REKLAMA

Mit świętego a bohaterowie Klanu. "Mity są oczywiste, a rzeczywistość złożona. Ludzie podejmują złożone, trudne, błędne i złe decyzje"

Poranek Radia TOK FM - Weekend
Data emisji:
2023-03-11 08:20
Audycja:
Poranek Radia TOK FM - Weekend
Prowadzący:
Karolina Głowacka
W studio:
dr hab. Marcin Napiórkowski
Czas trwania:
14:12 min.
Udostępnij:

ChatGPT przeszedł psychotest. Wykazuje empatię 9-latka Dzień dobry

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
to nam się drugi zamach na życie Jana Pawła II tak powiedział wczoraj metropolita krakowski arcybiskup Marek Jędraszewski TVP będzie codziennie emitować fragmenty archiwalnych 1 000 000 Pawła drugiego widzowie trafią na nie w czasie największej oglądalności tuż po głównym wydaniu wiadomości TVP jak państwo wiedzą również Sejm przyjął uchwałę w obronie dobrego imienia Jana Pawła drugiego jesteś z nami pan prof. Marcin Napiórkowski zakładu kultury współczesnej Rozwiń » Uniwersytetu Warszawskiego dzień dobre dzień dobry chcę z panem porozmawiać o MICE Jana Pawła II co się składa na ten mit czy jakikolwiek sposób Nicze jest miejsce na niuanse i im, że zaczniemy od tego z czego składa się mit Jana Pawła II w Polsce składa się z tego samego co o każdy mit, czyli jest taką maszyną sympatyczną do upraszczania rzeczywistości, więc przepraszam, że od razu odpowiem na główne pytanie, ale podstawową zaletą mitu jest niestety to że nie bardzo pozwala na niuanse i składa się, ale to weźmy te składowe to są te kremówki czy to jest nie lękajcie się co to jest na mocy by dużo tego wszystkiego ale, żeby tutaj od razu podać do problemu poważnie, a jednocześnie nie ignorować wątku kremówek to na najprostszym poziomie nic można porównać do metafory, kiedy mamy jakieś zjawisko, które jest trudne skomplikowane w jaki sposób nowe np. prąd elektryczny i mam jakieś drugie zjawisko, które już znamy widzieliśmy i one namacalne np. rzeka to, żeby powiedzieć prąd elektryczny jest jak rzeka rzeczywiście w naszym języku mamy mnóstwo elementów tej metafory procy na świat płynie tak jak rzeka i nic działają bardzo podobnie niezwykle skomplikowane problemy mówiące o tym 3 jest dobro zło kim jesteśmy, skąd przybyliśmy jak należy żyć właściwie zamieniają na bardzo proste symbole, a jeden z rodzajów tych symboli są właśnie wzorca bohaterskie mity osobowe na teraz taka osoba, która jest bohaterem musi składać takich prostych wizualnych albo nawet smakowych elementów, które pozwalają ją bardzo dobrze zakotwiczyć w rzeczywistości, żeby była tak jak rzeka, żeby była tak jak coś co możemy zobaczyć włożyć rękę doświadczyć wszystkim zmysłami coś co każdy zna tak coś co każdy znano właśnie teraz kremówki mogą nas bawić albo oburzać, ale one są tym bardzo ważnym elementem, który zakotwiczy ba postać bohatersko w tej codziennej przyziemnej rzeczywistości co daje pewną siłę daje możliwość łatwego zamieszkania w naszej wyobraźni, ale z drugiej strony jest jakąś pułapką, bo sprawia, że zamiast wchodzić niuanse skupiać się na szczegółach chcielibyśmy ilość prostego krystalicznego obrazu w tym sensie takie często pojawiające się pretensje do osób, które powołują się na Jana Pawła II, że czytaliście jego encykliki z drogą to różne interesujące cytaty to na inne inną rozmowę są takimi zarzutami właśnie nie wiem czy pan by się z nim zgodził, bo w tym znaczeniu właśnie, że te mit nie polega na tym czy powoływani na kogoś używanie kogoś jako argumentu za swoją sprawą nie trzeba właśnie się to zanurzać tylko wystarczy ten mit sam tak to cud jeszcze raz wracając do tego odcięli się zacząłem dzisiaj z jakimi czyli będę powtarzał świat wokół nas jest strasznie skomplikowane jest wojna dopiero co była pandemia dzieje się strasznie dużo różnych rzeczy nasz umysł bardzo dobrze sobie radzi z rzeczywistością, ale wtedy, kiedy ona jest prosta i łatwa do Poznania i opanowania i do kuszy miałam bardzo dużo różnych właśnie takich maszyn sympatycznych, które służą do tego, żeby te złożoność redukować i teraz, kiedy mamy do czynienia z takim bohaterem to i nie może na co dzień całkiem nieźle sobie z tym radzimy, że 1 człowiek może zrobić coś dobrego złego albo mieć talent do czegoś nie mieć talent do czegoś innego to kiedy przychodzi nam do uświadomienia sobie tego samego w sprawie bohatera kulturowego to czujemy się zagrożeni zaatakowani, ponieważ to usuwana dywanik spod nóg to usuwano te maszyny do upraszczania teraz, kiedy myślę o sobie często robię to jeden z moich ulubionych tematów to mam tak dużo wspaniałych talentów na otworzenie ładnie radiowy głos, ale okropnie potrafi śpiewać bardzo chciałem śpiewać, ale nie mogę odżałować no właśnie i wraz, gdyby moi przyjaciele postępowali wobec mnie tak jak postępujemy wobec rzeczywistości mitycznej herosów to chodzimy wszędzie opowiadali, że na Jurkowski śpiewanej wspomnianej na świecie posłuchajcie Napiórkowski śpiewa nagraliśmy jak śpiewa prysznicem zaś rzecz nie polecam nikomu i wy z faktu, że jestem miły głos jest dla nich przyjacielem albo, że nie pisze książki wnioskowali, że skoro w 1 rzeczy idzie dobrze wszystkie pozostałe muszą robić równie dobrze jak superbohater pan supermoc wszystkim czy taki superbohater no właśnie teraz w przypadku Jana Pawła II mamy do czynienia dokładnie tym samym zjawiskiem już bardzo dobrze zbadane w przypadku mitów i postaci bohaterskich to znaczy ja zajmowałem się zawodowo dosyć dużo pamięcią tożsamością Jan Paweł II jest autorem książki pod tym tytułem ona zawędrowała na półkę zupełnie przypadkiem i wiele temu osiągnąłem po książkę w totalnie dobrych intencjach, ponieważ jak wciąż stoi na mojej półce zwykle wcześniej czy później zostanie przeczytana, a jeszcze była na temat którymi interesował no i byłem bardzo rozczarowany i zaskoczony, ale potem sobie uświadomiłem, że być może odpowiedź na to jest prosta można być świetnym dyplomatą charyzmatycznym przywódcą kościoła człowiekiem bezpośrednio zaangażowany w walkę z komunizmem jednocześnie wcale nie być wybitnym filozofem od pamięci tożsamości no to kwestia filozofii Jana Pawła drugiego jego talentów poetyckich jest właśnie dalece dyskusyjne, ale to, czyli wracamy do tego, czego zaczęliśmy nie da się po Skrobacz pomnika trochę go naruszyć albo on ma trwać w całości albo jak rozumiem upada również w całości no właśnie tutaj niespodzianka i zwrot akcji, ponieważ jesteśmy w stanie wykroczyć poza ten pierwotny oczywisty poziom mitów w kierunku innych bardziej złożonych opowieści, jeżeli ktoś przedstawił nam tabelkę w excelu albo jakieś liczniki przedstawiające dużo różnych zmieniających się wartości matematycznych to zwykle byśmy się zagubili się byśmy jedno zaczęli się buntować, bo tego nie lubimy ale kiedy te wartości zostają w odpowiedni sposób wplecione w bardziej skomplikowaną opowieść to nagle okazuje, że nasza kultura nasze umysły co doskonale zdolne do zarządzania taką złożoną rzeczywistość pomyślmy o wielkiej dziewiętnastowiecznej powieści albo o wspaniałym pomniku polskiej kultury przyrody czy serialu Klan i jesteśmy w stanie śledzić naraz losy kilkunastu kilkudziesięciu być może i kilkuset postaci, które zmieniają się splatają różne wydarzenia i być może to jest ten krok, który musimy wykonać przejście od opowieści monolitycznej opowieści mitycznej nie w kierunku drugiego mitu, który zamiast Świętego robi nam Schwarz charakter tylko w kierunku pewnej złożoności od rejonu WPR przewieźli mnie pan przez połowę rozmowy to nierealne żal do najgorzej jest fantastyczne albo nie jeśli myślimy o figurach mitycznych w ścisłym tego słowa znaczeniu jeśli myślimy o herosa jeślibyśmy świętych jeśli myślimy o urokach mamy, ale to prawda to prawda, ale jeśli myślimy o kimś, kto jest jak bohater powieści o kimś, kto np. dla mnie to jest bardzo poruszające, jeżeli weźmiemy to przez pryzmat decyzji kimś, kto podejmuje trudne dramatyczne decyzje, kto podejmuje błędne decyzje i przez to staje się być może znacznie bardzie interesującej to nie jest także postaci, które zrobiły pani decyzję postaci, które zrobiły bardzo złe rzeczy my od razu zawsze wrzucam do śmietnika, jeżeli tylko nie mamy wobec tych postaci takiego oczekiwania, że one będą gwiazdą polarną i kompasem to jesteśmy w stanie całkiem nieźle myśli o takich postaciach ja akurat nikt nie zajmowałem się zawodowo i górą Jana Pawła II, ale zajmowałem się powojennym podziemiu niepodległościowym znany dzisiaj często jako żołnierze wyklęci i obserwowałem losy ludzi, którzy podejmowali bardzo dramatyczne decyzje jedną z nich zdecydowali się współpracować z nowym reżimem jednej z nich zdecydowali się na radykalną walkę z tym nowym reżimem i z bardzo wielu tych życiorysach pojawiały się bolesne wielkie pęknięcia i te postaci nie stawił się przez to nieważne albo godny potępienia stawały się jakąś opowieścią, która być może nawet lepszą instrukcję obsługi rzeczywistości opowieścią przestrogą powiedział złożoności, jeżeli dokonujemy tylko wątpliwość czy w przypadku Jana Pawła II takie dostrzeżenie złożoności w szerszej skali jest wszystko i społeczne jest możliwe, bo ten kult został w pewnym sensie przegrzany tak to moja ocena narożniki, które są wszędzie to sprowadzenie właśnie faktycznie pontyfikatu do kawałków taki, że tutaj to słynne nie lękajcie się takie no co zrobi jest wreszcie w wzbudza do tej pory czy potem te kremówki to jest kwestia tożsamościowa to znaczy osoby, które intensywnie płakały np. na po w czasie śmierci papieża mogą nie chcieć przyjąć do wiadomości tejże złożoności właśnie, bo tak jak pan mówi to wysunięcia tego dywanika spod nóg, więc w tym wrażenie w tym sensie mam wrażenie, że dość gwałtowna reakcja na reportaż TVN raczej jest obroną tego mitu i naszej czy te części osób, które właśnie bronią Jana Pawła II i tożsamości tych osób niż samego Jana Pawła II jako osoby w tym sensie nie wydaje się, żeby można było tutaj jednak coś do porozumienia z bardziej tutaj widzę te skrajności, czyli albo człowiek z żółtą twarzą tutaj chodzę do świata medycznych okrutnych żartów młodszego pokolenia Tomasz Jana Pawła II albo właśnie ten człowiek z pomnika, że tutaj chyba nie ma nic pomiędzy, ale może jestem przesadnym pesymistą trudno powiedzieć to oczywiście czas pokaże natomiast ja tutaj jestem naukowcem, a nie politykiem, więc zupełnie inne mam zobowiązania my możemy namierzyć, jakie osie, jakie czynniki decydują o 1 podstawie albo drugiej oczywiście bardzo silne uwikłanie emocjonalne bardzo silne taka monolitu za co ja w tym czasz to są te czynniki, które wpływają na radykalizację tego obrazu oraz jeszcze 1 rzecz, której tutaj pani redaktor wspomniała, czyli ta polaryzacja w ramach, której wezwanie do obrony staje się tym silniejsze im wyraźniejszy mamy obraz wroga tu warto wspomnieć, że jest to praktyka, w której obecny obóz rządzący jest bardzo dobrze wyćwiczony to jest sytuacja, w której ta opowieść polityczna Prawa i Sprawiedliwości sprawdza się najlepiej działa najskuteczniej opowieść sytuacja, kiedy możemy powiedzieć zobaczcie oto jesteśmy my w takim kredytowym kole tutaj nasza tożsamość nasze granice, a teraz przychodzą jacyś inni i chcą nas rozpuścić chcą nam burzyć naszą tożsamość to jest najmocniejsza siła, która stoi od początku za tymi tematycznymi czy mitycznymi zwycięstwami Prawa i Sprawiedliwości dziękuję bardzo, za rozmowę pan prof. Marcin Napiórkowski z zakładu kultury współczesnej Uniwersytetu Warszawskiego dziękujemy życzymy spokojnego weekendu panie profesorze niechętnie, a państwa zachęcam do dostrzegania szarości właśnie i niuansów w różnych historiach ósma 67 pora na skróty informacja potem porozmawiamy o znów o czasie szybki Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: PORANEK RADIA TOK FM - WEEKEND - KAROLINA GŁOWACKA

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

W maju TOK FM Premium 40% taniej. Podcastowe produkcje oryginalne, Radio TOK FM bez reklam i podcasty z audycji.

KUP TERAZ

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA
Array