzna broni przed zagrożeniem ze strony polskiej katolickiej co do jakiegoś stopnia było prawda do jakiegoś absolutną nieprawdą, bo nie jest wspierała, a może jakoś Ciuła Dacii Logan ale, ale pozory były bardzo dobrze zbudowane dzieli rządź działało i działa ta chyba dalej myślę, że jeżeli dzisiaj inny prawosławnej z w Polsce często nie wyrażają nie sprostali w jakimś stopniu ewidentnie czytelnie opcje krok prawicową stosunku o stosunku pozytywnym do prawicowych ugrupowań politycznych w Polsce to jest to tradycja właśnie wychodzą coś z tego z tego takiego auta no tej lojalności z i wtedy KO, że tradycja prawicowa w Polsce chyba ostatnio korzystną g większości w tym w ramach sławnej w Polsce tylko uchodzi taka zapaści zapaść wizja ostatniej rodak panie profesorze dobraliśmy też sposobem do końca programu, ale temat oczywiście czerpany nie jest mam nadzieję, że powrócimy w najbliższym czasie bardziej, że już zasygnalizował pan tak kwestie jednego z kontrowersyjnych świętych prawosławnych pan bardzo kontrowersyjny nie jest była to malutkie dziecko, więc akurat jemu nic pan jest w stanie przepisać złego natomiast jemu nie dałem całemu tej otoczce bardzo proszę nasz wniosek precyzyjnie na Rosję zapraszają wszystkich na wielką uroczystość do świętej Sofii na ulicy Pułaskiego to jest bardzo ciekawa taka, aby replika nie kopia, ale taki rodzaj no i aluzji architektonicznej do do wielkiej świętej Sofii w Konstantynopolu liczyć się to widać widać wpływ idei architektonicznej na tym obiekcie jasność, że będzie wielka uroczystość również prawda związana z naszym naszym Konstantynopol pańskim źródłem pan prof. Michał Klinger teolog prawosławny był państwa moim gościem informację o godzinie 1140 po informacjach program kultura osobista, na który zapraszam w imieniu Marty Perchuć-Burzyńskiej dzisiejszy program przygotował Bartłomiej Pograniczny, a nad jakością naszych połączeń czuwał Szymon waluta Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POPULARNE

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Wszystkie audycje, kiedy chcesz! Teraz TOK FM Premium 30% taniej: podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji. Nie zwlekaj, słuchaj wygodniej!

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA