Starość ma płeć? Życie seniorek w Polsce

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór w środę 8marca w radiu TOK FM pierwszym brat informacyjnym to kobry zbieg okoliczności akurat dzisiaj w dniu, w którym zajmuje się swoim wieczornym paśmie sprawami społecznymi mamy no, choć w zasadzie się już kończy międzynarodowy dzień kobiet i choć sam podzielam pogląd, że takie dni mają swoje wady, bo wszyscy rzucają się wtedy na temat sytuacji kobiet, a potem mogą strajkować się zaznaczył swojej wrażliwości to jednak mimo to ich dzisiaj pisze się w 2 Rozwiń » trend co nie znaczy, że chcę też coś od 2 i Kovača raczej zwrócić uwagę na coś co ciekawie opisała niedawno w polityce pani redaktor Ewa Wilk w artykule wdowy polskie jest 7× więcej niż wdowców wycofują się z życia pomyślałem, że w dniu kobiet powinno się zapominać o tych no, które często są bardzo samotne i nikt nie tylko nie wpadł do nich dzisiaj symbolicznym kwiatkiem, ale nawet nie zadzwonił niech zatem, chociaż teraz nasze seniorki nie czuję duży nikt o nich nawet dzisiaj nie pomyślał nie ukrywam, że ten temat chodził za mną od kilku lat tak się składa bowiem, że moja mama mając dość sędziwy wiek jest w świetnej formie sama mieszka doskonale radzi sobie z codziennością życia nie oznacza to, że nie czuje się czasem samotna, ale mimo to chce sama mieszkać na swoich śmieciach samemu w miarę sił zajmować się sobą swoim mieszkaniem ciągle lubi raz na jakiś czas wyjechać najczęściej do sanatorium i kiedy ją odprowadzam do autokaru zauważam, że wsiadają do niego same panie ostatnio najczęściej staramy się z siostrą zawozić mamy własnym autem i ich też widzimy, że miejsce, do którego przyjeżdżamy jest zajęte głównie przez kobiety ze wspomnianym artykule Ewa Wilk przytacza trochę danych, które są wyjaśnieniem tej sytuacji ogółem na 100 Polaków przypada 107 Polek, ale po sześćdziesiątce to już jest 139 średnia galopuje wiekiem wśród 80 latków kobiet robi się 2× więcej po osiemdziesiątym piątym roku życia na 100 żyjących mężczyzn przypadają 262 kobiety tak już jest można by odnieść się do tych danych i wzruszyć ramionami nic panie poradzimy dobrze, ale skoro tak jest to warto się przejrzeć konsekwencją tej sytuacji mamy oto bowiem w Polsce 3,51 000 000 wdów osób samotnych, które przecież są żyją czują, ale czy ktoś nimi interesuje dostrzega sytuacje często nie do pozazdroszczenia to jak rodzina jest, że jest skodzie blisko no to problemu zazwyczaj nie ma ale gdy zostają 4 ściany mieszkania na czwartym piętrze bez windy, którego właściwie nie można wejść, bo powrót jest barierą fizyczną często nie do pokonania mówi się w Polsce trochę o polityce senioralnej, ale już niewiele jest głosów, które dostrzegając specyfikę płci w tym aspekcie ATA jest oczywista wystarczy spojrzeć na dane demograficzne to zrozumieć czemu tak jest czemu nasza polityka senioralna nie widzi płci starości rozmawia o tym z panią dr Zofią Szweda Lewandowska z Instytutu gospodarstwa społecznego szkoły głównej handlowej w Warszawie jak to wygląda w innych państwach oczywiście najgorzej wypada Polska w porównaniu z państwami skandynawskimi, w których seniorzy w tym kobiety nie tylko żyją aktywni, ale też dzięki temu mniej samotnie czy to cecha narodowa czy systemowa jak tłumaczyć fakt, że ich tu wracam do danych z artykułu Ewy Wilk różnego rodzaju aktywności seniorów tam występują bardzo wyraźnie, a u nas nie przykłady aktywność w wolontariacie Szwed ja 17,7% Polska 3,9 partycypacja polityczna, a więc udziału w zebraniach związków zawodowych w protestach podpisywanie petycji kontaktowanie się z politykami władzami publicznymi Szwed ja 48% Polska 9 korzystanie z technologii informacyjnych i komunikacyjnych Szwed ja 86% Polska 9 kontakty społeczne spotykanie się z bliskimi przyjaciółmi znajomymi przynajmniej raz w tygodniu Szwed ja 62% Polska 28% jak to wytłumaczyć tu poproszę o pomoc panią Olgę Łukowicz współtwórczyni projektu edukacyjnego srebrny warkocz myślę, że chętnie zostaną z nami nie tylko panie, bo przecież i tak to wszystko dotyczy nas wszystkich, kiedy chcemy widzieć cały Polaków portret własny jakiś staram się z gośćmi i państwem malować każdy środowy wieczór Maciej Zakrocki przedstawia jest z nami zapowiada dany pierwszy gość pani dr Zofia Szweda Lewandowska Instytut gospodarstwa społecznego szkoła główna handlowa dobry wieczór dobry wieczór ja już we wstępie audycji właśnie przytoczyłem różne dane statystyczne, które pokazują jak z każdym rokiem nieomal, a na pewno pięciolecie wzrasta liczba kobiet w stosunku do mężczyzn w tym właśnie srebrnym wieku jak to mówimy no już taka jest sytuacja nazwijmy to od strony biologicznej, ale to to wcale nie musi oznaczać, że to dłuższe życie pań w tym wieku jest jakby powiedzieć no jest usłane różami w artykule, który również przywoływałem dzisiaj we wstępie do audycji pani redaktor Ewy Wilk w polityce na raczej bym odpowiedział, że ten obraz jest bardzo smutny ona wyodrębnia takie 3 grupy mówi też grupy, a to wdowy biedny, choć skrajne ubóstwo przypisuje się tylko 33,3 przy 3 przecinek docent polskich seniorów wdowy bez, których dochód po śmierci męża drastycznie się zwykle obniżył po 2 emerytur udało się jakoś sprostać stałym opłatom i tzw. wydatkom na życie dziś stają one w obliczu inflacji cen energii przed niewyobrażalnym do tej pory perspektywą przeprowadzki zaś całego mieszkania dorobku życia do tańszej dzielnic no wreszcie pojawia się jeszcze coś co dodatkowo smutne równie poważnie w tej grupie problem ubóstwa intelektualnego czyta się tele tydzień Życiena gorąco twoje imperium to owo topnieją elementarne sprawności rozumienie związków przyczynowo-skutkowych odróżnienie rzeczy ważnych detali itd. do tego jeszcze dochodzi grupa c, która jest trochę lepsza jeśli można tak powiedzieć w tym obrazie, bo to są właśnie te osoby, które jeszcze starają się być aktywne starają się wychodzić poza ten ten schemat no to jak jak jaki jest generalnie jest śle, a czy myślę, że trzeba podejść trochę do sprawy z zewnątrz trochę jednak bardziej optymistycznie to znaczy przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na to, że populacja osób starszych i populacja starszych kobiet jest bardzo zróżnicowana to jest bardzo niech te organiczne populacja tutaj zostało poruszone pierwsza kwestia, która została poruszona to była kwestia dochodów tego jak zabezpieczone finansowo są starości kobiety to i tak one faktycznie jesteśmy zabezpieczone gorzej niż panowie, dlatego że pracujemy krócej mamy przerwy w ciągu naszego życia zawodowego związane chociażby nawet c i macierzyństwa wychowywaniem dzieci, ale również opieką nad starszymi niesamodzielnymi rodzicami np. jak dochodzimy do wieku przedemerytalnego w okolicach 60 lat pojawiają się też takie zobowiązania, które będzie też coraz więcej no to stwarza oczywiście taką sytuację, w której dochody na starość starości sem emeryturę są po prostu zdecydowanie niższe niż dochody panów średnia emerytura panów też około 3000 bodajże 200zł, a pani to jest tylko 2200 to średnia, więc to oczywiście różnicuje od razu pozycje nie pozycję kobiet mężczyzn, niemniej jednak trzeba zwrócić uwagę, że dochody też są różnie rozłożone wśród kobiet i trzeba również zwrócić uwagę na to, że starość możemy wyodrębnić kilka Pm Group można powiedzieć podstaw roszczeń co znaczy zupełnie inne sytuacje sytuacja osób, które są jeszcze sprawne nie więcej do siedemdziesiątego piątego roku życia, które mogą uczestniczyć w życiu społecznym i angażować się różne aktywności trochę inna sytuacja jest jak pojawiają się pewne kwestie związane z niepełnosprawnością z trudnościami w codziennym funkcjonowaniu trochę inaczej wygląda sytuacja kobiet w wieku mniej więcej 758085 lat no i zupełnie innej już tych najstarszych z 1 strony ze względu na stan zdrowia z drugiej strony ze względu na dochody, bo pojawia się właśnie to do państwa, którym pan tutaj redaktor mówił, który zmniejsza nam też dochody, ale też sprawia, że nie mamy tej drugiej osoby, z którą ten strój nasze życie możemy dzielić pojawia się samotność też ME, więc to są te kwestie, ale to są też kwestię właśnie takiej and takiej możliwości zaangażowania się w życie, ale również kwestia np. też zupełnie innej struktury wykształcenia znaczymy widzimy jak wzrasta wykształcenie wśród nowych roczników wchodzących starość ta te kobiety które, które w tej chwili wchodzą starość to są zupełnie inne osoby niż w tej chwili obecna 90 latki to są osoby, które też zupełnie coś innego przeżyły, który też miał zupełnie inną trajektorię życia zawodowego niższe niż osoby 80 uczyć 50 letnie, a więc oczywiście to czy pani redaktor pisze tak to niestety też jest prawdą, ale sytuacja jest trochę bardziej nie złożona niż niż to by się mogło wydawać czy też jest grupa bardzo aktywnych kobiet uczestniczących np. zajęciach Uniwersytetu trzeciego wieku w klubach seniora i tak jak mówię są w większości TEE my nazywamy dniem młodsze osoby w wieku starszym, które po prostu się aktywnie udzielają to właśnie także trochę bardziej skomplikowany obraz niż tylko on tak on jest na pewno bardziej skomplikowane tylko mniejsze właśnie wydaje że, że to jest masa różnego rodzaju takich ograniczeń o charakterze społecznym politycznym, bo np. jeśli pani mówi o tych niższych emeryturach i to jednocześnie no przypomnijmy sobie jak ostry był spór polityczny, a nawet doprowadził on przecież do był jednym z ważniejszych czynników do do poważnych zmian na polskiej scenie politycznej, kiedy wydawało się bardzo racjonalny sposób stara się wytłumaczyć, że to, że w związku z tą demografią no jest rzeczą nieuniknioną, że trzeba będzie podnieść wiek przechodzenia kobiet na emerytury i nie znam nie mam w głowie tych danych, ale to nie jest tak, że to mężczyźni protestowali także że, że również po stronie kobiet było mnóstwo my tych, które się nie chciały z tym pogodzić więc, więc jak to wszystko powinno się organizować, żeby z 1 strony tych jest systemowo poprawić te warunki życia właśnie w tym okresie starości również kobiet czy dzisiaj jak rozmawiamy przede wszystkim kobiet, ale też poza tym systemem, żeby za tym poszły takie właśnie zmianę społeczne zmiany świadomości nas że, że właśnie też inaczej wygląda ta starość, kiedy się będziemy dalej nie wiem aktywizować będziemy chcieli coś robić albo dłużej pracować albo angażować w jakąś działalność społeczności lokalnej tymczasem dziś właśnie wydaje, że w zestawieniu to z takimi państwami, jako że państwa skandynawskie u nas za dużo takiej bierności wobec starości i myślę, że poruszył pan redaktor kilka kwestii pierwsza to jest kwestia związana ze stereotypem, jaki mamy dotyczącym starości, a druga rzecz to jest przechodzenie na emeryturę, jeżeli chodzi o ten stereotyp to bardzo ładnie mówi o tym mój szef, a jednocześnie mój współpracownik prof. Paweł Kubicki, który mówi, że myśmy się trochę zatrzymają, jeżeli chodzi o starość en w takim stereotyp z lat sześćdziesiątych, że starość jest ten i wiąże się z dużymi problemami zdrowotnymi wiąże się z biernością ją wiąże się przede wszystkim z taką możliwością też odpoczynku po ciężkim życiu zawodowym, a tymczasem zmienia się zupełnie sposób w jaki pracujemy pracujemy mniej fizycznie więcej jednak wykorzystujemy różnych maszyn, które ułatwiają nam, nawet jeżeli wykonujemy pracę fizyczną to ona jest już też wspomagana przez maszyny co wpływa na nasz stan zdrowia również ita praca wygląda zupełnie inaczej niż ona wygląda w latach sześćdziesiątych na stan zdrowia jest też inny to jest 1 rzecz, czyli ten stereotyp, który też powoduje, że np. osoby w wieku okołoemerytalnym, jeżeli stracą pracę mają duże trudności ze znalezieniem nowej pracy, bo mamy zakorzenione stereotypy dotyczące osób starszych, że będą chodziły często zwolnienia lekarskie, bo na pewno będą chorować po będą mniej wydajne, bo nie nauczą się nowoczesnych technologii te wszystkie stereotypy te nadal w głowach i pracodawców, ale również pracowników są to jest 1 kwestia druga kwestia dotycząca emerytury w to jest ciekawe, o czym pan powiedział, a ja zawsze mówię, że praw ekonomii się nie da oszukać, nawet jeżeli politycy chcą, żeby on nie działały one będą działać trochę jak grawitacją tak Grawitacja się nie przejmuje czy ktoś wierzy żona działaczy nie u nas po prostu działa tak samo sprawa ekonom to znaczy, jeżeli się okazuje, że stopa zastąpienia, czyli relacja świadczenia emerytalnego do przeciętnej płacy zaczyna spadać w tej chwili wynoszą go 45% dla kobiet to jest bardzo blisko no to okazuje się, że kobiety, wydłużając swoją aktywność zawodową i jakby samoistnie w cudzysłowie mówię to słowo samoistnie to znaczy bez podwyższania tego wieku ustawowego okazuje się, że rację co działo się taki mechanizm się za udział także pomimo tego obniżyliśmy wiek ustawowe to ja tuż przed naszą audycję sprawdziłam kobiety wg danych ZUS-u przychodzą trochę po sześćdziesiątce na emeryturę to oznacza, że zaczęły wydłużać swój wiek emerytalny pomimo tego wieku aktywności zawodowej tak, a ten wiek emerytalny przesuwać, kiedy wchodzą na emeryturę no właśnie ze względu na to czy pan redaktor mówi, że po prostu te świadczenia emerytalne są są niskie produkt, ale senator rzuca nadal narzekają różnego rodzaju organizacji w tym polskie związki zawodowe właśnie ta aktywizacja zawodowa kobiet też jest słaba tak jest na dość niskim poziomie w porównaniu z innymi państwami europejskiej to prawda to prawda, że jeżeli chodzi o aktywność zawodową to tutaj może posłużyć takim wskaźnikiem zatrudnienia to w wieku 2064 lata test 68% kobiet jest zatrudnionych podczas gdy mężczyzna 82% tak to faktycznie pokazuje, że nadal jest dosyć duże rezerwy mamy, jeżeli chodzi o zatrudnienie kobiet i oto kwestie też też bierności wśród osób znowu też bezrobotnych też trochę wyższy jest odsetek to setek kobiet i ale ja myślę, że to są 2 rzeczy, jeżeli chodzi również jeszcze wracając na chwilę do tego wieku emerytalnego i jego wydłużania, bo to wydłużenie było bardzo tak rozłożone w czasie ono było naprawdę łagodnie wykonane tak, dlatego że pierwsza kobieta w wieku 67 lat miał przejść na emeryturę dopiero w 2040, bo tam było podwyższanie dodawanie do tego wieku aktywności 3 miesięcy, więc to się wydłużały było w długim okresie rozłożone myślę, że kwestia jest taka, że to po prostu te stereotypy te, o których powiedziałam no powodują, że boimy się czy wolimy mieć jakąś pewne świadczenie np. emerytalne i dorabiać czy do tej emerytury na rynku być jeszcze gdzieś aktywny, ale mieć pewność że, chociaż jakiś dochód w miarę stały jest, ale myślę, że to jest właśnie ta kwestia walki też z tymi stereotypami, o których mówimy to znaczy, że nie musi np. nawet jeżeli przecież emeryturę to może zostać jeszcze aktywną na rynku pracy może być, a np. te zatrudnione część etatu możesz pracować np. wykonywać jakieś się z leczenia, ale wymaga to moim zdaniem odczarowania tego stereotypu właśnie starości po pierwsze jest druga rzecz jest taka, że granica starości w Polsce ustawowa zgodnie z ustawą o osobach starszych jest ustalona na wieku 60 lat i to jest moim zdaniem jednak zdecydowanie za niski wiek to znaczy przy tym jak długo żyjemy w tej chwili przeciętnie nie dziewczynka urodzona w 2021 roku jak będzie miała do przeżycia oszczędzi około 80 lat na emeryturze, czyli kobieta przechodząca wieku 60 lat na emeryturze ma do przeżycia przed sobą jeszcze 22 lata z bardzo długo tak w związku z tym MO no widać, że to się po prostu zmienia musimy też etyki zmienić nasz sposób podejścia do starość do tego go jak starość postrzegamy i kim są osoby starsza i myślę, że tutaj jest duża rola i my u i chociażby takich jakich osób, jakie czy naukowców które, które starają się mówić rzeczy zmienia się to nasza ta rośnie nasze będzie zmieniać starać np. 40 latków 50 będzie zupełnie inaczej też wyglądać niż obecnie 6070 latków, ale też życie myślę, że jest duża rola nie przed wszystkim władz publicznych też w różnego rodzaju kampaniach zmianie tego stereotypu, którym cały czas mówimy w kryzysie, bo w poza stereotypem są takie uwarunkowania, które wydaje się że, że są też szalenie ważne dlatego jak dzisiaj żyje, kiedy czytam, że zaledwie 130 000 polskich seniorów na niemal 10 000 000 bierze udział w pracach klubu w sekcji kół przy ośrodkach kultury w ogóle ten rodzaj takiej dodatkowej aktywności, która przecież powoduje, że pewnie właśnie ta starość może być bardziej kolorowa to dotyczy 1% to to co to wydaje się, że to nie jest kwestia, że my my już teraz mówi oczywiście tak ogólnie jesteśmy inni w stosunku właśnie najmniej do tych wspomnianych Skandynawów, gdzie ta aktywność zupełnie na innym poziomie należy, że u nas również pojawił pewnie takie tzw. obiektywne trudności kiedyś w tym paśmie środowym właśnie rozmawiałem z osobą, która zidentyfikowała może nie ona sama, ale przynajmniej opisuje i o tym pisze mówi tzw. problem więźniów czwartego piętra pokazuje, że są właśnie dziesiątki tysięcy się właśnie setki tysięcy ludzi w Polsce, którzy z racji wymyślonego kiedyś modelu, że windy są tylko w domach powyżej 4 pięter w mieszkają w takich domach właśnie z na umownie czwartym piętrze i wyżej nie są w stanie z niego wyjść w takim wieku właśnie już podeszły, więc się, że to jest jakaś prawie stajnia Augiasza żeby, żeby doprowadzić do takiej zmiany, w której to stało się właśnie będzie ono bardziej taka kolorowa, jeżeli chodzi oto czwarte piętro to bardzo często wystarczą 3 schody już, żeby być więźniem czwartego piętra to taka jak winda ulicznych jest w tym 3 schody tak tak tak tak tego my mówimy symbolicznie bardzo często sobie z tego nie zdajemy sprawy dopiero gdy złamiemy no Gaj samemu się poruszamy np. o kulach mamy trudności to rozumiemy co to znaczy problem 3 stopni to przecież jest w budynku winda, a tu się okazuje nawet 3 stopnie mogą być problematyczne, ale poruszył pan bardzo ciekawy temat et my różnimy od Skandynawów myślę jednak trochę różnimy nad czym w tym jest rzecz na starość pracuje się całe życia, jeżeli ktoś nie był aktywny całe życie to znaczy jego aktywność ograniczała się właściwie tylko do pracy zawodowej nie miał żadnych innych zainteresowań przychodził do domu włączą telewizor ewentualnie radio tak i to była to był jego aktywności to nie możemy oczekiwać, że na starość nagle ta osoba zacznie uczestniczyć w klubach seniora zacznie realizować jakieś swoje robi, bo onego po prostu nigdy nie miała w UE teraz tak, jeżeli występują trudności z jakich trudności fizyczne problemy zdrowotne Grochowej tak dalej to trzeba się zapytać czy osoba była aktywna czy to osoba ćwiczyła czy ta osoba oddała swoje zdrowie, ale nie 2 lata przed przejściem na emeryturę tylko co ta osoba robi w wieku 40 lat co robi w wieku 30 Serbia w wieku 20 czy przypadkiem nie miał zwolnienia z wf była dzieckiem w związku z tym to przygotowanie do starości to jest też niesamowicie istotna kwestia dziekan naszego Kolegium prof. Piotr Błędowski ma taki en plakat u siebie w gabinecie u niemowlaka raczkującego, który pokazuje palcem w kierunku osoby patrzące na ten plakat i jest taki napis ty będziesz seniorem, a my bardzo nie doceniamy tego, że też będziemy seniorami bardzo często student słyszy mnie też tyle czasu albo nawet jej nie dożyją widzi pan tablice trwania życia pokazują, że jednak jest bardzo duża szansa, że pan pani dożyje i jak wtedy będziesz jak sobie wyobraża tą swoją przyszłość swoją starość jak sobie wyobraża, że będziesz miał zabezpieczone na różnych polach nie tylko finansowym, od którego zaczęliśmy, ale również np. rodzinnym przyjacielskim, jeżeli twoja druga połówka, z którą dzieliła życie ME umrze tak albo odejdzie do kogoś innego czy w ogóle po prostu rozpadnie się ten związek tak to dzięki inny sposób zabezpieczone czy masz grono przyjaciół sieć znajomych, a nie, od którego może dostać, od której tej sieci możesz dostać wsparcie i to jest też, o czym się trochę mało u nas u nas właśnie mówi mec to nie jest jakaś taka cezura 60 lat nagle jest starość teraz będę realizował nie wiem wszystkie swoje pasje, jeżeli w ogóle nimi i nie zajmowały się wie, jakie one są całkowicie wydumane i oczywiście są nie takie możliwości, że ktoś całe życie nie realizował jednak jest konsekwentny przeszedł na emeryturę zaczyna, ale proszę wierzyć się zdarza bardzo rzadko, a raczej dość realizuje rozwija starości pasje, które już w tym życiu dorosłem dojrzałem UE jakiś sposób też realizował tylko nie miał oczywiście nie np. tyle czasu i myślę, że patrzymy na Skandynawów czy patrzymy na Niemców oni są po prostu bardziej aktywni w tym w tej wcześniejszej fazie życia i też przygotowują do do tej swojej starości w notach, chociaż pewnie życia niektórzy mogą powiedzieć w ta rada przyszła trochę za późno, ale no w sumie może nigdy nie za późno, żeby w przynajmniej trochę próbować zmienić, ale rzeczywiście otwiera się ten problem się wysypuje tyle spraw wszelkich, że w, że trudno jest PiS mimo wszystko lubię kończyć optymistycznie rozmowy właśnie tak wyobrazić, że litewskie problemy dotyczące osób starszych wszystkim starszych kobiet, bo właśnie tego zaczęliśmy, czyli 500 000 wdów w Polsce tak, że to jest coś co co nie powinno pozostawać właśnie w jakimś obszarze nie podejmowanej dyskusji, że powinniśmy o tym mówić mówić więcej, tym bardziej że właśnie będziemy się starzeć społeczeństwo będzie się starać w myśl, że bardzo warto zauważyć, że starość jest kobietą właśnie myślę, że tak, że często mamy takie DMP taką patrzymy na starość po prostu takiej perspektywy nie widzimy to płci stara się kobietom ma pewne też problemy czy kwestie, które są związane no właśnie chociażby nawet w tym że, że to najczęściej mamy do czynienia z wdowami ani owcami panów, jeżeli zostają dawcami jest duża szansa, że znajdą drugą kolejną połówka u pań no jest chociażby ze względu na liczby, które pan mówił jest to trudniejsza, a więc warto zauważyć warto wziąć pod uwagę chociażby nawet się projektuje różne polityki skierowane do tej grupy tnie społecznej i tak jak obiecywałem we wstępie dzisiejszej audycji będę się tym zajmował i nie tylko 8marca obiecuje bardzo muszę już teraz podziękować pięknie pani dr Zofia Szweda-Lewandowska Instytut gospodarstwa społecznego szkoły głównej handlowej w Warszawie była naszym pierwszym gościem bardzo dziękuję za rozmowę Maciej Zakrocki przedstawia, a teraz jest już z nami pani Olga Żukowi współtwórczyni projektu edukacyjnego srebrny warkocz dobry wieczór dobry wieczór chciałbym zapytać czy jest jakaś ogromna różnica, kiedy patrzymy na sytuację i osób ze srebrnym warkoczem w Polsce i innych krajach od razu wyjaśnię, skąd się bierze to moje pytanie, ponieważ na początku widz już słuchaczom szył przywoływał takie dane dotyczące chociażby sytuacji starszych osób w państwach skandynawskich w Europie a, a w Polsce gdzie np. właśnie były takie dane typu aktywność w wolontariacie w Szwecji 177 Polska 39 partycypacja polityczna Szwecja 48 Polska 9 kontakty społeczne z bliskimi przyjaciółmi Szwecja 62 Polska 28 i chodzi po prostu o to czy coś z nami jest nie tak czy systemem jest coś nie tak, że właśnie osoby starsze w Polsce są dużo mniej aktywna przez to właśnie no jak rozumiem są bardziej samotne może bardziej nieszczęśliwe nawet w takich obszarach należy zawsze patrzy szeroko zarzutu zarówno z tej perspektywy makro i mikro i my zebry bankowców prostując się w temacie edukacji seksualnej przecież poruszamy się pomiędzy tymi 2 obszarami historiami oni innych osób, z którymi pracujemy, dla których tworzymy webinar czy czas zwiedzamy ich w domach klubach seniora, a w ogóle zjawiskiem starzenia się w Polsce to co wydaje mi się w ogóle ciekawa to jest w ogóle patrzenie na aktywność seksualną właśnie w tym dojrzałym wieku po pięćdziesiątce sześćdziesiątce siedemdziesiątce jako na taką fuszerkę, w której odbija się kondycja osoby starszej dlatego, żeby uprawiać seks w różnych formach nie tylko mówią o nim penetracji, ale mówię w ogóle pić takiej o aktywności, która generuje czułość bliskość między ludźmi potrzeba takiego minimalnego zaufania do drugiej osoby potrzeba pewnego też się zaufania, ale też takie samo akceptacji siebie swojego ciała i kiedy myślę o badania, które pokazały, że Polki generalnie mają najniższą samoocenę dotyczącą swojego ciała to też, jakby nie może pozostać bez wpływu na jakość ich starzenia się ja rozumiem, że nawet, jeżeli właśnie przywołuje dane dotyczące właśnie w ogóle takiej powiedziałbym jakości starości w sensie życia staromiejskich może to źle brzmi starości, ale w tym właśnie z srebrnym wieku to to, że właśnie wiele rzeczy u nas wygląda dużo gorzej jak rozumiem pani pani przynosi czy wychodzi właśnie z tej z tego obszaru seksualności, czyli w ogóle generalnie zamykamy się właściwie świat się kończy z chwilą, kiedy ten życiowy partner atak niestety z demografii wynika odchodzi i zostają zostają właśnie te samotne panie najczęściej właśnie to jest także no po sześćdziesiątce siedemdziesiątce coraz bardziej widać właśnie, że to są osoby, na które po prostu już do końca są samorząd chęć tak bywa tak nie musi być, ale faktycznie bardzo tutaj zauważyć tą taką zależność, jeżeli właśnie chodzi o długość życia różnice pomiędzy kobietami mężczyznami w Polsce średnia długość wieku w przypadku mężczyzn wysokość 51 MAK u kobiet 79 z kolei w unii europejskiej w Chorzowie żyją średnio 83 latka, a w przypadku mężczyzn 177, a więc nawet tutaj patrząc na te różnice można także wnioskować o jak długo kobiety no bo im mówimy teraz parach heteroseksualnych osobach heteroseksualnych i żyją długo bez partnera albo to czasami też bez partnerki ale, toteż przekłada się faktycznie część osób rezygnuje z tej aktywności seksualnej będąc wiernymi te i kobiety mnie pierwszemu partnerowi do końca życia i faktycznie nie wchodzą powtórnie w nowe związki co nie jest tylko spowodowane nim religią przekonaniami czy właśnie szeroko rozumianą wiernością małżeńską, ale w naszym projekcie doszłyśmy też do innych przyczyn, które zresztą potwierdziły badania profesora i Izdebskiego, który badał seksualność osób między pięćdziesiątym, a siedemdziesiątym czwartym rokiem życia jednym z tych aspektów poza tak tu też biologicznym fizjologicznym, o czym może powiemy potem jest nastawienie dzieci wnuków do seksualności rodziców dziadków nazwałabym to dosadnie wręcz, jakby astra kastracja inne podejścia do to do seksualności właśnie rodziców traktowanie ich jako seksualny, a i tak naprawdę często uniemożliwiają albo przeszkadzanie w różny sposób np. obarczanie ME opieką nad nad wnukami się co jak osoby, które po tracą partnerów albo się z nimi rozwodzą no, jakby nie nie wchodzą nowe nowe związki, bo co pomyślą dzieci, bo rodzina, bo nie mam czasu jestem obciążona właśnie opieką nad tym młodszym pokoleniem o dno często osoby w tym wieku nie stawiają granic dzisiaj tak tak modnie tak mówimy i pracujemy nad asertywnością, ale trzeba powiedzieć, że dla usług właśnie z tej tej srebrnej generacji, a rodzina jest naprawdę do dość istotnym punktem odniesienia i wchodzenia z nią konflikty no nie jest opłacalna ze względu na wysokich psychologicznych rozumiem, że to właśnie między nimi chodzi o to, że można może używał niewłaściwego słowa nie wiem na tyle podpaść swoimi zachowaniami, które młodsze pokolenie rodziny nie akceptuje to dodatkowo naraża właśnie nas na no większą samotność na na torze rzecznika wyjaśnia tak tak codziennym życiu, gdzie czy za pomocne jest potrzebna w wielu sprawach nie będzie nie będzie występować no i czyli źli narażamy się tak np. osoby należały taki też walczyć myślę o takim w ogóle takim systemowym ojczyźnie, które zarówno dotyk, jakby dotyczy takich ja jest być może się bardziej kojarzą z jakimś przemysłem chirurgii plastycznej czy kosmetycznym tak jak Smoła Aid ring, a anty dzień, czyli też ten cały rozbudowany system motywacji do eliminowania oznak starzenia się tego postrzegania, że tak właśnie człowiek stary jest to jest właśnie nieatrakcyjny fizycznie, że jest powolny, że jest seksualny, kiedy ta starość właśnie w takim fizjologiczne w aspekcie, kiedy tylko taka skóra się zmienia w wyniku utraty kolagenu to czasami osoby właśnie srebrne on nazwijmy ich syn leży nie akceptują tego wstydzą się tego ciała trudno bliskość, kiedy jesteśmy dobrej relacji ze swoim ciałem, więc tak myślę sobie wracam do tego pana pierwszego pytania, a propos, dlaczego trudno się w Polsce staże, że zna jak z 1 strony by systemowo jesteśmy atakowani terroryzowani tą nie wiem młodość się tego jakby prok Krystyna wania starości nie uczy się nas po prostu jak można sza fajnie za starzenie się z akceptacją nie specjalnie nie użyję tego słowa magia, bo nie znasz jakoś nie starzeć się zgodnością, ale myślę właśnie o tym, że brakuje nam takich skryptu w wzoru i kulturowy, które będą pokazały, że starzenie się jest takim okresem rozwojowy jak każdy inny, ale ze specyficznymi wyzwaniami, że to, skąd mierzenie się ze stratą no różnie pojmowaną czy to jest strata w tym obszarze romantycznym czy czy biologiczny czy może nawet finansowym strata pewnego SOR statusu zawodowego utrata też usług znajomych, bo też nie można zapominać o tym, że ten okres starzenia się też jest związany z taką wizją śmierci właśnie sprawia, że to starzenie się może być trudny mniejsza może być wyzwaniem i tak jak często musimy tym, że starość to mądrość to jednak tą drugą podszewką jest, jeżeli nie znajdziemy sobie celu na NATO starość jest jest rozpacz trudno owe wejść od rozpaczy do seksu i to seksualność czy seksualność jest tak czy jak też by nie zbywana część naszego człowieczeństwa, ale myślę sobie o tym, że jesteśmy postawieni w trudnej sytuacji stają się nie mnie widzi w dzisiejszej rozmowie w gdy najbardziej zastanawia czy to jest jakiś problem taki społeczny czy to jest problem kulturowy czy po czy jakaś mieszanka wszystkich spraw, bo czytając różnego rodzaju materiały przed dzisiejszym spotkaniem też panią nie ukrywa, że nasza byłem zaskoczony, kiedy tamten materiał o takiej psychoterapeuty amerykańskiej Katrin Hestii ona 87 lat i i wpadła na pomysł, że przeprowadzi wywiady z ludźmi po osiemdziesiątce, aby dowiedzieć jak oni patrzą na swoje życie no i przeprowadziła tych wywiadów mam blisko 130 i oto i oto z tych wywiadów wyszło, że ludzie w wieku 80 lat starsi są szczęśliwsi niż inni i że większość rozmówców była zadowolona z życia i i wskazywali właśnie na na na torze rzecz ludzie mają cel dalej pracują, bo niektórzy zachowali pracę na pół etatu i rzecz, że to wszystko właśnie się wpisuje też i nie tylko potrzeby tych ludzi, ale jakiś rodzaj akceptacji tego typu działań tymczasem ja nie chcę oczywiście naszej rozmowy sprowadzić na poziom debaty politycznej, ale przecież w 2jednym z najważniejszych elementów jak teraz się pojawia właśnie w debacie politycznej przed zbliżającymi wyborami to jest to żadna partia żadna partia w naszym kraju i na czy każda może tak ten obiecuje, że nie zmieni wieku emerytalnego obiecuje, że nie podniesie tam dziękuję i my Szwed, który ciągle mówimy jako jako panią w państwie, które mamy fantastyczny system socjalny ja generalnie właśnie tam ta starość też wygląda inaczej tam jest wiek emerytalny 67 dla kobiet mężczyzn i coś co w Polsce wywróciła poprzedni obóz polityczny i tak zmiotła ze sceny i ja tego trochę rozumiem, dlaczego właśnie to jest także w tych innych krajach np. mówienie właśnie pewnej aktywności, która pomaga też ludziom przez tę starość przechodzić pod każdym względem również w tym, o którym pani opowiada i no nie jest od razu czymś co nie wiem no właśnie stygmatyzuje kogoś, że jest nim wrogi i człowieku także sekcja żaby nie pracował do śmierci środki z tego jakiś nie wiadomo jak jaki problem za każdym razem to powtarzam i kiedy rozmawiam na ten temat przywołuje wywiad c ani teraz nazwisko wyleciał z głowy zaraz przecież wybitny Polski aktor niestety już nie żyjącą ale kiedy ten wywiad z nią regiony z panią Żarską ona miała chyba 967 lat i na pytanie co ostatnio szczęśliwego spotkało w życiu nabycia dostałam etat w teatrze, a dzięki 2 pamiętam w poście też środka rozum jeździ tutaj chodzi mi o to, że i czy mamy taki taki negatywny stosunek do tej z aktywności w życiu srebrną to może jakoś odniosę się do po tej polityki, ale jako psycholożka rozwojowa jednak w tym sensie, że wyzwaniem tego okresu chciałby mieć tylko podkreślić mamy tak mówimy, że po sześćdziesiątym roku życia, ale pamiętajmy o tym sza, jakby ta starość też swoje etapy, bo zakładają, że jednak ludzie używają do tego dziewięćdziesiątki to do setki czasami jeszcze wyżej to starość też nie jest jednorodna, że jednak dzielimy ją na starość wczesną zaawansowaną taką starość sędziwą i że na każdym etapie, jakby te zmiany fizjologiczne są inne postępują, niemniej o takim zadaniem rozwojowym dla dla tych wszystkich okresu jest nie tylko tak jak mówiłem wcześniej adaptacja do strat i ograniczeń, ale też tym zadaniem jest powiększenie obszaru osobistej wolności i bardzo się gdzieś właśnie podobało tak właśnie takich rozmyślań psychologów rozwojowych, a że, żeby od już wiemy na noże tą osobistą wolność w tym sensie, że nie jesteśmy już obciążeni tymi zadaniami opiekuńczymi i związanymi z rodziną UE, ale też myślę sobie takiej paradoksalnej sytuacji, że często np. mówi się o tym, że kobiety po pięćdziesiątce sześćdziesiątce stają się niewidzialna i tak jak rozmawia w ramach swojego projektu doktorskiego z kobietami heteroseksualnymi właśnie 5060 plus to one mówią o tym, że sami widzialność sprawia, że mogą zrobić wszystko, że teraz właśnie przyszedł czas, kiedy nie muszą się niczego tłumaczyć i myślę sobie właśnie od tej wolności i tułów ROM nie do końca potrafimy wykorzystać albo nikt nie wierzymy że, że możemy, że teraz właśnie jest ten czas niektóre osoby to robią właśnie poprzez nie wiem uniwersytety trzeciego wieku poprzez nie wiem chodzenie, w jakich ruchach nordic-walking przez las 10km odkrywają siebie na nowo w różnych działaniach czy to przez jogę z większych miastach kobiety tworzą kręgi bogiń, jakby tych sposobów na odkrywanie, jakby mu takiego pomysłu na siebie, ale też przewartościowania pewnych rzeczy jest jest sporo, ale problem też polega na tym, że z starzenie się na starzenie się pracujemy przez całe życia, że to jest pewien wynik tego co było wcześniej na co pracowaliśmy na jak w jaki sposób budowaliśmy relacje jak dbaliśmy oto relacja co dla nas było ważne czy udało się użerać, a tak kochanie czy udało się uzbierać np. też zabezpieczenie finansowe bo, bo to też istotna nie możemy tego aspektu pomijać na ile stawialiśmy sobie cena tym z, że myślę sobie o tym właśnie, że taka, że to się zmienia, że jesteśmy w takim momencie po pierwsze, też przesunięcia tych widełek starzenia się kiedyś nie wiem osoby pięćdziesięcioletnie uważano w tym słowie oczywiście za dziadków albo babcia teraz są osoby, które cały czas są aktywne pracują, więc jak wierzę, że też to to takie przewartościowanie patrzenia na na na starzenie się jako na okres rozwojowy, który może być płodny, który może być interesujący też taki w ogóle wartościowy czy to dla osób indywidualnych czy dla ich otoczenia jest jest w trakcie ale, żeby ten projekt udał muszą zatem też pójść zmiany społeczne polityczne w sensie też też rządzący decydenci muszą zobaczyć, ale mógł w tym pewien interes polityczny, żeby le starzenie się no było takim okresem wartościowym, ale i, ale też powinni widzieć, bo wszystkie dane demograficzne pokazują, że przez najbliższe dekady będziemy mieli do czynienia ze starzejącym się społeczeństwem że, że ta liczba właśnie tych osób będzie rosnąć natomiast na powinno być w interesie nas wszystkich również tych jeszcze młodszych, żeby to nie byli tylko ludzie, którzy specjalnie używam teraz tych terminów są obciążeniem czy obciążeniem budżetowym ale, żeby byli na ile InPostu pozwala zdrowie chęć życia radość życia takimi właśnie współ obywatelami ciągle tak nie tylko, a nie tylko mamy socjalnym dodatkiem tak mu no myślę jednak patrzenie na starość jednak pod tą przez pryzmat takiej medyka realizacji tak jak pan mówi chcę być obciążeniem budżetowym za, jakby wy sprawia, że te choroby ograniczenia o starzenie się w związku z tym smutek i i depresja, która jest naprawdę poważnym problemem wśród osób 70 plus to w okolicach 15% jak nagle sprawia, że może przesłania w ogóle ten aspekt właśnie te rozwojowy ten aspekt który, bo te następne pokolenie mogłoby się dzielić swoim doświadczeniem mądrością, ale myślę sobie jeszcze takim 1 aspekcie, który sprawia, że tak nam w ogóle trudno zrozumieć, dlaczego ta starość jest aż tak niedoceniana, bo myślę sobie w ogóle o takim o zjawisku, które wiąże się z tym, że każde pokolenie, a nawet inaczej nawet osoby, które dzieli 510 lat to jest tzw. efekt generacyjna sprawia, że on się od siebie różnią chodzi o to rzeka każdy, jakby właśnie wiek grupa ma taki bardzo specyficzny rodzaj dość świadczeń określonych wartości takich społeczny kulturowy mówi tło migracja w tempie życia jakiś takich nowościach technologicznych i że w rezultacie człowiek stary danej grupie jest inny, czyli różni się będzie nie wiem starzeć pokolenie Solidarności różni się będzie starzeć pokolenie Kia wpisy z lat dziewięćdziesiątych itd. a więc tutaj też właśnie brakuje też tak w moim odczuciu takiej czujności na to, że ta starość jest bardzo różnorodna i że w co są ludzie, którzy będą się starzeć taki pozytywny sposób to znaczy bez większych obciążeń związanych z niepełnosprawnością chorobami, a są ludzie, którzy że, jakby nie mógł też obciążeni pracą stresem stylem życia brakiem więzi takiego wsparcia społecznego będą to starość przeżywali no taki bardziej dramatyczny czasie sposób w tym rodzin wydaje się, że to dużo zależy od od od klimatu w jakim to wszystko się odbyła problem mówi tylko o klimat społeczny właśnie akceptacja dla od, o czym pani też mówiła tak akceptację, dlatego że można jeszcze właśnie w takim bardzo dojrzałym wieku nie wiem znaleźć partnera, że partnerkę no w ogóle że, żeby to to było odbierane jako coś co jest ważne potrzebne pozytywne, a nie coś co jest nie wiem naganne, że nie wypada albo, że coś takiego się należy to strasznie dużo jest do tego co się tak modni ostatnio mówi do przepracowania przez nas wszystkim, ale tych cały czas będę się upierać przy tym że, że musimy przepracować i jazzu, że to jest w ogóle podstawą naszych zachowań, bo myślę sobie kobietach, które właśnie zostają bez bez swoich partnerów palet no, toteż nie kwestia orientacji i nikt i tak naprawdę, jeżeli brakuje partnerów w naszym w naszej grupie wiekowej to co stoi na przeszkodzie, żeby związać się z młodszym partnerem 10 albo 15 lat nośną z swoim nasze zadanie kołtuństwa przeszkadza powiem wprost w dni to można u nas płytką to jest to można nazwać właśnie nie wiem mężczyzną to jest cały czas z głową gdzieś ten ojczyzny i właśnie traktowania człowieka starszego jako jako pewien sposób zgorzkniałego zacofanego niesamodzielnego tym samym niewystarczająco atrakcyjna dla młodszej generacji oczywiście to też jest kwestia płciowa w przypadku mężczyzn i młodsze partnerki nie są szacowania tak punkt negatywnie albo sceptycznie, więc starzenie się też ma płeć z całą noc wejście spróbujmy tematem tak, który wydaje mi się jednak ważne że, że inaczej się starzeją osoby heteroseksualne i inaczej nieheteroseksualnych w Polsce, że jednak brak brak regulacji dotyczących związków partnerskich i czyni czyni starość osób mógł lesbijek gejów i generalnie osób nieheteroseksualnych czynnikom starość bardzo niepewną co związane jest źle chociażby kwestią dziedziczenia kwestią bezpieczeństwa socjalnego z kwestią szczęście, jeżeli chodzi do momentu z medyczną i jakby współuczestniczenie w chorobie i w tym szpitale z moich badań radzą sobie całkiem nieźle, ale jednak wciąż się osoby nieheteroseksualne boją się co będzie, kiedy się zostawiają wtedy dłużej partnera, bo partnerka jak zareagują dzieci, jeżeli są czy będą mieli wystarczająco dużo środków, żeby nie wiem np. coś wynająć, kiedy stracą na prawo do mieszkania, bo wiadomo, że małżeństwo nawet nie zawiązano za granicą nie ma w Polsce tutaj żadnego przełożenia prawnego i i myślę sobie po prostu o tym, że rzeczy są też gdzieś wymaga refleksji i namysłu nie tylko starzenie się płeć, ale można powiedzieć, że ma pewnie też tożsamość seksualną tak na polityce bardzo dziękuję także, chociaż udało się zasygnalizować temat a, a to oznacza że, że być może życia w ogóle poświęcić oddzielną audycję temu problemowi cieszę się, że że, choć trochę nawet jeśli mamy wrażenie, że na skutkował ważne tematy udało się nam po poruszyć raczej to jest inspiracja do tego żeby, żeby mówić o tym więcej, bo widać jak jak dużo jest nie tylko do powiedzenia, ale do do zrobienia bardzo się już dziękuję pani Olga koniec współtwórczyni projektu określonego z luźny warkocz była naszym gościem dziękuję za rozmowę z Zwiń «

Starość ma płeć? Życie seniorek w Polsce

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POPULARNE

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 13:00

Najnowsze Podcasty

Wygumkowana połowa historii - o książce "Cyngielki, gwardzistki, terrorystki. Polki, które zabijały dla sprawy"

Grzegorz Schetyna: "Uważam, że ten sondaż jest inspirujący dla opozycji" [sondaż TOK FM i Oko.press]

Szacki: "Wydaje mi się, że wspólna lista to jest recepta na wzmocnienie Konfederacji"

''To była gigantyczna praca do wykonania''. Katarzyna Butowtt o swojej roli w filmie ''Jezioro Słone''

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL