Ile dzikości nam potrzeba w Warszawie

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Warszawa nadaje dobry to jest podcast Warszawa nadaje przygotowany przez dziennikarzy gazety stołecznej i serwisu Warszawa wyborcza PL ja nazywam się Wojciech Tymowski jako gospodarz podcastu jeszcze trochę zakatarzony głosem, ale z wiosenną na czyją zapowiada miasta, bo tym razem wychodzimy plener wychodzimy zieleń i tę, która już jest widoczne tę, która za chwilę wybuchnie sezonową Jarek Osowski zabiera nas na wycieczkę na Żoliborz tam naszym przewodnikiem jest Tomasz Niewczas Rozwiń » jeden z miejskich ogrodników oddających żoliborska zieleń chodzi m.in. po parku w osadzie żyją nietoperze, a ogrodnicy budują dla nich kryjówki w parku leżą też nie usuwane liście to jest przykład nowego traktowania miejskiej przyrody z szacunkiem dla jej bioróżnorodność i tę bioróżnorodność Kuba Chełmiński pyta w tym odcinku prof. Maciej Luniak rozmawiałem o tym czy park Skaryszewski taki bardziej dziki jest lepszy czy lepszy zmodernizowany tak jak odwrót Krasiński na zakończenie zielony gąszcz zaciąga Agnieszka Kowalska autorka alternatywnego przewodnika Zielona Warszawa zaprasza z ulicy stolicy dzień dobry mówi Jarosław Osowski jestem dziennikarzem gazety stołecznej zapraszam na wiosenny podcast będziemy szukać nowej zieleni jak zieleń to wiadomo Żoliborz my tutaj wiemy, jaką mieszkańcy Żoliborza to oni 2 czas wreszcie ogłosić światu, że jest to Tomasz Niewczas nasz dzielnicowy ogrodnik dzień dobry dzień dobry jesteśmy na twarzy Andrzeja Wojciechowskiego przy Kalinowskiego ta jest najpiękniejsza część Żoliborza oficerskiego i zajdziemy do parku fosa, ale pytam najpierw, że ta wiosna nam się chyba w tym roku trochę opóźnia znaczy myślę, że ta wiosna jest prawidłowa tak Woods nie za zimno nie za makro przedwiośnia jest jest takim okresem właściwym dla dla naszej naszej przyrody to, że przez z ostatnie lata i wiosny w zasadzie go nie było, dlatego że kończyła się zimniej i później następował gwałtowny wzrost temperatur i ten okres przez wiosenne się skraca albo zanikał to jest sytuacja właśnie próbujesz walczyć na torze teraz jest trochę chłodniej i wilgotne jest to bardzo dobrze a jakie pan już oznaki wiosny obserwuje pan przedstawmy bliżej jest pan pracownikiem zarządu zieleni miasta stołecznego Warszawy tak tutaj pan na Żoliborzu pełni właśnie funkcję ogrodnika opiekuje się pan zielenią całej dzielnicy no muszę tutaj sprostować, dlatego że podział w mieście jeśli chodzi o administratorów zieleni jest złożony jest jednak układ taki rozproszony i niektórymi terenami zajmuje się zarząd zieleni niektórymi urzędy dzielnic nagle pan razem z dzielnicą tutaj różnymi terenami opiekuje się, ale no niezupełnie jest także zarząd zieleni jest jednostką miejską, a urzędy dzielnicą z jednostkami samorządowymi jesteśmy partnerami w tych działaniach natomiast są to inne podmioty my teraz zeszliśmy po schodach ze skweru Andrzeja Wojciechowskiego do parku fosa zaczęliśmy mówić takie oznaki wiosny już są co pan obserwuje na Żoliborzu, gdzie już wiosna się zaczęła no wiosna zaczęła się wszędzie Żoliborz jest tylko wydziałem naszym umownym ludzkim na to, że przyroda jest na Żoliborzu zaraz obok jest na Śródmieściu Bemowie moda, ale chodzi mi to już widno widzimy słyszymy myślę w tym momencie przede wszystkim przede wszystkim ptaki, które zaczęły już już swoje wiosenne rodzin starania i trele trele tak Wierzba trochę dzielenie wiersz wierzby wierzby zielenią ją uciekają forsycje forsycje oczywiście są takie sztampowe, ale jednak żółta się robi też widziałem na placu inwalidów żonkile żonkile na placu inwalidów żonkile przed parkiem Żeromskiego tak kwiaty cebulowe zaczynają zagrają już były krokusy jak Ross pierwsze krokusy były trochę zostały ścięte przez przez przymrozki na jak ta niedługa nie cieszyliśmy myślę, że te osoby, które miały sobie zrobić z nimi zdjęcia już to zrobiły, a proszę być, dlaczego się spotkaliśmy właśnie w parku fosa pan powiedział, że tutaj dzieją rzeczy ma niesamowite wręcz na skalę krajową tak czy wydają się pan na to, że też musiała sprawiedliwie przyznać, że ja zajmuję się fragmentem tej dzielnicy to, że jak i jakby odpowiadam za zieleń żeli morską jest pewne przekłamanie, dlatego że że wiele osób jest odpowiedzialnych pasami drogowymi zielenią przy ulicach zajmują się inne osoby też niezwykle kompetentne natomiast park fosa jest miejscem, w którym jestem inspektorem jest miejsce i takie nietypowe pan wiedział w skali krajowej, dlatego że ten park w ciągu bardzo krótkiego czasu to znaczy od 2018 roku przeszedł olbrzymią transformację jeśli chodzi o sposób pielęgnacji zieleni przyrody na czym polega polega na tym, że wcześniej był utrzymywany jak nazwiemy to typowe parkiet znaczy bardzo intensywny koszone zrobione i był utrzymywany w taki sposób w łatwy jeśli chodzi o tę pracę, a gwarancja robi się bardziej dziko tak teraz robi się dziko, jakbyśmy spojrzeli jest sporo miejsc, które są nie wygra biją one, które są wykoszone Ros Solis mistrz jeszcze zostało jesień liście zostały z jesieni, jakie to ma cel no i liście są elementem przyrody, który odżywia nawozi, który chroni glebę, który buduje glebę, a więc to jest cały układ, aby przyrodnicze związane z 8 miastach jednak jest tych dosyć małe spojrzymy dokoła to zobaczymy pozostawione drewno po lewej stronie w formie takiego warkocza chrustu tutaj nie stawy są zostawione kłody staw jeszcze nie jest napełniona wodą wierzymy, że tak między skarpą częścią morską, a murem stada ten płynie czy płynęła drewna Lara rzeka tak to jest trudny temat czym tak naprawdę jest w dna, ale my też emocjonalnie podchodzimy do tego, że jest to jednak, że kadrę na ona w tym momencie większość jest skanalizowana w płynie tam w rurociągu pod nawierzchnią po lewej stronie, a stan działa jako takie być niezależny pan się też komunikuję doskonały sposób ze społecznością Żoliborza na Facebooku zamieszcza co jakiś czas poste to jest zielony Żoliborz, kto jeszcze nie ma to polecam i przeczytałem niedawno, że właśnie w parku fosa na stokach Cytadeli fan tutaj wycina jakieś dziury dniach tak to dlaczego tak pan realizujemy to, dlatego że tutaj w parku jest dużo no takich gazet do fajnych zwierząt to znaczy niepospolity jeśli chodzi o miasto m.in. są nietoperze i tutaj na morzu ta tutaj rodzaj na Żoliborzu w badaniu tak to jest to jest swoją drogą bardzo ciekawe, że jesteśmy szumią już daje telefon 200m może on od Wisłostrady, a mamy tu płazy traszki ropuchy nietoperze wymaga przewodniczy jest takie zadziwiające jeśli chodzi o blisko miast natomiast chodzi z tymi dziurami w 2 lata właśnie wracając jest jest tutaj 5 gatunków nietoperzy się w 2019 roku w badaniu było tyle wykrytych no i robimy robimy różne działania, które ten niezwykłym zwierzętom pomagają to znaczy, że to, o czym pisałem na profilu faktycznie z parku jest zostawionych kilka stojących pnie po wycinkach, które były jak nieuniknione kilka lat temu i zaczęliśmy w nich rzeźbić to znaczy wiedzieliśmy i mówimy, bo to zespół ja trochę koordynowała, ale wielu pracowników zarządu jeszcze weszliśmy taką współpracę z ogólnopolskim towarzystwem ochrony nietoperzy jest to auto świat dla świadome działania na drabinach państwo się na na pot podnosi prawdach na niewiele organy i na tym to te nie mają 5m nie więcej, więc już tam nie paść może tak nie jest może morza czy możemy zobaczyć, jakie obecnie wieczorem w nocy, kiedy milionowych może można, że nie można to zależy od nietoperzy, a te jak duża ich tutaj w tym trudno powiedzieć trudno powiedzieć w nietoperze są takimi organizmami bardzo dynamicznymi ze strony latają w wiele jest także czasami można zobaczyć tego samego nietoperza innych różnych częściach, a druga sprawa jest taka, że potrafią się chować naprawdę malutki zakamarkach wykrycie, czego w takim miejscu dziki, gdzie tych szczelin czy w murach czy drzewa czy wkładach jest po prostu niezliczona ilość jest trudne także tak naprawdę robimy coś intuicyjnie, żeby pomoc natomiast nie nastawiamy się na to, że my sami będziemy obserwować naocznie się jakiś boom tych tych nietoperzy na Niemnie jednak poprawianie warunków siedliskowych Robin dodatkowych schronów nie zawsze korzystne teraz widzimy to parków FAA przedstawicie-li ssaków oprócz ludzi są 2 pieski na porannym spacerze, a ja chciałem się teraz przenieść do innego miejsca na Żoliborzu też bardzo lubianego przez mieszkańców to jest parkę na Kępie Potockiej i pamiętam, że pan tam też robił parę lat temu na znacznie niezwykłą, bo jak to własnymi liści i Lipami, które pana ratował tak też taki ciekawy przykład park Kępa Potocka jest parkiem, który administruje urząd dzielnicy Żoliborz i pracuje tam, ale zaraz obok ulica Gwiaździsta w, gdzie rosną elity w najmniej po od lat rosło słabo można było obserwować tym drzewom jest dla nas doszliśmy do wniosku, że po prostu problem nie jest samych drzewach w glebie miejskiej, czyli takimi jak dziwnym tworze w zasadzie trudno nazwać glebą szarżę czas z powodu soli czy z powodu soli to z powodu braku materii organicznej po prostu drzewa mówi z kolei mały bardzo co jeść i tarcia, bo im niż w ustawie z jednym z jednym z jednym z pomysłów było to, żeby poprawić strukturę gleby w ten sposób, poprawiając warunki drzewnej by na tak dużej powierzchni, bo to jest taki trawnik przy ulicy no nie za bardzo była możliwość mechanicznego nawożenia to też bardzo kosztowne działania w związku z tym zdecydowaliśmy się wygrać ten trawniki małe takie płotki Zielona i ten obszar areał usytuowana w liście grabiono i parku rozumiem, że nie trzeba było ich też wywodzić dalej dokładnie tak dokładnie tak sobie gniły w niej sobie na miejscu podtrzymały wilgoć, bo to warto powiedzieć, że może te pasy i przy drogach to są miejsca z większością z Super sucha nazw to każdy wie, że jednak rośliny potrzebują wody jak czy jeśli są jeśli są dziś działa rynek Pocztowy warstwa ta szokująca pana profil na Facebooku też służy często interwencji tam są zgłaszane różne problemy dotyczące zieleni, a ja pamiętam też się kiedyś skontaktowaliśmy się że, bo po tym, jak zauważyłem, że znikły grusza z narożnika Potockiej Mickiewicza pan wszystko mi tłumaczył, gdzie co się z nimi stało kilka lat posadzenia na sobie tam ładnie etyki, która teraz nie ma zaszła zmiana zaszła zmiana staramy się razem z kolegami koleżankami z zarządu zieleni podchodzić do tej zieleni miejskiej w taki najbardziej kompleksowy sposób to znaczy z 1 strony dbać o samo zakres roślinne, ale z drugiej strony zwracamy uwagę na ład przestrzenny i też jakieś zależności zieleni z architekturą jest przedstawią ulicznej na wcześniejszym odcinku ulica Potockiej, które pan mówi oraz klony pospolite, a jednak przy Mickiewicza i mogliśmy zauważyć kilka róż z racji tego, że zarząd dróg miejskich wprowadził i remont kilka lat temu tej ulicy zmienił się układ chodników układ pasów zieleni na jak intuicyjnym rozwiązaniem byłoby było przedłużenie szpaler klonów pospolitych na jej na drodze stanęły rosnące tam grusza w związku z tym zdecydowaliśmy się po prostu na przesadzenie tych drzew, ale on raz w tym momencie na ulicy Włościańskiej na salę, jeżeli morskich tam drzewa owocowe pasują nam do tych zasadniczych korzeni tej części dzielnicy przyjęły się przyjąć o świetnie już jestem spokojny mamy ZUS podatki klony i tak samo pan dba o taką jednolitość gatunkową przy konkretnych ulicach w skład na ulicy Mickiewicza od zawsze rosły jesiony tak zawsze, czyli od lat dwudziestych trzydziestych, bo nasza dzielnica Żoliborz początek takiej urbanistyczne to jest na okres przedwojenny i tak były sadzone jesiony i w niektórych miejscach ten układ zasadzie tak jak przy przeanalizowali bardzo takie rytmiczne świadomy był zaburzony też kolega jest stopniowo porządkujemy układ, czyli no jest konieczność te drzewa stare kilkudziesięcioletnie i już kończą żywot, ale ich miejsce pan stopniowo sadzi nowe się one ten pan Sylvain Sylvain nie tak tak z 1 strony to jest tak jak wasze stare, z czym poprzednio już zniszczone drzewa wypadają dosładzane kompensację punkt, czyli jest dokładnie usuniętych drzew w tym samym gatunku, ale także jeśli spojrzymy na ulicę Mickiewicza to widzimy, że w kilku miejscach, a sam układ jesionów jest zaburzony rosną inne gatunki, więc też w perspektywie kilkuletniej czy dalszej planujemy uporządkowanie układu przewodniczyła chyba największym wyzwaniem było uporządkowanie alei wojska polskiego to jest najszersza przedwojenna ulica Warszawy także za zabytkowa wielka troska o zieleń też mieszkańcy mniej był taki niepokój odczuwalne jak to się udało tam zmienić jak pan po kilku latach ocenia fakty ja uważam, że to bardzo duże wyzwanie po pierwsze dlatego też że, żeby wytłumaczyć w alei wojska polskiego rosną drzewa, które są są stare klony srebrzyste, które wymagają ze względu na to proste swój zły stan no wymiany i to się dużym stopniu stało 2 lata temu natomiast sprawowana w ten sposób, że ludzie przepraszam takiej kontroli NIK nie są głupi, a tak to powiem raczej dużo takich sytuacji konfliktowych wynika z jakiegoś niedoinformowania z tego, że ktoś jest zaskakiwany, że nie ma dostępu do do decyzji różnych do tego z czego pewne działania wynikają natomiast właśnie ten moment i duże wycinki alei wojska polskiego był poprzedzony bardzo szerokimi takimi konsultacjami spotykaliśmy się na spacerach w terenie korespondencja w tej sprawie była bardzo szeroko publikowane i rozliczania część drzew tam zostało wymienionych dają nowe gatunki teraz o ochronę srebrzyste nowe latamy platany były poprzednich latach poprzednich latach natomiast tutaj doszło do bardzo burzliwej dyskusji także na poziomie mazowieckiego konserwatora zabytków wojewódzkiego i jakby w z punktu widzenia takiej odpowiedzialności za przestrzeń doszło do tego, że ostatnie nasadzenia kompensacyjne co dalej w kraju srebrzystym de ja uważam, że jest to odpowiedzialna decyzja na Niemnie jednak taj walały się skupić na tym, że dobre informowanie współpraca z mieszkańcami innymi jednostkami skutkują tym, że tak trudne prace można przeprowadzać też rośnie poziomu zaufania po prostu wydaje mi się właśnie dzięki pana działalności dzięki profilowi ją Żoliborz, do którego zapraszam, żeby zaglądać się i te nastroje na Żoliborzu są zaspokojone pan się cieszy dużym zaufaniem zieleń nasza dzielnicowa jest coraz lepszym stanie my doszliśmy parków osad do drużyny do wielkiego miast plami on sobie tutaj będzie stałe będzie jakąś stają pewnie dla dla ptaków dla różnych gatunków dziękuję za nasz spacer naszym gościem był pan Tomasz Niewczas dziękuję dziękuję ja zapraszam studia gazety wyborczej przy Czerskiej czeka już Kuba Chełmiński naszym gościom będzie prof. Maciej Luniak zapraszam do widzenia decyzję dzień dobry jest nazwa Jakub Chełmiński to jest podcast Warszawa nadaje, a moim państwa gościem dzisiaj prof. Maciej Luniak z muzeum i Instytutu Zoologii Polskiej Akademii Nauk dzień dobry panie profesorze dzień dobry kłaniam się państwu panu ja może na wstępie powiem, że pan profesor przychody nas rowerem co w ich wskazuje na jego pogląd o mieście trochę można powiedzieć, ale przejdźmy do Meritum chciałem profesora zapytać najpierw w ogóle mogę panu przerwać ten przejazd rowerem to nie jest panie ze względów ideologicznych tylko praktyczny natomiast we wpisie jest wygodniej niż chodzi Ania cierpko owe w naszych, ale jak powiedział pan wcześniej przed wejściem do studia jeśli pan całą zimę co dań na zasługuje na szacunek do Meritum Otóż cię zapytać pana opinię czy Warszawa jest żony miastem, bo to jest trochę taki temat zależności od tego kogo pytam jak tam urzędników to oczywiście wiedzą, że także sadzą, że zażalenia ją jak spytamy miejskich ekologów aktywistów to powiedział może nie jest tak dobrze, że wycinka za wycinką różnie bywa jak pan jako naukowy kształcenia no nie znam Statystycznego porównania Warszawy powiedz mi datę zieleń jest rozwój to jest Berlinem, gdzie często bywa, więc myślę, że na koszt tej zieleni jest mniej więcej tym myślę, że Warszawa jest zielonym miastem w sensie przestrzeni natomiast o jakości część zieleni jakoś ekologiczny wartość ekologicznej tej zieleni można by rozmawiać ona się w ostatnich latach znacznie poprawimy, ale mimo to mimo to w Warszawie nie szanuje się stało, że w Warszawie intensywnie uprawia się o zieleń parkową przesunięć potrzebny Warszawie nadal jeszcze wygrać ja się ściółkę co jest miała zdaniem kasy Sejmu, więc Bartosz ekologiczna tej zieleni jest umiarkowana i zatrzymajmy się przy właśnie tej zieleni Parkowej, bo pan robi inwentaryzację 2 parków, gdzie widać właśnie ten konflikt między tą zielenią uporządkowaną taką ładną zgładzono jak w ogrodzie Krasińskich, którego modernizacja była poprzedzona protestami w końcu urzędnicy dopięli swego tak go uradzili powiedzmy na drugi ten park park Skaryszewski, który na razie nie przy tej modernizacji, choć pomysł się pojawiają i ja się broni to swoją dzikością taki bardziej naturalny pan uważa, że jak to powinno wyglądać zdecydowanie nie powinno wyglądać tak jak w ogrodzie Krasińskich, gdzie bez konsultacji ze społeczeństwem, a przeprowadzono zupełnie rewolucyjne zmiany wycięto między nimi stale historyczne trzeba tego pamiętające czasy, kiedy zakładano w ogóle ten, tak więc tam się stało spustoszenie puste jałowe przestrzenie na miejsce pięknej zieleni i to od razu o 9 dni te nasze badania ornitologiczne, bo ptaki są na wierzch tutaj piramidy troficznej także one są znakomitym wskaźnikiem właśnie jakości zieleni jakości ekosystemu od razu różnorodność gatunkowa, a wisiały parku spadła o połowę liczebność spadła również o połowę mniej gatunków to na występ dał znak park został zdegradowany ekologicznie i powiedziałbym, że tutaj też nie tylko dla wstąpiła strata ekologiczna, ale również również takie przedstawienie się Głosowi społecznemu i opinii społecznej właśnie jako reakcja na to mówi Wiesława katastrofę na tę katastrofę w banku Krasińskich, żeby dała się grupa przyrodników postanowiliśmy zrobić inwentaryzację przyrodniczą drugiego parku tak pan na przeciwległym krańcu parku Skaryszewskiego, żeby opisać przyrodę co tam jest i na tej podstawie wiedzieć jak nie powinno się szkolić jak można sprzyjać przyrodzie nie interes jakaś ogólna moja satysfakcja, bo 38 warszawskich przewodników z najwyższej półki społecznie przez 2 lata wykonywały tam inwentarza przez przewodników, ale również socjolodzy połączyli, bo też inwestowana publiczność, kto przychodzi po co przychodzi do parku to jest moja ogromna satysfakcja, że ci ludzie zaufali mi przez 2 sezony przez 2 lata pracowali społecznie i nie było tutaj tego elementu finansowego, który jest przekleństwem badań naukowych, w który jest cieniem, który idzie za badaniami naukowymi te sprawozdania te wskaźniki różne prawda, a tutaj wszyscy pracowali zainteresowania ich przekonania i czego dowiedzieliśmy w parku Skaryszewskim tej inwentaryzacji w nie podam panu RAŚ z pamięci podać liczbowo w każdym razie w sumie stwierdziliśmy tam około 1000 gatunków grzybów roślin zwierząt, a więc tych 3 rodzajów organizer wyłączamy tutaj mikroorganizmy prawda o około 1000 gatunków, jeżeli przyjmiemy, że w Warszawie jeść około 10 000 gatunków dzikiego życia grzybów roślin i zwierząt to to jest kilkanaście procent mamy zmienia wszystko przecież byli tak nie jest możliwe nigdzie na świecie nie zrobiono badań wykazujących całą chwałę np. bo to jest niemożliwe trzeba zgromadzić kilkuset specjalistów różnych w 1 miejscu oni musieli pracować przez kilka lat nie to jest po prostu praktycznie niewykonalne natomiast myślę, że nasze badania parku Skaryszewskim Stories europejski precedens nie znam drugiego takiego przykładu, gdzie tak dokładnie opisano przyrodę śródmiejskiego parku o tej wielkości z tego książka myśmy tak tak pamiętam książkę może być urzędnicy po tej waszej pracy, jakim część liści te wyniki, czyli inaczej na to patrzeć, jakby przyhamowały ta chęć modernizacji i upiększania parku Skaryszewskiego żali się przekonać trzeba zdać się, że w tej chwili nad parkiem nie wisi niebezpieczeństwo zagrożenia zmian, które zagrażają przyrodzie po prostu, dlatego że no nie ma na to pieniędzy w tej chwili tak już 2× się on sygnał o o te w taką ewentualność no jakoś muszę ja myślę, że jest w tej chwili najbogatszy najbogatszy przyrodniczo park w centrum Warszawy, a te 1000 gatunków, o których mówiłem chcemy stwierdzili, a jeszcze więcej, bo to są takie, które już w zadaniu wykryliśmy to jest kilkanaście procent bioróżnorodności Warszawy, jeżeli przyjmiemy, że jeszcze 10 000 gatunków w Warszawie roślin zwierząt grzybów dla, a więc na przestrzenie Niemiec Warna 6350ha Warda czy na przestrzeni 50ha centrum miasta jest kilkanaście procent bioróżnorodności całego miasta przez jego środowisk i czy to jest także to ta bioróżnorodność jest dzięki temu, że ten park trochę jest taki zostawiony sam sobie czas wśród nadawanych we mnie, chociaż nie jest zadbany tam nie tak dla szmer ładny ważnego się przyjemnie korzysta jednak udaje się pogodzić tę bio różnorodnością tak ja uważam, że w tej chwili inny park Skaryszewski może być jakimś modelem, bo tam tak jak pan powiedział można uprawiać rekreację wygodnie i atrakcyjnie prawda, bo są boiska są wybiegi dla psów jest klasa czy też place dla dzieci prawda, więc jest ta cała infrastruktura rekreacyjna tam działa jest mamy kajaki na na jeziorku Karankowski prawda więc, więc to jest to jest atrakcyjny, a jednocześnie obok tego jest bogata przyroda też jedyny park, gdzie mieszka rodzina ma był w na tej wysepce na jeszcze kilka zmian w Polskim mieszka od lat rodzina bobrów i one atrakcją tego fachu one się przybycia do publiczności także przekazać tam o zmroku już nie mówię o świcie prawda ma czas wchodzi w oparciu o świcie, ale chodząc po zmroku, jeżeli na cierpliwość można widzieć tego, bo jak one tam sobie wpływają ściągają gałęzie nawet słyszałem, że jest jakaś tutaj kooperacja między kablami, a służbą lotniczą parku, jeżeli są jeszcze na galę będzie tak, ale są układane na brzegu jeziorka i w ciągu lat znikają schronów dla uczestników, a chętni pochodzą od 34 mają robotę etap o tym słyszałem, że myślę, że fakt szczęściarz jest znakomitym przykładem koegzystencji bogatej przyrody z funkcją rekreacyjną i myślę również, że ta bogata przyroda jest też elementem sprzyjającym funkcji rekreacyjnej ba coraz bardziej coraz chętniej odczujemy środa im bardziej jesteśmy już wcześniej ani urbanizację tłumem ruchem pojazdów, tym bardziej chętnie obcujemy z przyrodą jak przestrzeń tego parku pozwala na właśnie takie już to rzecz o izolowanie się od tych niedostatków urbanizacji, a jak w tym kontekście ocenia remont pola Mokotowskiego to jest ogromna inwestycja wielomilionowa nie wiem czy się pan miał okazję zapoznać co tam się dzieje, jaką będzie docelowo wyglądał, bo teraz jest ogrodzone płotami to jest z dnia w dobrą stronę panie redaktorze będzie właśnie ze wstydem muszę powiedzieć, że wybieram się od od dawna na pole Mokotowskie i nie wiem jak to raz tam wygląda jak zgłosiłem wtedy, kiedy były plany rewitalizacji pola, kiedy były opracowywane to ja zgłosiłem tam projekt ustanowienia tak jeszcze przyrody jak one biała miałyby wyglądać, ale nie wiem jak to zostało zrealizowane nie mogę odpowiedzieć na to pytanie na pewno w tym nurcie zdziczenia można powiedzieć, że jest to betonowanie tej wielkiej taniec i Wodnej prawda panie po prostu betonowe dno teraz będzie na realizację tak tak już tutaj muszę panu powiedzieć, że to jest kawałek mojej ekologicznej biografii, ponieważ park na Mokotowskiej urządzono miejsce od środków działkowych i nieużytków, ale bardzo bardzo bogatej przyrodzie Nova Ves spychacze przewróciły przeszkodą góry nogami im ta i między nimi umorzono to sadzawkę Kreta zupełnie tu naprawdę nie było żadnego zbiornika tam jak byłaby stonowana sadzawka ja poszedłem do więzienia Bolka, który był głównym jako imienia tamtej chwili restauracja naprawdę można do mi naprawdę istniał Bolek tak nazwisko Bolek był chyba głównym projektantem wykończenie jednym z łódzkiego poszedłem do niego i usiłowałem odmówić od tego betonowania prawda bardzo zrobili mieszka zupełnie betonową też, aby się nie zdarza, a zostałem wyproszony prowadzi żadnej rozmowy to jest znak zmiany czasu rzecz zupełnie inaczej myślimy o tej przynależy oczywiście inne miasto jest inaczej Jane są deklaracje nie zawsze to z była ekologiczna nie jest poprawność deklaracji proekologicznych czy te deklaracje jak te deklaracje potem się są realizowane przez biura sprawa, ale na pewno jest zupełnie inny nastrój i społeczeństwa też dla zamówiliśmy lekarz jesteśmy za sprzyjanie dzisiejsza wyższa kultura przyrodnicza społeczeństwa, bo zapotrzebowanie na to przyrodę i również u decydentów i planistów, którzy w żadnym zajmują skoro już zaczęliśmy trochę historii to ja zdradzę państwu mam przed sobą książkę przed odlotem osobie przyrodzie miasta prof. Maciej Wojak no prosto z drukarni praktycznie książka i pan pisze tak podsumowuje swoje życie i kariery przyrodnika zdradźmy może pan profesor 87 lat stąd moje znaczenie rowerem na początku, tym bardziej gratulacje i chciałem się zacytować ze wstępu Adamowa raka, który pisze o panu tak trzeba mieć niezwykłą odwagę, żeby stawać w obronie tej przyrody tak trudnej do obrony w przeciwieństwie do spektakularnej dziczy tu chodzi o przyrodę miejską przecież dla wielu sprowadza się ona do krzaków i nieużytków, dla których w miastach nie powinno być miejsca powinny być krzaki nieużytki w miastach tak to jest właśnie to hasło nieużytki chaszcze i samosiejki w życie tego terminu dał się, żeby jak myślę, że powinniśmy przyrodzie zostawić w mieście jak najwięcej swobody wszy oczywiście dbaniu o funkcję, jaką ma spełnić w organizmie miasta przy od stania i bardziej jej przeszkadzamy im bardziej się sprzeciwiamy ręce nas to kosztuje ja mam panu panie redaktorze przykład takiego mojego niedawnego Impartu z Berlina zaraz powiem, o co chodzi w ogóle będą dla mnie jest najbardziej proekologicznym miastem wszystkich, jakie widziałem w życiu złożyło się na to, że było to miasto odcięte od przyrody oddzieleni prawdami murem berlińskim granicę w republiką demokratyczną prawda, więc berlińczycy musieli żyć na swoim tutaj obszarze instant w Berlinie bardzo zadbano o przyrodę tam powstała naukowa nasza ekologiczna, której stworzył ją prof. Herbert układ mój ból w dziedziny ekologii miasta i berlińczycy złożyli się na prawny najbardziej wartościową przyrodę jak można było w bankach miejskich tworzyć muszę panu powiedzieć jak w latach siedemdziesiątych, kiedy Warszawa po trawnikach biegały, choć Siarki nic tam żaden ślimaczy Gladden i zobaczy tam nie ma uchowaj żadnej Mleczni nie śmiał się pojawić na trawniku to jak jeździłem na bali jak widziałem tam przyrody jak widziałem te parki, które leżą kłody powalonych drzew i ludzie się na nich vito ładnie wyglądają to uatrakcyjnia krajobraz w ataku jak jeszcze się nie grabi to jak wracałem do Warszawy to przez 2 tygodnie hodowane, ale po mieście wracam do tego importu mają pozwolić na Otóż tak w Parka spadają gałęzie obcinać te gałęzie i u nas dotychczas w dużej mierze jeszcze nadal wywozić te gałęzie gdzieś coś się z nimi robi nie wiem co prawda Franca utylizuje się, a trzeba je zebrać wywieszać z nimi zrobić natomiast w Berlinie te gałęzie są uformowane w takie ciągi, które mają potworną funkcje po pierwsze, zostaje biomasa ekosystemie, a więc nie uważamy ekosystemu pat luk tworzy się siedlisk pro na bezkręgowce SUV dla jeży no dla dla zwierzaków różnych, więc ubogaca siedlisko parku po trzecie można tymi pociągami wygooglować róż publiczności można zagrodzić jakoś szczęścia, która nie chce mi radę plan na ręczniki naturalne przeszkody tak i po czwarte nie wydajemy pieniędzy nie wydajemy pieniędzy na tę operację wywiezienia jakiegoś ucywilizowania, a potem chyba przewiezienia do kompostu nie wiem markami dzień nie wydajemy pieniędzy i udało mi się namówić warszawskich ogrodników na przyjęcie tego sposobu gospodarowania, czas więc niech pan popatrzy warszawskich parkach jeszcze więcej tych tak wciąga, ale rozprawa jak nazwać myśleniem nasz warkocze prosto w pana zachwyciła ją napaść już do formalnych do urzędowych dokumentów jest to coraz więcej widać właśnie tego rodzaju rozwiązań w warszawskim taka to uważam za swoją wielką satysfakcję taki mój prywatny import z Berlina, czyli jak państwo zobaczą dziś w parku gałęzie ułożone w długi ciąg już wiemy, że są warkocze chrustu to osoba, chociaż wzrost i import dobrych wzorców z Berlina chciałem jeszcze pana zapytać o zieleń przy uliczną od drzewa, które w Warszawie kolega jest nie pyta czemu w Warszawie nie ma starych drzew np. wzdłuż ulic to jest dość jasne, bo one po prostu w czasie drugiej wojny zostały w dużej mierze wycięte pan pamięta ten boom na nasadzenia powojenne topole, które teraz zaczynają się sypać wtedy sadzono dopiero tak jednak zasadniczych jeszcze 1 różnica między Warszawą Berlinem Berlinie pełen starych, że w Warszawie tych baz zostają ludzie mamy rzeczywiście bardzo mało, bo zostały wycięte zostały zniszczone w czasie wojny były działania wojenne prawda Wasia zabrał zniszczona spalona prawda no i na tym też ucierpiały drzewa przy odbudowie miasta, czego było szybko zazielenić i mamy z czego sadzono topole rosną szybko ładnie wyglądają jest szybki efekt ich myślę, że wtedy był słuszny te topole już teraz ominęły takim jak jest drzewo kruche jest drzewo łamliwe, że one w zaczynają stwarzać niebezpieczeństwa coraz częściej jest potrzeba ich usuwania więc, że są jedną z największych wartości przyrody, bo przyroda potrzebuje ciągłości w przestrzeni w czasie, a drzewa są właśnie to ciągłością w czasie drzewo to jest kilkadziesiąt lat kilkaset lat drzewa siedliskiem niezależnie od tego, że samo żyje, że sama prawda pracuje w tym tlenem itd. tak dalej to drzewo jest siedliskiem życia w 1m³ bogate Korony drzewa parkowego takiego jak w odwodzie zastępcy gdzieś żyje kilkaset różnych organizmów myślą o nich nie wiemy w ogóle nie widać ich na liściach bliższa kozę w gałęziach i usuwając stare drzewo robimy wielką dziurę sadzimy na jego miejsce 10 młodych drzew, ale te drzewa nabiorą wartości ekologicznej dopiero za kilkadziesiąt lat, kiedy te wszystkie zwierzaki, kiedy wszystkie organizmy botami, żeby też w tym, kiedy one się tam prowadzą one, ponieważ marsza ma już mamy już one same nie urosną na tym, więc muszą w jaki sposób coś na to potrzeba dziesiątków lat, więc drzewo, żeby miało wartość ekologiczną potrzebuje dziesiątków lat 100 lat nie tylko, żeby urosło do jak na wielkość miało powierzchnię pomoc asymilacji to, żeby się stało siedliskiem za fauny da grzybów mieście miały wartość ekologiczną i wobec tego teraz jest powiedzmy ten dylemat wycinać te topole, które no już doszły swojego wieku czy jeszcze trzymać myślę, że dotąd, dokąd można otrzymać, ale oczywiście sadzić drzewa już długowieczne powiem panu, że pewnie jeszcze za chwilę potem coś więcej odwagi, ale w Berlinie znam drzewo, przy którym jest gdzieś w Berlinie przy wielu stałych działań jest tabliczka to jest dom, który tam mam tyle lat i kiedyś tam kwitnie, kiedy Mateusz będzie tak grali tak by, więc w Berlinie znam dąb, przy którym jest tabliczka, że życie, ale tego dębu zaczyna się w czasie odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba czy pan obraża to, że wolne w głowie kręci to jest wartość takiego drzewa i marzę o tym, że pytanie liczne stare drzewa, które są w Warszawie, że miały takie tabliczki to drzewo posadzono w czasie, kiedy było powstanie styczniowe, a to posadzono dopiero o zburzenie miasta są tak przy odbudowie miasta marzą oczywiście takim dla miało moim zdaniem podwójne walor ekologiczny papier no wzbogacenie wiedzy, a po drugie, jako zupełnie by się na to drzewa wtedy by się patrzyło jak ktoś kogo znam coś o nim wiem jak przyznaje, że indywidualność właśnie zaczyna to być działalność wobec tego tym bardziej że będę szanować, tym bardziej będę się sprzeciwiały jak usunięciu i jest na poziomie na przechodzenie zapraszam decydenta, który decyduje o tym wycięcie tego, że NATO ma pan, który konkretnie na myśli, które zasługują takie tabliczki pewna myślę, że w tej chwili przychodzi nam się piękna topola w pana stuletnia, która jest na głównym kampusie Akademii wychowania fizycznego od ona jest prawdopodobnie myślę, że jest również nieco, kiedy 100 lat temu marszałek Piłsudski zakładał dla swojej znajomej Akademii wychowania fizycznego, a w radzie za sprawą swoich znajomych ówczesnej, więc myślę, że ta topola kres pomnikiem przyrody, ale przy nim napis, gdyby przy nim przyda etapami właśnie napisano, że prawdopodobnie to jest wyplata pole jest rówieśnikiem Akademii o lot trzeba by o nim wiedzieć więcej prawda towar to musiałby trzeba się zastanowić, ale myślę, że myślę, że ze wal da się przyda tabliczka przy tej topoli dura zagra z Opola na Bielanach znam ona, gdy jest na takim małym osiedlu koło parku, a teraz to nazwa zmieniona Walasz młodzi z tego też topola bada również baba nazwa nazwa również pomnik przyrody i tej topoli myślę, że takie te powoli też dałoby się coś kapie trzeba się dowiedzieć rada trzeba by znać jak nie znam jej historii, skąd się wzięła ta była wtedy jak sadzono topole jak ona sama by rosła, a inne drzewa wycięto ją zostawiono nie wiemy nie nie znamy historii tego myślę, że to był bardzo zaprzyjaźnia się z tym drzewem wyślemy naszą rozmowę do rektora AWF-u może w przypadku pierwszej topoli zadziała chcę zbyć jeszcze 1 rzecz, żeby tak skończyć smutno, a może pochwalić, że my mamy, a w, bo tak porównujemy się trochę z Berlinem, ale mamy jeszcze w Berlinie nie mam na myśli brzeg Wisły widzę dziki praski oczywiście brzeg pana zdaniem to jest optymalne wykorzystanie i z punktu widzenia właśnie tego połączenia rekreacji z przyrodą czytamy można by coś ulepszyć, a może wręcz zaniechać Pepa rzeczywiście ma pan rację daremnie pełen wód jak wiesz od 22 września sprawa Abela płyną przez dali nam się łączą, ale one obecnie nowa ne natomiast Barry ma dużo zbiorników i te zbiorniki są w stanie naturalnym fajnie zachowali tam są specjalne strefy przyrody wyznaczone, że niektórzy w tych zbiornikach obrażamy do Wisły ja uczestniczyłem kiedyś w zespole, który właśnie było hasło Ryś Warszawa zwrócić twarzą do Wisły czy Wisłę do Warszawy w była tak i powstał zespół, który opracowywał tego rodzaju rozwiązanie z tego rozwiązania jak jednym z nielicznych zielonych w tym zespole z rozwiązań, które zostały przyjęte nikt tego zespołu nie był zadowolony w każdy był jakiś niespełnionych w składzie i oczekiwaniach myślę, że ten kompromis, który powstał jest dobry wasza mama Bulwa nie można spacerować, gdzie jest miejska kreacja i Warszawa zachowała zielony brzeg Wisły ten łęk myślę, że jest bardzo dobrze, że na tym lęk dniu, że wzdłuż tego prawego brzegu Wisły zrobiono to wasze obrażało spacerową to analizuje najgorzej jak ludzie jak publiczność odchodzisz natomiast trzeba ludziom cięcie gdzieś chcę zachować przyrodę to należy stworzyć wygodne przejścia dla ludzi, żeby analizować ich obecność, żeby nie chodzili rażenia tak wali tak tak, żebyśmy chcieli, żeby chętnie chodzili, że to myślę zresztą dobrze rozwiązanie po mieście tam co te wysepki dla ptaków prawda przy brzegach także myślę, że pod tym względem rzeczywiście Warszawę można pochwalić to jest to strategicznie to jest dobre rozwiązanie musi to być utrzymane prawda, jeżeli się na ten prawy brzeg parami parkingi samochodowe na usunie zieleń to co się zmieni, ale jeżeli będziemy dodawali też fajnie Super tym myślę optymistyczne akcenty możemy zakończyć jeszcze raz przeczytam państwu tytuł książki pana profesora przed odlotem osobie przyrodzie miasta, kto jest spragniony więcej historii o przyrodzie warszawski na przestrzeni ostatnich no 80 lat 87 nowo, że aż tyle do pani pamięta, ale TKH 80 cha książkę można rozumiem dostać w urzędzie dzielnicy Bielany tak tak tak powstała książka, która chciała inicjatorem inicjatorem wydania książki była dzielnica Bielany i ona promuje książkę dziękuję bardzo, panie profesorze rozmowę moim państwa gościem był prof. Maciej Luniak dziękuję panu dziękuję państwu Warszawa ma głos Agnieszka Kowalska dziennikarka autorka przewodnika Zielona Warszawa miejska zieleń to nie tylko duże parki skwery rabaty wzdłuż ulic zaprojektowane przez architektów zieleni to wszystkie dostępne przestrzenie wypełnione roślinnością ogródki działkowe podwórka miejskie lasy mokradła nieużytki zielone ściany kamienic, a nawet ukwiecone balkony, które podziwiamy poziomu chodnika z zieleni w Warszawie możemy być szczególnie dumni, zwłaszcza że wielu z nas czuje się współtwórcami to też jest taka wyjątkowa pasja, która nas łączy seniorów przedszkolaków ludzi różnych poglądach, którzy może nigdy nie zamienili ze sobą słowa, gdyby nie postanowili wspólnie zadbać o swój kawałek podwórka w to chcemy się angażować, bo czujemy, że im więcej zieleni w mieście tym żyje się nam w nim lepiej bronimy, więc drzew przed wycinką bagien przed deweloperską zgłaszamy łąki kwietne do budżetów obywatelskich naciskamy na urzędników, żeby rozbito nowe wali kolejne place w 2014 roku artystka Teresa Murak wzdłuż torów tramwajowych w Warszawie wyższe wała pasy no hab g markami i Joanna Rajkowska w 2007 roku w swoim na to realistycznie stawem dotleniać na placu Grzybowskim wyznaczyła nowy śmiał się kierunek rewitalizacji miejskich placów na osiedlu Jazdów 2015 roku powstał ogród społecznościowy Motyka słońca i działacze porozumienia dla Pragi 2020 roku zainicjowali na Pradze północ akcję utwierdzenia zapomnianych betonowych donic Stowarzyszenie miasto jest nasza broń miejskich lasów przed wycinką można tak długo wymieniać inicjatyw, które składają się na ewolucję zieleni miejskiej jest mnóstwo mamy szczęście, że od kilku lat na zieloną ścieżkę wchodzą też władze miasta w 2016 roku powstało specjalne biuro zarządu zieleni, które nie tylko zajmuje się nasadzeniami przy ulicach skwerach parkach, ale też edukuje mieszkańców podczas warsztatów spotkań w pawilonie kamień nad Wisłą i skończyły się mam nadzieję czasy rachityczny drzewek w donicach którymi miasto skompromitowało się na nowej Świętokrzyskiej i wszyscy chyba zauważyliśmy zmianę na miejskich rabatach kiedyś przewidywalne obsadzane pod linijkę co roku tymi samymi roślinami i dziś zachwycają różnorodnością do Warszawy wkroczył naturalistyczne premiowe też zieleni miejskiej strofami ozdobnymi werbena patagońska szałwią szachownicę cesarską, a nawet jednorocznym warszawianka ami oceniam mi i wiosną wzdłuż torowisk nieregularnymi rzekami kolorów wiją się tulipany krokusy to roślinność, która nie wymaga zbyt dużej pielęgnacji nawadniania atrakcyjna przez wiele miesięcy, a my ogrodnicy amatorzy podglądamy co sadzą miejsca architekci zieleni, bo można mieć pewność, że są to twarde rośliny, które sprawdzą się w warunkach dużej aglomeracji te nowe naturalistyczny trendy ogrodnicze rodziły się już na początku dwudziestego wieku w Holandii Niemczech i jednym z pierwszych był niemiecki ogrodnik hodowca roślin Karol Ferster, który tak komponował swoje ogrody, żeby przypominały naturalne skupiska roślin i wprowadzał do nich dzikie byliny trawy, a większość traw, które podziwiamy dziś na warszawskich rabatach to czynniki nazwane jego imieniem Karol Ferster pięknie się wybarwiają sztywno trzymają w pionie, ale prawdziwymi pionierami ogrodów naturalistycznych byli Amerykanie dzięki ich nacjonalizmowi przełomu dziewiętnastego dwudziestego wieku zaczęły powstawać ogrody premiowe zachłysnęli się rodzimą roślinnością propagowali jako najbardziej patriotyczną i to były piękne rośliny, które dziś widzimy na naszych rabatach naturalistycznych jeżówki rudbekie trawy, a obecnie najbardziej wpływowym architektem miejskiej zieleni jest Holender PIT od właśnie w Polskim tłumaczeniu ukazało się jego kultowe już książki tworzy ogród naturalny i ogrody przyszłości, które napisał wspólnie z chemikiem Gary Sanem ogrody od golfa Highline w nowym Jorku kolory Garden Chicago czy serpentyn Gallery w Londynie są podziwiane i powielany na całym świecie redaktorem wspomnianych książek był norki zbory, które popularyzuje styl od Alfa w 2018 roku poprowadził warsztaty dla pracowników Warszawskiego zarządu zieleni miałam szczęście w nich uczestniczyć jako mieszkanka, która wygra tę możliwość Facebookowym konkursie i bardzo szybko zobaczyłam polecane przez znalazł ustawienia roślin na stołecznych rabatach Chin, bo ma przyjechać na szkolenia ponownie w tym roku, więc możemy się spodziewać kolejnych inspiracji i wielkim testem będzie nowy plac centralny, który powstanie w miejscu placu Defilad obok budynku muzeum sztuki nowoczesnej czy zieleń wygra betonoza wszystko wskazuje na to, że tak projektanci z pracowni, a kolektyw dodali do swojego projektu jeszcze więcej drzew i pokazali próbkę nowego placu Ross betonowe, żyjąc mały jego kawałek w sąsiedztwie teatru studio dla Warszawy to będzie duży krok w dobrym kierunku dziękuję zatem wycieczkę zapraszamy do naszych kolejnych odcinków przygotowujemy następny będzie wyemitowany 21kwietnia zupełnie inny niż ten Arek Gruszczyński będzie wędrował śladami getta do usłyszenia Wojciech w tym Zwiń «

Ile dzikości nam potrzeba w Warszawie

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: GOŚCINNIE: WARSZAWA NADAJE

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 04:00

Najnowsze Podcasty

Skręt w prawo. Czy dzisiejsza Europa zaczyna przypominać tę z lat 30. XX wieku?

Futerał, czyli książka o życiu PRL-owskich wnętrz

Jak powinny wyglądać relacje Polski i UE? Debata osób kandydujących do parlamentu

Zetki na rynku pracy

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL