Rocznica Marca'68

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

prof. Piotr Semka jest z nami Instytut studiów politycznych pan dzień dobry panie profesorze dzień dobry państwu dzień dobry pani dziś pięćdziesiąta piąta rocznica wydarzeń marcowych i chciałabym rozmawiać w tym kontekście z panem o antysemityzmie zacznę od długiego, ale moim zdaniem niezwykle ważnego cytatu Jacek Kuroń podczas swojego procesu w styczniu roku sześćdziesiątego dziewiątego mówił o antysemityzm nie jest u nas jak niektórzy sądzą problemem sztucznym jest Rozwiń » problemem szefem jak żywym widzieliśmy, gdy zaczęto sięgać do pańskich nazwisk matek istota tego antysemityzmu rasistowskiego sprowadza się do tego, aby przerzucić odpowiedzialność za grzechy systemu Zawady funkcjonowaniu władzy na obcą plemiennych w toku śledztwa oficerowie śledczy czynili duży wysiłek, aby także umie znaleźć wśród przodków jakieś żydowskie nazwisko Gdyni udało się zrobić ze mnie Żyda chcieli bodaj uczynić ze mnie Ukraińca, byleby móc mnie napiętnować jako obcą na miejsca były takie dni w śledztwie, kiedy chciałem uznać za Żyda są bowiem sytuacje, kiedy uczciwy człowiek powinien uznać się zaszyta łatwo było wówczas rozpalić te antysemickie nastroje to był taki uniwersalny mechanizm dzielenia społeczeństwa na swoich obcych i mechanizm kreowania wroga to rzeczywistość jest bardziej skomplikowana, chociaż rzeczywiście jak się okazuje te te emocje było bardzo łatwo rozpalić to znaczy to pisał kiedyś Konwicki, że Moczar ówczesny minister spraw wewnętrznych dotknął w narodzie jakiegoś takiego bardzo rozwiane szalonego gruczołu na udało mu się wyzwolić ogromną taką porcję nienawiści takiego uczciwego resentymentu, ale to nie jest tak do końca, że to jak gdyby proces odgórnej to znaczy, że władza któregoś dnia Gomułka biuro polityczne uznała nota dzisiaj uruchamiamy antysemityzm, żeby odwrócić uwagę społeczeństwa, bo ten proces był w dużej mierze oddolny albo można powiedzieć od bocznej, bo to tak naprawdę inicjatorami tej antysemickiej czystki sześćdziesiątego ósmego po części 1007. roku to pył akty partyjny średniego szczebla funkcjonariusze aktywiści PZPR funkcjonariusze służby bezpieczeństwa, dla których to było swego rodzaju, jaki bieg po stołki oni rzeczywiście myślę, że byli w głębi duszy wierzyli w to, że to, że to Żydzi zagrodzili drogę do życiowych sukcesów dawane psu do kariery do stanowisk, ale używali tego tego antysemityzmu jako takiego poręcz tego narzędzia do takiego właśnie autopromocji, ale w takim sensie oto pewna zdobycia sobie upragnionych stanowisk to było takie pokolenie czterdziesto mniej więcej latków, które miało poczucie że, że jak nie teraz już nigdy to jest ten moment, żeby się zrewoltowanych przeciwko Starym komunistom, którzy cały czas trzymają władze nie chcą się przesunąć nie chcę odblokować stanowiskowej, czyli jeśli się ich wyrzuci to będzie można zająć miejsca tak tak to wtedy wtedy się pojawią takie możliwości te charakterystyczne takie rejsy po marzec to są 2 jeśli tak można powiedzieć rewolucję w tym samym czasie z 1 strony mamy tę wielką rewolucję młodzieżową głównie studencką, a z drugiej strony mamy do też rewolucję rewolucję właśnie starszego pokolenia, ale nie ludzi starych broń Boże tylko takich w średnim wieku, którzy jak, gdyby chcą wykorzystać pewne przyzwolenie to, że to, że wpłata musi poradzić z tym buntem studenckim i rzucają oskarżenia w całym kraju odbywają się wiece w zakładach pracy w czasie, których stają ludzie często zupełnie wcześniej nie kojarzeni mało znani to oni nagle z ogniem w oczach oskarżają swoich kolegów swoich przełożonych dyrektorów profesorów ordynatorów szpitala, a także oni mają syjonistycznego nie ogląda jak wtedy mówiono, czyli tak naprawdę chodziło o żydowskie pochodzenie, ale często starano się to jakoś maskować mówiono w taki po oficjalnym żargonie, że syjonistyczne poglądy no i i że powinni w związku z tym ustąpić ze stanowisk i ustąpić miejsca prawdziwym etnicznym Polakom, którzy szczerze wierzą w wideo narodową i są prawdziwymi patriotami, a ja kosmopolita pan powiedział panie profesorze na początku, że ta kampania antysemicka wcale nie odgórnie tylko oddolnie albo bocznie i chciałabym w tym jeszcze wątku, bo przeczytałam się Gazecie wyborczej wywiad z suwerenem był tajnym wówczas dwudziesto dwulatka jem, który zapytany o to, o czym myśli dzisiaj, gdy myśli o marcu odpowiada z marca łączy się fundamentalnej niedostrzegalne pytanie o to na ile kampania antysemicka spotkała się z aprobatą społeczeństwa organizowano oficjalnie ludzi spędzano na wiece tylko czy ktokolwiek zaprotestował w sprawie Żydów nikt nie zabrał głosu różnie to potem tłumaczono warszawscy kierowcy mówili, że kupili propagandy, że to czerwoni się między sobą wygryzają właściwie to się Stali listu wyrzuca to, że marzec był organizowane odgórnie zamknęło sprawę my Polacy nie musimy się wstydzić za marzec, bo to zrobili komuniści trochę jednak musimy, ale nie wiem na ile pan jako historyk badacz tego okresu to by zaryzykował tezę na ile powinniśmy się wstydzić jako społeczeństwo do jak nikt nie jest może tak ja nie lubię nie nie lubię stawiania takich wyraźnych powiedziałbym moralnych wskazówek społeczeństwu, że powinna się wstydzić lub mnie lub niebo to zawsze jest my po chciałbym takie takim BM zbiorowe moralizatorstwo zawsze ryzykowne natomiast na pewno mogę powiedzieć, że przyzwolenie na antysemicką czystkę było powszechne nie było wtedy narzędzi takich jak badanie opinii publicznej niektóre nawet były, ale takich pytań nie zadawano, które nam pozwoliło odpowiedź na pytanie, jaka czy popierała, ale na pewno bardzo duża my mamy wiele takich zdjęć tych wieców artysty logistycznych tzw. propagandowych, o których mówiłem to jest tłum ludzi mają takie smutne zagadkowe twarze robotnicy urzędnicy trzymają te transparenty syjoniści Syjonu oczyścić biuro polityczne syjonistów popieramy towarzysza Wiesława trudno powiedzieć co myślą, bo to są takie zagadkowe twarz nie widać tam ani wielkiego entuzjazmu ani wielkiego obrzydzenia trochę przestraszeni może nie rzeczywiście to była także w ogromnej większości to była taka lekcja konformizmu Res spora część uczestników w tym wieku może nawet większość nie identyfikowała się z tymi hasłami, ale też nie uważała i widziała powodu, żeby przeciwko nim protestować na uczestnikach, uczestnicząc w takim rytuale niejako przyjmowała ten punkt widzenia później człowiek sam przed sobą tłumaczy się, że no nie nie głosowałem głosowałem za wyrzucenie mojego kolegi Żyda w pracy, ale bez, ale trwa on był sam sobie winien tekst ana ile działania Gomułki czy aparatu władzy były tożsame z działalnością przedwojennego ONR-U przecież od np. 3008. do sześćdziesiątego ósmego to zaledwie 30 lat minęło to było to było oczywiście nawiązanie przedłużenie tej wizji tej wizji nacjonalistycznej endeckiej państwa 1 Narodowego, więc tym sensie antysemityzm w szeregach władzy i polskim społeczeństwie, który wcale nie zniknął po drugiej wojnie światowej komuniści go na jakiś czas dość skutecznie przy tłumie-li w dyskursie publicznym, ale jak się okazało wystarczyło odkręcić zawór Jon buchnął szerokim strumieniem i to oczywiście było było nawiązanie do tego dyskursu przedwojennego języka, a Falangi języka młodzieży Wszechpolskiej do języka Stronnictwa Narodowego no i też trzeba powiedzieć że, zwłaszcza w wypadku tych radykalnych odłamów przedwojennych jak właśnie ONR Falanga ugrupowanie Piaseckiego to PZPR była w dużej mierze realizacją ich snów znaczy to to jest także właśnie jak miłość pisał, że nie jest ONR-U spadkobiercą partia, ale też partia własne ONR także tak naprawdę, bo oni też bił snuli takie wizje autorytarnego nareszcie totalitarnego państwa robotników chłopów samych Polaków etnicznie jednorodnej na komórkach w dużej mierze ma czarem wizję wcielali czym bardziej chyba Moczar niż Gomułka to, chociaż to jest taka rozmowa dyskusja o szczegółowym rozkładzie winy Gomułka w pewnym momencie za zaciągną jednak hamulec to znaczy zorientował się, że ta na czystka antysemicka teraz rozgrywa w kraju się wymaga wymyka spod kontroli ona za chwilę może zatrząść wzruszyć fundamentami władzy, że to nie jest coś one na czym on panuje wtedy i wtedy Ross rozpoczęła się czyszczenie czyścicieli wyrzucanie z kolei antysemitów z pracy to jest druga połowa 1008. roku ta kampania żydowska oczywiście, o czym wiemy wywołała falę przymusowej emigracji osób pochodzenia żydowskiego musi się zrzec polskiego obywatelstwa nie dostawali paszporty dokumenty podróży tak szli ważne na wyjazd z kraju bez prawa do powrotu i jakie były konsekwencje tych wyjazdów, jakie w ogóle były konsekwencje długofalowe na tych 2 rewolucji marcowych młodzieżowego buntu, który przetacza się zresztą przez całą Europę i tej rewolucji wewnątrzpartyjnej właśnie mamy taki biały czarny marzec w biały marzec miał ma oczywiście bardzo pozytywne konsekwencje, mimo że punkt studentki został stłumiony wejście po po 3 tygodniach już niebyła pani ślady, bo przywódcy organizatorzy zostali posadzeni do więzień czy też aresztów, a studenci po wyrzuca ani delegowani i pobici natomiast ten duch buntu przetrwał później to jest on współtworzy w dużej mierze potem Kor Solidarność opozycji lat osiemdziesiątych to jest taka taka szkoła walki z reżimem która, która bardzo się przydaje to doświadczenie bardzo procentuje i nowszy była takim doświadczeniem pokoleniowym studenckiej młodzieży w sześćdziesiątym ósmym roku, które ją wzmocni, które to doświadczenie wzmocniło ukształtowało na doświadczenie wszystkie antysemickiej nos w było takim destrukcyjnym doświadczeniem społeczeństwa oczywiście z 1 strony było lekcją konformizmu te tego, że lepiej podnosić rękę razem ze wszystkimi się nie wychylać dopuszczać się łajdak, udając się po prostu tak trzeba przed całym sobą z drugiej strony na uruchomiło stanowiła takie przyzwolenie odgórne zalega zalega zalegalizowanie tego języka no antysemickiego takiej nienawiści etnicznej dzielenia Polaków na prawdziwych nieprawdziwych na dobrych patriotów i tych podejrzanych, którzy mówią w obcych językach mają jakieś kontakty z Zachodem tutaj zachodnie książki tychże należy pozbyć no oczywiście de świadczenie czystki oprócz tragedii tych, którzy zostali zmuszeni do 2 do wyjazdu to to były prawie zawsze tragedia pod bardzo bolesne doświadczenia na porzucenia kraju tym, którym się żyło porzucenia znajomych często rozczarowania się co do znajomych, którzy okazało się świat wrócili plecami, a jednocześnie były to ogromne straty dla polskiej nauki polskiej kultury wyjeżdżali profesorowie wyjeżdżali artyści do całej wydziały na Uniwersytecie warszawskim zostały praktycznie rzecz biorąc po ruchu dane przez przez marzec po wybitnych badaczy prawda Zygmunt Bauman wykładał później na zachodnich uniwersytetach podobnie jak Leszek Kołakowski tej tej dziury przez dekady nie dało się tak naprawdę niczym zapełnić w to miejsce trzecie pojawili się aktywiści partyjni ze stopniami naukowymi tzw. docencie marcowy, ale oni raczej no stanowią ten element czarnej złej tradycji FF po polskich naukowców czas społecznych humanistycznych, czyli miernych biernych, ale wiernych, którzy zawsze powiedział to cel władza im każe czarnym białym marcu 1008. roku mówił prof. Piotr Osęka Instytut studiów politycznych Polskiej Akademii Nauk panie profesorze bardzo dziękuję za rozmowę dziękuję bardzo, wywiad polityczny dobiega końca rok wydawał Tomasz Krzemiński zrealizował Adam Szura za chwilę TOK 360 i Adam Ozga ja zapraszam na czwartkowy poranek Radia TOK FM z wszystkimi chętnymi słyszymy się tuż po siódmej, a teraz już dobrego popołudnia spokojnego wieczoru Zwiń «

Rocznica Marca'68

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WYWIAD POLITYCZNY

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 08:00

Najnowsze Podcasty

Marsz na wybory - Poranny przegląd prasy Macieja Głogowskiego

Gorzkie wiadomości dla fanów słodyczy. Kakao jest najdroższe od czterdziestu lat!

Afera wizowa na forum PE. "Sprawa jest bardzo poważna"

Przegląd prasy ekonomicznej

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL