Grenlandczycy kontra Duńczycy. Kiedy Grenlandia będzie niepodległa?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

ubyło pół niebezpieczne związki typu Grenlandia największa wyspa świata ma ponad 2 000 000km² i 80% pokryta jest lodem równocześnie mieszka na niej zaledwie mniej więcej 56 000 ludzi historia duńskiej kolonizacji Grenlandii zaczęła się w pierwszej połowie osiemnastego wieku, gdy na wyspy dociera pastor Hans EGB jego wyprawa to skutek imperialistycznych zapędów duńskiej monarchii w 1953 roku z kolonii Grenlandia stała się częścią Danii w kolejnych latach Kopenhaga Rozwiń » prowadziła proces tzw. dania racji przymusowej modernizacji SP skutkiem tej polityki były m.in. gwałtowna urbanizacja czy przymusowe przesiedlenia niektórych rdzennych mieszkańców zabierano z Grenlandii i wysyłano do Danii celem tego eksperymentu było stworzenie wyspiarskiej mówiącej po duńsku Elite w marcu zeszłego roku za 6 takich przypadków przeprosił premier Mette Frederiksen kie mili ja SI kie drodze Emilu Kristinę EW Helena Gabrielą istne wasze historie głęboko nas poruszyły dlatego dania mówiłam 1 rzecz przepraszam to przez to przeszliście było złe było nieludzkie było niesprawiedliwe i był bezduszne jest jakby z o medialność w drugiej połowie lat sześćdziesiątych na początku lat siedemdziesiątych 4,51000 Glena de padło ofiarą polityki, której celem było ograniczenie liczby urodzeń na wyspie jedną z nich była bita Mortensen miał świetną giną w ogóle miałam 15 latkiem wysłano mnie dodanie, żeby się uczyć trafiłem do szkoły z internatem osoba szefująca placówce stwierdziła, że muszę mieć spirale antykoncepcyjną odparłam, że nie chce powiedziano mi, że i tak muszę ją założyć rodzice o tym nie wiedzieli nikt niczego nie wytłumaczył przekazano, że muszę mieć spiralę, żeby nie zajść ciążę w młodym wieku byłam przeciwna dopiero zaczynałam przebywać z mężczyznami sezony, a nawet SO my pod koniec lat siedemdziesiątych Grenady otrzymała autonomię, która została rozszerzona 3 dekady później dzisiaj wyspa kontroluje swój system prawny policję sprawy wewnętrzne czy bogactwa naturalne te ostatnie to jeden z powodów rosnącego Międzynarodowego zainteresowania wyspą topniejący lód ułatwia dostęp do złóż pewnie prowadzi też do rozwoju szlaków morskich, z których mogłyby korzystać marynarki wojenne Amerykanie na Grenlandii uaktywnili się w związku z chińskimi inwestycjami Donald Trump chciał nawet kupić w SP Krasne wnioskowi Grenlandia nie jest na sprzedaż nie mówię tego w ramach żartu po prostu Grenlandii nie można kupić Amerykanie mogą na niej handlować zasobami tak samo jak każde inne państwo mogą z nami handlować na nasz kraj nie jest na sprzedaż on wie dla banku odpowiadał Trumpowi ówczesny premier Grenlandii kim Kielce czy wyspa będzie niepodległa na jeśli tak to kiedy jak Grant czy podchodzą dzisiaj do Duńczyków na jak Duńczycy do gry Irlandczyków bogactwa naturalne szansa czy zagrożenie co ze zmianami klimatu o tym w nowych niebezpiecznych związkach punkt był u niebezpieczne związki dzień dobry gościem niebezpiecznych związków jest Adam Jarczewski, który mieszka na Grenlandii od ponad 10 lat nie napisała nie 2 książki m.in. nie mieszkam i Glomb jesteś bohaterem dokumentu zwykłe życie dzień dobry Adamie dzień dobry witam wszystkich słuchaczy przede wszystkim może Opowiedz nam jak nauczyciel z Polski wylądował na Grenlandii, jakie lądowała na Grenlandii było 16 lat temu nie było wtedy jeszcze nauczycielem nauczycielem zostałem dopiero tutaj to było tak, że ja studiowałem germanistykę w Poznaniu i 2002 roku postanowiłem, że niemiecki nie wystarczy trzeba trzeba coś zrobić, żeby zwiększyć swoje szansę uzyskania pracy dziś w jakiejś korporacji i zaczęła studiować język duński z 2004 roku skończył germanistykę i Polska, która weszła do Unii Europejskiej nagle otworzyła się Europa dla nas wyjechałem i wyjechał do Danii na taki Uniwersytet ludowy też taka szkoła z internatem, gdzie można różne rodzinne przedmioty się uczyć my od garncarstwa przez psychologię no ja tam głównie, żeby nauczyć języka duńskiego tam poznałem tam poznał swą obecną żonę, która pochodzi z Sejmu, skąd dzisiejsze łączymy to tak Long Story od, ale ten duński toczy się, skąd wziął jakiś takich zainteresowań tak nagle po prostu przyszło jak GROM z jasnego nieba, gdzie jest zawsze krążyła po głowę skandynawistyka, że to był duński to był zupełny przypadek bo, bo wtedy nie wie jak stara Allena skandynawistyka w Poznaniu języki skandynawskie były na przemian świeckiej duński i norweskiej przede po prostu, jaki macie język jak składałem podanie jak język w przyszłym roku oferujecie duński proszę oto moje podanie także przypadek napisał napisał scenariusz moje życie można powiedzieć bo, bo ta chwila, kiedy składałem podanie na właśnie na język gdyńskiej można powiedzieć, że ustawiały życie przynajmniej teraz, ale miłość też odegrała swoją rolę rozumiem no do tego oczywiście trzeba dodać szczyptę romantyzmu i miłości i miłości przypadek miłość w niebezpiecznych związkach widać odgrywa dużą rolę, bo bohaterem poprzedniego odcinka była osoba, która też wyjechała z Polski i też na północ do Finlandii za miłością, ale 300 lat przed tobą, czyli 17002001. roku cofamy się dosyć daleko na Grenlandii dociera duńska norweski pastor Hans LGD on tam pojechał po co mógł być tam to wytłumaczyć, bo to się wiąże z jakąś kolonialną historią, jaką znamy np. z Afryki 17002001. rok to właśnie oficjalnie początek tak się datuje początek duńskiej kolonizacji Grenlandii on wyjechał oficjalnie po to, żeby szukać osadników, którzy mieszkali w dziesiątym wieku norweski nas z tych krajów północnych z Islandii Norwegii którzy, którzy osiedli się tutaj w dziesiątym wieku na południu Grenlandii i gdyby słuch o nim zaginął po 200300 latach oficjalnie sprzyjały szukać odnaleźć i opowiedzieć im o tym, że ze, że między czasie w Europie nastąpiła reformacja tak dalej, że oni teraz są protestantami znalazł ich czy nie nie znalazł ich nie znalazł ich i wtedy właśnie z postanowili chrystianizacji dać lokalnych mieszkańców tutaj czyli, czyli wójtów, którzy zamieszkiwali Grenlandię oczywiście może od razu wytłumaczymy Inuitów ani Eskimosów to nie jest takie, że takie akurat jasne nie jest takie jasne nie jest wcale dostać takie ogromne uproszczenie, które dzisiaj w tej dobie ogromnej takiej politycznej poprawności stosuje to wcale nie jest tak, że ze mieszkanie z Grenlandii obraz, że po wyznaniu Górskiemu miałem przez lata zapisaną moją żonę w telefonie jako Eski Moska Molewski Moska później ona sobie do Kochanowski Moska oczywiście niczym nie świadczy, ale to jest też złożone z tym inny tam jest z Muzami, a mógłbyś to wytłumaczyć, bo to jest tak samo np. jak z Romami i Cyganami, że niektórzy sami Romowie wolą o sobie mówić per Cyganie niż Romowie niedawno była tutaj taka ogromna ogromna była była dyskusja taka w związku z tym, że był taki duński producent lądów, które nazywały się, kiedy perskim łączyli ogromne Eski MOS no i ktoś tam do nich napisał dość jest niepoprawne politycznie, żeby zmienili nazwę Duńczycy oczywiście są bardzo poprawny politycznie i firma zmieniła nazwę tych lodów, ale były też głosy, że wielu tutaj Grenlandczyków czujesz się dumny, gdyby zbycia nazywanym Eskimos, bo dla nich jest kim dla niektórych zda właśnie to bardzo osobisty dla niektórych Eskimos to jest kojarzy się z tym się z, gdyby z osobą która, która mieszka jest ludem Arktycznym i potrafi dać sobie radę bardzo trudnych arktycznych surowych surowych warunkach to się przyjęło tak w Europie to taki niepoprawny politycznie m.in. ze względu na na etymologię tego słowa, która bardzo często jest niepoprawnie wyjaśnia albo bardzo uproszczone przyjęło się mówić że, że Eskimosi to znaczy ci, którzy zadają surowe mięso, a są co najmniej 3 teorie pochodzenia tego słowa 1 to jest taka, że właśnie zjadacze surowego mięsa druga to ci, którzy plotą rakiety śnieżne, a trzecia to są ci, którzy zostali ekskomunikowani i dlatego właśnie przyjął, że zjadaczy surowego mięsa to jest to jest wyrażenie takie pejoratywne, ale jest też to jest spotykałem z ludźmi, którzy przyjmujemy tutaj czasem surowe mięso służy się je jeże przysmakiem jest surowa skórę wieloryba zwane atakiem, a część ryby się na surowo też nie to po prostu nie jest nie jest obraźliwe obraźliwe wtedy, kiedy będziemy używali tego, gdyby takim wyobrażeniem, że Eskimos ktoś wchodzi w ubraniach ze skóry zwierząt i Harpun, a jeżeli użyjemy tego słowa w jakimś takim pozytywnym kontekście to to wielu wielu Irlandczyków siedzenia obrazić, czyli to on też się liczy rozumiem to się liczy dokładny, jeżeli może bardzo łatwo by użyć tego jak gdyby obraźliwie wobec mieszkańców Grenlandii wtedy wtedy na pewno się obrażą, bo ja rozumiem, że pogram mówisz mówię po grenlandzkim rozumiem, ale posługuje się też językiem duńskim bardzo dużo ten grenlandzki tom, bo ja sobie przeczytałem, że to jest język, w którym wyrazy oznaczają wyrazy są zdaniami tak mogą być tak i to robią jakieś takie długie wyrazy chyba, a akta z bardzo trudny język dlatego wielu osób wiele osób też ja nigdy nie powiem, że ja płynnie opanowałem grenlandzki przez to m.in. znam duńskiej tutaj wszystkim bardzo łatwo też posługiwać to jest zupełnie zupełnie inny sposób myślenia było, gdyby tworzący, tworząc zdania do wyrazu jest, gdyby trzon tego do tego dokłada się takie takie cząstki morsem, które niosą ze sobą znaczenie może potem jakiś przykład bardzo prosty przykład nazywam się Adam Adamie, a co późna i też skład oczywiście z radami które, które to mit jest takie dopełnienie, a co to znaczy imię Ka to znaczy mam pół to jest pierwsza osoba liczby pojedynczej, czyli ja teraz jak z tego chciał zrobić nie nazywam się Adam gdzieś muszę włożyć do przecenienia to przyczynie te nie będzie osobnym słowem tylko co będzie, gdy leżał w środku tego w środku wręcz mat Squad tak i to będzie się nazywał wtedy Adamie, a co pan i Puma czy takie inny trzeba złożyć w środę i potem oczywiście następują różne zmiany guzkowe jak wkładasz en za spółką, skąd to zmieni się 1 literę jak z samogłoską powinno to robi się bardzo bardzo skomplikowane na koniec ile zajęło, żeby opanować takie do tego stopnia, jakim teraz panuje nad językiem nawet 16 lat szych i myślę, że kiedyś uda dziś tak nauczyć, że będziesz po prostu no jak naturalnie operował wiesz co ich stałe zrezygnowałem z tego miałem tyle podejść do nauki grenlandzkiego płynnie pierwszy plan to błędna pierwsza córka się urodziła to miałem z nią równolegle się uczyć, ale chyba po prostu się nie udało za szybko wyszło w tym przedszkolu w tym Grenlandii jak nie należałem z książkami potem druga córka trzecia córka z każdym budynki plany i nikt się nigdy tak płynnie się nie nauczyłem to naprawdę bardzo bardzo bardzo trudny język, a z żoną rozmawiasz z dziećmi pogra w Gdańsku po duńsku mieszanką jakąś języków z domu 1 wielki miszmasz, bo jak dzieci mówię po polsku z żoną rozmowę głównie po duńsku moja żona rozmowy z dziećmi po grecku, ale przynajmniej się nauczą kilku języków prawda no no jak moja córka najstarsza, bo ona na razie wątek stwierdzić no jest 34 język na teraz także jeszcze angielski pewniaka, a ja to z Grenlandii muszę przyznać, że jestem bardziej od Południowej strefy, więc Grenlandii nie za dużo wiem, ale jak się przygotowywałem do naszej rozmowy to wpadłem oczywiście tak nuda Rasmussena, czyli etnografa badacza Jan był synem duńskiego misjonarza i lolitki to jest też takie inną to jest też jest w Polsce melony i intuicji i mówić to jest po prostu grupa wszystkich tych ludów rdzennych, które zamieszkującą Arktykę dlatego też czy jak ktoś pyta czy na mieszkańców Grenlandii mówić mój czy Eskimosi zawsze mówi graniczący, bo oni sami też tak nazywają bądź nazwą Kala szli i zawsze tak nazywali, czyli ludzie, którzy zamieszkują Grenlandię ujęci tory myślenie na całą grupę tak jak Słowianie okej, czyli był synem duńskiego misjonarza i grenlandzki można powiedzieć można tak powiem, więc jego uważa za Duńczyka zagrań land czeka bardziej tego komu teraz Senat z języka gospel też będą chyba często tak opowiada zależy kogo spytać on jest Knorr Rasmussen, który Rasmussen on był on jest ogromną gwiazdą był on był celebrytą w Danii napisał kilka książek z wielu wiele wykładów był po prostu gwiazdy jak przyjeżdżał swoich ekspedycji polarnych, a na Grenlandii też można być bohaterem on jechał całą Arktyka on zebrał wszystkie te mity stare takie stare opowieści z całego rejonu arktycznego porównywał je porównywał, że te wszystkie historie grenlandzki Inuitów i kanadyjskich Inuitów one są podobne to wszystko ma wspólny rdzeń to zobaczył, że można się z nimi dogadywać normalnie był dwujęzyczny są bardzo pomagało no i świetnie powoził psim zaprzęgiem co automatycznie daje ogromny szacunek nagradzany i pytam w takim kodeksie czy jest jakaś rywalizacja żeglarzy czy mówią nie on jest nasza Duńczycy mówią nie on jest nasz nie powiedziałbym, że jest rywalizacja myślę, że jest, że po równo obu narodów i nigdy nie słyszałem, żeby ktoś, kto się sprzeczać czy on jest może dlatego, że to jest normalne, że ktoś z pół Duńczykiem bunkrem Lenczyka i w i ktoś sił to jest taki dzisiaj może normalne, że to osoby, które są pogromcami pół Duńczykami mają jakiś kryzys tożsamości czasem, ale nie słyszę, żeby ktoś się sprzeczać jak gdyby oni tak jak tak jak my z Niemcami Kopernika coś takiego chodzi tak no coś technicznych choćby tak powiedzieć o zmianie nie nie za urzędem jak się, jakby powiedzieć, że kształtowały w dwudziestym wieku byśmy zrobili taki szybki taką szybką wiwisekcję stosunków między Duńczykami Irlandczykami w dwudziestym wieku jak powiedział, że one się rozwijała na przestrzeni tego tekstu lat, bo rozumiem, że w to jest chyba najważniejszy okres, w którym powinniśmy rozmawiać wyśle też nie jestem historykiem, ale jeżeli po władzę skrócimy do do dwudziestego wieku może wrócić trochę tego Hansa, który przyjechał ją trzeba od razu powiedzieć rządu rząd był misjonarzem, ale tutaj był za za pieniążki prywatne tak syryjską pani handlowej opisany i taką banię handlowa za to, że on tutaj kwestia jazzową jak gdyby Grenlandię ona od króla wtedy duńską norweskiego, bo to była Unia to było jedno państwo miała pewne przywileje m.in. nie musiała płacić tym różnych podatków i ceł oraz miała monopol na handel na handel Grenlandia co było ono ogromnym ogromnym ogromną ulgą, bo bardzo dużo rzeczy to jest Gran Duńczycy sprzedawali z foczej skóry tran wielorybie, który przecież opalał się lampy miejskie przed przed jak gdyby wprowadzenie Nafty itd. czyli czyli Duńczycy mieli spore korzyści ekonomiczne wtedy z Grenlandii, gdy ciemne pasma krok milowy tej duńską grenlandzki stosunkach to był rok 1950 trzecie, kiedy nastąpi następowała dekolonizacja po drugiej wojnie światowej całego świata kraju odzyskiwały niepodległość, ale Duńczycy bardzo fajnie się wokół tego zakręcili i tak w skrócie chyba duży mówiąc tworzyli takie, gdyby wrażenie, że Grenlandia jest, gdyby duńskim powiatem fajnie jak fajnie dla zależy chyba zależy kogo zapytać powiedział, że się fajnie zakręcili zależy kogo zapytać niem się wydaje decyzję do tego przyznają ze ze znaną nie chcieli nie chcieli się pozbywać Grenlandii i kilka razy był sport także z Norwegią mieli w latach trzydziestych spory spory o Grenlandię właśnie Knut Rasmussen pomógł bardzo tamy, że Grenlandia została uznana jako część jako część dań się do tego bardzo przyczynił m.in. przez swoje czy swoje ekspedycje itd. bo Norwedzy też byli obecni na Grenlandii szczególnie na wschodnim Wybrzeżu także no w każdym razie Grenlandia nie została, gdyby niepodległym państwem takich np. wiele państw afrykańskich tylko tylko stała się integralną częścią Danii i wtedy zaczęła się, gdyby ktoś postanowił, że szkoła skoro grunt jest częścią Danii to jeden z takich wielkich, gdyby błędów duńskiej polityki i do dzisiaj uznawany wtedy ktoś postanowił, że Irlandczycy powinni mieć takie same warunki życia jak jak Duńczycy i po prostu przeniesiono przeniesiono do duńskiej pro prawo i zaczęto tutaj zaczęto budować takim symbolem tego są bloki i jakie brzydkie bloki dzisiaj one są brzydkie wtedy to one wygrywały nagrody różne architektoniczne na świecie budowany w latach sześćdziesiątych siedemdziesiątych bloki, w których z wszystkich tych małych osad po, których mieszka, w których mieszkało kilka rodzin po prostu przesiedlano przesiedlano ludzi do tych bloków i nagle wiesz zbycia myśliwym i rybakiem stawały się częścią część wielkiego miasta np. pracować w przetwórni, gdzie musiałeś o siódmej rano tam zaczynać pracę i podbijać przysłowiu Carte także to był taki następny krok i to była ta polityka Dani za co tak w latach sześćdziesiątych organizacji to był taki plan tzw. jest 60, że właśnie zaczęto budować tutaj wtedy do Grenlandii zjechało mnóstwo duńskich budowlańców no wiadomo było wtedy no to trochę trudne czasy, bo było wiele konfliktów m.in. m.in. kobiety, bo duńscy budowlańcy do dzisiaj do dzisiaj dużo historii takich właśnie oni tutaj narobili dzieci kolokwialnie mówiąc którymi się potem nie zajmowali i oni się mówi właśnie tak z pracy dzieci bez ojców cała tak cały, gdyby takie pokolenie tutaj Grenlandczyków, którzy nie znają swoich ojców, którzy pochodzą pochodzą z tego czasu, a także te stosunki były wtedy takie z momentami dość napięte to zaczęło się rozróżnić w latach siedemdziesiątych, kiedy zaczęła że, gdyby taka Grenlandii za co ja i to doprowadziło do tego, że w siedemdziesiątym dziewiątym roku Grenlandia uzyskała autonomię, ale wróćmy do tych 60 tych lat czy czytam czy na wyspie jest obecne taki temat jak w Kanadzie obecnie, że kościół prowadził też szkoły z internatem dla rdzennych dawno rdzennych mieszkańców to coś takiego było podobnego Mac Grenlandii czy nie jest trochę tego aż tak brutalnie w Kanadzie to się nie odbywało to uczynić Duńczycy często wspominają właśnie to jest taki drugi argument, że tak, gdyby duńska kolonizacja była trochę taka łagodniejsza powiedzmy niższy niż ta brytyjska np. ale ten temat jest np. mówi się o tym często, że więcej ten, który przyjął w 17002001. roku był bardzo brutalny, że gra nam szyków np. stoi jego pomnik wnuk i on tam regularnie jest obrzucany czerwoną farbą i była dyskusja była dyskusja czy ten pomnik z takiego, gdyby centralnego centralnej części nóg nie przenieść go po prostu pod kościół, ale zrobiono tak jak małe referendum nie wiem jak to technicznie nawet przeprowadzono, ale okazało się, że jednak, że jednak ludzie chcą, żeby został tam, gdzie stoi bony z jakimś takim symbolem tego miejsca w ogóle było coś takie jak przymusowe przesiedlenia do Danii Grenlandii my co TCe te pojęcia są bardzo często mi mylone wiadomo też nacechowane te bardzo nacechowanych znowu można się odbić od tego zależy zależy kogo kogo pytasz na początku lat pięćdziesiątych był tak znany teraz w Polskiej prasie na pewno na to trafił że jak by jakiś minister, bo taki eksperyment na dzieciach że, że chyba nie pandemia tylko 20 dzieci, gdyby odebrano rodzicom i wywieziono oddanie oniemieli, gdyby stać się takimi zdrowymi czekami wrócić na Grenlandię i jak gdyby danie szykował danie pikować Grenlandię ale jak by oprócz tego tylko 11 taki rocznik oprócz tego nie było żadnych takich przymusowych przymusowych przesiedleń było jeszcze było jeszcze taka sytuacja, że w latach sześćdziesiątych siedemdziesiątych chyba jeszcze nawet 80 tych dzieci w szóstej klasie na rok na rok wyjeżdżało oddanie, ale to było dobrowolne, że wyjeżdżały mieszkały takich po prostu jakieś rodziny w Danii i tam chodziły do szkoły, ale takich przymusowych przymusowo żadnych wywózek nie było z tego z tego co wiadomo wyższe wracając do lat sześćdziesiątych czy to jest właśnie tak dzisiaj dzisiaj, gdyby kolonizacja duńskiej ten czas takiej duńskiej dominacji różnie to jest to często taki gdyby, gdyby śmietnik historii i to się bardzo często Grenlandczyków niektórzy przynajmniej bardzo często próbują tym usprawiedliwiać wiele rzeczy i wiele problemów które, które Grenlandię, który na granat, gdzie są obecne np. do dzisiaj mówi się wtedy było tak do 90 tego roku było także, że Duńczycy, którzy przyjeżdżali np. zarabiali więcej w tym samym zawodzie, czyli irlandzka pielęgniarka zarabiała mniej od duńskiej pielęgniarki, bo oni mieli jakiś tam dodatek powiedzmy taki, że byli, że byli na dziś daleko wysłani to się skończyło w latach dziewięćdziesiątych, ale dzisiaj do dzisiaj się o tym mówi i niektórzy ludzie chyba myślą, że nadal, że nadal tak jest, chociaż to jest też jest kompletna bzdura, bo po prostu wszystko jest wszystko jest zrównane także wraca się do tego czasem mi i wypomina Duńczykom tą tą kolonizacja Duńczycy są właśnie tacy poprawni politycznie i teksty trochę jak tylko to jest Duńczykowi że, że to jest po prostu kontynuacja kolonizacji do niej zaraz chowają pod ogon i co czasem wydaje mi się też to jest nadużywane tutaj przez przez Glenna czeków i czasem nawet nieraz szkoda mi się tych Duńczyków tutaj, którzy po prostu przyjechali tu pracować wspominała o tym, że pod koniec lat siedemdziesiątych Grenlandia Niemcy dostała co jest dobrym słowem, ale właśnie dostała wywalczyła autonomię nie wiem to wywalczyła na czele z po prostu stworzyć taki ruch polityczny, który zaczął działać na rzecz na rzecz tego ludzie Stali się bardziej świadomi tego, że są, że są różni są inni, że mają swoje swój język swoją kulturę i chociaż zdanie nigdy języka greckiego, gdyż nie starała się z tłumić i wywalczy można przecież walczyli no wynegocjowali sobie w szkołach się po grenlandzkim normalnie uczą dzieciaki różnie wystąp to jest test język jest też ciekawa sprawa jak gdyby w Polskiej jak czytać to co w Polskiej prasie książkach ostatnio się pisało często bardzo łatwo znaleźć Grabarczyka, który się daczy, który skarży się na to, żeby zdobyć wyższe wykształcenie trzeba znać język duński sprawdza, żeby zdobyć wyższe kształcenie na Grenlandii trzeba znać język duński, ale to nie do końca ma związek tylko gdyby z kolonizacją z dominacją duńską, bo język grę językiem gromadzkim mówi tylko 50 000 ludzi, czyli nawet nie wszyscy genetycy mówią po Gdańsku czy część Irlandczyków mówi mówi tylko w języku duńskim 56 spędza na Grenlandii około 20 000 Irańczyków mieszka mieszka zdań oni są oni są obywatelem Grant mają normalnie duński paszport czy też grenlandzki paszport lub takie same prawa duński paszport i są obywatelami unijnymi tak, ale Grenlandia nie jest w unii europejskiej chce to jest bardzo prawnicy chyba skomplikowane jest tego na pewno nie tłumacze Grenlandia nie jest w unii europejskiej, ale grecki paszport ma takie same prawa jak paszportu Unii Europejskiej także w każdym razie w szkołach szczególnie szkole podstawowej nauczanie odbywa się głównie głównie po po Grenlandię bo, bo są po prostu też granty nauczyciele, żeby uczyć, ale im dalej im wyżej idzie im się bardziej wyspecjalizowane coraz więcej snu, czyli zdanie po prostu itd greckich nauczycieli nie ma u nas w szkole uczy w szkole średnie pracuje w szkole średniej i oprócz nauczycieli języka gruzińskiego, których też jest bardzo trudno znaleźć jest tylko 1 nauczycielka, która nie uczy grenlandzkiego jest w stanie uczyć po pogram dla szkół uczy uczy fizyki matematyki, ale i tak często uczy po duńsku, bo język grenlandzkiego i mówi tylko 50 000 ludzi po prostu on ich można będzie chyba nie nadąża za, gdyby rozwojem technologii nie ma książek nikt nie zrobi po prostu cały czas nie będzie produkował nowych książek w języku, który mówi tak mało osób nie ma do tych książek robić to może tak jak sobie wyobrazi, że chyba w języku kaszubskim mówi mówi 100 000 osób 2× tyle co nie wiem czy Niemiec, ale no z z tego co pamiętam to 2× 2× tyle co po grenlandzkiej wyobraź sobie, że studiuje nawet fizykę fizykę jądrową wszystko po po kaszubsku nie da się po prostu, ale to co mówi, że się staje martwym językiem grenlandzki nie staje się martwym bo, bo o jest Grenlandii z tych ludzkich języków najlepiej się trzymał z języka greckiego zdaje się np. maturę, ale nie ma np. to stoi nie jest tłumaczona grenlandzki nie tłumaczy się również, więc najnowszych wszystkich najnowszych tych and ale gdyby odkrycie odkryć nauki czy ten język nie umiera tym językiem się mówi, ale też nie da się w tym języku zdobyć, gdyby wyższego wykształcenia po prostu bo, bo raz, że nie ma nauczycieli którzy, którzy będą będą robili A2 nie ma literatury w tym języku na Grenlandii jest w ogóle Uniwersytet tak jest Uniwersytet wnuk on ma to bardzo mały Uniwersytet ma taką bardzo symboliczną rolę są tam 4 wydziały z tego co pamiętam jest taki, gdyby wydział nauk społecznych można studiować dziennikarstwo też pielęgniarstwo można studiować na nauczyciela można zostać takie seminarium nauczycielskie spot podłączone prawo daje taką funkcję zresztą bardzo stary stary mam mam bardzo długą historię ten Uniwersytet pełni taką funkcję symboliczną powiedzmy, a jak podchodzą Duńczycy do gry Irlandczyków jak czytając przez natknąłem na takie określenie per herr co ma być połączeniem duńskich słów oznaczających persa Turka ma być ono bardzo pejoratywne tak to jest berka to jest takie, ale to nie ogranicza ryzyka to właśnie mówi o tych to co Polacy nazywał jak Polacy nazywają Śniady czy łopatę w debacie czy jak tam się nazywało emigrantów z z tego rejonu świata, ale też bardzo takie slangowe określenie tak samo efekty, które założyłem też być radio radio nie użył, ale chcę powiedzieć jak już negatywnie na Grenlandii Kato Duńczycy prowadzą właśnie polar Pa AK czyli, czyli ten parter polarny takt z wysp to generalnie wydaje się, że taki Duńczyk, który wielu nie ma przecież Duńczyków w związku z gry dla oni bardzo mało tym kraju wiedzą i wiedza jest, gdyby tak nasiąknięta różnymi stereotypami często często na duńskich ulicę zobaczy, że kredyt antyków bezdomnych np. i na tej na tej podstawie, gdyby tworzą się o opinię o o ogromną czeka też właśnie naszym dniem takim miejscem typami o tym, że Irlandczycy piją są bezdomni, że wykorzystują duńską Polski system socjalnej tak dalej, a nikt nie widzi grę Lenczyka, który po prostu normalnie mieszka w Danii normalnie pracuje moja córka, a teraz jest zdanie najstarsza chodzi tam normalnie do szkoły i Chin takich takiej gry Irlandczyków się nie zauważa, czyli te negatywne po prostu przykłady są pożywką dla wszystkich tych uprzedzeń tak jak wszędzie tak jak wszędzie, ale są też właśnie bardzo bardzo ostrożny z tym wydaje mi się z tego co ja widzę Duńczycy tym jak mówią o Grenlandczyków kach są bardzo politycznie poprawnie, a czasem czasem do bólu przynajmniej mówią w jakimś takim otwartym otwartym gronie może są takie menu drążył trochę, bo w końcu niebezpieczne związki, jakie może podskórne zakres poczucie pogardy może tak może tak być może tak być wynikające z nieporozumienia jest jest dużo przykładów na to fajny też w literaturze np. widzisz tutaj dużą rolę odgrywa język, bo na pewno znasz to wrażenie z kimś rozmawiasz np. ty mówisz swoim języku o swoim ojczystym języku, a ktoś mówi w twoim języku, ale wyuczonym i ta osoba szybko może się wydawać idiotą nie ja jestem jak jestem jak typowy Polak jestem zachwycony, że ktoś po polsku mówi się cieszę, że ktoś tę Polskę dostrzegł no miałem, ale może Duńczycy czy będą oczekiwali od Irlandczyków żonie mówią zupełnie płynnie, ale po prostu też inne, gdyby jest też inna mentalność innych rzeczach rozmawia są inne zainteresowania i tak trochę wieś można tak powiedzieć Duńczyk nie będzie miał względna czeka, że nie będzie potrafił rozmawiać o ekonomii Jagland się będzie miało Duńczyka, który przyjedzie i kupił sobie skuter śnieżny przejedzie 300m przywrócić na nim, a i tak to trochę wygląda, a powiedz w serialu rząd dobrze są odzwierciedlone stosunki Greenland duński, gdzie premier Brygidy en Berg ma problemy z dogadaniem się z tamtejszymi politykami m.in. wystaw oglądałem tego serialu naprawdę widzę ku Inga dosłownie takim takim migiem no dobra ludzie oglądają na Grenlandii ten serial oglądali jakoś to odbiło nie nie specjalnie nie specjalne pełno ludzi, którzy oglądali, ale nie było o tym, jaki do dyskusji nie słyszałem, żeby ktoś tam o tym o tym specjalnie rozmawiał z tego tylko co słyszałem do zmiany dobrze w miarę dobrą odzwierciedlone mogę ze spojrzała w 1 rzecz no oczywiście, bo tam w tym najnowszym sezonie odnalezione są znaczne zasoby ropy Grenlandii to zaczyna być takim początkiem pogłębiania się problemów i nieporozumień między Duńczykami i rent czekam mi no bo zaczynają walki TOT zasoby i zaczynają się też m.in. Chińczycy tam mieszać wiadomo, że też Amerykanie się zaczynają mieszać czy taka obecność tych tych wielkich mocarstw Stanów zjednoczonych Chin to jest jakoś widoczne Grenlandii a kto zaczyna być widoczne i IT to to, o czym mówi to się naprawdę dzieje to się naprawdę dzieje pojawiają się Amerykanie widać politykę przemilczania Amerykanów 2 lata temu chyba otworzyli konsulat wnuk do nas do szkoły do nas do szkoły oferowali byli przez 2 lata tacy nauczyciele, gdy angielskiego, których rów oraz nie byli opłacani przez przez rząd amerykańscy decydenci spikerzy hit herbu dziwne bo, bo jeden z nich znał angielski, ale rosyjski znał w Kazachstanie mieszka w dziwne to w sumie było mi się mieliśmy właśnie ze, że jest tylko o to, żeby zdać raport, ale widać widać bardzo to to polityka przymilanie się przymilanie się Amerykanów Chińczycy też byli zainteresowani one topnienie lądolodu odsłoni ogromne ogromne złoża tutaj mineralne na Grenlandii m.in. metale ziem rzadkich, na które dzisiaj z tego co monopol mają Chińczycy dlatego się tutaj też też kręcą, żeby może tego monopolu nie stracić i Unia europejska też oczywiście zacięła się bardzo wokół Grenlandii kręcić przypominać Unia europejska, mimo że Grenlandia nie jest nie jest częścią Unii to daje dość dość dużo pieniążków tutaj na edukację np. także na pewno widać widać to przymilanie się nowy rząd irlandzki wykorzystuje, grając trochę Duńczykom chyba na nosie też pokazują też niedobre że, gdyby nie tylko dania tylko jak jak nie to może ktoś inny i na pewno na pewno grają na myśli, że mały pan na tym skorzysta może na tym skorzystać raczej to będzie, że raczej zagrożenie widzi, że problemem Grenlandii wiele wiele problemów Grenlandii można wytłumaczyć właśnie tą sytuacją geograficzne demograficzne na 2 000 000km² mieszka 56 000 ludzi jak ktoś trochę o polityce to nie jest to nie jak to się przy Mila to nie jest dlatego życie lubi tego, dlatego że coś chce tak też jest twarde polityka jest twarda i wydaje mi się wydaje, że jak nie Duńczycy to ktoś inny po prostu się, że tak zakręci, że żeby, żeby na tym skorzystać Bogna nigdy nie będzie miała swoje swojego wojska np. tak z taką taką populacją i nie wiem czy to będzie korzyścią czy czy nie na pewno dzisiaj, jeżeli chodzi o te złoża brakuje brakuje specjalistów żeby, gdyby to wykorzystać, żeby to kontrolować, nawet jeżeli dużo mówi o tym też tutaj już są wydobywane niektóre są drobiny wydobywane i złoto i różne inne minerały i mówi się o tym, że po prostu nie ma tego, kto kontrolować te firmy, które tutaj robią mogą mogą sobie robić co chcą, bo po prostu Grenlandia nie ma zasobów ludzkich, żeby żeby, żeby kontrolować 2009 roku mieliśmy rozszerzenie autonomii mamy te zasoby, aby to Duńczycy tak odpuszczą i zgodzą się na niepodległość Grenlandii w ogóle Grant czy tego chcą wydaje mi się, że wsi wszyscy Grenlandii mają dziś to myśl o niepodległości gdzieś z głowy, ale wielu tu znowu to wiesz to jest takie pytanie zależy gospodarz takie strony pytać Polaka czy mamy być w unii europejskiej czy nie dzisiaj też też różnie odpowiedzą, ale większość odpowie jednak zdecydowana cały czas, że tak mamy być dobrze myślę, że grunty też akcje po odpowiedzą tylko, że w różnej perspektywie czasowej i to takie odkładanie tego dalej to tylko pokazuje po prostu jak trudna byłaby niepodległość ludzie wydaje się, że ci ci rozsądni zdają sobie z tego sprawę, że być niepodległym państwem, które ma 56 000 obywateli z 27, które siedmiokrotnie większy od Polski nie jest łatwe i wielu graczy wydaje mi się odłożyć np. na następne 20 lat tom to niepodległość wszystkie partie polityczne mają w swoim programie, ale tylko takie powiedzmy najbardziej najbardziej na prawo do najbardziej ekstremalny chciałyby tego tu i teraz to jest takie się wydaje dzisiaj na dzień dzisiejszy myślę od niepodległości na Grenlandii mieszkańcy tych lat znając system będą w systemie jest taki trochę taki trochę Senna jawie, bo rozumiem, że te zasoby pozwoliły też uniezależnić się gospodarczo od Kopenhagi tak tylko właśnie wracamy do tego czy mówiłem też musi te zasoby wydobywać ktoś musi kontrolować trzeba tego jakoś takim się wydaje przynajmniej nie jestem politykiem, ale trzeba tego jakoś, gdyby chronić tak, bo jak po prostu wpuścić tu obcy kapitał obcy firmy to co z tego będziesz miał mamy niebezpieczne związki między Grenlandią i Danią, ale z tego jak się sobie czytałem to co też są podziały na samej wyspie między np. południe ma północą tak a jakie podziały, że jedni są bardziej z miasta z nóg drudzy są tacy bardziej uważają tych z południa za za mniej dostosowanych do życia na Grenlandii gorszych polujących czy nie czy Mela tutaj ja wiem dokładnie, dlaczego bije dlatego dopytuje to, o czym mówić to jest bezprzykładne tak trochę dzisiejszą nierzetelność dziennikarstwa i mediów, bo może by wyszła niedawno książka Grenlandii właśnie o północy Grenlandii, gdzie stawiane taka teza, że ci z północnym traktowanie go, że te z kosztem dziwnie argumentowane nie wydaje się, żeby to było prawdą wiadomo, że najlepiej mają ci wnuk, ale to dlatego, że to jest stolica i tam po prostu mieszka najwięcej Grela ten ogromny kraj poziom życia w różnych miejscach może być może być bardzo różne szczególnie w szczególnie tych małych osadach nie tylko na północ tu nie chodzi o to czy północ południe to może bardziej zróżnicowane na to czy to jest duża czy mała osada wyobraź sobie, że mieszka dziś w małej osadzie mieszka tam około 1200300 osób jest tylko 1 pielęgniarka kilku nauczycieli nie ma kanalizacji tak dalej, a przyjeżdża drugi zwierzę normalne wie, gdyby europejskie europejskie miasto nie wydaje się, że są jakieś takie Super Super podziały regionalne raczej trzeba podzielić na dużej małe miasta ja wspomnę, żeby słuchać ono wiedzieli, że mówimy o książce Miga od Ilony Wiśniewskiej, a powiedz to, jakie są problemy z jakimi się borykać największymi problemami mieszkając na Grenlandię chyba taka trochę izolację trochę w sensie że, że myślę myślę bardzo ważne fajnie żyje to ja zawsze zawsze powtarzam, że ja opowiadam opowiadam Grenlandii, gdyby perspektywy człowieka w miarę szczęśliwego, który ułożył sobie życie oczywiście są jakieś minusy życia tutaj to, że my mamy takie ogromne przestrzenie dla siebie i możemy sobie chodzić jak gdyby to taką w taki bez głośny Interior ma swoje konsekwencje np. miasta nie są połączone siecią dróg i nie mogę sobie pojechać samochodem do innego miasta większość ruchu odbywa się drogą lotniczą tak samo nie mogę sobie łatwo np. odwiedzić rodzinę w Polsce raz, że jest to bardzo drogie 2, że podróż jest jest długa, bo normalnie robimy to przez 2 dni, czyli leczy się leczy się do Danii albo albo do Islandii nigdy nie wiadomo też, jaka będzie pogoda może być kilka dni nawet nawet opóźnienia samolotu, a depresja jest problemem samobójstwa takie są do tak rzucam już co mi się kojarzy po prostu ja jestem jakby słońce wychodzić na kawę sieć kawiarni, więc jak wyobraża sobie Grenlandii, gdzie noc polarna, gdzie jest zimno i gdzie jest pusto po prostu takie rzucam pierwsze lepsze, które przychodzą do głowy problemem no tak samobójstwa znowu są problemem Grenlandia prowadzi w statystyce samobójstw do zdecydowanie jeżeli, jeżeli przecież to oczywiście na liczby mieszkańców trochę mitem jest to, że samobójstwa są, gdyby w czasie nocy polarnej czy też depresja, że ciemność, bo tak naprawdę więcej samobójstw jest popełnianych w czasie dnia polarnego czyli kiedy robi się ciemno, bo wtedy wchodzi z jakimi problemami to to niema się schować nie ma jak gdyby tej przykrywki ciemności to nie jest tylko depresja jest też to, że Grant, gdyby porównują dzisiaj jeszcze internet to pogłębił to życie, gdy był, bo to głównie młodzi młodzi chłopacy, popełniając samobójstwa i oni, gdyby patrzą także przez na internet widać jak żyją ich rówieśnicy w innych krajach w 2, jeżeli miały darem od samobójstwa mówi jesteś bardzo łatwo dostęp do broni, czyli każdy w każdym praktycznie domu także umie jest po prostu broń myśliwska tutaj na broń nie trzeba żadnego pozwolenia te samobójstwa często się odbywają po jakieś impreza jakiś zerwania z dziewczyną itd. także to na pewno jest 11 może jak nie najpoważniejszy problem tutaj społeczna Grenlandii, a zmiany klimatyczne oprócz tych oprócz tego, że ułatwią dostęp do zasobów to jak wpływają na życie codzienne na czy wiadomo zmiany klimatyczne odbywają są tutaj widoczne lód topnieje tak dalej tylko, że my tego tak no nam ta woda z tego lodu na głowę kapie tak ten lud jest dla większości mieszkańców Grenlandii ten luty gdzieś daleko tego na co dzień tego na co dzień nie widać większość osad na Grenlandii oprócz 1 praktycznie wszystkie są są usytuowane na Wybrzeżu to nie jest tak że, że nie można np. chodzić na ryby na lodzie albo polować na lodzie, bo jak nie ma lodu wtedy się płynie łódką po prostu Grenlandczycy w miarę dobrze przystosowani do zmian także mi się wydaje, że zmiany klimatyczne z tego co widzę tak samo tak samo dotykają z przeciętnego Polaka jak Jagiellończyka ja zawsze mówię, że dla mnie tak jak dla was symbolem o ocieplenia klimatu jest topniejący lód na Grenlandii to dla mnie to jest facet w Polsce chodzące w japonkach ty, jakbyś miał stawiać to niepodległość Grenlandii, kiedy jest realne ojej nie wiem no ze powiedzmy w ich ja bym to ja bym to osoby jak osobiście właśnie takie bezpieczne 20 lat to taki okres nie wiadomo co się wydarzy i takie w miarę w miarę jak gdyby wystarczająco daleko że, że można mieć nadzieję, że co się wydarzy ego było referendum to zagłosował za niepodległością Grenlandii czy przeciw dzisiaj no przeciwko dlaczego, bo wydaje mi się, że w Londynie jest gotowa na niepodległość jesteście tyle rzeczy tyle do zrobienia jak gdyby jak oglądać ten system jak działa od środka to wydaje mi się że, że nie jest gotowa jeszcze nadany dziękuję bardzo, goście niebezpiecznych związków był Adam Czerniawski dziękuję bardzo, ubyło pół niebezpieczne związki Zwiń «

Grenlandczycy kontra Duńczycy. Kiedy Grenlandia będzie niepodległa?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: NIEBEZPIECZNE ZWIĄZKI

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 21:00

Najnowsze Podcasty

Prezerwatywy a kampania wyborcza jednej z kandydatek Lewicy

"Myślałem, że gruźlicy już nie ma"

"Myślałem, że gruźlicy już nie ma"

O polsko-ukraińskim kryzysie

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL