Część z nas obawia się, czy wybory będą uczciwe. Czy słusznie?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

Maciej Zakrocki przedstawia dobry wieczór w środę 10maja w radiu TOK FM pierwszym radiu informacyjnym środowej audycji są o nas naszych zaletach wadach od demografii strukturze społecznej przywiązaniu do tradycji czy demokracji szczególnie to ostatnie budzi mnie coraz więcej wątpliwości, bo z 1 strony przez dekady słyszałem o naszym umiłowaniu wolności, a z drugiej zmartwiony patrzyłem w ostatnich latach na bierność ogromnej części naszego społeczeństwa wobec kolejnych Rozwiń » przypadków ograniczania tejże wolności zasad państwa prawa wolności słowa i mediów oto kilka dni temu okazało się badanie MSW diesel dla RP PL, z którego wynika, że prawie 34% Polaków uważa, że jesienne wybory nie będą uczciwe kilka miesięcy temu dokładnie w styczniu pesymistów było jeszcze więcej wtedy w badaniu i Night celowej dla Dziennika gazety prawnej i RMF FM aż 47% Polaków wyraziło obawę, że jesienne wybory mogą zostać sfałszowane chciałoby się krzyknąć ludzie macie takie obawy i nic z tym nie robicie nie wychodzicie na ulice, demonstrując przeciwko tym wszystkim czynnikom, które powodują, że no boicie się fałszerstwa wyborów co takiego musi się stać byśmy nie dawali zgody na te działania władzy, które zagrażają w istocie demokracji, bo jak wybory nie będą uczciwe to koniec to znaczy, że wracamy do czasów, w których rządzić mogła jedynie słuszna partia chciałbym się właśnie dzisiaj zastanowić nad przyczynami z 1 strony tej niewiary sporej części z nas w prawdziwość uczciwość zbliżających się wyborów, a z drugiej nad milczącą zgodą na to zagrożenie porozmawiam o tym z panem Marcinem dumą prezesem Instytutu badań rynkowych i społecznych ta część audycji to będzie pretekst do spojrzenia na naszą historię wyborów, sięgając nawet do pierwszej Rzeczypospolitej okazuje się bowiem, że mamy niechlubną tradycję fałszowania wyborów i niecnego wpływu na późniejszą pracę w taki sposób wyłonionych sejmów tu naszym przewodnikiem będzie pan dr Piotr Kościński dziennikarz politolog analityk z Akademii finansów i biznesu Vistula autor książki jak sfałszować wybory pan doktor pisze nam też sposoby fałszowania wyborów co może ułatwić nam reagowanie na próby wpływania na proces wyborczy jeśli, w jakich działaniach władzy znajdziemy pomysły, które przedstawi nasz gość warto zatem wnikliwie słuchać się w głosy dzisiejszych gości zaczyna Maciej Zakrocki przedstawia jest już z nami zapowiadany pierwszy gość pan Marcin duma prezes Instytutu badań rynkowych społecznych dobry wieczór dobry wieczór no to zacznijmy najpierw od tych badanie, które są pretekstem do dzisiejszej audycji to najnowsze badanie zezwoli ser dla RP PL pokazuje, że w zasadzie jest trochę lepiej niż było w innym badaniu styczniowym, bo tutaj na pytanie czy pana pani zdaniem wybory parlamentarne, które odbędą się jesienią tego roku w Polsce będą uczciwe, więc zdecydowanie tak odpowiedziało 15% raczej tak 30, a więc pewnie, że 46%, bo tam jeszcze coś się po przecinku tak uważa natomiast, że raczej nie będą uczciwe mówi 23 i osiemdziesiątych i że zdecydowanie nie będą uczciwe to 10% tymczasem właśnie w tym badaniu styczniowym Night serwis dla Dziennika gazety prawnej i RMF FM tak troszeczkę był inny termin, bo pytanie było czy wybory mogą zostać sfałszowane i tego obawiało się 47% Polaków, a więc więcej, więc może najpierw pana poprosił o taką takich metod biologicznych odniesienie się do tych wyników one się różnią ze względu właśnie trochę na to, że nieco inaczej było zadane pytanie o uczciwość wyborów Atu sfałszowanie czy w oczy może też po prostu kwestia innego badania tyle no przede wszystkim musimy podkreślić te sformułowania, bo one są kluczowe dla analizy tych wyników, a to sformułowanie w tym wcześniejszym badaniu, czyli badaniu na czarnej, gdzie mamy wprost mowę o sfałszowaniu, czyli taką bardzo mocną tezę i też nie pozostawiającą wątpliwości, o co pytamy czy sfałszowanie, czyli taka sytuacja, w której wynik wyborów zostaje wypaczony, ale nie poprzestał kampania wygląda po to, już mają równy dostęp tylko ten wynik, który znajduje się w urnie nie będzie się pokrywał z tym zostanie ogłoszone, czyli ktoś do maluje odpowiednio dużo krzyżyków tak, żeby osiągnąć określony efekt, czyli zwycięstwo tej czy innej tej czy inne siły politycznej, a natomiast, kiedy pytam o uczciwość wyborów to jest pytanie o no znacznie szerszym takim w zakresie rozumienia tego czym jest uczciwość, bo w zakresie uczciwości wyborów będziemy rozmawiać o chociażby dostępie do o mediów różnych sił politycznych oczywiście mówimy tutaj głównie w mediach publicznych, czyli tych, które mają obowiązek relacjonowania kampanii w sposób sprawiedliwy równy jeśli chodzi o komitety wyborcze będziemy mówić o szansach związanych z zasobami, jakie komitety wyborcze będą mogły czy ugrupowania raczej marnie komitety będą mogły wykorzystywać to mam tutaj na myśli mam na myśli taką sytuację, w której aktualnie rządzące ugrupowanie zawsze będzie trochę bardziej uprzywilejowane, ponieważ tę kampanię będzie prowadzić również w dyspozycji rządzących trochę, wykorzystując te zasoby, które sprawowanie władzy im daje, więc jeżeli mówimy o tej uczciwości to jest znacznie szerszy znacznie szerszy termin niż to fałszerstwo, które no i odnosi się wprost takiej bardzo skrajnej sytuacji teraz tak co tylko wejdę słowo wykonaliśmy pozwoli, ale z drugiej strony nie zaskakuje biorąc pod uwagę to co pan powiedział taka proporcja, bo raczej właśnie w przypadku uczciwości to zdecydowanie większość powinna mówić, że te wybory nie będą uczciwe, bo wiemy już, bo to się dzieje, że np. właśnie no władza będzie pewnie dorzucać Amato piętnastą emeryturę przed wyborami, a to właśnie już słyszymy o tam komputerze czy laptopie dla dla dziecka co będzie przecież od września tego roku w, więc już rodzice takiego dziecka też będą no można być trochę podków przyczyni no i innymi słowy widzimy już Niewiem plakaty reklamowe koncernów spółek państwowych, które tak taki sposób się reklamują, że chcą pokazać, że to wszystko jest zasługą obecnej władzy więc, więc jeszcze więcej ludzi już powinno wiedzieć, że przynajmniej z tego punktu widzenia te wybory nie będą uczciwe, bo rzeczywiście pozycja możliwości finansowe reklamowy kampanijne docierania do wyborców to są kosmicznie większe w przypadku obozu rządzącego niż opozycji, a jednak właśnie więcej ludzi uważało, że wybory będą sfałszowane niż to, że nie będą uczciwe i myślę, że tutaj pewnym kluczem do zrozumienia różnice w tych wynikach takiej pewnej nielogiczności może będzie to kiedy te badania były zrealizowane to znaczy ten rajd salwy był z tym w takim momencie realizowane w aktach tak tak nie chodzi raczej o miesiąc tylko pewien klimat i komunikacji która, która temu towarzyszyła sił politycznych, kiedy ta strona opozycyjna bardzo mocno mówiła o możliwości sfałszowania tych wyborów, kiedy pojawiały się publikacji na ten temat, ale nie nie tylko nieuczciwości, ale wprost wprost właśnie sfałszowania no oczywiście to odbywało w takim jak jako pewna podstawa do tego, żeby powołać korpus ochrony wyborów, jeżeli czas przekręcie nas oczywiście, bo przyznam szczerze żyję już nie rozróżnia, który to był ten wymyślony przez PiS wcześniej, który to jest ten wymyślony przez koalicję Obywatelską teraz, więc to było znacznie bardziej obecny to obecność tego komunikatu tego zagrożenia była większa w przestrzeni medialnej dzisiaj teraz jest mniejsza skupiamy się na czymś innym albo może inaczej politycy wskazują nam trochę inne aspekty życia publicznego niż nieuczciwość możliwość sfałszowania wyborów przy czym mam wrażenie, że z tego z tych oskarżeń czystych, a może skarb za dużo powiedziane, ale takich bardzo poważne wątpliwości co do sfałszowania wyborów politycy opozycji też się wycofali, że to było troszeczkę być może za daleko i uciekł rzeczywiście tą, a to opowieść, która ma znacznie mocniejsze podstawy, czyli właśnie to, że te wybory będą nierówne dla wszystkich uczestników tego procesu kampanii wyborczej no chodź, że jak właśnie pan prezes Kaczyński mówiło o korpusie ochrony wyborów, bo to rzeczywiście jest to jego termin no to Niemcy właśnie w tym samym czasie Donald Tusk powierzył Sławomirowi Sławomirowi Nitrasowi przygotowanie obrony wyborów przed manipulacjami FAU sami Turcy to cytuje ja nie słyszałem, żeby to zadanie zostało 2 chętnych jeśli chodzi o pana Nitrasa, ale też nie wiem właśnie jak to w praktyce miałoby miałoby wyglądać tylko jeszcze 1 rzecz, która mnie właśnie się jakoś tak Nur nurtuje, jeżeli się spojrzy na to badanie styczniowe to tam jak w wielu badaniach było jeszcze przeprowadzone na coś rodzaju takiego uszczegółowienia tak jeśli chodzi o to co o tym myślą nie wiem wyborcy opozycji co myślą o tym wyborcy obozu rządzącego i tutaj zastanawiające jest to, że nawet, jeżeli mniej więcej połowa osób właśnie w tamtym badaniu obawiała się, że wybory mogą być sfałszowane to takich obaw jeśli chodzi o wyborców obozu rządzącego nie ma aż 80% z nich natomiast no prawie, że kalka czy właśnie lustrzane odbicie jest jeśli chodzi o wyborców opozycji 70% z nich uważa, że wybory mogą być sfałszowane i dlaczego nie ma z tego powodu jakiegoś Niewiem ruchu społecznego no bo przecież, dlaczego Polacy powiem trochę górnolotnie mają trochę wnosi na widzą, że zmieniany jest kodeks wyborczy, że są pewne rzeczy właśnie robione na pod obóz rządzący to jest część nie ma protestów przed Sejmem Niewiem gdzieś tam jeszcze, dlaczego się nie boimy, że najważniejsza rzecz, jaka jest demokracja, więc wolne wybory mogą być zagrożone nawet sfałszowane i nic, pomijając to, że liczyliśmy się od 2015 roku na bardzo wiele bodźców i potrzebujemy no takiej myślę, że solidnej stymulacji, żeby to nas pchnęło do do protestu, a dopiero startują dziś wybory zostaną sfałszowane będziemy protestować tak w w tym wydaje mi się, że zaczęte to jest w ogóle odrębny temat co będzie po wyborach jak wynik tych wyborów może wpłynąć na nastroje społeczne i na ile jesteśmy w stanie przeciwko takiemu wynikowi protestować co jaki wynik wyborów uznał za sfałszowane, ale to na protest zupełnie odrębny temat po to jest na osobną zawieść tak na przyszłość uczestnicy zostaną tam bierność wobec tych zagrożeń dla demokracji no to nie zostaną inne, skupiając się na na tych na tych zmianach i na tym, dlaczego to politycy opozycji muszą organizować ludzi tam to zadania oświatowe powierzone posłowi Nitrasowi, a nie wiem nie ma to jakiś samo organizacji wydaje mi się, że to jest związane z tym, że ten komunikat czy to poczucie zagrożenia by to źle zabrzmiało jeśli chodzi o polskie społeczeństwo jest indukowany przez polityków, a nie wynika z jakich głębokiego głębi wewnętrznego przekonania większości obywateli to znaczy większość obywateli i zanim i ich polityce czy ich liderzy liderzy ich ugrupowań czy w ogóle państwo sympatyzują powiedzieli, że jest takie ryzyko to oni tego ryzyka nie dostrzegają dzieje się tak m.in. dlatego że musimy będą o tym, że odsetek osób, które śledzą na bieżąco wydarzenia polityczne to jest ułamek społeczeństwa 510 może 15% przed wyborami może sięgnie 30 natomiast dla pozostałej części społeczeństwa do spodu do pozostałej części społeczeństwa ta docierają tylko Echa tych wydarzeń zresztą tak naprawdę to co obserwujemy w ciągu ostatnich ostatnich lat to zwiększenie intensywności tych bodźców politycznych to znaczy tych informacji jest tak dużo, że my Polacy w tym przypadku obywatele jesteśmy przygotowani uciekamy trochę od tych komunikatów czy świadomie wyłączamy się na na każdą istotną informację, która do nas dopływa, bo każda informacja istotna każda jest podkreślona jako jako przełomowa w badaniach jakościowych nasi nasi uczestnicy mówią wprost nie włączamy albo wyłączamy programy publicystyczne, bo to jest dla nas za dużo zresztą mówią w zasadzie, zanim ten program zacznie wystarczy patrzeć, kto przyjdzie i możemy sobie odtworzyć jak ten program w jakim duchu będzie ruch będzie prowadzone to powoduje pewną emigrację wewnętrzną na czy taką abdykacji jeśli chodzi o rolę suwerena i w państwie w państwie demokratycznym co oczywiście nie powoduje, że my w tym akcie wyborczym nie weźmie udziału, a jeżeli okaże się, że taki akt wyborczy został z brukowanym fałszerstwem to myślę, że to jest taka rzecz, która była w stanie Polaków na ulice wyprowadzić no właśnie teraz jak czytałem różne właśnie opracowania tych badań, o których mówimy na to m.in. właśnie wskazywano, że w ogóle sam fakt, że jest taki niepokój duży wynika no właśnie m.in. takich działań, które przeprowadzą obóz rządzący w ostatnich latach jeśli chodzi o kodeks wyborczy no najpierw przywołuje tę zmianę powoływania członków Państwowej Komisji Wyborczej kiedyś tam musieli być sami sędziowie i no właśnie rządzący to zmienili i na skutek tej zmiany w skład PKW obecnie wchodzi tylko 2 sędziów 1 sędzia Trybunału Konstytucyjnego wskazany przez prezesa tegoż Trybunału tutaj nic nie będę mówił komentował jako 1 sędzia też zmienić tor 1 sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazany przez tak też prezesa tego sądu, ale poza tym do te 6 osób ma mają kwalifikacje do zajmowania stanowiska sędziego są wskazywane przez Sejm, a więc też przez większość rządzącą i to ogromnie osłabiło tak takie poczucie niezależności tego tego PKW kolejna rzecz, którą na, którą wiele osób wskazuje jako właśnie takie dodatkowe zagrożenie to jest powołanie to w ten sam sposób co krajową radę sądowniczą tą nową to one ten neo-KRS Izby kontroli nadzwyczajnej spraw publicznych, która ma właśnie ostatecznie decydować o tym czy wybory są ważne czy nie no właśnie jest takie przekonanie, że ta izba też w Sądzie Najwyższym zainstalowana w całości kontrolowane w obóz rządzący, że właśnie tym nawet przy tym może takim średnim zainteresowaniem sprawami publicznymi czy politycznymi jednak tego typu komunikaty do naszego społeczeństwa docierały i że to no właśnie podsuwa ten rodzaj podejrzenia że, że tutaj może być jakaś nieuczciwa gra pan czy pan do tego tak i warto też zwrócić uwagę na jakim gruncie wyrasta wracają obawy, a mianowicie na gruncie głębokiej nieufności pewnej części społeczeństwa wobec obecnie rządzących którą, która jest utrwalane na hartowanym na niejako w taki bardzo ostrej by polaryzacji to znaczy, że ta część opozycyjna społeczeństwa nie czuje się reprezentowana dzisiaj przez państwo i podejrzliwością patrzy na te ruchy, które władza państwo w zakresie procedury wyborczej wykonuje no i wykazując się też podejrzliwością rzeczy, a po co te zmiany no jak to jak już pada pytanie odpowiedź nasuwa się sama pewnie po to, żeby utrzymać władzę, chociaż tak naprawdę w Polsce, żeby dopuścić fałszerstwa wyborczego na taką skalę jako powietrzne w skale porównać do do referendum 3× tak z u zarania PRL-u no to ja myślę taka rzecz w Polsce dzisiaj niemożliwe niemożliwe, dlatego że w Polsce mamy ponad 20 000 komisji wyborczych, w których nie pracuje 1 osoba tylko pracuje kilka osób to jest armia osób zaangażowanych w organizację tych wyborów liczenie było głosów pisanie protokołów i nie są to osoby naznaczone przez Sejm przez partię rządzącą tylko na ogół są to osoby, które we współpracy z samorządem lokalnymi partiami wszystkimi komitetami się tam na tym miejscu znajdują więc, ale jednak wspomniana przeze mnie PKW wspomniana przeze mnie izba to one mają ten decydujący głos tak na koniec tak, ale nie w sprawie liczenia głosów to jest kwestia zatwierdzenia protokołów, które spływają z szczebel po szczeblu nie spływają zostać on idą w górę, czyli od tej komisji obwodowej komisji gminnej i Rejonowej w wojewódzkiej itd. Państwowa komisja wyłączenie możliwości ręcznego z ręcznej zmiany stwierdzenia, że w nie wiem na warszawskich Bielanach to jednak te głosy rozkładały inaczej i noc ze starcia ołówkiem pisanie zupełnie innego wyniku nie mogą się nie przyjąć jakiegoś protokołu albo wymagać go jego poprawienia, ale to nie zmieni żaden sposób wyniku wyborczego to, czego bym się jakiś sposób mógł obawiać jeśli chodzi o taki proces wyborczy to jest ta regulacja dotycząca głos go liczenia głosów z zagranicy i postawienie tej granicy takiego czy też limitu czasowego na policzenie, a następnie uznanie, że po przekroczeniu jakiegoś tą 24 nr 24 godzin tak te głosy, ale już nie będą liczone, chociaż też trzeba pamiętać o tym w jaki sposób to może wpłynąć na wybory na wybory prezydenckie to rzeczywiście może mieć bardzo istotny wpływ, ale na wybory parlamentarne, które będziemy mieli jesienią już nie tak bardzo no ze względu na to jak bieg, jaki system wyborczy, że tak głosy z zagranicy one nie rozlewają się po całym kraju, dokąd trafiają tak naprawdę do 1 okręgu okręgu Warszawskiego i to, jakiego okręgu, który zresztą jest bardzo silnie sprzyjający opozycji, więc myślę, że to jest kwestia ruchu może 1 mandatów w 1 bądź drogą, chociaż to w przyszłym parlamencie to i to może być nowa, realizując o tym, tym bardziej że, tym bardziej że właśnie ludzie otrzymują taki komunikat tak właśnie Rafał Trzaskowski miał świetny wynik w tych wyborach właśnie zagranicznych mówiąc klucz na władzę teraz mówi to zrobimy tak, że tam właśnie jak w ciągu 24 godzin nie policzą głosów to one przypadają właśnie właśnie te poza tym można było głosować korespondencyjnie wiemy, że w za granicą komitetów takich takich punktów wyborczych jest od do dużo mniej takich wielkich Stanach Zjednoczonych ludzie jakby mieli przejechać kilka dziesiąt, a może nawet kilkaset kilometrów, żeby zagłosować to po prostu tego nie zrobią ale gdyby mogli korespondencyjnie toby to zrobili, nawet jeżeli taką możliwością wyklucza to znowu czytamy to jako działanie, które ma sprzyjać rządzącym, a nie opozycji i żeli, które zrzesza na razie tak, jeżeli w tym samym czasie słyszymy, że natomiast w tych małych miejscowościach, gdzie wg wszystkich danych wiemy, że tam są wyborcy obozu władzy to zwiększymy liczbę punktów do głosowania jeszcze starsze osoby pod wierzymy autobusem NATO w zestawieniu z tamtą poprzednią informacją widzimy, że ktoś będzie ewidentnie faworyzowany, tak więc na to rozumiem właśnie daje asumpt do myślenia o nieuczciwości takich wyborów tak to co tak jak sią ze wspomniałem rośnie na gruncie głębokiej nieufności wobec tej władzy i podejrzeń wobec tego, że to na pewno jest, że oni coś knują niezależnie od tego czy tak było w istocie czy też czy też nie, chociaż akurat ten ruch którym, które dosłownie, czyli powiększenie liczby okręgów obwodu przepraszam bardzo wyborczy w tych terenach wiejskich można patrzeć oczywiście w 2 stany Zjednoczone oczywiście wiadomo, że tam procentowo tych wyborców potencjalnych wyborców prawa sprawiedliwości jest więcej co nie znaczy oczywiście, że nie ma tam wyborców opozycji to już raz jeszcze kwestia czwartej gry, ale ten ruch jest bardzo jednoznaczne jeśli chodzi ono kogo my byśmy przy urnach chcieli zobaczyć więcej natomiast gdy gdybyśmy nie zakładali tej może nie złej woli, ale takiej mocno politycznej woli po stronie obozu władzy to wydaje się, że ten ruch jest w ogóle taki bardzo propaństwowy w letnim tak, chociaż zarządzanie równość ta poezja 1 rzecz droga się mówi, że te, że te punkty wyborcze będą tuż przy kościołach, tak więc jeszcze coś wiemy, że też w przeszłości zdarzało jeśli ksiądz na 3 powiat teraz drodzy parafianie cie głosować wiecie kogo no to jak mają z tego kościoła tak blisko to nie zdążą zapomnieć tej wskazówki prawda, więc to trochę rywalizuje, ale rola kościoła kościoła to trochę zmieniła to już ten wpływ kościoła na decyzje wyborcze też nie będzie tak przemożne by się to można się było tego spodziewać natomiast rzeczywiście no i siłą rzeczy Polska wieś jest tak zorganizowana, że ten punktem centralnym jest kościół jest nam remiza Ochotniczej straży pożarnej i że na ogół nie są one od siebie bardzo odległe hit, więc pewnie należy założyć, że to będzie w pobliżu w pobliżu tego tego tego miejsca, jakim jest, jakim jest kościół to troszkę podsumowujących ulotek nie uciekniemy dlatego za zły, komentując no, bo do tego wszystkiego, o czym żeśmy mówili właśnie do tych przykładów zmian kodeksu wyborczego do propagandy do pieniędzy publicznych, czyli ze spółek skarbu państwa wydawanych na nawet na poszczególnych kandydatów takie informacje się też niedawno pojawiły, że poszczególni kandydaci w wyborach np. do parlamentu europejskiego uzyskiwali wsparcie od ludzi zatrudnionych w spółkach skarbu państwa, którzy jak my tam dobrze zarabiają jest dosyć łatwo mogą tego typu donacje przekazywać, ale do tego jeszcze przecież jeszcze inna głośna sprawa doszła akurat teraz parlament europejski komisja śledcza badająca wykorzystywanie nielegalnych środków podsłuchu no potwierdziła w swoim raporcie przegłosowane w poniedziałek, że na potwierdziła to co właściwie my tak, że była inwigilacja fikcyjnymi szefa komitetu wyborczego senatora Krzysztofa Brejzy i że szpiegowanie Pegasusem ułatwiało przeciwdziałanie czy atakowanie przeciwników politycznych chociażby właśnie w mediach publicznych dysponując tego typu materiałami, więc jeszcze raz zapytam naprawdę będziemy biernie czekać aż się wybory odbędą, a potem powiemy lub chyba rzeczywiście nie były do końca uczciwe ta ostatni ten ostatni element, czyli Pegasus pozyskiwanie przewag wyborczych w oparciu o technikę operacyjną niemal szpiegowską no to jest element, który trudno pali obronić powiedzieć no to państwo twórcza to nie jest państwo twórcza to jest element, który był jest raczej państwo destrukcyjne, więc to bez wątpienia jest jest jest taki element też, który na to percepcję tych wyborów jako nie do końca uczciwych albo w ogóle nieuczciwych albo nawet wjazd osób sfałszowanych BU wpływa tyle tylko, że z tym Pegasusem nie mam obawy, że się zdążyliśmy w ostatni niestety trochę oswoić znaczy on już nie robi na nas wrażenia na bossa nic nie robił lat na trochę raźniej pan czasem uważałem, że Rze, że my się przyzwyczailiśmy, ale przestaliśmy reagować na bardzo wiele bodźców żaden bodziec, który miałby nas dzisiaj popchnąć do bardzo mocnego protestu musiał musi być przede wszystkim wypływać zupełnie nowej sytuacji proszę spojrzeć nawet na zostaw na moment te z wyborami podczas troszkę puentując ów tak wertując już jak wypalał się protest związany z ograniczeniem prawa do aborcji wybuch bardzo mocno, ale jednak przygasł płyn, czując czy my z powodu tych nieprawidłowości pójdziemy wyjdziemy na ulice myślę, że jeżeli okaże się, że ten wynik będzie znacząco różne od tego jak mniej więcej sobie go projektujemy, bo to jest w stanie wprowadzić Polaków na ulice co znaczy znacząco równo, a przypomnę protesty te, które PiS z kolei inspirował przy wyborach samorządowych, gdzie no niespodziewanie dobry wynik uzyskał uzyskał Polskie Stronnictwo Ludowe to znaczy wydawało się, że to będzie wyglądało inaczej Atu proszę, gdybyśmy taką sytuację obserwowali taki wynik prawa sprawiedliwości, które nagle dostanie 4550% to ja myślę to jest to co jest tanie Polaków wyprowadzić na ulice, a jeżeli miałoby być odwrotnie, czyli ten wpis okaże się znacznie słabsze niż byśmy sobie projektowali to nikt na tę ulicę nie wyjdzie, ale też, jeżeli będziemy utwierdzać w tym przekonaniu, że nic na razie nie możemy zrobić, a wybory coraz więcej ludzi będzie uważało, że najprawdopodobniej nie będą uczciwe, a może nawet sfałszowane to również może być takie destrukcyjne dla woli pójścia na wybory ja dlatego też m.in. dzisiaj w tej audycji o tym chcę chcę chcę mówi chciałem mówić pana właśnie o to prosić no no, żeby ten efekt niemal jak może to jak to jak możemy jeszcze chwilę temu poświęcić to my badaliśmy to znaczy badaliśmy taki podczas rozmów z wyborcami takich wywiadów swobodnych wyszedł ten temat w postać spontanicznie tego czy boją się, że będą sfałszowane, że będą nieuczciwe i nagle jeden z badanych mówi tak, a jaką będą nieuczciwe to o to za niepłacenie w ogóle iść noweli to nie porządna mocną deklarację, która się powtarzała natomiast my postanowiliśmy zbadać na ile taki punkt widzenia jest podzielany przez przez Polaków, czyli na ile taka w ogóle takie coś się tli okazało się, że to nie jest emocja większości Polaków, bo podzielają zaledwie 13% zaledwie, a pan Arek pozorów bardzo dużo wbrew pozorom bardzo dużo, bo jeśli przyjmiemy, że to są wyborcy to byli wyborcy głównie opozycyjni to nagle się okazuje, że to czyni całkiem poważną stratę, a jak sobie nałożymy na to cały system wyborczy przeliczania głosów to się okazać, że to będzie destrukcyjne dla tego marzenia opozycyjnego o przejęciu władzy, a natomiast jest światełko tunelu, żeby nie może kończyny w ogóle jakąś taką sprawą negatywną, bo potem też do tego tematu w rozmowach po stronie opozycyjnej, kiedy mówiliśmy sfałszowane w budżecie nie pójdzie się nowi ciężko rzeczywiście sytuacja jest taka do podbramkowej, bo co zrobić to pojawiło się odniesienie do tej inicjatywy, którą zaproponował Tusk powierzył i powierzył Sową limit Sławomirowi Nitrasowi, a mianowicie to furtką dla nas jest zaangażowanie się w ten w ten ruch my za pomocą tego ruchu przypilnujemy PiS-u, żeby oni tego nie skręci i zdaje się, że ta o ten komunikat z 1 strony zagrożenie z drugiej odpowiedź na to zagrożenie pewien sposób obsługuje tego, żeby to nie zniknęło budzi nie zapomnieli oczywiście także, że mogą się także zaangażować żoną istnieje natomiast zdecydowanie zdecydowanie jest także to razem tworzy pełną spójną spójną całość pozwala się ze sobą emocjonalnie, a z drugiej strony tak, bo fizycznie aktywnie zaopiekować tym tematem sfałszowane wyboru i nie dać się przykuć to poczucie niemocy w domu do krzesła w dniu wyborczym to jest zdecydowanie lepsza płyta bardzo dziękuję pan Marcin duma prezes Instytutu badań rynkowych i społecznych był naszym pierwszym gościem dziękuję za rozmowę dziękuję bardzo, Maciej Zakrocki przedstawia, a teraz jest już z nami zapowiadany pan dr Piotr Kościński dziennikarz politolog Akademia finansów biznesu Vistula autor książki jak sfałszować wybory dobry wieczór od debiutu no okazuje się, że w w tej sprawie czy w tym temacie jak mówił kiedyś Lech Wałęsa mamy dosyć głębokie tradycje, bo właśnie we wspomnianej książce czytam, że właściwie na pierwszej Rzeczypospolitej tej właśnie takiej Sejm kreacji na początku zarówno kupowano głosy po to, żeby kogoś wybrać do takiego Sejmu, a potem kupowano głosowania no, więc można by powiedzieć, że chyba odwoływanie się do dobrej tradycji pierwszej Rzeczypospolitej to nie powinna być dla nas wskazówka to znaczy oczywiście dobrą tradycją jest to, że długo były jakieś głosowania, że w ogóle odbywały się wybory, dlatego że w państwach wrzucali Francji czy Hiszpanii my nie no to totalna monarcha rządził jednoosobowo i mnie nie było żadnych głosowań mówiąc krótko u nas był, ale faktycznie miała w tym głosowania było różnie przede wszystkim Szlachta, która mogła uczestniczyć w takich głosowaniach no ta biedniejsza była Borsuk używana przez przez Boga przez magnaterię przez ludzi, którzy mogli na sobie na to pozwolić ne no i w ten sposób ci bogaci zdobywali głosy tych biednych i mnie co zresztą nie jest niczym szczególnym w skali historii świata w ogóle tak tak niestety Edyta głosy my się kupuje za to, ale składy na kiełbasę wyborczą co jak kiedyś w zapiskach flaków bądź bądź za jakieś pieniądze przywileje cokolwiek my PSL z tą jest odwoływanie się w historii cały czas proszę, ale rzeczywiście czy to było tylko takie proste że, że po prostu kupowano głosy i Juszczyk jednak zachowywano jakieś jakieś pozory bo kiedy mówimy o bardziej współczesnych metodach fałszowania wpływania na wyniki wyborów no to one są czasami nieco bardziej jednak wyrafinowane, a tu jak czytam pana książce to najczęściej jest tak, że po prostu się ściągało takich ludzi, którzy mieli przyjechać na Sejm i bogaci tam stawiali dużo jedzenia dużo picia płacili za ich pobyt no i ty już prosta sprawa patrząc się tylko klubu skład najprostszy, ale skoro chciałby dały inne ulice by uzyskać przychylność szlachty czasami trzeba było płacić innym np. urzędami przynajmniej dla tych, którzy byli niekwestionowanymi przywódcami jakichś lokalnych społeczności na no cóż dawno świat idzie z postępem zmian rozwoju mnie demokracji, zwłaszcza rozwijały się też metod fałszowania wyborów tak po prostu w no tutaj może jeszcze dobrze wspomnieć skoro odwołujemy się do tych da dawnej tradycji to m.in. chyba właśnie, dlatego że tak łatwo można było kogoś kupić no taką destrukcyjną funkcję odegrało liberum veto przywołuje pan w swojej książce lata 169196, czyli ostatni okres panowania Jana trzeciego, w którym nie doszedł do skutku żaden ze zwołanych sejmów walnych no no właśnie rozumiem, że takiego 1 gościa wystarczyło przekupić stawał mówił weto i po sprawie tak zgodnie, z którym niestety takie były procedury, które temu sprzyjał znaczy Sejm obradował przy założeniu, że musi być jednomyślność, czyli następowało jakieś ucieranie się poglądu przyjmowano jakiś wspólne wypracowane stanowisko nie moi służy potem posłowie się rozchodzi natomiast, jeżeli ktoś powiedział, że się miejska, a no to oczywiście Sejm był zrywany to nie dochodziły do skutku żadne decyzje wypracowane wcześniej, bo powtarzam potrzebna była jednomyślność 8 jeżeliby się udało o tym trwalsze mówi udawał europosła złapać na, a zwykle stara się łączyć, z czym prędzej wynik niezły o le złapać przekonać można w różny sposób przekonywać to wtedy nie mógł po lekko wycofać natomiast no wy sobie szczerze, że procedury wczesne nos przyjechały właśnie taki bardzo korzystnej sytuacji, w której sejmy były zrywane i żadne decyzje nie były podejmowane w no i tych wszystkich badań, które pan przeprowadził, przygotowując tę książkę powstał powstała taka lista 6 przykładów jak co i jak można sfałszować szybciutko je w skrócie przywołam po pierwsze, można manipulować całymi gruba grupami wyborców w tej kategorii mieści się no właśnie Gerry mandarynka czy nawet pan nagrała bowiem liderem modelka tak tak no i na tu chodzi o to że do może niech pan wyjaśni co to jest dobry handel ma oczywiście wszystko zależy od tego jak czy wyborcy są jakoś terytorialnie rozmieszczeni w sensie czy można wyraźnie stwierdzić, że gdzieś dominują wyborcy 1 partii ja gdzieś drugi stąd też w wielu Stanach Zjednoczonych, bo tam jest dużo prościej niż u nas tam są Republikanie Demokraci i jeżeli w odpowiedni sposób ukształtowało się granic okręgów wyborczych wówczas można było wspomóc jednostkach 2 partii po prostu tak kształtowana granicy, aby tyle np. w 1 okręgu wyborczym zdecydowaną większość stanowili zwolennicy partii, której akurat nudne no i ustępujący władze lubią natomiast nie pozostałych lub kilku stanowiący większość nie niewielką większość myli zwolennicy aktualnych władz wówczas, choć w skali teczka całego stanu większość miała opozycyjna partia to wybory wygrywała partia dotychczas rządzących i oczywiście takie działania można przeprowadzać nie wszędzie one są skuteczne, bo powtarzam nie wszędzie można i do przyjaźni powiedzieć i który w rejonach, które powiat albo gmina zdecydowanie nie dominują zwolennicy 1 ugrupowania czy drugiego czy, jeżeli się granice okręgów wyborczych, bo określić inaczej niż nota czy to coś pomoże nam, jeżeli coś może pomóc to te roszczą władzy, która aktualnie rządzą spróbują zrobić tak było w wielu krajach no tak u nas też niektórzy podnoszą, że powinno się zmienić liczbę mandatów przypadających nadane okręgi, bo ona została ustalona dawno temu zmieniła się bardzo demografia w niektórych miejscach i dzisiaj dni właśnie np. takie Podkarpacie, które ma dużo mniej ludzi niż miało ma stosunkowo dużo mandatów ma oczywiście np. właśnie obecna władza nie chciały tego zmieniać, bo tam ma duże szanse właśnie te wszystkie mandaty zdobyć wracając do tej listy tych przykładów możliwości wpływania czy fałszowania wręcz wyborów po drugie, pisze pan można wywierać różnego rodzaju presję na wyborców w przypadku państw autokratycznych to jest oczywiste ja rozumiem presję trochę na zasadzie nie wiem jak się dowiemy, że nie na nas głosowałeś to będzie miał kłopoty tak no kartą mówi kogo była sytuacja w tym czy działania szczególne znaleziska na wschód od Bugu nazywane rosyjska gminy Resursy, czyli nawet wpływał administracyjnym na rzeczywiście tam można kazać nadzieję na jakości w jednostkach wojskowych, bo widz policji nie czy czy instytucjach państwowych urzędach nakazać, aby wszyscy głosowali tak jak powinni głosować na wybory teoretycznie oczywiście są tajne my taktycznie no są różne metody, żeby jakoś odtajnić no, więc ostatnim takim działaniu takich naciskach no można się spodziewać, że ludzie zależni mniej lub bardziej od aktualnych władz to sobie władza na szczeblu centralnym Marek oczywiście równie dobrze lokal la ne wzory będą głosować tak jak ta władza chce po trzecie pisze pan można kupować głosy wbrew pozorom metoda wcale nie zanikła w niektórych krajach stosowana jest dość często, ale czy kupować tak pośrednio typu nie wiem damy w właśnie dużej grupie naszych wyborców tak jak dziś znowu tutaj, odnosząc się do polskich przykładów nie wiem czternastą emeryturę to będą nas głosować notariusz oczywiście jakaś metoda, bo dużo kości jest jeśli są okręgi jednomandatowe ne no to tam czasami decyduje o zwycięstwie Eko od udziału kandydata decyduje niewielka liczba, bo wtedy wystawcy na przekupić mówiąc brutalnie nie wróżą Witos natomiast w przypadku takich wyborów w Polsce to potwierdzą typu proporcjonalne do już trzeba działać na dużo szerszą skalę tu pozostaje rzeczywiście przekupienie cudzysłowie, bo nie słuchać przekupstwo, ale przekonanie metodami finansowe jakich grup społecznych ne osoby one polubiły aktualnie rządzący bądź radzie polubiły głosowały właśnie właśnie na nim to jest my podali jednak stosowana w różnych krajach też po czwarte można używać niewłaściwych lub mylących kart wyborczych przy dużej liczbie kandydatów, zwłaszcza przy dużej liczby list zgłoszonych do wyborów to może być bardzo skuteczny środek, czyli to co się zdarzało w przypadku Polski jest dobrze pamiętam była taka sytuacja nie potrafię oczywiście powiedzieć nie chciałbym, żeby ktoś myślał sir Bobby za to celowo zostało zrobione, ale no tak pana pani Hübner, która kandydowała do europarlamentu na dziękuje się druga osoba ona biskup bardzo zbliżone co spowodowało, że ludzie się się myli znaczy takie powiedziałbym brutalnie le chamskie metody stosowane np. na Ukrainie my bycie nowym stadionom kandydatów identycznie brzmiącym imieniu nazwisku nie tylko po to, żeby, żeby zmienić ludzi, żeby głosowali dlatego, na którego nie powinni głosować PUP woleliby kogoś silnego i to nie jest proste jest możliwe można spróbować, bo czy też wbrew stworzyć ugrupowanie o zbliżonej nazwie do innego w ten sposób nie część ludzi może się pomylić na tak pomyłka to mogą być może problem może pojedyncze procenty głosów to może dać komuś zwycięstw po piąte można nieprawidłowo liczyć głosy, bo jak celnie skomentował Józef Stalin w wyborach nie jest ważne, kto głosuje aktor liczy głosy karty wyborcze można wymienić podrobić zniszczyć dotyczy również spowodowania nieprawidłowości w działaniu elektronicznych maszyn do głosowania, o ile są stosowane do jest oczywiście metoda nie najchętniej stosowana w krajach autokratycznych są one autokratyczny dyktatu np. Białoruś uczcie ne no być może nie jest po Łukasz tylko dostał kilkanaście kończy tam 20% usług, a może 30 tylko być może dostał więcej nie wiemy nie wiemy, ponieważ nie ma tam rzetelnych sondaży nie natomiast z pewnością nie zostały w niej 7080% no ale tam już od dłuższego czasu nie wybory są fałszowane właśnie na zasadzie absolutnie wymyślonego liczenia głosów w tym sensie, że komisje wyborcze dostają dostają jakieś wyniki, które publikują być może w ogóle nie uszkodzić cennych głosów, a więc to jest to jest oczywiście najgorsza metoda, a zarazem no cóż to by wydał bardzo trudna, ponieważ wymaga i wymaga działania nasz z ciastem ogromną skalę wymaga ne no wpływu mu posiadania wpływu przez kogoś na komisję wyborczą z Testa przykład pojedyncza komisja na to efekty będą z roku Otóż trzeba działać na wielką skalę no i po szóste można manipulować propagandą wyborczą wyborców wprowadzić w błąd, a przeciwnikowi politycznemu utrudnić informowanie społeczeństwa no no to jest już chyba zjawisko, które występuje w bardzo wyraźnie w naszym kraju w ostatnim czasie ja już pomijam, bo narzędzia propagandy, które są w rękach rządzących, ale też cała masa właśnie takich działań, na które już zwraca uwagę o tyle już dzisiaj w pierwszej części audycji wspominałem nie coraz więcej widać w tzw. reklamy outdoorowej po reklam, które wydaje się, że są reklamami komercyjnymi reklamującymi spółki skarbu państwa, ale są tak skonstruowane, że te reklamy, że de facto reklamowany jest rząd władza przy czym czy to można właśnie wpisać w ten punkt manipulacji propagandą wyborczą do MEN najczęściej mieszkańcy fałszowanie wyborów myślimy właśnie takim najprostszym fałszowaniu zniesie złego liczenia głos nieprawidłowego liczenia liczenie głosów tymczasem przez fałszowanie wyborów czy wniosą coś sobie szerszego noce wykonawcy jest wyłącznie pójście w unijne do komisji wyborczej wrzucenie karty czy kart wyborczych równym do urn, które jest cały wielki proces odczulania miał czas zgłaszania kandydatów poprzez kampanię wyborczą nie finansowanie w tej kampanii kończąc na właśnie liczeniu głosów, które nie test dopiero samo samo zakończenie bankom różnicę do organizacji bezpieczeństwa współpracy w Europie i nie jest takie specjalne biuro instytucji demokratycznych wysłała nie wysyła obserwatorów i są właśnie senatorzy długoterminowe krótkoterminowe krótkoterminowi są tacy, którzy przykładają się samemu procesowi głosowa zamiast długoterminowi przyglądali się całemu pracy są i oczywiście nie reguła powinna być tak, że ujęcie w przypadku państw demokratycznych te kandydaci różnych partii różne w Połańcu sklep nocy rządzący chcą opozycyjnym być równy dostęp do docenił mnie oczywiście mogą też propagować swoje działania samo wino jest przepisami, wydając na to pieniądze natomiast ten jasny jest zawsze rządzący mają jako przykłady, dlatego że rok prezydent premier ministrowie oni Akzo obecni w telewizji radiu, ponieważ są właśnie na te urzędy latami, więc mogło się czym chwalić mogą nawet nie mówiąc to jest w wyborczy działanie mogą podjechać jeszcze wystąpić znaleźli na sytuację, jeżeli media atakowane państwo na spółki z Europy jest tak państwo tak samo, czyli one włączają się w kompani nie wyborczą, jeżeli ewidentnie wspierają jedno ugrupowanie Marka wypadku ugrupowanie rządzące Piast, a tym krytykują opozycję po w tym wypadku można się spodziewać np. wspomniana przeze mnie organizacja dyskusyjnych czasu panie prezesie bardzo starzy tylko plusach, ale może coś takiego skrytykować wizę to jest włości bardzo dziękuję dr Piotr Kościński dziennikarz politolog Akademia finansów biznesu Vistula był naszym gościem dziękuję za wszystko wskazuje, żebyśmy byli czujni, przyglądając się temu jak to u nas wygląda podziękowania dla Filipa Hermana, który audycję realizował Małgorzaty Wólczyńskiej, która wydawała Maciej Zakrocki do jutra w tej samej porze Zwiń «

Część z nas obawia się, czy wybory będą uczciwe. Czy słusznie?

AUTOMATYCZNA TRANSKRYPCJA PODCASTU

PODCASTY AUDYCJI: MACIEJ ZAKROCKI PRZEDSTAWIA

POSŁUCHAJ RÓWNIEŻ

DOSTĘP PREMIUM

SERWIS INFORMACYJNY

Wydanie z godziny 14:00

Najnowsze Podcasty

"To co robi Korea Północna w Rosji, może motywować władze Korei Południowej"

Ekspansja chińskich koncernów motoryzacyjnych w Europie

To koniec wiz do Indii dla Kanadyjczyków? [Kolejny etap kryzysu dyplomatycznego]

Czy kina studyjne będą puszczały "sprostowanie" przed Zieloną Granicą?

TOK FM

Polecamy

Popularne

GOŚCIE TOK FM

Gazeta.pl

WYBORCZA.PL