REKLAMA

"Raj dla przyrodników". Na Madagaskarze, wyspie wielkości Francji, jest więcej gatunków płazów i gadów niż w całej Europie

OFF Czarek
Data emisji:
2023-03-27 11:00
Audycja:
Prowadzący:
Czas trwania:
25:14 min.
Udostępnij:

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Transkrypcja podcastu
państwa moim gościem jest pan dr hab. Maciej Pabian zakład anatomii porównawczej Instytutu Zoologii i badań biometrycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego dzień dobry witam serdecznie pani dzień profesorze witam pana redaktora witam wszystkich słuchaczy, a w latach trzydziestych ubiegłego wieku Polska miała pomysł, aby stać się potęgą kolonialną i nawet planowała nabyć od Francji Madagaskar w i tym śladem pan profesor wybrał się jak rozumiem na Madagaskar, ale nie budować Rozwiń » polską potęgę kolonialną tylko przyglądać się różnorodności płazów gadów po muszę państwu powiedzieć, że kiedy pewnie byśmy po 1 stronie jakiś porównawczy tabeli po umieścić wszystkie polskie składy płazy gady po prawej stronie te z Madagaskaru to w po prawej stronie byśmy jakąś wspaniałą ferii kolorów po lewej nie wiem głównie chyba szarości i zieleń brąz i nie wiem co jeszcze szarość głównie los może może to szarością to przesada są również gatunki bardzo ładne występujący w Europie, ale to co pan powiedział, że liczba gatunków płazów gadów na Madagaskarze jest bardzo bardzo wysoka jest ich bardzo dużo Madagaskar jest wyspą właśnie takim mini mini kontynentem, który jest szalenie zróżnicowany jeśli chodzi o klimat jeśli chodzi o topografię i ślad, gdyby za tym zróżnicowaniem siedliskowe idzie zróżnicowanie fauny flory, więc Madagaskar jest bardzo bogata w gatunki zwierząt roślin na dodatek Rafała mocno różni się salony afrykańskiej, czyli tej najbliższej, a także Azję azjatyckiej mówimy, że dużo gatunków jest endemiczny, czyli nie występuje tylko włączyć na Madagaskarze w przypadku płazów gadów to są bardzo duże liczebności opisanych gatunków w tej chwili mamy opisanych i 370 gatunków płazów spodziewamy się są dowody na to, że pewnie jest ich około 600 gatunków jakieś 500 gatunków gadów dla porównania w Europie Madagaskar jest wielkości Francji i więcej w Europie 95 gatunków płazów Europa jest znacznie lepiej zbadana jakieś 200 gatunków gadów w całej Europie w Polsce natomiast te liczebności są jeszcze mniejsza, więc takie Madagaskar jest bardzo bogaty gatunki jest to raj dla dla przyrodników bez wątpienia, a zwłaszcza dla miłośników różnych mniejszych kręgowców jak płazy ataki dobrze wiosek takie badanie w praktyce wygląda, bo pan już na tym Aga skaże od lat buszuje grasuje na szczyt nie do końca byłem na na 1 takiej wyprawie naukowej na Madagaskarze wtedy zbieraliśmy materiał wierzyliśmy, że obserwację różnych miejscach na na wyspie Madagaskar i od tego czasu właściwie ten materiał analizujemy i metod tak naprawdę dużo materiału było takt z tym, że to jest praca w współpracę właściwe z różnymi ludźmi głównie to są osoby z Niemiec, którzy od lat badają te same chore Madagaskaru, więc to robią tak dużej grupie po prostu osób to nie jest także 1 osoba jest w stanie zebrać i dużo informacji na podczas 1 wyjazdu, ale zbieramy i informację z wielu wypraw wielu różnych badań i później po mało opracowujemy, gdyż takie badania dotyczą oprócz takiego elementu i powiedzmy oprócz obserwacji in situ na miejscu na Madagaskarze to badania te obejmują również badania takie do do drobiazgowe morfologiczne złowionych okazów często akustyczne, bo nagrywamy np. dźwięki głosy gotowy płazów przy innych zwierząt i także genetyczne jak m.in. właśnie w tej genetycy się specjalizuje w, więc dzielimy, gdyby obowiązki pomiędzy różnymi ludźmi i w ten sposób pracę Power powstają nasze prace naukowe no tak to już z 10 lat biorę w tym udział wniesiono w większym zakresie, czyli wszystkie gatunki, które badacze opisujecie porównuje cie musiały zostać złowione odnowione tak tak musi musieliśmy złapać sfotografować pobrać próbkę tkanki tak tak to są takie rzeczy, które należy no wykonać w terenie będą w terenie ta praca w terenie polega na tym, że jeśli w różne miejsca zazwyczaj są miejsca wytypowane wcześniej pod jakimś względem ja np. jak byłem nam matka skarży w 2010 roku to naszym celem głównym celem było zbadanie trudnymi zebranie materiału, iż zbadać procesy, które wpływają na na dywersyfikacji różnicowania się gatunków w lasach deszczowych lasach wilgotnych wschodniego Madagaskar, więc nasz wyjazd pod tym kierunkiem byłby w ten sposób ukierunkowany, że myśmy chcieliśmy zdobyć informacje próbki materiał z tej wschodniej części Madagaskaru głównie, a przy okazji dokonujemy takiej inwentaryzacji lokalnej fauny i właśnie te często przy okazji dochodzi do nowych, gdyby odkrycie nowych gatunków przy okazji właśnie takich wypraw naukowych takie wyprawy mają charakter no powiedzmy bardzo też we współpracy z różnymi ludźmi, więc oprócz naszej delegacji tak powiem z Europy to na miejscu są badacze studenci z Madagaskaru i oni to oczy się stanowią bardzo dużą pomoc i często później w opracowują wspólnie z nami materiał dobrze i co takiego jest waga wskaże, że gatunki i mówią myślą sobie na dobra już za długo byliśmy 1 gatunkiem w głosowaniu zdecydowaliśmy, że teraz będzie podzielimy się na 2 gatunki, z których tamtym być może wkrótce też zagłosują, żeby się podzielić na jeszcze więcej gatunków skąd, skąd taka co takiego waga wskaże, że na obszarze wielkości Francji mamy o wiele więcej gatunków o wiele większą pewną różnorodność niż np. w Europie czym tu nie ma prostej odpowiedzi z w związku, z czym może przedstawia 3 takie najważniejsze, że procesy które, które wchodzą w grę po pierwsze, zróżnicowana topografia samej wyspie to jest to jest wyspa tak naprawdę jest mini kontynent jak mówiłem z mniej więcej powyższe wielkości Francji i od pół pół pół nocy do pół dnia to mniej więcej 1600 km tak naj dłuższym spory miejscu w najszerszym miejscu jakieś 580 km, czyli to jest kawałek lądu jest już całkiem spory obszar i na tym obszarze po wschodniej stronie jest pasmo gór, który ciągnie się z północy na na południe to są góry dosyć dosyć wysokie miejscami przekraczają 2002,51000m, a tak średnio mniej więcej mają wysokość 800 bodajże 900m nad poziomem morza i w, więc topograficznie tym krajobraz wyspy jest zróżnicowany i to i druga sprawa to jest klimat jest zróżnicowany klimat generalnie Madagaskar leży w strefie takiej ciepłej zlot klubu jestem generalnie ciepło i ME i jesień to całkiem sporo pada przynajmniej w niektórych miejscach, gdyż jest matka skarży na takiej szerokości geograficznej, gdzie działają wschodnie passaty, które przynoszą opady znad oceanu indyjskiego i topografia wyspy, czyli to pasmo górskie, który biegnie od nocy do pół dnia to pasmo zatrzymuje to opady po wschodniej stronie wyspy inaczej mówiąc wschodnia strona wyspy jest bardzo mokra pada tam sporo jest bardzo niewyraźna pora sucha pora deszczowa właściwie cały czas trochę pada tak powiedziałem momentami bardzo dużą natomiast ten deszcz zatrzymuje na tę górę zachodnia strona Madagaskaru jest o wiele bardziej sucha i ma wyraźną porę deszczową porę suchą i jeśli dodamy jeszcze do tego to zróżnicowanie od północy, a południe, gdzie ta północ jest ono jest cieplejsza bardziej mokra to te nic się nakładają na siebie i tworzą tak globalnie na całej wyspie szereg bardzo zróżnicowanych i klimatycznie miejsc w strefę roślinności np. od wschodniej strony Madagaskaru mamy typowe lasy deszczowe są gęste lasy generalnie jest tak dużo właśnie bardzo wysokie zróżnicowanie gatunków roślin w mniej więcej w środkowej strefie i Marka skarżą po zachodniej stronie pasma Górskiego, o którym mówiłem już jest nieco bardziej słuchu jest wyżej, więc jest też nieco chłodniej tam rozciągają się takie sawanny trasą w dużym stopniu też na skutek działalności człowieka powstała natomiast po zachodniej stronie mamy bardzo już suche no prawie pół pustynne SPAP pustynny klimat i to wszystko tutaj na 1 maja jest tutaj profesorze na chwilę zatrzymamy zrzesza informacje, a po informacjach powrócimy na Madagaskar pan dr hab. Maciej Fabian zakładu anatomii porównawczej Instytutu Zoologii i badań medycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego opowiada różnorodności płazów gadów Madagaskaru informację o 1120 po informacjach wracamy praw w czarne jak pan dr hab. Maciej Pabian z zakładu anatomii porównawczej Instytutu Zoologii i badań medycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego opowiadał różnorodności płazów gadów Madagaskaru tymczasem mamy także pytania słuchaczy panie profesorze dotyczące roślin roślin jadalnych czy czy występują w stanie dzikim jakiś jadalne rośliny tak jak u nas są jagody maliny czy kiedy dzikie jabłka orzechy, więc pytanie nie tylko zwierzęta, ale także rośliny czy są jadalne rośliny występujące w stanie dzikim na pewno tak tak są jest bardzo dużo gatunków roślin na Madagaskarze dużo jest nią pisanych jest sporo znowu ND mitów, czyli taki ruch, który nie występują w innych miejscach tylko na Madagaskarze, ale jest nieco mniej takich endemicznych ów niż w przypadku innych grupy organizmów to się być z tego, że niektóre rośliny mają wysoki plon wysokie zdolności dyspersji inne np. ich nasiona są w stanie w stanie przebyć z Afryki z na Madagaskar drogą Novotny np. albo drugie za pomocą wiatru czy są przemieszczane przez jakiś taki itd. więc ten stopień ND mimo wśród roślin nie jest tak wysoki jak u zwierząt, ale mimo wszystko jest bardzo dużo endemicznych gatunków roślin i na pewno sporo z nich jest wykorzystywana przez lokalną lokalne społeczności, aczkolwiek taki przykład przykładem w tej chwili nie znam znam nie jestem w stanie przywołać bez wątpienia jest taki potencjał w wśród rośnie także wśród zwierząt Madagaskaru w celu wykorzystania właśnie przez człowieka czy w formie pożywienia czy może w formie Kisz związków wytwarzanych w komórkach roślinnych czy zwierzęcych, które mogą się przydać człowiekowi jest zawsze aktywna aktywne pole badawcze również mam nadzieję, że odpowiedziałem jasna pytanie panie profesorze wśród tych wszystkich żabek jaszczurek traszek i innych węża nie ma pan fraszek nie ma mnie, a co nie ma każdy nie ma rozwodu Jan nie ma nie ma nawet troszkę podobnych nie narzeka skazy są wyłącznie płazy rezydent oko nowe, czyli poste postu, który pospolicie znam tylko żaby płazy ogoniaste nigdy tam nie dotarły to jest kolejna bardzo ciekawa rzecz, że fauna Flora szalenie różni od Madagaskaru różni się sami flory Afryki Azji nie ma grup brakuje po prostu wielu tak są grupa kończyły się szerokim rozmieszczeniu np. nie ma dużych kotów nie ma dużych zwierząt kopytnych no może poza w obu bydłem domowym jest prowadzony przez człowieka i także wśród mniej znanej fauny flory nie ma brakuje wielu grup taksonomicznych jest też kolejne ciekawe ciekawa ciekawy element, ale większe szkody, jakie samym tam nie ma nie ma kotów jest endemiczny żadnego w ogóle Gatta 1 Kotas czy bulgotania domowe, ale stosowanie koty domowe są, ale to są prowadzone przez człowieka, a człowiek jest na Madagaskarze od stosunkowo niedawna natomiast nie ma dzikich kotów nie występowały nie zajmują tak jest dlatego ta sama bardzo bardzo różne one po prostu nie dotarły nie nie przedostały się, skąd nie skolonizowały Matyka skarbu Madagaskar oddzielił się od Afryki dawno temu jakieś 150 000 000 lat temu i wtedy po prostu kotów liście nie było nadzień przegląda ogłoszenia, jeżeli kolorów proszę zasad miałem po prostu problem z wybraniem najważniejszych i zostawia się panie profesorze trzeba pan jakąś taką swoją listę nowych ulubionych przedstawicieli chybia gadów płazów były panią wybrać swoich kandydatów na najfajniejsze gady płazy Madagaskaru o to jest trudne pytanie rzeczywiście trudne, bo jest no jest sporo i i wszystkim miłości podobają ale gdy ja tak wybrać tak może też estetyczne bardzo się podają niektóre żaby z rodzaju, bo FIS i gdyż niektóre matki żywo zielony i kolor jest cool taki wręcz w prawie fosforu grająca zieleń i na tym tle są czerwone jaskrawo czerwone kropki rozmieszczone np. po grzbietowej części ciała często tęczówki oka, o czym w ogóle są bardzo duże tych płazów tęczówki mogą być np. niebieskie, więc w sumie tworzy taką bardzo kontrastową bardzo ładną i ładny gatunek kręgowce natomiast jeśli chodzi o gady to na pewno to my takich ulubionych sportów należy rozmawiano o dziurach, a rów nie nie zapominajmy również panie profesorze, bo wydawca programu Bartłomiej Pograniczny byłby rozczarowany tak dobrze akurat żółwi jest stosunkowo niewiele jest kilka dosłownie gatunków słodkowodnych żółwi na Madagaskarze, a akurat tak się złożyło, że przez jedną z tych grup mówi pochodzi najprawdziwsza takim reliktem czasów bardzo dawnych z miast wujku, bo Żuk przodkowie tych drugich występował już w mezozoiku na kontynencie Gondwana taki Super kontynent pół południowych częścią tego kontynentu wówczas był Madagaskar i w Podkowie tych mówi występowały na lądowanie jak Madagaskar wraz z Indiami rozdzielił się płyty tektoniczne Madagaskaru kwota indyjska rozdzieliły się od, a od buta afrykańskiej to też wie wraz z tymi oddzielającej oddzielającym się płytek spotami no powędrowały w kierunku północnym i to ty też niektóre gatunki żółwi, które teraz są na Madagaskarze są potomków takie relikty mezozoicznych właściwie inne gatunki są w Chorzowie morskie, które mają olbrzymie zasięgi ciepłych strefach głównie w ciepłych morzach w tym również w oceanie pacyficznym, więc niestety ta fauna również akurat nieco zubożała w stosunku do innych grup ale niemniej przekaz tego powiedzieć czy krokodyle jest 1 gatunek krokodyla on był wcześniej opisywany jako krok od ilu lotników czy krokodyl nilowy, który występuje w wielu miejscach w Afryce i rzeczywiście tak mu ulgi jest dosyć dosyć po to, podobny, ale badania genetyczne wykazały, że te krokodyle na Madagaskarze są one się różnią się też to nie stosował polega na wolność dawno 1 000 000 lat temu, czyli pozostałych krokodyli milowych w związku z tym to też nastąpiła mniej więcej 1 000 000 lat temu dyspersja krokodyli milowych z Afryki na Madagaskar, ale to jest stosunkowo niedawna kolonizacja stosunkowo niedawna dyspersja, więc jest 1 gatunek on występuje w rzekach też widzieliśmy wielki wielokrotnie nie w niektórych miejscach się poluje na te i krokodyle musi je tępi z no ze względu na to są mogą być niebezpieczne w innych miejscach jest dokładnie odwrotnie ci się krokodyle m.in. tak jest w takim parku na Narodowym czy w okolicach parku Narodowego Ankara Francka na Zachodzie kraju, gdzie o występują takie duże zbiórki jest większe stawy morze jeziora ten sposób, a także rzeki i tam mis tam jest duża populacja bardzo duży krok, czyli tam miejscowi Przewozom karmią kroku tyle one mają tam bardzo dobre życie wrzucają im kurczaki i inne pożywienie i są krokodyle mają dobre życie gorsze życie mają kurczaki, które staje się karą tak jest tak jest tak jest my co różni różnie bywa Warsu ZUM by powrócił do ciekawostek wypłat z życia płazów, bo brak płazów ogoniastych brak płazów bez mnogich i też ta jest brak wielu rodzin płazów bezogonowych tak tak tak są jest kilka rodzin i płazów bezogonowych na Madagaskarze, ale tak naprawdę takiemu ogromnemu zróżnicowaniu uległy 2 rodziny manty ID oraz Mitrochin lider chcą 2 takie dominujące rodziny płazów na Madagaskar one akurat jacy, czyli został uległy tak takiemu zróżnicowaniu zróżnicowanie gatunkowe, ale nie wiemy, dlaczego no częściowo wiemy, dlaczego wiemy, że tak to co mówię wcześniej, że wpływ na dywersyfikację, czyli na różnicowanie się ma klimat, który jest zróżnicowany, a także topografia, która jest zróżnicowane ich interakcja w skali całej wyspy, a także w skali lokalnej jest po prostu szalenie zróżnicowane jest tym na środę siedlisko przyrodnicze, jakie z tych różnych elementów krajobrazie takich przyrodniczych i klimatycznych to często wywołuje TOZ specja czy proces powstawania gatunków, gdzie decydującą rolę odgrywają, gdyby takie bariery środowiskowe bariery dla przepływu osób dzików przepływu genów takie takimi barierami mogą być np. rzeki kury jakiś miejsca bardzo słucha, bo bardzo mokre w zależności od upodobań danego gatunku one wywołują no właśnie taką specjalnie, ale Patryk powstawanie jakichś barier pomiędzy wcześniej połączonymi populacjami i te bariery uniemożliwiają przepływ organizm przepływ genów w konsekwencji te 2 by powstały oddzielne Populacyjny ewoluują niezależnie i nagromadzenia różnice i koniec końców często dochodzi wtedy powstanie nowy gatunku jest to jest jeden z sposób oprócz czynników, gdyby takich zewnętrznych tych siedlisko owej są jeszcze czynniki możemy nazwać czynnikami wewnętrznymi dotyczącymi biologii samych organizmów np. w płazów, a także niektórych kadrów on, że w takiej mniejszej skali one nie przemieszczają się za bardzo niektóre płazy na Madagaskar są bardzo małe są zminiaturyzowane niektóre dorosłe osobniki, które rodzajów np. jest taki rodzaj Stępka dorosły osobnik mieści się na paznokciu najmniejszego palca mojego druha osobnik jest jest bardzo mało takich gatunków jest sporo z tego rodzaju i one żyją w taki po prostu bardzo mi też małej skali one nie potrzebują jakichś dużych przestrzeń w związku, z czym tym nawet takie bariery, które dla nas wydają się niewielkie np. przejść jakieś Doliny, aby przejście już masywu Górskiego to dla takich płac jest prawie niemożliwe jest mało prawdopodobne jest na tyle mało prawdopodobne, że rzadko dochodzi do takich instancji takich przypadków, gdzie one się przemieszczają, a jeśli już przemieszczą te 2 odrębne kolonizacja nie ma, że jest skazana na różnicowanie tak powiem może w z w związku, z czym ta takie biologiczne czynniki jako zdolność do dyspersji do przemieszczania się również decydują o i o tym zróżnicowaniu okazuje się, że te gatunki, które ma najmniejszą najmniejsze zdolności ekspert dyspersji są najbardziej zróżnicowane pani, że jest odwrotnie tak jest, ponieważ powoli kończą się, czas więc chyba będę musiał na własne oczy wybrać się nam zobaczyć nowo znaczy zabić małego lecące polecam póki póki jeszcze coś zostało pani start bardzo panu dziękuję za tę Arce interesującego, a my opowieści mam nadzieję, że powróci pan w najbliższym czasie, żeby jeszcze więcej o Madagaskarze opłat za gada Madagaskaru opowiedzieć, albowiem słuchaczki słuchaczy po komentarzach i wpisach widzę, że są tematem bardzo zainteresowani dr hab. Maciej Fabian zakładu anatomii porównawczej Instytutu Zoologii i badań biometrycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego państwa moim gościem za chwilę informacje Radia TOK FM o godzinie 1140 po informacjach program kultura osobista, na które zapraszam w imieniu Marty Perchuć-Burzyńskiej dzisiejszy program przygotował Bartłomiej Pograniczny, a nad jakością naszych połączeń czuwał Krzysztof Woźniak Zwiń «

PODCASTY AUDYCJI: OFF CZAREK

Więcej podcastów tej audycji

REKLAMA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

REKLAMA

DOSTĘP PREMIUM

Słuchaj wszystkich audycji Radia TOK FM kiedy chcesz i jak chcesz - na stronie internetowej i w aplikacji mobilnej!!

Dostęp Premium

SERWIS INFORMACYJNY

REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA