"Istota" rosyjskiego imperium - wnioski dla Zachodu i scenariusze na przyszłość

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Agnieszka Lichnerowicz dziś w programie wieczorem również na państwa słuchaczek słuchaczy prośbę wracamy do refleksji o Rosji refleksji historycznej, czyli będziemy się inspirować polską myślą wschodnią szczególnie polską myślą wschodnią Włodzimierza Bączkowskiego czym za chwilę, ale też chciałbym byśmy jako spojrzeli w przyszłość, czyli zastanowili się, jakie są scenariusze rozwoju sytuacji w Rosji albo potencjalnie, jakie strategie oddziaływania na Rosję mogą Rozwiń » powinna może nie powinny wypracowywać państwa i Europie będziemy wracamy, dlatego że znajdą państwo tę rozmowę o systemie podcast nowym rozmawialiśmy już pierwsza część jak tej rozmowy się odbyła o pismach wybranych, które zebrał, kto leci opracował wstępem przypisami opatrzył Wojciech Konończuk, który z państwa gościem teraz dobry wieczór wieczór dyrektor ośrodka studiów wschodnich pisma wydało wspólnie centrum dialogu imienia Juliusza Mieroszewskiego i ośrodek myśli politycznej pewnie jeszcze będziemy powtarzać, ale to jest naprawdę niesamowita lektura to znaczy aktualność tego i po prostu czyta się to w dno czasem się czuje ten kurz pewnie jakoś czas trochę minęło może nawet słowa inaczej są dobrane, ale z rejestru niezwykła świeżość aktualność tych refleksji jest po prostu uderzająca, o czym będziemy też dziś rozmawiać z dr Agnieszką Bryc dzień dobry dobry wieczór dr Bryc jest badaczką znawczynią m.in. Rosji związaną z uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu i właśnie chciałbym byśmy nie Eko, inspirując się tymi przemyśleniami Bączkowskiego, czyli wielkiego polskiego promy te listy i też znawcy Rosji, aby zastanowili się z tym co dziś co będzie i pierwsza i tutaj zapytamy dr Bryc pierwsze pytanie właśnie jestem, która szczególnie nie wiem też z fragmenty przemyślenia Bączkowskiego mogą być dziś wg pani kierująca w Harrym ja bym wyszczególnił cały nie chcę być całą listę, ale inny, ale też Bączkowskiego i to jest tutaj ta teza pierwsza taka nadrzędna sowietolog Guya Polska szkoła sobie teologii i diagnoza tzw. historycznej Rosji, bo to czy mówimy Rosji carskiej czy mówimy o związku sowieckim nie ma znaczenia, bo to jest ciągle ta sama odsłona czy w różnych odsłonach ta sama Rosja jest w tak główną, gdyż tak znana jest ciągle wysokie powinniśmy pamiętać to jest to jest uwaga nr 1 i Bączkowski o tym doskonale pisze to jest ciągle aktualne jest ciągle ten to są ciągle te same odruchy imperialne to jest ciągle ta sama struktura polityczna i społeczną i te same mechanizmy, które mają charakter ciągły i to jest podstawowa, jakby to podstawowa uwaga nie mamy do czynienia tylko włącznie z federacją rosyjską dzisiaj, ale mamy do czynienia z tym wielkim długotrwałym tworem rosyjskim bardzo dobrze rozpoznanym ta teza druga jest taka i widzę, że Bączkowski to warto podkreślać także z tym walczył on walczył z takimi z takim dogmatycznym obrazem Rosji, czyli takimi błędnymi naiwnymi część cieczy czy często opiniami niech to będzie, że w Polsce, ale też na Zachodzie, czyli takimi przekonaniami taką wiarą, że Rosja może się zmienić czy jest wiara w dobrą Rosję wiara liberalizację Rosji albo demokratyzację Rosji albo w osłabienie czy ograniczenie totalitaryzmu i on wielokrotnie w swoich pismach przypomina potwierdza i udowadnia, że to jest wiara naiwna i płynna i Rosja jej jej imperializm jest nie mechanizmem ideologię tylko jest odruchem jest takim trochę odruchem bezwarunkowym prawda jest taki instynkt i nie można Rosji mówić o tym, że Rosja może się zmienić w sposób taki prawda nie wiem dosyć wystarczy z nią tylko współpracować, bo to jest prawda te instynkty są głębszy głębszy one by wnikają w takie rosyjskie dna krótko mówiąc, jeżeli ktoś myśli o tym, że można Rosję w sposób taki dosyć łagodny zmienić przekształcić zdemokratyzować albo Dei imperializm dawać poprzez współpracę pokój negocjacji rozmowy to się bardzo głęboko myli i tej Rosji nie rozumie i to trzecia teza, która bardzo odpowiada to znaczy wiedzy wydaje się nam absolutnie prawdziwa to takie przekonanie, z którym też walczy Bączkowski, że prawda takie słynne Rosji mnie pani Miuosh, czyli Rosji rozumem mnie nie ogarnie nie ponieść ją udowadnia, że to nieprawda że, że to są znowu te wszystkie mity, które zostały, w które wytworzyły się, które Rosja też instrumentalnie wykorzystuje i powoduje, że zachód przez, żebym metafizyki filozofii, a nie tam jest drogi historia jest i do jej opisała potem jest efekt taki, że Rosja świetnie w różnych swoich odsłonach czy to współczesnej czy sowieckiej czy carskie się adoptowała do do do sytuacji międzynarodowej, a zachód mając taką pobieżne i płytką także poprzez swoją prawda tą optykę obraz Rosji zachód ulega tym obrazom, które Rosja albo tworzy albo współtworzy, czyli Rosja wielkie piękne romantyczne państwo balet literatura to przysłania wiele obrazów takich powiedziałbym faktycznych, z którymi mamy do czynienia dzisiaj ostatnia rzecz to bardzo widać Bączkowski im język, którym Bączkowski opisuje Rosję czy radziecką czy później związek sowiecki to są dosłownie te same terminy hasła opisy często żargon, które dzisiaj my stosujemy, opowiadając czy Rosji opowiada o swojej tzw. SPEC-u pracy w Ukrainie mechanizmy są dokładnie te same wielokrotnie zaistniałe i Rosja ona nie wprowadza wiele nowych elementów, czyli nie potrafi zaskoczyć nie są tajemnicą, bo wszystko nie chcę widzieć wszystko, ale patrzmy z założenia tak uogólniając to już było Rosja sięga do tego co stosowała w przyszłości jako argumentu używała i jakich metod się do jakich metod sięgała krótko mówiąc Putin nie jest jakimś wyjątkowym przedstawicielem czy wyjątkowym przywódcą Rosji jest emanacją Rosji rosyjskiego społeczeństwa rosyjskiego państwo tak jak i ta wojna nie jest wojną Putina tylko jest wojną Rosja to słuchać państwu dr Agnieszki Grecja jeszcze tylko dla porządku przypomnę, że Bączkowski rodzi się w 1905, a najsłynniejszą społecznej bardziej znaną znaczącą książką oraz wydał w Jerozolimie po drugiej wojnie światowej, bo był emigrantem ostatecznie, które zam. w Waszyngtonie, a Rosją skup naraz właśnie się skupił szczególnie w w czasie wojny drugi czy po wojnie wcześniej był moment jest to zajmował się pewnie bardziej nawet może Ukrainą i teraz zwracam się do Wojciech Konończuk, czyli jeszcze raz przypomnę współautora tych 3 tomów w pism wybranych Borkowskiego czy coś by pan dorzucił do tej listy, z czym się nie zgodził, jakby najpierw masując myśl Piątkowskiego Rosji nie w tym jak najbardziej zgodził z dr Agnieszką Bryc co więcej bym w życiu jeszcze kolejne argumenty, które pokazują ciągłość między polityką dawnej Rosji, a polityką putinowskiej Rosji myślę że, gdy Borkowski, który zmarł jako bardzo wiekowe człowiek w 2000 roku kilka tygodni przed Jerzym Giedroyciem w Waszyngtonie od tego czasu goście pozostaje nie zupełnie zapomniany doba doba to mało znany na pewno mniej znani to zasługuje, więc pewnie dzisiaj Włodzimierz Bączkowski, gdyby miała realizować politykę rosyjską ostatnich 2030 lat to powiedział to, skąd wiemy to urządziliśmy w wielu innych odsłonach o tym kalosze w rocznicę pełną skalę agresji rosyjskiej przy ciekawych artykułów fajne już Times, który w tym m.in. pada takie cytat z Syrii Ławrowa ministra spraw zagranicznych Rosji, które to zdanie padło na dziś zamknięte spotkanie z jednym z przywódców państw zachodnich, a mianowicie mówi, że dzisiaj głównymi doradcami Putina są i Iwan groźny od Car Piotr wielki i Katarzyna caryca katalizy to znaczy ładnie brzmi to ładnie brzmi, ale myślę pokazuje pewien pewne tak jak ma potem głowę ułożoną to znaczy współczesna Rosja jest pełną hybrydą między, które czerpią obficie korzeni carskiej Rosji tradycji carskiej Rosji, ale z drugiej strony to nakłada pewne też docenianie systemu sowieckiego na płótnie przecież wywodzi się ze służb rosyjskich to są jest to pokolenie ukształtowane w Wiśle środkowej części istnienia związku sowieckiego, które jest przekonany, że imperium sowieckie było bardzo fajnym wynalazkiem tylko jakoś poda się rozpadł, ale oni w odróżnieniu od swoich sowieckich poprzedników jednak większym stopniu odwołać do innej tradycji imperialnej rosyjskiej to zresztą myśmy to słowa Ławrowa, ale pewnie rzeczywiście gdzieś tam padły, ale to wiemy skądinąd publiczne wystąpienie Putina rząd bardzo chętnie cytuje odwołuje się dowiem generałów z rosyjskich Suworowa prawda czy swoich poprzedników, którzy Rosją 200300 przed nim rządzili, więc tą ciągłość widać niezmiennie zresztą ciągłość swoich nielicznych już w tekstach czy bardziej wywiadach Włodzimierz Bączkowski po 9 pierwszy roku po rozpadzie związku sowieckiego zauważał on też pesymistą jeśli chodzi o przyszłość Rosjan uważał że, o ile nic nie jest dane raz na zawsze czy on mówił, że nigdy nie zmieni, chociaż opatrzone pewne warunki do tego, żeby Rosja mogą zmienić warunki to są to są to zmiana 2 albo 3 pokoleń chciał Bączkowski nowe widzimy takiego momentu, który by na to pozwolił nie było nic nie wskazuje na to, że mąż na horyzoncie gdzieś tam miał miał pojawić, więc Bączkowski profetyczny je pesymistycznie zarazem twierdził, że w Rosji pisał to dekadę przed objęciem prawie dekadę przed objęciem rządów przez Putina, że Rosja w końcu jednak zwycięży tam dążenie do odnowienia dawnego imperium widzimy, że to rzeczywiście ma miejsce to w takim razie teraz jeszcze 1 aspekt oby nie to przyznam prowokuje jakoś budzi mój sprzeciw, ale być może ja nie do końca rozumiem, ale tu w pismach Bączkowskiego i współczesnej debacie Rosji na Zachodzie w Polsce, ale rozumiem również w Rosji jest dyskusja Europa Azja ja trochę nie rozumiem po co irytuje mnie, bo to zawsze taki socjalizm orientalizm, czyli przypisywanie jakich wartości Europie jakieś wartości Azji w tej opowieści Azja to właśnie szukasz dyspozycja Europa to jest oświetleniowa demokracja i wtedy to oczyści budzi sprzeciw, bo moim zdaniem ruch zgodny z prawdą taki socjalizm oczywiście bardzo niebezpieczne, ale tak zastanawia się po co w takim razie czego nie rozumiem, dlaczego bądź Kurskiego współcześnie właśnie to napięcie w Rosji między Azją Europą zwrot ku Europie zwrot ku Azji czy Rosja azjatycka europejska jest sens tej dyskusji mają pojął, że to jest trwanie do końca tak jest Rosja troska jest bardziej Europą Rosja jest bardziej bardziej Azją znaczy Bączkowski daleko nie tylko Bączkowski wielu innych autorów przed nim też ruiny chutorów pani mówiła Rosja jest bardzo specyficznym państwem tak naprawdę cywilizacją państwem cywilnym zresztą ze względu na rozwój mówią dzisiaj także sami Rosjanie także sam Putin o tym mówi także wspomniane wcześniej minister Ławrow on mówi Rosja gdzieś tam dotykała pnia cywilizacji europejskiej przez Bizancjum do bardzo specyficzną jednak część z szeroko pojętej cywilizacji europejskiej, ale zarazem inne czynniki, które wpływ wpłynęły na to jak państwo rosyjskie to potem kształtowanej czynniki wg właśnie tej szkoły, do której Bączkowski zaliczał to właśnie są korzenie związane choćby z pewną strategią chińską, która była głęboko gdzieś tam obecna w carskiej Rosji strategią tatarom gąską jak mówili powiedzieli Rosjanie, ale też pewnie specyficznym miejscem w związku z geografią środowiskiem naturalnym klimatem, w którym Rosja była kształtowana jest troska jest taką hybrydą takim państwem, które w kwestii zakazu jest hybrydą tak czy każdy podmiot tak Polska też ma tak, ale myślę, że jednak państwa, które są w bezpośrednio, które Unii Europejskiej są rynek na kontynencie europejskim dziś tamtego tej kultury europejskiej cywilizacji europejskiej i tutaj mamy też główne epoki tak, że nie wiecie renesans barok oświecenie ta prawda te szczególnie oświecenie jest ważne dla spółdzielni chodzi o tak w miejsce miejsce, w którym jesteśmy Rosja Górskiego nie przeszła mówi Bączkowski wielu, zanim to ma kluczowe znaczenie NATO, jaka jest Rosja także pamiętać, że właściwie system całe serce zdalny w Rosji panował niemal do ostatnich dni istnienia imperium rosyjskiego, a potem został bez pewnymi zmianami jednak zaakceptowany przez związek sowiecki, kiedy ktoś Doda lat czterdziestych pięćdziesiątych mieszkał na sowieckiej wsi nie miał możliwości poruszania się nią paszportu wewnętrznego warto pamiętać że, gdyby w Rosji pewne sowieckiej Rosji sobie w związku sowieckim jednak swoboda poruszania się dla osób, które mieszkały, w jakich miastach była bardzo mocno utrudnione to miało znaczenie to 18 000 000 obywateli sowieckich przez łagry łagry zesłania na Syberii w kraju ałtajskim prawda tylko łagry 18 000 000 ludzi w perspektywie 30 lat miało znaczenie NATO kształtowania mentalności prawda społeczeństwa czy nie dziś 18 minut to jest to jest sprawa dzisiaj procedujemy 7% powiedzmy, tak więc jak złożyć wszystkie specyfice całą specyfikę rosyjsko sowiecką i porównamy te nawet nie tylko do do Europy, ale w Azji i też wciąż nie jest bardzo skomplikowanym zróżnicowanym was tam mamy też cywilizacji mamy mamy chińską japońską koreańską i indyjską wiele wiele innych, więc ta Rosja jest taką bardzo wyjątkową wyjątkowym tworem, który czerpie z tych różnych różnych źródeł przetwarzając to jednak no i mamy co mamy, ale ja mam nawet znalazłam, czyli odpowiednicy etat Bączkowski pisze Bączkowski pisze tak Rosja, której główne państwowe twórcze procesy odbywały się na wschód od Moskwy jest z punktu widzenia kultury Państwowej krajem azjatyckim powierzchownie i zewnętrznie zabarwionym Europy znacznie to kiedy jeszcze tek tak spina on tłumaczy dalej z azjatyckiego charakteru Rosji wypływa swoisty podszyty mistycyzmem materializm światopoglądowy Rosjan teraz potrzebne mistycyzmem materializm światopoglądowe to wyobraźmy sobie czy to dziś prezent póki innych jest przejawem takiego podejścia z 1 strony 8 wywodzi czerpie z tradycji sowiecką ości państwa ateistycznego jego stosunek do religii jest powiedziałbym dyplomatycznie mówiąc bardzo powierzchowne ja bym chciał Mental instrumentalne i koniunkturalne czy to, gdy jest pewien projekt wracamy przywracamy imperialną Rosję, która zawsze miała prawda cerkiew i prawosławie w tle, bo to ważne narzędzie Interii, więc prezent musi stać się religijność stał religijny czy powierzchownie stał się religijny z 1 strony mamy jego taką w istocie, aby taką religijność z drugiej strony mamy obrzędowość religijną prawosławną jeszcze trzeciej strony mamy w niego prawda szamanizm wszystkie takie nie chciałbym bardzo mistyczne i nie chcę widzieć niechrześcijańskie wierzenia wszystkiego Trałki Leszczyński tak jest i to wychodzi prawda z 1 strony wiara w jakiś kulty nie kulty by tak Ataka jest władza rosyjska czy religia i cerkiew dokładnie tutaj jest dla władzy rosyjskiej wśród tych instrumentem politycznym nie chodzi o światopogląd nie chodzi o duchowość tylko chodzi o zarządzanie emocjami duchowością swoich obywateli i on to jest ten ten pkt 1 drugi pisze, że stoi zaś wypływają 2 cechy rosyjskiego życia zbiorowego, a niezdolność do poświęceń życia w walce o idei narodowej lub państwowe prawda, czyli tak to jest dosyć jasne niezdolność do poświęcenia za państwo, czyli brak związku lojalność tak emocji ze wspólnotą z państwem bo, bo państwo rosyjskie nie z państwem tak de facto współcześnie takim właśnie tym typowo europejski dzień 14 takie państwo obok tak tylko tu jest internet jest mentalność imperialna prawdę Rosja z po względem państwa Narodowego krajem wadliwym tak i myślę, że ta cecha kluczowa tutaj mówi Bączkowski, ale znowu nie tylko Bączkowski daleko nie tylko Bączkowski brak wolność tak tak jednak są zdalne Europie mieliśmy klasę przy willowej tra, która była wolna arystokracja Szlachta w Rosji carskiej nie była wolna to świetnie też widać w innych wspomnienia spółki, gdy istnieje np. ta rada francuskiego arystokraty, który powie dziewiętnastego wieku odwiedź w Rosji też opisuje warstwę szlachecką arystokratyczną, porównując ją zresztą arystokracji zachodnioeuropejskiej ALT w kole nie ma okoliczności wysp wolności w tym kraju nie ma, więc tych wyborów wolności w kraju rosyjskim nie było tak bardzo do dzisiaj nie ma co więcej Bączkowski także od odwołuje się do listów z Rosji, w których pada takie bardzo znamienne zdanie, że Rosjanie są takim wielkim narodem arabskim Raby, czyli niewolnik prawda chodzi o taką mentalność arabską taką niewolniczą właśnie prawda brak rozwija, jakby tego procesu wyzwalania i procesu tworzenia obywatelskiego kraju, ale jednocześnie jest jakby na to nakłada ten odruch imperialny, czyli to jest społeczeństwo Szynal naród Rabski, ale taki, który chce nieść innym wyzwolenie prawda to wyzwolenie jest tylko i wyłącznie taką takim obrazem uczcie bardzo sztuczny, z którego tak naprawdę jak widać przy, jakby wybija się takie prawda imperia dzięki tak ekspansję imperialną prawda, czyli oficjalnie mówi wyzwala Ukrainę, a de facto podbijamy ją albo kolonizują Emmy, bo to jest szalenie ważna cecha i ja cieszę się z tego, że to ten moment, w którym my zaczynamy poważnie mówić nie tylko w kręgach eksperckich o tym, że Rosja de facto nie tylko krajem imperialnym, ale krajem kolonialnym to dzisiaj nie jesteśmy traktowani jako jakiś takie marginalne środowiska, które się szybko ją czepiają Rosji podkreślenie jej kolonialny charakter dużo o kolonializmie w tym genie kolonialnym pisze Bączkowski też o tym jak na Zachodzie tego nie rozumiem jest to co jest niezwykle ciekawe, że to jest właśnie doświadczenie w moim też trochę taki w tej podróży, ale wyraźnie jak mieliby rozumieć no proszę wyobrazić, że Rosję do Rosji carskiej wjechać jak się było obcokrajowcy wcale nie było łatwo potrzebna była wiza wjazdowa specjalne zezwolenie dobrze widać na przykładzie pod marki Destiny tego francuskiego arystokraty, a potem już gorzej była wojna domowa był bolszewizm Wit do związku sowieckiego wjechać mogli dyplomaci właściwe do aż do pierestrojki jakimiś tam niewielkimi wyjątkami, więc jak ten zachód niemający doświadczeń historycznych kontaktów z Rosją inaczej niż nasza część Europy, jaką Rosja miał rozumie on Rosję Amerykanie czy Francuzi czy Brytyjczycy poznawali ją głównie przepływa literatury rosyjskiej Krafta w jakiś tam wspomnień nimi książek też, gdy były dyplomatów, którzy w, które publikowane jest poznanie Rosji bez możliwości jeżdżenia do tego kraju to było niezwykle trudne jeszcze zwróć uwagę na na, uderzając zbieżność diagnozy Rosji z tym co napisał Bączkowski w tej swojej kluczowej książce Rosja wczoraj dzisiaj z tym co tym samym momencie niemal co do dnia 400 szóstym roku w lutym napisał rączkę czy wtedy zastępca osobę na telegramie w tym słynnym długim telegramie to było niepubliczne po roku ukazał się anonimowy tekst wolny Sojusz, który tak na parę razy powtórzone, gdybyśmy porównali Rosja wczoraj Bączkowskiego z diagnoza część 2400 siódmym trzydziestym szósty siódmym angielska też zbieżność, bo ze strony mamy niepubliczne długi telegram Kana, a po roku, ale książka Agnieszki Borkowskiego i tekst nie ma tym samym teza w momencie Kana na formę, więc ta diagnoza, jaka z od banana Bączkowskiego pochodzi ona uderzająco zbieżne chodzi o jak obaj panowie postrzegali rozpacza pani czeka nas jednak spędził sporo sporo lat w w związku sowieckim jak pewniak mało, który zachodni lata zrozumiał istotę rosyjską ości tutaj zatrzyma, chociaż przyznam nie powstrzymam się do pytań bo, chociaż krótko chciałbym byśmy dziś bardziej z skupili, ale i to jest taki wyznanie osobistej zawsze miał problem ze zrozumieniem dyskusji w Polsce dosyć powszechnej o słynnej duszy rosyjskiej nigdy nie dyskutowała już tam niemieckiej albo mało francuskiej czy wenezuelskiej zawsze była rozmowa o duszy rosyjskiej co było co jest jak po pokazuje dobrze to, o czym mówiła dr Bryc, czyli że postrzegamy przez metafizyka bardzo silnie Rosję tak czy, że nie ma mimo innych społeczeństw, w których religię na dobre mówi Adam Zasłonka religijny taki, że religiach i wiara mają wpływ na postrzeganie przez mieszkańców tego kraju w rzeczywistości idą do tego, że dużo się też mówi ja przyznam, że nie rozumiem o bardzo specyficznym stosunku duszy rosyjskiej, czyli Rosjan poprzez tę metafizykę doprawdy ja nie wiem, o co chodzi zawsze w tej rozmowie języki tradycyjny specyficzna relacja Rosjan rosyjskiej kultury z prawdą Otóż pewna regularność takie jak Andrzej Wolański już żyliśmy zdaniem to ja może nie rzuca jedno często się wtedy takich rozmowach, gdy zdaniem kolejnym jest to, że Ross Rosjanie różni mają 2 pojęcia brał tak jest prawda i syna, czyli jest prawda i istota, ale prawda i to już jest pewien taki chyba relatywizm, ale jeszcze raz by najważniejsze w tych rozmowach jest to, żeby zrozumieć, że my RO, dyskutując na temat duszy rosyjskiej de facto rozmawiamy, czyli powielamy intencjonalnie zamysły tego długiego państwa długo trwają tego państwa rosyjskiego, czyli obraz wyjątkowości Rosji i to ITS to potem prawda, kto budował ten obraz albo byli prawda szczątkową dyplomaci jak Kenem, którzy przebijali się sprawdza z prawdziwymi tezami albo to była Polska Polska szkoła sobie to logiczne albo były jakieś takie szczątkowe Zdrojewski no ale ale właśnie potem, ale na to jeszcze się nakładają różne fale eksodus SUV exodusu ludności rosyjskiej mamy wielką emigrację rosyjskiej inteligencji w krajach zachodnich i Bączkowski jak musiałbym poszukać, ale gdzieś mam zaznaczony fragment, ale to proszę wybaczyć już teraz nie chcę nie chcę nie chcę tego szukać, ale Bączkowski on podaje bardzo konkretne dane mówiąc o tym ile biała emigracja w poszczególnych krajach europejskich anty sowiecka, a teoretyk założenie antysowieckie, ale imperia zła imperialna prawda duchowo imperialna ile opłat ile czasopism rosyjskojęzycznych prowadziła ile robiła przedruku Dostojewskiego Tołstoja i innych na francuski niemiecki angielski i tym samym elity tych krajów inteligencja tych krajów zakup Chivas zła się prawda w tym takim to znaczy patrzyła na Rosję przez pryzmat tej wielkiej literatury tych wielkich prawda rosyjskich twórców jednocześnie widziała Rosję taką, jaką Rosjanie chcieliby, żeby zachód ją widział przez pryzmat wielkiej literatury baletu kultury daje bardzo ważny cały czas był, ale strony cały czas jednak kolejni dajemy dokładnie lokalne w tym sensie, że spora część opozycji rosyjskiej, która dzisiaj poza granicami Rosji jest ducha anty putinowskiej AK tak jak biała emigracja była anty sowiecka, ale pytanie czy zupełnie zbita Emperia Impel kości tutaj można się mianować wiele rządów PiS zakłada duże, że wcale nie koniec nowości przejmie do tego co dziś i myślę, że to są podkreśliła bym w 2 wątki to znaczy 1 dotyczy tego jak może rozwinąć sytuacja w Rosji oczywiście w tej chwili przede wszystkim równą siłą sprawczą poza Rosją jest ukraińska armia mówiąc tak wprost i wsparcie sojusznicze, czyli co się będzie działo z władzą w Rosji w najbliższych miesiącach i ewentualnie w tym sensie na co również my w Polsce czy my w na Zachodzie w unii europejskiej powinniśmy być gotowi, jakie mogą być rozwojowa, a druga to jest oczywiście czy zachód ma powinien mieć strategię wpływania rozmawiałem niedawno byłem szefem MSZ ukraińskiego Pawło Klimkin dem i on narzekał znaczy, że oto moje słowo może zbyt brutalne, ale zwraca uwagę na to, że zachód nie ma wypracowanych takich strategii oddziaływania i że to jest błąd jego zdaniem on wskazał, że również z jego perspektywy np. zachód powinien wyzyskiwać ludzi elity aktu którymi może jakoś tam rozmawiać po to, żeby kruszyć ten reżim waszej perspektywy, która rozmowa jest ciekawsza od scenariusza czy o strategiach oddziaływania silne są zobowiązane, ale 1 jest trudna droga jest bardzo trudna, dlatego że znaczy zachód strategia Zachodu Zachodu, czyli kogo stanu Zjednoczonych Niemiec Wielkiej Brytanii, która jest poza Unią europejską Francji Polski nie ma jednego z Zachodu inna jest inne podejście Niemiec nawet dzisiaj do wojny inne podejście Amerykanów jest podejście Polaków prawdę czy wschodniej flanki NATO mam wrażenie, że nigdy jak to zresztą miało miejsce w okresie zimnej wojny, chociaż wtedy nie było łatwiej, ale takich 1 podejścia nigdy nie wypracujemy 1 wspólnego z czwartego podejścia tego nie będzie natomiast do scenariuszy oczywiście można i można nazwać wiele, ale drugie podkreśla, że ja jestem analitykiem teraźniejszości przyszłości, bo jej nie znamy Putinie nie zna z ułańskiej by ten też nie znają to co z całą pewnością możemy się powiedzieć, że ta wojna i jest to oczywiste stwierdzenia ta wojna zdecyduje o wszystkim ta wojna ustali kolejną wielką epokę polityczną długą krótką tego nie wiemy natomiast całą pewnością kończy się jesteśmy jakoś w przedsionku do kolejnej po politycznej to jak ona będzie czynna będzie bardziej sformatowane na po tym, jak chcieli, żeby to, żeby wyglądała pod kątem rosyjskim Rosja jeśli wygra tę wojnę na odwrót Ukraina wojnę wygra co ustawi i kolejne prawdopodobnie dekady nie jest bliżej do drugiej po uważam, że na Ukrainie skończy imperium rosyjskie uważam, że to jest najbardziej przełomowy moment od połowy siedemnastego wieku, czyli od czasu, kiedy ziemie sportu część ukraińskich weszła w orbitę wpływów rosyjskich to tylko też życiowe na temat bowiem równie długim trwaniu ale, toteż nie takie długie trwanie jak Rosja lubi nam wmawiać, że jest dziś można tak rodzą 1718 wiek wskazywać jako początek tego imperium tak to też osiemnasty nawet tak tak to od 2 i formalnie zmieniono państwo imperium rosyjskie, więc taki jest taką taką cezurę mamy co nie zmienia faktu, że to jest oczywiście o tyle wyjątkowy moment, bo mamy wojnę egzystencjalną 2 wielkich narodów wschodniosłowiańskich, gdzie 1 przez prawie całą historię znajdować podległości do tego dogodnego drugiego, czyli Rosji rosyjskiego ma co ma teraz miejsce no to jest ostateczne porwanie tych relacji absolutnie coś nie bezprecedensowego i to co się z tego wyłoni ukształtuje nie tylko Europę wschodnią to kształtuje cały kontynent tak naprawdę już widzimy, że to ma wpływ na na sytuację globalną choćby popatrzy na aktywizację dyplomacji chińskie wokół wojny Chińczycy sobie zdają sprawę, że przegrana potencjalna przegrana Rosji w tej wojnie będzie miał daleko idące możemy daleko idące konsekwencje także dla Chin w scholi państwo Wojciech Konończuk, ale wrócę jeszcze dokładam rozmów z Agnieszką rozboju jednak może to populizm może to naiwność mam poczucie, że powinniśmy rozumieć, jakie są możliwe scenariusze po to, żeby społecznie państwowo być niegotowym my i oczywiście prawda, że trochę u unikam odpowiedzi na to pytanie, ale mam na myśli my w Polsce to na pewno normy Unii Europejskiej to na pewno i biorąc pod uwagę to fakt, że właśnie w Niemczech czy we Francji chyba należy uznać, że oni czekają na utrzymanie liczą na utrzymanie status quo tak mi się wydaje takie rozumiem te polityki to tym bardziej potrzebna jest dyskusja, że w toku tych dyskusji na inną pokazać, że sytuacja może się różnie rozwinąć, ale zapytam teraz dr Bryc, jakie są scenariusze rozwoju stacji w Rosji z tych scenariuszy jest seks scenariusze faktycznie wiele, ale tylko głównie dotyczyły, ale ważne jest, żebyśmy wiedzieli, że faktycznie prognozowanie nie jest od tego, żeby pokazywać Kulic się wydarzy to, żeby pokazywać pewne prezenty trendy scenariuszy, czyli tym między nimi się także jest zajmuje to, że to, jakby ekspert jest od teraźniejszości co nie oznacza, że nie mówi swojemu prawda swojemu mocodawcy sytuacja będzie najprawdopodobniej wielce prawdopodobnie czy dość prawdopodobnie rozwija się w takim czy w innym kierunku jednak jeszcze dodam, że absolutnie, tym bardziej dlatego zależy na tej rozmowie, bo ja myślę o rzeczywistości także my oczywiście nie wiemy jak będzie również tego, że my mamy na to wpływ jak będzie jakiś, więc rozmawiając, ćwicząc wyobrażenie, że ich kształtujemy co będzie ale, toteż chodzi o to, żeby politycy u z Internal izo wali takie przekonanie, że Rosja, że z Rosją nie trzeba, że Ross, że z Rosją nie trzeba rozmawiać za wszelką cenę, bo jest tutaj do znudzenia powtarzam w tym 3 argumenty, które usłyszałam od naszych zachodnioeuropejskich kolegów, że Rosję nie łudźmy się w tej cytuje Rosja z Rosją trzeba rozmawiać też w naszym interesie, z czym się nie zgadzam nie łudźmy się Rosja zbyt duża, żeby się rozpadła się nie zgadzam i 3 nie łudźmy się to nie czas rewanżyzmu w domyśle Polski prawda Polska rusofobia czy też nie zgadzam, bo wyłącza wartości europejskiej partii sprawiedliwości nagle tutaj sprawdziły zmienia się rewanżyzmu, ale no, więc właśnie, więc rzecz polega na tym, że my mówiąc o tym, że Rosja jako wielka Rosja imperialna czy to w ostatnim przypadku związek sowiecki się rozpadł i świat się nie zawalił to równie dobrze ja nie bierze rozpadnie się Rosja, bo to są bardzo, jakby mało prawdopodobne scenariusze, bo tam nie zbija nie widzę tych punktów, które miałyby Rosja faktycznie po tych fakt narodowych rozsadzać widzę inne słabości państwa rosyjskiego, które jakby, który można wykorzystywać, ale niekoniecznie to przyzwyczajenie, że lecimy już fakt tak by to nie ten czas Rosja jest i Rosjanie jako jako nie sami Rosjanie etnicznie jako jako społeczeństwo rosyjski jest daleko z wcześniej Sowiety są one dzisiaj z rusyfikacją one i to nie jest takie proste czy toby wtedy wymagało tych 234 pokoleń, bo oni odbudowali swoje regionalne uczestniczy tożsamość, więc tutaj, jakby tych scen tego scenariusz rozpadu Rosji nie widzę, ale ważne jest, żebyśmy to widzę w ekspertyzie też zachodnioeuropejskiej czy w ogóle zachodni widzę zmianę podejścia na taką to, że się Rosja nie wiadomo czy rozpadnie się nie rozpadnie niema znaczenia prezent Putin już straszy, mówiąc że zachód chce żeby, żeby Rosja, żeby Rosja runęła czy planowano do wewnątrz, ale ważne jest podejście takie, że nie róbmy z tego tematu tabu, że o, że nawet, jeżeli nie przewidujemy rozpadu Rosji to trzeba być mentalnie na takie scenariusze także tutaj nie to co no, jeżeli sama pani mówiła dwoją się do Boczkowski ego, że Rosja jest nie do zmiany nie nie może się zmienić, której istota ta istota jest trwała i to, czego my się spodziewamy to właśnie wszystko zależy od tego jakie podejście będzie miał zachód czy jak my będziemy kontynuować wsparcie dla Ukrainy, jeżeli zwycięży postawa miękka i taki interes doraźny na zasadzie appeasementu zatrzymania tu i teraz wojny to wtedy sytuacja będzie wyglądała także Rosja pozostanie czy władza rosyjska pozostanie taką samą będziemy mieli kontynuację rządów Putina on za moment ma wybory za rok wybory 2024 roku pewnie wygra ten rok jest dla niego przedwyborczym, którym będzie budował swoją pozycję będzie przekonywał, że z tym, który pozwolił Rosji stać go z kolan odzyskiwał ziemie ruskie trzydziestym prawda jak ten cały Piotrem nowy tak jest jest jest zbieraczem ziem ziem ruskich czyli, jeżeli my odpuścimy 1 i pójdziemy drogą appeasementu dogadywania się dialogu z Putinem, bo to zawsze ten ten test ten diabeł stary, ale znany, więc lepiej niż z kimś tam inne to wtedy mamy scenariusz kontynuacji, jeżeli będziemy zdecydowanie np. o on zdecydujemy się nie uznawać Putina, czyli będzie określać mianem zbrodniarza wojennego i wycofamy naszą legitymizację by to nie musi być to, ale chodzi o taką presję zdecydowane stanowisko w stosunku do elit rosyjskich i w i Ukraina wygra tę wojnę to jest pierwsza i krajanie mówię, że ognisko zaraz zapłonie w Rosji jest pierwsza Iskra, która może uruchomić ten proces tak jak powiedział dr chłonąć CUK proces tych wielu praw taki wieloetapowy proces zmian Jon zmiany nie nastąpią jutro pojutrze, ale to może być za rok, jeżeli w najlepszym razie przesadzam oczywiście bardzo optymistycznie, ale najprawdopodobniej to będą dekady zmian, które zostały wymuszone wielką gigantyczną katastrofą militarną Rosji, bo Bączkowski historia rosyjska dowodzi, że Rosja się cofa albo dokonuje zmian, stojąc na krawędź w tych momentach tak czy, jeżeli my chcemy mieć bezpieczny zrzut to musimy wymusić na Rosji zmiany ona sama siebie się nie zmieni się zmienia tylko w sytuacjach dramatycznych prawda rewolucja rozpad związku sowieckiego wdrażana wojnie przegrana w wojnie i naszą szansą na bezpieczną przyszłość w Europie i bezpieczne wschodnie sąsiedztwo jest tylko i wyłącznie spektakularna Wiktoria Ukrainy i spektakularna wielopłaszczyznowa katastrofa militarna polityczna gospodarcza Rosji trudne zadanie, ale ja nie mówię, że to jest nie do zrealizowania to jest właśnie w tym momencie otwiera się rozmowa prawda jak zrobić jak jak doprowadzić jak pomóc Ukrainie, żeby osiągnąć ten cel, czyli jak nie dać sprowadzić do rozmów do do targów politycznych tu i teraz tylko po to, żeby zrobić pauzę, bo rozmowy będą pauzą w odbudowie jeszcze bardziej zradykalizowanych go putinowskiego systemu to jest bardzo ciekawa, że takie dyskusje, których my tutaj mówimy trwają też, bo nie opozycji rosyjskiej czy też z radnymi trwa trwają nie tylko tej politycznej tej intelektualnej opozycji tak przecież to jest problem to jest bardzo, bo zamierzałam teraz zapytać pana o to czy Rosjanie, kto w Rosji albo poza Rosją, ale z Rosji ma w ogóle wpływ na sytuację, czego chce, kto w Rosji ma Radosław brzmiała Rosja również emigrant na pewno nie społeczeństwo rosyjskie Rosja dzisiaj rządzi Władimir Putin bardzo nieliczna grupa, która jest wokół niego tak, aby on jest głównym decydentem zamiast dyskusję o tym co po Putinie, jaka to będzie Rosja i czym grozi Rosji przegrana w tej wojny zaczęły wiele miesięcy temu dzisiaj mam wrażenie, że jednak taki główny nurt mówi w dni Putina są policzone trzeba będzie zbudować nową Rosję bardziej europejską demokratyczną w tych samych granicach część mówi zwrócimy kraju ziemie ukraińskie, które zajęliśmy częściej wobec tematu nie podejmuje, bo tak jest wygodniej ale, toteż bardzo ciekawe są znane nazwiska wśród intelektualistów emigracyjnych Rosy Rosjan, którzy mówią to jest na tyle potężny będzie na tyle potężny wstrząs dla Rosji, że on wróci do grona g państwowość rosyjską, która prawdopodobnie obecny granicach nie startują sami Rosjanie w organie, którzy mają Android Anna Maria tylko, które są mówi nie taki czas ich zdaniem Władimir podsłuchów np. taki bardzo znany intelektualista wykładowca jednego z uniwersum londyńskich na emigracji od ponad dekady on też do swoich diagnoza od dłuższego czasu głosi, że to będzie na tyle potężny wstrząs przegrana Rosji w tej wojnie Jom mówi, że to nie pytanie czy ty w ogóle tylko kiedy ruch, bo to odnosi do tego właśnie pytania porównania do tych anty sowieckiej opozycji, że ja też mam wrażenie, że większość przedstawicieli opozycji współczesnej anty putinowskiej czy więzieniu Nawalny czy na emigracji, bo w zasadzie już obcy nie ma jednak ciągle mówi, ale federacja nie skupiać się rozwalanie federacji nie przetrwa tylko demokratyzm nawalne są odbędą się wybory parlamentarne zgromadzenie konstytucyjne zmienimy Rosji to jest pewnie pomysł właśnie grupa Nawalnego, która mówi zróbmy w Rosji prawdziwą federację mamy nazwę państwa, choć federacja rosyjska, która w istocie jest silnie scentralizowanym państwem zróbmy z Rosji były dobrze funkcjonować racji to jest ta na celu na wszelkie dolegliwości rosyjski samorząd także samorząd regionalny to jest możliwe nie wiem być może, ale zgodnie z Borkowskim, który mówi, że nie da się zmienić oni uderzanie Danka mówi, że to zajmie wiele rozumie 23 pokolenia doszło dosłownie 2 albo 3 pokolenia, więc nie był to autor podkreśla, że nie był deterministyczny mówi już jest teraz na zawsze mówił każdy tego typu daleko idące pod wymaga czasu jeśli Rosja będzie miała ten czas to może w Rzymie jakiś skutek, ale właśnie dekady mówi, bo zmiana polega nie na zmianie jakiś nawyków zachowań tylko po prostu instynktu prawda to, ale właśnie to jest instynkt to jest struktura, bo ja jednak rozumiałam rozumiem, że ten instynkt struktura no to jest jednak ta imperialna konstrukcja jest moment prawdziwej federalizacji to jednak jest moment, w którym lokalnie na Kaukazie czy dziś na Syberii można powiedzieć, a my gniewem prac chcemy wyjść albo w zasadzie chcemy być częścią, ale z własną polityką zagraża, a nawet chcemy swoją, ale my przerabialiśmy to 30 lat temu Rosja to przerabiała czy mam wrażenie, że wszyscy łatwo zapomnieliśmy co się działo to nie na Republika bałtyckich Białorusi Ukrainie Kaukazie południowym, które potem bardzo szybko ogłosiły niepodległość siedziało różnych etnicznych Republika Buriacji Tatar stanie na Syberii na Kaukazie północnym czy mniejszą parada suwerenności wiele republik ogłaszało suwerenność, ale znowu nie ukraińskiej Republiki gruzińskie Serba Gdański ormiańskiej tylko właśnie takich, o których pewnie część słuchaczy nigdy nie słyszała pytanie co co będzie w sytuacji, kiedy będzie dobra my sobie seria porażek rosyjskich, a skoro władza Centralna jak to wpłynie na regionalne to nie tylko lig regionalnych etniczne, które są pewnie też słabo zbadany temat, ale jak to wpłynie na pewną ambicje rosyjskich elit regionalnych na dalekim Wschodzie w środkowej Syberii myślę, że to jest pytanie, które powinniśmy sobie stawiać też jasne spojrzenie nie mamy jezior w dobrym przykładem jest na początku lutego został skazany na 22 lata kolonii karnej Siergiej Furgał le to jest właśnie przykład tego jak gubernator kraju hitlerowski gubernator kraju chabarowskiego na dalekim Wschodzie na dalekim Wschodzie pamiętamy 3 lata temu w 2020 latem 2020 roku w Chabarowsku obserwowaliśmy wielotysięczne wielotygodniowe protesty właśnie w obronie Furgała córka był politykiem z elit kremlowskich znaczy nie samych kremlowskich, bo nie należy do partii 1 Rosja to była to to była to był to był polityk systemowy tak nie było polityk opozycyjny to był polityk systemowy i tylko włącznie, dlatego że wygrał z kandydatem kremlowskim później był autentycznie popularny w popularnym przywódcą liderem regionu on został uznany za zagrożenie polityczne krem na Kreml zlecił jak to Rosja nie mówią wykopanie dowodów jak nie wykopanie to stworzenie dowodów na to, że zamieszany był zlecenie zabójstwa itd. nie ma znaczenia cokolwiek wykopali aby cokolwiek by spreparował-li i córkę został sprowadzony do Moskwy, a później postawiony przed sądem problem polega na tym, że Furgał i tutaj jest ten instynkt Putina prawda wycinania konkurentów którzy, którzy są po pierwsze w stanie zagrozić mu jako liderowi, a po drugie, tych przywódców regionalnych, którzy są w stanie nie powinien narodowych koniecznie taka jest iść się usamodzielnić bardziej swoje regiony i to jest by warto naprawdę się przyglądać polityce regionalnej w Rosji czy po obserwować, jakie regiony, jaki mają potencjał jakich przywódców jak próbują balansować pomiędzy tymi regionalnymi interesami a, a centrum do jeszcze zapytam, bo w tym sensie należało spojrzeć na sprawę globalnie, czyli to już nie jest tak jak było za czasów zimnej wojny, że tzw. zachód no ma aż tak duży wpływ na świecie mamy nie tylko Chiny, ale ambicje Indii mamy inne państwa ten głos wcześniejszy Agnieszki Bryc zaczynam trochę, że zachód no musi dotknąć Rosję na te krawędzie, żeby ona zaczęła się wewnętrznie zmienia, czyli jednak trochę stosować jakąś taką politykę konsekwentnych sankcji i sprawiedliwości, czyli inną w niewolę złości tak wie wyrósł do ucha, czyli trochę szyk w za Ryana itd. tak zimna wojna, czyli do Ciska mówiąc kolokwialnie tylko i czy jest w ogóle właśnie możliwe na spółkę we współczesnym świecie, gdzie Europa nie ma takiego swoją nową no właśnie jest z bardzo postawiona dobrze pytanie co znaczy czy zachód chce dotknąć Rosję na tę krawędź, bo nic nie chce moim zdaniem za chcesz Ukraińcom wojnę wygrała, ale boi się konsekwencji tego dla Rosji, bo Rosja jest mocarstwem atomowym jest to państwo, które jest dużym stopniu nieobliczalne, więc to może spowodować kolejną lawinę wielki problem także do Zachodu kryminalizacja słusznie broni atomowej prawda przestępczość zorganizowana terroryzm itd. co różni zachód jest zainteresowane stabilizowanie Rosja ciągle mówienie na Zachodzie dzisiaj na salonach politycznych analitycznych oraz padzie Rosji jest w ogóle niepoprawne politycznie, bo to jest coś co też, że może stać bez naciskania przez zachód znaczy po prostu to jest też scenariusz pamiętajmy o tzw. Check and Speech prezydenta Stanów widoczny w Kijowie w dziewięćdziesiątym roku, czyli moment tuż przed rozpadem związek uznaje swe, gdyby za sierpień to przed rozpadem związku sowieckiego, kiedy ta zniechęca elitę polityczną ukraiński do zostawienia na zasadzie zbudujcie nowy lepszy związek sowiecki, więc mam wrażenie, że to jest muzyk podobny sposób myślenia obserwujemy dzisiaj ta nie tylko za oceanem ale, ale pewnie większym stopniu w zachodniej części Unii Europejskiej co się wydarzy tego tego oczywiście nie wiemy natomiast mam wrażenie też Boczkowski o tym o tym potem chciał znowu się do niego odwołajmy, że w sytuacji pokryzysowej w związku sowieckim wojskiem czy w Rosji na Zachodzie zawsze zwycięża takie dążenia do poszukiwania elementów dyskusji dialogu z nowego ułożenia relacji i tak będzie po tej wojnie czy zachód będzie chciał bardzo szybko miała rację wdową z nową nie wiem, jaka to będzie stanowią jedzenia razem zbroją my nad rządził na jej pytanie po tym wszystkim co jest wymownym koniec Europy niepewni czy po putinowskiej Rosji Linowski Rosji, bo raczej trudno jednak wyobrazić działania dialog z Putinem natomiast jest to pytanie, które pani redaktorka postawiła wcześniej to znaczy sprawiedliwość, a rewanż z tak to znaczy, iż mamy prawo międzynarodowe chcemy, żeby ono obowiązywało no to jednak sprawiedliwość wiązana z rozliczeniem winnych tej wojny zbrodni popełnionych powinna być kluczowa, ale z drugiej strony pytanie czy zwycięży jednak ani do tego, żeby tej nowej po putinowskiej Rosji nie dociskać tylko dać nowy kar dla tak nowy wielki reset racji zachodnie rosyjskich robić to dość bardzo ciekawa, ale to jest pytanie do Europy to znaczne Ilona po prostu też sama wtedy podkopuje jednak jakoś swoje swoją nawet nie chodzi już wartości chodzi, ale może Lewski to jest ważna, ale jakąś opowieść o sobie swoją wiarygodność może to zapytam na koniec Agnieszki Bryc czy leki podmiot tych w opozycji gdziekolwiek, które na zachód mógłby wspierać właśnie po to, żeby cały czas rozsadzać z Rosji, ale i to jest właśnie to pytanie czy, bo też problem opozycji jest ogromny, bo to jest opozycja, która z 1 strony nie ma kompletnie przełożenia na faktycznie na na sytuację wewnętrzną Rosji może pewne rzeczy inspirować, ale to są to są naprawdę marginalne i treści popatrzymy na cel, bo badania wbrew pozorom bardziej wiarygodne niż się tu wielu osobom wydaje, a z drugiej strony mamy gwiazdy opozycyjne, które wyemigrowały, więc straciły legitymizację tak naprawdę do tego, żeby pouczać Rosjan w jakim kierunku Nawalny siedzi kara za sieć no tak, ale Nawalny okej oni uczcie siedzą, ale jeżeli popatrzymy, jeżeli popatrzymy na jeśli popatrzymy na to co się dzieje jeśli popatrzymy na to co się dzieje z Rosjanami i z nawalnym to Nawalny jest uznawane za lidera opozycji rosyjskiej, ale na Zachodzie przez nas natomiast w Rosji nie ma takiej opinii tak czy jakby opozycjoniści w Rosji no nie uznają za swojego przywódcę Nawalnego to jest 1 sprawa druga sprawa jest właśnie temat trudny, jeżeli wydaje mi się ktoś miałby na coś zachód miał wystawiać to, jeżeli nie ma przełożenia opozycji na społeczeństwo trzeba szukać takich liderów jak ja mówię jak jak Furgał, bo on jest pieśnią przyszłości, ale jak truizm np. że ktoś tam wyliczy ktoś w elicie, kto zachował pewne wartości jednocześnie jest w stanie swoją charyzmą nie takim dramatycznym uwikłaniem w politykę kremlowską stanowić pewien punkt odniesienia być autorytetem dla Rosjan, czyli być alternatywą w stosunku do Putina dla mnie osobiście życie może bardziej realne jest postawienie na kogoś, kto jest z wewnątrz systemu, a niekoniecznie na no no taką pozostał ową opozycję 3 kropki, bo będziemy mam nadzieję dużo dyskutować jeszcze z tzw. międzyczasie może państwo będziecie mieli ochotę sięgnąć wydaje się, że bardzo warto do pism Włodzimierza Bączkowskiego 3 tomy wydane właśnie zredagowane wybrane przez Wojciech Konończuk, który był państwa gościem dyrektor ośrodka studiów chodnik bardzo dziękuję bardzo, dziękuję za rozmowę i dr Agnieszka Bryc z uniwersytetu Mikołaja Kopernika była państwa gościnią dziękuję bardzo, a te książki Rosja wczoraj dziś istota siły słabości rosyjskiej frontem do historii dziękuję dobra Zwiń «

"Istota" rosyjskiego imperium - wnioski dla Zachodu i scenariusze na przyszłość

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: WIECZOREM

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 15:00

Najnowsze Podcasty

Królowa Krystyna: oddała koronę, bo nie chciała być żoną

Konsekwencje debaty o Polsce w PE. Co zmienia nowela Dudy?

Kto pali, tego bardziej boli

Zakaz importu ukraińskiego zboża do UE. Dlaczego nadal czekamy na decyzję?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL