Rynek energetyczny Rosji - "Jedną z niewielu realnych alternatyw, które mają na horyzoncie to są Chiny"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

trzynasta 43 Jakub Janiszewski przy mikrofonie ze mną studio gość dr Szymon Kardaś z większych form wyleje się z dzień dobry dzień dobry panie redaktorze dzień dobry państwu jak zwykle z panem w sesjach rozmawiali o rosyjskiej ropy rosyjskim gazie i całemu szeregu działań, które podjął tzw. blok państw zachodnich z Rosją karać za napaść na Ukrainę by ograniczyć wpływy wpływy finansowe oczywiście ze sprzedaży tych surowców ja muszę powiedzieć tak już przed chwilą Rozwiń » to powiedziałem poza anteną, że ja osobiście już zaczyna się pomału gubić co w zasadzie, jakiego rodzaju sankcji, jakiego rodzaju działania, jakiego rodzaju tak mówiąc umownie kolokwialnie kary i wprowadzono w przypadkowych rosyjskich surowców może zacznijmy od takiego ogólnego obrazka pewnego przypomnienia co się wydarzyło w tych ostatnich miesiącach odnośnie ropę odnośnie gazu no 2022 roku Unia europejska, która była bardzo bardzo dużym stopniu uzależniona od dostaw surowców energetycznych z Rosji podjęła po raz pierwszy tak poważne działania dotyczące strategicznego sektora współpracy, a mianowicie wprowadzono embargo na rosyjski węgiel, który nie jest prowadzone od sierpnia ubiegłego roku wprowadzono embargo na import rosyjskiej ropy surowej która, która dostarczana była do Europy drogą morską i to było tak naprawdę około 23 eksportu rosyjskiego do Unii Europejskiej ogółem i to embargo weszło w życie w grudniu ubiegłego roku na początku grudnia ubiegłego roku i wreszcie trzeci element no to jest embargo na import produktów naftowych które, którym środek wszedł w życie w lutym tego roku, więc działa dopiero od niedawna i do tego wszystkiego jeszcze 1 element dołożono taki no uszczelniające to znaczy tzw. Rajska, czyli polską, więc pułap cenowy, a mianowicie wprowadzenie takiej maksymalnej ceny, po której rosyjska ropa może być sprzedawana na rynkach innych niż te krajów, które wprowadziły embargo, a bez jakichś dodatkowych takich wątpliwości czy uciążliwości ten pułap cenowy wyznaczono na poziomie 60USD za baryłkę taką mamy taki mamy obrazek jeśli chodzi Europa jeśli chodzi o gaz aż o gaz z bardzo ciekawa historia, dlatego że Unia europejska nie zdecydowała się na wprowadzenie żadnych restrykcji dotyczących gazu no, chyba że popatrzymy na restrykcje szarża, czyli uwzględnimy też kontekst nie wiem inwestycji sankcji takich finansowych czy sankcje technologiczne, bo tutaj oczywiście to są tego typu restrykcje, które uderzają w realizację projektów wszelkich energetycznych Rosji, ale stricte gaz jako towar nie został objęty embargiem natomiast to, czego doszło w to w użycia sektora gazowego jako instrumentu politycznego przez samą Rosję NATO Rosja zaczęła ograniczać się od wiosny ubiegłego roku bardzo konsekwentnie dostawy gazu do różnych odbiorców europejskich nie tylko tych z Europy Środkowej wschodniej, ale też do odbiorców w Europie zachodniej to się zaczęło od słynnego dekretu gaz za ruble, czyli takiego dyktatu tak to nie będzie nam regulował rachunków za gaz w rublach taki specyficzny mechanizm wymyślono no ten musi liczyć z tym, że dostawy zostaną wstrzymane Rosjanie rzeczywiście zaczęli systematycznie od kwietnia odcinać dostawy MMA, czyli Polsce Bułgarii Duńczykom Holendrom też częściowo później pojawił się kłopot na Nord Stream 1, chcąc wywrzeć taką presję polityczną na kraje typu Niemcy Francja czy Włochy, które za bardzo się zaangażowały wsparcie dla Ukrainy w związku z tym Rosjanie liczyli jak zaczną ograniczać dostawy gazu to się uprze zachodnia opamiętają na końcu doszło do wstrzymania całkowitego przesył gazociągiem morskim 1, a potem doszło do aktów dywersji, która napada uniemożliwiły przez tego gazu nie zasadzie, że chodzi o gaz to Rosjanie sami podjęli cały szereg działań, które sprawiły, że ich udział w europejskim rynku ograniczył się i to bardzo drastycznie czy mamy taką sytuację, w której Europa jeśli chodzi o ropę nałożyła sankcje jeśli chodzi o gaz Rosja nałożyła na nich tak architekt trochę i liczą trochę na to, że nie znaczy kalkulacja rosyjska jak próbuje odczytywać była najprawdopodobniej taka rzecz biorąc pod uwagę, że Europa była bardzo dużym stopniu uzależniona od dostaw rosyjskiego gazu ten udział Rosjan rynku europejskim to było gdzieś w okolicach 40%, czyli 145 000 000 000m³ gazu w ciągu swego i około 10 000 000 000 ale gdzie przed wybuchem wojny i Rosjanie by prawdopodobnie założyli, że Europejczycy sobie w krótkim terminie substytut świąt dużych ilości surowca po prostu nie poradzą i że to wpłynie na to, że ten kryzys energetyczny pogłębi, że ceny wyskoczą nie tylko samego gazu, ale też energii elektrycznej krótko mówiąc będą bunty społeczne i że to będzie taki czynnik, który może wpływać na to jak zachód będzie się zachowywał się działo nie wiem wsparcie polityczne militarne wobec Ukrainy też kolejne sankcje wobec Rosji tak dalej w tym momencie mają takie wrażenie obrażani liczyli na to że, grając ostrzej kartą gazową tak naprawdę w wyślą ostrzeżenie Europejczykom by nie wprowadzali sankcji na sektor naftowy, który z punktu widzenia rosyjskiego jest dużo bardziej newralgiczne jeśli idzie o znaczenie finansowe dla dla gospodarki tego państwo no właśnie jesteśmy pod w drugiej połowie marca pod koniec marca już może powiedzieć co się wydarzyło w styczniu lutym jeśli chodzi o zyski rosyjskie choćby z Europy tego być może warto zacząć takie opracowanie parę dni temu wypuścił Bloomberg, z którego wynikało, bazując na danych międzynarodowej i agencji energetyki, że Rosja bardzo straciła na wprowadzeniu tego mechanizmu praska poprzez kraju bloku Zachodniego dane statystyczne za pierwsze 2 miesiące tego roku, czyli za styczeń luty wskazują na to, że wpływy z sektora naftowego gazowego nie jeśli chodzi o rosyjski budżet spadły o około 46% rok do roku to jest poważny spadek i ten spadek jest najprawdopodobniej konsekwencją kilku czynników to znaczy po pierwsze to są niskie ceny ropy i też warto zwrócić uwagę na paradach związane z Rajska, bo przypominam, że pańska został ustanowiony na poziomie 60USD za baryłkę tymczasem już w momencie, gdy taki pułap cenowy ustanawiane rosyjska ropa była sprzedawana po niższych cenach, więc on w pewnym sensie nie wpłyną na na tutaj nie na cenę, która i tak była niska w momencie, gdy ten mechanizm wprowadzano w ale ceny niskie utrzymują rosyjski uraz, który tradycyjnie zawsze niżej notowany niż Brent tylko, że różnice były na poziomie kilku dolarów czasami 10 może teraz te dyskonty są na poziomie 203040 czasami w związku z tym średnia wychodzi za pierwsze 2 miesiące około 50USD i to jest jeden z tych czynników, który nie ma tutaj kluczowe znaczenie, a przypomnę tylko, że średnia cena rosyjskiego Urals za 2022 rok wyszła na poziomie 76 nowych, jeżeli teraz sprzedają po 50 to jest tak poważna różnica po drugie to co ma znaczenie to, że Rosjanie noc wspierają jakieś minimalne ilości gazu do odbiorców europejskich ze względu na własne zachowania tak naprawdę i to też wpływa na to, że trzeba obniżać wydobycia, bo Rosjanie przeciwieństwo Europy oni tego gazu nie mogą kierować szczególnie tego, które wysyłają rurociągami nie mogą kierować na inne rynki nie w związku z tym Gazprom może minimalnie zwiększać wydobycie na potrzeby wewnętrzne aspekt tutaj nie ma jakiś szerokich możliwości tak naprawdę się wiąże z redukcją to oczywiście uderza w to wpływy, więc pierwsze 2 miesiące one są tutaj pod tym względem optymistyczne jest to 1 element, który zwrócił uwagę, którego się obawiano, a które na szczęście nie wystąpił, bo tak naprawdę kiedyś zastanawiano, jakim może być skutek tych wszystkich restrykcji szczególnie wobec ropy to zastanawiano się przede wszystkim nad tym jak zareaguje Rosja i gdyby Rosja zdecydowała się na taki krok polegający na drastycznym ograniczeniu wydobycia i eksportu ropy, które mógłbym nią też trochę uderzyć ale gdyby zagrała bardzo ostro na na krótko krótkoterminowo licząc, że to doprowadzić do niedoborów podaży ropy w skali globalnej w związku z tym wzrostu cen no to wtedy układanka się trochę skomplikowała tymczasem Rosjanie zachowali się tutaj bardzo asekuracyjnie nie zagrali ostro kartą naftową w tle co przyczyniło się do tego, że ten mechanizm tak jak został zaprojektowany no i działa w tej chwili wg scenariusza, który mam wrażenie, że jest z punktu widzenia jego inicjatorów względnie dobrą opcją, ale ja rozumiem, że to jest też byśmy się zastanowi nad tym czy można powiedzieć że, że to jest czegoś co zadziałało znaczy to są te działania polityczne to jest jakby ich efekt czy w pewnym sensie to to jest trochę bardziej skomplikowana sytuacja oczywiście jest bardzo skomplikowana sytuacja, bo tak jak byśmy tutaj już wielokrotnie wcześniej rozmawiali zastanawiają się każdy z tych instrumentów trybu wprowadzane i skuteczność zawsze jest uzależniona od pewnych czynników od pewnej pewnej szerszej układanki w i w by jednym z nich właśnie ten element, którym wspomniałem przed chwilą to znaczy zachowanie strony rosyjskiej zastanawiano się co na to wszystko zrobi Rosja ja przypominam tylko Rosjanie wydali nawet pod koniec grudnia taki dekret tylko on dość jednak też tak zachowawczo zredagowany Tal, który dawał teoretycznie możliwość wstrzymywania eksportu do tych krajów, które zdecydują się właśnie wprowadzić pańska tymczasem by Rosjanie i obawiano się, że być może Rosjanie w jakby chcąc zareagować ostro politycznie na to co wprowadza zachód zdecydują się w krótkim horyzoncie czasowym mając dobrą poduszkę finansową przygotowaną sobie przez w i wcześniejsze miesiące w zdecydują się zagrać ostro czy wasze drastycznie ograniczą podaż ropy co mogłoby wywołać woła jakiś prawdę byłem za takie turbulencje na światowych rynkach tymczasem okazuje się, że Rosjanie ostro nie zagrali tylko tak naprawdę weszli w tę logikę utrzymania produkcji utrzymania też eksportu szukania alternatyw, żeby krótką gdzieś tę swoją ropę upchnąć, nawet jeżeli ona jest tańsza w no ale żeby utrzymać wydobycie na jakiś uczy się Strumień wpływów, który cały czas ważne z punktu widzenia rosyjskiego budżetu i inne elementy tak i że zestawiono jak zareagują ci wszyscy, którzy się do sankcji nie przyłączyli, czyli Chiny Indie co oni zrobią oni też grają w pewnym sensie wg scenariusza Zachodniego, choć formalnie się do Rajska nie przyłączyli po tak naprawdę ci odbiorcy alternatywni oni z kolei wymuszają na Rosjanach w bardzo duże zniżki czy Rosjanie muszą ropę chcą sprzedawać więcej do Chin do Indii czy jeszcze innych odbiorców azjatyckich oni muszą oferować do bardzo preferencyjne warunki i oczywiście jest można statystyki potem z perspektywy rosyjskiej tak przedstawiać zew znaleźliśmy alternatywę, ale z drugiej strony jest to alternatywa na pewno mniej lukratywna niż ten rynek, który stracili w Europie to zapytam głupio, dlaczego tak jest, dlaczego tak się dzieje, dlaczego mimo tego, że te kraje by przyłączyły się do tego obozu sankcyjnego trzeba im dawać takie bardzo duże zniżki takie przeceny no, dlatego że te państwa występują w nas oni mają świadomość pewnej przewagi w w tych negocjacjach z Rosjanami mają moc tego, że Rosja jest ona musi ku, że jeżeli Rosjanie chcą utrzymać poziom wydobycia i poziom eksportu, a był, a są tym zainteresowani, bo przypomnę tylko, że jak mówimy o tym sektorze naftowym gazowym, jakiego zresztą sami Rosjanie nazywają to tak naprawdę ten komponent naftowy on w tym w tej całej układance waży najwięcej te procenty w ten udział procentowy jeszcze za taki pełny rok przed wybuchem wojny, czyli za rok 2021 wygląda następująco żona sektor naftowy przypadało 80% tych wpływów do budżetu, które łącznie przypadają na sektor naftowy gazowy, więc Rosjanie krótko mówiąc w są bardzo zainteresowani tym by kondycja właśnie sektora naftowego została no utrzymana w jak najbardziej nienaruszonym stadium bez względu na restrykcje, uwzględniając restrykcje przepraszam, które są wprowadzane w mam wrażenie, że tacy partnerzy w bardzo wytrawni gracze jak Chińczycy jak jak właśnie partnerzy z Indii oni sobie świetnie z tego zdają sprawę i świetnie to wykorzystują mało tego, kiedy widzą przez powiedział słowa można wyjść poza sympatiami politycznymi blokami politycznymi po prostu działają siły rynkowe, ale oczywiście mało tego, lecz rynkowa im chodzi o to, żeby coś połączone, bo przez Chiny mam wrażenie, że tu jest jak pełna jasność co do tego, że Rosjanie znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji politycznej jeśli idzie o ten konflikt z Zachodem i że są uzależnieni też od pewnego rodzaju wsparcia politycznego ze strony innych ważnych graczy takich jak np. Chiny, bo widać utknęli w swoich jak nazywają specjalnej operacji wojskowej na Ukrainie w ale też w warunkach pogarszających się pogarszające się sytuacji gospodarczej samej Rosji w by potrzebują tych alternatywnych partnerów wobec Europy, która przed wojną była jednak głównym partnerem handlowym w ogóle w w i mam wrażenie, że Chińczycy szczególnie Chińczycy, ale pamięć, ponieważ świetnie sobie z tego zdają sprawę to po prostu wykorzystują i to nie to nie jest pierwszy przypadek, bo tak naprawdę po aneksji Krymu obserwowaliśmy zbyt bardzo podobny sposób zachowania, choć skala restrykcji jak wtedy wobec Rosji wprowadzono właśnie porównywalna z tymi sankcjami, które zachód zdecydował się wprowadzić, bo to pełna skala inwazji 1357 za chwilę wrócimy do rozmowy łączenie ich klub dzięki czternasta 5 Jakub Janiszewski przy mikrofonie ze mną studzi dr Szymon Kardaś z euro 5 Cancelo Foreign relations rozmawiamy o rynku ropy gazu w kontekście tak dzieje się w Ukrainie czy w kontekście właściwie rozlicznych sankcji rozliczne no takiej presji politycznej, którą kraje Zachodu wywierają na na Rosję warto tutaj omówić przypadek chiński rozumiem, że ta to co się w tej chwili w Moskwie czy przez ostatnie dni w Moskwie działało czy wizyta się dzięki Inga no była jakoś powiązana właśnie z poszukiwaniem sposobów na rozwiązanie tej sytuacji, w której Europa jako rynek odpada z pytaniem czy rzeczywiście można będzie ta wizyta otwiera jakieś nowe perspektywy jeśli chodzi o handel węglowodorami dla Rosji tam Sącz ta wizyta przede wszystkim pokazuje po raz kolejny już, że to zacieśnianie współpracy energetycznej rosyjsko fińskiej odbywa się bardzo konsekwentnie od wielu wielu lat na warunkach chińskich rosyjskich czy Rosjanie występują tutaj jako no coś zrobić dobrze dostarczają surowce, więc mają też coś do powiedzenia, ale tak naprawdę jak jak jak śledzimy historie tych wspólnych różnych projektów energetycznych, które były zrealizowane w ciągu ostatniego ostatni kilkunastu lat to widać wyraźnie, że te agendę współpracy energetycznej dyktują Chińczycy mam wrażenie, że ta ta wizyta, która właśnie zakończyła też to bardzo dobrze potwierdza, ale czytam wizyta przyniosła jakiegoś rodzaju porozumienia jakieś konkrety czy coś wydarzyło jeśli chodzi o kwestie energetyczne no właśnie i to się nic nie wydarzyło jest się potwierdzeniem taco, że tutaj ostatnie słowo w tych bilateralnych relacjach czy to decydujące słowo mają Chińczycy, dlatego że nie podpisano dokumentów, który przewidywał realizację już bardzo konkretnego projektu wiemy, że Rosjanie są zainteresowani realizacją kilku przedsięwzięć z udziałem Chińczyków i takie najważniejsze, które dotyczy sektora gazowego, bo to jest w tej chwili dla Rosjan naj naj największy ból głowy to znaczy w momencie, kiedy doszło do takiego zerwania relacji energetycznych w sektorze gazowym z Europą w Rosjanie próbują znaleźć alternatywę dla dostaw, które do tej pory realizowane były rurociągami w by i alter tą jedyną tak naprawdę jedno z niewielu realnych alternatyw, które w ocenie mają na horyzoncie są Chiny tylko, że to wymagałoby wybudowania nowego gazociągu, który Rosjanie nazywają siła Syberii 2, bo przypomnijmy, że siła Syberii 1 to już jest istniejący gazociąg, który łączy złoża wschodnio syberyjskiej służy do tego by dostarczać gaz w łącznie do Chin to taka ekskluzywna rola, którą sobie Chińczycy z Rosjanami wynegocjowali i siła Syberii 2 miałaby być takim projektem, który pozwoliłby Rosji po pierwsze, wybudować gazociąg łączący samej Rosji sieć europejską gazową z tą siecią gazową, która budowana jest dalekim Wschodzie, bo 4 pory takich połączeń nie ma i po drugie, co jest jeszcze ważniejsza z punktu widzenia tego poszukiwania alternatywnych rynków pozwoliłby taki gazociąg przekierowywać ten gaz, który do tej pory ze złóż zachodnia syberyjskich płynął do Europy no właśnie na rynek chiński i ten projekt zakłada że, że taki gazociąg miałby być wprowadzone przez Mongolię, czyli kraj tranzytowy docent kraj gazetowe i do Chin, ale Chińczycy, ponieważ doskonale zdają sobie sprawę z tego, że Rosjanie są na musi ku i że w, kiedy zerwali tak drastycznie relacja energetykę gazową z Europą w ciemne by to prawdopodobnie te negocjacje w sprawie tego projektu siła Syberii 2, bo Putin mówił, że notorycznie są na finiszu negocjacje, ale ja takich komunikatów pamiętam, śledząc historię relacji energetycznych między Rosją, a Chinami mnóstwo w ciągu ostatnich kilkunastu lat i w związku z tym by Chińczycy najprawdopodobniej negocjacje przeciągną do takiego stopnia, że jeśli się zgodzą na tego typu projektom będzie zrealizowany na takich warunkach, które będą no jednoznacznie korzystne dla Chin, a pytanie czy w jakikolwiek sposób pozwolą Rosjanom zrekompensować straty, które takiej takich zauważalny sposób te straty, które ponoszą w związku ze zrywaniem więzi z Europą w ale w, jaki znaczy może spróbujemy jakoś opisać to w jakiej kondycji w tej chwili Rosja jest to znaczy, jeżeli chodzi o zyski to co powiedzieliśmy, ale te liczby, które przy przyniosły ostatnie miesiące i tak się wydawało, że to jest po prostu dramat spadek o 40 parę procent to jest naprawdę robi wrażenie, że ktoś ma w ogóle do sytuacji takiej szerszej jeśli chodzi o eksport rosyjskich no no właśnie tu znowu dochodzimy do pewnych paradoksów, dlatego że ten 2022 rok Rosjanie zamknęli no bardzo pozytywnie jeśli chodzi o o bilans z handlu surowcami energetycznymi ze światem w w Federalna służba celna rosyjska, która nie publikuje ostatnio zbyt wielu statystyk, bo w ogóle Rosjanie od momentu, gdy zaczęła się pełna skalowanie Azja ograniczyli drastycznie publikowanie danych dotyczących swojej gospodarki, ale niedawno opublikowała dane dotyczące wartości rosyjskiego eksportu naftową gazowego w roku 2022 i ta wartość wyniosła 380 około 387 000 000 000USD to jest wzrost około 43% rok do roku i to jest najwyższy wynik od połowy lat dziewięćdziesiątych w bo wtedy był, jakby był wcześniejszy rekord w związku z tym w związku z tym no to jest paradoks tak nagminne na ten paradoks oczywiście nie złożyło się to, że w ubiegłym roku szczególnie pierwsze półrocze to był czas, kiedy ceny surowców na rynkach energetycznego bardzo wysoki zarówno ceny ropy jak ceny gazu, które wpłynęły na to, że ta wartość rosyjskiego eksportu naftową gazowego ona no ona jest na tak wysokim poziomie to daje pewną poduszkę bezpieczeństwa w kontekście 2023 roku, który wiemy, że będzie rokiem dużo dużo trudniejsze ze względu już na działanie tych środków, o których rozmawialiśmy w w pierwszej części naszego dzisiejszego dla kogo ten rok może się okazać trudniejsze to znaczy dla Rosjan jak rozumiem te dane z lutego pokazują, że pewnie będzie kłopot natomiast czy to będzie też trudny rok dla Europy to pytanie oczywiście gaz no właśnie jeśli chodzi o gaz mam wrażenie, że to co z dobrą wiadomością to, że udało nam się wygrać tą pierwszą poważną bitwę, czyli bitwa roku 2022, kiedy okazało się, że Rosjanie zaczęli drastycznie ograniczać dostawy to pojawiło się pytanie czy rzeczywiście znajdziemy substytucję dla tak dużych i ilości gazu, które wpłynęły do tej pory z Rosji i to się udało dzięki zwiększeniu dostaw będzie szczególnie ze Stanów zjednoczonych, ale też inni ważni gracze po jak dołożyli swoją cegiełkę Norwegia katar, więc Azerbejdżan troszeczkę też dołożył więc, więc jak tutaj się udało to ten ten bilans piątku z oszczędności gigantyczna różne w różnych sektorach, które wpłynęły na to, że przetrwaliśmy ten pierwszy trudny sezon grzewczy i ta pierwsza bitwa rzeczywiście może być uznana za wygraną, ale nie kończy się wojna, dlatego że wg prognoz międzynarodowej agencji energetycznej, a i to jest to zakaz aktualizowania prognoza, bo pierwsza pojawiła się w jeszcze w grudniu ubiegłego roku, ale najbardziej aktualna jeśli bilans gazowy Europy na ten rok wskazuje, że może Europejczykom zabraknąć około 40 000 000 000m³ gazu w tym roku i oczywiście jednocześnie proponowane są pewne środki zaradcze także można zwiększyć w Niecieczy zintensyfikować działania, które zmierzają do oszczędności do poprawy efektywności energetycznej też poszukiwania jeszcze dodatkowych źródeł dostaw tutaj ważnym instrumentem jest osób komisja europejska uruchomiła niedawno, czyli tzw. wspólne zakupy gazu też świetny pomysł, który Maz jak reagować bym się popyt na poziomie Unii Europejskiej i umożliwić zakupy byłyby pewnych miłości surowca od partnerów zewnętrznych właśnie też do przed, dokładając swoją cegiełkę do tego bezpieczeństwo dostaw w tym roku, ale by, ale to jest cały czas był wyzwanie, z którym trzeba się liczyć i kolejny sezon grzewczy nie będzie wcale mniejszym wyzwaniem dla nas niż ten, który się właśnie kończy, ale ten to niedobory ten ta liczba, którą pan padał to jak czytać znaczy to jest duża to jest mało tekstu, jaka część zapotrzebowania no konsumpcja gazu Unii Europejskiej ona oczywiście w zależności od roku był, bo przyszło się różni ale, ale to kształtuje się mniej więcej w przedziale 360400 Sejm ponad 400 000 000 000m³ gazu rocznie w związku z tym no to 40 no to może stanowić albo kilkanaście procent albo albo gdzieś w okolicach 10% tak zależności tego, jakie będzie to łączne zapotrzebowanie konsumpcyjne w skali całej Unii Europejskiej zrozum, że to jeszcze nie jest tragedia czy może być tak to nie jest tragedia, ale tak jak podziałem musimy cały czas traktować kwestie gazową jako byt i jako temat niezamknięty, dlatego że gdyby przejście z sukcesem tego pierwszego sezonu grzewczego no nie zwalnia z czujności i kontynuacji tych działań tak naprawdę dwutorowy, które zostały zapoczątkowane w roku 2020 drugim roku, a od mówiąc w tej dwutorowości ma na myśli z 1 strony poszukiwanie alternatywnych źródeł dostaw wiemy, że niektórzy ważni gracze się tutaj bardzo dobrze sprawdzili stany Zjednoczone i one rzeczywiście mają nadal w pewien potencjał zwiększania eksportu do do Europy, a więc jak i 1 kierunek to jest to jest szukanie alternatyw, a jeszcze pan trzeba pamiętać o tym, że Rosjanie, jakkolwiek ograniczyli dostawy rurociągami dostarczyli więcej ale gdzie na rynek europejski niż w latach wcześniejszych im w byli drugim postarać znaczone dostawcą LNG do Europy w roku 2022 roku, wyprzedzając nawet katar nie narazić wskazuje, że Rosjanie mieli ochotę zagrać politycznie dostawami gazów w formie skroplonej no ale tego ryzyka też nie można całkowicie gdzieś tam wykluczać jest jak 1 kierunek działań drugi kierunek działań dużo poważniejsze dużo bardziej wymagający to są to jest oczywiście to co dotyczy oszczędności w jeśli konsumpcję i poprawy efektywności energetycznej i tutaj oczywiście te działania, które są sygnalizowane nie one wymagają jak poważniejszych działań na poziomie poszczególnych państw członkowskich no i też rodzą dużo większe koszty, więc gminy no jest pytanie w i na ile w jak bardzo w tej determinacji wystarczy w wszystkim krajom europejskim by rzeczywiście na tym dobrym do kursie, który został bramy 2022 roku pozostać, bo i najbliższy sezon grzewczy, a niektórzy nawet sygnalizują, że być może też kolejne tego tematu gazowego jeśli idzie oszukanie substytucji wobec dostaw rosyjskich nie nie zamkną dziękuję bardzo, dr Szymon Kardaś z European Council on Foreign relations był państwa i moim gościem jest 1480 bardzo Zwiń «

Rynek energetyczny Rosji - "Jedną z niewielu realnych alternatyw, które mają na horyzoncie to są Chiny"

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: POŁĄCZENIE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 13:00

Najnowsze Podcasty

Wirtualna rzeczywistość dziś to bardziej automobil czy auto wyścigowe?

"Jakby zliczyć wszystkie kłamstwa premiera, to wyszedłby most stąd do Brukseli. "O tym, czemu Mateusz Morawiecki chce, żeby Trybunał orzekał w sprawie Trybunału

20 tydzień ciąży, brak wód płodowych, lekarz kazał leżeć z nogami w górze. Kolejna śmierć ciężarnej kobiety

''Pasażer'' i ''Stella Maris''. Dwie najbardziej szczere książki Cormaca McCarthy'ego?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL