Maciej Zakrocki przedstawia dobry wieczór w poniedziałek 20marca w radiu TOK FM pierwszym radiu informacyjnym 26lutego u wybrzeży Kalabrii rozbiła się Łódź z uchodźcami na pokładzie z każdym dniem dowiadywaliśmy się o rosnącej liczbie ofiar tragedii, która ostatecznie wyniosła 67 zdjęcie tylu trumien ustawionych w hali sportowej w miejscowości Crotone obiegło świat i przypomniało, że problem migracji do Europy się nie skończył, a wręcz przeciwnie nasila się w
Rozwiń »
ostatnich miesiącach, a po zimie szlaki migracyjne na morzu Śródziemnym z pewnością się zapełnią od 2015 roku, gdy mieliśmy w Europie do czynienia z potężną falą uchodźców, która z kolei mocno wpłynęła na polityczny krajobraz w wielu państwach toczy się dyskusja jak poradzić sobie najlepiej humanitarnie z tym poważnym problemem łatwych rozwiązań nie ma o czym świadczy fakt, że od prezentacji przez komisję europejską we wrześniu 2020 roku nowego paktu o migracji i azylu dalecy jesteśmy do uzgodnienia kompromisu w ramach całej wspólnoty przeszkadzają emocje w różny punkt widzenia w zależności od położenia geograficznego danego państwa tradycji w kontaktach z ludźmi innych kultur sytuacji demograficznej danego kraju ciekawym przykładem jest polskie doświadczenie z ostatniego czasu bez większych napięć wewnętrznych wstrząsów przyjęliśmy w ciągu roku 10,51 000 000 uchodźców z Ukrainy z czego w sumie 8,51 000 000 wróciło mamy zatem około 2 000 000 osób z tego kraju nie tworzy to istotnych problemów społecznych czy politycznych mniej więcej w tym samym czasie około 40 000 osób próbowało przedostać się do naszego kraju przez granicę z Białorusią, ale pochodzili z takich państw jak Afganistan Syria Irak Jemen czy Iran działania polskich władz poza przykładami ludzkich zachowań kilku organizacji pozarządowych wielu tzw. zwykłych ludzi z miejscowości przy granicy zyskiwały powszechny poklask nawet gdy pojawiały się dowody wypychania zagranicę matek z dziećmi czy znajdowano w lasach ofiary wyziębienia głodu od razu dodam podobne emocje można spotkać w wielu państwach Europy, czego dowodem są wyniki wyborów ostra czasem przekraczające granice przyzwoitości retoryka wobec migrantów i ułatwia od lat zwycięstwa Viktorowi Orbanowi mogła wygrać PiS-owi w 2015 roku, a ostatnio Giorgia Meloni we włoszech wsparła partię konserwatywną Szwed odwołującą się do anty imigracyjnej retoryki dała Marie Le Pen drugie miejsce we francuskich wyborach prezydenckich dzisiaj widzimy, że rosnąca fala migrantów od Południowej strony Europy rozniecać polityczną debatę co oczywiście utrudnia dogadanie się co nowego paktu migracji azylu tymczasem jest to konieczne, bo żadne państwo nie poradzi sobie z tym problemem samo, a odwoływanie się jedynie do odruchu Solidarności w razie potrzeby może skończyć się wielkim rozczarowaniem no dzisiaj w dniu, w którym zajmuje się sprawami Unii Europejskiej chcę państwu zaproponować dyskusję o tych sprawach, do której zaproszenie przyjęli pani dr Jolanta Szymańska z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i pan prof. Maciej Duszczyk z ośrodka badań nad migracjami Uniwersytetu Warszawskiego to naprawdę ważny temat aktor wie czy za kilka miesięcy nie stanie się tematem nr 1 w naszej Unii Europejskiej zaczynamy Maciej Zakrocki przedstawia no i są już z nami zapowiadani goście pani dr Jolanta Szymańska Polski Instytut Spraw Międzynarodowych dobry wieczór dobry wieczór witam serdecznie słuchaczy i pani redaktora i pan prezes Maciej Duszczyk ośrodek badań nad migracjami Uniwersytetu Warszawskiego dobry wieczór dobry wieczór panie redaktorze dobry państwu od zawsze dobrze na początek może powiedzieć w jakim w, jakim jesteśmy momencie, bo zdanych, które które łatwo oczywiście są dostępne mówi się, że mniej więcej 2017 roku liczba osób, które próbują się głównie w południowym szlakiem dostać do Unii Europejskiej spadała 2019 rok 140 000 nieregularnych imigrantów dwudziestym roku podobna liczba natomiast od kilku miesięcy słyszymy, że wyraźnie to rośnie no, więc pytanie jak w jakim jesteśmy momencie czy rzeczywiście mamy do czynienia może już jeszcze nie z falą, ale czymś co można by nazwać no nie wiem narastającą walą, proszę bardzo, kto by chciał zacząć to może ja zacznę jeśli chodzi o statystyki zeszłorocznych to liczba przekroczeń nieuregulowane granice odnotowano przez agencję Frontex z sięgała powyżej 300 000 to jest taki poziom, który pamiętamy z roku 2014, czyli taki poziom, który poprzedzał kryzys migracyjny 201516, więc to jest poziom wyższy niż standardowo, ale jednak daleki od tego odnotowanego właśnie w tych czasach największego kryzysu 201516 natomiast sam fakt, że jest to więcej niż standardowy poziom 150 000 budził niepokój, zwłaszcza państw, które na szlakach migracyjnych ami, a leżą czy też są tymi państwami pierwsza docelowymi jak choćby Austria czy Włochy, a więc istnieje oczywiście obawa, że mi, że możemy mieć dalszy wzrost migracji natomiast w zasadzie Ishii mielibyśmy zarysować w tym obraz migracyjnym ówczesny obecnego roku to jest on bardziej skomplikowane ja bym powiedział ze względu na to, że różne państwa z różnymi wyzwaniami migracyjnymi mierzą, dlatego że wciąż jeśli porównamy liczbę uchodźców z Ukrainy, która przyjechała do polskiej do innych państw to jest ona znacznie większa niż te liczby te, które notowane były podczas kryzysu migracyjnego, więc takie państwa Polska Niemcy zdecydowanie dzisiaj przede wszystkim mierzą się z zarządzaniem migracją ukraińską uchodźstwa ze strony Ukrainy nie do końca mam wrażenie, ale są też zainteresowany jakąś taką bardzo pogłębioną dyskusją na temat tego co się dzieje na szlakach południowych ze względu na to, że no i mają po prostu inne wyzwania i innymi problemami, a się mierzą natomiast oczywiście są mam państwa, które wciąż uderzają w ten w ten taki alarmistyczne, a i to on tutaj przede wszystkim Austrią teraz świecę, która prezydencji, której jak wiemy rząd uzależniony jest od cen partii radykalnych szwedzkich Demokratów, który też tę kwestię stawia dość intensywnie na agendzie unijnej, zwracając uwagę właśnie na, a ten problem nielegalnej migracji, które wciąż występuję, więc dyskusja o imigracji powiedziałbym na forum Unii Europejskiej ona toczy się, ale nie jest specjalnie intensywna widać to było po lutowym szczycie, kiedy tak naprawdę migracja miała być tematem nr 1 in tego szczytu natomiast przyjazd prezydenta Żeleńskiego de facto odwróci uwagę od min od kwestii gracji i Note wątki pojawiły, ale nie było jakoś intensywnie eksploatowany ani też komentowane w ogóle szeroko w mediach, a i ten komunikował, że głos teraz panu profesorowi jeśli pani pozwoli to, aby jeszcze tylko do morze poprosił o o to, aby pan pan poseł się może też troszkę na tym wątku zatrzymał poruszonym przez przez panią doktor, że właśnie ta duża liczba uchodźców z Ukrainy, która znalazła się w Europie powoduje, że w ogóle trochę inaczej patrzymy na to zjawisko w całym bloku tymczasem właśnie się wydaje że, owszem, takie są fakty natomiast jeśli dziś pojawia się dyskusja czy to na forum parlamentu europejskiego akurat na ostatniej sesji to też wróciło czy w takim politycznym dyskursie jak i jaki obserwujemy między grupą socjalistów parlamencie europejskim europejską chadecją to jednak rzeczywiście dominuje sprawa tych tych szlaków z południa łącznie z tym, że się też zwraca uwagę na rosnącą liczbę osób, które próbują się przedostać z Turcji na jak wiemy Unia europejska tam dogadywała się i finansuje jakimś sensie to żeby, żeby z tego kierunku tej tej migracji nie było czy fakt, że mi ciągle mnóstwo współczucia w Europie dla Ukrainy powoduje, że to nie jest gorący temat polityczny i tak naprawdę dalej właśnie te migracja z południa wywołuje emocje czy musimy zdawać sprawę z takich 2 może procesu z 1 strony Ukraińcy przyjeżdżający do Unii Europejskiej podlegają kompletnie inny przepis nie może może oczywiście większość nie zdaje z tego sprawę między migrantów na ulicy bardzo częsta mijamy Ukraińców nie zdają sprawę tak nawet z migrantami natomiast w przypadku dochodzi tak naprawdę tzw. dyrektywa, która mówi o ochronie tymczasowej, która daje im prawdę mówiąc wszystkie takie możliwości wejścia do społeczeństwa państwa przyjmującego dostęp do rynku pracy dostęp do edukacji służby zdrowia itd. tak dalej, ale w przypadku migracji, które teraz rozmawiamy, czyli migracji no tak naprawdę o charakterze uchodźczym, ale też szeroko rozumianym szczególnie państw afrykańskich państw bliskiego Wschodu tu wszystkie osoby, które docierają do Unii Europejskiej muszą, choć długotrwałe procedury związane z ochroną międzynarodową, a więc c, które otrzyma więcej grup trwają od pół roku nawet 1,5 roku taki wniosek jest rozpatrywane te osoby nie mają dostępu do rynku pracy nie mają dostępu do edukacji nie ma dostępu dzieci mają edukację tak naprawdę szkolenia te nie mogą się żadne odbywać tak pan często również te osoby po prostu sprzedają w ośrodkach zamkniętych, a więc podłoga ma możliwość jakichkolwiek interakcji między tymi migrantami bezpieczeństwa państwa przyjmującego natomiast musimy również zdawać sprawę, jeżeli osoby giną na granicy czy to na granicy na brak ostatnio mieliśmy przy wybrzeżach morskich wód włoskiej Kalabrii czy przy granicy polsko-białoruskiej no to to nie mówimy tutaj o Ukraińcach mówił tutaj osoba, które bardzo często przedzierają się takich państw Syria Afganistan nie zna afrykańskich jak np. Wybrzeże kości Słoniowej czy Nigeria, a więc mamy 2 zjawiska, które gdzieś tam ze sobą korespondują, ale w ramach debaty europejskiej wydaje, iż są jednak VAT-em 2 różne tematy one dziś będą łączyły pewnie momentami mówiący o tym świadczy przepisy dotyczące ochrony tymczasowej można stosować jakiś innych sytuacjach poza tak eks radnego od strony rynku sytuacja w przypadku my wojny Ukrainie to jest pewnie też temat na przyszłość tzw. debacie o pakcie o migracjach azylu, ale tutaj, aby jednak te 2 procesy, jaki sposób oddzieli myślę, że w ośrodku w przypadku Ukraińców to bardziej mówimy o kimś takim elemencie trochę humanitarnych związanych, że ta wojna jest trochę naszą wojną nie w sensie militarnym, ale w sensie takim mentalnym natomiast przypadku w przypadku osób docierają w sposób nielegalny sposób tak naprawdę cię na terytorium państwa nielegalnie nie to to czy ten będzie po prostu nieudokumentowane tak powinniśmy mówić to ta sytuacja troszeczkę troszeczkę inna jak obserwuję debatę szczególnie w ostatnich tygodniach to jest sposób na konkluzje rady europejskiej, który mówi pani doktor no to to tam jest sporo o właśnie o migracjach tutaj z morza przez morze Śródziemne kanał bałkański bardzo mocno podnoszony, czyli Verte szczególnie po wejściu Chorwacji do do strefy Schengen natomiast tych Ukrainie to, bo tak tak przekonaliśmy troszeczkę mamy jakiś taki 2 punkty są bardzo niewielkie, bo się wydaje, że problem, jakby nie występuje się poza tak znacząca, więc wydaje się, że ta debata jeśli chodzi o imigrację ona będzie się raczej raczej ogniskował wokół tej migracji o charakterze nie udokumentowanym Europy któraś z Afryki czy dalekiego Wschodu no to jest może dobry moment, żebyśmy troszkę powiedzieli właśnie od tych próbach stworzenia takiego wspólnotowego akceptowalnego przez wszystkich systemu było wiadomo właśnie po kryzysie 2015 roku, że to co jest już chyba się nie sprawdza no i komisja europejska dostała zadanie, które wykonała stworzyła nowy pakt migracji azylu już poznaliśmy we wrześniu 2020 roku i no i mimo że właściwie ja przynajmniej on za mało może o tym wiemy nie dostrzegam w tym pakcie jakiś rewolucyjnych zmian no to mimo to dalecy jesteśmy chyba od wizji no i zgody dogadania się państw członkowskich co do tego paktu pani doktor co w nim jest tak zdecydowanie tak ma pan redaktor rację we wrześniu 2020 roku komisja przedstawiła, a nowy plan, które i no był taką odpowiedzią na dysputy dyskusji kłótni wokół, a zagadnienia relokacji, które w zasadzie od 2015 roku towarzyszyły państwu dzieliły je bardzo intensywne i ten nowy plan zakładał, że w zasadzie nam alternatywą dla relokacji, czyli dla tego podziału AAU uchodźców czy azylantów zostać osób osób wnioskujących o azyl Unii Europejskiej między państwami będzie przejęcie odpowiedzialności poszczególnych państw za zorganizowanie powrotów z danych osób, które nie kwalifikują się do uzyskania ochrony międzynarodowej, czyli pewnego rodzaju taka alternatywa albo państwo redukuje na swoje terytorium, a la Vita albo zorganizuje powrót tego tej osoby, która się nie kwalifikuje do ochrony oraz organizujecie, czyli też finansuje no tak zdecydowanie przede wszystkim sfinansuje, a jeśli nie będzie to możliwe z finansowego organizacyjnego punktu widzenia wtedy ani wtedy lokuje na własne terytorium tutaj pojawia się problem, dlatego że polityka powrotów jest bardzo skuteczna mimo szeroko szeregu zabiegów, które Unia europejska czyniła przez lata w tym zakresie, ponieważ no z tego komunikatu ostatnim przedstawionego przez komisję europejską wynika, że to jest 21% tylko 21% skuteczności tych powrotów, czyli tylko 20% osób przy sytuacji, w której większość osób zabiegających o ochronę międzynarodową woli dostaje decyzję odmowną tak duże te osoby to wzrasta również ciekawe w większości nie wracają i nie jest łatwo, aby ta, aby tę efektywność polityki powrotowej zwiększyć stąd, jakby ta alternatywa relokacja czy powrót przestaje być alternatywą, bo jeśli państwo nie są w stanie zorganizować powrotu, bo wówczas powinny redukować, czyli w zasadzie wracamy do punktu wyjścia, czyli do kłótni o mechanizmy relokacji na en dlatego o te działania, które skupiają się dzisiaj, na których komisja europejska próbuje się dzisiaj skupić a, przedstawiając komunikat w połowie marca to są właśnie zagadnienia przede wszystkim polityki powrotowej zwiększenia skuteczności państwa w deportacjach en osób, które się do ochrony nie kwalifikują no i Toma sprawić, że ten system, który przedstawiła komisja w 2020 roku będzie miało w ogóle szansę zaistnieć, dlatego że ta propozycja w zasadzie jest wciąż w zamrażarce mają można powiedzieć, że dyskusja o pakcie zrobił się toczy, ale tak naprawdę jest po prostu spychane na dalszy plan, dlatego że państwo nie chcą o tym rozmawiać, o ile udało się ograniczyć presję migracyjną dzięki przede wszystkim tym umową, a z państwami sąsiadującymi, które zatrzymują emigrantów i ni no i również poprzez wzmocnienie ochrony granicznej jako takiej Unii Europejskiej no to jednak polityka powrotów jest jest dość mało skuteczna wciąż więc, aby ten system nowy zdrowy mógł zaistnieć musi być te skutecznie ona realnie polityka powrotowi i temu dzisiejsze wysiłki komisji europejskiej w zasadzie są dedykowane ana niemal 100% to jest jeden z 4 takich no obszarów problemowych którym, które zostały opisane w tym nowym unijnym pakcie ten ten mechanizm solidarnościowy właśnie polegający na tym co pani doktor opisała to może rzeczywiście, zanim jeszcze przejdziemy do tych pozostałych 3 by pana profesora poprosiło o jeszcze odniesienie się do tego wątku, bo rzeczywiście jest najbardziej dyskusyjny, a m.in. tak mi się przynajmniej wydaje jednym z problemu, który właśnie utrudnia porozumienie w tej sprawie jest to w, że no to macha wymaga całej zmiany i filozofii w podejściu do osób, które docierają do jakiegoś państwa takiej filozofii organizacyjnej jeśli mogę tak powiedzieć i no i trochę też solidarnościowej w takim też organizacyjnym znaczeniu, bo jeżeli byłaby sytuacja taka, że Włosi mówią mamy ogromną liczbę, którą sami nie radzimy w ramach solidarnościowego mechanizmu prosimy Polskę, żeby się zajęła odesłaniem tych ludzi, którzy nie otrzymają właśnie tej ochrony międzynarodowej unijnej to trzeba przecież tych ludzi z Włoch przetransportować do do Polski no i na jakiś czasu tutaj musieliby się znaleźć nas do tej pory się mówi że, że to państwo przyjmujące ma w zasadzie obowiązek zajmować imigrantami, więc to się podobno tak brzydko nazywa ruchy wtórne tak jeśli chodzi właśnie o ten problem panie redaktorze Szanowni Państwo czym się wydaje, że dotyczy to ta cała unijna polityka migracyjna, którą wniósł, którą wypracowaliśmy powiedzmy od momentu powiedzmy wejścia w życie Schengen tak naprawdę czy to traktatu amsterdamskiego czy tak naprawdę połowa lat dziewięćdziesiątych powiedzmy nie ona tak naprawdę dzisiejsze kompletnie nie sprawdza czas to jasno powiedzieć, że tak dalej być nie może i trzeba przyjrzeć się na nowo kompletnie nowe rozwiązania, ponieważ te wyzwania którymi stoimy można powiedzieć dzisiaj one są tylko preludium tego co może być w przyszłości dzień uczy się jestem przekonany, że będzie jakaś idąc ta katastrofa przyszłości, ale musimy się taki sposób na to przygotować, że migranci będą traktowani niestety jako pewnego rodzaju argument rozrywka czy to politycznych czy nawet militarnych jak teraz przypomnę, że włoskie służby poinformowały, że grupa Wagnera w Afryce działa taki sposób, żeby zwiększać przepływy migracyjne Europy w dostępie do Europy, bo właśnie zwróć uwagę od kwestii Ukrainy, ale to jest pewnie temat poboczny nagle musimy jasno powiedzieć, żeby to ta polityka już dzisiaj nie może być kontynuowana czas na nowe rozwiązania dziękuję pani pewnie pewnie panie doktorze ze mną zgodzi możliwa rozmawiali na ten temat, ale moim zdaniem to co udało się wypracować prezydencji szwedzkiej to jest taki element mówiący o tym, że przestały przestała być, jakby 2 takie zasadniczo sprzeczne stanowiska do pewnego momentu jedni mówili możemy pośmiać prawie wszystkich to prawda to w momencie Angela Merkel mówiąc to daje szansę stać dałem radę Willkommen Politik tak czy takie tak tak tak taka niby zachęca zachęta to oczywiście nie chcę teraz chodziła do polityki niemieckiej ówczesnej, ale po morze, bo takie zrobić ważny Europa sobie radę z każdą liczbą takie wtedy byłem bardzo mocno swych niemieckich przed przestrzegają tego polityka mówiąc o tym, że po prostu to to niema szans działać doszedł w perspektywie, a z drugiej strony była taka polityka Fortress Europa zamyka Europę muruje się tutaj żaden migrant nie przyjdzie doskonale widzimy to porażka polityk nasze polsko białoruskiej granicy przypomnę że, że pan minister Żaryn kiedyś pomógł opublikował taki słynny tweet mówiła o tym wybudowaliśmy Górnik przez temu nie przejdzie codziennie kosztu osób nielegalnie przekracza polską granicę i to jest jak najlepszy komentarz do do do tego co napisał pan pan minister ziaren, ale wróćmy do tego mechanizmu relokacji, żebyśmy zamknęli ten wątek tak jest inaczej jak i kwestia kwestia relokacji jest moim zdaniem też tak jak chciałem powiedzieć elementem prawie zamkniętym tak czy może wyrazić jakieś niewielkie kwestie edukacyjne dotyczące dotyczące dotyczące dobrowolnej relokacji jakieś państwo przejmie wspólnych interesów, ale nie wyobrażam sobie wypracowania dzisiaj takie unijnego modelu lokacyjnego to co istotne to rzeczywiście oczy mówiła pani doktor mianowicie kwestie dotyczące deportacji czy kwestia powrotu, ale Unia europejska przestaje mówić my jesteśmy w stanie zapłacić za relokację, żeby je, żeby te państwa przyjmowały osoby które, które u nas u nas są teraz będzie oprócz loggii mówimy o tym nie mamy pełne instrumentarium polityki wizowej np. zakażemy wjazdu do Unii Europejskiej wszystkim tym osobom za nie popracują będą pewnego sankcje są do osób, które organizują te przebyte, a więc jesteś taki zaczyna być taki element tzw. jest karą czyli, czyli kija i marchewki w przypadku tych państw petenci też również ten również bardzo mocno pojawia jest kluczowa kwestia jest jednak, jeżeli osoby czy to są Przymorze na Białorusi granicę polską czy są w tym momencie już na wybrzeżach było to się za późno, bo te osoby już u nas są, tak więc osób więcej, bo to jest to jest czas robić wszystko i tych działań może obrazić co najmniej kilka kilkanaście ryb jednak powstrzymywały migrację w państwach może nie pochodzenia państw tranzytowych była mowa przed tym momencie też tych kwestiach dotyczących dotyczących umów z państwami tranzytowymi to wcale nie jest proste, ale nie moim zdaniem polityka, która mówi o tym poradzimy sobie osobami już w Europie są, czyli deportuje Emmy czy lokujemy to jest polityka bardzo krótkowzroczne moim zdaniem ona nadal daleko nie zaprowadzi tak dalej niż szczyt od strony takiej organizacyjnej, którą pytałem, gdyby nawet się zgodziły państwa na ten mechanizm relokacji no to no to tak jak wtedy pojawiają się takie pytania techniczne, bo dzisiaj, kiedy Włosi od bez problemu powiedzmy nawet niektórzy twierdzą, że celowo ułatwiają przedostanie się migrantów ze swojego kraju np. do Francji no to robią to w jakim sensie na dziś ci ludzie na własny rachunek ale, gdybyśmy tak jak powiedział wymianę w ramach Solidarności mieli pomóc w odesłaniu tych ludzi do ich państwa pochodzenia my jako Polska tych ludzi, którzy są we włoszech Otóż naprawdę robi poważny problem organizacyjny to sobie, aby pomóc przepraszam bardzo panie redaktorze to przesuwanie osoba, która dociera nawet w Libii przez przez morze do Włoch my ich rozumie transportujemy wysyłamy kasy nasze wysyłamy do Włoch zabieramy do nas one są w ośrodku w dębaku pod Warszawą jakiś rozpatrujemy procedury później sam z powrotem do Libii albo nie wiem do nawet w kościach kości łonowej, skąd przyjechali to absurdalne tak czy taki pomysł moim zdaniem zabiega nie ma żadnych szans szans zrealizowania także tam ja chciałam tylko doprecyzować, że ten projekt, który we wrześniu 2020 roku komisja przedstawiła zakładał, że to organizacja powrotu może się odbywać z Włoch, ale ma być zorganizowana przez Polskę powiedz czy Niemcy czy inne państwo dopiero współpłacenia rozum jest element planu, a także co o tym że, że państwo momencie może będzie musiał zapłacić, że nie chce przyjąć będzie musiał zapłacić za ewentualną deportację lub pobyt w państwie, do którego przybyli też takie by trochę próba łączenia czy próby body z ogniem tak Maciek był utrzymania tego co jeszcze tak rozporządzenie w 3, które mówi o tym, że pierwsze państwo bezpieczne jest odpowiedzialne za nie za rozpatrywanie wniosku jeszcze w jaki sposób funkcjonują, mimo że nie funkcjonuje tak ten system z pewnością ten pomysł po pierwsze nie jest łatwy w wykonaniu po drugie jest skomplikowany to na pewno, ale ja w i wbrew pozorom czy też, bo tutaj pan profesor powiedział, że mamy pewne kwestie, w których może mamy lekko odmienne zdanie ja bym całkowicie jeszcze nie chyba nie pogrzebała pomysł relokacji myślę, że nie tak szybko on zostanie pogrzebany na poziomie europejskim, dlatego że nie znaleziono dotychczas żadnego alternatywnego niestety znaczy wszelkie inne pomysły, które były zgłaszane też w zasadzie nie sprawdziły to znaczy przypomnijmy mieliśmy szereg pomysłów potem, żeby rozpatrywać wnioski poza Europą wnioski azylowe, które są składane w państwach sąsiadujących ktoś nie sprawdziło się nie są tutaj skłonni kooperować polityka powrotów jak widzimy bardzo jest słabo skuteczna niewiele niewielkim stopniu w związku z tym no nawet jeśli będziemy podejmować szereg działań tych prewencyjnych wcześniejszych to i tak część uchodźców czy też MO no i migrantów będzie docierała do granicy Europy tutaj wnioskowała o ten azyl i pytanie jest właśnie kwestie Solidarności czy te państwa pierwszej linii będą no solidarnie odpowiedzialnie podchodziły do tej kwestii nie przypuszczając dalej tych osób, bo moim zdaniem ten system niestety będzie skłaniał do tego, aby właśnie Włosi wypychali tych i te osoby do do Francji, a albo do innych państw czytam Włosi Grecy pani państwo najbardziej obciążone pierwszej linii no to jest ich element nacisku tak naprawdę na zmianę tego systemu systemu, który jest w gruncie rzeczy na niekorzystne dla nich, dlatego że ten system jest niekorzystny dla państw jeżeli, ponieważ no nie czują one tego wsparcia, więc to generuje szereg właśnie tych patologicznych zachowań ze strony państw członkowskich podkopuje to Solidarność, więc jeśli nie wypracujemy innego rozwiązania dotychczas nie wypracowaliśmy dotychczas udało się tylko tak naprawdę zaleczyć tę kwestię to znaczy zastopować ten ruch migracyjny jak pan profesor słusznie powiedział tego ruchu migracyjnego należy się spodziewać w przyszłości tak i że będziemy coraz bardziej intensywne to będą będzie generował spory i jeśli tej Solidarności i w tej relokacji czy też innego systemu nie wypracujemy skutecznego mechanizmu to w zasadzie możemy się pożegnać ze strefą Schengen, dlatego że bez tego zaufania właściwe strefy Schengen nie ma racji bytu po prostu nie ma racji bytu, bo ona na wzajemnym zaufaniu musi się opierać i oczywiście teraz przyjmujemy taką optykę, że na po prostu właśnie budujemy ten twierdza Europa, która jest budowana trochę w oparciu o nowe technologie, dlatego że w tym wniosku komisji europejskiej z połowy marca właśnie przede wszystkim, a jest też położony nacisk na tę nowoczesną ochronę granic poprzez te wszystkie systemy informatyczne, które już są tworzone od lat, a w tym roku jesienią zacznie również jest mi działać nowy system ETIAS, który będzie rejestrował właściwego służy do autoryzacji wszelkich podróży na terytorium Unii Europejskiej, więc chcemy wprowadzić inteligentne granic chcemy mieć kontrolę nad właściwym na przepływem i migracyjnej zarówno legalnych jak nielegalny, a w obie strony tak naprawdę granice, ale ten problem pozostanie, dlatego że pozostają problemy po prostu na świecie mamy szereg zjawisk i szereg państw, których nie jesteśmy w stanie zawrócić migrantów Niewiem choćby przykładowy Afganistan, z którego wciąż wciąż napływają, a osoby i nie wiem tak samo hasła np. polityki powrotowej z 1 strony mamy dużą determinację do i do wzmocnienia tej polityki powrotowej z drugiej strony widzimy na przykładzie poszczególnych kwestii jak dużą kontrowersją z jak duże kontrowersje wzbudza zawracanie tych migrantów nawet właśnie mamy przykłady niebem świeckiej czy innych państw, kiedy organizowane są transporty samolotowe zawraca ni są nielegalni migranci są historie ludzkie, w których Europejczycy, które też angażują te są od to są kwestie budzące szereg kontrowersji, więc woda nie będzie łatwe rozwiązania tego jak przypomnę, że gośćmi Radia TOK FM pierwszego Radia informacyjnego są pani dr Jolanta Szymańska Polski Instytut Spraw Międzynarodowych pan prof. Maciej Juszczyk ośrodek badań nad migracjami Uniwersytetu Warszawskiego może tylko dla porządku, bo ja wspomniałem od 4 obszarach problemowych nowego unijnego paktu szybciutko jeszcze się odniósł do tych 3, które no wydaje się, że właśnie już udaje to pani profesor pan wtedy o tym przed chwilą się pani doktor powiedziała ten ten pierwszy obszar to jest zmniejszenie nieregularnej migracji drogą lądową morską i tu chodzi właśnie uszczelnienie unijnej granicy zewnętrznej, więc poprzez zwalczanie przemytu czy współpracy Straży Granicznej państw sąsiedzkich drugi obszar sprawniejsze szybsze procedury azylowe dla osób ubiegających się status uchodźcy w tym dla dzieci, którym nie towarzyszą dorośli na trzeci szybka weryfikacja nieregularnych migrantów organizacja powrotów osób, którym nie udzielono azylu też żyliśmy troszkę o tym powiedzieli to tutaj dane są istotne, żeby właśnie po pokazać od to co to znaczy ta weryfikacja nieregularnych migrantów, bo chodzi o to, że 13 to rzeczywiście uchodźcy którzy, którzy mają ewidentne powody właśnie, żeby uciekać ze swoich domów, ale 23 to migranci ekonomiczni rozwiąże w tych 3 obszarach jest znacznie łatwiej się porozumiewać no i i że rzeczywiście ten czwarty dotyczący mechanizmu solidarnościowego utrudnia zamknięcie całości tak panie prof. Dewey Teddy i tak nie znaczy to tak taka taka taka filozoficzna po, że trochę, ponieważ tak jak pan redaktor powiedział oczywiście tak te pewnie te 3 kwestie mniej kontrowersyjne ale kiedy będziemy sobie troszeczkę co rozumiemy pod tym pod tymi stwierdzeniami i to tak pewnie łatwo nie jest, ponieważ to znaczy weryfikacji weryfikacja odbywa się pierwsze państwo przyjmujące zagrane z klinik, które osoby dzielimy na 2 kategorie takie pomysły takie pomysły zapisane w fakcie w ciągu 24 godzin się uprawdopodobnia czy dana osoba ma szansę uzyskać ochronę międzynarodową na terytorium Unii Europejskiej tak zapewne sposób jest wpuszczana do procedury, jeżeli da przed twierdzę, że osoba pochodzi z państwa, który to prawdopodobieństwo utrzymania tej ochrony narodowej jest bardzo bardzo nikłe to ta osoba podlega nie albo dobrowolne mamy przymusowemu powrotowi do państwa, którego przyjechała bez jak naprawdę to zrobi to bardzo się też jest licząca dotyczące tak elementarnych praw człowieka to to moje zdanie to co bardzo to, żebyśmy sobie dzisiaj postarali się również powiedzieć to, że Unia europejska ma za zadanie jednak utrzymać swoje wartości europejskie, które są związane jednak z pomocą ludziom równania w potrzebie tylko teraz główny problem polega na tym, żebyśmy sobie jak jak w ten sposób na nowo trochę zdefiniowali, kto to jest osoba, która jest w potrzebie i jaki ma być, jakby zakres tej potrzeby, skąd osoba pochodzi, żebyśmy my mogli jako Europejczycy wziąć wziąć trochę na siebie odpowiedzialność w zakresie pomocy pomocy tej osoby tutaj już mamy do czynienia z istotnym, jakby zysk z istotą dyskusją w ramach poszczególnych państw członkowskich nawet ugrupowań w parlamencie europejskim to też nie są do końca zgodne co znaczy to osoba potrzeba to jesteś wyjście na dotychczasowe prawo unijne również o tym wspomniałem wezwane rozporządzeń w 3 czy tzw. europejski kodeks wizowy kodeks wizowy Schengen, ale również do taką fundamentalną fundamentalny akt prawny, jaki konwencja genewska zaćmy czy mamy konwencję genewską traktować jeszcze jako dokument zobowiązuje w tym swoim szerokim spektrum jej obowiązywania czy jednak mówimy o tym konwencja genewska stworzy pięćdziesiątym pierwszym roku bardzo specyfikę sytuacji powojennej już nie przez tego obecnych czasów generalnie powinniśmy zacząć zastanawiać w jaki sposób ją niepewny sposób, żeby zrobić 12 stronę konwencja genewska nawet nie ma kwestii ekologicznej natomiast pewnie ekologiczna kwestia jest, ale z drugiej strony to kwestia prześladowania też jest tutaj bardzo istotnie jak musimy ją jak możemy o sobie nie sposób traktować jest cały dorobek też też dotyczących dotyczących prawa Międzynarodowego dotyczącego państw bezpiecznych państw, które są w upadku państw, które można wysyłać można nie odsyłać, a tutaj rzeczywiście moim zdaniem jesteśmy przed jakimś takim takim w takim punkcie, w którym trzeba się zastanowić w jaki sposób całe te uregulowania tzw. europejskiej polityki migracyjnej, która składa się do tej pory 27 nie polityk migracyjnych państwo akowski państwo nowo uregulować, ponieważ musimy zdawać sprawę, że to jest również debata globalna jest dzisiaj PiS-em taki, w którym pokazywałem tym element Europy, ale również takiej debacie radziliście przed Stanach Zjednoczonych czy Australii, ponieważ tam też bardzo istotne napięcia napięcia są mili państwo też bardzo mocno dyskutują o polityce polityki migracyjnej już nie mówiąc w ogóle o tego co się dzieje Wielkiej Brytanii po wypowiedzi przez Gg League Lineker, który skrytykował podejście obecnego rządu brytyjskiego do polityki migracyjnej cmentarz jest gigantyczna burza na chwilę wyleciał z pracy w ogóle jest przywrócony, ale widać, jakie emocje nie są są, jakie emocje generuje kwestia kwestia migracji oraz pytanie kluczowe czy politycy Unii Europejskiej są w stanie pewien sposób po pokoju położyć na stole coś więcej niż pakt tylko są koncepcje w jaki sposób pory Unia europejska poradzi sobie z wyzwaniem migracyjnym bardzo różne strony Polska tutaj też jestem aktorem bardzo istotne, bo na granice polsko-białoruską, na którą w, które cały czas ludzie również przechodzą nielegalnie ta z produktami sytuacja Włoch czy Hiszpanii czy Malty jest bardzo podobna tego co dzieje się na Litwie Łotwie czy w Polsce tutaj musimy musimy też ten sposób leczenia czy jesteśmy w stanie pokazać jakiś nowy nowy nowy nowe podejście do zadań prócz to jest tak jak związki zawodowe podejście do do kwestii migracji niektórych utrzymamy chociażby podstawę naszych praw człowieka dotyczących pomocy osobom o potrzebie po to, po bo musimy odróżnić czy Białorusi co roku czy innych państw, choć postęp wartości człowieka, ale z drugiej strony będzie mieć instrument odpowiedzą nam na to granie imigrantami przez państwo są po prostu nieprzyjazny, a ich marzeniem jest zniszczenie Unii Europejskiej, bo bardzo dla nich tak taka współpraca państw Unii w Europie jest źle widziana no ale jakby chodzą tam tak jak dodał to znaczy jeśli mogę powrócić do tych 4 punktów, o których pan powiedział bym powiedziała, że radni nie wiem czy można wskazać, że 1 jest kontrowersyjne one są ujęte w tym fakcie tak ogólnie, że nie budzą kontrowersji co do zasady, jednakże są trudno implementowane to znaczy w zasadzie jeśli wejdziemy właśnie szczegóły i kto jak konkretnie należałoby rozwiązać dany problem okazuje się, że przez ostatnie 5 lat nie poczyniono wielkiego postępu w tym zakresie, więc en ne nie samo sformułowanie, które jest dość ogólne budzi kontrowersje tylko jakby uczynienie tego, a działającymi to jest pierwsza kwestia, ale druga taka może optymistyczna jest taka, że sytuacja nasza europejska demograficzna i ekonomiczna zmieniła się bardzo na plus względem roku 2015 i ja dostrzegam w tym szansę w zasadzie jeśli chodzi o kryzys ukraiński to wykorzystaliśmy to dyrektywa o tymczasowej ochronie, która pozwoliła w bardzo szybkim tempie usamodzielnić się uchodźcą z Ukrainy, dlatego że ponad 40%owy udział w rynku pracy tak średnio Unii nie uchodźców z Ukrainy po roku po niecałym nawet roku ich obecności na rynku europejskim wskazuje, że sytuacja na rynku europejskiej mi bardzo chłonna i należy się spodziewać, że będzie coraz coraz lepsza jeśli chodzi o kwestię migracji, więc wydaje się, że w odróżnieniu od 2015, kiedy do Grecji Włoch, które borykały się z kryzysem gospodarczym również na napłynęło tak wiele osób była pod względem również ekonomicznym i takim społecznym dużo gorsza teraz teraz ten argument grania kartą anty imigracyjną anty, choć uczą jest jest trudniejszy dla sceptyków en migracji, dlatego że w coraz bardziej zdajemy sobie sprawę jako Europejczycy, że bez migracji będzie nam trudno utrzymać nasz poziom życia dotychczasowe w związku z tym pokazuje choćby przykład kraj Pański, że możemy również wykorzystywać ruch migracyjny ruch również uchodźczy dla potrzeb rynku pracy Unii Europejskiej i wydaje się, że to jest też jakąś szansą, o której właśnie niewiele się mówi tam jest wspomniany oczywiście w tym programie komisji europejskiej, ale jest jakimś tam potencjał, który powinniśmy wykorzystać jako pierwszy krok uważam powinniśmy zezwolić one osobom ubiegającym się o ochronę międzynarodową na dostęp do rynku pracy, dlatego że oni nie powinni tylko i wyłącznie oczekiwać w ośrodkach, a na decyzję odnośnie statusu, ale powinni mieć szansę w tym czasie pracować, aby móc usamodzielnić się i integrować, ponieważ docelowo mają pozostać, a jeśli nie pozostaną to tak czy inaczej będą mogli kontry było dawać na i choćby partycypować w swoim własnym utrzymaniu na terytorium Unii Europejskiej i to zmniejsza, ale kontrowersje związane z obciążeniami socjalnymi, które społeczeństwo europejskie miały wykona sieć właśnie w związku z potencjalnym ruchem uchodźczym to na pewno tylko jak doskonale państwo pamiętają w momencie, kiedy właśnie na podstawie tych innych przepisów, o których wcześniej mówił pan profesor rynek pracy był otwierany dla uchodźców z Ukrainy pojawiła się jednak również dyskusja wykorzystania potencjału tych osób zgodnie z ich kwalifikacjami nawet przypominam sobie dyskusję o w bo akurat niedawno była przecież rocznica zakończenia negocjacji naszych akcyjnych w Kopenhadze, kiedy przypominano batalię o uprawnienia dla polskich pielęgniarek i przypomina no właśnie w tym kontekście, że na na unijnym rynku na unijnym rynku pracy również jest jest dosyć łatwo, jeżeli jest państwem członkowskim funkcjonować i powoływać na kwalifikacje zdobyte w kraju członkowskim w przypadku uchodźców pojawia się pytanie no może podam przykład skrajny chociażby nostryfikacji dyplomów dla lekarzy i pomijano kwestię językową w tym momencie może to też jest wysiłek, które państwa muszą podjąć, aby osoby, które przybywają do Europy no nie tylko zajmowały się zamiatanie ulic no tylko, żeby właśnie w wykorzystać przy okazji to że, że oni mogą wnieść na rynek pracy dużą wartość, że wy wiecie państwo wiedzieć panie redaktorze co pani doktor na czym się udaje, że my znów wchodzimy temat, który nie do końca dotyczy kwestii uchodźczej, ponieważ wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej jak również sama Unia europejska ma przez przepisy dotyczące werbunku pracowników cudzoziemskich i przez i zapewnianie przez rynek rolny lub na rynku pracy każde państwo robi Polska robi to na masową skalę pamiętajmy o tym że, że w Polsce wydaje się rocznie ponad 1 000 000 różnego rodzaju wiz z prawem ten w tym pozwoleń na pracy są prace sezonowe czy czy okresowe, więc każde państwo prowadzi politykę dotyczącą konkurencyjności gospodarki traktuje napływ imigrantów ekonomicznych i zaznacza ekonomicznych przyjeżdżający do pracy zapraszani przez pracodawców tak naprawdę pieczątką państwa państwo, którego na, którym ci pracodawcy funkcjonują to jest element polityki migracyjnej są przez wszystkie państwa Polska plasuje bardzo liberalne zasady dotyczące dopuszcza polskim rynku pracy wielka Brytania trochę trochę gorzej Francja Niemcy różnie bywa, ale Niemcy prowadzą taką politykę pamiętajmy, że do Niemiec co roku jedno kom 500 000 na stałe przyjeżdża osób uzupełniają niemiecki rynek pracy bardzo różnych miejsc przyjeżdża legalnie ląduję samolotem w jednym z miast niemieckich wchodzą na rynek pracy, bo tak naprawdę o to by zaczął przed przyjazdem do Niemiec ja tutaj mówiłem mówię panie profesorze, żeby wyjaśnić mówiłem o tych zjawiskach, które również Polacy doświadczali także umownie prof. Uniwersytetu zostawał hydraulikiem czy czy właśnie tam pomysł czym w kuchni notuje tylko do tego z tak zdarza ja jeśli mogę uzupełnić to też oczywiście zdajemy sobie wszyscy sprawę rzucą 2 odrębne polityki, ale prawda jest taka, że większość osób już wspomnieliśmy w tej rozmowie, które przebywają tym południowym szlakiem są osoby, które tak naprawdę przyjeżdżają właśnie po pracować do Europy, a nie ani starać się o status uchodźcy starają się statusu chłopcy tylko dlatego, że to jedyna możliwość pozostania w państwie docelowym w związku z tym nasz koszt się wtrąca pewien jak więc, żeby nasi słuchacze dobrze zrozumieli jak jest kwestia to czy ktoś przyjeżdża tutaj chodzi to jest pewne jest skończą do pracy jak 1 rzecz pytanie czy ta osoba w miarę szybko będzie mogła wejść na ten rynek pracy jak kwestia umiejętności, który mówił pan redaktor natomiast, jeżeli ktoś jest pewien sposób zapraszany przez pracodawcę występuje o zezwolenie na zezwoli na pracę zdalnie pracę dostaje ją od razu by w ten sposób jest jak nikt do mamy bardzo jeszcze bardzo wielu również patologii spece dotycząca jego pracodawcy podchodzą do tych migrantów 1 kwestia, ale decyzję by ich przyjazd odbyła się odbywa się legalnie oni wchodzą na rynek pracy, jeżeli osoba przyjeżdża w sposób nielegalny, a uzyskuje nawet prawo do jakiegoś pobytu to i tak i tak musi czekać przez bardzo długi czas nad na uzyskanie prawa do prawa do pracy, a często niestety niestety często ze względu na swoje na swoją, jakby to przeszłość migracji są tak łatwo na rynek pracy jest nim nie jest wejść ja także ja bym podjął następującą rzecz bardzo często migranci docierają do nas z tą dużą część migrantami przymusowymi rzeczywiście uciekają z miejsc nie są w stanie funkcjonować i jest jakby powrót tego, o czym mówiłem jak traktujemy te osoby czy one mają czy ich powód przyjazdu wystarczające dla nas wiarygodny czy nie natomiast czym innym jest cała polityka werbunku pracowników, którzy przyjeżdżają do państwa Polski Unii Europejskiej jako po prostu migranci imigranci migranci komisach teraz 2 kwestie musimy sobie bardzo jasno definiować, jakby polityka migracyjna musi odpowiedzieć na jedno wyzwanie i na drugie oczywiście i ostatni jest oczywiście bardzo wielu przypadkach, żeby też powiedzieć jak jest jak co wynika z literatury doświadczeń państw migracyjny bardzo często zdarza się także, że po kilku latach np. imigrantem, który chciał legalnie ekonomicznej ten, który dostał się w sposób nielegalny, ale jego pobyt został zalegalizowany np. również formie dziś abolicji spotyka się w tym miejscu pracy i tak naprawdę nie ma znaczenia jak przyjechali, ale jednak ten ten okres między tym to to tytuł to tym spotkaniem jednak jest bardzo bardzo różny i temu ekonomicznemu jest dużo łatwiej my jak jest od odnaleźć tych państw przyjmujących niż temu, który przyjeżdża w sposób nielegalny ciasto lekko przekracza granic bardzo dobrze nam się rozmawia czas szybko płynie niestety zostają by nam 3 minut, a ja chciałem, żeby jeszcze przynajmniej w słowo komentarza pojawiło się do wątku, który również w tej chwili rozpala wiele emocji w unii europejskiej w kontekście oczywiście sprawy, której mówimy pomysły czy można z budżetu unijnego budować mury tak najkrócej rzecz ujmując socjaliści oczywiście krzyczą, że to skandal, że to jest właśnie jest sprzeczne ze wszystkimi europejskimi wartościami i atakują Manfreda Webera szefa europejskiej partii ludowej, który mówi, dlaczego nie pani doktor jak pani by spojrzał na ten aspekt jednoznaczne jest moim zdaniem przynajmniej dotychczas stanowisko komisji europejskiej i odpowiedź komisji europejskiej, która no wybrzmiała na szczycie ostatnim w lutym jest, że nie, że Unia europejska nie będzie finansować bezpośrednio budowę murów granicznych takie pytania takie prośby w zasadzie pojawiają się już od od roku tak, bo w zasadzie ten kryzys białoruski na granicy z Białorusią, które się pojawił i to zjawisko instrumentalizacji, a które wówczas tak wybrzmiało i zaistniało w debacie europejskiej no były takim czynnikiem, który sprawia, że wiele państwo takie finansowanie właśnie bezpośrednia z budżetu muru granicznego czy też ogrodzenia wnioskowało wówczas miejsce odpowiedź negatywną obecnie również mamy odpowiedź negatywną natomiast Unia europejska właśnie choćby na szczycie lutowym odpowiada czy państwo wszystkie zgadza się co do tego, że sprzęt do ochrony granic funkcjonariusze personę, czyli to wszystko co de facto zapewnia już Frontex, ale może zapewnić większym zakresie no pochodzi z budżetu unijnego i będzie pochodzić i państwo mogą wnioskować o tyle ile tego sprzętu i personelu potrzebują w związku z tym bezpośrednio Wrzeszcz pan prowadzone w tej sprawie tak jak ja sam się bardzo szybko czym pamiętajmy o tym, że mamy za za bezpieczeństwo granicy granica znaczył europejski program państwo członkowskie zbierane przez sądy w Polsce na początek ograniczał na granicy, ale rząd Polski sobie tego nigdy nie życiu nie chciał Europy Zobacz tego tego problemu co chce ja uważam za gigantyczny błąd, ale jeżeli, jeżeli my mówimy jesteśmy tak silni tak wspaniali tak nasz mur jest po prostu największy murem na miarę naszych czasów w ogóle nikt przez niego przejdzie no to jednak to proszenie o jakie wsparcie Unii Europejskiej budowy tych murów jest moim zdaniem absolutnie niezasadne, bo tutaj czasem powiedzieć jasno, jeżeli Unii Europejskiej, aby przejąć finansowanie struktury granicznej no to znaczy, że taki sposób, żeby przejęła w takim razie odpowiedzialnego za strzeżenie granic, ale myślę, że do tego jesteśmy jeszcze bardzo bardzo daleko, a więc to jest obowiązek państwa również finansowe, żeby granice granice strzec najlepszy sposób, jakie państwo chce obraża wiemy o tym, że Polski mur ten na ten na granicy jest budowany wodny jest budowany źle nie zatrzymuje jest w internecie filmów masy, które pokazują, że to są tak naprawdę dużej części wyrzucone pieniądze było to, bo można byłoby absolutnie czy to, więc zabezpieczyć on już będzie znali prawdę przez wiele wiele lat, ale prawdopodobnie będzie bardzo mocno poprawić jakość spełnia swą rolę natomiast do miast ja jestem na tym w tym momencie zgadzam się osuwiska całkowicie z panią doktor doposażenie Straży Granicznej budżetu europejskiej tak natomiast z punktu widzenia budowy muru tego zabezpiecza fizycznego infrastruktury granicznej są z pewnością nie, ponieważ jesteśmy na tym etapie integracji europejskiej trudny poważny temat mnóstwo wątków wydaje mi się państwo świetnie tutaj wyjaśnili naszym naszym słuchaczom mnie za co bardzo dziękuję, aby z nami przypomnę pani dr Jolanta Szymańska Polski Instytut Spraw Międzynarodowych pan poseł Maciej Duszczyk ośrodek badań nad migracjami Uniwersytetu Warszawskiego dziękuję raz jeszcze państwu rozmowę dziękuję bardzo, dobranoc dziękuję serdecznie bram i podziękowania dla Małgorzaty Wólczyńskiej, którą audycję wydawała Maciej Zakrocki do jutra w tej samej porze
Zwiń «
PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA
-
53:36 W studio: Karolina Dreszer-Smalec , Mateusz Zaremba
-
53:47 W studio: Anna Radwan , Dariusz Szymczycha , Sławomir Wiatr
-
53:32 W studio: Jan Barcz , prof. Robert Grzeszczak
-
52:37 W studio: prof. Dorota Piontek , prof. Roman Kuźniar
-
53:28 W studio: Adam Balcer
REKLAMA
POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ
-
-
-
-
07:20 Poranek Radia TOK FM12:47 W studio: Jakub Karyś
-
08.06.2023 22:00 Po sezonie48:01
-
09:59 Półka z książkami
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
13:00 Połączenie30:27 W studio: Kuba Snopek
-
14:00 Połączenie12:46 W studio: dr Jolanta Szymańska
-
14:20 Połączenie09:05 W studio: dr Marcin Gabryś
-
-
-
-
-
16:20 TYLKO W INTERNECIE
-
-
16:39 Tu i teraz40:53 TYLKO W INTERNECIE
-
-
16:40 Jeszcze Więcej Sportu16:36 W studio: Maciej Łuczak
-
16:00 Światopodgląd11:17 W studio: Kamila Ferenc
-
-
REKLAMA
DOSTĘP PREMIUM
Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!
Dostęp PremiumSERWIS INFORMACYJNY
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA
-
TOK FM
-
Polecamy
-
Popularne
-
GOŚCIE TOK FM
-
Gazeta.pl
-
WYBORCZA.PL