Ha-Ga. Obrazki z życia

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dobry wieczór przed mikrofonem Marta Perchuć Burzyńska gościem godzinę kultury jest Agata Fijewska autorka książki HAGA obrazki zżycia Witaj serdecznie dobry wieczór książkę wydało wydawnictwo marginesy HAGA, czyli Hanna Gocławska Lipińska rysowniczka i satyryczka wydobywa się getto chyba jednak pewnego zapomnienia, choć ostatnio zelektryzowało mnie moja mama powiedziała mi to jest tak jak z Hagi i zastanowiłam się, że jednak w pewnym pokoleniu HAGA istnieje, a który ma Rozwiń » stronnik mam przepraszam cha, a końcówka lat 40 no to bardzo możliwe tak rzeczywiście no z starsze osoby z pokolenia twojej mamy doskonale pamiętają uwagę, ponieważ w latach pięćdziesiątych sześćdziesiątych siedemdziesiątych Kagan była bardzo popularna za sprawą szpilek za sprawą przekroju i za sprawą wielu innych pism, w których w, których ona publikowała ilustracji dla dzieci i ilustracji dla dzieci i rzeczywiście to ja też sama jeszcze kojarzy, że co niektóre właśnie do Tuwima tę nauczycielkę taką w długiej sukni dziewiętnastego wieku zaś samo osi i tego króliczka choćby opowiedział Dzięcioł Sowie Więcek sporo tego było, a teraz z młodzi ludzie absolutnie nie kojarzą Hagi, choć co niektórzy za sprawą albumu, który został wydany przez bez zmian w 2015 roku albumu właśnie z tymi rysunkami czarnobiałymi ze szpilek pt. HH HAGA gdzieś tam mogą im się obić po uszy w każdym razie dzięki ani nie sterowni, która zgłosiła się do córki Hagi to było już w 2007 roku zgłosiła się, ponieważ sama pamiętała i znalazła gdzieś w ogóle na strychu rodziców stare przekroje i stare szpilki strasznie ją zauroczyły te rysunki i to, że takie są uniwersalne aktualne i postanowiła Hg odnaleźć wtedy wpisując Googlea hasło HAGA no wyskakiwał miasto te natomiast ona napisała do muzeum karykatury i okazało się, że właśnie jest Zuzanna Lipińska córka Haji i Eryka Lipińskiego i zgłosiła się do niej i Zuzanna w swoim prywatnym archiwum tych prac oryginałów właśnie ze szpilek ma no grube tysiące, ponieważ HAGA przez 40 lat jako tak by najdłużej współpracująca rysowniczka satyryczna w ogóle rysowniczka miała swój cykl w szpilkach w tygodniku tydzień tydzień 2 rysunki, a twoje pierwsze spotkanie z wagą, jakie było jak wspominasz no moje pierwsze spotkanie z Hagi to też dopiero po wydaniu tego albumu albumu HAGA, który miałam na półce i no od czasu do czasu ściągam sobie z tej półki, bo te rysunki, a szczególnie podpisy pod nimi są szalenie zabawne nadal i nadal myślę, że aktualna i takie bardzo współczesny chwilami tak są szczególnie te obyczajowe właśnie, które ona w szczycie swojej popularności w latach pięćdziesiątych zaczęła tworzyć rysować podsłuchiwać to żart ze związku z małżeństwa rozwodów zdrad z różnych takich towarzyskich sytuacji są nadal bardzo bardzo zabawny taki ona głównie właśnie takimi obyczajów kami parała, bo polityka była jej obca zresztą wtedy kwestia cenzury tak tak nawet może nie tyle złej obca bo, bo przed wojną robiła rysunki również takie o zabarwieniu mocno politycznym i zresztą potem także zdarzały się rysować karykatury, ale wiadomo, że nie niepolskich polskich polityków, bo to po prostu nie było można była cenzura Kluz szpilki po wojnie stało się pismem siłą rzeczy prorządowy i HAGA świetnie się w tym odnalazła, ponieważ karykatura obyczajowo satyra obyczajowa była jak najbardziej mile widziana nie było dla nich duże pole do popisu i ona mogła rozkwitać w tym i ich dlatego też właśnie ten szczyt popularności przypada właśnie lata pięćdziesiąte wszyscy się mogło z 1 strony rozkwitać, ale z drugiej strony rysowanie karykatur satyra to był i nie wiem czy do końca nie jest jednak taki świat zdominowany przez mężczyzn takie wnioski można wysnuć chociażby patrząc na przytoczoną przez siebie listę znanych rysowników, który w szpilkach zatrudnią w latach siedemdziesiątych Krzysztof Teodor Toeplitz tak jest no i lata siedemdziesiąte, które dzięki większej otwartości pozwoliły też publikować publikować karykatury zagraniczne i tablice najbardziej z tego korzystał zatrudnił też wielu młodych początkujących wtedy rysowników to wtedy zaczynali Dudziński Czeczot mleczko Krauze Edward Lutczyn no sami oczywiście panowie byli młodzi byli energiczni pełni zapału i też ich Kraska nazywana jest wręcz czasem barbarzyńską drapieżną Aga była zupełnie inna i dla nich tych latach siedemdziesiątych ona dobiegała sześćdziesiątki, więc była starszą panią to oni mieli po 20 parę dochodzili trzydziestki i nawet jak pisała maile do niektórych z tych panów to oni w ogóle nie byli świadomi że, że taka rysownika w tym samym czasie co oni na tych samych wąskich przecież łamach opublikowała wspomnieć 0 no właśnie to jest takie bardzo dojmujące to co pisze na samym początku, że nawet osoby, które brały udział w pogrzebie Hagi no wiele z nich nie pamięta, że tam było, tak więc sytuacje się pamięta być może sprawy potoczyły się bardzo szybko i toteż w tym jest związane, ale rzeczywiście to no to było przykre właśnie usłyszeć, że tyle osób posiada właśnie 0 wspomnienia pożegnania hańbą, ale też sztywno dotarłam do wielu osób, które ją pamiętają, aczkolwiek te wspomnienia te wspomnienia to są wspomnienia osób, które pamiętają AG z perspektywy albo dzieci nastolatków młodzieży, ponieważ no jej rów równo latkowie już już dawno po jej los nie żyją, więc to też są wspomnienia takie typu była damą była bardzo elegancka, a lubiła słuchać takie bardzo mocno ogólna bądź też sporo domysłów jest w książce na temat życia twojej bohaterki co świadczy o tym, że o tym mówić, ale też o tym, że nie było łatwo podobno tylko 1 wywiadu prasowego udzieliła tak udzieliła 1 wywiadu prasowego są tam jeszcze jakieś szczątki wypowiedzi innych pismach, ale 1 takiego na 3 szpalty, więc wcale nie jakiś znowu bardzo rozległy wywiad ona tam się tłumaczy ze swojego pseudonimu ze swoich początków to było wiadomo oceną stolica właśnie w połowie lat pięćdziesiątych to też typ znaczące tak no właśnie tych materiałów źródłowych miałam bardzo mało no bo ta 1 rozmowa i to tak naprawdę głównie polegała na listach na prywatnej korespondencji dzięki uprzejmości córki Hagi i była korespondencja między matką Hagi Eugenią między rykiem Lipińskim przez cały, jakby czas trwania ich związku potem między Zuzanną córką i właśnie Hague i mamą, a więc głównie to znajdą znalazłam też całkiem sporo listów od Tuwima wrócimy do tej charakter, bo to było bardzo miłe znalezisko no bez bez dostępu do tych materiałów nie dałoby się napisać książki w Hadze mogłabym po prostu drążyć naokoło zależało mi na tym, żeby pisać o niej nie wokół niej jej mąż Eryk Lipiński dość dużą po sobie zostawił zadbał o to jak o zachowanie pamięci o nim chociażby ponad 400 stronicowe pamiętniki i wiele innych no można znaleźć informacje w Hadze w słownikach w jakieś tam krótkie wzmianki właśnie w kalendarzach szpilką owych samych szpilkach trochę tam w życiu Warszawy, ale to są to są bardzo ogólne rzeczy w agenta Józka dzisiaj jest gościnią godzinę kultury rozmawiamy o książce HAGA obrazki z życia wydanej przez wydawnictwo marginesy i przez Agatę z nawiązką napisanej za chwilę wracamy do naszej rozmowy teraz czas na informacje taka dobry wieczór raz jeszcze przed mikrofonem Marta Perchuć-Burzyńska dzisiaj w godzinę kultury gościnią jest Agata najpierw autorka książki HAGA obrazki z życia mało brakowało, a Anna Hania Han czka HAGA w ogóle by się nie urodziła ten moment, który opisuje, kiedy Eugenia matka leży w moskiewskiej klinice by usunąć ciąże, a tu nagle następuje awaria prądu przypomnijmy to był rok 1905 z nas też nadaje się na rysunek myślę, że biorąc pod uwagę okoliczności taki pół satyryczne to fakt, choć myślę że, gdyby HAGA o tym wiedziała może skorzystałaby, ale ona do końca życia nie miała pojęcia o tym że, że prawie nie było te informacje zostały od córki Hagi, które z kolei przekazała jej kuzynka kuzynka Krystyna Zwolińska zresztą bardzo znane malarka i dość bliska przyjaciółka mamy, która dowiedziała się od kogoś tam też już jakiś czas po po śmierci Hagi jakoś pewnie zapewne przypadkiem i rzeczywiście nie byłoby Hagi, gdyby jej mama nie zmieniła nie zmieniła decyzji nie wiadomo dlaczego no w każdym razie nie byłoby też być może, gdyby nie to że, gdy Gosław powrócili z Moskwy do Polski zamieszkali w Zielonce prze przez płot z libijskimi i pierwszą osobą, która tak naprawdę zauważyła potencjał tej małej dziewczynki Hani był ojciec Eryka Lipińskiego to od Lipiński mówi się, że zawsze jest potrzebne dziecku kość taka 1 osoba, która przynajmniej 1, która zwróci uwagę doceni zauważy myślę, że to była to była ta osoba, ponieważ Teodor zwrócił uwagę na to, że Hania dużo rysuje, że lubi właśnie, że woli siedzieć w domu i czytać ona bardzo szybko zaczęła czytać w wieku 3 lat, a więc on pokazywał jej obrazki pokazywał jej albumy ze ze sztuką pozwał ikony uczył o władcach Polski nie tylko to samo pewnie na pewno robił ze swoim synem Erykiem Lipińskim trochę tych potraktował tę Hanię jak swoją córkę wysłał jej pocztówki z dalekich podróży i ona czekała na każde spotkanie z Teodorem u niej w domu rodzinnym nie było albumów ze sztuką no, więc na pewno ta postać miała znaczenie tak bardzo w ogóle ciekawa postać Teodor Lipiński zaangażowany w ruch robotniczy podobno znał się z samym Leninem i też zajmował się opiekował się dziełami sztuki wyważone Miss Polski przez władze carskie to prawda, że mały Eryk skakał, ale czasu o bitwie pod Grunwald wzięta zwiniętej w rulon takie obrazowe mocą prawda, że on zabrał prac ciężkich Arras i to bitwa pod Grunwaldem leżała u nich w domu mieszkaniu w Moskwie i Eryk rzeczywiście przeskakiwał przez ten obraz w Tulonie z ciekawych rzeczy będzie można obejrzeć muzeum karykatury o od 30marca albo 3001. i będzie można obejrzeć wystawę karykatur rysowanych przez Teodora Lipińskiego i przez Eryka Lipińskiego czy taka wystawa w obydwóch panów ojca i Senat 2 osobne w 1, więc zachęcam 2 panów, gdzie ta HAGA no znowu zniknęła no właśnie mam nadzieję że, że powróci ta wystawa, bo tak jak tak jak mówiłem poprzednio zaczęło się od tej ani nie Starowicz i 2008 roku muzeum karykatury właśnie HAGA dotykała się swojej pierwszej monograficznej wystawy, której towarzyszył też albo uwaga HAGA te prace są jest ich bardzo wiele są oryginały właśnie te szpilką owe, które co ciekawe właśnie zachowały się, ponieważ HAGA sama o to zadbała ona mieszkała blisko redakcji szpilek, która mieściła się wtedy przy placu 3 krzyży, a sama mieszkała na fraz kat, a więc po prostu te prace po publikacji odbierała i są to jest w ogóle 4000 aż rysunków natomiast większość ilustracje to często bywa właśnie we współpracy z wydawnictwami to to wielu twórców to mówi zaginęła w tych kolorowych rysunków ilustracji właśnie do książek do świetlików to Zuzanna w swoim archiwum ma ich niewiele, ale też trochę się powiedzmy tak pokrótce jak wyglądała druga Hagi do szpilek do przekroju już później studiowała przed wojną studiował w pracowni Tadeusza pruszkowskiego nie jest i modom jak Wojciech Fangor tak co ciekawe ona studiowała przed rykiem i chociaż była 8 lat młodsza to pierwsza poszła na ASP to ona namówiła Eryka Lipińskiego, żeby też stawał na Akademii, bo w miał wtedy dobrze płatną pracę urzędzie meldunkowym na na Żoliborzu i zastanawiał się właśnie, czego będzie żył jak pójdzie na na Akademię i długo rozważał i właśnie w pamiętnikach wspomina, że jedyną osobą, która tak mocno w niego wierzyła i i mówiła, że na pewno da sobie radę właśnie była jego ówczesna sympatia HAGA wiemy jedynie HAGA tylko Hania Gocławska moje dziecko jak mówił tak no mówił tak o niej on to ta relacja dzisiaj trudno do wyobrażenia, bo ona znaczy to trudne do wyobrażenia bywają tak, ale on postanowił żona będzie jego żoną w wieku, kiedy on miał 11 lat on on był 8 lat starszy, więc można powiedzieć i to widać po listach tamtego okresu, kiedy ona była jeszcze dzieckiem był już dorosły wziął sobie ją po prostu próbował wychować, a te list ostrożnym irytowały powiem szczerze on po prostu mówił jak ona ma pisać co ona, że coś tam musi nie podoba myślę, że trochę go wprowadziła na ziemię, bo to kilka takich listów potem dotąd się zmienia traktował ją jak dziecko i potem rzeczywiście ten będą się zmienia oni szli łeb WM to HAGA poznała Ricka z Tuwimem chociażby razem siadywali przy stoliku Gombrowicza Gombrowicz był hańbą zachwycony miał na nią aż 3 pseudonimy pana to myli pani nasili pani mi nikt i no, jakby w tym towarzystwie HAGA funkcjonowała na pewno na równi z Erykiem no ale oto on założył pismo satyryczne szpilki razem Zbigniewem Bitner 3005. roku i ona zaczęła tam publikować w 1936 trochę czekała, choć tych szpilek się tam dużo w tym czasie nie nie ukazywało, bo też cenzura działała i były konfiskowane jako anty sanacyjne lewicowe pismo w każdy raz pierwszy rysunek Agi ukazał się w 3007. roku w marcu, a tak jakoś tak rażąca ławek teraz, bo coś o zakochaniu tam tak tak tak to był taki rysunek kreska jest w ogóle nie wyglądało jak kreska Hagi widać żona pracowała nad swoim stylem, ale są tutaj takie obcisłe piersi pojawiają się w tych rysunkach przedwojennych włosy łonowe co ciekawe no i to ta karykatura nawet tak naprawdę nie wiadomo czy to było do jej tekstów jeszcze ona była młoda zakładam że, że mogło nie być, że dopiero nasze wyrobiła w tych swoich potem dbała o to, żeby od ADO Zet był to były jej rysunki i jej przez nią zasłyszane teksty strasznie dużo pracy tak naprawdę wydaje się, że to małe rysunki ale kiedy wyobrażam sobie, że co tydzień trzeba właśnie podsłuchać błyskotliwy tekst lub gdzieś komuś myśliwego istotą właśnie o to to nie jest łatwa praca, tym bardziej że ona przecież miała też wiele innych publikacji i nosa na łamach szpilek pojawiały się jej okładki pierwsze otwarte dużo całostronicowe tych rysunków pięknych kolorowych część z nich można też obejrzeć w książce plus współpracowała z wieloma innymi magazynami polskimi zagranicznymi i ta ilustracja dla dzieci i o tym też mało, kto pamięta ona jakoś tak została wyparta z tego kanonu ilustracji dla dzieci i zdecydowanie słusznie, ponieważ stanowiła jeden z takich 4 filarów Świerszczyk początkującego, który z, które to pismo zostało założone w 1945 roku powojennej Łodzi, gdzie tak naprawdę kiełkowała na nowo ta Polska kultura i cały czytelnik i tak to wielkie imperium tak naprawdę i była HAGA był Jan Marcin Szancer Eryk Lipiński Olga Siemaszko taka ciekawostka ilustratorów aż do jak wyglądam Świerszczyk nie mógł w to uwierzyć ilustratorów to lat pięćdziesiątych w ogóle się w świecie szczególnie podpisywało można było się domyślać po, jeżeli ktoś sobie zaznaczą na rysunku choćby inicjały, a tak to tonie, więc potem sute toporne lata 51 było trzeba i to i to widać zmianę, gdy ratownicy musieli rysować właśnie VIES i budowę miast i gdzie po prostu politycy witali dzieci Stali się tam też znalazł na łamach Świerszczyk i wiele innych takich stacji, ale przynajmniej wtedy ilustratorzy zaczęli być podpisywanie z pierwszej litery imienia nazwiska przeskoczyliśmy dla sądów wojennych, bo od tych wojennych losach chętnie także chciałem z tobą porozmawiać, ale jeszcze wcześniej wspomniałaś o tym jak nad kreskę z tak wyrabiała tak się zastanawiałam, kiedy odnalazła swój język w rysunku, którego już była pewna perskie miniatury, które odkryła w księgarni Mortkowicza ów były ważną inspiracją były były bardzo ważną inspiracją, ale po rysunkach widać, że to była połowa lat czterdziestych ona wtedy też stworzyła taką postać inkasenta gazowni o nazwisku Car puszkę, z którym wiąże zabawna anegdota, bo potem znalazły się na życie z prawdziwego Busha prawdziwy Car puszkę sędzia złodziej z Łodzi ma, który właśnie pisał listy sprawa skończyła się w sądzie spółdzielnia czytelnik tę sprawę wygrała, ale HAGA dobrodusznie postanowiła tego nazwiska na czas jakiś przynajmniej zrezygnować, chociaż sama została panią karkówką tak nazwano ją właśnie w latach popularności Car puszki panią Car puszkę mówiło się też coś jest Hagi od tych ilustracji mówiło się Haggis po prostu tych rysunkach ona lubiła takie nazwiska, które miały dość zabawne brzmienie, więc pojawiają się też Kurpie to owcy Pipczyński wiele tego typu nazwisk w ogóle na uwagę zasługują też takie żarty językowe są doskonałe bardzo zapewne często zawarte w 1 zdaniu jeden z moich ulubionych nie mów, kiedy przerywam tak i sporo tego jest one będą zawsze aktualne o mnie, a wysoka każdy, kto te prawne owym Agata Fijewska autorka książki HAGA obrazki z życia jest dzisiaj gościnią godziny kulturę za chwilę wracamy do naszej rozmowy zajmiemy się na początku latami wojennymi relacją Hagi z Erykiem Lipińskim, ale teraz w radiu TOK FM ciasna inform dobry wieczór raz jeszcze przed mikrofonem Marta Perchuć Burzyńska dzisiaj gościem godzinę kultury jest Agata Fijewska autorka książki HAGA obrazki z życia prócz my do relacji Haggis Erykiem Lipińskim bardzo ważnej relacji biorą ślub w roku 3008. Eryk żeni się z córką Eugenii, która wynajmowała pokój przez Dzikowskiego się prawda czasy były trudne i rodzinie Gosławski ich nie wiodło się wtedy najlepiej ojciec Hagi dość sporo pił Eugenia radziła sobie jak mogła piekła pączki, które zresztą po latach zachwalał Henryk Tomaszewski, kiedy przeprowadzili się do do mieszkania przy Smoluchowskiego tam tak naprawdę kiełkowała to życie satyryczna powstawał nowy magazyn satyryczny jeszcze wcale szpilki tylko miał się nazywać kwanty ba i razem z Marianem, a ile i wieloma innymi osobami m.in. Zuzannę ginczankę Eryk Lipiński i ich HAGA pracowali nad tym pismem ono nigdy nie doszło do skutku natomiast Lipiński wspomina w pamiętnikach, że wiele z tych pomysłów, a ile wykorzystał potem w przekroju no i powstają szpilki w w 3005. roku to dość dużo się dzieje HAGA i Lipiński są jeszcze studentami Akademii no i Eugenia nie była zbyt przychylna temu związkowi Eryka z Hanią uważała, że to zabiera dużo czasu, który mogłaby przecież przeznaczyć na naukę oni też długo się spotykali, bo zaczęli oficjalnie, kiedy miała 16 lat dopiął swego no właśnie dopiął swego tak i potem są te lata przedwojenne kiedy, kiedy wzięli ślub i ten ślub funt widzieli też powodów takich, że lokalowych lokalowych dokładnie, dlatego że gania, kiedy Eryk wynajął znają pokój zresztą pokój Hani ona spała wtedy w kuchni, a ze względu właśnie na na problemy finansowe Eugenio, bo tak naprawdę nie wiadomo z listów też też nie wiadomo czy wtedy Kazimierz ojciec Hani mieszkał z nimi czy nie mieszkał to się ciągle zmieniało ostatecznie połączyła Gosławski znowu wojna i wtedy wylądowali na Chmielnej no ale to do tego jeszcze pewnie dojdziemy Air właśnie wynajął ten pokój i żeby mogli spać razem i w 1 łóżku wzięli ślub w szli rano, bo wtedy było najtaniej zdjęcia nie ma jest zawiadomienie o tym że, że ślub odbył i to chyba tak naprawdę na nastały najlepsze lata ich związku lata przedwojennej Warszawy lub była miłość była Zawiła ta, że była pozycja była już pozycja w środowisku tym satyrycznym były znajomości było fantastyczne życie kawiarniane nocne stoliki w ziemiańskiej czy czy Odiah później no właśnie i Eryk HAGA siadywali przy przy stoliku Gombrowicza jest parę anegdot związanych z Komorowic tam choćby taka, że HAGA założyła się z bywalcami właśnie to jakaś wyciągnie Gombrowicza na spacer z dnia i udało jej dopiąć swojego słowa nigdy nie wychodzi w ramach podjechała podjechał pod dorożką powiedział, że zapraszają na obiad do kwoty 5zł tych opowieści związanych z Gombrowiczem jest jest troszkę więcej taki słaby państwa do książki, bo też już nie będziemy miały czasu, żeby opowiedzieć o tym w jaki sposób hal gal no nie wiem czy zaprzyjaźniła się pewien sposób Julianem Tuwimem ta historia jak dowodzi temu, że była osobą odważną do mało i miała jakieś cele przez całą, które chciała zrealizować właśnie, a potem przychodzi wojna przychodzi wojna, która małżeństwo Lipińskich nie oszczędza Eryk jest kilka razy aresztowany niesamowita jest ta historia z Eko i zabraniem do Auschwitz i listę, które wyrzuca z pociągu, który trafia do jego młodej żony to jest niebywałe ryk jadąc do Auschwitz tak naprawdę jeszcze nie wiedział, dokąd jedzie, bo w Oświęcimiu wtedy nie mówiło tam trafił jednym z pierwszych transportów z łapanki i napisał list na odwrocie projektu dla kawiarni sztuka, gdzie projektował fresk szedł na to spotkanie, na które no nie dotarł, ponieważ został złapany, gdyby wtedy wiedział, o co chodzi prawdopodobnie próbowałby uciec to był 1 papier, który miał przy sobie miał też uwag, więc wyrzucił z pociągu kartkę przebitą gwoździem wyrwanym z podłogi wagonu ta kartka złożona na 4 części trafiła do bardzo szybko do do Hagi no, kiedy Arek został został złapany to też zresztą parę osób widziało jak jak szedł pojmany, więc też no z różnych miejsc Aga dostała doniesienia no i bardzo szybko się zorganizowała razem z facetem, do którego Erik wszedł, czyli z pańskim właścicielem kawiarni sztuka poszli na Szucha wyobrażam sobie jak bardzo musiało być to stresujące doświadczenie dla Hagi no ale ona, jakby twardo szła powiedziała, dlaczego tam idzie i jakie może mieć znaczenie i rzeczywiście po kilku miesiącach Eryk wrócił oświęcimian, ale to nie była jedyna jedyne jego aresztowania tak, bo na Rakowieckiej, gdzie też HAGA walczyła i dostarczała odpowiednie sumy pieniędzy z odpowiednim osobom, żeby tam lepsze warunki, żeby dostał pracę chodzi bowiem introligator ni pisze też o tym, że oboje byli zaangażowani w ratowanie osób pochodzenia żydowskiego, ale to jednak Eryka drzewko rośnie w ogrodzie Yad Vashem, a nie haki to prawda no właśnie, więc to też jest taki wątek, który w tej książce staram się pokazać od relacji trochę wątek tej tej relacji wątek tego, że Eryk no nie tylko on generalnie mężczyźni potrafią często zadbać o to, żeby pamięć po nich po nich została no z wielu powodów to nazwisko Eryka Lipińskiego dzisiaj wielu osobom bardzo tych dużo mówi i stają przed lotami jego rysunki jego plakaty natomiast Hagi no nie zawsze-li miejsce podczas wojny Eryk Eryk fałszował dokumenty podrabiał podpis i przepustki z getta, a HAGA razem ze swoją mamą Eugenią pomagały potem osobom żydowskiego pochodzenia i i dbały o to, żeby trafiały do do mieszkań, które były przyjazne i tożsame właśnie u siebie dawały schronienie w i jednak kiedy właśnie potem pojawiła się kwestia tych drzewek to nikt nie zadbał o to, żeby tam rosło też drzewko Hagi myślę, że ona to są słowa też córki miałaby o to żal historia była ważniejsza niż Her Story ja, a tak trochę właśnie mówimy o tej relacji Hagi z Markiem Lipińskim wydaje się, że to jednak zaważyło na całym jej życiu, że była to tak mocna relacja, która w pewnym momencie no właśnie wypaliła się wypaliła się Eryk też co tych nigdy nie było tajemnicą miał wiele romansów HAGA zakochała się w kimś innym tor tak tak bardzo ciekawa postać zresztą, a niewiele było o nim wspomnień ale, ale te, które są bezbarwne no oni dość wcześnie zaczęli ten związek, więc to, jakby to, że się wypaliła to nie jest jakieś szczególnie dziwna trochę ten rozwód trwały przedłużał byli ze sobą wracali do siebie rozstawali się ostatecznie sześćdziesiątym drugim roku się rozwiedli no tak jak mówiłyśmy wcześniej ja pochodzę zostało takie wspomnienia i ludziach i właśnie w w źródłach nielicznych ona była nieśmiałą osobą i być może na początku rzeczywiście tak było ale jakby cały życiorys pokazuje, że ona była odważna, że może nie była mistrzynią self PR-u i nie potrafiła i może nawet nie chciała się przepchać walczyć o zlecenia i nie była duszą Towarzystwa Eryk Lipiński był Eryk był taki, że będą wszyscy znali znał wszystkich był dowcip wniesiemy takim typem gry busa natomiast właśnie HAGA wspomnieniach pojawia się ten tylko dama tak zdystansowana skromna, ale jednak była kobietą szalenie odważną i to właśnie ta wojna pokazuje to najlepiej potem też mam wrażenie że, że odrabiała to, że to Air głównie jest ono wszystkie stypendia i ciągle nie byłoby w Pradze w Paryżu w Chinach, a ona siedziała i czekała aż wróci Such konsul znana z córką Zuzanną, choć związana to też był dość mocny wątek w tej biografii przez wiele lat uczyła się Zakopane Zakopane tak w tym HAGA siedziała czekała pracowała rękę nie było właśnie za mniejsze działa chyba bardziej pracował jak górale z pracą jej pracowała pracował dużo, bo właśnie były były szpilki dużo zleceń poza tym cyklem dodatkowych był Świerszczyk, w którym też dużo się pojawia jej ilustracji były książki dla dzieci do drzew to Tuwima były inne pisma świat perspektywy był przekrój, więc one pracę miała sporo też próbowała plakatów została wyparta przez panów oczywiście wiadomo tak naprawdę, dlaczego ona nie zdecydowała, bo to było marzenie ona w tym jedynym wywiadzie, którego udzieliła mówi teraz bym chciała się zająć plakatem jemu poświęcić więcej czasu plakatu zrobią ostatecznie 10 no i ta szkoła plakatu to są znowu panowie, którzy właśnie, jaki mieli do niej stosunek mówi już o tej końcówce, a patrzyli na nią z takim przymrużeniem oka trochę no jak coś sugerowanych trochę trochę myślę, że sugeruje no myślę, że oczekiwałem panującej zawarcia jednak także HAGA będzie od męża tak myślę, że także, że tego tego wsparcia nie było i po rozwodzie z Erykiem na pewno było jej trudniej, ponieważ Towarzystwo siłą rzeczy trochę podzieliło HAGA, ponieważ miała mężczyznę z innego jak sama mówi rozdzielni, który kulturą sztuką nie miał nic wspólnego za to bywa trochę w innych kręgach nadal oczywiście przyjaźniła się z wieloma osobami z branży kultura sztuka jak najbardziej bywała tam w jajku NIK-u i marca w tych innych kawiarniach no jednak jakież to tam znaczenie na pewno miało myślę, że też by ona zdawała sobie sprawę z tego, że być może te jej rysunki trafiają już do jej pokolenia do końca lub inaczej nie trafiają do tego młodszego pokolenia, które pytało szpilki, że dla nich bardziej były te rysunki panów Andrzejów często też nazywanych 4 Andrzeja ami apokalipsy, którzy właśnie zaczęli publikować na łamach szpilek w Wiśle też, że Świerszczyk z kolei w latach sześćdziesiątych zaczęli publikować ci młodzi ilustratorzy dużym zapałem, którzy też mieli nową charakterystyczną kreskę stan Wilkoń chociażby i ich kolejne właśnie spychacza ami myślę że, toteż związane z jakąś pewną nową energią którą, którą wnosili też z tym, że mieli pewnie więcej czasu, bo tylko kobiety w tamtych latach pełnił wiele ról prawda, a te szczególnie takie, które były w związkach również artystami często były po prostu całym impresariatu dla dla swoich mężów, więc były żonami matkami, a dopiero w którejś tam w kolejności artystkami jak była tego świadoma i mówiła swojej córce, że życie żony i artystki jest trudne do pokoi do pogodzenia już wtedy właśnie w latach sześćdziesiątych siedemdziesiątych mówiła, że to mężczyźni piszą historię no jak się okazuje historia sztuki również przykryto nie za wysoka ta historia nie za wesoła, choć sąd w wesoła wesołe momenty to jest historia na pewno pouczająca to pouczająca dla kobiet teraz też dużo pojawia się takich właśnie życiorysu wyciąganych, które w pewnym momencie kobiet, które były znaczące jak to właśnie w pięknie też powiedział ten kelner po wojnie rękę panie siedziały przy stoliku, a ich znani bardziej mężowie przy barze co zamawiali Carver po 3 i powiedział właśnie do Hagi do żony Brzechwy i do Ireny Szymańskiej, która bardzo znaczącą postacią w czytelniku, a tanie tworzony czy też ktoś w soboty kiwa głowami te już na szczęście się zmienia prawda Darek powoli, ale to się zmienia i w ogóle wspaniale, że te historie Herstorie wyciągnęła na światło dzienne, a bardzo dziękuję Agata na piórka autorka książki HAGA obrazki z życia byłego się godzinę kultury jeszcze ogłoszenie mamy takie, że 4kwietnia muzeum karykatury w Warszawie muzeum imienia Eryka Lipińskiego będzie spotkanie połączone z połączonych licytację w książce nie chciałbym zdradzać, bo liczą na to, że państwo przeczytają sami pojawia się wątek właśnie tych w latach siedemdziesiątych pewnej licytacji prac w szpilkach no i teraz trochę tą licytacją, na którą córka Hagi Zuzanna Lipińska zdecydowała się przeznaczyć kilka prac Hagi chcemy jej zadość uczynić, a pieniądze zostaną przeznaczone na szczytny cel będzie to jakieś jednorazowe stypendium dla dla rysownik Kiki i zapraszam państwa serdecznie to będzie też spotkania autorskie przy okazji muzeum karykatury 4kwietnia w bardzo dziękuję Agata na biurka jej książka HAGA obrazki zżycia książkę wydało wydawnictwo marginesy dla państwa mamy kilka egzemplarzy także czeka na maila na adres dla was małpa TOK kropkę FM Marta Perchuć Burzyńska dziękuję dziękuję Tomaszowi kopca za pomocą przygotowaniu programu informacja Zwiń «

Ha-Ga. Obrazki z życia

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: GODZINA KULTURY

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 11:00

Najnowsze Podcasty

Czy atak rosyjskich dronów na Ukrainę - największy od wybuchu pełnoskalowej wojny - zniechęci Kijów do kontrofensywy?

''Dziennie po pomoc zgłasza się nawet tysiąc osób''. Fundacja Uniters pomaga Ukrainie i uchodźcom w Polsce

Czy jesteśmy skazani na kooperatywy spożywcze?

Jest brutalniej niż w czasach "dziadka z Wehrmachtu"? O kampaniach wyborczych.

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL