REKLAMA

Od nauki są naukowcy, nie barmani - były rektor UW o aferze NCBiR

Gościnnie: Wyborcza, 8:10
Data emisji:
2023-03-23 10:10
Prowadzący:
Czas trwania:
19:06 min.
Udostępnij:

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przyznało dofinansowanie w wysokości 55 mln zł 26-letniemu barmanowi. Wsparcie w kwocie 123 mln miała otrzymać bardzo krótko istniejąca spółka, która zresztą przynosiła straty. Wszystko w ramach unijnego programu "Szybka ścieżka - innowacje cyfrowe", mimo że żaden z tych podmiotów nie miał nic wspólnego z innowacjami. Jak na to wszystko reaguje środowisko naukowe? Na jakie badania można by przeznaczyć te środki? Do czego partii rządzącej nowa instytucja - Akademia Kopernikańska - i jakie skutki dla Polskiej Akademii Nauk spowodowałoby jej powstanie? Dorota Wysocka-Schnepf z "Gazety Wyborczej" rozmawia z prof. Piotrem Węgleńskim, biologiem i genetykiem z Instytutu Biochemii i Fizyki PAN, byłym rektorem Uniwersytetu Warszawskiego oraz byłym dyrektorem Centrum Nowych Technologii UW. Rozwiń »
Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl. Zwiń «

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
z funduszy na badania i rozwój, tyle że nie na rozwój nauki, a partii politycznej ósma 10 podcast gazety wyborczej Dorota Wysocka Schnepf dzień dobry witam państwa jest ze mną prof. Piotr Węgleński biolog genetyk były rektor Uniwersytetu Warszawskiego były dyrektor centrum nowych technologii UW, a dziś Instytut Biochemii i fizyki pan dzień dobry panie profesorze bardzo się cieszę, że pani z nami dzień dobry kłaniam się panie profesorze jak pan słyszy doniesienia o tym co Rozwiń » działo się w Narodowym centrum badań rozwoju z funduszami przeznaczonymi na badania rozwój w ramach unijnego programu szybka ścieżka innowacje cyfrowe to co pan o tym wszystkim sądzi sądzę, że to jest wielki skandal, bo nauka w Polsce nie jest wcale mocno finansowania i każde pieniądze się tutaj liczą natomiast z tego co dziennie co wyczytają w prasie to pieniądze z Narodowego funduszu rozwoju poszły tą instytucję czy firm, które zostały już pan założona dzięki temu uczy 10 dni temu i instytucje nie gwarantują wprowadzenia rozsądnych i ważnych no tak mówiąc wprost z tego co ujawnili dziennikarze, a także posłowie Szczerba Joński, którzy prowadzili tę kontrolę poselską w centrum wynika, że NCBR po prostu krótko mówiąc wpadło Jakub w ręce partii posła Bielana w ramach rozliczeń koalicyjnych zjednoczonej prawicy czy tak to powinno wyglądać zupełnie innej tylko nauka powinna pić z polityki całkowicie wyłączona politycy nie powinni się wtrącać nie powinni cenzurować badań nie powinni oceniać od tego są rozmaite chciała właśnie w uczelniach rady wydziałów instytutach pan włoskich innych rad instytutów i one są odpowiedzialność za procesie w naszych uczelni na danym wydziale, lecz do komisji czy to jak nazwać to co się wydarzyło powtarzam to jest skandal 1 wielki skandal tam zresztą zdaje się, że już ten pan, który był głównym sprawcą tych w tym, że już nie pracuje także został odsunięty tak poseł Żalek został odwołany, ale wygląda na to, że to jest 1 tylko Kozioł ofiarny tej całej afery natomiast mocodawcy są wyżej na razie się bronią tak jak powtórzę, że tu politycy posłowie nie powinni dyktować to kto ma dostać na ulicy pieniądze i tylko w Timesie czy bardzo pozytywnie ocenić tych 2 posłów, którzy tutaj w kroczyli jak i nie tylko w skali wchodząc tak już szczegóły 55 000 000zł miał otrzymać dwudziesto siedmioletni barman 123 000 000 miała otrzymać bardzo krótko istniejąca spółka, która zresztą przynosiła straty żaden z tych podmiotów nie miał nic wspólnego z innowacjami czy pan już przywykł po tych 7 prawie 8 latach rządów PiS-u, że miliony publicznych pieniędzy od tak wypływają z rządowych instytucji czy jednak to pana szokuje, że ta tak bezczelny sposób próbowano przejąć te pieniądze ciągle mnie szokuje mało tego przecież akurat ta sprawa, której rozmawiamy dotyczy nauki, ale przecież mieliśmy rozmaite inne przyczyny obecnych władz takie jak przekop czy Mierzei Wiślanej elektrownia w Ostrołęce i szereg takich, że tak wiemy, dlaczego marnotrawienia publicznych pieniędzy, gdyby takie 123 000 000 panie profesorze otrzymało np. właśnie centrum nowych technologii UW, którym pan kierował albo Instytut Biochemii Biofizyki pan, w którym pan pracuje to co można z tym zrobić to byłby drobny pieniądz czy poważny zastrzyk to byłby poważnym zaś 3 i można przyjąć, iż zwiększy zatrudnienie przyjąć naukowców i z tych pieniędzy ufundować granty na pożyteczne ważne badania, czyli przydałyby się takie fundusze bardzo, jaka jest kondycja finansowa tych 2 ośrodków naukowych w tej chwili jeśli chodzi o centrum nowych technologii to mamy tutaj dotację i uniwersytecką i bardzo wielu kierowników zespołów pracowników ma duże granty badawcze i ja sam jako kierownik jednej z pracowni w centrum nowych technologii mam ponad milionowy Grant ma tu genetyczne korzenie Polaków i zajmuje się analizami dna z rozmaitych tylko Pański są zachowanie ludzkie szczątki i sprawdzam, skąd żeśmy się tu na tych terenach obecnej Polski, bo w ogóle żyli usługi takie hipotezy jednak, że żeśmy się czy tak czuję lęk, gdyż w bagnach nad przepaścią stanąć żeśmy się przy niszczyli no polskie, a druga hipoteza jest, że jak dzień bliska wędrował na zachód, podbijając kolejne plemiona i kolejny obszar to przejął czy zagarnął klenie naszych przodków, które dziś tam żyło pomiędzy dniem premier tonem i przesunął je na tereny dzisiejszej Polski, a to bardzo ciekawe co pan mówi co panu wychodzi z tych badań panie profesorze, że jesteśmy na tej prowadzi ja rozumiem, że to jest ta rzeka w okolicach Czarnobyla w obecnej Ukrainie czy z tego drugiego miejsca to też jest Ukraina przecież macie na razie tego jeszcze żeśmy nie rozstrzygnęli im natomiast mam materiały z kilku bardzo ciekawych miejsc w Polsce czy Ukrainy ma współpracowników na Ukrainie, którzy w nim materiały dostarczają w postaci fragmentów kości no w Polsce przykład z hrubieszowskiej jest taka dziś ma słownym i widzę przez 400 lat nie więcej między 0407. wiekiem naszej ery dla miejscowych władz zamieszkiwania przez gotów, którzy przyszli do nas z północy przebywaniu u nas właśnie w tych kilkaset lat później powędrowali do pisania szum określił dalej na zachód na Półwysep Iberyjski tam ich potomkowie ciągle żyją tam w tym masło meczu takie warunki glebowe klimatyczne czy też szczątki ludzkie zachowały znakomicie i nawet czy dobrze zachowały się stroje, w których ci ludzie tam byli pochowani np. są w 2 i mężczyzn i jest ubranych arabski Burnos jego strój gruziński 100 co my robimy to sprawdzamy czy ludzie np. Raczki, bo seks oni byli rzeczywiście ramami czy też dziewucha liczyć stąd byli właśnie stroje i używali ich także wydają się ze 100 osób bardzo interesujący prace, które sporo Bogu powiedzieć o naszych przodkach naszych przyszłość to bardzo interesujące sama jestem ciekawa, skąd myśmy się wzięli co panu widzieć tych badań panie profesorze to jest Grant za 1 000 000zł pan powiedział, a za takie 123 000 000 co można by zrobić właśnie przeznaczyć na rozmaite bardzo rozsądne granty, które na polskich uczelniach czy instytutach pan morskich czy Instytut też innych mogłyby być realizowane biochemik biofizyk KN Instytut, w którym panie z Polskiej Akademii Nauk to są te dziedziny przyszłości tak szalenie nam wszystkim potrzebne w tej chwili, bo to też na medycynę ma olbrzymi wpływ na to jak możemy się leczyć długo możemy rzecz to gdzieś jest też wszystko powiązane tutaj też ten pieniądz pewnie by się bardziej przydało niż dwudziesto siedmioletnim barmanowi no na pewno mało tego to prawdą Polska nauka, która oczywiście jest znacznie słabsza niż bogatych krajach zachodniej Europy w stanach Zjednoczonych, ale podejmuje się często czasami jakieś ważne takich problemów mających spore znaczenie praktyczne np. stóp w podwarszawskiej miejscowości czy rzeź jest produkowana ludzka insulina zdolności i trzeba było zastosować techniki inżynierii genetycznej, żeby gen kodujący białko ludzką sumienia przenieść właśnie z genomu człowieka, bo będą drożdże te troszczy zmusić do produkcji właśnie insulin takich badań na całym świecie sprowadzonych mnóstwo to są te przez niektórych bardzo krytykowane panie bije moczy genetycznie modyfikowanymi organizmami, ale np. w Kaliforni 12 meta, w którym hoduje 3 dość genetycznie zmodyfikowane, do których wprowadzono gen na ludzki hormon wzrostu to jest jedyne lekarstwo na choroby takim objawiający się karłowa kością i ten 1 fermentu zapewnia możliwość leczenia karłowe kości urodzi na czas świeć myśli pan, że takie 55 000 000 albo 123 000 000 albo może suma tych pieniędzy wystarczyłyby na takie badania oczywiście wystawców, ale dwudziesto siedmioletni barman takich badań nie przeprowadzi nie można być tego skutek tej całej afery w ręce BOR wstrzymane zostały wszystkie wypłaty z tego funduszu to jest łącznie ponad 800 000 000zł i część miała być przeznaczona na być może wartościowe projekty, a premier wstrzymał wszystkie wypłaty co więcej te pieniądze mogą Polsce po prostu przepaść co pan myśli no nie wiem wydaje mi się, że powinna powstać jakaś złożona z naukowców w specjalnej komisji, jaki zespół, który by ocenił, które badania z tych, które tam były finansowane przez CBA, które powinny być nadal finansowane, który nie, ale to tak jak mówię powinien zespół naukowców z poważnych uczelni z poważnych instytutów Polskiej Akademii Nauk powinien tym się zająć jak myślę, że ja są też takich komisji etyki w nauce, która powołana została przez Polską Akademię Nauk i ona zajmuje się tego rodzaju sprawa ani rozmaitymi rozmaitymi takimi nadużyciami w nauce głównie np. Clubie Panny, które niestety w Polsce dość często zdarzają no i ten temat właśnie tego NCBiR będzie przedmiotem naszych obrad, jaki może być skutek tych obrad albo jaki by chciał pan, aby był na czym powinny doprowadzić do zmian kadrowych przede wszystkim inwencja Jerzy-li poddaniu NCBiR kontroli przez świat nauką takich nie barmanów prawdę tylko rzeczywistych naukowców, bo ja rozumiem, że NCBR w tej chwili czy w tym projekcie 1 dotyczącym tego funduszu, a może winnych nie konsultuje się ze światem nauki ze światem naukowców uznanych profesorów nie ma tutaj takiej kontroli nadzoru opiniowania w tym przypadku chyba nawet czy pan jest mediacja rzeczoznawcy, którzy negatywnie ocenili ten projekt i władzę chce je zlekceważył to byłoby jeszcze w tej sprawie komisja europejska żąda od Polski wyjaśnienie w sprawie tego programu o nazwie szybka ścieżka no, więc skutek będzie taki, że znów mamy problemy z Brukselą no i wstyd tak na pewno była katastrofa KOD-u też na prawdę mocno ciąży i może nas pozbawić dużych funduszy europejskich europoseł Bielan, czyli polityczny patron tego całego przedsięwzięcia zapewnia, że zrobił absolutnie wszystko żadna złotówka z publicznych pieniędzy nie trafiło do firm, które złożyły te podejrzane wnioski w takim samym tonie broni go premier Morawiecki czy pan wierzy tym politykom, gdy słucha na ten temat nie bardzo nie bardzo wierzę polityką trafiającym się sprawy naukowe Eli wydaje się, że powinni pozwolić naukowcom decydować o tym czy będą zajmować, bo to będą teraz z projektu omawiany nowej ustawy o Polskiej Akademii Nauk i też zawiera ona kilku miejscach bardzo niepokojące ustalenia mianowicie udają, że są § 6971, które mówią, że prezes Polskiej Akademii Nauk może odwoływać dyrektorów instytutów, którzy dotychczas byli wybierani przez pracowników tych instytutów dają się, że to jest właśnie zamach na kurs samodzielności i samorządność czy uniwersytetów instytutów Pawłowski no jest jeszcze 1 kwestia pt. Akademia Kopernikańska PiS lubi sobie tworzyć nowe instytucje równoległe do już istniejących bardzo wyraźnie widać jak łatwo też wyprowadzać potężne fundusze przez nowe instytucje właśnie w odniesieniu do świata nauki szykuje się jeszcze to operacja Akademia Kopernikańska co to będzie oznaczało dla Polskiej Akademii Nauk czy Polska Akademia Nauk bardzo ostro zaprotestowała przeciwko tworzeniu tego ciała czy tę polską jest skutek zobaczymy mam nadzieję, że również obawia się pan, że Akademia Kopernikańska przejmie obszary działania instytuty fundusze i po prostu zagłodzić Polską Akademię Nauk, jeżeli PiS zrobi to co planuje zrobić tak z tym, że ja myślę, że tu środowisko całe naukowe będzie bardzo solidarne i że bardzo niewiele osób zdecyduje do obejścia takie jak wymyślone, gdy powstanie, a do tego, że pomysł sad dniami przez Polską Akademię Nauk większość naukowców jako nie do tylko wie pan panie profesorze, że PiS stworzył sobie właściwie taki świat równoległy i oni także w tym świecie równoległym mają w swoich równoległych profesorów po równoległych uczelniach powstały różnorakie uczelnie za pieniądze PiS-u pod patronatem PiS-u, które wypuszczają profesorów PiS-u Ionity profesorów prawdopodobnie sobie tam zatrudnią będą tworzyli nowe środowisko naukowe tak jak tworzą nowego człowieka w Polsce nową elity nie obawia się pan tego jeżeliby powstało coś takiego byłoby bardzo dla polskiej nauki niedobra sytuacja, dlatego że tych pieniędzy tak jak wydział nauk nie jest zbyt wiele, a właśnie jeszcze rozpraszanie dziś i przeznaczanie pieniędzy na jakiś pseudo naukowe Tworek byłoby bardzo złych rozwiązań wrócę jeszcze na koniec do tego, czego zaczęliśmy, czyli do NCBiR czy wg pana oceny tak było zawsze z funduszami dysponowanym przez to centrum, że politycy żywili nimi siebie swoich partyjnych kolegów czy to jednak jest nową to jest znowu zdaje się, że ten NCBiR przez dłuższy czas działa bardzo oka dla mnie 2 takie punkty obserwacyjne dla polskiej nauki znaczy jednak ta komisja etyki nauczy, gdzie obserwuje właśnie złe jakiś działania w tym sektorze nauki, a za czasów premierostwa Donalda Tuska byłem przewodniczącym komisji nagród pewnie raj tam z kolei miałam okazję zapoznać z blaszkami polskiej nauki, których nie było może bardzo wiemy, ale jednak udawało się wytypować do nagród bardzo rozsądny zespoły ludzi prowadzących bardzo ważny badania naukowe także widziała i blaszki cienie polskiej nauki niestety w tej chwili zaczynają chyba wyczynie przeważyć to miejmy nadzieję, że blask jeszcze wrócą bardzo dziękuję panie prof. prof. Piotr Węgleński biolog genetyk były rektor Uniwersytetu Warszawskiego dziś Instytut Biochemii fizyki Polskiej Akademii Nauk bardzo dziękuję raz jeszcze panie profesorze za tę rozmowę już pracuje w centrum nowych technologii i Uniwersytet warszawski i centrum nowych technologii no tak jest bardzo dziękuję panie profesorze dziękuję ile kłaniać dzisiaj proszę państwa to wszystko to był podcast gazety wyborczej kolejne jutro jak co dzień o ósmej 10 ja dziękuję za dzisiejsze spotkanie Dorota Wysocka Schnepf do ZUS Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: WYBORCZA, 8:10

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA