23 lata temu Putin pierwszy raz został zaprzysiężony na prezydenta Rosji

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

7maja 2 tysięcznego roku Władimir Putin został prezydentem federacji rosyjskiej, ale tak naprawdę tę funkcję zaczął pełnić wcześniej przejął obowiązki po cenie w sierpniu 1999 roku, ale o tej dacie się nie pamięta ona nie stanowi żadnego symbolu żaden sposób nie organizuje kolejnych cykli wyborczych kadencji, czyli prezydentura, która pod wieloma względami zacięła się parokrotnie zaczęła zaczynała, bo najpierw był Cichy start pod skrzydłami Jelcyna potem oficjalny Rozwiń » start po wyborach 2000 roku potem kolejna lekcja, a potem kolejny powrót w 2008 roku potem, kiedy swoje 2 kadencje na stanowisku prezydenta odsiedział Dymitr Miedwiediew wszystkie te wielkie początki organizuje właśnie data 7maja przypadająca tuż przed najważniejszym świętem państwowym Rosji, czyli przed dniem zwycięstwa fetowany 9maja i to też swoje robi moja dzisiejsza rozmówczyni bardzo uważnie wskazuje, które elementy symboliki rosyjskiej rosyjskiej przeszłości mocno grają w kontekście prezydenta Putina, ale to może nawet nie jest najważniejsza najważniejsze są chyba te pytania, które dzisiaj w Polsce organizują niechęć nie tylko wobec samego Putina, ale przede wszystkim wobec samych Rosjan ta niechęć sprowadza się do hasła często powtarzanego przez publicystów zwykle niekoniecznie zaznajomiony z tematyką rosyjską, ale bardzo pewnych siebie, że Rosjanie Putina popierają co właściwie oznacza poparcie w kraju autorytarnym, gdzie demokratyzacja jeśli w ogóle była kojarzyła się głównie z chaosem nędzą stratą materialną zagrożeniem co jest poparcie tak naprawdę na czym ono się zasadza i czy bierność to to samo co popieranie władzy nawet jeśli popieranie władzy jakich sensów tej władzy co takiego we Władimirze Putinie może się jeszcze podobać albo inaczej co takiego potrafi przywołać do czego się odnieść co symbolizować by budzić jeszcze jakiegoś rodzaju narodową dumę jest jeszcze coś na co w tej dzisiejszej rozmowy chciałbym szczególnie zwrócić uwagę przekonanie, że system putinowska musi się zawalić i pewnie faktycznie w jakimś sensie musi, ale to nie odbędzie się w żaden z wyobrażali dla nas sposobów i nawet jeśli będzie to zapaść to przypuszczalnie dobrze kontrolowana w tym kontekście Putina świat się nieuchronnie któregoś dnia pozbędzie, ale czy pozbędzie się wraz z nim autorytarnej Rosji to dużo trudniejsza i mało uspokajające pytanie nagłe zastępstwo jako pijani szewcy ski przy mikrofonie ze mną jest prof. Anna Jach Uniwersytetu Jagiellońskiego dzień dobry dzień dobry witam państwa serdecznie zacznijmy może od samej daty 7maja w 2000 roku tak się chyba rzeczywiście tą datą odmienia Władimir Putin obejmuje stanowisko prezydenta Rosji przestaje już pełnić obowiązki prezydenta Rosji, ale obejmuje to konkretne stanowisko może spróbujmy sobie powiedzieć w jakim stanie jest ten kraj, kiedy on, że tak powiem wchodzi na ten przysłowiowy tron oczywiście mówimy ironicznie ów, kiedy jeszcze nikt nie sądził, że Rosja posunie się autorytaryzmu w ciągu kolejnych 2 dekad to sytuacja państwa rosyjskiego paradoksalnie w momencie, kiedy zostaje przekazana wtedy jako pełniącą obowiązki prezydenta Władimirowi Putinowi, który uprzednio pełnił już funkcję premiera państwo to było 31grudnia 1969 roku przez ustępującego prezydenta Jelcyna sytuacja państwo wcale nie była taka zła, dlatego że już Rosja w tamtym okresie czasu zaczęła wychodzić podobnie jak inne kraje z zapaści gospodarczej z kryzysu, które wstrząsną przecież w latach 9798 większością państw europejskich w tym między nim też Stanami Zjednoczonymi, a więc raz jeszcze paradoksalnie sytuacja zaczęła ulegać poprawie natomiast generalnie nastawienie społeczeństwa, jeżeli chodzi o osobę ustępującego prezydenta i nadzieje, jakie były żywione wobec tego, który został przez niego namaszczony, bo tak dokładnie należy to ująć no były tutaj jednoznaczne czy większość uważała, że Kielce już powinien dawno był odejść z człowiekiem skompromitowanym jest człowiekiem chorym większość też wiedziała, że ma problemy z chorobą alkoholową no i to co jest najważniejsze, że tak naprawdę nie są prezydent Jelcyn sprawował władzę w państwie tylko sprawowało jego najbliższe otoczenie tzw. rodzina, a dokładnie chodzi o oligarchów, jeżeli chodzi z kolei o prezes kandydata na prezydenta wówczas wtedy pełniącego funkcję premiera Władimira Putina to więc, gdy zostawimy tych 2 polityków to jest jak niebo prawie ziemia tu mamy młodego człowieka ważne, żeby nikomu nieznany, więc to hasło wtedy, które rozchodziło się po Rosji po całej Europie kim jest pan Putin, a było zasadne, więc Putin Drodzy Państwo wcześniej nie miał od kariery politycznej jako takie nie był rozpoznawany przez nikogo należą tzw. grupy leningradzkiej no i wraz z kasy swoim byłym przełożonym Anatolijem Sobczakiem odchodzi, gdy ten przegrywa wybory zostaje przez swoich przyjaciół np. m.in. co Anatolija Czubaj ściągnięty do Moskwy tam zajmuje jedno z wielu stanowisk administracyjnych, ale sytuacja ulega skomplikowanie w momencie, kiedy wiadomo było, że prezydent Jelcyn będzie się szykował do odejść no tutaj przychodzi rok dziewięćdziesiąty ósmy badaczy Rosji tamtego okresu mówią, że miała miejsce tzw. karuzelą znaczy prezydent Kielc na tak, bo prawdę bardziej jego otoczenie poszukiwało kandydata dobrego kandydata na następcy, który spełni pewne warunki między nami tymi warunkami było to, że należało pozostawić samego prezydenta Jelcyna szczególnie jego otoczenie wstanie bym powiedziała, który zagwarantuje mu spokojną emeryturę spokojną stałe chodziło o to, żeby żaden sposób nie został uruchomiony proces osiągnięcia do odpowiedzialności karnej niektórych z tych osób, ale także politycznej czy konstytucyjnie, że chodzi o najwyższych dygnitarzy państwa, ale wyciągnięty wejdę w skład odpowiedzialności za co co takiego robili znaczy płaszcze były dowody na to czy przede wszystkim nie upublicznione, ale były nie świadectwa zbiera na to, że stopień korupcji skorumpowanie najbliższego otoczenia Jacyna w tym na samego Jelcyna rzucono taki cień podejrzenia i np. afera jest ministrem skrótowe, który zbierał materiały kompromitujące miały być upubliczniony no i chodziło po prostu o to, żeby otrzymali oni gwarancję bezpieczeństwa, że w przyszłości nikt z tych osób na czy, zaczynając od prezydenta Jelcyna nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności przede wszystkim chodzi o korupcję, bo to najbardziej oburzało obywateli rosyjskich mogła ona wszechogarniająca dotyczyła wszystkich bez wyjątku tylko ten stopień skorumpowania, bo już tak wysokiej tak widoczny, że tutaj nie było na to po prostu zgodę, gdyby te materiały faktycznie wypłynęły w mediach państwowych i mediach prywatnych, bo wtedy już oligarchowie otrzymali w swoich rękach ów ciasno mogłaby się posypać nie tylko przyszłości kariera już ustępującego, więc ona także tych wszystkich, którzy budowali tą Rosję na swoich zasadach właśnie w tej sytuacji, gdy przychodzi Putin będąc na początku ten rok dziewięćdziesiąty dziewiąty szefem KGB, czyli w Federalnej służby bezpieczeństwa, bo to wszyscy nowa nazwa tej struktury, ale daje się postać jako człowiek, który nie przejawiał specjalnych ambicji politycznych działa w cieniu, a wykazuje się jeszcze 1 cechą, która została odczytana jako bardzo dobry zwiastun dobrej przyszłości jest lojalny i w tej sytuacji po wielu próbach nie osadzenia na stanowisko premiera kogoś to zagwarantuje żaden z kandydatów nie spełnią owych kryteriów, gdy zostaje zaproponowane stanowisko właśnie Władimirowi Putinowi ten się oczywiście zgadza i dalej działa w cieniu to będzie bardzo ciekawa rzecz, że Jelcyn o również w swoim otoczeniu promował takiego człowieka, który będzie właśnie wychodzącym, że on będzie zatem jako jego patron jego jakby, gdy idzie bowiem osoba, która go wprowadzi, więc też od samego początku było jego kariery prezydenckiej nie chciał kogoś, kto będzie drugim, że tak powiem drugą osobą, która będzie skupiała na siebie uwag no tutaj Putin, gdy wybucha afera właśnie korupcyjna zaczyna zbierać na fali bierze sprawy swoje ręce i po cichutku załatwia cały ten problem rozwiązuje on po prostu znika z przestrzeni medialnej w ogóle nie daje o sobie znać jeszcze 1 sprawa ta cecha, którą się wykazał Władimir Putin pozwolił również uwierzyć części oligarchom na czele choćby nawet z Borisem Berezowskim, że będzie tutaj jako człowiek znikąd świetnie działa działa w ukryciu my go wypromuje i on będzie chodził tak jak my będziemy tego chcieli wyobrażam sobie mówię to właśnie ze wszystkim o Bieriezowski im, że będzie dokładnie taki sam potem jak było w przypadku Jacyna nic bardziej mylnego, ale na razie tego nie wiadomo było spośród szeregu oligarchów tylko 1 spośród nich powiedział, że nie poprze Putina, że nie wierzy to był Władymir Kuczyński szef pierwszej komercyjnej stacji telewizyjnej, który wiadomo musiał szybkim tempie po zrzeczeniu się swoich, gdzie swojej własności opuścić Rosy no i w tej sytuacji to przekazanie władzy następuje zaskakująca dla obywateli właśnie o godzinie dwudziesty 31grudnia 19001009. roku i wówczas Władimir Putin, pełniąc już funkcję premiera państwa obejmuje rzekłem przejmuje kompetencje pełniącego obowiązki o prezydenta państwa no i rozpoczyna się rozum do państwa kampanią wyborczą w ramach, której zostaje z człowieka nikomu nieznanemu z człowieka, który wydaje się oligarchom, bo oni tutaj za tą całą kampanię odpowiadali człowiekiem tym będzie można sterować, który nie ma żadnego zaplecza, ale okazuje się, że wygrana w tych wyborach jest na tyle duża, że od razu w pierwszej turze Władimir Putin zwycięża wracając do pana pierwszego pytania 7maja możemy zadać pytanie czy Putin miał w głowie jakiś pomysł, żeby jak już popatrzymy na następne jego inaugurację tak, że powtarza się ta data 7maja misie wydaje, że na początku nie wiedział, że 7maja będzie dobrze zresztą duma Państwowa pochyliła się nad tą kwestią czyli pan by niższa izba parlamentu dopiero 2003 roku, ale 1 rzecz wiedział, że należy, przedstawiając się społeczeństwu rosyjskiemu wrócić do tych ważnych dla niego wydarzeń nie stworzyć nowy wariant, że tak powiem tradycji nowy wątek jeszcze 1 rzecz pamiętajmy, skąd wywodzi się Władimir Putin mówię nie kwestii pochodzenia społecznego, ale mówię o przynależności do struktury zawodowej on Drodzy Państwo od samego początku przynależał do kogo EBI był z tymi ludźmi silnie związany, chociaż wiemy, że jego znaczenie w trakcie kariery niewielkie byłoby na placówce w niemieckiej Republice Demokratycznej też tam nie ma specjalnego nie cieszą się uznaniem ze swoich ze strony swoich przełożonych, ale będąc silnie przywiązanym do tej struktury, które jak pamiętamy była filarem związku Radzieckiego w również bardzo boleśnie odczuł rozpad związku Radzieckiego całego bloku wschodniego, więc teraz wracając do 7maja wiedział z historii swojej struktury, że w 1918 roku zostaje utworzona jednostka, której zadanie by do regału na tym, że miała ochroniarz moskiewski Kreml miała ochraniać kluczowe punkty w Moskwie jak lotnisko i przede wszystkim miała skupiać się na bezpośredniej ochronie przywódcy państwo wtedy Rosji radzieckiej potem związku Radzieckiego Moyes strukturze, która weszła w skład KGB potem oczywiście wiele lat działała zmieniają swoją przynależność, ale pozostała w służbie bezpieczeństwo dziś Drodzy Państwo również jest częścią Federalnej służby jest tym, że i nazywa się to pułk prezydencki oficjalnie i co jest rzeczą ważną jest to Federalna służba ochrony prezydenta federacji rosyjskiej i teraz, skąd w ogóle pomysł na to więc, ponieważ trzeba stworzyć nową tradycja, więc przyjęto odeszli decydenci rosyjscy od tego modelu i inauguracji prezydenta, która obowiązywała za czasów Jelcyna z roku 90 tego pierwszego potem 90 tego szóstego, gdzie wiadomo procedura wywodząca się z ordynacji wyborczej określała dokładnie upływający czas od czasu wyborów ogłoszenia wyników potem oczywiście mamy, jeżeli będzie druga tura przedłużamy, więc to niemożna było żaden sposób ustalić, kiedy miasto miałoby to być, ale w przypadku pierwszego pierwszej inauguracji wybrano datę na 7maja wówczas być może już z inspiracji Władimira Putina zwrócono uwagę na to jednostki teraz, jakie znaczenie ta jednostka ma właśnie w rytuale, bo to jest bardzo ważną rzecz, gdy popatrzymy na następne wybory to za każdym razem, gdy prezydent Władimir Putin obejmuje urząd prezydenta dochodzi do inauguracji jest to 7maja każdego roku, że wybór no i teraz mamy na to odpowiedź, ponieważ ważne jest i to, że tutaj znamienna, że społeczeństwo rosyjskie lubi powracać do chwalebnej przeszłości i funkcja tego spółki polega na tym, że nie chodzi też nawet jego przeszłość, kiedy powstaje on w roku 1918, ale ważne, jaką dziś odgrywa rolę Otóż Drodzy Państwo jest to jednostka, która za każdym razem 7maja oficjalnie defilują przed prezydentem państwa ubrana w mundury armii imperialnej, czyli carskiej Rosji, ale temu rury to są bzdury z roku 1800 dwunastego a kiedy zostaje przez armię cara Aleksandra pierwszego pokonana wielka armia Napoleona Bonaparte i teraz wątek dotyczący teraźniejszość mundury są jak najbardziej szorstki mamy zwycięzcę nad antychrystem, bo tak określono na pola na samym okresie czasu, ale dzisiaj ten punkt niesie za sobą flagę federacji rosyjskiej oficjalną oraz sztandar prezydenta federacji rosyjskiej, więc wydaje mi się, że wybranie daty 7maja na inaugurację nie jest przypadkiem potrzebna jest nowa tradycja, tym bardziej że, jeżeli przyjrzymy się też innym państwo choćby nawet Stanom Zjednoczonym to tam również mamy tradycyjny dzień, kiedy jest dokonywana inauguracja także w innych państwach, więc tu potrzeba było w nowej Rosji w nowym czasie przy nowym prezydencie stworzenie nowej tradycji państwa rosyjskiego, ale czy te marsze w tych mundurach imperialnych to był już 2000 rok już wtedy tak wtedy się zaczęło tak już wtedy zaczęło z tym, że pierwszy raz tak bym powiedziała w bardzo uroczystej formule w pełni takiej oddającej ten przemarsz nastąpił 7maja, ale roku 2018, kiedy już mamy zupełnie nowe rozdania zatem w czasie ostatniej inauguracji obchodzono święto tego powołania pułku natomiast wtedy ze względu na ich 802 rocznicę powołania to nabrało charakteru bardzo takiego oficjalnego państwowego, a czy to nie jest tak, że chodziło o to by wpisać w pewnym sensie wstępującego prezydenta na urząd w ten ciąg świąt majowych, czyli właśnie mamy 9maja dzień zwycięstwa wielka data bardzo istotne znacząco oczywiście w pełni się tu zgadzam, dlatego że Rosjanie są przyzwyczajeni do tradycji i tradycja majowych świąt zaczyna się 1maja i potem przychodzi dziewiąty moja, więc to jest absolutnie przekalkulować one, że ten 7maja bardzo dobrze się wpisze w ową tradycję no niestety zawsze tak jest każdy rządzący to wie, że trzeba zapełnić swoim poddanym specjalnie używam tego słowa chleba i igrzysk igrzyska są wpisane w tradycję rosyjską w takiej postaci majówka od pierwszego do dziewiątego włącznie po drodze z inauguracją prezydenta jak najbardziej wpisuje się w ten schemat chciałbym, żebyśmy jeszcze na moment wrócili do tego zjawiska, którym pani wspomniała jako korupcji tej korupcji związanej z najbliższym otoczeniem Jelcyna korupcji, która de facto czyste ładne słowo na ten to może brzmi w w tych tzw. na tzw. Zachodzie, bo nie do końca wiemy co to oznacza w przypadku Rosji w przypadku Rosji to była po prostu bardzo wulgarna grabież, której dzisiaj bardzo dużą wiadomo czy to było oczywiste dla społeczeństwa rosyjskiego to się dokonuje przez całą dekadę od tzw. demokratyzacji Rosji właśnie po nadejściu Putina dziełem tak ten proces zachodził na oczach Rosjan i obywateli napięć jeszcze Republiki rosyjskiej wchodzący w skład związku Radzieckiego potem federacji rosyjskiej i tego tak nazywano natomiast o przyznaniu tego skutki przyczyną tego zjawiska było to m.in. że dochodziło doszło doszło na skutek owej demokratyzacji bardziej tutaj powiem gospodarki kapitalistycznej do bardzo potężnego rozłamu w społeczeństwie, jeżeli chodzi o strukturę społeczną obywateli związku Radzieckiego od tego trzeba zacząć to owszem, była ona podzielono społeczeństwo na kilka warstw każde na danej poziomie, na którym się znajdowało powiem tak bardzo oględnie nie miał zbyt wysokich dochodów poza najwyższą tutaj wyżerkę łóżko, czyli najbardziej bogatymi znaczącymi osobami, ale każdy wiedział, że po równo powiedzmy widujemy druga sprawa, że był możliwy awans gdzieś w górę natomiast gdy nastała gospodarka kapitalistyczna, ale no to to co zauważyliśmy to nie po pierwsze po denominacji rubla to jest 2stycznia 1992 roku, a wszelkie wszystkie oszczędności bez wyjątku wszystkich obywateli spadają po prostu dołu, więc wszystkie te ruble, które były odkładane tzw. czarną godzinę po prostu wyparował to pierwsza zna ze spraw druga, która będzie związana z tym procesem, że każda z was zawodowych cieszyła się pewną estymą i np. duża grupa bardzo duża grupa inteligencji pracującej tak się wtedy to określało mówimy tu akademikach mówimy o pracownikach uczelni mówimy to o szeroko rozumianej inteligencji i nie mogą się odnaleźć w nowych warunkach no musiała zacząć wyprzedawać całe majątki, ale uwaga nie dotyczyło kończyli agencji dotyczyło wszystkich ludzi, którzy nie znajdywali się w nowej rzeczywistości, bo do tej pory było tak, że państwo dawało wszystko, zaczynając od tego jest praca poprzez opiekę zdrowotną, a poprzez szkolnictwo wszystko było darmowe nie oceniam na jakim poziomie, bo to nie jest jest to przedmiotem naszego tutaj naszej refleksji, ale ważne było, że był ktoś, kto gwarantuje, a gospodarka wolnorynkowa najprościej rzecz ujmując mówi o tym, że każdy odpowiada za siebie, że ponosi odpowiedzialność to było zderzenie 2 absolutnie nieznanych sobie rzeczywistości społeczeństwo odczuło najbardziej następna kwestia, która będzie tu ważna tzw. reforma nazywana terapią szokową, którą wprowadzał Jegor Gajda nadzór oczywiście rozwiązań są jakieś były w Polsce wcześniej w Boliwii Jeffrey Sachs z tą teorią wystąpił przywódcy Republiki rosyjskiej stwierdzili na czele zlecono też świetne rozwiązanie, bo błyskawicznie przejdziemy z dnia na dzień gospodarki centralnie sterowanej na gospodarkę kapitalistyczną i nie wróci komunizm pamiętam takie było straszne popularne hasło tym straszono wielu ludzi, że jeżeli tego nie zrobimy wróci komunizm wróci oczywiście Stali wiadomo w tym najgorszym pyta efekt tego był taki, że faktycznie poziom życia ludzi spadł o bardzo bardzo spadł zniknęły oszczędności emerytury renty były nie wypracują nie wypłacone ruszyła gospodarka barterowa, czyli to bardzo towar, ale pojawiła się pewna grupa, która była po pierwsze, związana albo starczą komunistyczną związku Radzieckiego albo z jej wcześniejszą emanacją mówi wiekową, czyli konsumował MAE ludzi, którzy byli, że tak powiem obeznani w różnego rodzaju kontaktach mechanizmach potrafili ze sobą rozmawiać druga też była sprawa, że mieli pewne zdolności i w tym przypadku przywołam 2 nazwiska pierwszy Michaił Chodorkowski, który jako właśnie konsolę miał dryg miał smykałkę zakłada pierwszą firmę, która handluje komputerami zaczyna zarabiać inny przykład już przeze mnie dzisiaj też wzmiankowana osoba Borys Bierezowski Akademii, który zaczyna za granicą wymieniać towar między nimi będzie wprowadzał samochód i teraz takich ludzi jest niewiele w skali całego państwa Radzieckiego i Rosji federacji rosyjskiej, która spadkobiercą związku Radzieckiego, ale to oni nie tyle dokonują przestawienia gospodarki z Państwowej na gospodarkę prywatną tylko oni dokonują takiego procesu, który się nazwy jest nazywane przez właśnie o specjalistów, a prywatyzacją władz polega co między mi na tym, że wykorzystują oni po pierwsze, luki prawne, które są w państwie Radzieckim państwie rosyjskim, bo to prawo nie jest nowym prawem to prawo jest właśnie postradzieckich jest dziedziczone mało tego każdy chce jak najszybciej za wszelką cenę zarobić miliony i następna kwestia, że korupcja, której tu mówimy była zawsze jest zawsze będzie problem tylko polega na tym, jakiego jest nas do jakiego stopnia rozbudowano w państwie rosyjskim ona była na bardzo wysokim poziomie stąd przyszły wszelkie programy wyborcze, z którymi będzie startował prezydent Putin kucie ubiegający się stanowisko zdobędą również tą stronę skierowany walka z korupcją, bo nie chodziło o to, że Rosjanom przeszkadzała sama korupcja sobie niebo wszyscy płacili, żeby cokolwiek mieć chodziło tylko o to, że przekroczono pewne granice to popiersia i po drugie, znikła instytucja i to będzie cecha charakterystyczna lat ursynowskiej prezydencji, do której można było się pójść poskarżyć, ponieważ wcześniej tą instytucją była partia komunistyczna poszedł 1 obywatel oskarżył tak przynajmniej wysłuchali w czasach Jelcyna takiej instytucji nie było i teraz uwaga, gdy pojawia się w roku 2000 prezydent Putin on zaczyna być traktowany i stałych poza tym tak jest też sam siebie promuję, że on będzie teraz tym, który będzie ojcem temu temu narodowi on będzie sprawiedliwy on będzie dzielił on będzie ze społeczeństwem będzie go obrońcą to obywateli rosyjskich podziałało bardzo pobudzająco, ponieważ poczuli się do pewnego stopnia komfortowo, a w przypadku naszych biznesmenów nazwiemy tak problem polegał na tym, że to nie chodziło tylko o majątek, ponieważ kwestia majątku posiadania jego przejmowania absolutnie w sposób nielegalny z naszego punktu widzenia, ale biorąc pod uwagę prawo radzieckie dopuszczalny, dlatego że nie było, gdzie zakazane ten, kto nie zna prawa jak wiemy sam sobie szkodzi, jeżeli ktoś wykorzystuje luki prawne to dlaczego nie inna sprawa, żeby przekonać kogokolwiek do zmiany decyzji nie działał żaden argument tylko działały pieniądze im większa tym lepiej i w ten sposób powstały fortuny, które były zastrzeżone do bardzo wąskiego grona ludzi tzw. właśnie oligarchów jak specjalny teraz nazwę finansowymi jak Chodorkowski Bieriezowski Kusiński jeszcze byśmy kilku tam Doda i zaczęli łączyć zdobywanie pieniędzy, ale Pesy apetytem na władze i gdy zaczęło się pojawiać to będzie symptom lat po roku dziewięćdziesiątym szóstym to Drodzy Państwo doprowadzi oligarchów niestety do smutnego wkrótce końca, ale rok dziewięćdziesiąty szósty przyniósł dla oligarchów jeszcze 1 rzecz widmo, że w czasie kampanii wyborczej bardzo słaby Borys Jelcyn mógł przegrać ze świetnie przygotowanym albo przynajmniej grającym na emocjach sentymencie po związku Radzieckim nie nadaję druga nowym partii komunistycznej mogło oznaczać, że fortuny, których się dorobili po prostu zostaną przez państwo zarekwirowane i wówczas cały potencjał oligarchów to wtedy po raz pierwszy, kiedy absolutnie politycznie się zaangażują został finansowy szyk kierowane w stronę prezydenta Jelcyna i to dzięki nim w ogóle Jelcyn wygrał przecież wybory, bo media, bo ich rękach, a te wszystkie bez wyjątku prasa była ich mediach organizowano spotkania płacono, więc tu wielce w tym przypadku wydał, ale dla oligarchów pojawiło się zielone światełko, że jeżeli mamy pieniądze mały wpływ na politykę no i teraz dla organów przynajmniej dla niektórych wspomnę tylko 1, gdy przychodzi rok dziewięćdziesiąty siódmy 90 mamy kryzys potężny gospodarczy niektórym się lampka w głowie zapala, że no tak nie powinno być na taką transformację doznaje takiej transformacji na pewno Chodorkowski, ale nie reszta reszta uważa znowu na czele Bierezowski im, że to ani od tej pory ja się zaczęło w ruchu dziewięćdziesiątych szóstym będą rozdawać kart, a Bierezowski wchodzi też do rady bezpieczeństwa, więc tutaj zajmuje coraz wyższe stanowiska, gdy przychodzi rok dziewięćdziesiąty dziewiąty sytuacja zupełnie zaczyna się zmieniać, ale pan pytał o stopień korupcji co społeczeństwo na to było absolutnie oburzony bogaciło się tylko najwyższa kasta oligarchów im nie dawano nic ponieważ, jeżeli ktoś zarabiał powinien był się dzielić tak społeczeństwo było do tego przyzwyczajone nie było nierówności czy na skutek lat dziewięćdziesiątych przemian doszło do rozbicia społeczeństwa ci, którzy byli biedni stawali się jeszcze biedniejsi, jeżeli na granicy przeżycia nędzy ci, którzy coś posiadali stawali się bogaci coraz bogaci i podział nieprzyzwoicie Bogacz tu nie było możliwości takiej sytuacji, żeby społeczeństwo zaakceptowało ten model, który się ukształtował no właśnie pewnie pani domyśla, czego zmierzam, dlaczego pytałem o tych oligarchów, bo chcę zapytać o właśnie różnice ustrojowe, bo mówi się o systemie politycznym, który stworzył Władimir Putin jako Putin niż umie na czym polega ta różnica między Rosją przed Putinem, a Rosją putinowską co to jest ten Putin nic, póty jest najprościej rzecz ujmując to system polityczny, który został zbudowany na skutek personifikacji rządów sposobom konkretnego polityka w tym przypadku Władimira Putina Putin od roku 2000 z zaczął być tak jak powiedziałam promowane sam absolutnie akcentował na każdym kroku był tak też odbierany jako ojciec ojczyzny prawie jako ten, który będzie ponosił odpowiedzialność, jeżeli ten i mało tego posuwał się bardzo często do działań jak najbardziej populistycznych, które były pokazywane w mediach po prostu Putin jest kreatorem i sprawcą wszystkiego stąd ten Putin zoom jest nieodłączną cechą systemu politycznego mówiąc po tym, kiedy mamy całkowitą personifikacja systemu politycznego z osobą polityka, który ten system stworzył i nawet ten krótki epizod, kiedy on pełnił funkcję premiera, a prezydentem był jego kolega Dmitrij Miedwiediew nie zmieniło w tej sytuacji, bo ośrodek władzy paradoksalnie przesunął się serce mnie urzędu prezydenta, bo mamy w Rosji system prezydencki w stronę urzędu premiera, więc powstał nam system wręcz kanclerski tam główny ośrodek decyzyjny państwa rosyjskiego, więc pod tym względem mamy całkowitą personifikacji, jaka jest różnica różnica jest zasadnicza, bo jeżeli chodzi o Jelcyna on tu klasycznym techno klasycznym aparatczykiem komunistycznym piął się w swojej karierze zawodowej po drabinie od faktycznie mówiąc prostego robotnika, ale w fabryce, który zaczął pracować aż po najwyższy urząd Jelcyn miał charyzmę wielcy był człowiekiem zawsze pogodny miał świetny kontakt z ludźmi nie unikał nich odbierany był przez wielu jako człowiek nasz własny swojski tak, ale prawie trybun Lubo ludowy i tonus tą sprawą radość, ale była jeszcze 1 rzecz Otóż, gdy został do Moskwy ściągnięty przez swojego patrona, którym był m.in. właśnie Michaił Gorbaczow, a płaconym, którego zarazem Jelcyna był Jurij Andropow uprzednio z Jacek uwierzył, że jest możliwość wprowadzenia w życie zasad przebudowy systemu politycznego gospodarczego społecznego nazywane pierestrojka i na tym zaczął walkę z Pesy Gorbaczowa, który 8 coś zrobił coś chciał, ale nie bardzo do końca zamierzał to wdrożyć jacy wtedy Drodzy Państwo zaczyna wierzyć, że są możliwe zmiany mało tego on własną osobą zaczyna te zmiany krajową czy, więc poczuł w sobie moc sprawczą było to na tyle głębokie zresztą podobnie jak Gorbaczow też wierzył w ową demokratyzację pytanie czy jest stał się demokratą, a mnie demokratą się nie stało, ale przyjął część systemu wartości charakterystyczne dla demokracji i zaczął to wprowadzać pamiętajmy, że jego okres rządów to nie jest demokracja w Rosji, ponieważ to zbudował fundament własnej władzy prezydenckiej to on dokonał auto przewrotów roku dziewięćdziesiątym trzecim ona przewrocie w roku 90 tym pierwszym jeszcze czasów związku Radzieckiego to on przejął z naruszeniem władzy całkowitą władzę w państwie, więc też po raz kolejny powiem był tutaj odpowiedzialny za zamach stanu, ale powiem tak, chociaż możliwości do stosowania rządów osobistych Jelcyn miał naprawdę duże, bo wy zarówno ustawodawstwo Republiki wtedy rosyjskiej federacji rosyjskiej potem już jako urzędującego prezydenta na kanwie konstytucji miał naprawdę ogromne to z tego nie korzystał inna sprawa, że po roku dziewięćdziesiątym trzecim ewidentnie choroba alkoholowa problemy z sercem były tak poważne, że nie był zdolny do tych rzeczy, ale w umyśle Jelcyna nie mieściło się czemu dał zresztą potem wyraz po wygranych wyborach po raz pierwszy przez Putina, że Rosja nie będzie krajem demokratycznym dla niego to był ogromny osobisty zawód, że to co on zbudował to powiedział wprost Putin po prostu niszczy natomiast, jeżeli chodzi o Putina on nigdy nie byłam demokratą i możemy zapytać czy był tzw. państwo chcą do pewnego stopnia już aleja bym powiedziała, że raczej on człowiekiem, który spełnił sen pewnej struktury, która przez wiele wcześniejszych lat usiłowała przejąć stery nad państwem Radzieckim jej się to nie budował Ława jest oczywiście KGB KGB próbowało różnych sposobów, żeby to zarządzanie centralne państwem w wykonaniu starzejących się przywódców państwa sekretarzy generalnych wreszcie przyjął swoje ręce pytanie brzmi oczy, dlatego że była to 1 jedyna struktura w czasie oczywiście rządów mówimy tutaj wyraźnie, ale oni do, która miała pełną świadomość tego w jakim stanie państwo, dlaczego dlatego, że do tej struktury zaczęto przyjmować i o to, aby między jądro ludzi, którzy mieli predyspozycje intelektualne fizyczne i uczyli się w najlepszych szkołach dbano o to, żeby jednak ten poziom tej nie tej kadry Oficerskiej KGB był wysoko i tutaj, gdy Putin stara się o przyjęcie już w szkole podstawowej zainteresowaniem własnej osoby po studiach prawniczych, które kończy dopiero zostaje do KGB przyjęty, bo ma ten warunek ma studia prawnicze ukończone i zna język niemiecki bardzo, dobrze więc pewne kryteria spełnia teraz, a te działania struktury, którą się on bym powiedziała emocjonalnie bardzo wiąże to jest dla niego najlepsze rozwiązanie, jakie mógł na życie myśleć, a skutkuje tym, że po 2 nieudanych próbach przejęcia władzy na drodze zamachu stąd mówimy o sierpniowym zamachu stanu w roku 90 tym pierwszym, kiedy to imię obrony upadającego związku naszych, bo właśnie KGB, a usiłuje przejąć stery państwa oczywiście to się kończy klęską, kiedy w dziewięćdziesiątym trzecim ponownie podejmują trud, ale znowu ich plany ulegają zniszczeniu dochodzą do wniosku, że najlepszą sposobem przejęcia władz nie jest żadne zamachy stanu nie są żadne rewolucje tylko wejście na drogę demokratycznych procedur, dlatego że ich doświadczenie wiedza przede wszystkim z przeszłości wskazywała NATO i to dzisiaj niestety prezydent Putin daje cały czas temu wyraz, a daje odpowiedź tak, że w demokracji w państwach zachodnich ciągle się dyskutuje debatuje uzgadnia stanowiska tzw. jak to mówił też consensus Gorbaczow jest najważniejsza, ale w przypadku polityki rosyjskiej, ale żadnej rozmów nie ma dialogu wypracowywania stanowisk jest taktykę faktów dokonanych popiersia i po drugie, powrót do zapomnianej, ale znanej strategii, która była częścią strategii zarządzania państwo jeszcze w dobie carów potem związku Radzieckiego to jest tzw. stara rzymska zasada, gdy widzę et Impera dzieli rządź skłóca mamy ze sobą naszych przeciwników potem wiążemy się jednym z nich, wygrywając 1 przeciwko drugim innymi słowy mówiąc wróg mojego wroga jest moim przyjacielem i obierając tą taktykę błyskawiczny sposób w czasie pierwszej kadencji Putin zrozumiał jak działa zachód powiedział niech oni sobie gadają niech sobie deklarują niech ogłaszają reset ja swoje mam do zrobienia i w tym przypadku uchodził za państwowca dopóty, dopóki nie okazało się to rok 10002000 przepraszam ósmy, kiedy mamy kolejny raz wybór prezydenta tym razem mamy zmiany na tym stanowisku, ale w 2012 pojawiła się dla obywateli rosyjskich groźba, że Putin wróć i wtedy społeczeństwo rosyjskie wypowiedziało się absolutnie negatywnie na ten temat doszło do manifestacji strajków doszło do publicznego stwierdzenia, że Putin nie powinien wracać to jest złamanie zasad, a podam taki prosty przykład zgodnie z konstytucją rosyjską pro można urząd prezydenta pełnić 2× go rząd, a czy jest już powiedziane, że nie można poprzemy uczyć to jest właśnie ta zasada stawiamy na taktykę faktów dokonanych niech inni debatują my robimy swoje i jeszcze 1 rzecz, która też charakteryzuje ten model ten pucz cynizmu ten do tego głośno się żaden z przywódców nie przyzna rosyjskich, ale tu widać w praktyce, że hołdują zasadzie powiem no niestety bolszewickiej, że nie ma takiej umowy nie ma takiego porozumienia, którego nie można zawrzeć potem go złamać, ponieważ doraźny cel jest ważniejszy to ja jestem kreatorem mieliśmy tego nie odmierza, więc tutaj mamy główny element, który charakteryzuje putinizm to nie jest tak jak się dzisiaj zaczyna poddawać, że mamy, bo były takie próby forsowania takiej koncepcji planu przez prezydent Putin on niczym nie wie to jego zaplecze nie prezydent Putin wszystkim wiele zapleczu robi swoje mało tego zapleczu dokładnie wykonuje to on nie musi niczego powiedzieć, ale to, czego oczekuję, więc sami odczytują z jego zachowań z jego mimiki z jego słów to co jest powiedziane należy zrobić i to co nie jest powiedziane taki sam wariant Drodzy Państwo w czasie ostatnich lat rządów Stalina odczytywano stworzy co należy zrobić zrobisz zobaczymy co z tego wyniknie pytanie czy zachód tzw. zachód zareaguje czy nie zareaguje tak należy rozumieć o ów rząd uszu system przeproszę zwany poczyniłem, że jest to silna władza ośrodka wykonawczego władzy wykonawczej jak najbardziej to jest zgodne z tradycją, która mówi, że tylko silna władza wykonawcza może nie tylko wyprowadzić państwo kryzys, ale utrzymać na określonym poziomie państwo rosyjskie stosunkach międzynarodowych także gwarantem bezpieczeństwa wewnętrznego Rosja, czyli rozumiem, że różnica nie polega biegły w poziomie korupcji, które jest przypuszczalnie taki sam, jaki był za czasów Jelcyna, a może nawet większy tylko we wpływie prezydenta na to kto się bogaci, czyli 1 sprawa przepraszam sobie to druga zajęcy no i to bardzo ważna sprawa było to wszystko widoczne dla obywateli rosyjskim, ponieważ oligarchowie się z tym odnosili, a teraz teraz mamy oligarchów tak samo tylko moich nazywamy politycznymi, którzy nie pokazują się ze swoim majątkiem oni robią to co do nich należy finansują przedsięwzięcia budują drogi budują mosty finansują różne rzeczy ich nie ma proszę zauważyć przestrzeni publicznej czasach Jelcyna oligarchowie byli na pierwszym planie to jest ten główny element jeżelibyśmy mieli spojrzeć na stabilność tego systemu to co jest jego największą wadą poza tym elementem, który zawsze wszystkie systemy autokratyczne wykłady uczyli sukcesja jest wiele słabych punktów, zaczynając od tego, że ma się głębokie mówi decydenta głębokie przeświadczenie o tym, że społeczeństwo rosyjskie zaakceptuje wszystko co jest teraz mamy też takie przeczucie, że ono będzie akceptować to nie jest do końca prawda, dlatego że i tego Władimir Putin nie rozumiał nie rozumie po dzień dzisiejszy, że raz otworzony okno na świat dla obywateli rosyjskich nie sposób Piotra pierwszego, na którego się powoływał broń Boże tylko dobrowolny możliwość kontaktu ze światem zdobywania informacji wyjazdów nie mówię tylko o oligarcha nie na tym rzecz polega średnio zamożni obywatele też wyjeżdżali też wiedzieć co się dzieje szczególnie młodzież jest bardzo ważna rzecz szczególnie młodzież, a nie błąd tkwi w tym przypadku w tym, że ma się wrażenie, że to społeczeństwo będzie akceptować społeczeństwo nie akceptuje ono jest apatyczny i tras osiągnięto to samo co było kiedyś w związku Radzieckim, że mamy bardzo głęboką alienację społeczeństwa znowu mamy podział na my oni nawet próby scementować tego pod ideą jakichkolwiek tam mym działa właśnie ideologii państwowych nowych zamyślony to nie podziała proszę zobaczyć, jaki odsetek ludzi, którzy wyjechali i teraz pytanie brzmi, a co my jako obywatele rosyjscy możemy z tym sobie czy zostajemy poddajemy się czy możemy wyjechać sporo osób wyjechało drenaż mózgów już nastąpił teraz pytanie co daje, kto zostanie, więc mówi się one zostają ci najbiedniejsi zostają ci, którzy nie mają możliwości zadziałać, ale zostają także ci, którzy są w jaki sposób związani z tym systemem poprzez więzi rodzinne więzi zawodowe nie mogą zostawić majątku wiadomo, że złodziej swój bandytyzm jest na porządku dziennym, ale to jest rzecz, która okaże się długofalowo słabością, dlatego że tu pojawia się 1 sprawa która, owszem, się śmiejemy, że to jest taka cechę charakterystyczną Rosjan, że żyją na Zachodzie chcą żyć jak na Zachodzie, ale są dumni, że Rosja rośnie siła to jest też prawda, ale zmiany zaczęły zachodzić w mentalności rosyjskiej już od samego początku ten ta obrana droga na życie, żeby było jak na Zachodzie jest ubrana w oczy będzie długo jeszcze to trwało, dlatego że żadnej organizacji międzynarodowej żadnego państwa żadnej instytucji finansowej nie stać na to, żeby poddać losy takiemu procesowi nieraz się pojawia jak np. poddano Japonię po drugiej wojnie światowej czy poddano Niemcy po drugie, środek mówi szczególnie w Niemczech zachodnich, bo nie mówieniem czy wschodnich NATO nikogo nie stać tak samo była odpowiedź w roku 90 pierwszym zastanowią się nad reformą gospodarczą nikogo nie było stać na to, żeby do pompować określoną ilość pieniędzy do Rosji do tego, że no, bo nie ma takiej użyć, tym bardziej że stopień korupcji był tak wysoki, że po prostu i poczęć dzisiejszy to wieś pieniądze znikają jak jakaś jeszcze kolejna słabość kolejna słabość jest taka, że prezydent Putin, tworząc swój system skupił go wokół siebie on właśnie kreatorem, ale jest zaplecze i teraz zaplecza będzie dopóty podtrzymywać do prezydenta Putina, dopóki będzie z tego czerpały jakąkolwiek korzyść kosztem może być, owszem, finansowa materialna, ale korzyść może wynikać z poczucia bezpieczeństwa, jeżeli to poczucie bezpieczeństwa będzie zachwycone będą robić przeróżne rzeczy, żeby temu położyć kres jesteśmy tego świadkiem, a ja na pytanie takie między nimi czy dojdzie w Rosji do zamachu stanu i obalenia prezydenta Putina mówi, że nie dojdzie moim zdaniem zostanie przygotowany wariant roku 50 tego trzeciego, kiedy w dacie napój w Byszewie zostali wezwani największy najwyżsi dygnitarze związku Radzieckiego i tak wszyscy poczekali aż Stalin Mau myć dokładnie to samo historia, dlatego że zbyt wiele zainwestowano co nie oznacza, że projekty co będzie po Putinie nie, że odejdzie Putin czy Putin, że będzie koniec siedzenia mają gotowe koncepcje co z tym zrobić, więc sama osoba Putina jestem poważnym problemem, ponieważ wprost nie wychowano następcy, a jeżeli ktoś jest gdzieś na tym polu rozpatrywany pod tym względem to jest robiony w tajemnicy, ponieważ każdy Delfin zostanie pozbawiony głowy to jest druga poważna sprawa na trzecią rzecz, która wydaje mi się raczej tu będzie chyba decyzyjną, że ta nieudana próba przywrócenia Rosji należytego nawet należytej pozycji w świecie uruchomiona w 2014 roku poprzez m.in. wojnę z Ukrainą doprowadzi nie tylko do erozji wewnętrznych struktur popierających z samego prezydenta Putina jego polityka, ale doprowadzi również do tego, że Rosjanie powiedzą wreszcie dość nie chodzi o to, że spada 100 z stopą życiową, bo systematycznie spada, a pamiętajmy, że jeżeli ten wariant weźmiemy pod uwagę niestety nie możemy go poważnie traktować, ponieważ Rosjanie to jest ludzie, którzy potrafią bardzo wiele znieść więcej niż na Zachodzie jest ten wariant nie działa, ale kwestia poczucia sensu, żeby dalej to kontynuować czy jest w tym przypadku bardzo ważna inna jeszcze rzecz, która jest stale obecna mimo blokady informacyjnej na różnych poziomach w internecie mimo blokady różnych platform radiowych czy telewizji informację przenikają do świata i czy weźmiemy pod uwagę nie wiem Pater wybór czy weźmiemy wolne czy weźmiemy Fobos to również tam ludzie wiedząc co się dzieje pytanie nasze morze mi, dlaczego niewiele robią robią tyle ile są w stanie robią, czyli ile mogą i wydaje im się to, że nie zagrozi to ich bytowi, bo pamiętajmy jeszcze 1 rzecz system autorytarny, który jest Rosy, którego twórcą bez wątpienia Władimir Putin to do siebie, że nie toleruje jakiegokolwiek sprzeciw, ponieważ sprzeciw oznacza naruszenie władztwa politycznego struktury sprawującej władzę, więc restrykcje, które do nas docierają w stosunku do czołowych opozycję, ale także zwykłych ludzi są bardzo wysoki, ale jak popatrzymy na reakcje społeczne różnego rodzaju są podejmowane akcje propagandowe, potępiając wojnę potępiające korupcję o tym nie usłyszymy, bo dostęp do informacji mamy niewielki, ale to nie oznacza, że tego nie ma i kontakt choćby nawet z innymi państwami, które są deklarowane przynajmniej chwilowo jako przyjazne choćby Chiny nie oznaczają wcale, że jestem dobrze, że ta informacja ze strony silnie wpłynął do Rosji płyną Rosjanie są odcięci część Rosjan odciętych jest od informacji skazani są na kilka kanałów państwowych, ale to nie oznacza, że nie widzą się na ich oczach, że w pewnym momencie, kiedy się wyczerpie to cierpliwość mogą powiedzieć po prostu dość, ale w interesie z kolei kliki, która szykuje się do przejęcia schedy leży to, żeby zaproponować rozwiązanie, które nie przeistoczy się właśnie kolejny wielki przewrót, tym bardziej wewnątrz państwo dziękuję bardzo, państwa moim gościem była prof. Anna Jach Uniwersytetu Jagiellońskiego dziękuję państwu serdecznie do widzenia Zwiń «

23 lata temu Putin pierwszy raz został zaprzysiężony na prezydenta Rosji

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: NAGŁE ZASTĘPSTWO

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 18:00

Najnowsze Podcasty

"Jesteśmy o krok od wygrania z PiS-em, ale potrzeba mobilizacji"

RPP znów obniża stopy - przedwczesne otwieranie korków od szampana? Inflacja będzie przez to dłuższa?

Normalsi, lokaliści, samotnicy ... – jak dzielą się Polacy? I czy coś nas łączy? [badanie]

Trwa największy proces antymonopolowy współczesnej ery cyfrowej [podsumowanie]

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL