REKLAMA

Przedwojenna Warszawa ujrzała światło dzienne – wykopaliska odkryły dawną ulicę getta

A teraz na poważnie
Data emisji:
2023-03-23 12:00
Audycja:
A teraz na poważnie
Prowadzący:
Mikołaj Lizut
W studio:
dr Jacek Konik
Czas trwania:
11:45 min.
Udostępnij:

Historia, która kryje się tuż pod powierzchnią ziemi

Czy rolnicy zagłosują na PiS jesienią? Brydż to zdrowie!

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
612 Mikołaj Lizut witam państwa gościem programu jest dr Jacek konik historyk archeolog muzeum getta Warszawskiego dzień dobry dziejowy i w związku z Tre planowaną inwestycją pomiędzy Karmelicką, a aleją Jana Pawła II pracują archeolodzy w dawnej północnej dzielnicy Warszawy, czyli na terenie dawnego getta i odkopali fragment starej ulicy gęsiej dziś to jest ulica Anielewicza, czyli w fragmenty kamienicy piwnice przy ulicy gęsiej 33 w tej chwili te fragmenty są odsłonięte Rozwiń » można je zobaczyć np. na zdjęciach w internecie może zacznijmy od tego co zostało z tej kamienicy przy gęsiej 33 przy ja pragnę tylko przypomnieć, że cała cała całe getto warszawskie zostało właściwie zrównane z ziemią po powstaniu w getcie jedyna taka budowla ocalała zresztą widać na tych starych powojennych zdjęciach test to jest kościół na nowe Lipka ach, w tak jak większość w Chudo dawnej zabudowy, która znalazła się w karcie w okresie ostatniej wojny tak samo w wypadku kamienic wzdłuż biegu ulicy gęsiej tak naprawdę zachowało się wszystko na poziomie na poziomie prac naprawdę do piwnic w piwnicy no ewentualnie na poziomie chodzenia parte jeżeli, jeżeli dobrze, jeżeli gdzieś, które średnicę miała miała szczęście i tutaj raczej można powiedzieć to co znaleziono na ulicy 5, czyli tak można powiedzieć, że rysy w dawnych dawnych kamienic to jest takie standardowe znalezisko, jakie można dzisiaj odkryć na terenie dawnego getta, owszem jest troszeczkę tzw. ostańców gotowych no ale to są w zasadzie wyjątki, a nie reguła i one się głównie skupiają na terenie dawnego małego getta natomiast ten rejon, który my mówimy to jest części getta, która w zasadzie Gać była do samego końca i w związku z tym tam po prostu nie ma nic jest to jest to poziom poziom tak naprawdę już piwnicy dawnego budynku to warto w ogóle przypomnieć historię tej części Warszawy ta częściowa zabudowa właśnie okolic ulicy gęsiej powstawała na przełomie dziewiętnastego dwudziestego wieku były to przede wszystkim kamienice czynszowe prawda tak większość większość tak jak tak jest zresztą cały całe te kwartały to większość właśnie to były kamieniste no jak to pan określił czynszowe jedne bogatsze długi może troszkę troszkę mniejsze no ale ale faktem Jerzy ich przeznaczenie nabyło podobne staną właśnie, żeby można, żeby trochę poczuć klimat po północnej dzielnicy Warszawy warto np. sięgnąć do książek Izaaka Bashevisa Singera teraz ostatnia przełożona znakomita Rudaka Ela właśnie dzieje się w dzieje się tam w okolicach ulicy gęsiej słynna gęsiówki KT to było więzienie prawda matka tak na uwięzienie obóz to to było rzeczywiście coś bardzo dużego to to obejmowało obejmowało duże obszernej rzeczywiście niedaleko tego miejsca Ano przebiegały też mówi wejściówki tak można powiedzieć, że zdecydowanie tak Siwka nad okolicą dominowała, żeby nie boi się zdominowała w pewnym w pewnym momencie momencie historii, ale prawda jest taka, jaka to zresztą sam wspomniał, że przez większość czasu dominowały właśnie te kamienice te czynszówki z przełomu dziewiętnastego i ich dwudziestego wieku niezwykle ciekawa sama w sobie zabudowa w co właśnie i po tym odkryciu archeologicznym ja myślę, że nie wiem czy pan, że ze mną zgodzi, że podobne części właśnie upewnić cienia kamienic w na teren na na terenie tzw. dużego getta pewnie jeszcze zostało powstała inicjatywa moich kolegów pisarzy m.in. Ziemowita Szczerka i Piotra Pawińskiego to, żeby spróbować zrekonstruować przynajmniej jakieś takie nieliczne fragmenty tej dawnej zabudowy dzielnicy żydowskiej dzielnicy żydowskiej zarówno mam na myśli getta ale, ale przed przecież przed wojną to także była dzielnica żydowska prawna to znaczy, że może tak przed wojną to w tamtym rejonie rzeczywiście mi dominowali mieszkańcy mieszkańcy właśnie pochodzenia żydowskiego natomiast to nie jest tak pan, że w przedwojennej Warszawie ten poziom chyba dzielnice były takie jak gdyby wtedy egoistyczny pewne w dzielnicy żydowskiej mieszkali Polacy w dzielnicach tzw. polskich mieszkali, żyjąc to było jedno miasto oraz tortury jedno miasto natomiast generalnie sama inicjatywa takie konstrukcje jak pan określił, że jest to jest w ogóle bez cennej cenna inicjatywa z prostego powodu po tych zawierucha wojennych w Polsce naprawdę mamy w Warszawie, zwłaszcza mamy bardzo mało tej tych reliktów tej przeszłości i generalnie inicjatywa jak można po ta inicjatywa jest zdecydowanie godna poparcia natomiast oczywiście dobrze byłoby także, ale myślę, że tutaj pana koledzy też myślą o tym, żeby te konstrukcje to było coś żywego to znaczy klucze nie było jak można powiedzieć taki skansen muzeum, żeby to było coś żywego, żeby tam co siedziało, żeby nie tylko ożyła to ożyła podobne Warszawa, ale także kultura i tutaj myślę, że pana koledzy są bardzo kompetentni, żeby kulturalnie to ożywić ja rozumiem, że w tej chwili całe to znalezisko jest w gestii wojewódzkiego konserwatora zabytków, który w tej sprawie podejmie decyzję cały ten teren to będzie inwestycja inwestycja stricte komercyjna deweloperska, która zakłada tak tak przy czym przy czym ten świat się troszeczkę tego tej odczarować tak takie, jakie troszkę no tego czy trochę, jakby trochę zdemaskować tego czarnego luda tak wg tego co wiemy ma to być inwestycja komercyjna deweloperska latem ma być budynek mieszkaniowy oczywiście jak będzie o to wszystko w przyszłość pokaże natomiast faktem jest, że tak jak na pewno pan widział wiele osób dziwi wiele osób też zna takie przypadki to, że jest inwestycja komercyjna nie znaczy, że to musi być, że zniszczona przeszłość musi być zniszczona kultura jednak drugie można bez dobrze połączyć, jeżeli obie strony mają wolę te określa czy zachowały się jakieś dokumenty jakaś dokumentacja tej tych kamienic przy gęsiej 33 to znaczy czy czy są jakieś zdjęcia bądź plany, żeby można było sobie wyobrazić to jest jak te czynszówki wyglądały przed wojną tłumaczy powiem panu tak z tego co jest mi wiadomo to jakieś zdjęcia są to znacznie są zdjęcia wie pan, że ktoś stanął i zrobił, jakby to konkretu kamieni trzeba, ale są zdjęcia tego rejonu, gdzie te widzę te kamienice, gdzie kamienice widać natomiast jeśli kwestia czy istnieje jakaś tam też bardziej szczegółowa dokumentacja to jest to jest oczywiście kwestia poszukania zobaczenia co ocalało co ocalało co mamy być może część dziś leży nie odkurzone nie odkurzone w archiwach tutaj to jest oczywiście kwestia radnego dogłębnej kwerendy, zwłaszcza w archiwach instytucji instytucji miejskiej może morze morze wodociągu może innych niż rewolucji, które niekoniecznie muszą się kojarzyć właśnie z taką ono bezpośrednio architektowi kamienicami tam mogą być niespodzianki nie tylko dotyczące tych miejsc, ale jeszcze wielu innych na terenie miasta w właśnie, prowadząc prace archeologiczne w takim miejscu właśnie jak ulica Anielewicza myślę, że badacze mają takie poczucie w ogóle trafienia w miejscach chodzenia po bruku po świecie, którego już niema, w który został zrównany z ziemią z tego co czytam znaleziono także zupełnie niezwykłe czasem wzruszające elementy wyposażenia np. kuchni, ale także dziecięcy dziecięcy bucik pewnie dziesięciolatki NATO rzeczywiście jest chyba duże przeżycie prawda, dlaczego to jest nasz to można mam mogę powiedzieć tak cały Muranów także cała Warszawa Muranów służby szczególnie jako też najbardziej zniszczona jest usiana takimi no w cudzysłowie niespodziankami i myślę, że gdziekolwiek ktokolwiek nie podjął jakiekolwiek inicjatywy, która by się wiązała także z aktywnością archeologiczną myślę, że na podobne znaleziska znajdzie i to za każdym razem jest wzruszająca to za każdym razem o wzbudza wzbudza emocje zgłasza się w kontekście tego, jeżeli dotyka pan przedmiot o tym pan wie, że to pozostało po osobie, której ktoś, żeby nie dalej żyć, a zatrudnienie to jest to ruszą to nie jest taka archeologia, a podda epok dawniejszych czy związana z takim momentem, gdzie osoba odchodzi w sposób naturalnych we tylko tu przychodzi ktoś chce mówić sobie, że nie wolno ci życie odbiera ach, zostają te przedmioty, które są, jakby grubo jak dokończenia opowiedzenia tej historii, które ich ta osoba już mogła opowiedzieć się, jakby przez te przedmioty próbuję opowiadać także to co robią tam archeolodzy to jest próba, jakby od dna no powrotu powrotu do sieci pozwolenia tym osobom przepraszam pozwolenia tym osobom, jakby do opowiedzieć się ich historie tak tej, którą nie dokończyli bardzo dziękuję za rozmowę dr Jacek konik historyk archeolog z muzeum getta Warszawskiego był gościem państwa moim, a teraz informacja, a teraz po Zwiń «
Transkrypcja podcastu

PODCASTY AUDYCJI: A TERAZ NA POWAŻNIE

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA

Najnowsze Podcasty

Więcej podcastów

REKLAMA
REKLAMA
Array