Baby, mazurki, jajka i śmigus-dyngus - o wielkanocnych zwyczajach i ich pogańskich korzeniach

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

dzień dobry Paulina Nawrocka witam w otwartej kuchni lada chwila w kalendarzu Wielkanoc w większości polskich domów to okazja do radosnego ucztowania katolicy świętują najważniejsze święto w kościele pozostali np. nadejście wiosny albo po prostu cieszą się rodzinnym czasem czy spotkaniami z najbliższymi korzenie wielkiej nocy generalnie bardzo mocno tkwią po państwie, kiedy się Wielkanoc była nazywana świętem nowego życia i była związana przede wszystkim z przesileniem Rozwiń » wiosennym świętowaniem nadejścia nowego cyklu rocznego ETO było także święto bogini stary w innych wersjach Istry to może brzmieć dla państwa znajomą Anglosasi do dziś nazywają przecież Wielkanoc Easter właśnie od imienia owej bogini nasi słowiańscy przodkowie w tym czasie obchodzili święto jawiły, czyli Boga płodności zwiastuna wiosny np. mocno pogańskim zwyczajem, który przetrwał do współczesnych czasów i świetnie zakorzenił się w tradycji jest śmigus dyngus zwany lanym poniedziałkiem polewanie wodą było łączone z symbolicznym budzenie się przyrody do życia gospodarzy tropili pola w ten lany poniedziałek po to, żeby obudzić w ziemi zdolność do rodzenia dodawania darów sam śmigus historycznie oznaczał bicie witkami wierzby po nogach i wzajemne polewanie wodą to również miało symbolizować wiosenne oczyszczenie się brudu z różnych dolegliwości oblewano były ponoć przede wszystkim osoby, które nie wykupiły się od tego nieprzyjemnego obrzędu np. podarkami tzw. dyngusem, bo dyngus to był taki podarek, który dawało się np. odwiedzającej rodzinę samo słowo pochodzi z niemieckiego Die Engel, który oznacza wykupywać je pogańskie konotacje ma również piękny zwyczaj malowania jaj zwyczaj naprawdę prastary dużo starszy niż chrześcijaństwo prawdopodobnie pochodzi ze starożytnej Mezopotamii pierwsze odkryte pisanki mają ponad 5000 lat ja od zarania dziejów był dla ludzi symbolem Odrodzenia pomyślności ozdabiano je pod różnymi szerokościami geograficznymi malowane jajka archeolodzy odnajdowali w Egipcie i Chinach i Persji i jeśli chodzi o nasze polskie ziemie to najstarsze pisanki pochodzą z dziesiątego wieku znaleziono podczas wykopalisk opolskiej wyspie Ostrówek, gdzie odkryto pozostałości Piastowskiego Grodów co ciekawe to niebyły jajka ptasie tylko uformowany kształt jak nikt z gliny i wapienia, czyli takie jak wieczne rzeźby ozdobione w sposób całkiem zbliżony do naszych kolorowych kraszanek lub wyobraźcie sobie państwo, że początkowo kościół zakazywał jedzenie ja w czasie wielkiej nocy właśnie, dlatego że obyczaj miał pogańskie pochodzenie później zakaz zniesiono, ale jedzenie jak długo obwarowane było koniecznością odmawianie specjalnych modlitw dla mnie osobiście pisanie jajek to była chyba najukochańsza wielkanocna tradycja w mojej rodzinie wciąż przetrwał zwyczaj robienia tego woskiem pszczelim bardzo jestem ciekawa, jakie zwyczaje panują państwa domach czym się jajka ozdabiały lub ozdabia, a może są jakieś inne wyjątkowo oryginalne tradycje kilka lat temu dowiedziałam się od pani kustosz muzeum Etnograficznego w Krakowie, że np. na Podhalu tradycyjnie do wielkanocnych koszyczków trafią ziemniak chętnie posłucham innych ciekawostek czekam na państwa maile pod adresem kuchnia małpa TOK kropkę FM jedno jest pewne wszystko wskazuje na to, że kolejny weekend Polacy będą ucztować na wielkanocnym stole tradycyjnie króluje przepych w pierwszy dzień świąt zwyczajowo niema obiadu jeszcze za późne uroczyste śniadanie pełne jajek en jakiś tradycyjnej zupy czy żurku czy barszczu białego dużo bywa na stole mięs pasztetów sałatek sosów szanownych ana deser ciasta tradycyjnie 2 ciasta, które Wielkanocą kojarzą się najbardziej to Mazurek i baba współcześnie oczywiście nie brakuje serników różnych start i ciasteczek ale gdy mowa o kulinarnej polskiej tradycji to wielka nocą nierozerwalnie kojarzone są właśnie mazurki i obawy te 2 ciasta to kiedyś gdzieś przeczytałam takie deserowe im Young nowo tak jak baba słowo babka jest rodzaju żeńskiego tak Mazurek jest rodzaju męskiego baba jest ciastem wysokim potężnym wyrośnięte Mazurek zupełnie na odwrót wg tradycji nie powinien przekraczać wysokości 4cm jest raczej płaski niepozorny niż rzutki baba Pyszni się formą pulchną ością Mazurek tak naprawdę bez przy krojeniu kajmak czekolady czy ozdób na nikim wrażenia nie robi babkę tradycyjnie robiła się bardzo długo wkładano ogrom pracy Mazurek dla kontrastu można było zrobić szybko zagranicznego ciasta kruchego albo nawet połamanych wafli i przygotować nawet na 2 godziny przed podaniem Mazurek prawdopodobnie przywędrował do nas z terenów dzisiejszej Turcji wywodzi się trochę od klas, czyli słodkiego deseru ciasta chwilę przedkładanego miodem orzechami Listkowskiego słodkiego serwowanego takich maleńkich kosteczka niedużych kawałkach podobnie właśnie jak Mazurek, a sama nazwa Polska Mazurek podobno Mazur, których to w terenie to ciasto było szalenie popularne jak już wspominałam Mazurek uchodził za ciasto męskie babka na wskroś była kobieca tak uważano podczas przygotowania babki mężczyzn nie powinno być w domu wg niektórych wierzeń sądzono, że ich obecność podczas przygotowania ciasta może zaszkodzić sama nazwa miała się wywodzić od kobiecej spódnicy i dlatego że właśnie wyrośnięte babka jest jak na agenta dmuchaniem wiatrem spódnica gospodyni, ale i spotkałam się z takimi wersjami, że uważamy, że baba była morza sta to znaczy łatwo było ciasto zepsuć jak baba oczywiście strasznie seksistowskie to skojarzenie i brzydko stereotypowe, ale tak to już było z tymi Ludowym porzekadłem historycznie babka była wypiekiem drożdżowej rozpowszechniła się na ziemiach polskich w okolicach siedemnastego wieku tradycyjnie kojarzona była właśnie wielka nocą i pieczenie odbywało się zwyczajowo wielki piątek było traktowane z ogromną powagą babkę łatwo można było przeziębień, czyli zaburzyć proces wyrastania dlatego na czas przygotowania jej zamykano wszystkie okna w domu, żeby przypadkiem jakiś podmuch chłodniejszego marcowego czy kwietniowego wiatru tego ciasta drożdżowego nie naruszył i nie sprawił, że opadnie z tego samego powodu pilnowano, żeby było cicho, żeby ktoś nie krzyczał już nie wspominając trzaskanie drzwiami czy bieganiu po pomieszczeniach cała procedura wymagała najwyższej uwagi kilka lat temu sama podjęłam próbę zrobienia kultowej babki musi nowej wg przepisu Lucyny Ćwierczakiewiczowej bardzo niewielką ilością mąki i obłędną ilością jajek w przepisie na kilogram mąki jest tych jajek aż 96 ja moją robiłam tylko 12 i tak wyszła wspaniale żółta i pyszne zresztą Lucyna Ćwierczakiewiczowa, czyli ikona polskich kulinariów końca dziewiętnastego wieku poświęciła całe dzieło świątecznym opieką mówi o książce baby placki mazurki praktyczne przepisy pieczenia chleba bułek placków mazurków tortów ciastek pierników itp. te przedwojenne tytuły były naprawdę zbudowany fascynująca lektura, z której możemy dowiedzieć się bardzo wiele o technikach strategiach przygotowania konkretnych typów ciast i jest to lektura do przeczytania absolutnie dla każdego znajduje się w zasobach narodowej biblioteki cyfrowej, czyli na Polona PL o babach Lucyna Ćwierczakiewiczowa pisze z najwyższym pietyzmem, że jest to wypiek absolutnie pokazujących klasy każdej gospodyni ba było wiele rodzajów, aby zwyczajne, do których wystarczy Garniec ledwo 40 jajek to dzisiejsze standardy wydaje się dość szalone, ale musicie państwo wiedzieć, że te babki były naprawdę gigantyczne były baby parzone były babki polskie babki z mąki kartoflanej oraz babki bez ambarasu, które można to zrobić w KRK 5 godzin pojawia się w tej książce pewna nowinka, która zrewolucjonizowała przygotowanie ciasta u schyłku dziewiętnastego wieku, czyli mapka na proszkach burzących proszki burzące dawna nazwa proszku do pieczenia, a na początku to właściwie sody oczyszczonej, którą wykorzystywali proszki burzące zmieniły sytuację o, tyle że już nie trzeba było tak bardzo los matki się obawiać o te kapryśne drożdże, na których czasem nie chciała wyrastać babek zresztą jest mnóstwo rodzajów są babki piaskowe cytrynowe serowe, czyli z dodatkiem sera twarogowego babki ziemniaczane z dodatkiem mąki ziemniaczanej babki gryczane z dodatkiem mąki gryczanej albo kaszy gryczanej, bo taki przepis udało mi się znaleźć babki kakaowe babki marmurkowa kokosowe makowe mają gazowe i wiele wiele innych rodzajów jest babka, a właściwie baba, która zapisała się w historii światowej gastronomii, a mowa tu baba room, czyli umowę w pubie wypieku, którym mowa w la luz gastronomik, która po swoją światową, a przynajmniej europejską karierę zawdzięcza Stanisławowi leszczyńskiemu jego cukiernik wpadł na pomysł na sączenie spadki marż salą, czyli słodkim winem cukiernik Store przybył do Paryża w połowie osiemnastego wieku wraz z Marią córką Leszczyńskiego i w 1700 trzydziestym otworzył cukiernię, gdzie serwował baba rum, która przebojem wdarła się na paryskie salony stała się popularna, a obecnie jest w kanonie tak naprawdę klasycznych wypieków ciast trafiło też na polu i właśnie na polu baba room też zadomowiła we włoszech można spotkać też wariacje na temat tej babeczki nasączonej nierównym, ale Montel i Włosi mają też zresztą inną apkę mowa tu pan tony, która też jest tradycyjnym świątecznym wypiekiem, a pan tonę to ponoć wolnym tłumaczeniu Antkowiak chleb, czyli pan Antonio udanych wypieków państwo życie babek mazurków serników wszystkiego smacznego Zwiń «

Baby, mazurki, jajka i śmigus-dyngus - o wielkanocnych zwyczajach i ich pogańskich korzeniach

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: OTWARTA KUCHNIA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 21:00

Najnowsze Podcasty

Żeglarstwo. Sport dla ludzi lubiących przygodę

Zwycięska passa polskich siatkarzy w drodze po IO

Jak Michal Probierz poukłada polską reprezentację?

Piękna energia, uśmiechnięci ludzie - słuchacze po Marszu Miliona Serc

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL